Woensdag 7 Januari 1920.
84"u Jaargang N°. 2561.
voor de SKnidliollandische en Zeeuwsehe Eilanden.
Eerste Blad.
JURGENS
l
f
Antirevolutionair
Orgaan
yi l
1
IN HOC SIGNO VINCES
I
binnenland.
PLANTENBOTER
V
JONGELINGEN! BEWAAR
'T PAND U T0EBETR0UWD.
LAND- EN TUINBOUW.
Reclames Mededeelingm
en
en
W. BOEKHOVEN Zonen,
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentien en verdere
Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers.
€i
De Geref. Jongelingsvereenigingen
hebben durf en terecht, omdat ze zich
gedragen weten door 't Calvinistisch
beginsel, dat aan God de eere moet ge
bracht worden van alles wat was, wat
is en worden zal Zijn Souvereiniteit is
hunne aanbidding; Zijn Hoogheid hun
ne afhankelijkheid. Zijn Kruis hun smart.
Zijn Hemelvaart hun redding van tijd
en eeuwigheid Zijn heerschappij hun
ijveren voor een Christelijk gezin, Chr.
School, Chr. Maatschappij, Chr. Staat,
Chr. lectuur, Chr. Cultuur.
Zoo behoort elk Geref. jongeling te
zijn. Met een levens- en wereldbeschou
wing naar God en Golgotha's victorie.
Met kennis aangegord; eerst met zelf
kennis, dan met Godskennis, dan met
kennis van 't Scheppingsleven in al
zijn breeden omvang van Natuur en
Historie, der Kerk en Kerkender evo-
lntiën en der revolutiën der wereld.
Te veel voor één Jongmensch, zegt
ge! Gewis 't is te veel voor één, maar
niet te veel voor een Organisatie van
10000 leden, waarin de een in dezen
tak, en een ander weer in een anderen
tak van kennis en wetenschap en stu
die en onderzoek prijs stelt. Een Orga -
nisatie van 16000 jonge menschen eet
niet allen h&tielfde; de smaken ver
schillen de ouderdoms verschillende
ontwikkelingsvoorwaarden waren niet
dezelfde en dus zijn ook inzichten en
begripvermogens verschillend. Er moet
bij de voorlichting onzer Jongelingschap
oneindige variatie zijn, omdat de Jon
geling in aanleg, karakter, studielust
enz. zeer verschillen, en omdat't leven
zich zoo onder scheidelijk openbaart, erin
allerlei stroomingen vloeien van gees
telijken en stoffelijken aard; allerlei
stelsels opkomen en ondergaanallerlei
belijdenis zich naar voren schuift en
propaganda maakt en harten wil ver
overen. 't Is een veelbewogen Tijd,
waarin we leven, en waarin ouden en
jongen de geesten hebben te beproeven,
of ze uit God zijn. Waarheen gaan we
Dat mag den Jongeling wel steeds voor
gehouden wordenWaar zult gij terecht
komen, jonge man! de vraag is urgent.
Want de tijd is bang. Er is kritiek op
Gods woordop zijn Kerk, op de soci
ale toestanden. Er is zucht tot afbraak.
Het rommelt op allerlei gebied en op
allerlei toon.
En daarom moet er met kracht aan
onze Jongelingschap gewerkt worden,
opdat zij de tegenpartij begrijpen in
haar fijn gesponnen listen of brute
aanslagen. En steunpilaren blijven van
Troon en Kerk, Gezag en orde.
Lees nu eens 't onderstaande.
Ja we zeggen 't dezen broederen
na»Gij God der Vaderen God des
Verbonds onzer gedoopte Jongelingen,
die Neerlands toekomst en hope zijn!
bouw Gij met Uw zegen mede, opdat
Uw Naam alleen eere ontvangen en 't
Rijk der duisternis ga kwijnen en in
krimpen ook op oe ze Erve die nog
heet „Chrislelijk Nederiand" en zoo zal
blijven heeten als alle Geref Jonge
lingen hun roeping en kracht verstaan
1 VOEDZAAM HEERLUK VOORDEELIG
i
I
§-
RES
aam,
aam
iïSS
Deze Courant verschlnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent b(j vooruitbetaling.
BUITENLAND bl vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMELSDIJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIEN 12»/j Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zl beslaan.
Advertentlën worden Ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
f" 'T".
«Daar gaat een groot dlnck gebeuren*.
