Woensdag 26 November 1919
34"u Jaargang N'. 2549.
voor de Znidliollandsclie en Keeuwsehe Eilanden
Antirevolutionair Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
ROOMSCH ZELFVERWIJT.
BUITENLAND.
Reclames Meifodeelingen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
W. BOEKHOVEN Zonen,
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentien en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers.
ij die zich nu abonneereo, ont
vangen de nog in deze maand
verschijnende nummers gratis.
De Belgische verkiezingen zijn voor
de R. K. partij slecht afgeloopen; even
slecht als in Frankrijk goed. De Room-
sche meerderheid sinds 35 jaren is ver
loren gegaan en 't Kabinet heelt ont
slag gevraagd, en 't is door de Kroon
aanvaard. Zooals 't ook in Nederland
gaat vóór een verkiezing en men den
politieken horoscoop trekt en gissingen
doet, hoe de vermoedelijke uitslag zijn
zal; zooals meu ook in Nederland na
een nederlaag de oorzaken opzoekt; de
verkiezing in factoren ontbindt en elke
factor weer ontleedtzoo is men na
tuurlijk ook iu Belgie van Roemsche
zijde aan 't opsporen gegaan van oor
zaken. En de som der oorzaken is een
som van klachten tegen 't Roomsib-Ka-
tholiek politieke leven in dat opper
vlakkige Belgische volk.
Er is Roomsch zelfverwijtdat
voor ons ProtsBtanten ook heel wat
te zeggen heeft, want wie zich aan
een ander spiegelt, spiegelt zich zacht.
Er is Roomsch zelfverwijten
't waarschuwt en bevestigt ons Protes
tanten, dat een gestreng »:hip wei
waarlijk is een baken in zee.
Er is Roomsch zelfverwijt, dat meer
nog dan 't stoffelijke, 't geestelijke le
ven van 't Belgisch volk betreft.
Maar wat verwijt men zich dan
Er is met 't meervoudig kiesrecht
gebroken, en toch een uitbreiding aan
't kiesrecht gegeven, zoodat jonge men-
schen van 31 tot 25 jaar ook nu 't
etemrecht bezittenmaar deze
jonge mannen, in den oorlog verwilderd,
zijn bolsjewieken in eigen kring gewor
den als jonge paarden op hol gesla
gen, en zijn den weg der Socialisten
in dolle vaart ingerend. De oorlog, die
ze uit de gezinnen riep, waarin 't Room-
sche Geloof voor hen niet meer was
dat schitterend vuurbaken op de on
gewisse levenszeeniet meer 't licht op
't levenspad; niet meer de heldere lamp
voor den jeugdigen voet, die van schrede
tot schrede moet geleid worden
de oorlog bracht den ouders hun zonen
thuis verwilderd naar de ziel en bene
veld naar den geesten 't waren
reeds zonen van ouders, die de vaste
overtuiging in de Christelijke Staats
beginselen misten. En daarom schrijft
oen R.K. van uit Brussel, aan zijnNe-
derlandsehe Pers, klagend ever alles:
Ten eerste: Er isalgemeeneontevre
denheid over do huidige coalitieregee-
ring. Ten tweedeEr is verdeeldheid
onder de katholieke leiders, welke lei
ding der partij al sinds jaren te wen-
schen overlaat. Ten derde: De Katho
lieken hebbon zich niet voldoende weten
aan te passen aan de eischen van den
nieuwen tijd en in hun program is wei
nig omtrent de oplossing der sociale
vraagstukken te vinden. Ten vierde:
De Katholieken hebben zich niet, in
tegenstelling met de Socialisten, met
de noodige energie op de Vakorganisa
tie geworpen. Ten vijfde: Er is noch
in, noch buiten de Kerk, een krachtig,
intensief katholiek leven. Ten sesde
Br moet nog gesticht worden een flin
ke en een streng principieele Katholieke
Esrs voer alle standen. Ten zevende
e Pers is voor 't grootste deel in han
den der tegenstanders der kerk en zóó
de godsdienstige gevoelens niet doodt,
ze vervangt die gevoelens door de wet
ten der zedelijkheid te minachten.
