Zaterdag 13 Maart 1920. 35al* Jaargang N\ 2580 voor de SKaldhollandsche en Keeaw§che Eilanden. Derde Blad. Antirevolutionair w' l§!r - Orgaan IN HOC SIGNO VINCES PRIJSRAADSEL No. 3. INGEZONDEN Scherpschoten. LAND EN- TUINBOUW. i. Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentien en verdere Administratie franco® toe te zenden aan de Uitgevers. V "van Lissabon begon weigerde op liet dek pogingen van vrjwel wat op te wekken aar :n, Ie hem t Said om in toeatand werd hg verhin- in zee te springen, een hut vierde klasse, eatand verminderde ,Kawl" voorbg Kraka- man. was om een kist - het lijk tot Priok kapitein verwittigde van onderwgs. ,Kawl" te Priok nge inecr dolen e imcnt de daar or :gn eed ya» boot waren offeigk overschot van ran boord gehaald en begraafplaats vervoerd. (Java-Bode). ex-Keizer. Uit Doorn meld: ie toekomstige verbigf- eizer wordt thans met van werklieden zfln id. de eerste verdlepiug wordt ingericht voor ~ir tegenover liggen de ex-Keizerin. Uit r.-J ijzeren brandtrap- gebracht, die nogal hoog was een nieuwen zolder, erdoor is een groote In hoofdzaak als berg gebouw wordt ook ren trap, die van de naar de eerste étage ken. Op deze étage waartoe van buiten laft door een nieuwen stgraniet gebouwd, 'garg tot den hoofd - v verleent wordt een "gelegd opdat auto's gevaar voor verzak- 'de „boerderg" en de door Dultsch perso- n In de eerste huist oneel en in de twee nee!. r 5 wagens uit Ber- iwe voorraden men en z. g. achterweg, last van den Bur- s stopgezet, omdat itegrond geschiedde, edgekeurd en thans s dezelfde grenslijn c was aangenomen, r de fundeering van i thans ook aange- moet huis en plaats ngst van de nieuwe Een aantal inden voor weken- Er gingen brieven d brood met boter, n den achtergeble ven uit Luilekker- oud, peinsden hoe het zusje dat in zoo volop had. Er scharreld en toen is iets te zeggen ziek. Zoo kwamen r iemand woonde zij reeds eerder bpelen. Deze wees n uur des morgens 1 de tramign maar Zoo kwamen z| i zoo'n stemmetje 3 zoo'n paar bon- gezichtje smeeken, r zijn hart week u drinken en ver reikten Doesburg, en zg bg Dieren, iet opgegeven, de r de blootearrop- ïrkjes. Ze waren aantel. Schuchter lopt enomnacht- ien binnen, dikke nedeo, ze kregen en ze een nacht- werden zg toe- in eikaars armen, huis, toch veilig, ging de reis ver- „altgd maar loopt niet meer. >s lang, ze kwa in Zuphen De en deden zoo'n wachten. Na een ito. pen ze. ze naar Deven- eneer ze op den Daar stapten ze ramen ze bg de nis was. Ze bel- id een dik mol- haar zusje niet er? "snikte het t ben je wit en zei Josefientje armen van zus. [esnik, dat den oogen schoten, ievol verbonden >ed, ze werden in het heldere sten ze terug, n met een pas, nigk. eet aangename van Po8thuma niet. it we toen ge- nog een bitte- i z|n indert|d Iding van nood- :lacar-systeem. itgeloopen, be- raagd werden proefinstallatie an het nadee- :heerd, dan zei t met de beste Deze Courant verschgnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bjj vooruitbetaling, BUITENLAND bg vooruitbetaling f 5.50 per jaar. AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT. UITGEVERS: W. BOEKHOVEN Zonen, SOMMELSDIJK. Telefoon Intercommunaal No. 202. ADVERTENTIËN 15 Cent per regel, RECLAMES 30 Cent per regel. BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel. DIENST AANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 75 Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zg beslaan. Advertcntiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR. Wat zullen m'n Kameraadjes wel in elk nummer van „de Maas" uitgezien hebben naar de uitslag van het laatste prijsraadsel. En telkens was 't mis. 