Zaterdag 3 Juli 1920 35#t* Jaargang Antirevolutionair w' IfF Or^aam IN HOC SÏGNO VÏNCES voor de Xaldhollandiiche en Zeevwiche Eilanden. Eerste Blad. T- Gk Z:lbihosst De Vrijzinnigheid en de Zondagswet. UIT HET LEVEN. INGEZONDEN MEDEDEELINGEÜ 23 Boschlaan 23, Rotterdam, J. G. KLEI HORST, Boschlaan 23, ROTTERDAM. W. BOEKHOVEN Zonen, Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentien en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers, Deze Courant verschflnt eiken WOENSDAG es ZATERDAG. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bjj vooruitbetaling;. BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per Jaar. AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT. UITGEVERS: SOMMELSDIJK, Telefoon Intercommunaal No. 202. ADVERTENTIËN 15 Cent per regel, RECLAMES 30 Cent per regel. BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel. DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 75 Cent par plaatsing, Groote letters en vignetten worden berekend naar de. plaatsruimte die sl beslaan. Advertentlên worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMÓRGEN 10 UUR. Te 's-Hage was er op Zoadagm iddag 27 Juni een protestmeeting belegd door de Nieuwe Vrijz. kiesv. 's Gravenhage, Ziehier den oproep. :PRÜTl£STMEETING inzake het ontwerp Zondagswet »Ruijsc Te wapen voor onze Vrijheid! De N. Vrijzinnige Kiesvereeniging »'s-Gravenhage< roept Zondagmiddag 27 Juni, in den Dierentuin, des nam. half 3 allen samen die van meen:ng zijn Dat de Vrijheid is ons dierbaarst bezit. Dat de geestelijke Dwang is de ergste van allen dwang en onvermijdelijk leidt tot onwaarachtigheid. Dat de Staat nooit de taak kan heb ben, den wensch van een kleine min- deiheid aan alltn op te leggen Dat Zondagbheidging is de taak van de Kerk en niet van den Staat Dat de Zondagswet is een product van bekrompen kerkelijke politiek. Dat in Nederland ieder vrij meet blijven zijn Zondag te besteden, zooals hem zelf goeddunkt. Dat de Zondagswet enkel een nieuwe splijtzwam in 0113 volk kan werpen. Niemand blijve thuis, waar het gaat om de verdediging van het heiligst be ginsel voor allen die zijn van vrijzinnigen huize. In Nederland viere en bestede een ieder zijn Zondag zooals hemzelf goed dunkt, zonder elkander te hiuderen maar ook zonder elkander te dwingen. Op, voor de alombekende en veel benijde vrijheid van den Nederlandschen Staatsburger Als sprekers zullen optreden Prof. DrEerdmans. D. Hans. E. H'i'ktJiHJanies. Bij gunstig weêr in den tuin, anders in de groote zaal van den Dierentuin Gedurende de pauze Concert der Huzaren. Onder dien oproep staan re namen van een Eere Comité en die van 't Co mité van Actie. We Jejen er namen van Vrijz Kamerleden, ötalen'eden, Raadsleden van den directeur van 't Konk, Conservatorium, van den Dir. van 't Residentieorkest, van den Secret, van 't Tooneelverbond; van 't Zeebad Sche- veningenvan den Voorzitter van den Ned. Voetbalbond; van den directeur van t Gebouw van Kunsten en Weten schappen en van den Vice Voorz, van den Ned. B. O. V. Al erkennen we de achtbaarheid der namen en functies, toch zien we 't doel liggen, dat getroffen moet worden JRw giek, zang^ zeebad, tooneél, voetbal enz. komt in t geweer en vezet zich tegen de vrijheid. Wij kunnen 't begrijpen dat de Vrijzinnigheid in 't algemeen 't Wetsontwerp haat. Ze zietdwang* ze ziet »bekrompen kerkelijke politiek* ze ziet de oude »splijtzwam«ze ziet »haar heiligst beginsel van vrijheid* aangerand. En in Nederland moet