Zaterdag 18 Maart 1920 35*u Jaargang N*. 2580 voor de ZnidhoUandsche en üeeuwsehe Eilanden. Eerste filad.| Antirevolutionair w 'f|f Orgaan 1 ét IN HOC SIGNO VINCES T. Or. SXEIHOEST Kunst en Kerke Ghristi. OP OEN UITKIJK. INGEZONDEN MEDEDEEUNGEN. Horlogemaker, 23 Boschlaan 23, .iHjüA., R'dam, W. BOEKHOVEN Zonen Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zénden aan de Uitgevers Al mogen we van de Kunst geen afgod maken en ze nog meer beminnen dan de Kerk. Al mogen we di Kunst niet verheerlijken ten koste van den Gever aller goede gaven en volmaakte giften, dié den kunstenaar zooveel wijs heid gaf en inzicht en vermogen tot afkijken van Natuur en Werkelijkheid en indringen in 't geestesleven van zijn medeschepselen; en zijn vermogen om de zielsdrijfveeren der menschenkinde- 'ren te ontleden om die in een Kunst werk, hetzij in Letterkunde, hetzij in een Schilderstuk, hetzij in een Muziek stuk, hetzij in een Beeldhouwwerk of ander kunstproduct neer te leggenal mogen we nooit de Kunst als Gave hooger schatten dan Hem die ze gaf; toch mogen we de Kunst en'tSchoone daarin ook weer niet te Jaag ontslaan. Men mijde hier de uitersten en blijve Gereformeerd ook te dezen opzichte. Men zij ook bij deze beschouwing een Chris ten, die' van den Christus geleerd heeft niet den groven kemelsharenmantel van Johannes den Dooper te dragen, maar het linnenkleed, waarom de Krijgs kntchten dobbelden, opdat dit niet gescheurd werde. Zie de Kerke Christi! En hoor Sa lomo in zijn Hooglied over hare Schoon heid. Lees Hooglied één; lees Hooglied twee en drie: leest 't met aandacht vers voor vers en de Kerk des Heeren, dat Kunstproduct der Goddelijke Genade, straalt U uit eiken regel in hare kos telijke Schoonheid tegen. „Indien gij 't niet weet, o gij schoonste onder de vrouwen" „Zie gij zijt schoon, mijn vriendin, zie gij zijt schoon" „Sta op mijn vriendin, mijn sehoone, en kom! „Hoe schoon is uw uitnemende liefde, mijn zuster, o bruid!". En hoedanig de Spotternij en de Wellust van den Bij belhater zich ook aan dit Hooglied moge bezondigd hebben en gepoogd 't omlaag te sleuren tot (Jostersche romantische poëzie door den dichter Salomode Christen ziet in dat Lied de Kerke Gods en haar deugden en schoonheden, van Hem die Zijn eigen Heerlijkheid deed uitstralen op zijn Bruid, op de Vrienden en 8peefmaagden der Bruiden des Bruidegoms, die de ware geloovi- gen en minnaars der ware Gods kennisse zijn. Schoon is de Kerk, omdat ze Beelddraagster is in haar hoogste uitin gen van innige vroomheid err god zaligheid en navolgster van Christus, den Schoonste onder de menschenkin- deren. De Kerk hier Op Aarde, maar eenmaal in 't Rijk der Heerlijkheid, wat is zij een product van Verheven heid. Zie Opbg 21 haar woning): En hij toonde mij de groote stad het heilige Jeruzalem, en zij bad de heerlijkheid Gods en haar licht was den allerkostelijksten steen gelijk, namelijk als den steen Jaspis, blin kende gelijk kristal. En 't gebouw van haar muur was Jaspis; en de stad zuiver goud, zijnde zuiver glas gelijk. En de fundamenten van den muur der stad waren met allerlei kostelijk gesteente versierd. Het eerste fundament was Jaspis, het tweede saffier; het derde Chalcedon, het vierde Smaragd; het vijfde Srdonix; het zesde Sardiushet zevende Cry- soÜethet achtsteJBerylhet negende Toopaashet tiende Chryasopraashet elfde Hyacinth, het twaalfde Amethyst. En de twaalf poorten waren twaalf paarlen, iedere poort was elk uit zuiver goud, gelijk doorluchtig glas. En ik zag geen tempel in haar, want de Heere, de Almachtige God, is haar