T
f 125
i
ELD
iNTEN
ddelharnis.
Zaterdag M Januari 1920.
34*u Jaargang N'. 2566.
IN HOC SIGNO VINCES
Toor de Zuidliollamlsclic en Zeenwsche Eilandea,
Tweede Blad.
Zwaan
5 Rotterdam.
[igëiiS:
lerkM.Y.R.
M§. Iffliitonli
istiait 21
(i;
F
li's
Antirevolutionair
Orgaan
DRIE BLADEN.
M.V.R.
ROTTERDAM.
|i DELHARNIS.
Brieven uit het Bentrum.
PRIJZEN
jiiTioe»!m
sr 28.
BINNENLAND.
PLAATSELIJK HIEUWS.
RECLAMES, MEDEOEELINBEN enz.
PINK PILLEN
-• v T
:r half kilo
.NDERIJ
en winkel in
daar bekomen voor
jjmeer met opoffering
Ichokkende tram naar
rik.
fcrkoopen voor prijzen
g. Allen zeer solide;
garantie.
andere winkels, een
jong en oud.
en.
eeds nieuwe aanvoer.
platen in alle prijzen.
feOLETTE.
worden ook inge-
en enz. 10 cent per
rachtband. Prachtige
en enz Een pracht-
pianomuziek, viool-
el. Prachtige koperen
11e Orgels bevestigd
ji J
raflën.
bevelend,
S
W. BOEKHOVEN Zonen,
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentien en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers.
Dit nummer bestaat tut
v en twee kapok-
ile prijzen. Extra
50.
5 suiker en
4 suiker en
■abrikant
lERDABL
Kipstraat
Er zal gelegenheid zijn tot het nemen van aandeelen in
bovengenoemde fabriek in de volgende gemeenten:
Sommelsdijk, 28 Februari, v.m van 10-12 uur Hotel Spee.
Stad a/'t Harinvliet, 28 Februari, n.m. van 2-4 uur, Hotel
Smits.
Dirksland, 29 Februari, v m. van 10-12 uur, Hotel Van
den Doel.
Herkingen, 29 Februari, n.m. van 2*4 uur, Vergader
zaal Landbouw-Vereeniging.
Oude Tonge, 30 Februari, v.m. van 10-12 uur, HotelGeluk.
HET BESTUUR.
zijn de toevlucht voor
'r~'V
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent by vooruitbetaling.
BUITENLAND bfl vooruitbetaling f 5.50 per Jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMELSDIJK,
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 12»/, Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zg beslaan.
Advertentlën worden Ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
102
Amice I
)E wordt bekend ge-
Ikende
Rotterdam, waar men
ide veeren vanaf Fl. 60
60. Kapokmatrassen,
het paar. Ledikanten
rVERKOOP Ia prach-
EXTRA KORTING.
Et Cadeau.
15813
De loonkwetsle is altfld een penible kwes
tie geweest. We zullen het er allebei wel
over eens zijn, dat de werknemers een be-
óft hoorlgk loon moeten ontvangen, een loon,
Vat een menschwaardig bestaan waarborgt.
Daarmee wil Ik niet zeggen, dat we maar
mee moeten gaan met ae eischen, die van
de overzijde worden gesteld. Want die zijn
vaak overdreven. En het is goed, dat het
roode dagelQksch bestuur van Amsterdam
een .stop'' heeft toegeroepen, niettegenstaan
de de sociaal-democratische wethouders met
hun eigen raadsleden-partij genooten, in con
flict kwamen. Volgens mededeelingen, die ik
de laatste dagen in de bladen las, schgnt
dit muisje nog een staartje te zullen neb-,
ben.
