Zaterdag 24 .Juli 1020. 85*^Jaargang N\ 2618 voor die Zuidho!laiid$cJie en Zeeuw^ehe Eilanden. Eerste Blad. Antirevolutionair Orgaan IN HOC SIGNO VïNCES INGEZONDEN MEOEOEELlNGOi. 23 Boschlaan 23, Rotterdam, J. G. KLEIKORST, ioschlaan 23, ROTTERDAM. UIT HET LEVEN. W. BOEKHOVEN Zonen, Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentien en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers. Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG, ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bjj vooruitbetaling;, BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per Jaar. AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT. UITGEVERS: SOMMELSDIJK. Telefoon Intercommunaal No. 202. ADVERTENTIËN 15 Cent per regel, RECLAMES 30 Cent per regel, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel. DIENST AANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 75 Cent per plaatslag, Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die beslaan, Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR. rcJBWJKfcï Er zijn in de laatste Ijaren nog al eens strijdpunten losgekomen. Niet, of die punten voelden zich bij 't eerste zeggen voor elke partij anders aan, maar men praatte of dacht er over hean, omdat ze nog niet in de prak tische politiek waren opgenomen, 't Was meer een theoretisch bezien dan fik wel een daadwerkelijk bestrijden. Zoo was en is het met: Algemeen Mannen kiesrecht; óf Organisch kiesrecht. Vrouwen kiesrechtóf Weduwen kiesrecht. Openbaar Onderwijsóf Vrije School voor heel de Natie. Gezinsloonóf loon naar prestatie. Mpedersehapsz©r g voor gehuwden óf moederschapszorg voor gehuwden én ongehuwden. En moederschapszorg als Staatstaak, óf door eigenwillige verzekering. Revolutie, anti-revolutiawet Heems kerk, óf Wettelijke wegen en Democratie. Zondagsheiliging en Wetje Ruijs, óf Zondagsonrust. Subsidie aan de Nationale Opera, of Eigen initiatief, Socialisatie of Bedrijfsorganisatie, wat door sommigen echter meer als een technisch vraagstuk wordt be schouwd. Afgedacht nog van de strijdpunten, die uitdrukkelijk al jaren lang, op de programs der partijen prijken Bij de Kamerverkiezingen in'18, ontpopten zich 23 partijen en partijtjes en ieder had haar eigen verkiezingsleuze met kleiner of grooter schakeeringen. Het groote strijdpunt tusschen Rechts en Linksch is bekend nl. Gods Woord al of niet geldig voor 't politiek en sociaal-poli tiek terrein. Het grootste strijdpunt tus schen kapitalist en Socialist isWinst derving. En zoo spreekt men, dat het ter eene zijde is democratie, en ter andere zijde Conservatisme, in plaats van Geloof tegen Ongeloof In 't Sociale leven ook strijdpunten Klassenstrijd zegt de Socialist. Toena dering zegt de ander. Politiek in de Vakbeweging voert de Socialistde Neutrale, en Chr. Vakbeweging begeert ze niet. Wij pikken uit al die punten nu eens de Moederschapszorg uit, een kwestie, die door 't Washingtonsche Congres en de Tweede Kamer motie van 't Soc. lid Mevr. Suse Groeneweg meer belangstelling is gaan wekken. Er zijn in dia zaak twee strijdpunten aan de orde gesteld nl, le. moeten alle ongehuwde moeders ook uitkeering krijgen 2e moet de uitkeering uit de Staats kas of door eigen verzekering gedekt Bij 't eerste strijdpunt gaat 't om een zedtlijk vraagstuk; bij»,t tweede is het de oude strijdzang: Staatspen sioen" of „Premie", maar in een ande ren vorm, omdat er bij bevalling van geen „pensioen", maar van uitkeering sinds eeoige weken" sprake is. Noch tans wie zal dat betalen Het strijdpunt aangewezen, willen we nu de zaak eerst historisch toe lichten, daarna haar aan critiek on derwerpen. Er is te Washington een Congres geweest, waar ook Nederlanders na mens de Regeering aan deel namen. Letter E. geeft een Ontwerp betreffende den arbeid van vrouwen voor en na haar bevalling. 