VAAS- D
■BE
Derde Blad.
KUIKENS
Dr;P,R.0ffringa
DAMES HANDWERKEN
I. IINSEI
m
m
93
H
H
BEBÉ ARTIKELEN
de Wed. A. IJGÏEfl,189 ScbiedamsGhedijk 189
TLlËGGNfUGEBi:
nr. «mun» «waii.
mm AUTOMOBIELEN.^
Uit voorraad leverbaar:
l
Zaterdag 9 Juni 1920. No. 2606
Bindwerk.
Baan 86 - Rotterdam
Sigarenfabriek.
Ststioflsweg 25 Rotterdam
Boekaankondiging.
Scherpschüten
LAND' El TUINBOUW.
GEiENSD NIEUWS.
0. VAN SCHELVEN,
03
O
VOORSTRAAT
T555S»
Q
O
SS
Het SchoenmagazQn voor iedereen is
Lijmvliegenvangers
P, SLUIJ Dirksland.
W. Boekhoven Zonen
In alle maten voorradig bij
BILLIJK.
BETROUWBAAR.
5 pers. OPEN WAGEN f 3950
5 pers. GESLOTEN WAGEN f 5750
met Electr, LICHT en ZELFSTARTER.
1NHOOSMOWSES
Bóeren-Leenbank
„Hiddelharnis Sommelsdijk."
Prima hard voer voor
f 20 per 100 K.G. Franco station
1 26 PER 100 K.G.
Telef, No, 3 Middelharnis,
G. HOESMAN Rotterdam
Mond- en Tandarts,
(Kunsttanden en Gebitten).
Spreekureneiken werkdag 13
uur, voor on- en minvermogen
den 9—10. Telefoon 8611 14736
"PETTEN BOORDEN OVERHEMDEN
zijdensjaals naaistersfournituren
H.H. WINKELIERS vraagt
prijsopgaaf van
tegen scherp concurreerende prij
zen bij
SoMelsdijlr.
ca
E
REFAJAH, CHR. MAANDBLAD voor Zie
kenverpleging tevens orgaan van den gerefor
meerden Bond ven Vereenigingen en Stich
tingen van Barmhartigheid in Nederland.
Voortzetting van het Maandblad „Bethesda"
In het voorwoord steld de Redactie het doel
van dit Maandblad uiteen met de woorden
.Het is de bedoeling op populair wetenschap-
pellke w|*e verschillende onderwerpen op
het terrein der ziekenverpleging te bespreken"
Hierin ligt de grootste verdienste van
Refajah dat zf de aandacht wil vestigen op
de westelijke z|de van de verpleging.
Verder wil de Redactie trachten zooveel
mogelijk de sociale belangen voor het per
soneel te behartigen.
Dan geeft ze nog algemeene onderwerpen
in verband met de ziekenverpleging. Ook
ziekenverpleging in het buitenland, boekbe
spreking en een rubriek voor vragen krijgen
een plaatsje in Refajah.
Een omvangr|ke taak die de Redactie zich
ten doel gesteld heeft maar zij weet het't Is
Israël* God die krachten geeft.
Als we Refajah doorgelezen hebben, zien
we dat de beloften, ons door de Redactie
in het voorwoord gedaan, volbracht zijn.
Christian Science; Bunyan's exempel; het
wezen der ziektewettellke bescherming van
het diploma van verpleegstercorresponden
tie uit Indie, zfn de onderwerpen die alle
op prettige wijze behandeld worden in
Refajah's eerste nummer der twintigste
jaargang.
DE UNIE van Chr. onderwijzers en onder
wijzeressen in Nederland, brochure door
B. de Wette en A. P. Jungeurt Jz.
Kort en zakelijk is hierin uiteengezet wat
het werk en doei der Unie is.
