Zaterdag 24 .Juli 1020.
85*^Jaargang N\ 2618
voor die Zuidho!laiid$cJie en Zeeuw^ehe Eilanden.
Eerste Blad.
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VïNCES
INGEZONDEN MEOEOEELlNGOi.
23 Boschlaan 23, Rotterdam,
J. G. KLEIKORST, ioschlaan 23, ROTTERDAM.
UIT HET LEVEN.
W. BOEKHOVEN Zonen,
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentien en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers.
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG,
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bjj vooruitbetaling;,
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per Jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMELSDIJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 15 Cent per regel, RECLAMES 30 Cent per regel,
BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENST AANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 75 Cent per plaatslag,
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die beslaan,
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
rcJBWJKfcï
Er zijn in de laatste Ijaren nog al
eens strijdpunten losgekomen. Niet, of
die punten voelden zich bij 't eerste
zeggen voor elke partij anders aan,
maar men praatte of dacht er over
hean, omdat ze nog niet in de prak
tische politiek waren opgenomen, 't
Was meer een theoretisch bezien dan
fik wel een daadwerkelijk bestrijden. Zoo
was en is het met:
Algemeen Mannen kiesrecht; óf
Organisch kiesrecht.
Vrouwen kiesrechtóf Weduwen
kiesrecht.
Openbaar Onderwijsóf Vrije School
voor heel de Natie.
Gezinsloonóf loon naar prestatie.
Mpedersehapsz©r g voor gehuwden
óf moederschapszorg voor gehuwden
én ongehuwden. En moederschapszorg
als Staatstaak, óf door eigenwillige
verzekering.
Revolutie, anti-revolutiawet Heems
kerk, óf Wettelijke wegen en Democratie.
Zondagsheiliging en Wetje Ruijs, óf
Zondagsonrust.
Subsidie aan de Nationale Opera, of
Eigen initiatief,
Socialisatie of Bedrijfsorganisatie,
wat door sommigen echter meer als
een technisch vraagstuk wordt be
schouwd.
Afgedacht nog van de strijdpunten,
die uitdrukkelijk al jaren lang, op de
programs der partijen prijken Bij de
Kamerverkiezingen in'18, ontpopten zich
23 partijen en partijtjes en ieder had
haar eigen verkiezingsleuze met kleiner
of grooter schakeeringen. Het groote
strijdpunt tusschen Rechts en Linksch
is bekend nl. Gods Woord al of niet
geldig voor 't politiek en sociaal-poli
tiek terrein. Het grootste strijdpunt tus
schen kapitalist en Socialist isWinst
derving. En zoo spreekt men, dat het
ter eene zijde is democratie, en ter
andere zijde Conservatisme, in plaats
van Geloof tegen Ongeloof
In 't Sociale leven ook strijdpunten
Klassenstrijd zegt de Socialist. Toena
dering zegt de ander. Politiek in de
Vakbeweging voert de Socialistde
Neutrale, en Chr. Vakbeweging begeert
ze niet.
Wij pikken uit al die punten nu
eens de Moederschapszorg uit, een
kwestie, die door 't Washingtonsche
Congres en de Tweede Kamer motie
van 't Soc. lid Mevr. Suse Groeneweg
meer belangstelling is gaan wekken.
Er zijn in dia zaak twee strijdpunten
aan de orde gesteld nl,
le. moeten alle ongehuwde moeders
ook uitkeering krijgen
2e moet de uitkeering uit de Staats
kas of door eigen verzekering gedekt
Bij 't eerste strijdpunt gaat 't om
een zedtlijk vraagstuk; bij»,t tweede
is het de oude strijdzang: Staatspen
sioen" of „Premie", maar in een ande
ren vorm, omdat er bij bevalling van
geen „pensioen", maar van uitkeering
sinds eeoige weken" sprake is. Noch
tans wie zal dat betalen
Het strijdpunt aangewezen, willen
we nu de zaak eerst historisch toe
lichten, daarna haar aan critiek on
derwerpen.