'Ze bepaalt in Art. 1, dat, wat niet geldt voor andere arbeids prestaties die bevallingsuitkeoring gel den zal én vóór industrieën, maar ook voor handelsondernemingen. In al de andere gevallen rekent de Conventie alléén met de Industrie. Maar in de uitkeering bij bevallingen (en wij zeggen 't in het meervoud, omdat de meeste arbeidsters nog al eens »in herhaling" vallen en verstokte recidivisten zijn) moet én Industrie èn Handel bataleu. Waarvoor? Dat zegt Art. 3: a. Het zal niet geoorloofd zijn een vrouw arbeid te laten verrichten binnen zes weken na haar bevalling. b. Zal een vrouw het rocht heb ben haar arbeid neer te leggen op vertoon van een geneeskunnig attest, waarin verklaard wordt dat hare bevalling waarschijnlijk binnen een tijdsverloop van zes weken zal plaats hebben. c. Zal een vrouw, gedurende den ge heelen tijd dat zij afwezig is, in gevolge het bepaalde onder a en b een uitkeering ontvangen die vol doende is voor het onderhoud van haar zelf en haar kind in goede hygiënische omstandigheden, wel ke uitkeering, waarvan 't juiste bedrag zal worden vastgesteld door de bevoegde autoriteit in ieder Land, zal worden betaald uit de openbare middelen of door een stelsel van verzekering. Bovendien zal zij recht heb ben op gralis behandeling door een geneeskundige of een gediplo - meerde verloskundige. Een ver gissing van den verloskundige of den geneeskundige in betrekking tot het schatten van den datum van bevalling zal niet beletten dat de vrouw deze uitkeeringen krijgt vanaf den datum van het medisch attest, tot dien, waarop de bevalling, werkelijk plaats heoft. d. Zal een vrouw die haar kind zelve voedt, om daartoe in staat ge steld te worden, in alle geval recht hebben op 2 rusttijden van een half uur, gedurende den arbeids tijd. Art. 4 verbiedt ontslag in ver band met het werkverzuim ten gevolge van de bevalling. Waar zit em nu hier de angel HierinArt. 2 zegt dat bovenstaand art. 3 toepasselijk is op neder e vrou welijke persoon, ongeacht haar leeftijd of haar nationaliteit, gehuwd of onge huwd en op ieder Tcind ivettig of on wettig. Ook de overspelige jonge vrouw, die in de industrie of den handel arbeidend een kind krijgt, ontvangt die bevallings uitkeering. Gehuwd en ongehuwd,kuisch en onkuisch wordt op eenzelfde lijn gezet en de uitkeering kan voor een over spelige vrouw dus aanleiding zijn om haar gedrag te handhaven, want als ze bevalt krijgt ze toch geld, en is er her haling van overspel, dan is er toch ook herhaling van uitkeering over vele we ken. Te Washington liet men wel onge rept de kwestie „staatsgeld of premie" want alinea C zegt dat de autoriteit in ieder Land betalen zal >uit de open bare kas*óf door een stelsel van verzekeringmaar die kwestie is door de Socialisten aangesneden in onze 2e Kamer. En wel door de mctie van Mevr, S. Groeneweg, die aldus luidt: „De Kamer, van oordeel, dat't in 't belang der gemeenschap is, de levenskracht van het opkomend ge. slacht te bevorderen dat de bescherming van 't kind be gint bij de zorg voor de moeder noodigt den Minister uit, zoo spoe dig moge'ijk maatregelen te willen treffen om te komen tot een premie- vrije uitkeering bij zws ngerschap en bevalling aan alle vrouwen die deze noodig hebben, om haar moederlijke functie te vervullen, In deze motie zitten 2 fouten: én de Washingtonsche aangaande »alle« vrouwen, maar ook de Socialistische nl. premiovrije en dus Staatsgeld en Staatszorg. We zouden het ook anders kunnen zeggen omdat de Soc. motie op 26 Febr. 1919 geboren word en 't congres van W. later gehouden werd- We zou den kunnen zeggen: De Soc. hebben te W ashington hun Nederlandsche motie er door gekregen en onse Christelijke congresleden hebben het niet kunnen beletten. Iu elk geval is het ons een raadsel, hoe de Christ Nederlandsche afgevaardigden te Wash, daar en in de toekomst hier, met zoo'n voorstel, een Soc voorstel pur sang, genoegen zullen nemen. We snappen eenvoudig niet, hoe zoo'n voorstel er doorgejast is. Want in Nederland zal het beslist een heele strijd woiden, Ten eerste over dat «on gehuwd en „onecht, en ten tweede over die eigenlijk al verstorven vraag: Staatsgeld of verzekering; verstorven, omdat in Nederland al uitgemaakt is, dat er geen Staatszorg zal zijn bij zulke dingen, maar «zegeltjes plakken*. De «Verzekering* heeft het gewonnen en het Staatspensioen* heeft 't verloren. Verloren voor de Ihvaliditeits- en Ou derdomswet, en