ieder zijn Zondag vieren en besteden zooals hem zelf goeddunkt, zonder elkander te hinderen, maar ook zonder elkander te dwingen en daarom Opvoor de alombekende en veel benijde vrijheid van den Ned, Staatsburger I e Uit al de namen blijkt, dat 't de Stadsche, de steedsche Vrijzinnigheid is, die zich schrap zet, omdat daar 't voetbalspel, de komedie, de kunst, de muziek enz op Zondag haar uitgangs dag heeft. Zondags is daar de tijd van genot en profiteerentemeer, omdat de Kerk daar niet de waardij bezit, die ze op 't Plattelani nog heeft; of omdat op 't Platteland er veel minder gelegenheid is om zich op Zondag te vermaken. Hoe dit zijpraktisch komt de plattelandsche Vrijzinnigheid zeer weinig in de gelegenheid om Zondags uit te gaan en ze houdt haar gemak met uitzondering van wat actie op Voetbal en Temiisveld, 's middags na 1 uur, op besloten door de Wet ge oorloofde terreinen. Maar de Steedsche Vrijzinnigheid is op haar post, omdat de Zondagswet iets verbiedt in Art 9. Er staat daar: Het is verboden op Zondag eeniqe openbare vermakelijkheid te houden, daaraan JLeéL te nemen of daarvoor gelegenlieW te verschaffen. Onder openbare vermakelijkheid begrijpt deze wet mede alle tentoonstellingen, vertooningenopvoeringen, ivedstrij- den en spélen, waa: toe, al dan ïr.et tegen betaling, toeschouwers wor den toegelaten. Spelen in de open lucht, die niet 't karakter dragen van wedstrijd, waarvoor de deel nemers geen betaling ontvangen, noch van de toeschouwers betaling wordt gevorderd, zijn geen openbare vermakelijkheden in den zin der wet.De gemeenteraadkan b j verorde ning voor de uren na den middag op het verbod van dit artikel uitzonderingen toestaan,v De Vrijzinnigheid noemt dat artikel vooral aanranding van de Vrijheid. Maar een Christelijke Overheid is in haar volste recht om een zoodanige Zondagsche Vrijheid aan banden te leg gen. Op Zondag mag maar niet alles wat door de week gebeurt. Er zijn zes werkdagen en de zevende is een dag, Hom gewijd en om te rusten. Dat de Vrijzinnigheid dat getuigenis Gods, die ordinantie op Staatkundig terrein niet aanvaardt, doet aan het bestaan van die ordinantie en aan degeöischte toe passiüg door élke Overheid en tenmin ste door een Chr. Overheid niets te kort Het wordt dan hoog tijd, niet dat de ordinantie verandert, en nietdat de Chr. Overheid ze half toepast maa^ dat de Vrijzi nigheid van de dwaling haars wegs bekeerd wordt. Gods Woord moet niet naar deVrijzinnigheid gefatsoe neerd en niet om haars wil verfrom meld en verkreukt worden, maar de Vrijzinnigheid en elk schepsel moet zich regelen in zijn handel en wandel in zijn 6daagschen arbeid en zijn Rust dag naar de voorschriften Godes Het gansche menschelijk leven moet zij néén aanbidding en één dankzegging van onzen God en Schepper. Hetzij gij eet hetzij gij [drinkt, hetzij gij iets anders doet, doet 't al ter eere Gods* zoo luidt Zijn voorschrift en daarmee is aile praat over »Vrijheidsbero:ving« tot zwijgen gebracht voor iedereen. Vrijheid ja! maar binnen de Wet Gods. Vrij heid ja! maar om zich Zijner uit te leven, in Ziju dienst en naar Zijn keus en in de door hem gestelde prak tijk. Gewis I er is nu eenmaal een Vrij zinnige gedachte op Neerlands eif, die dat ontkent. Die met Gods uiispraken niet zoo wil relcenr n als een Chr. Over heid dat meent te moeten doen. En met die Vrijzinnige gedachte moet elke Overheid rekening houden. In een zuiver Chr. Staat met enkel Chr.