Beproef de geesten of ze uit God zijn. Dit
woord kwam ons voor naar aanleiding van
een parteculler gesprek met iemand, die
hoewel persoonlik staande op den bodem
van Gods Woord voor wat betreft de aan
vaarding van de daarin geopenbaarde waar
heden voor zijn eigen geloofsleven, niet
doorvoelde de noodzakelijkheid om ook op
politiek en sociaal terrein (om dan nog maar
te zwigen over wetenschap en kunst) als
Christusbel|der op te treden. Dagelijks ar
beidende met collega's van Socialistischen
bloede, welke de bestaande misstanden in
het maatschappl-leven uitbuiten om af te
geven met name op kerk en Chrstendom,
welke beide worden aangemerkt als de per-
sonifieerlng van het kapitalisme, hadden hem
in de war gebracht. Daarb| kwam nor het
dagelijks waarnemen in den kring z|ner
naaste betrekkingen, van de moeite en ont
bering in een gezin van 6 personen die
gemiddeld van f 15 per week moesten leven,
wat z|n van nature sociaal rechsgevoel in
het gedrang bracht. En nu gevoelde h|
intuïtief dat het socialisme, getoetst naar den
stelregel.beproef de geesten of se uit God
z|n" gansch verwerpelijk Is; de verleidende
leuze .Godsdlecst is privaatzaak" zal nooit
vat op hem kr|gen, maar toch heeft hij geen
steekhoudende argumenten om zich tegen
over de S. D. A. P. weerbaar te stellen.
Er zit veel goeds in is het stereotiepe
antwoord dat men van vele bel|ders van
's Heeren naam kr|gt. Bi] vele Christenen
treft men deze beoordeeling aan, die geuit
wordt op denzelfden sympatbieken toon, als
wanneer men 't zelfde getuigt van b. v. den
arbeid der Heilsoldaten.
Met een onwillig schouderophalen wordt
het bedoelen onzer vooraanstaande Christen
staatsmannen en economent in twijfel ge
trokken, en met minachting op hun refor-
matorischen arbeid neergezien. Daar tegen
over wordt dan vaak geplaatst de pretentie
waarmede de S. D. A. P. optreedt.
De ruwe w|ze waarop z| de wonden van
het maatschappl-leven blootlegt imponeert
de massa meer dan het voorzichtig ontdoen
der windselen om in de middeifken weg
genezing aan te brengen. De opvoedings
methode der socialisten is er op gericht om
hare aanhangers te leiden tot zelfoverschat
ting. Maar een Christen die onderzoekt en
leest laat zich die richting niet uitdr|ven.
Hf stelt zich op den bodem van het be
staande en erkent de misstanden die het
sociale leven ontsieren. Maar zal tevens ko
men tot de erkenning dat er in de laatste
jaren betreffende de arbeidsverhoudingen,
door arbeidswet-geving veel, zeer veel is
tot stand gebracht. Vanaf 1889 is een reeks
van sociale wetten uitgevaardigd, die den
den arbeider van zfn kindschap tot aan z|n
dood beschermen tegen langen arbeidsduur,
ongeval, invaliditeit en ouderdom. Van de
wieg tot aan het graf staat h| als de sociaal
zwakkere onder voortdurende hoede en
toezicht van de Overheid, die haar taak ziet
aangewezen als handhaafster van het recht
en die den mindere te hulp komt. En in
dit alles hebben de Christelijke partfen het
leeuwenaandeel gehad. Niet om der wille
van de arbeiders, zooals de Socialisten zeg
gen te doen, maar om Gods wille, als de
weerspiegeling van het Goddelfk recht en
ook der Barmhartigheid.
En wat deden de Socialisten Negatieven
arbeid. Ze stemden haast tegen alle sociale
wetten, omdat het lapmiddelen waren. Dit
was In Duilschland evenzeer het geval. Ge
durende een 25-tal jaren hebben ze daar in
den Rfksdag tegen elke sociale wet gestemd
ook tegen de reeds lang in werking zfnde
Invaildltelts- en ouderdomswet, die ongeveer
eender Is als ten onzent, Doch de arbeiders
in de Elzas, die eerst meedeelden in de
voorrechten die daardoor geschonken werden
maar door inlijving b| Frankrijk zich die
voordeelen zien ontgaan, hebben per request
zich gewend tot den president der Fransche
Republiek waarin z| wfzen op de zegenrfke
gevolgen die de I. en O. W. voor hen bad,
en nu verzoeken maatregelen te nemen om
hun alsnog te doen deelen aan de daarin
geschonken voorrechten. En in Frankrfk
bestaat een soort Staals-perisloen of eigen
lik Staats-armenverzorglng, waarvoor in
ons land de S. D. A. P. zooveel geweld
maakte. Evenwel de arbeiders uit den Elzas
gaven de voorkeur aan het eerste, hoewel
de Duitsche socialisten er zich tegen hadden
verklaard.