Onze Gereformeerde jongelingsvereeni
gingen maken zich op tot een groot dlnck I
In 's Heeren kracht, na voorbereiding door
het gebed. Ze gaan hun organisatie, hun
Bond en zijne geledingen uitbouwen I
Deze uitbouw is noodzakelijk
Door rijkgexegende ontwikkeling van een
30 jaren is het huis te klein geworden
voor meer dan 700 Vereenigingen met on
geveer 16000 leden. Daarbf, we hebben
te letten op de teekenen der tijden. Inten
siever voorbereiding voor de taak is
noodlg Een reuzenworsteling wacht straks,
een lelie kamp, een pilnclpiËele strijd.
Daarvoor moeten we ons gereedmaken. En
ten slotte *al het werk van den Bond, zoo
omvangrijkook in de toekomst door de opvol
gers op denzelfden voet en met dezelfde
energie moeten voortgezet worden als thans
de leiders, door God ons gegeven, in be-
langlooze liefde nog mogen doen, een ar
beid, waarvoor de bond zeer erkentelijk Is.
't Zal echter verder onmogelijk geëischt
kunnen werden, dat al het werk kosteloos
zal kunnen geschieden.
Deze uitbouw omvat velerlei.
WQ noemen de twee hontdzakenh t
Bondsgebouw en het Bondsorgaan
De Bond heeft noodlg een Centraal Bonds-
bureau, een verzamelpunt, een Bondsge-
bonwDe bond wordt steeds grooter, het
arbeidsveld breeder, de arbeid veelvuldi-
ger. Daar, in dat gebouw, in het centrum
van ons land, zal ondergebracht worden
het Bondsarchief, het Secretariaat, de re
dactie en administratie van het orgaan, het
beheer der Bondsuitgaven, de tinanclëele
administratie, de adviezendienst, ja alles
wat noodig is voor den steeds zich uit-
breldendcn arbeid. Dat gebouw moet ook
dienst kunnen doen voor samenkomsten
van het Bestuur en de commissiën. Dat
wordt de Bondswerkplaats. Daar zetelt de
Directeur, die benoemd zal worden, met
zin personeel, die zich geheel aan den
Bondsarbeid geven, die er geheel voor le
ven, maar ook er van leven. Vandaar wordt
de actie straks geleid. Vandaar zal de
stuwkracht uitgaan. Daar komen de draden
van de Bondsorganisatie samen.
De Bond heeft noodlg een bloeiend Bonds
orgaan. Uitbouw is ook hier eisch des
tqds, wijl het eisch van het beginsel is.
Inpiaats van 8 bladzijden zal het, om lei
ding en voorlichting in voldoende mate te
kunnen blijven geven, 16 pagina's moeten
tellen. Verschillende rubrieken zullen moe
ten worden uitgebreid, nieuwe moeten ge
geven worden. Studie en leesstoffen zal
geboden moeten worden aan het Vereeni-
glngsleven, maar ook voor bet Jongelings
leven zeif, door de vragen van den tQd
terdege onder de cogen te zien. Een staf
van flinke mede-arbeiders zal daartoe ge
vormd moeten worden, waarbij de belan
gen der Provinciale Afdeeiingen ook beter
verzorgd zuilen worden, dan tot nog toe
het geval kon z|n.
Het vraagstuk van te organlseeren Cur
sussen en Bondsnrbeiders is aangehouden
tot later, om voor het heden de. krachten te
concentreeren op de twee hoofdzaken:
Bondsgebouw en Bondsorgaan.
Deze uitbouw is met enthusi-
asme door de Vereenigingen in
haar vergaderingen ontvangen. De
Bondsdag te Dordrecht 1919 sprak ik geest
drift uit:
„De Bond heeft met blijdschap en dank
baarheid uit het Bondsorgaan en de Ope
ningsrede kennis genomen van de groote
lijnen, die vorm geveo aan het uitbouw
plan, bidt van den Heere het welslagen
der voorgenomen pogingen en verbindt
zich zgnerzUds alles in het werk te stel
len, om eigen aandeel in de uitvoering,
met name wat de tinanclëele zijde betreft,
te verwerkelijken,
en gaat over tot de orde van den dag,"
In September 11. werd het Uitbouwplan
op de speciale Bondsvergadering meer in
het bijzonder behandeld te Amersfoort;?/:
November 1.1 het plan van actie en de on-
derdeelen in groote eenstemmigheid ge
regeld en vastgesteld in een samenkomst
van het Bondsbestuur met de afgevaardig
den der Provinciale Afdeeiingen.