'k Heb m'n best gedaan om zoo spoedig mogeigk met de uitkomst voor den dag te komen. Maar een overvloed van copie (copie dat weten de meesten van jullie wel, be- teekent handtchrlft d. w. z. datgene wat men in de de courant laat drukken) kon Ik tot nog toe geen plaatsje vinden. Er waren niet zooveel goede oplossingen als de vorige keer. Misschien was 't ook wel wat moeiigker. Vooral scheen de vraagwaaraan het ge vleugelde woord zg'n outstaan dankt, niet gemakkeigk op te losBen te zgn, althans wa ren er velen in de beantwoording hiervan abuis. De juiste oplossing is IN DIT TEEKEN ZULT GIJ OVERWINNEN. De onderdeelen waren: Zeer nuttig is het onderzoek de geschie denis van landen en volken, want daardoor leeren wfl hoe God de wereld regeert- Toch slaan wij de historiebladen zelden ongedwongen op, wat niet goed te noemen is. De vin Is een zwemwiek. Welke koning werd geguillotineerd. „Koning Lodewflk XVI, die van 1774-1792 over Frankrlk regeerde, verloor in 1793 even als z|ne vrouw Maria Antoinette het hoofd onder de guillotine, schrgft Dina Martina Graafland uit Nieuw Helvoet. Ook geeft ditzelfde schrgfstertje geen on aardig antwoord op de vraag waar deze Spreuk vandaan komt. We laten het hier volgen: „Het gevleugeld woord: „In dit teeken zult gg overwinnen", is ontstaan ten tgde van Constantgn de Groote. Deze koning, die van 323—337 over het groote Romgnsche rQk regeerde, heeft veel voor het Christendom gedaan. Door Christen geschledschrgvers wordt de oorsprong van dit woord ons op de volgende wgze verhaald Constantgn de Groote wendde zich eens met een vurig gebed tot God en vroeg of de Heere zich aan hem openbaren wilde en hem in den strgd tegen Maxentius hulpver- leenen wilde. En werkeigk, de Heere verhoorde zgn ge bed; er geschiedde een wonder. Op klaarlichten dag zagen Constantgn en alle zgne soldaten boven de zon het teeken des krul8e8 staan en daarbg deze woorden „In Hoe Slgno Vlaces", of „Ia dit teeken zult gg overwinnen." Verder wordt er verteld, dat Christus zelf den volgenden nacht aan Constantgn in den droom verscheen en hem beval, dat hg dit teeken in zgne banier moest voeren. Aldus geschiedde het en Constantgn be haalde de overwinning. Zooals Constantgn op stoffeigk gebied in het teeken des kruises de overwinning be haalde, zoo is het ook met de geloovlgen op geesteigk gebied. In het teeken des kruises zullen zg wis en zeker de overwinning behalen op den duivel, de wereld en hun eigen boos, ver dorven hart. Daarom is „In Hoe Signo Vinces* zeker ook de leus van de Maas en Scheldebode De eerste prgs, een IVORA PLANTENZU1L MET POT heeft Jan Moogaart te Dirksland. Tb. H. A. Schipper, Mlddelharnis krggt „Voor Vrgheld en Recht" door L. Penning. Johannes Voordgk, Oud Beierland: „In het Granaatvuur" door L. Penning. Arle Vroegindeweg, Stationsweg te Dirk sland: „De Talisman" door Bruno Garlepp. Plet Troost Pzn., Pieterstraat Goedereede ontvangt de zes grondkleuren «iftvrije tee- keninkt. (Hg weet wel waarom 'k Houd mg aanbevolen voor een van je teekeningen met deze inkt gemaakt hoor! Oefening baart kunst. Volhouden maar Dina Martina Graafland Nieuw Helvoet. Een handschoenendoos. Henderika