W| geven toe dat de Ghristelfke partfen
nooit tegen de Socialisten kunnen opbieden,
omdat ze rekening houden met de werken
lfkheid, en plotseling ingrfpen in de organen,
van het Maatschappelfk leven stoornis van
het geheele Organisme zal tengevolge hebben
Ondoordachte elschen ten wille van de
propaganda opgezet, alleen voedend het
stoffelijk begeeren in den mrnsch, laten we
over aan de S. D. A. P. Met kracht dient
zelfs vooropgesteld dat het najagen der
stoffelfke goederen verre achterstaat bf de
voorziening in de geestelfke behoeften. Dit
worde steeds door middel van woord en
pen, of meeting en in de pers ruiterlfknaar
voren geschoven, opdat ook maar in het
minst de idee niet wordt opgewekt als zou
den de Christenen op maatsch gebied den
Socialisten een vlieg willen afvangen. Een
enkele, die zich blind staart op bestaande
of vermeende misstanden, mogen hierdoor
worden opgestooten, de eerlijkheid en vast
heid der overtuiging zal dwingen tot eer
bied en ontzag. Maar ook worde dan onzer
zijds de kinkerplekken In het maatsch. leven
niet weggedoezeld of stilzwfgend voorbf-
gegaan. Niets kan meer den argwaan en de
ontevredenheid in de kringen der arbeiders
doen toenemen dan een negatie van hun
bilfkste en rechtvaardigste wenschcn Met
name de werkgevers op landbouwgebied
gaan in dezen niet altfd vrf uit. Al meent
ge aan die wenschen uit den aard der om
standigheden niet te kunnen voldoen, toont
dan door ernstige samenspreking, dat het
niet langs u heengaat, maar dat uw houding
zooveel mogelijk tegemoetkomend is. Dat
is in het belang van beiden, sterkt het we-
derzfdsch vertrouwen, en vormt aldus het
machtigste wapen tegen de haat en verdeeld
heid kweekende S. D. A. P.
GERRITZ VAN PUTTEN.
C. C. Raiffeisenbank te Utrecht.
De jaarlfksche Algemeene Vergadering
werd dezer dagen gehouden te Utrecht. Eenige
honderden afgevaardigden vulden de groote
zaal van Tivoli. De Heer Stroink vanSteen-
wf kerwold had de leiding. Hf herdacht aller
eerst het overleden lid van den Raad van
Toezicht, den Heer F. H. van Wichen, die 16
jaar lang aan de Centrale was verbonden, en
gaf daarna een overzicht over het dienstjaar
1919. Voor den landbouw was dit in vele
opzichten een goed jaar. Toch waren er groote
moeilijkheden: bf den aankoop van kunstmest
door de groote fluctuaties bf de voederarti
kelen, door het mond- eu klauwzeer. En niet
te vergetende moeilfkheden, ondervonden
bij den export. Hier hadden de boeren zelf
schuld, doordat zf hun organisaties niet
krachtig genoeg steunden. Ook voorde Cen
trale was het een goed jaar. Er was in de
laatste jaren een krachtige groei, blijkende uit
de toename van leden, en gelfkooknublfkt
uit het Verslag, waarvan Spr. verschillende
offers naar voren bracht, o.a. dat de omzet
was 281 mlllioen. Er werd nu van het in de
oorlogsjaren belegde geld veel teruggehaald
want dat was niet alles winst, maar goeddeels
werkkapitaal. Sprekers bescheiden meening
is, dat de locale banken zooveel mogel|k in
eigen kring spaargelden moeten zien te krijgen
opdat men zich z. v. m. zelf kan helpen. Ge
durende zfn ervarlsg van 17 jaar in eigen
plaats behoefde men dus nagenoeg geen ge
bruik te maken van het crediet, dat men bf
de Centrale bad. Een schaduw werdeenigs-
zins op het verslag geworpen door het koers
verlies van f 236,315; dat was op een effec
tenbezit van ruim 5 mlllioen. De verwachting
is wel, dat het minder zal worden. Het stre
ven moet blfven de reserves te versterken
we moeten dus de exploitatiewinsten nog
wat hooger zien te maken. Een heuglfkfeit
noemde Spr. het dat vele organisaties op
zuivelgebied door de Centrale worden gefi
nancierd. Bf de uitbreiding kregen bestuur
en Hoofdambtenaren steeds grootere verant
woordelijkheid Spr. bracht huu dank en
hulde (Applaus). Ook de c|fers der locale
banken bewfzen de toename van haar bloei
en beteekenis. De Zulvelbank te Leeuwarden
is een bloelende instelling. Tot slot wees Spr.