Daar zou heel wat over te zeggen zijn
Maar dat zou me dit keer te ver voeren
Mischlen komt daar binnenkort nog wei eens
gelegenheid voor. Wanneer weet ik niet
want ik moet altijd m|n belofte nog inlos
sen en je enkele brieven over de Midder
nachtzending schrijven. Gedujd maar; het
komt wel. Ik ben juist dezer dagen bezig in
oude papleren te snuffelen. Maar ter zake
Een behoorlijk loon Natuurlek Maar de
groote vraag is, hoe het uitbetaald wordt
ik bedoel nu weer niet, of het per maand,
per week, per uur uitgekeerd wordt of of
met stukloon betaalt, over welke laatste wel
een aparte brief te schrijven zou zijn, maar
iets anders Kijk eensmen zegtgelijk loon
voor gelijken arbeid Dat beginsel wordt het
meest genuldigd door de sociaal-democraat
In de practjjk komt het hierop neer, dat
ieder, die hetzelfde werk verricht, evenveel
verdient Laat ik eens een vak uitkiezen, dat
dat van typograaf Voor deze vakmensehen
is dus een nieuw collectief-contract in wer
king getreden, waarbij hun loonen 25% zijn
verhoogd Nu weet ik niet, hoe het ter druk
ker! van dit blad is gesteld, omdat mij niets
bekend is (en momenteel kan ik het ook niet
opzoeken; in welke klasse Sommelsdijk is
ingedeeld Dus neem ik de drukkerijen in de
plaats mfjner inwoning 't Doet t.-onwens ook
niets ter zake Welnu dan. In de plaats, waar
ik woon, verdient een eerste klas typograaf
80 cent per uur Per dag wordt dan 8 uur
gewerkt en 's Zaterdagsmiddags zijn ze vrij
Dat hoeit niet, maar anders moet door de
patroons heel wat meer per uur worden be
taald lk neem dus het geval, dat in totaal
45 uur per week wordt gewerkt Dan heeft
dus een eerste klas zetter verdiend 45 X 80
cent is f 36— Nu is iemand van, naar lk
meen, 23 jaar ('t kan ook 25 zijn maar op
een paar jaar komt het niet aan) eersteklas
zetter Ik vind dat een heel gekke bepaling
want ik kan iemand van 18 jaar, dus een
tweede klas zetter, die beter en vlugger werk
levert, dan iemand van 24, dus een eerste
klasser. Enfin, de bepaling is er. Zoodat het
In de practijk hierop neerkomt, dat een zet
ter van 23 (toch vaak nog ongetrouwe)
evenveel verdiend als een zetter van 45 (va
der van 6, 7 kinderen) De sociaal-democraaten
vinden dat heel gewoon Dat hoort zoo, zeg
gen ze Uel|k loon voor gelijken arbeid
Maar lk vind het gruwelen onbillijk. Van
A. R. zij de is er steeds op aangedrongen,
een kindertoeslag. Ook van anderen zij den,
maar het allermeeste van dien kant, omdat
die er het meest principieele voorstanders
van zijn, wat heel logisch is, want als Iemand
het hulsgezin in eere wtl houden is het de
antirevolutionair, die de staat niet beschouwd
als bestaande uit individuen, maar uit huis
gezinnen, vandaar dat die part! van meet-
af het huismankiesrecht heeft voorgestaan,
je zult Je nog wel herinneren, aat aan de
onderwijzers een kindertoeslag werd verleend.
Smalend sprak men toen van „fokpremie"
Sinds dien is dat woord in de wereld geble
ven en wordt het gebruikt als men van kin
dertoeslag spreekt.
Maar leder onbevooroordeelde, die niet
vasthoud aan een star dagmo, zal warm
moeten voelen voor gezinsloon.
De sociaal-democraten voelen er nog niet
veel voor. In den gemeenteraad van Amster
dam en het is goed, dat daarop de aandacht
steeds gevestigd blijft, want wc kunnen daar
veel lecrcn, als we onze hersens gebruiken,
werd van rechtsen zijde zeer onlangs weer
gepleit voor kindertoeslag. Maar argumen
teeren deed de tegenpartij niet. Ik heb ten
minste In de bladen er niets van gelezen.