Deze uitbouw kost geld. De
kosten zijn overrekend, voordat de toren
gebouwd wordt. Het geheel moet op goe
de flnantieele basis staan. Zullen w| kun
nen beginnen, dan zal f 100,000, zegge
honderdduizend gulden bleenge-
bracht moeten worden. Dat is niet genoeg
zullen uit de renten van het grondkapitaal
de kosten bestreden kunnen worden. Maar
de Bond had bi] den aanvang den moed
om het grondkapitaal op een ton, f100,000
te stellen. Daarvoor zullen de Vereenigin
gen In elke provincie haar aandeel
trachten bijeen te brengen.
Op welke w|ze zat het geld
verzameld worden? Dat is geheel
aan de vrijheid der Vereenigingen overge
laten. Zij beginnen bl haar leden. Onze
jongelingen brengen eerst zelve hun gaven
met liefde en bereidwilligheid. En daarna
gaan z| als echte zonea der Geuzen met
de bedelnap de stad of het dorp in om ook
uw geld te vragen, uw gulden, uw rijks
daalder, uw briefje van 10, van 25, van
100 of van f 1000 gulden. Geeft niet te
weinig I 't Geldt ook uw belung, want voor
de toekomst van uw zonen bidt gij toch en
wilt ge toch ook werken Steunt dan de
actie, die gevoerd zal worden in Januari
1920.
Onze Jongelingen slaan de hand aan de
ploeg I Ze gaan aan het werk I En ze hou
den pas op, wanneer het geld of meer nog
bijeen is. Daorvoor zijn het Gerefor
meerde jongelingen.
Hun wenkt het beeld der Vaadren,
Dat kloek en vroom geslacht,
Met heldenbloed in d'aad're»,
Dat Spanje te onder bracht.
Ze willen ook zoo wezen,
Hun zonen niet ontaard I
Zij heden, als voor dezen,
Een naam van Holland waard I
De tQdgeest wil hen troonen
Naar Mammon's hoogaltaar 1
Het liefst ztet hij 's lands zonen,
De bloem der natie daar.
Maar zl, In fierheid, werpen
Den handschoen voor zin voet,
En gaan het wapen scherpen,
Dat hem bestrijden moet.
Daar gaat een groot dlnck gebeuren iu
den Nederlandschen Bond van jongelings
vereenigingen op Gereformeerden Grond
slag. Gij, God der Vaderen, doe het ons
gelukkent Want zoo G| het huls niet
bouwt, tevergeefs arbeiden deszelfs bouw
lieden daaraan I „Onze hulpe Is van den
Heere, die hemel en aarde gemaakt heeft.'
December 1919.
De Commissie uit het Bondsbestuur
voor da Pers:
Ds. B. A KNOPPERS, Almelo.
Ds. G. M. VAN RENNES, 's Gravendeel.
A. VAN RIJN Dzn.„ Vlaardingen.
Het Moderameu van het Bondsbestuur:
Ds. J. E, VONKENBERG, Voorzitter,
Zwfjndrecht.
JAC. VAN OVERSTEEG, 2e Voor
zitter, Amsterdam.
JOH. T. DE LANGE, Secretaris Penning
meester, Huygenslaan 12, Amersfoort.
J. WIJNBEEK, 2e Secretaris, Zwolle.
A. ZIJLSTRA, Groningen.
Middelbaar onderwijs.
Bl Kon. besluit is met ingang van 1 Febr.
la. aan J M. Pool, op zin verzoek eervol
ontslag verleend als directeur van en leeraar
aan de Rijks hoogere burgerschool te Mid-
delbarnls
b. benoemd tot directeur van en leeraar
aan de Rik# hoogere burgerschool te Mid-
delharnis E. C. Wltsenberg, thans tQdeliJk
leeraar aan de Rijks hoogere burgerschool te
Oud-Beierland, onder gel|ktqdlge toeken
ning van eervol ontslag uit laatsgemelde
betrekking
en zijn 2a voor het tijdvak van 1 Febr.
1920—31 Augustus 1920 benoemd tot leer
aren aan de Rijks hoogere burgerschool te
Oud—BeierlandH. A. J. Pleters en M.
Spoon
b. met Ingang van 1 Febr. eervol ontslag
verleend aan H. A J. Pietets voornoemd als
leeraar aan de Riks hoogere burgerschool
te Middelharnis.
BI Kon. besluit is voor het tldvak van
1 Januari—31 Augustus 1926 benoemd tot
leeraar aan de Riks hoogere burgerschool
te Zlerlkzee H. Pleters, thans tldeifk leeraar
aan de Riks hooger burgerschool te Mid
delharnis.