En 't summa summarum van den
Brusselschen correspondent is:
De nederlaag der Katholieke partij
is vooral toe te schrijven aan de
vervaging der beginselenen herstel
is alleen mogelijk door de versterking
der Christelijk-sociale overtuiging in
't maatschappelijk leven, en een
krachtdadiger bestrijding van alles
wat de katholieke princiepen, in 't
bijzonder op zedelijk gebied, kan
aantasten.
De toestanden zijn dus in Belgie wel
zeer ongunstig. Een jongelingschap, die
't Geloof der vaderen miskent. Een
geloof der Ouders, dat ondermijnd wordt
door neutrale bladen. Neutrale bladen, die
door priesters en staatsministers worden
geprotegeerd of beschermd. Een pries
terschaar aan wie verboden wordt zich
in de verkiezingen te mengen. En dat
bij een clericale meerderheid, die al
danig aan 't aftakelen was. Toeu in
1878 het liberale ministerie Frère-Orban
de Volksschool onttrok aan de geeste
lijkheid, was door deze onverdraag
zaamheid de weg voor een clericaal
kabinet geopend, dat dan ook in 1884
optrad en waarin minister Malou een
wet uitvaardigde in den geest der over
wegend katholieke bevolking. Van
18841919 of 35 jaar is nu aan de
jeugd door klerikaal onderwijs gewerkt;
en toch zal 't einde zijn een inzinking
van de Roomsche jongelingschap
door een pestige neutrale Pers
door vervlakking van 't politiek leven
dat niets meer met de katholieke leer
uitstaande behoeft te hebben
door een vervaging der Christelijke ze
delijksbeseffeD, die door de Kerk wel
worden geleerd, maar op allerlei wijze
ondermijnd worden.
De Belgische nederlaag is voor het
Protestantisme in Nederland een ernstige
waarschuwing. Verdwijne elke neutrale
Pers, want hoezeer men in ernst meent,
neutraal te zijn; er zelfs naar streeft
neutraliteit is onmogelijkmen misleidt
zich zelf en de schare. Worde hooit
Christendom-in-de Kerk,maar Ongeloof
buiten-de Kerk onze leus; maar kon-
sekwent willen we zijn ehristbelijders
in de School, in de Kerk, in de Maat
schappij, in den Staat; overal Christen
zoo in de Kerk als in de politiek.
Principieel in eigen leven.
Principieel in de Kerk.
Principieel in den Staat.
Volgens één lijn het gansche leren
van Pers en Kerk; School en Vakor
ganisatie; sociaal en Staatsleven; één
lijn: die der ordinantiën Gods naar de
Gereformeerde belijdenis. Als zonen van
Calvijn zoekend de eere Gods en 't heil
des naasten.
De WelEd. heer mr. L. Trouw alhier
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bjj vooruitbetaling.
BUITENLAND bq vooruitbetaling f 5.50 per Jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMELSDJJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 121/* Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die z| beslaan.
AdvertentiCn worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
Z
t
Ten aehtete: Vele Katholieken in
Belgie lezen de neutrale bladen en
zelfs katholieke Staatsministers geven
daaraan hun sanctie en goedkeuring
door op de eerste bladzijden, hun hoofd
artikelen in die neutrale bladen te
plaatsen.
Ten negende: Er is een neutraal
blad, wier redactie secretaris een pries
ter is en deze verkiezingscampagne in
zette met 't parool, dat men slechts
Katholiek behoefde te egn in de Kerk
maar niet in 't staatkundig leven, een
blad, dat maar gretig er van gebruik
maakte, dat aan de priesters eerbeden
was zich niet in de verkiezingen te
mengen, met gevolg ook, dat -een ka
tholiek afgevaardigde zijn plaats moest
ruimen, te Antwerpen, voor een Bols
jewiek. Van de 15 bladen, die te
Brussel verschijnen, zijn er misschien
4 als voorvechters der katholieke be
schouwen 2 als bladen der christelijke
werkliedenorganisaties en nog zeer jong.
f 0
Na acht en veertig jaren weer
terug De toestand te Weenen
De Presse de Paris w|st er op dat den
8en December een dag van groote datum in
de geschiedenis van Frankrijk zal biqven.