op de noot aan den voet van den beschrf-
vingsbrief en zeinadat de Reorganisatie Com
missie met haar Concept gereed was, doen
zich omstandigheden voor, geheel onafhanke-
lfk van den wil van het Bestuur en den Raad
van Toezicht, die dezen de overtuiging gaven
dat voortaan noodzakelf k zal zfn: de invoe
ging van een schakel tufsschen het Bestuur en
de Hoofdamtenaren. Wf ziglng der Statuten en
tfd zfn daarvoor noodig, maar spoedig ko
men de voorstellen aan de orde, nadat deze
eerst bf de locale banken kunnen zfn bespro
ken. Met een beroep op de afgevaardigden
dat de discusslën in den geest van welwil
lendheid zouden worden gevoerd, opende Spr.
de vergadering,
De notulen werden onveranderd vastgesteld.
Bf de Rekening en Verantwoording merkte
de Afgev. van Bemmel op, dat hf. evenals
verleden jaar, in het rapport van den accoun
tant, miste de verklaring, dat de overwaarden
van onderpanden, van de Deposito's en be-
leeciagsposten, de gestelde grenzen niet wa
ren overschreden, waarop de Voorz anwoord-
de, dat zulk een verklaring wei voorkwam
in het rapport, door den accountant afgegeven
op 31 Dec. Men zou echter bf herhalingen
met aandrang den wensch van den Spr. over
brengen. De Afgev. van Koegras wees op de
schfnbare tegenstrijdigheid, dat volgens het
verslag vele crediet&ahvrageH moesten worden
afgewezen, deels omdat de uoodige gelden
ontbraken terwfl toch in de minste maand
nog 33 mlllioen aan deposito's was belegd.
De Heer van Ittersum, Voorz. van het Bestuur
verklaarde, eveneens uit het Verslag waar die
mlllioenen zfn gebleven. Voorts betrof de
afwfzing vereenigingen, staade bulten onze
Organisatie die zich alleen tot de Centrale
wendden, om de goedkoopere rente. In de
eerste plaats heeft de Centrale voor haar
leden te zorgen. Appeltern loofde dit stand
punt, de afgev. hoopte dat het Bestuur dit
zou blfven innemen.
Bf de hierna volgende verkiezing van leden
en pi. leden van Bestuur en Raad van Toe
zicht werden alle aftredenden roet overgroote
meerderheid herkozen. De vacature ontstaan
door het overlf den van den Heer van Wichen,
werd aangehouden tot de volgende vergade
ring. Bemmel vond dit niet goed. Spr. had
een voordracht (ieesaanbeveling B.) willen
hebben, waarop ook een tegenstander van de
te verwachten reorganisatie voorstellen voor
kwam, b.v. de Heer Nieberdlng, de voorstellen
waren dan niet zoo eenzf dig. De Voorzitter
meende, dat het te prfzenwasln het Bestuur
dat het de verkiezing volgens de nieuwe
statuten, dus in democratischen geest, wilde
doen plaats vinden. Als de komende voorstel
len den leden niet aanstaan, wel de Algem.
Vergadering is souverein en kan ze dus ver
werpen.
Hiermee was de agenda verder afgehandeld.