Er is te Washington een Congres
geweest, waar ook Nederlanders na
mens de Regeering aan deel namen.
Letter E. geeft een Ontwerp betreffende
den arbeid van vrouwen voor en na
haar bevalling. 'Ze bepaalt in Art. 1,
dat, wat niet geldt voor andere arbeids
prestaties die bevallingsuitkeoring gel
den zal én vóór industrieën,
maar ook voor handelsondernemingen.
In al de andere gevallen rekent de
Conventie alléén met de Industrie.
Maar in de uitkeering bij bevallingen
(en wij zeggen 't in het meervoud,
omdat de meeste arbeidsters nog al eens
»in herhaling" vallen en verstokte
recidivisten zijn) moet én Industrie èn
Handel bataleu. Waarvoor? Dat zegt
Art. 3:
a. Het zal niet geoorloofd zijn
een vrouw arbeid te laten verrichten
binnen zes weken na haar bevalling.
b. Zal een vrouw het rocht heb
ben haar arbeid neer te leggen op
vertoon van een geneeskunnig attest,
waarin verklaard wordt dat hare
bevalling waarschijnlijk binnen een
tijdsverloop van zes weken zal plaats
hebben.
c. Zal een vrouw, gedurende den ge
heelen tijd dat zij afwezig is, in
gevolge het bepaalde onder a en b
een uitkeering ontvangen die vol
doende is voor het onderhoud van
haar zelf en haar kind in goede
hygiënische omstandigheden, wel
ke uitkeering, waarvan 't juiste
bedrag zal worden vastgesteld door
de bevoegde autoriteit in ieder
Land, zal worden betaald uit de
openbare middelen of door een
stelsel van verzekering.
Bovendien zal zij recht heb
ben op gralis behandeling door
een geneeskundige of een gediplo -
meerde verloskundige. Een ver
gissing van den verloskundige of
den geneeskundige in betrekking
tot het schatten van den datum
van bevalling zal niet beletten
dat de vrouw deze uitkeeringen
krijgt vanaf den datum van het
medisch attest, tot dien, waarop
de bevalling, werkelijk plaats
heoft.
d. Zal een vrouw die haar kind zelve
voedt, om daartoe in staat ge
steld te worden, in alle geval recht
hebben op 2 rusttijden van een
half uur, gedurende den arbeids
tijd.
Art. 4 verbiedt ontslag in ver
band met het werkverzuim ten
gevolge van de bevalling.
Waar zit em nu hier de angel
HierinArt. 2 zegt dat bovenstaand
art. 3 toepasselijk is op neder e vrou
welijke persoon, ongeacht haar leeftijd
of haar nationaliteit, gehuwd of onge
huwd en op ieder Tcind ivettig of on
wettig.
Ook de overspelige jonge vrouw, die
in de industrie of den handel arbeidend
een kind krijgt, ontvangt die bevallings
uitkeering. Gehuwd en ongehuwd,kuisch
en onkuisch wordt op eenzelfde lijn gezet
en de uitkeering kan voor een over
spelige vrouw dus aanleiding zijn om
haar gedrag te handhaven, want als ze
bevalt krijgt ze toch geld, en is er her
haling van overspel, dan is er toch ook
herhaling van uitkeering over vele we
ken.
Te Washington liet men wel onge
rept de kwestie „staatsgeld of premie"
want alinea C zegt dat de autoriteit in
ieder Land betalen zal >uit de open
bare kas*óf door een stelsel van
verzekeringmaar die kwestie is door
de Socialisten aangesneden in onze 2e
Kamer. En wel door de mctie van Mevr,
S. Groeneweg, die aldus luidt:
„De Kamer, van oordeel, dat't in
't belang der gemeenschap is, de
levenskracht van het opkomend ge.
slacht te bevorderen
dat de bescherming van 't kind be
gint bij de zorg voor de moeder
noodigt den Minister uit, zoo spoe
dig moge'ijk maatregelen te willen
treffen om te komen tot een premie-
vrije uitkeering bij zws ngerschap en
bevalling aan alle vrouwen die deze
noodig hebben, om haar moederlijke
functie te vervullen,
In deze motie zitten 2 fouten: én
de Washingtonsche aangaande »alle«
vrouwen, maar ook de Socialistische
nl. premiovrije en dus Staatsgeld en
Staatszorg.