Immers, na een afwezigheid van acht- en
veertig jaar, zal men de afgevaardigden van
Elzas-Lotharlngen In de Kamer terug alen.
Inderdaad zal die dag een jubeldag voor
Frankrqk z|n. De wraak is zoet I En vooral
als men acht- en veertig jaren met het kie
rend oog van den panter op de wacht stond
om dien wraak te nemen.
De 24 afgevaardigden (16 voor den Elzas
en 8 voor Lotharingen) zqn vogels van di
verse pluimage. Er z|n drie priesters en
twee domlnee's bq, een Joodsch industrieel,
twee dagblad-redacteurs, waarvan een katho
liek en de andere protestant, de overigen
zqn industrfeelen, rechtsgeleerden en medici,
zq hebben het z.g. politieke programma van
het nationale bloc erkend, dat o.a. inhoudt
de str|d tegen het oolsjewisme en trouw
aan de Fransche Republiek. Toch zijn hun
verwachtingen reeds nn teleurgesteld. Zq
hadden zich Illusies gemaakt over de aan
sluiting bq Frankrqk die vooral in economisch
opzicht desillusies werden.
V
Weenen heeft het zwaartepunt te torsen
van den wereldkrqg. Geen nieuw Dagblad
krqgen we in handen of we lezen van den
MIDDELHARNIS Alhier cqn aan de belde
fairbanken circa 7000000 kilo's suikerbieten
gewogen.
Door de schoenmakers uit het geheele
Eiland is eene patroonsvereenlging opge
richt. Tot bestuursleden zqn gekozen J. Dij
kers, C, v. d. Vlugt, L. Wesdflk, J. v, Zanten
en J. Wielhouwer.
Het geneesmiddel erger dan de Kwaal
Om de mlsirre's die het reizen met de tram
den passagier overkomen te ontduiken, wordt
aangeraden gebrnik te maken van de boot,
die verwarmt, verlicht, van alle contorts voor
zien Is, en U binnen 3 uur in Rotterdam
brengt.
Vrqdag j.l. werd die welgemeende raad
door een goedgeloovig reiziger opgevolgd,
stapte circa half drie aan boord en zocht een
welbehaagiqk plaatsje op, in de stellige ver
wachting na drie uurtjes geschommeld en
gedommeld te hebben toch wel in Rotter
dam te zqn.
Welk een ontgoocheling I
Drie kwartier wachten aan 't hoofd,'t wa
ter was te laag.
Toen men dan elndeiqk de schroef In be
weging hoorde komen getroostte men zich
dat het leed nu wel geleden zou zqn.
Neen mis!
Voor Spqkenisse vijf kwartier wachten,
want de brug kon niet open.
Twee uur wachten op een reis die elgen-
ïqk in 't geheel maar twee uur behoeft te
duren.
Is het wonder dat de reiziger die den trein
naar Amsterdam moest hebben de verzuch
ting slaakte.Liever de kwaal behouden dan
zulk een geneesmiddel toegepast?"
De heer J. Bedeaux heeft in onze ge
meente zqn winkels geopend, waar manu
facturen en muziekinstrumenten verkocht
zullen worden.
Hq paart het noodige bq het aangename.
Wat de manufacturen branche betreft, zui-
25 cent per regel.
ontzettenden toestand waarin Weenen ge
dompeld ls. Een toestand die zich met den
besten wil niet laat indenken.
Tprwqi men in elke familiekring een of
meer dooden te betreuren heeft die hun
leven gaven voor het Vaderland, klimt de
honger de vensteren binnen en met de hon
ger, de ziekten van allerlei aard en vorm.