Bf de rondvraag maakte Aalten eenige op
merkingen: le. vond Spr. het door den Voorz.
aangehaalde voorbeeld van Steenwijkervold,
waar men steeds genoeg spaargelden zou ver
kregen hebben om de voorschotten te dekken
niet gelukkig; men had daar een Landbouw-
bandelsbank en een leenbank gecombineerd,
bf welke combinatie de leenbank niet tot baar
recht kan komen2e. wilde Spr. ook verster
king der reserve; h| is echter wat bevreesd,
dat de Centrale daarom in een eenigzins ver
keerde richting zal gaan. Winst maken mag
niet voorop staan3e. De Voorz. sprak van
het Invoegen van een schakel tusschen Be
stuur en Ambtenaren. Uit het stilzwf gen der
Vergadering na deze mededeellng mag het
Bestuur geen conclusie streksen4e. Ten
slotte vroeg Spr, of dé tfd niet was gekomen
om den rentevoet te verhoogen Op de laatste
vraag antwoordde de Voorz., en later de
Heer van ittersum, dat verhooging van de
rente voor deposito's reeds was overwogen,
men kon er nog niet toe besluiten.
(Dit is intus8chen geschied; de rentevoet
voor spaargelden zoowel als voor voorschot
ten is met 7> pCt. verhoogd, resp. tot 3%
en 4% pCt. G. B.
Een middel Door een landbouwer te En
schede is op de volgende wf ze baat gevon
den tegen mond- an klauwzeer. Hf geeft
zfn koeien dagelfks een kleine handvol
keukenzout in den bek, met gevolg dat ze
vrf zfn en die der buren mond en klauw
zeer hebben. De een heeft van die melkkoe
ien er een met zout bewerkt en deze
heeft het niet gekregen. De boeren, wien
hf 't had aangeraden hebben geen ziekte
bf hun vee gekregen.
Waarschuwing. De Commissaris van Poli
tie te Vclsen waarschuwt nogmaals in het
algemeen belang tegen het aanknoopen van
handelsrelaties met zekeren Cornells Glas,
zich ook noemende firma Glas en Co., wo
nende Rozenstein Santpoort, dte alle moge-
lfke handelswaren zonder betaling tracht te
bekomen.
Lijken gevonden, In de duinen onder Was-,
senaar zfn de lfken gevonden van een*
man en een vrouw. Beide lfken zfn door
de politie naar het Ifkenhuls vervoerd.
L. Dagbl.
Lijk gevonden. Maandagavond 8 uur werd
op het Hooge Bcekel te Lonneker het lfk
gevonden van den 27-jarlgen ongehuwden
sigarenmaker De J. die kort te voren in
dronken toestand in gezelschap was van
zekeren V. Hoe De J. om het leven is ge
komen, wordt door de marechaussee onder
zocht.
Ongelukken. Aan de gasfabriek te Leerdam
ontplofte een dynamietpatroon, die tusschen
de kolen zat waardoor de stoker Van Str.
de uitslaande vlam ter rechterzijde in het
gelaat kieeg De brandwonden, hoewel niet
gevaarlfk zfn vrf ernstig.
Bf Kampen werd een schip, herkom
stig uit Hoogeveen door de schippersvrouw
en twee dochters voortgetrokken bf het op
varen van de Goot terwfl schipper Boertien
aan boord bleef om op het zeil te passen. Bf
het onverwacht omslaan van het zeil schoot
het vaartuig naar het midden en sleurde de
moeder en een dermeisjes mee te water. Toen
de schipper de lfn inhaalde werd de vrouw
daaraan opgehaald doch de 15-jarige dochter
was In de diepte verdwenen. Eerst veel later
werd haar lichaam met de dreg boven ge
bracht. De toestand der moeder is nog steeds
bedenkelfk.
Bf het verven van een in de Schiehaven
te Rotteidam liggend schip is de 28-jarlge
A. E. van een stelling te water gevallen. De
man is gered en in bewusteloozen toetand
naar het ziekenhuis gebracht.
Aan de Pufschebocht te Rotterdam is
de 8-jarige C. T., door een zandtrein over
reden toen hf op een wagen van dezen
trein wou springen. Met een zwaar gewond
rechterbeen is de jongen naar het ziekenhuis
gebracht.
Bf het oversteken van een straat is
te Rotterdam de 10-jarlge L. K, overreden
door een auto. De bestuurder van de auto
had er geen schuld aan. Het meisje is met
een gebroken arm in de auto naar het
zieken huis gebracht.
Slaapziekte. Te Drongelen overleed de
46-jarige landbouwer De H. aan slaapziekte.
Ruim 3 weken had de man geslapen.