tempel, en het Lam. Wees dus Christen en veracht de Kunst niet, als ze de Schoonheid ademt. Veracht de Kunst niet, als 't Sehoone 't oog en 't hart boeit en streelt. Ver acht de Kunst niet, omdat 't Sehoone soms niet geestelijk genoeg is en «de ziel» ouder de kunstuitingen niet uit sluitend zaligheid geniet doch slechts het «vleesch» er wel bij vaart. En dus zonde en zondige genieting en vleesche lijke lusten daarbij de overhand heb ben wat niet waar is. God schiep Adam en Eva en wel onder de hooge uitspraak: «Laat Ons menschen maken, naar Uns beeld en Onze gelijkenis». Dus is de Mensch daarom reeds Schoon. En niettegen staande den Zondeval blijft de Mensch kunstproduct van een Goddelijk kennen en kunnen. 't Paradijs was een eenige Hof en 't Eeuwige Rijk der Hemelen zal nog in grooter schoonheid pralenSion zal herrijzen uit 't stof en naar Ps. 87 zullen de poorten van Sion bemind wor den en zeer heerlijke dingen van de stad Gods gesproken worden, en de zangers en de speellieden en al zijn fonteinen zullen binnen haar zijn. Zeg dus nietde Kunst is verachte- lij Weg met Muziek en Zang, met Portretkunst en Fotografiemet Poëzie en Proza; met Schilderen en Boetsee- ren; met Beeldhouwen en Etsen, 't Is alles vleeschelijk en 't trekt ons maar van God af. Mijn ziel, mijn ziel, om 't eeuwig, zalig leven daar gaat 't maar omZeg en spreek zoo niet want gij bedroeft den Oppersten Kun-tenaar, wiens deugd is heerlijkheid van Eeuwig heid tot Eeuwigheid; Goddelijk in Zich zelf en grootelijks, verheven; uitstra lend eneindige heerlijkheid en majesteit zelfs in de Natuur. Ook schoon in zijn Creaturen. »De hemelen vertellen Gods eer en 't uitspansel verkondigt Zijner handen werk. De dag aan den dag stort overvloediglijk sprake uit, en de nacht aan de nacht toont wetenschap». Lees de Boeken van Job en David en vSajomo over de Schoonheid der Natuur, en eindigt bij dat Kunstgewrocht, maar ook bij de Beschrijving en 't dichterlijk talent dier gewijde KuDst- en Natuur minnaars, in God. Zeker; er is Menschelijke kunst En die Menschelijke kunst kan in dienst gesteld worden van 't Vuile en 't Vieze van 't Wulpsche en Hartstochtelijke van 't Onzedelijke en 't Prikkelbare. Ook de Kunst ligt onder den Zondeval en is besmet. Da natuur is zelfs ver vloekt, maar toch nog zoo schoon, dat naar Davids lied de hemelen nochtans Zijn lof verkondigen ondanks dien vloek. Het Sehoone is verduisterd, maar niet vernietigd. Het schoonheidsgevoel heerscht nog in den mensch 't ls wel afgestompt door den Zondevaldaarom ziet de natuurlijke mensch ook de heer lijkheid Godes niet meerniet meer alle heerlijkheden der Natuur en de waar dij der Christelijke Kerk; hij die na tuurlijke mensch, ziet van 't geestelijke schoon weinig meer, maar zijn oog is nog wel vaak open voor de schoonheid van 't hem omringende. Dat is ons door de zonde niet ontnomen; dat is gevolg van 't Beelddragerschap Gods en Zijn algemeene genade. Dat is ingeschapen. Maar daarom des te meer moet een Christen eijn Schoonheidsgevoel laten werken't ontwikkelen't verrijken met al 't Verhevene, dat hij in de na tuur, en in Gods Woord, en in steden Zoo komt de Kunst te staan in de ljjn der Goddelijke ordinantiënzoo wordt ons -schoonheidsgevoel, te grof, te walpsch, bedwongen omdat 't Ham vernedert, als we dat gevoel onrein doen spreken bij 't zien "en hoorenvan wat de kunst der menschen aanbiedt Er komt dan een andere kijk op kunst en kunstproducten, want dan is 't om Zijn Eere te doen en om verhooging van Zijn Gloriewant dan is 't om ernstiger dan ooit een waar Beelddra