Koote, Mlddelharnis Idem. Geertrulda N. Quak, Nieuw Nelvoet, „Van verre en nabg" door Joh. Spug. jannetje E, Kievit, Nieuwe Tonge: „Niets te klein om goed en lief te zgn", door Joh. Spgui. Dirkje van Seters, Stellendam. Een cor respondentiedoos. Sara Grootenboer, Middelharnls, idem. Teuntje Kats, Sommelsdgk: „Voor Zomer en Winter" door Henriëtte Blaauw. Goede oplossingen ontving ik nog verder uit Sommelsdgk vanJ. Bienefelt, Cath. J. L. Boekhoven, Jb. Holieman, H. Knape, Tr. Dorsman, C. Knape. Oude TongeA. Fase. Nieuwe Tonge: A. Timmer, A. P. Dorst, A. van Zlelst; C. Fclsbourg, W. Drooger. OoltgensplaatA. Neels, H. J. C. v. d. Pol, H. v. Rossum. Stad aan 't Haringvliet; C. v. d. Boogert, M. Koppenaal. K&sj HerkingenC, W. Lokker. Ouddorp: A. Mastenbroek. Stellendam: C. Mulder,A.Mulder,F.v.Es. MellssantA. v. Dgk, L, van Setets, L. P. Sleling. Mlddelharnis: S. v. d. Melde. DirkslandJ. v. Zuuren, H. G. Vroeginde weg. Goedereede: K. v. Asperen. Nieuw HelvoetL. Bakker. Nieuw Begerland: N. Bouwman. ZuidlandJ. Weeda. Tlnte: W. Krgnen. PernisH. R. M. J. van Es. Spgkenisse; A. H. Lgesen; E. van Wgn- gaarden. ZierikzeeJ. Tanls. Ierseke: J. L. van Dgk. 's-GravenhageJ. C. Borgdotff. Raadselredacteur. Wat moet ik mijn jongen laten worden Ziedaar een veel voorkomende vraag voor de ouders, daar een beslissing afhankeigk kan zgn van vele factoren. Welke zgn deze alzoo Ie. De levensomstandigheden der ouders, welke ook haar oorsprong kunnen vinden in weinig of wisselvallige verdiensten, groot gezin, sukkelen door ziekte van den kost winner, vrouw of kinderen enz. 2e. Daar den lichaamsbouw of gebrek, meer of mindere gezonde natuur, aanlegen liefde voor het een of ander vak van den toekomstigen werkman: „alhoewel men meestal niet zoo'n bepaalde voorliefde vindt voor de een of andere richting bg de jon gens". Een keuze wordt gewoonigk gedaan door het voorhouden der ouders of audere, met bet oog op verdiensten, gemak, vuil of schoon werk, periodieke werkloosheid enz. 3e. De belangen der ouders brengt het ook dikwgis mede, hun jongen zelf in de zaak te nemen, dit houdt vreemde krachten bui tenshuis, de verdiensten bigft er in, men heeft hem altgd bg de hand en dikwgis, he laas niet altgd, meer zeggenschap over hem dan over een vreemde. In dit geval wordt zoo'n jongen dan veelal geexploiteerd voor hun zeiven, soms met opoffeting voor de toekomst van de jeugdigen. 4e. Men kan voor zgn jongen geen baas krggen naar de keuze van het vak. 5e. Zijn er ook ouders welke iets verder zien dan hun neus lang is, en vragen naar het, wat en hoeveel zal mijn jongen bg dien baas leeren en wat is het vooruitzicht, ook met betrekking tot het theoretische gedeelte, dat voor hem zoo nuttig is en waarnaar hoe langs hoe meer gevraagd wordt om dege- ïgk onderlegde werkkrachten te krijgen, enz. Heusch, het is niet zoo gemakkelijk voor ieen ouder om dan te kiezen, den jongen te raden en aan te moedigen, vooral niet wan neer er weinig wegen zgn in te slaan, om de vele klippen te ontzeilen. Wg zullen trachten in een samenspraak eenige nuttige wenken en raadgevingen te geven aan hen, welke voorlichtingen in deze moeiigke keuze noodlg hebben. Wg nemen dus bier de taak over van die commlssie's zooals er in sommige plaatsen bestaan, en wier taak het is de ouoeis of verzorgers voorlichting te geven in de beroepskeuze voor hun pupillen. Deze commissieleden in- formeeren dus eerst