Men verklaarde het voorstel gewoon voor
onaannemelQk en daarmee was bet van de
baan. En met een zeker geringschattend me
deleden keek men de voorstellen aan. Die
leefden nu in een heel andere wereld. Wat
oerconservatief
Merkwaardig is in dit verband, wat ik een
sociaal-democratisch Tweede Kamerlid hoor
de zeggen. Hij is lid van den Raad in de
plaats mijner inwoning, waar rood een voor
name plaats inneemt. Onlangs werd er over
de loonen der gemeente werklieden gespro
ken. En toen kwam men ook te praten over
gezinsloon. Ik heb dat woord nog niet ge
noemd. Maar het komt natuurlijk op hetzelf
de neer. Het wil zeggenhoe grooter het
gezin, hoe meer loon. 't Is dus precies het
zelfde als kindertoeslag. Toen verklaarde
genoemd lid er „in beginsel" heelemaal niet
tegen te zijn, maar ia het particuliere be
drit kon het niet worden doorgevoetd en
daarom mocht de overheid het ook niet doen.
Ik zou niet weten, waarom het in het parti
culiere bedrgf niet kan I
„In beginsel was dat kamerlid er niet
tegen en bi] voegde er bjj, dat de heele S.
D. A. P. en .in beginsel" niei tegen was.
Dat was dien avond nieuws voor mg. Want
in Amsterdam werd er niet eens over gespro
ken maar liet men het voorstel heel gewoon
kelderen. Erg te rijmen is dat niet.
Enfin, dat valt meer voor aan dien kant.
Maar lk kon mgn oogen niet geloovcn,
toen lk verleden week de Buitenland pagina
van het „Handelsblad" las.
Ik zal de pagina, waarover ik me verwon
derde, even voor je uitknippen: „Bovenalle
salarissen varicerend van 4000 tot 40000
Kronen worden te Weenen verstrekt kinder
toeslagen van 1200 Kr. per jaar voor elk
kind. Korten tijd daarvoor bracht desalatis-
bezlening voor de gemeents-amtenaren te
Berlgn kindertoelagen van 600 Mark per jaar
voor elk kind. In Parijs bedragen de kinaer
toelagen voor het eerste en tweede kind 330
fr., voor elk volgend 480 fr. In Zwitserland,
Hocgarge, Zweden, Noorwegen, Denemarken,
overal wordt behalve met werk en bekwaam
heid rekening gehouden met de gezinsbe-
hoeften of in het loon, of in teuerungszula-
gen of in beide.DezeTeuerungszulagen be
stonden in 1012 reeds in ongeveer 75 Duit-
sche gemeenten en werden teeds verbeterd
In Hongerije werden sinds Juni 1912 kinder
toelagen uitgekeerd, zoo goed onder de
keizer koninklijke regeering als onder com
munistisch bewind.
Als In die steden nu ant revolutionairen
des noods geestverwanten van hen, het heft
van staat in handen houden, zonder de roode
broeders moord en brand schreeuwen.
Helaas is dat niet het geval. Daar regeeren
de socialisten en zij, die ia den korst-mo-
gelijken tijd een heilstaat op zouden witten
stichten, 't Zou aliervermakeiqkst zijn, als
het niet zoo droevig was.
Als met het bui .enlansche voorbeeld voor
oogen, de bestrijding van het gezinsloon,
door de S. D. A. P. geen star dogmatisme
is, dan weet ik het niet.
We zullen steeds maar moeten doorhame
ren op het zelfde aanbeeld. Het is onbillijk,
dat een jongeling van 20 jaar evenveel ver
dient als een vader van een groot huisgezin.
En dat ziet men toch ia de practgk bij door
voering van het beginsel. Gelijk loon voor
gelijken arbeid.
Misschien komt er nog wel een tjjd, dat
men de voorstanden van het gezinsleven ge
lijk gaat geven. Laten we het hopen.
Gegroet
HAKA.