ger te zijn in genieting van 't Goede en Sehoone, wat welluidt en opheft tot hooger sfeer. Zq zqn al heel biq, als ze haar kousen heel en de kinderen knap hebben en 's avonds 'n half uurtje kunnen uitrusten, ze ver trouwen der mannen de keus der candidaten wel toe en zq zullen de gekozenen wel stemmen. Mooie KLOKJES met WEKKER f 5.50. WEKKERS f 4.25. Alles prima KOPERWERK. Bijzoudere gelegenheid. Haast U! Deze Courant verschqnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bq vooruitbetaling. BUITENLAND b| vooruitbetaling f 5.50 per jaar, AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT. UITGEVERS: SOMMELSDJJK. Telefoon Intercommunaal No. 202 ADVERTENTIËN 15 Cent per regel, RECLAMES 30 Cent per regel. BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel. DIENST AANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 75 Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zq beslaan. Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR. leen de Christen heeft 't ware schoon heidsgevoel, omdat de particuliere genade de betuiging hem op de lippen legt: Want U is 't Koninkrijk en de Kracht en de heerlijkheid en Bij Uw licht zien we 't lichten Heilig heilig, heilig is de Heere Nadruk verboden Voor onze vrouwen géén prettige tqd t Want xij gaan „over de tong". Neen, niet in verkeerden zin gelukkig, maar toch, er wordt over „onze vrouwen" gepraat, gebandeld, gestemd en moge een enkele dat misschien wel erg „leuk" vinden, de groote meerderheid onzer vrouwen is nog wel zóó, dat ze denken en zeggenZe moes ten ons maar met rust laten 't Ging over „de Vrouw en het Kiesrecht". In den bi]na afgeloopen winter is op de vergaderingen onzer Kiesvereenigingen me nigmaal over dit onderwerp gehandeld en niet steeds met de noodige voorzichtigheid, er schflnen hier en daar onbevoegde q veraars in een verkeerden zin aan 't werk en aan 't woord te zijn geweest". Het vrauwenstemrecht is er thans. Als ik het voor 't zeggen had, zou het nooit gebeurd zqn, dat stel ik op den voor grond. Het is er met 'n reuzensprong gekomen. Alle wereldgebeurtenissen en ons natio- naal-politieke leven, 't heeft samengewerkt, om op een bepaald oogenblik de meerder heid voor 't vrouwen-stemrecht btyeen te brengen, die er anders nog in geen halve eeuw zou geweest z|n. En wq, wij stonden slap en zwak. Laten we dit rondweg erkennen. Er was verdeeldheid In onze gelederen er was geen vaste leiding; de een sprak zus ca de ander schreef zoo en op het „Cen tral Convent" waar speciaal over deze zaak gehandeld zou worden, daar floot elk z|n eigen deuntje en zong zijn eigen liedeken en nadat merf elkander had aangehoord, ging de vergadering naar buis. Natuurlijk moest zich dit wreken. Dan komt daarbij, dat „vooruitgang" en „democratie" woorden zqn, die menigeen 't hoofd op hol brengen. Zie, dan gaat het zóó in z'n werk. Men is tegen de revolutie, dat spreekt! Mééren .en dan richt zich de gestalte hoog op; dan flikkert het oog; dan komt de gansche man In beweging; men zal dan tóch es laten zien, dat ook zónder de revolutie de „vooruitgang" en de „de mocratie" kunnen worden gediend, beter zelfs dan door de geesten der omwenteling. Zoo komt men dan bq de „vrouw". Die moet worden „opgeheven". Haar is vele jaren lang schandelijk onrecht gedaanzij is politiek onmondig gehouden andere tijden brengen andere elschen; ook de stem onzer vrouwen moet in Staten en Raden worden gehoord; wij moeten er eer lijk voor uitkomen dat we in dit opzicht voorheen veel te stug z|n geweestdie fout moet hersteld; altijd heeft het christendom de