De Raad van Negen van den Nationalen
Bond voor Plaatselijke Keuze heeft aan de
Tweede Kamer der Staten-Generaal een adres
gericht, waarin hl Instemming betuigt met
het Wetsvoorstel tot wlzigiag der Drankwet
en invoering van Plaatsellke Keuze, en het
vertrouwen uitspreekt, dat dit voorstel inde
Tweede Kamer krachtlgen steun zal vinden,
zoodat ten spoedigste wet worde, wat bllkens
den uitslag van het Volkspetitionnement van
1913/14 leeft in het hart van ons volk.
Reeds hebben honderd vereenigingen van
godsdienstlgen, maatschappen] ken en staat
kundigen aard haar adhaesle aan dat Adres
betuigd.
Verslagen der Rijkslandbouwproefstations.
Nog voor het jaar om is, kwamen de ver
slagen over 1918 1919 uit. Ze zin de lezing
en de bestudeering waard, Iedere landbou
wer moet een exemplaar bestellen. Ze zin
verkrlgbaar bl Gebr. j en H. van Langen-
huyzen te 's Gravenhage tegen f 0.85 fr. per
post. Het eerste der 4 hoofdstukken handelt
over het ondersoek van het Proefstation voor
Zutvelcontrole (te Wageningen) het tweede
is over het onderzoek te Coes, het derde over
het meststoffenonderzoek (te Maastricht) het
vierde over het veevoeder onderzoek (te
Wageningen). W1 beginnen nu eens met
het laatste verslag. Van niet minder dan een
kleine 40 verschillende voederartikelen, wer
den mocsters ontvangen en onderzocht totaal
1343 het meest ..diversen" (248) daarna ge
mengde voedermiddelen (159), dopmeel en
andere waardelooze afvalproducten (eveneens
159), melassevoeders en kachtvoedermldde-
len met melasse (129), varkensvoeder (103),
llnkoek en Hnmeel (99). VoordeRlksserum-
inrlchtlng werden ondersocht 46 monsters
van veevoeder, waarvan vermoed werd, dat
het ziekte bl vee bad veroorzaakt. Evenals
't jaar te voren was hetaantal monsters koek
uit oliehoudende zaden gering, terwll bet
aantal monsters voeder, middelen met wei
nig of geen voedingswaarde en het aantal
gemengde voedingsmiddelen een groot per
centage der ontvangen monsters vormde,
zooals uit de vermelde citers reeds b'eek.
Enkele blzondere meededeeltngen laten we
Sesamkoek en meel. Een der 4 monsters
bevatte raapmeel, turf, gemalen boekweitdop-
pec veel gemalen marmer en wat zand.
Cocoskoek en meel. Een monster bad het
zeer hooge vochtgehalte van 22 pet. Een
monster uit rene vanwege de Regeering ge
distribueerde hoeveelheid coceskoek- en meel,
wegende 1010 gram bleek 36 Ricinuszaden
tezamen, wegende 10 gram te bevatten. Deze
zaden kwamen in het losse meel voor, de
koek bevatte geen Slcinus, maar verkeerde
in ondeugdelijken toestand en bevatte veel
schimmel. Dit partijtje wasdus zwaar vergiftig.
Palmplttenkoek en meel. Een der 3 mon
sters bestond uit beschadigde palmpltten
koek met een ranzlgen reuk.
Andere koeken en oliehoudende zaden.
Evenals" het vorige jaar werden weder
monsters van blauwtnaanzaadkoek en witte
monsterdzsadkoek ingezonden en wel van
de eerste 5. van de laatsgenoemde 53 mon
sters. Een koek, geslagen uit wit mosterdzf a*,
werd veel gedistribueerd, doch dikwijls kwa
men er klachten dat het vee deze koek niet
wilde eten, wat bl den bittere smaak, die
deze koek veelal had, zeer begrlpellk I».
Uit een aan de Proefzuivel boerderl te
Hoorn Ingestelde proef bleek echter, dat
door vermenging met ander voor of door
broein met heer water de koeien tot eten
van de koek gebracht konden worden ter
wll opweekenjn een ruime hoeveelheid wel
aldaar een middel bleek orn ook varkens de
koek te doen opnemen. Vele veehouders
werden ook afgeschrikt hun vee mosterkoek
toe te bieden omdat te Wildervank 9 run
deren door het eten van mosterdzaad schil
fers waren gestorven. Het bleek bl onder-
25 cent per regel.