De staking bij de R. T. M,
De (a.-r.) Rotterdammer heeft een stukje
over den stand van de staking bij de R. T. M
Het blad herinnert er aan, dat de leiders
van de Prot. Chr. Bond het niet wenschelflk
geoordeeld hadden, hun leden In het conflict
te betrekken, zulks met het oog op den fi-
nancieëlen toestand der Mij. Echter was te
vens besloten, dat de leden vaa dezen bond
in geen geval het door de stakers neerge
legde werk zouden verrichten. Er wordt dan
tegenover beschuldigingen in het orgaan der
Ned. „Vereeniging van Spoor-*en Tramweg
personeel betoogd, dat niet alleen de leden
van den P. C. B. zich aan dat besluit ge
houden hebben, maar dat de stakingslust
onder de leden der Ned. Vereen, zelve niet
groot is, waarvan verschillende staaltjes
worden gegeven. Ten slotte schrift De Rot
terdammer:
„Hoe jammer het wj| achten voor de be
trokken arbeiders, toch moet de staking als
verloren worden beschouwd. En nu ook de
leiders der Ncd. Vereen, langzamerhand tot
die overtuiging geraken al wordt het in
de pets en op de vergaderingen anders be
weerd, volgen zij de oude verder felijke
tactiek om het voor te stellen, alaof de ne
derlaag bjj anderen moet worden gezocht.
Evenals bil elke mislukte staking meenen
deze voormannen wier houding wij niet
aarzelen in hooge mate verantwoordelijkheid
te noemen en wier leiding der arbeidersten
verderve voert ook thans hun handen in
onschuld te kunnen wasschen en onze mannen
verantwoordelflk te mogen stellen vobr de
mislukking van hun onvoorzichtig bedrQf.
„Maar dat zal niet gaan. De trammannen
zullen niet vergeten, dat op de gecombi
neerde vergadering vóór het uitbreken der
staking de hoofdbestuurders van den Prot.
Chr. Bond zoowel de leiders der Ned Ver
een. als het personeel dei R. T. M. hebben
gewaarschuwd, Dit feit kan niet worden ver
doezeld door de scheeve en onwaarachtige
voorstelling van de zijde der Nsd. Vereen.
Ook deze staking is als zoovele andere een
treffende illustratie van het onverantwoorde
lijk optreden van de leiders der moderne
vakbeweging."
MIDDELHARNIS.* Een rumoerige vergade
ring had Dinsdag 20 Januari j.l. te Middel-
harnis plaats.
Ia de stampvolle concertzaal van het ho
tel Meijer trad op het Kamerlid Ter Laan
met een propagaudarede voor de afdeeling
van de S D A P aldaar.
Het ligt niet op onzen weg een volhdig
verslag te geven van deze redevoering, daar
hebben we onze kolommen te Hef voor, we
volstaan met in enkele bewoordingen weer
te geven waar het betoog in hoofdzaak op
neer kwam. En ware het niet om onze Chris
ten-arbeiders voor te lichten, hen te waar
schuwen voor de drijvers der S D A P,hen
te doen zien dat zij geen heil kunnen ver
wachten van deze volksmenners, we zouden
deze gelegenheid niet aangegrepen hebben
maar deze vergadering en het gesproken
woord van den heer Ter Laan genegeerd
hebben, want nieuws werd daar niet ver
kondigd, het was het hameren op hetzelfde
aanbeeld waar de roode heeren, in alle pro-
pagandavergaderlngen hun spieren op oefe
nen, hetzelfde aanbeeld waarop al het So
cialistisch werktuig geslagen wordt, het
zelfde aanbeeld waarop zij hun politieke ze
gewagen smeden en waaraan zij tenslotte
hun politieke carrière danken, het aanbeeld,
dat het Kapitalisme heet.
Het Kapitalisme dat heeft het gedaan.
Dat draagt van de Sociale en economische
ellende de schuld. Onder dat juk zwoegt de
arbeider en diens gezin.
En daarom moet het Kapitalisme weg,
maar niet alleen het Kapitalisme maar alles
wat met het Kapitalisme samenheult, moet
onder den voet.
Maar wie zal dat doenl
Wie, wie anders dan de S D A P
De S D A P die steeds machtiger, steeds
grooter wordt, die zich in gemeenteraden,
Provinciale Staten, Tweede- en Eerste Kamer
doet gelden?