vrouw in eere gehouden, laten we nu niet bij onze tegenstanders achterbleven, enzoovoort. Deze en dergelgke klanken moeten in onze kiesvereenigingen zqn gehoord. Denkelijk 't meest van „jongeren". Nu moet men dit eensdeels niet te zwaar hun toerekenen. Er zQn verzachtende omstandigheden. Zelden, hoogst zelden heeft de wereldge schiedenis zulk een geweldigen tqd gekend als de onze is. Men wordt er bang van. En waar in maanden, in dagen en uren omgeworpen wordt, wat jaren en eeuwen stónd, daar heeft dit vanzelf ook In- zin dat ze insgelQks een gevoel over zich krijgen, alsof ze óók geroepen worden, om van den grond af het gebouw onzer begin selen opnieuw te doen verrijzen. WQd er niet te veel aandacht aan I Dat komt alles wel weer terecht. Tenzq deze geesten in hun binnenste zijn reeds uit de beginselen der revolutie leven, din verlaten ze ons straks toch en dan is dit allerminst een verlies. En dan komt er nog dit bq „De verdeeldheid in de hoogere regionen" onzer partq, zóöals we dit ergens zagen aan geduid, waardoor in de hand gewerkt wordt, dat zich kwasle-geestdriftige qveraars naar voren dringen, die zeggen: Ik ben van Ba- vlnckik ben van den „ouden Kuyper" ik ben van Fabius enz. enz. Wat een ernstig verschijnsel is. Want in den regel gaat het zoo, dat de dlcipelen, onder wie er velen zqn, die eigen- iqk veel te weinig van de zaken in kwestie afweten, om dien naam te mogen dragen, als de veulens in de wei voorthuppelenzij wéten het en zij kennen den weg ter- wqi de meester nog voorzichtig het terrein verkent. Er schuilt in die verdeeldheid veel kwaad. Laten we dit toch ronduit erkennen 1 Zonder eenigen zweem van „militarisme" te vertoonen, mag ik toch zeker een politieke partq wel vergeiqken bq een leger. Welnu, een leger is wég, als er geen eenheid van krqgsplan is, déé rover zullen allen het eens zijn Nu nr|f ik van den opperbevelhebber. Geen ctcele partq in ons vaderland heeft dien op dit oogenblikTroelstra had er nog 't meeste van, maar zooals de zaken thans staan, zal hq zelf op dien titel niet erg ge steld zqn, een generaal en chef die som mige zijner officieren wel „van hun post zou willen trappen", maar eenvoudig ten antwoord krqgt, dat het vertrouwen van den troep hen op dien zetel plaatste en zq dus biqven waar zq zqn zulk een opper bevelhebber stelt op dien naam niet veel prqs meer. Doch ik spreek van den krqgsraad. Die moet tot een besluit komen. Nu kan het gebeuren, dat er in dien krqgs raad mannen zitten, die 't met dit besluit niet eens zqn. Wat doen zq dan zq onderwerpen zich aan 't besluit en de meening van den krqgsraad en trachten bier- mee In eenheid van uitvoering de overwinning te behalen. belangen'politiek en ons verzet'ten met al wat in ons was, zoodra we ook jnaar éven meenden, dat onze geldbeurs in gëvaar komen kon? Ik vraag maar en zeg voorts niets. Ieder make de toepassing zelf. Wq moeten naar beneden, de diepte in, schuld gevoelen en beiqden, dan is er ook voor onze partq weer verhooging. Zqn wq daarbq ook praktisch geweest. |L Waar men in onze vergaderingen over „De Vrouw" handelde, werd het r.iet zeiden een twist gesprek over de vraag, of zq hen stemrecht behoort te hebben of niet. Broeders I een zeer eenvoudige opmerking Zq hééft het nu eenmaal I En eer me nu Iemand slagvaardig in da ede valt, voeg ik er dadeiqk aan toe, dan dit allerminst -een reden is voor ons, om ons nu bq het tegenwoordige kiesrecht ook in de toekomst maar neer te leggen, driewerf neen! Maar dit heb ik van den „ouden Kuiyper" geleerd Als zulk een beslissing pas gevallen is torn