A
^ii!H!il!!l!i)lliiliil|illlii!!!i!!'.l|!!nii:!!)l!!:!l!!|i!!l!l'll!ll!l!|lil!ll!lli!ll!!l|!!lll!|ll!ll!l!iJI!!!i!!lllilililjÜlj!!ifl!ffliÏ!^;
word) door 21.000 SSsen erkend
■Is ne) besta ver»Terfcingimlddet
voor Zenuwen en Lichaam.
hier volgenLlnkoek en meel. Van de 99
monsters waren 25 gemengd met vreemde
bestanddeelen, Hiervan 11 monsters de gif
tige funesten van Bassiazaad, het z.g. mo
ra meel Een als Ifnkoek ingezonden monster
bestond zelfs geheel uit mowrakoek. Verder
werden tn 4 monsters gevonden een meng
sel van llnzaadkaf, onkruidzaden, gemalen
stroo, wat krlt en wat zand. In andere mon-,
eters worden aangetroffen raapkoekmeel,
cocesmeel, kapokzaadmeel, roggemeel, ge
droogde appelschillen; verder de waarde
looze bl mengingen elkeldoppen, zand en krlt.
Enkele monsters verkeerden in ondeugdell-
ken toestand en waren bovendien vermengd
met kapokcaadmeel.
Raapkoek, koolzaadkoek en- meel.
Een monster raapkoek bevatte Ricinus en
was dus wegens de groote giftigheid dezer
bij menging onbruikbaar als veevoeder. De
overige monsters waren voldoende zuiver.
Katoenzaadmeel. Bl alle 3 monsters ba-
toenzaadmeel lag het gehalte aan zaadschil-
len tusschen 15 en 20 pet. Het was dus
boven de toegelaten grens van 15 pet. doch
was minder dan het vorige jaar, toen het
blna altld tusschen 20 en 30 pet. lag.
Grondnotenkoek en meel. Een monster
bestond uit grondnotendoppen. Drie mon
sters, die onder de namen „grondnotenmeel"
en „afwlbend grondnotenmeel" warenlnge-
zonden, bestonden uit het zoogenaamde
„Klelngraanmeel" een mengsel van de stuk
jes van de zaadkern, zaadhuidjes en doppen
van grondnoten en wat zand. Een dezer mon
sters bevatten, 24 pet. eiwitachtige en 10,9
pet. vetachtige stoffen.
Een monster, dat overigens voldoende
sulver was, moest als ondeugdellk worden
beschouwd wegens de aanwezigheid van
veel levende mlten.
zoek, dat deze mosterdzaadscbilfers waren
geslagen van zwart mosterdzaad, dat tn
eigenschappen zeer van wit mosterdzaad
verschilt. Zoo ontwikkelt zich uit zwart
mosterdzaad de allyl mosterolie, waaraan
men ook de schadeiqke werking, die Indi
sche raapkoek dikwijls heeft, veelal toe
schrijft, in groote hoeveelheid terwll zij in
wit mosterdzaad niet voorkomt. Tweemaal
ontvingen wij de mede deeling, dat het voe
deren van wit mosterdzaadkoek aan kalve
ren ziekte of dood dezer dieren ten gevolge
had, maar overigens vernamen wij geen
klachten over schadelijke gevolgen van de
voederen met witte mosterzaadkoek. Voor
kalveren bleek dit voeder dus aan te raden
maar voor koelen en varkens is de koek
uit wit mosterzaad die in voederwaarde on
geveer gelik staat met raapkoek, naar mine
meening, niettegenstaande de moeite om
haar te doen eten, bl het heerschende voe
dergebrek een te waardeeren voeder geweest.
Door de oileberelding uit beukenoten
werden ook verschillende monsters beuke-
notenkoek ingezonden, terwijl naar aanlei
ding van ontvangen klachten over ziekte
verschlnselen een uitgebreid onderzoeknaar
de uitkomsten der voedering met beukeno-
tenkoek In de practijk werd ingesteld, la de
literatuur, was vermeld, dat beukenotenkoek
schadelik is voor paarden en ezels maar
dat zl aan rundvee en vooral aan varkens
zonder bezwaar kan worden gevoederd.
Verder wordt vermeid dat het schadelik
bestanddeel zich in hoofdzaak in de basten
zou vinden Bl het in de practlk Ingesteld
onderzoek werd de schadelijk voor paarden
geheel bevestigd gevonden. Tegen hetgeen
op grond van de literatuur verwacht werd,
kwamen echter bl rundvee na de toedie
ning van beukenotenkoek meer ernstige ziek
teverschijnselen voor, waarvan de beschrij
vingen (slaan met kop en poten, opzetten
van de pens) zoo met elkaar overeenstem
men, dat de beukenotenkoek wel als de
oorzaak beschouwd moet worden. De ziekte
trad op na voedering van koeken geslagen
uit grootendeels geschild zaad met ongeveer
9 pet. pastbestandeelea, allen van dezelfde
fabriek. Dezelfde koeken werden echter aan
vele andere dieren zonder bezwaar gevoe-
BI
i