Indringers. In den nacht van Zondag op
Maandag drongen eenige personen, na een
deur geforceerd te hebben, het huis van ze
keren Jop den Paaschberg te Ede binnen.
Ze brachten J, verschillende verwondingen
toe en laadden het huisraad op een wagen,
De politie werd door buren gewaarschuwd
en verhinderde, dat de inboedel werd weg
gereden. Zf nam het viertal indringers,
waaronder de echtgenoote van J., mede
naar het bureau en maakte proces-verbaal
op van de mishandeling.
Een voorafgegane twist tusschen man en
vrouw schfnt de oorzaak van deze geweld
daad te zfn.
Gevaarlijk goedje. Bf Dlnxperlo hebben
Maandag de gemeenteveldwachter en een
rfk8ambtenaar in een afvoerbuis der water
leiding vier handgranaten van zwaar kaliber
gevonden.
Verdwenen. De penningmeester van den
Socialistischen Bakkersband (afd. Breda), is
sedert eenige dagen spoorloos verdwenen.
Men zoekt, naar het Dgbl. van Noord-Bra
bant meldt, verband tusschen deze verdwf-
nlng en het tekort ia de kas der afdeeling.
Naar Amerika. Gedurende 1919 zfn 13.200
passagiers voor Zuid- en Noord-Amerlka
Oldenzaal gepasseerd en wel circa 10 000
naar Amsterdam voor de Koa. Holl. Lloyd
en de anderen naar Rotterdam voor de Hol-
laud-Amerika-lfn. In de richting van Rotter
dam en Amsterdam naar Duitschland was
de verhouding In aantal nagenoeg gelfk.
Nationaliteiten warenDuitschers, Zuid- en
Noord-Amerikanen, Oostenrfkers eu Span
jaarden. De meesten waren niet de gewone
landverhuizers 3e klasse, maar kajuitspassa
giers le en 2e klasse.
Overreden De assitent B. te Leiden Is door
een rangeerenden trein een been afgereden.
Bijna ontsnapt. Maandag j.l. transporteer
den twee Haagsche rechercheurs een ares-
taut van den Haag per trein naar Utrecht.
Na herhaaldelfk verzocht te hebben, zich
even naar de W. C. te mogen begeven, werd
den arrestant dit ten laatste toegestaan. De
rechercheurs hielden echter de deur op een
kier. Plotseling trok hf evenwel de deur
dicht en sprong door het raampje uit den
trein. Onmlddeifk bracht de eenerechereheur
door middel van den noodrem den trein tot
stilstand, terwfl de ander tegelfk den arres
tant nasprong en achtervolgde. Na een wil
den jacht gelukte het den rechercheur hem
midden in een sloot te overmeesteren en
met vereende krachten werd de arrestant
drenkeling weer in den trein gebracht. Door
dit oponthoud had de trein eenige minuten
vertraging.
De Bank leent gelden aan leden tegen
4 pCl. 's jaars. Ze neemt gelden op tegen
3'/, pCt. 's jaars, ook van niet-leden. Voor
schotten kunnen dagelijks aangevraagd
worden bij een der leden van het bestuur.
Gelegenheid tot inbreng- en terugbetaling
van gelden eiken Maandag- en Vrjjdag-
avand van 6—8 uur ten huize van den kas
sier D. JOPPE Cz, SOMMELSD1JK. 17277
Aanbevelend
L1NDENLAAN 21/4 (Coolstngel)
levert aan winkels en particulieren pri
ma SIGAREN in prfzen van f4— ,5—
en 6 per 100 stuks. Zuivere gegaran-
deerden tabak.
OS
SOKKEL
ROTTERDAM. Telefoon 6771
Prima bruine Damesschoenen vanaf f 15.25
Prima bruine Heerenschoenen vanafRf 20.—
Arbeiders, koopt Uw solide Werkschoenen vacxf 3f 10.50
En ouderwetsche Sokschoenen waarvan de prf s nu is afgeslagen tot f 10
Verder nog fzersterke SCHOOLLAARZEN en HEEREN-, DAMES-
en KINDERWERK. Zeer laag in prfs.
Zeer aan te bevelenl UO Woda Ai Ja RIGTER-
Let op het hulsnummer.
Oude boeken worden els Rflenw
gebonden ter Boekbinderij.
to
O»
E'
DE ACSKMV