naar alles en nog wat als lichameigke ontwikkeling in verband met den leeftgd, gezondheid, aanleg, genoten onderwgs, finatieele draagkracht der verzor gers enz. en geven daarna hun oordeel te kennen. Daar zoo'n commissie hier niet be staat, hopen we dat deze regelen dankbaar worden aanvaard en zoo mogeigk opgevolgd, In 't belang van de jeugd en indirekt In dat der ouders. Wel Toon, wat zeg je van het weertje te genwoordig? zoo zal het werk vroeg los komen jo fa fan, dat is maar te hopen ook, Ik heb van deze winter al genoeg gekuierd, en zoo vet waren de verdiensten de laatste tijd van verleden jaar niet, om het nu lang te kun nen ultxingen. Dat is zoo Toon, maar nou heb jij dit voor, dat je straks met 3 jongens naar het land kunt gaan, en dan wordt het tezamen weer goed. Ja, dat zeg jg, maar hoe lang loopen ze schaloos, en hadden ze er dan allemaal maar zin in, om naar het land te gaan, maar de jongste heeft er niets mee aan zgn pet, en de tweede doet het omdat het moet, en om reden hij voor twee jaar goed geld in het land kon verdienen, maar dat blijft niet zoo, en wat kunnen zü dan. Wat zeg jg er van Gerrit, jg heb wel geen kleine jongens meer, maar jg kan er ook van meepraten, jg heb je deel ruimschoots gehad. De nieuw aangekomene informeert eerst eens waar Toon en Jan het over hebben en zegt dan; ja, hst kan een lastig geval zgn. Willen de jongens graag naar het land, a la bonheur, je kunt hen er op wgzen dat ze veel kans hebben altgd maar arbeider te bigven, maar daar is het mede uit. Zoo een vermeerdert het aantal klagers op rg- peren leeftgd. Maar als ze nu meer zin heb ben in het een of ander ambacht, metselaar, tlmmmerman, smid, kleermaker, schilder of wat ook, dan vind ik het geraden, hen dit te laten worden. Maar dan moeten zg maar niet tevreden zgn, om maar werk te hebben, zg moeten bekwaam worden in hun vak. In elk vak valt veel te leeren en als zg er dan de noodige theorie bg leeren en leeren teekenen, vakbladen lezen en instudeeren, dan zgn zg op den goeden weg. Dan ver maken zg zich daarin, dat is beter dan dat lanteifanten langs de straat. Ja Gerrit, dat zeg je wel, en de arbeiders jongens*en ook de meisjes moesten 's win ters meer gebruik maken van het herhalings onderwgs, dan leeren zg nog heel wat want anders zgn zg straks haast alles vergeten wat zg op school hebben geleerd. Maar Gerrit, jg spreekt over theorie en teekenen, maar dat is alleen maar in Mid- delharnis te leeren aan de ambachtschool of avondschool, dus kunnen hier op het el- land alle jongens er niet van proflteeren. Gedeeltetgk heb je geigk Jan, maar voor die jongens welke de dagschool daar kunnen bezoeken is het gewenscht dat te doen, ook me: een beetje opoffering van de zgde der ouders. Ook de armbesturen mogen daar wei wat meer over denken voor de weesjongens. En van de dorpen in de omgeving van Men- heerse, kan menige jongen daar de avond school bezoeken. Dan zgn er nog wel enkele architecten welke les kunnen geven in het teekenen, of vaklui die het teekenen hebben geleerd, en voor hen, welke een vak beoe fenen waarin bier geen teekenonderwgs te krggen is, laat die wat meer onderwgs ne men van de onderwgzers van de lagere school, bgv. uitgebreid lager onderwgs en meet kunde, en laat hen verder vakbladen lezen. Zoodoende kan men toch Lnog wat doen, al is bet niet het ware. Toon. Gerrit, jg heb. jou jongsten jongen ook naar de ambachtsschool