-geloovigen kan de Overheid zeggen (al behoeft dat dan niet): Heilig den Sabbat, en niemand werke dan voorzooverre de ab solute noodzakelijkheid er is. Maar onze Ned. Staat is wel een Chr. Staat doch lelt eenige millioenen niet belijders van 's Heeren Naam op publiek terrein. En met die bnrgers moet de Overheid ook rekening houden wat ze doet, In de Sociale wetten sis voor alle Werk lieden een Rustdag op den voorgrond gesteld. Zondags vrij zooveel, zooveel mogelijk. Daarmee heeft dus de Chr. Overheid een plicht vervuld voor de werklieden en hun Gods gebod voor gelegd, hun en de werkgevers. En de Vrijiinnigheid ging met die Sociale wetten accoord maar nu haar pleizier er van afhangtlaat ze toch de menschen werken in de ko medie; de Rijks en Gemeentepolitie om de orde te handhaven de mu zikanten om te blazen, de sporters en turners om te kampen. Stop wat! zegt de Overheid. We hebben een Zondag gegeven aan alle arbeiders om te rus ten en geen Vrijzinnigheid heeft't recht daarop uitzondering te gaan maken en de Rust aan haar laars te lappen. Dan moeten de pleziertjes maar uit zijn dan hebben de politieagenten rust en de tooneelisten rust en alle personen, die bij die pretjes betrokken zijn. Daar om zegt de Memorie van Toelichting op de Zondagswet ook terecht: „Het spreekt nochtans van zelf dat de Chr Levensbeschouwing, welke den Zondag als den door God verordenden rustdag erkent, niet door de wet kan worden opgedron gen. Maar van de Overheid kan met grond verwacht worden, dat zij zelve bij het inrichten en regelen van den publieken dienst't goede voorbeeld geeft en dat zij voorts maatregelen treft welke voor komen dat de wijding van den Zon dag buiten bepaalde noodzaak wor de verstoord, welke d© mogelijkheid van vervulling van Godsdienstplich ten in den ruimsten zin bevorderen welke eindelijk tegengaan, dat aan de uitspanning van sommigen de rust van anderen worde opgeofferd. De Overheid gmit aan de Vrijzin nigheid haar genot, maar de Sabbats- wijding moet niet door onnoodige pu blieke vermakelijkheden worden ge stoord, en de politie moet gelegenheid hebben om naar de kerk to gaan, het trampersoneel moet niet dubbel zwaar belast worden door meerdere trams die loopen moeten en van den bondag'een dubbelen werkdag makenpost en telegraaf en telefoon moet, kunnen ge nieten kellnors, deursuppoosten con- ck rg.es, helpers in de kleedkamers enz, enz. allemaal werkmenschen moeten rust hebben of ze naar de kerk willen ja dan neen H Waarvoor dan de Haagsche protest- mee iing Vrijheid willen we allen Gees telijken dwang wil niemand. Zondags heiliging is taak der Kerk en niet van den Staat. ei doch! de Overheid vraagt ook niet dat de menschen in Nederland den Zondag in de kerk hei ligen, ze neemt slechts de Vrijzinnige publieke versperringen wegde publieke pretjes om zoo aller rust te handhaven. Maar wie niet naar de Kerk wil, hij blijve thuis. Wie wil gaan wandelen op Zondag, hij gaWie wil gaan fietsen hij gaAlles mag net als vroeger, maar de Vrijzinnigheid wordt belet om ten koste van een andermans rust en lust om ter kerk te gaan, haar eigen genot uit te leven. 