We zouden het ook anders kunnen
zeggen omdat de Soc. motie op 26
Febr. 1919 geboren word en 't congres
van W. later gehouden werd- We zou
den kunnen zeggen: De Soc. hebben
te W ashington hun Nederlandsche motie
er door gekregen en onse Christelijke
congresleden hebben het niet kunnen
beletten. Iu elk geval is het ons een
raadsel, hoe de Christ Nederlandsche
afgevaardigden te Wash, daar en in de
toekomst hier, met zoo'n voorstel, een
Soc voorstel pur sang, genoegen zullen
nemen. We snappen eenvoudig niet,
hoe zoo'n voorstel er doorgejast is. Want
in Nederland zal het beslist een heele
strijd woiden, Ten eerste over dat «on
gehuwd en „onecht, en ten tweede
over die eigenlijk al verstorven vraag:
Staatsgeld of verzekering; verstorven,
omdat in Nederland al uitgemaakt is,
dat er geen Staatszorg zal zijn bij zulke
dingen, maar «zegeltjes plakken*. De
«Verzekering* heeft het gewonnen en
het Staatspensioen* heeft 't verloren.
Verloren voor de Ihvaliditeits- en Ou
derdomswet, en de Ziektewet, waaron
der die uitkeering bij bevalling ressor
teert. Ware dan ook de Ziektewet op
5 Juni 1913 uitgevoerd, dan had een
soortgelijke regeling als die van Was
hicgton reeds haar beslag gehad, om
dat de Ziektewet Talma zegt in art 1
Met ziekte worden zivangerschap en be
valling gelijkgesteld Als dus de ziekte
wet op" 5 Juni '13 was beginnen to
werken, was ook tevens »de zwanger
schap en bevalling* onder die werking
betrokken geworden.
En wat zegt de Ziektewet? Wie als
man ziek is, krijgt hoogstens 180 dagen
ziekengeld ad. 70 pCt. van het loon
wie als vrouw ziek is, krijgt dat
ook maar wie als vrouw zieke
is door zwangerschap en bevalling krijgt
geeen 70 pCt maar het volle loon, zoolang
die ongeschiktheid duurt.
De Moederschapszorg is dus niet door
de Socialisten, maar door wijlen Talma
al in Juni '13, practisch aan de orde
gesteld door 't aanbod van bevallingsgeld
ad. 100 pCt van haar loon. Niet is in
de Wet Talma geregeld de zielcenver
zorging van moeder en kind, maar
moeilijk zou zoo'n uitbouw geenszins
zijn. Er is een Staatscommissie Kooien
d e over de verzorging heeft gerappor
teerd.
Alleen maarTal ma's wet raakt de
arbeidsters in de fabrieken; en de So
cialisten willen ook de niet-arbeidsters,
de gewone huisvrouw, in haar motie
betrekken mits zij het noodig heeft. Dus
geen rijkelui's moeders; er is een grens
getrokken: de arbeidsters in.defabrie
ken en de arme arbeidsters en de arme
«bourgeois* vrouwen, die wel. De Soc.
motie gaat dus verder dan Talma's wet
met deze opmerking, dat de Soc. thans
«staatsgeld* willen geven, maar in 1911
op hun «Congres uitspraken: Moeder-
mhu]>svermkerïng als geldelijke tege
moetkoming in da kosten van de be
valling, ook voor die vrouwen die enkel
gezinsarbeid verrichten*. In 1911 wa
ren ze voor Verzekering, nu voor Staats
geld zonder premie.
De vrageu aan de orde gesteld zijn
dus:
le. moet de ongehuwde moeder, die
arbeidster is, moedergeld ontvangen?