gestuurd voor timmerman, en hoe ben jg daar mede uitge pakt. Ja, Toon ik mag wel zeggen gelukkig, hg heeft goede vorderingen gemaakt en, nadat hg hier op het eiland bg een paar bazen heeft gewerkt, is hg naar den overkant ge gaan en door gaan leeren. Hij heeft al da- deigk aardig goed geid verdiend en zgn ba zen hielden hem zoo lang mogeigk, hg is nu aan het leeren voor opzichter. Maar nu moet je niet denken dat als een jongen maar op de ambachtsschool is, dat het dan genoeg is, zg moeten daar ook hun best doen, en in al de theoretische vakken, welke zg daar leeren even goed als voor de praktijk. Ik heb toen, en je weet ik ben nog al voor den vooruitgang, er mg veel mede be moeid ik ging alles goed na en ook welke vorderingen verschillende jongens, Vbor de verschillende vakken welke daar geleerd wor den, hebben gemaakt. Menige jongen kwam daar op den goeden weg, om zich in den praktgk en voor de theorie nuttig te maken en een vooraanstaand werkman of „voor ganger" te worden, en dat wordt je zonder die theorie niet. De tgden zgn niet meer zooals voorheen en als getg verloopt, moet men de bakens verzetten. Jan, wat leeren die jongens daar dan, en wat heeftdie theorie te maken met het tim meren en smeden en wat zg daar nog meer leeren Zie je, ik ben maar arbeider, en of je nu al spreekt van teekenen en meetkunde en wie weet wat nog meer, Ik begrgp er geen sikkepit van, het gaat boven mgn pet. Gerrit, nou jongens, je weet ik ben ook maar arbeider, maar kom de volgende week samen eens bg mg thuis, we hebben daar nog verschillende teekeningen, schriften en weet ik wat al meer van mgn jongen, dan kunnen wg eens zien, wat daar geleerd wordt. Adieu, tot ziens 1 (Wordt vervolgd) DEIJS. Spreekt men met liberalen of socialisten over de innige verwantschap die er tusschen hen bestaat, wel vormend twee planten, doch stoelend op den zelfden wortel die hun van de levens lappen voorziet, dan wer pen ze dit denkbeeld verre van zich en wg zen u op de praktgk. En zeer zeker, daar is bigkbaar groot verschil; maar die van een en ander ter dege kennes nam kwam tot de conclusie dat deze twee richtingen in het wezen hierin overeenkomen dat ze God van het publieke erf uitbannen en zich beiden hebben gesteld in den dienst van het eigen belang. Alleen de weg die ze daartoe inslaan is verschillendde liberalen trachten dit te doen door een consequent doorgevoerd indlviduellsme en de Soc. dem. geleerd door het jammerigk fiasco van dit stelsel, gingen een tegenovergestelde richting en zochten de verwezenig king van hun materialistisch streven in de gemeenschaps idee. In één karaktertrek, die beide gemeen hebben, komt al zeer sterk uit de eenheid van grondovertuiglng, waaruit zou kunnen opgebouwt worden een pleidooi voor de leer van erfeigke „belasting" n.l. in de be schouwing van de Christenen en beoordee ling hunner handelwgze die saam te vatten is in het bijvoegeigk naamwoord „dom". Men hoorde b.v. van een liberaalkeuter boertje het optreden van het Ministerie Kuiper (1901 1905) en de doorhem getrof fen maatregelen eenvoudig kwalificeeren als „dom" en de socialistische arbeider speken van hun Christeigke collega's die zich niet door hen op sleeptouw laten nemen even eens van „dom". Bg de liberalen is dat nog eene hooghartige nawerking van een lijd waarin hun partg oppermachtig was, en andersdenkenden mtn of meer voor gekreuk- ten in hun geestvermogens werden