'n Eenvoudig man. Harm Coster had nu bepaald èlks achting. Dat kan niet vaak worden gezegd in deze wereld, waarvan de schuld iigt zoowel bü onszelf als bij de menschen om ons heen. Wl] staan In hun midden met onze .onvol komenheden", zooals velen dit noemen;met onze .zonden", zooals Gods Woord leert, dat er geen doekjes om windt, maar de menschen gelfk ze van nature z|n teekent als .hatelijk zijnde en elkander hatende"; dat ook de we dergeboorte lerrt, maar tevens den wederge borene klein houdt door de beperking, dat ook de allerheiligste, zoolang hij In dit leven is, nog maar een klein beginsel der volmaakte gehoorzaamheid kent. Van de .hatelijkheid" bllft aan deze zQde van 't graf nog maar al te veel over en Harm zou de eerste steeds iljn, om het te erkennen. Hg kon er niet tegen, geprezen ie worden. .Daur zijn er niet veel. Harm i die zouden doen wat j| doet, manwas zoo 't gewone zeggen van kennis en vriend. Dan maakte Harm een krachtig gebaar. In den regel, tgdens een gewoon gesprek leunde hg met den arm op tafel of op de leu ning van een stoel en kon danhetpgpie,dat wanneer hg zwéég stevig In den mond ge klemd was, nog zoowat tusschen de lippen houden, wat niet bevorderlijk was aan de duidelijkheid van zgn spreken, maar wel aan de gemakkelgkheld waarmee hij de woorden voortbracht, ja zelfs aan de vlugheid van zgn denken. Doch er wArcn uitzonderingen. Als men hem een goede grap vertelde want Harm had geen somber karakter en een open oog voor de komitche zgde vin leven. Als hg iets hoorde, dat trein in -verbazing bracht. En ook, ais hg boos werd. Dan zwaaide zgn arm, met de pgp In de hand, In een hoogen boog van zgn lichaam af, 'n eigenaardig gebaar, dat iedereen van hem kende, doch dat niemand zoo nadeed, al probeerde men 't dikwijls uit gekheid :,Kgk, zóó doet Harm Coster dan I" De vrouwen waren er ietwat bang voor. Want Harm dacht in zoo'n geval in 't minst niet aan den inhoud van zgn pgp, zoodat de tabakasch, of ais hg pas aangestoken had de vuurvonken naar alle kanten heen vlogen, zon der dat hg er ook maar aan dicht waar ze kon den terechtkomen de vrouw of de doch ter des huizes haasten zich dan, om deasch weg te vegen of het vuur uit te Gappen. Het Allerkrachtigst was zgn gebaar als ie mand hem prgzen wou. Eén was er, die dat nooit deed. Zgn eigen moeder, en hg was er haar dankbaar voor. Zg prees hem in heur hart, alle dagen we derom zg dankte God voor zulk een zoen, in élk gebed dat ze opzond, maar ze zei er hem nooit wat van, omdat ze nu eenmaal wist, dat hg dit niet hebben kon. Haar man had 't zoo eenvoudig gezegd. Nog daags vóór zgn sterven; denlaat&ien keer dat hg geregeld denken en ietszeggen kon. .Met mg loopt het ten einde", zei hg .Maar je hebt Harm ea ais God wil en hem ,t leven spaart, zal die voor Je zorgen." Zoo eenvoudig weg werd 't gezegd. Door een, die zéker is van z'n zaak. Hg kende zgn jongen door en doorhg had hem van jongsaf gadegeslagenhij had at vroeg opgemerkt dat in hem iets goeds was v @r den Heere en tevens hoe groote, diepe liefde voor zgu ouders een rgkc schat was weike God hem én ais natuurlijk sieraad en als genadegave had meegegeven op zgn weg. Gerust legde vader 't hoofd ter neder. Na langdurig igden was de dood voor hem een verlossing. Zgn rekening bg God was „effen" door en in Christus: de Rechter der weduwen de Vader der weezen zou voor zgn vrouw en kinderen blgven zorgen I Tech zóu er wegreden tot bezorgdheid zijn geweest Harm's vader was als arbeider begonnen. Door eigen vleit én doordat zgn vrouw'n huisje met 'n .lapje" grond had geerfd, was hg klein-boer geworden en dat levenslang gebleven, waarbg de. nadruk vooral op 't woor deken .klein" moet worden gelegd. Drie kinderen liet hg na. Harm, die toen 20 was, voorts 'n meisje van 12 en dan de kleine broêr 6 jaar oud toen zgn vader stierf: in 't gedenkboek van hun echtelgk leven stonden veel ziekten en