Kolonel Sir Thomas Cuninghame, de
Britsche militaire vertegenwooralger te Wee
nen wijst op het verbqsterend feit, dat vu
alle kinderen tuschen 9 maanden en 3 jaar
in Weenen 85 procent aan Engelsche ziekte
ïqdt, wat wil zeggen, dat twee derden van
het jonge geslacht zonder spoedige hulp,
voor hun leven misvormd zullen zqn.
Ook het gebrek aan brandstof neemt nog
steeds toe. Steenkool stookt men sinds lang
niet meer, terwqi het hout op zqn eind raakt.
De laatste boom In de omgeving van Wee
nen zal weldra verdwenen zqn. Hulp, directe
hulp, Is wel hetgene waar Weenen recht óp
heeft.
SOMMELSDJJK.* De sulkcrpeencampagne
ls gellndlgd. Het gewicht van de suikerpeen,
dat door H. Heq op de fairbank No. 1 ge
wogen is, bedraagt 7,755,000 K G
leu onze vrouwketi8 wel spoedig weten te
vertellen of de zaak van den heer Bedeaux
een aanwinst voor de gemeente is ja of
neen.
De muziekafdeeling voorziet in een be
hoefte. Middelharnls is arm aan muziek. En
als het den heer Bedeaux mag gelukken
voor niet te hooge prgs, vele degeiqke mu
ziekinstrumenten af te leveren aan onze in
woners, gelooven we vrq te mogen aannemen
dat Middelharnls trots op deze zaak zal zqn.
NIEUWE TONOE, De heer N. van Alphen
heeft de door hem bewoonde woning onder
bands verkocht aan Mej. J. Rober alhier.
Van den Heer D. van Drlel moest de
zer dagen een zqner beste koeien worden
afgemaakt. Het vleesch is voor de consumptie
afgekeurd.
De collecte gehouden langs de hulzen
der Ingezetenen, voor de noodlijdende Oos-
tenrijk-Hongaarsche kinderen heeft opge
bracht een bedrag van f 626,60.
Van G. B. is dezer dagen een l'/i-jarig
paard gestorven.
OUDE TONGE. De belastingschuldigen in
de buitengemeenten worden er op atteutge-
maakt, dat door den Ontvanger der directe
belastingen enz. in de maanden December,
Januari en Februari geen zitdagen in de
buitengemeenten worden gehouden. Men ge
lieve bq betaling der belasting hiermede re
kening te houden.
Door den heer A. de Weerd alhier ls
onderhands een tuin verkocht aan Joh. Stoop
alhier.
Het zoontje van dhr. R. Pollemans al
hier had het ongeluk bq het op een wagen
te stappen een der wielen over zqn been te
krqgen, waardoor dit brak.
DEN BOMMEL. Het presentiegeld der
Raadsleden is door Ged. Staten vastgesteld
•p f 70.
Geiqk op vele plaatsen worden ook
hier gelden verzameld tot leniging van den
nood in Oostenrijk-Hongarije. Door eenige
dames, wordt een collecte langs de hulzen
gehouden. Onnoodlg moet het wel zqn deze
collecte aan te bevelen en er tevens op aan
te dringen de groote bereidwilligheid dezer
dames niet beschaamd te stellen.
DIRKSLAND.* De beer Hobbel, winkelier
te Ooltgensplaat, welbekend over zijn an-
nonce's in „de Maas- en Scheldebode" hoopt
Zaterdag a.s. in onze gemeente een filiaal
in kruideniers- en grutterswaren te necen.
Dat hq de concurrentie met de coöperatie
ve vereenigingen hiei ter plaatse aandurft,
ls wel een bewqs dat bq doordrongen ls
van het feit dat de kwaliteit en de kostende
prqs van zqn artikelen elke proef zal kun
nen doorstaan.
MELISSANT. Maandagavond vergaderde
het comité voor steun aan de noodlijdenden
in Oostenrqk-Hongarqe. Als voorzitter werd
gekozen de heer H. Rooq, terwqi de heeten
C. A. Bakker en J. A. Kleqnenberg respec-
tieveiqk als secretaris en pennigmeesterzul
len fungeeren.