Bewijs
Zjj predikt den klassen-strijd I Predikt dien
niet alleen maar voert hem ook.
Getuige de debatten in 's lando vergader
zalen, Getu'ge de scherpe criilek tegen het
regeerlnsbeleld, getuige de critlek op den ar
beid van den ex minister Posthuma In der
tfld, die onder den zweepslag van de S D A P
nog Iets gedaan heeft in de voedselvoorzie
ning. Getuige ook de critlek op het gemeen
tebeleid, getuige ook de critlek van spreker
op het beleid der gemeenteraden Middelharnis
en Sommelsdijk vooral ook wat betreft de
brandstoffen-voorziening.
't Is crltiek op alles wat niet van de S D A P
afkomstig Is. Maar heeft ze dan geen ander
wapen dan critlek
Zeker, getuige de Novemberdagen in 1918.
Ieder herinnert zich het program de r S D A P
waarin de eischen vervat waren, eischen aan
de regeering, eischen waaraan onmlddetQk
voldaan moest worden.
Daar kwam de rede van den heer Ter Laan
op neer. Twee uren heeft hjj gesproken over
het luguber-bedrflf van de Overheid en
over het onberlspelQk gedrag van de S D A P.
Aan de eene zijde alles absurd, alles verkeerd,
alles egoisme, aan de andere zijde alles
edel, alles juist, alles onbaatzuchtig.
Dat was de kern van dc rede van den
heer Ter Laan.
Maar hoe komt het dan toch dat een party
die zoo weldoet, die zoo let op de welvaart
van een volk nog niet de groote meerderheid
van dat volk achter zich heeft
Omdat hetjvolk dom gehouden wordt, dom
gehouden door de KerkelQkepartlen. Overal
waar de S D A P afdeellngen sticht gaan
de Cbristelijken zich ook otganiseeren. Die
Chris elijken zijn de rem, die werken tegen.
Maar dat verbetert zich. Den arbeiders gaan
de oogen open, de S D A P groeit. Zij zien
dat ze de macht bezitten indien ze er slechts
naar grijpen, dat ze de betere toestanden
beheerschen Indien ze slechts willen.
Een voorbeeld.
Het wanbeheer der gemeenten Middelhar
nis en Sommelsd jfk, komt zeker voor rekening
van de gemeentebesturen, waar niet minder
voor de verantwoording van de arbeiders
zelve. Zij hadden dit kunnen voorkomen, zij
hebben de macht. Maar de oogen moeten
daartoe eerst geopend worden. Een bewijs
dat die oogen nog gesloten zijn is dat de
afd. der S D A P hier nog maar veertien
leden teil.
En om die oogen nu te openen heeft de
heer Ter Laan gesproken.
De heer K. C, v. Spronsen te Middelhar
nis maakte gebruik van de gelegenheid tot
debat.
Debater erkend dat er is een Sociale nood
maat betwistte het den heer Ter Laan, dat al
leen het Kapitalisme hiervan de oorzaak zou
zijn. Spr. die bekend is met de arbeidstoe-
ven, de wereld zucht thans ouder een
ondragelijke» last, veroorzaakt door de ooiB
log en revolutlën, men snakt evenals eertijds
bij de Fransche revolutie naar den kracht-
mensch, die den weg zal wQzen uit het
labyrint waarin de maatschappij, sociaal en
economisch drefgt om te komen
Welnu die man zal komen. De antichrist
zal die mensch zijn, en die zal spotten met
de phrazes en leuzen van partijen en rich
tingen. En ook de S. D. A. P. zal hebben te
bukken onder dat ijzeren bewind
Spr waarschuwt nadrukkelijk geen acht te
slaan op het verlokkend sirenegezang der
S,D AP die zich waant de reddende engel
te zijn We gaan niet zooals de heer Ter
Laan zegt het licht tegemoet, veeleer een
stikdonkeren nacht Debater wjjst op het
dreigend gele gevaar in het Oosten en op de
groeiende bolsjewiki.