aange zien. Bg de S. D. A. P. is die beschouwing het natuurigk gevolg van eenzgdige opvoe ding, die er zich op richt den Soc. arbeider in het centrum van het wereldgebeuren te plaatsen. Maar vooral voor deze laatste partg zouden we de beschuldiging aan ons adres willen terugwerpen op hen van wie ze uitgaat. Ieder, die zich op sociaal terrein beweegt verwondert zich telkens hoe onder de volgelingen der S. D. A. P. ailes voor zoete koek wordt opgegeten wat door de leiders wordt voorgezet. We hoorden eens een jeugdig socialistisch debater op eene vergadering belacheigk patbas getuigen van de allergrootste ellende der arbeiders, die volgens hem letterlek alles wat het leven kan opfleuren missen, en dat sloeg in. Al erkennen we dat in vele gezinnen ar moede heerscht, bestaan er ook onder de arbeiders zooveel standsverschillen, die bg niet weinigen van groote mate van welstand getuigt, en een grillige tegenstelling vormen met de overdreven voorstelling van ellende die identiek zou zgn aan de arbeidersklasse, De geheeie prodaganda der S. D. A. P. is er op gericht om driften In den mensch wakker te roepen die een beletsel vormen voor het nuchter denken, wat met tal van voorbeelden kan worden aangetoond. Het apostolisch vermaan: „zgt nugteren" is ook tot de Christeigk arbeidersbeweging door gedrongen. De Christen, die vasthoudt aan Gods onfeilbaar woord, staat met beide voe ten op den bodem der werkeigkheid en dat Woord is de keursteen waaraan hg alle verhoudingen toetst. In dat opzicht is hg aarts-conservatief, maar in den hoogstideeëlen zin van dat woord. Naar een vast doel streeft hgonwrikbaar ook naar de verbe tering van zgn lotsbedeeling, omdat hg de voorziening in de behoeften van stoffeigk leven Gods wgsheld aanbidt. Die alles zoo schiep dat de mensch zgn volle arbeidskracht moet te werk stellen om de stoffen passend te maken voor zgn gebruik. En God deelde die Wijsheid, zg het dan in zwak-naglanzen, aan den mensch mede om zgne roeping tegenover de, om den strgd voor 't bestaan zich groepeerende levensverhouding, te be palen en door het genadewerk van „de Opperste Wgsheld" hier in beginsel hier na- maals ten volle, in zgne tegenwoordigheid te deelen In al de voorrechten die de he- melsche gemeenschap biedt. GERRITSZ. VAN PUTTEN Een 40 jarig proefveld. Een jaar is gèèn jaar, ofèèn proef is geen proef, zegt een ouden boeren spreek woord, en men wil daarmee zeggen: een proef van slechts èèn jaar geldt niet, hier uit mag met zekerheid weinig of niets wor den afgeleid. Maar aan een proef van 40 jaar een bemestingsproef, bedoelen we mag zeker wel gewicht gehecht worden Bestaat er zulk een proef Ja. Ook maar èèn, meenen we, in ons land.,Dat is gele gen In de provincie Groningen, te Sappe- meer, op grond van den heer G. Mulder, die het zelf van 1880 tot 1914 beheerde. Aanleg en toezicht geschiedde onder deskundige controle, 't Proefveld was oude Veenkoloni ale grond, meer dan 250 jaren beschouwd, en af-wlsselend met stalmest en compost be mest, De teelaarde, dik plim. 20 c.M, lag op aigebonkt turfveen. De groote van het veld was 12 Are, in 24 geigke deelen, van 7i Are dus, verdeeld, de paden niet mee gerekend. De perceeltjes waren derhalve niet grootechter verzekert het Verslag, dat dit aan de betrouwbaarheid niets afdeed, dewgi de proeven met uiterste nauwkeurig heid en omzichtigheid werden genomen. Kleine veldjes hebben bovendien het voor deel, dat bet verschil In bodemgesteldheid zoo goed als buitengesloten is. Gedurende al de 40 jaren werden beurte ling koren en aardappelen verbouwd; de proefnemer had hiervoor zijn reden. Het be- mestlugsplan was aldus :1. stalmest op aard appelen en de nawerking op koren. 