de Ziektewet, waaron der die uitkeering bij bevalling ressor teert. Ware dan ook de Ziektewet op 5 Juni 1913 uitgevoerd, dan had een soortgelijke regeling als die van Was hicgton reeds haar beslag gehad, om dat de Ziektewet Talma zegt in art 1 Met ziekte worden zivangerschap en be valling gelijkgesteld Als dus de ziekte wet op" 5 Juni '13 was beginnen to werken, was ook tevens »de zwanger schap en bevalling* onder die werking betrokken geworden. En wat zegt de Ziektewet? Wie als man ziek is, krijgt hoogstens 180 dagen ziekengeld ad. 70 pCt. van het loon wie als vrouw ziek is, krijgt dat ook maar wie als vrouw zieke is door zwangerschap en bevalling krijgt geeen 70 pCt maar het volle loon, zoolang die ongeschiktheid duurt. De Moederschapszorg is dus niet door de Socialisten, maar door wijlen Talma al in Juni '13, practisch aan de orde gesteld door 't aanbod van bevallingsgeld ad. 100 pCt van haar loon. Niet is in de Wet Talma geregeld de zielcenver zorging van moeder en kind, maar moeilijk zou zoo'n uitbouw geenszins zijn. Er is een Staatscommissie Kooien d e over de verzorging heeft gerappor teerd. Alleen maarTal ma's wet raakt de arbeidsters in de fabrieken; en de So cialisten willen ook de niet-arbeidsters, de gewone huisvrouw, in haar motie betrekken mits zij het noodig heeft. Dus geen rijkelui's moeders; er is een grens getrokken: de arbeidsters in.defabrie ken en de arme arbeidsters en de arme «bourgeois* vrouwen, die wel. De Soc. motie gaat dus verder dan Talma's wet met deze opmerking, dat de Soc. thans «staatsgeld* willen geven, maar in 1911 op hun «Congres uitspraken: Moeder- mhu]>svermkerïng als geldelijke tege moetkoming in da kosten van de be valling, ook voor die vrouwen die enkel gezinsarbeid verrichten*. In 1911 wa ren ze voor Verzekering, nu voor Staats geld zonder premie. De vrageu aan de orde gesteld zijn dus: le. moet de ongehuwde moeder, die arbeidster is, moedergeld ontvangen? Antwoord van Talma was: Ja. 2e. moet de gehuwde moeder, die arbeidster is, moedergeld ontvangen Antwoord van Talma: Ja. 3e, moet elke ongehuwde moeder uitkeering krijgen? Ja, zegt de Soc. Neenzegt de ander, die hokt, niet. 4e, moet elke moeder het wettelijk ontvangen Die het noodig heeft, zegt de Soc. De ander beweertDe hoer nimmer. Die helpe men door barmhar tigheid, niet bij de Wet. 5e. Wie zal het betalen? De Soc. zegt: De Staat, Een ander: de moeder betale premie. (Slot volgt). Eu het dorp had er vaa op z'n grondves ten gewankeld: nu kon men nergens meer op bouwen; als 't zóó moest, dan zou er niet één staande blijven, 't Was twaalf jaar na Harm,3 vertrek, Schuchter had zijn zwager er op gezinspeeld ,Er gaan zonderlinge geruchten senreef hij over Dorus van 't Land. Dat hij sinds een paar jaren een vrij zware hypotheek op zijn boerderij heeft, is wddrik heb het on derzocht, Maar dat h§, de rpste van 't dorp, als meu tenminste altijd séi, 't niet meer zou kunnen houden, zooals er de praatjes gaan dit wil er bl ons niet in. Daar wordt tegenwoordig zooveel gepraat en de hoogste boomen vangen 't meeste wind De laatste liet Harm Cos er in 't midden, 't Was hem altfd een doorn in 't vleesch geweest, niet dat Hanna in 't eind getrouwd was zij kon moeilijk naar Amerika gaan en sinds hij eigen zwakheid en zondige na tuur b| ervaring had leerea kennen, had hij hdar het huwelijk indien tijd en onder die omstandigheden niet langer kwalijk genomen maar dat aij met een man als Dorus in 't huwelflk was gegaan. Harm kende hem van de schooljaren af. In zp domheid, z|n opgeblazenheid, zijn trot3Chüeid en zelfzucht. 30 cent per regel. GEEN GOEDKOOPER HORLOGE BAN BIJ GOUDEN ZILVEREN en BYOUTERIE-ARTIKELEN, HORLOGES, KLOKKEN, WEKKERS alles tegen de laagst mogelijken prijs. Massieve gladde RINGEN. BQ zonder goedkoop. Eigen werkplaatsen voor reparaties. 4) 'n Eenvoudig Man. (Slot) Er wis, in twintig jaar, toch heel wat gebeurd 1 Zelfs op dit kleine, stille dorp. 