daar dan niet dadetqk aan, vooral niet als er tweespalt was in eigen gelederen, wacht dan eerst eens watherstel voorzich tig de verbroken eenheid en maak u gereed, om op een gunstig tqdstip verandering aan te brengen. Men had dit nü moeten laten rusten. En zich b. v. moeten bepalen tot practlsche vragen als dézeof de vrouw ook van Gods wege geroepen en verlicht is, om te weigeren haar stem uit te brengen en ook of men haar zal toelaten tot de kiesvereénigingen. Ook dit laatste schqnt hier en daar kwaad bloed te hebben gezet. Mq dunkt, wq kunnen op dit punt Iets leeren van het kerkeiqke leven zoo yan onze vaderen als uit onzen tqd. En wel, dat de „meerde vergaderingen" zoo vaak niet geven een vasten regel, maar adviseeren, dat de kerkeraad handelen zal, zooals 't meest voor de rust en den vrede in de gemeente pro- fqteiqk is. Verreweg de meeste vormen, daarvan ben lk overtuigd tenminste „onder ons" talen niet naar 't lidmaatschap eener kies- vereenlging. Allerminst de gehuwde vrouwen. 30 cent per regel. Nu gaat elke vergeiqking mankt Maar op de voormannen en leidende per sonen onzer partq rust de dure verplichting voortaan el het mogeiqke te doen, om door eenheid van actie In 't vervolg de partq niet wederom te verwarren. Doch ook op de partq rust schuld. Mag ik eens „stout" zqn Och I ik sluit mq zelf bq „de partq" in en vonnis dus mq- zelf mèt baar 1 Hebben wq, voorheen, ook te eenzqdig geleefd De schoolkwestie verdiende al onze be langstelling maar hebben wq onze voor mannen tqdig geprikkeld, dat ze ons over zooveel andere kwestieën, die aan de orde kwamen, zouden inlichten En als zij dit soms al wilden doen, was er bq ons vol doende belangstelling Werden niet zq en wq tenslotte door de feiten overrompeld en verrast? Zqn wq en ga toch niet, broederste lichtvaardig over deze vraag heen door de onvaste leiding onzer voormannen soms wrevelig en onhandelbaar geworden inplaats dat je ons, óók op onze vergaderin gen werd tot een ooriaak van zelfonderzoek, van schuldbeiqdenis en gebed? Heeft God hierin ook niets te zeggen Is Hq het niet, die alles bestuurt Kén het ook zqn, dat er een ban in het leger is? Zou de Heere God het ook soms zien en zoeken, dat niet onze voormannen, waar wq, wq i gq en lk en wq allen tezamen de be~ ginsel-politiek allicht goed achtten om te be- Maarmaarde „politieke ont wikkeling" Och, broederzorg dat ze thuis in haar weinigen viqen tqd goede boeken en bladen lezen kan, geloof me, het verstand bepaalt de richting nietde kiezer heeft geen studie van alierlel „vraagstukken" te makenook zonder dit alles ban de vrouw heel goed weten waar het om gaat. Ik voor mq zouzeggenIn de meeste gemeen ten gaat men 't veiligst door te wachten of en tot „de vrouw" zelf aanklopt, om lid der kirsvereeniging te werden. Dan kan men nóg zien- 't Gevaar, dat zq zal gaan heer- schen over den man is onder ons ondenk baar klein'n Héél enkele zal fer ver gadering komen en dat werkt voor zulk een geest als veiligheidsklepde stoom vindt dan een iiitweg, die anders misschien gevaariqk worden kon Wat lk wél zou raden Laat er een- of tweemaal In 't jaar 'n spre ker optreden, 't kan best iemand zqn uit eigen plaatsdominee of meester b. v. met een politiek onderwerp, waarin ook de vrouw belang stellen zal en zorg dén, dat ze allen r vergadering komen. Dan krqgt ge vanzelf 'n bind. Tusschen de vrouw en de klesvereeniging en dan volgt je strakB te gemakkelijker het advies dezer laatste, als het tqd van stem men is, „UITKIJK.",

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1920 | | pagina 1