2. Volledig kunstmest (waarbg Chili) 3. Geen kali. 4 Geen phosphorzuur. 5. Geen stikstof (Chili). 6. Onbemest 7. Alleen Chili. 8. Al leen phosphorzuur. 9. Alleen kali. 10 Volle dig kunstmest, dus als 2, maar hier met zw. ammoniak. 11. Half stalmest op aardappe len met half kunstmest- Op koren half kunst mest. 12 Eenmaal in de 4 jaren stalmest le jaar volledig stalmest op aardappelen, 2e jaar nawerking stalmest op koren' 3: en 4e telken jare volledig kunstmest. Van 1881 tot 1893 werd ook kalk gebuikt in den vorm van gips, behalve op de perc. 11 en 12. De gebruikte stalmest was steeds prima, niet vermengd met afval, en werd in een zware bemesting toegepast, n. 1. tot 1891: 60000 K G, en in de volgende jaren 50 000 K,G. per H.A. Behalve op veldje 10 werd steeds op alle veldjes stikstof in den vorm van Chili gegeven. Wat was nu het resultaat over die 40 jaren Zoowel bg aardappelen, als bg en haver de drie gewassen, die werden verbouwd stond perceel 2 bovenaan. Dat is dus het veldje, dat volledig kunstmest (mest Chili,) ontving. Als we dit perceel het cijfer 160 geven, bg elk der drie gewassen, dan komt het stalmest perceel (1) bg aardappe ien op 93, bg rogge op 87, bij haver op ver op 89. En perceel 10, dat ook volledig kunstmest ontving, doch met zw. ammoniak kon de cgfers 90, 82 en 82 halen. Dit stond derhalve bij stalmest achter. Uit het plan hierboven kan men zien, dat men ook wilde onderzoeken, wat het gevolg was' als men 1, 2 öf alle 3 der voedingstof fen weg liet. De uitkomst leerde, dat kali bg aardappe len ook bg rogge niet zonder schade kan weggelaten wordenhet perceel zonder kali (No. 3) kreeg bij die gewassen de cgfers 37 en 43. Bg haver echter 83; dit gewas stelt dus aan kalibemesting veel minder elschen. Weglating van phosphorzuur had niet zulke leeigke gevolgen: perc. 4 kreeg de cgfers 80 84 en 90haver (met 90 kon ook het phos phorzuur dus nog het best missen. Nu wordt bet duidelijk, waarom de boeren vroeger voor het kunstmestgebruikt. het le jaar in stalmest aardappels verbouwden, het 2e jaar in de nawekiug rogge en dan in het 3e jaar nog haver konden verbouwen. Zonder stik stof wreekte zich nog minder, althans bij de aardappelen; 't perceel bracht het bij dit gewas tot 84. gaf dus op de 100 H.L. 16 H.L. minder dan het kunstmest- perceel. Wat op een opbrengst van rond 500 H.L. slecht een verschil van 80 H.L op leverde. Bg rogge en haver gaf het perceel zonder stikstof de cgfers 64 en 67. Het on- bemeste perceel verkreeg de cgfers 28,33 en 59 wg willen het bg deze enkele op merkin gen laten: De 40 jarigen proef heeft krachtig bevestigd, dat de Kartoffel een kallvreter is dat de kali evenwel ook bg rogge een voor name rol speelt; dat de kunst in de Veen koloniën van „hulpmest" „de mest, is ge worden. Volledigkunstmest heeft zgn colle ga, den stalmest, in alles glansrgk verslagen. Van 15 aardappeloogsten op No. 2 was de gemiddelde opbrengst 496H.L.per H.A. in stalmest (op No 1) was het gemid deld beschot 487 H.L. De verhouding kunst mest: stalmest was dus 100 98, C. B.

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1920 | | pagina 5