't Waren jaren geweest, of liever er waren jaren bg geweest, die velen heugen zouden, hun leven lang. Langzaam, maar zeker, was de .malaise" gekomen. Nu was men door dien zwaren, zwarten tijd weer heennu greep leder weer moed en de tegenspoed had menigeen wijs ge maakt, sooüat'hl niet weer al te dwaas zwoer bij wat voorheen was geweest, maar ook een opeu oog had voor den vooruitgang in 't bedrijf cn het op .nieuwe banen" dorst gaan zoeken. Voor velen waren er baugc tijden geweest. Meer daa één, dien Harm Coster In zijn t|d nog als een flinke boer had gekend, wss getuimeld, aan lager wal veraakt en is den regel - uit den gezichtskring der dorpelingen verdwenen. Soms verstrooide zich 't gezin naar alle zijden. Soms ook zocht het „in stsd" ergens In een yolksbuurt een „melkstand te huren, om te trachten daarin, gesteund door eenig overgebleven vermogen, een bestaan te vin den. Harm Coster had dit alles van verre ge volgd. Zgn zwager en zuster deelden hem ge regeld het nieuws uit de omgeving mede cu 't was mcc zfln bedrijf dat een paar fik- sche jongelui, die een weinig geld uit de schipbreuk van 't ouderlijk gedoe, hadden overgehouden, zijn voorbeeld volgden en aan de andere *lde van den Grooten Pias een tweede vaderland en een nieuwe toe komst zochten. Maar zl gingen dan .met stille trom". Dat was de voorwaarde, die Harm stelde, als hl ze door middel van zijn zwager, al lerlei inlichtingen gaf en beloofde hen daar ginds te zullen voorthelpenze moesten er hem buiten houden. Het .dorp" hoefde die bijzonderheden niet te weten- .Ik houd er geen bureau op na, tot plaat sing van verongelukte Nederlanders", schreef hij eens aan zijn zwager, toen deze zija hulp vroeg voor een luiwammes, die kans gezien had om In tien jaar tSds de erfeuis van zichzelf en van zin vrouw te verspelen. Maar het meest tragische geval was dat van den r|ken Dorus van 't Land: dat die sou kunnen vallen, had menigeen onmogelijk geacht. En toch was 't gebeurd. „Houd me goed op de hoogte, hoe 't gaat met dien Van 'f Land, schreef hl. Er gingen eeeige maanden overheen. .Van Dorus hoor ik weinig goeds", schreef hem toen zin zwager. „Je weet, dat hij eigenlek van de boerder! maar half verstand heeft Ja, ddt wist Harm i De jonge Dorus vond „boer" z%u toch eigenlik wat te min voor den soon zins vaders en trachtte op de een of andere manier een .hserabaantje" te krijgen, Daar hij hier voor echter de weinige capaciteiten miste, die er dan toch toe werden vereischt, en men ook moeilijk op zóó Jeugdigen leeftijd ai kon gaan rentenieren, irsd hij bij zins vaders dood dan diens boerderij maar aan vaard. Knechts en arbeiders konden 'twerk doen. Ieder wist, dat fel zich de weelde ver- ooilooven kon, zelf zoo ongeveer werkeloos te bleven. Maar iedereen wist niet, dat de man, die er zelf 't liefst „uit" was; die geen markt of bocren-fcsiiviteif, urea in de omgeving oversloeg; die ait!<i door de oogess van on dergeschikten moest zien. en dien raen in zin eigen bedrijf bedotten kon, waar hl bij- 0 stond, dat die man, reeds vóór de kwade jaren kwamen, aardig wat had ingeteerd. 't Was de vraag, of hfj er sicheelf be hoorlik rekenschap van gaf I Dat liep nog, zoolang de boerderij op rolletjes ging. Maar 'i liep mis, toen de zware „malaise" kwam. Tóén boerde Vau 'i Land schrikbarend achteruit. „Hij heeft alicdei domme dingen gedaan", ging Harm's zwager voort, „Verkocht, wat hij bad mosten houden; verbouwd wat hem haast niet opbracht cn waar in eik gevat zin land niet voor deugde grasland gemaakt, toen Iedereen zag, dat het zuivel ai maar in prigs achteruitging; zin geld raakte op ca op zware voorwaarden moest hl leenen l „Natuurlik!" bromde Harm in 't verre Westen, .zoo móést het gaan I" Toen bleef het een poosje stil. 'n Zware eik valt nog ulet dadèlpook niet na véle slagen. „Er gaan zonderlinge praatjes over Dorus en zin vrouw 1" schreef Harm's swager wat later „Zij moeten nu bepaald slecht mei ei kander leven, of liever hl moet héhr slecht behandelen. Hl zoekt z§:> verlies te dekken door allerlei speculaties, waar lil heelemaal geen verstand van heeft en hij zoekt hst te vergeten door zijn heil te zoeken m den drank." 't Waren toen kwade dagen voor Harm Coster Hl wist niethl heeft nooit geweten, hoe

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1920 | | pagina 1