Antwoord van Talma was: Ja.
2e. moet de gehuwde moeder, die
arbeidster is, moedergeld ontvangen
Antwoord van Talma: Ja.
3e, moet elke ongehuwde moeder
uitkeering krijgen? Ja, zegt de Soc.
Neenzegt de ander, die hokt, niet.
4e, moet elke moeder het wettelijk
ontvangen Die het noodig heeft, zegt
de Soc. De ander beweertDe hoer
nimmer. Die helpe men door barmhar
tigheid, niet bij de Wet.
5e. Wie zal het betalen? De Soc.
zegt: De Staat, Een ander: de moeder
betale premie. (Slot volgt).
Eu het dorp had er vaa op z'n grondves
ten gewankeld: nu kon men nergens meer
op bouwen; als 't zóó moest, dan zou er
niet één staande blijven,
't Was twaalf jaar na Harm,3 vertrek,
Schuchter had zijn zwager er op gezinspeeld
,Er gaan zonderlinge geruchten senreef
hij over Dorus van 't Land. Dat hij sinds
een paar jaren een vrij zware hypotheek op
zijn boerderij heeft, is wddrik heb het on
derzocht, Maar dat h§, de rpste van 't dorp,
als meu tenminste altijd séi, 't niet meer
zou kunnen houden, zooals er de praatjes
gaan dit wil er bl ons niet in. Daar
wordt tegenwoordig zooveel gepraat
en de hoogste boomen vangen 't meeste
wind
De laatste liet Harm Cos er in 't midden,
't Was hem altfd een doorn in 't vleesch
geweest, niet dat Hanna in 't eind getrouwd
was zij kon moeilijk naar Amerika gaan
en sinds hij eigen zwakheid en zondige na
tuur b| ervaring had leerea kennen, had hij
hdar het huwelijk indien tijd en onder die
omstandigheden niet langer kwalijk genomen
maar dat aij met een man als Dorus in 't
huwelflk was gegaan.
Harm kende hem van de schooljaren af.
In zp domheid, z|n opgeblazenheid, zijn
trot3Chüeid en zelfzucht.
30 cent per regel.
GEEN GOEDKOOPER HORLOGE BAN BIJ
GOUDEN ZILVEREN en BYOUTERIE-ARTIKELEN, HORLOGES, KLOKKEN,
WEKKERS alles tegen de laagst mogelijken prijs. Massieve gladde RINGEN.
BQ zonder goedkoop. Eigen werkplaatsen voor reparaties.
4)
'n Eenvoudig Man. (Slot)
Er wis, in twintig jaar, toch heel wat
gebeurd 1
Zelfs op dit kleine, stille dorp.
't Waren jaren geweest, of liever er waren
jaren bg geweest, die velen heugen zouden,
hun leven lang.
Langzaam, maar zeker, was de .malaise"
gekomen.
Nu was men door dien zwaren, zwarten
tijd weer heennu greep leder weer moed
en de tegenspoed had menigeen wijs ge
maakt, sooüat'hl niet weer al te dwaas
zwoer bij wat voorheen was geweest, maar
ook een opeu oog had voor den vooruitgang
in 't bedrijf cn het op .nieuwe banen" dorst
gaan zoeken.
Voor velen waren er baugc tijden geweest.
Meer daa één, dien Harm Coster In zijn
t|d nog als een flinke boer had gekend,
wss getuimeld, aan lager wal veraakt en
is den regel - uit den gezichtskring
der dorpelingen verdwenen.
Soms verstrooide zich 't gezin naar alle
zijden.
Soms ook zocht het „in stsd" ergens In
een yolksbuurt een „melkstand te huren, om
te trachten daarin, gesteund door eenig
overgebleven vermogen, een bestaan te vin
den.
Harm Coster had dit alles van verre ge
volgd.