veel sterfgevallen opgeteekend onder de kinderen, die God hun gegeven had Na vaders dood werd Harm de „boer". Er was veel bouwland bg het plaatsjeei genlek had Harm én 't jaar van vaders ziekte én na zgn dood, wel 'n knecht mogen hebben, in elk geval een .aankomende" Maar hg nam er geen. DAt kon vfen de opbrengst niet af. DAn bleef er zulk een schijntje over dat moeder er niet van leven kon en de huishou ding niet aan de meest bescheiden eischeu kon voldoen. Gelukkig! Harm is gezond en sterk. En 't werk dat vroeger vader en hg samen deden, doet hg voortaan alléén, met af en toe 'n losse arbeider, als bet ngpen gaat. De buurt vond het een sterk stuk. 't Eerst van alten was Harm aitgd op 't veld en als anderen reeds huiswaars togen, was hg nog aan den arbeid. Vermoeienis ken de hg niet, naar 't scheen; verpoosing had hg niet noodlgwat vacantie was, zou hg niet kunnen zeggen: hg werkte, zwoegde,jaarm jaar uit alleen de dag des sat bats bracht de zoo noodige ruste en schonk hem naar lichaam en ziel weer kracht tot het zesdaag- sche werk. Twintig jaar was hg, toen zijn vader stierf. Drieëndertig, toen ook zgn moeder henenging. Eén keer was 't in die jaren feest geweest in de nederige woning Toes had op een door-de-weeksche dag ook Hatmzgu Zondag- sche kleeren aangetrokken en had hg waarlgk een arbeider genomen om ie doen 't werk dat onmogelijk ook maar ééa dag wachten kon. Zelfs zat b| dien dag zonder pgp Er waren sigaren gebracht, die hier anders nooit in huis kwamen, zélfs niet om een be zoeker aan te bieden: wie een pgp bij zich had, zag zich gul de tabakspot toegeschoven maar sigaren I wel, de menschen mochten ge rust weten, dat hier de uiterste zuinigheid moest worden betracht, hg zelf had bg anderen ook steeds siandvastlng voor 'n si gaar bedankt en vroeg alleen 'n beetje tabak voor zgn pgp Zelfs was er wga op tafel geweest. En er waren gebakjes gegeten Eigenlijk hadden de Ccsters zich metal die weelde niet op bun gemak geroeidmoeder had 't met minder willen doen, maar Harm, die zelden iets doorzette en aitgd moeder't huisbeleid liet, had tóén dien éésen keer zich onverzettelijk betoond en zoo hg zei was 't gebeurd. 't Was de trouwdag van zijn zuster. Ea al iiet hg 't nooit merken, met woord noch blik Harm was tégen dat huwelgk geweest. Tegen den zwager zelf had hg niets. Had hg den man voor zgn .zuster moeten uitzoeken, hg zou onder zgn kennissen geen betere gevonden hebben. Maar 't feit zsif, dat zgn zuster trouwen ging, veroordeelde hg. Zg was nog zooveel jonger dan hg. Ze had zgn voorbeeld kunnen volgen. Ea 't was voor zijn moeder 't nioeiijkste gesprek geworden, dat ze ha r gsusche le ven had gevoerd, torn zc Harm, die niets zei en niets merken liet, maar van wicn zg met fgn moederlijk gevoel tóch den verbor gen tegenstand tastte, aaa 't praten brengen moest, zoadat hg tegenover haar sprèk. 't Zou een ander nooit zijs gelukt. Maar voor hAar kwam 't er uit „Ze hadden kunnen wachten, moeder Waarom zoo'n haast Hier, bg óns, is Driek 't eerst en 't meest noodig; u kunt haar eigenlijk niet missen en ze is immers nog jong genoeg I" Driek was drie en twintig toen. Zeker, ze kón wachtenwaar om niet? 30 cent per regel. GEEN GOEDKOOPER HORLOGE DAN BIJ GOUDEN ZILVEREN cn BY OUTER1E-ARTIKELEN, HORLOGES, KLOKKEN, WEKKERS alles tegen de laagst mogdijken prijs. Massieve gladde RINGEN. Bi tonder goedkoop. Eigen werkplaatsen voor reparation.

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1920 | | pagina 1