Spr. wijst op de oneerlijkheden die de
heer Ter Laan zich veroorloofd heeft Voor
alles hebben we nocdig een a/zij dige be
schouwing, dat alleen kan ons helpen.
De heer Ter Laan echter beschouwd de
zaken éénzijdig, spreekt wel over de Duitscue
revolutie maat bewaart het stilzwijgen over
de Russische omwenteling, en haar gevolgen,
zoo ook spreekt hQ wel over de Duitsche
25 Cent per regel.
DE
de VERZWAKTEN,
de ZWAARMOEDIGEN,
de BLOEDARMEN,
s de ONMACHTIGEN.
standen, vooral zoo als deze zich te Rotter
dam voor doen, wraakt het In den heer Ter
Laan dat deze de regeering beschuldigd als
zou z| in plaats van in de werkloosheid te
voorzien, de werkeloozen met een luttel be
drag hebben afgescheept. Feit is dat, zoo
er werkgevers om arbeidskracht vroegen, de
werklieden weigerden omdat z? trokken van
het steuucommifé.
Debater waarschuwt tegen de eenzijdige
beschouwing van den heer Ter Laan.
Niet alleen het kapitalisme maar ook de
arbeiders zelve dragen de schuld van de
sociale ellende.
Evenmin hecht Spr. waarde aan het zoet
gefluit van dc S. D. A. P. De Fransche re
volutie die geboren is uit de economische
chaos van die dagen werd ouder het regime
van den krachtmensch Napoleon een groot dé -
bacle. Deze man spotte met de leuze vrijheid,
gelijkheid en broederschap en des niettegen
staande vereerde men hem als de redder
In den nood.
Zoo ook zal het niet de S. D. A. P. zQn
die verlossing zal brengen. De heilstaat die
zij predikt is en blijft een utopie.
De tfld breekt aan dat men zal lachen om
de S» D. A. P. men zal er de spot mee drij-
soclalistische republiek, maar vergeet te zeg
gen de president van die republiek (een
proletariër met een vorstelijk inkomen) woont
in een grootsch paleis.
Debater waarschuwt voor de consequen
ties waar de stellingen die den heer Ter
Laan verkondigt ons toe brengen In den
grond der zaak i3 het niet anders dan com
munisme
Het Is gemakkelijk om critlek te oefenen
op onze regeering, maar zelf Is de S D A P
niet in staat geweest een ministerie te
vormen
Spreker brengt hulde aan het beleid on
zer regeering In de bange oorlogsjaren Ook
wijst debater op het gevaar dat er in schuilt
om onze defensie af te schaffen We moeten
van den Volkenbond geen heil verwachten,
de kiemen van nieuwe oorlogen draagt h|
in zich
Van de Sociallstischen heilstaat is gezegd
„het komt, het komt", maar s reker zou
met al de kracht die in hem is willen roe
pen
Hij komt, Hij komt, om de aard te richten
De volken in gerechtigheid
In de beantwoording van den debater zegt
de heer Ter Laan dat de heer van Spronsen
zijn geschiedenis niet kent De Franscbe re
volutie ging tegen de kerk en was geen
economische strijd Verschillende tegenwer
pingen noemde Spr. leugens De heer van
Spronsen is een valschaard die leugens de
biteert. Dat de Socialisten ook hebben ge
vochten is een gewoon verschijasel, de ker
kdijken deden het ook. Dat spreker oneer
lijk was geweest ziet hg niet in en heeft de
bater niet bewezen
Dat spr gezwegen heeft over de Russische
revolutie zegt niets, evengoed had spr dan
kunnen spreken over Luther en CalvQn
Spr meent dat debater over dat gele ge
vaar zeker heeft gelezen in de brieven van
Willy en Nikky Wat de Antie-Christ betreft
heeft Jde heer van Spronsen bepaalt de An-
tirevolutleonairen nagesproken, die in den
Paus de Anti-chrlst zien