Zgn zwager en zuster deelden hem ge
regeld het nieuws uit de omgeving mede
cu 't was mcc zfln bedrijf dat een paar fik-
sche jongelui, die een weinig geld uit de
schipbreuk van 't ouderlijk gedoe, hadden
overgehouden, zijn voorbeeld volgden en
aan de andere *lde van den Grooten Pias
een tweede vaderland en een nieuwe toe
komst zochten.
Maar zl gingen dan .met stille trom".
Dat was de voorwaarde, die Harm stelde,
als hl ze door middel van zijn zwager, al
lerlei inlichtingen gaf en beloofde hen daar
ginds te zullen voorthelpenze moesten er
hem buiten houden.
Het .dorp" hoefde die bijzonderheden niet
te weten-
.Ik houd er geen bureau op na, tot plaat
sing van verongelukte Nederlanders", schreef
hij eens aan zijn zwager, toen deze zija hulp
vroeg voor een luiwammes, die kans gezien
had om In tien jaar tSds de erfeuis van
zichzelf en van zin vrouw te verspelen.
Maar het meest tragische geval was dat
van den r|ken Dorus van 't Land: dat die
sou kunnen vallen, had menigeen onmogelijk
geacht.
En toch was 't gebeurd.
„Houd me goed op de hoogte, hoe 't gaat
met dien Van 'f Land, schreef hl.
Er gingen eeeige maanden overheen.
.Van Dorus hoor ik weinig goeds", schreef
hem toen zin zwager.
„Je weet, dat hij eigenlek van de boerder!
maar half verstand heeft
Ja, ddt wist Harm i
De jonge Dorus vond „boer" z%u toch
eigenlik wat te min voor den soon zins
vaders en trachtte op de een of andere manier
een .hserabaantje" te krijgen, Daar hij hier
voor echter de weinige capaciteiten miste,
die er dan toch toe werden vereischt, en
men ook moeilijk op zóó Jeugdigen leeftijd
ai kon gaan rentenieren, irsd hij bij zins
vaders dood dan diens boerderij maar aan
vaard.
Knechts en arbeiders konden 'twerk doen.
Ieder wist, dat fel zich de weelde ver-
ooilooven kon, zelf zoo ongeveer werkeloos
te bleven.
Maar iedereen wist niet, dat de man, die
er zelf 't liefst „uit" was; die geen markt
of bocren-fcsiiviteif, urea in de omgeving
oversloeg; die ait!<i door de oogess van on
dergeschikten moest zien. en dien raen in
zin eigen bedrijf bedotten kon, waar hl bij- 0
stond, dat die man, reeds vóór de kwade
jaren kwamen, aardig wat had ingeteerd.
't Was de vraag, of hfj er sicheelf be
hoorlik rekenschap van gaf I
Dat liep nog, zoolang de boerderij op
rolletjes ging.
Maar 'i liep mis, toen de zware „malaise"
kwam.
Tóén boerde Vau 'i Land schrikbarend
achteruit.
„Hij heeft alicdei domme dingen gedaan",
ging Harm's zwager voort,
„Verkocht, wat hij bad mosten houden;
verbouwd wat hem haast niet opbracht cn
waar in eik gevat zin land niet voor deugde
grasland gemaakt, toen Iedereen zag, dat
het zuivel ai maar in prigs achteruitging;
zin geld raakte op ca op zware voorwaarden
moest hl leenen l
„Natuurlik!" bromde Harm in 't verre
Westen, .zoo móést het gaan I"
Toen bleef het een poosje stil.
'n Zware eik valt nog ulet dadèlpook
niet na véle slagen.
„Er gaan zonderlinge praatjes over Dorus
en zin vrouw 1" schreef Harm's swager wat
later „Zij moeten nu bepaald slecht mei ei
kander leven, of liever hl moet héhr slecht
behandelen. Hl zoekt z§:> verlies te dekken
door allerlei speculaties, waar lil heelemaal
geen verstand van heeft en hij zoekt hst te
vergeten door zijn heil te zoeken m den
drank."
't Waren toen kwade dagen voor Harm
Coster
Hl wist niethl heeft nooit geweten, hoe