Besloten werd de te verzamelen gelden
aan het Algemeen Comité te Rotterdam over
te dragen.
De bietenaanvoer aan de belde laad
plaatsen der R. T. M. is geëindigd. Ook
aan de stations wordt flink aangepakt, zoo-
dat ook daar spoedig de laatste bieten ver
dwenen zullen z|n.
STELLENDAM. Door den garnalen visscker
G R. werd vorige week een contacting
opgevischt en gerapporteerd aan den Heer
Commandant v/d Stelling der monden van
de Maas en het Haringvliet.
Op uitnoodlging van den Burgenmees-
ter dezer gemeente hebben alhier zitting ge
nomen in het Comité om geiden in te zame
len voor ieeniging in den grooten nood in
Oostenrqk-HongarQe de volgende dames
Mev. Charbon- Goekoop, Mevr. Tonn van
der steen, Mevr. Holleman- Kuijper, Mej G.
van Seters, J. v. de Vluqt, P. A. Holleman
en J. Roon.
GOEDEREEDS. Ook in deze gemeente is
een commissie gevormd om gelden te ver
zamelen tot het lenigen van den grooten nood
in Oostenrqk-Hongarqe. Ook giften innatura
zullen in dank worden aanvaard,
OUDDORP. Alles wordt duurder, of is
duurder geworden, zelfs de musschen die
dood of levend aan het musscheugilde
worden vertoond en afgeleverd. Vier cent
per stuk wordt voor de boosdoeners be
taald.
De heer A. A. van Gemerden, die vele
jaren als Ontvanger van 's Rijks belastingen
bq ons heeft gewoond, is als zoodanig be
noemd ter standplaats Helnkenszand op
Zuid-Beveland.
Het damescomité voor Oostcnrqk heeft
tot nog toe f 682,— gecollecteerd, twee mud
aardappelen en eenige kleeren Donderdag
avond zqn de gelden geteld. Enkele naglf-
tcn worden nog verwacht.
Enkele personen hebben zich bereidwillig
verklaard een kind te verzorgen, het dames
comité verzekert, dat de kinderen goedge-
reinigd en van kleeren voorzien, hier aan
komen.
De koe van C. P., die op haar reis van
Rotterdam naar Middelharnls was zoekge
raakt, is te Zuidland teruggevonden. Men
vermoedt, dat het beest van de boot is ge
vallen. De geplaatste advertentie in de „Maas-
en Scheldebode" zal zeker wel geholpen heb
ben om het verlorene terug te krqgen.
De verbruiksvereeniglng, uitgaande van
de arbeldersverg., stelt thans ledereen in de
gelegenheid zich daarbq aan te sluiten per
sonen, die op deze wqzegoedkooper winket
waren enz. willen inslaan, moeten zich bq
Kr. Me|er aanmelden, ea vqf gulden uitleg-
gelden afdragen.
De Landarbeldersverg. „Ons Vertrou
wen" vergaderde Vrfldagavond in hotel Akers-
hoek ter bespreking van het te vragen win-
terioon. Iu zqn openingswoord betreurde de
Voorz. het, dat slechts de helft der leden ter
vergadering was opgekomen, hoewel het
minder gunstige weder velen zal hebben doen
thuisbiqven. Na eenige onderlinge bespreking
werd schritteiqk gestemd, mei den uitslag,
dat aan de werkgevers negen gulden per
week zal verzocht wordenwat toch niet te
veel 1b, meenen de leden om daarmede in
dezen duren tqd met een huishouden rond
te komen.
BRIELLE. Voor de verpleegden in het
Geuzengesticht „Wilhelmus van Nassauwen',
alhier werd aan giften ontvangen f 59.28'.
Voor het vette varken reeds bq elkaar f 339,38'
en voor de aardappelenkclder reeds bq el
kaar f 193,01.
