Zaterdag 22 November 1919. No. 2518
DRIE BLADEN.
Tweede Blad.
m-M
UIT DE PERS.
KAMEROVERZICHT.
BUITENLAND.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
J. G. KLEIHORST - Mogemafoir, GoMsmid - BoscMaan *3 ROTTERDAM.
J, G. KLEIHORST, 23 Boschlaan 23, Rotterdam
Schorpschoten
BINNENLAND.
Dit nummer bestaat uit
Dat is meer dan ooit noodig,
INHOOSIGrNOWSES
Winter-herinnerlng.
Een vroege winter, een strenge winter
vreezen velen.
Laat ons hopen van niet.
God, die alle dingen over ons brengt ge-
lQk ze zijn moeten, geeft ook den strengen
winter op zijn tijd en die is dan ook in
menig opzicht een zegen, al zou het alleen
maar zijn om de akkers weer eens flink te
zuiveren van het ongedierte.
Maar nti is hg af te bidden.
Half Europa heeft er geen verweer tegen
en de ramp zou vreeselflk zjjn.
Hoe grillig de winters kunnen zijn, liena-
nerde dezer dagen het „Hbl." scbrflvend
over den winter van '76.
September en October waren zacht.
Dat duurde tot 12 Nov.
Toen viel ineens een dik pak sneeuw,
maar zonder vorst. Na een paar dagen
was de sneeuw weggedooid en er volgde
weer zacht weer.-
Het weer was zoo mooi en in de welden
stond nog zooveel gras, dat de boeren,
die wegens den sneeuwstorm hun vee ge
stald hadden, dit weer in de welde lieten.
Ruim 4 weken lang tot Kerstmis
bleef het weer zachttoen viel plotseling
een Siberische kou in, zoo erg, dat het
buiten niet uit te houden was. Den eer
sten nacht vroor het 30 graden en men
liep over het tys der Friesche meren, waar
voor een etmaal nog de schepen voeren.
De strenge vorst, strenge heeren re-
geeren niet lang duurde 3 dagen, in
kanalen en vaarten zat het Is 20 c.M. dik.
'j* Plotseling keerde toen het weer om en
het dooide zoo hard dat binnen een week
al het |s weer verdwenen was en overal
de schepen weer konden varen.
De vorst had voorgoed afscheid geno
men, noch la Jannuari of Februari ging
het weer vriezen en het voorjaar kwam
vroeg.
Laten we hopen dat maar uitgezonderd
dan die kerstkouhet ook dit jaar zoo
moge afloopen.
Het zou een zegen z|n voor millioenen.
Fr. Dagbl.
Telefoneeren zonder draad.
Het iqkt iets onmogelijks.
Van de gewone telefonie weten verreweg
de meesten al geen uitleg te geven, maar
dan is er toch nog 'n driid en zij beseffen,
dat die draad op de een of andere wqs 't
geluid .overbrengt".
Aan die draad hebben ze houvast.
Maar reeds het telegrafeeren zonder draad,
naar de uitvinding van Marconi gaat hun
begrepen en beseffen te boven.
Hoezeer dan niet de draadlooze telefonie
J' Ge staat ergens voor een klein toestel
letje en spreekt, heel gewóón en uren
verder wordt, zonder eenige verbinding, uw
stem opgevangen en de luisteraar hóórt,
herkent zelfs de stem van wie spreekt.
In de N. R. C. schreef de heer Veenstra,
seci. der afd. Den Haag van de Vereen, voor
radio-telegrafie, dat het hem thans gelukt is,
draadloos te spreken met behulp van 'n een
voudig samengesteld ontvangtoesteleen
draadraam van 61 cM. in 't vierkant. En
zegt dan:
Tot nog toe werden deze kleine ramen
hier slechts gebruikt voor de ontvangst
van draadlooze telegrafie, doch door eenigs-
zins gewijzigde constructie blQken zij ook
zeer goed bruikbaar voor het ontvangen
van draadlooze telefonie, niettegenstaande
aan de ontvangst van telefonie meer tech
nische bezwaren verbonden zQn.
De proeven werden genomen met slechts
één Philip-Indeezet-ontvanglamp, zonder
eenige verdere versterkizg. De muziek van
de gramafoon op het zendstation is dui
delijk te hooren, zelfs met de telefoon op
eenigen afstand van het oor. Ook is het
mogellk de stem van dengeen, die op het
zendstation in de microfoon spreekt, goed
te herkennen, hoewel het zenden met be
trekkelijk klein energie geschiedt.
De geheele opvanginrichting kan zonder
meer op een klein salontafeltje geplaatst
worden en is op elke willekeurige plaats
in huis te gebruiken, terw|l deuren en
vensters gesloten zfln.
Het ontvangapparaat kan ook zeer goed
In een auto geplaatst worden en het is
mij gelukt, terwfll de auto met een flink
gangetje reed, de muziek van de grama
foon te hooren t Zoodat het technisch reeds
mogelijk is geworden, met een auto door
de stad rijdende, draadloos-telefonische
verbinding met een bepaalde plaats te
onderhouden I
Wie weet wat er nog komt
De Oorlog heeft geleerd, hoe ver de tech
niek het brengen kan, wanneer zjj zich richt
op een bepaald doel.
Welke geheimenissen de natuur nog ver
borgen houdt en wat de Schepper den mensch
nog zal laten vinden: wie zal 't zeggen 1
Mocht maar altijd Hèm de eere worden ge
bracht, die al deze krachten in de natuur
heeft gelegd.
Als dit de schepping is
Hoe groot moet dan de Schepper zelve
niet zijn; die God die hemel en aarde ge
maakt heeft, met al wat er op en in is;
met elke kracht ook, die er in werkt.
<Fr. Dgbl.)
„Haal 't, waar 't zit",
zegt het Friesch Dagblad.
En daarom doen B. en W. van Rotterdam
wijs, door voor te stellen de belasting op
openbare vermakelijkheden flink te verhoogen.
„Vermaak" buitenshuls is „weelde".
Meent iemand zich deze weelde te mogen
veroorloven, óns wel, maar dan is 'tniet
meer dan billik, dat hq daarvoor ook een
flinke som betaie aan de publieke kas.
In de hoogste mate billik I
Waar we voor noodlge uitgaven, als vaak
de spoorreis is, voor brievenvervoer, straks
voor onze postpaketten enz. steeds harder
worden aangepakt, daar hoeft werkelijk de
man, die 't vermaak zoekt, niet worden
overgeslagen.
Wordt 't hem te kras, hij bl|ve thuis.
Kan men zich zekere weelde-uitgave niet
veroorloven, dan doet men 't zónder
dien regel volgt iedereen.
De heer Duys en een staking.
.Patrimonium" bevat dit pittige stukje:
In Zaandam, met zijn socialistisch Ge
meentebestuur, is een bouwvereenlglng,
die met de arbeiders een collectief contract
hadden gesloten.
De duurte maakte evenwel, dat de ar
beiders aandrongen op hooger loon. Zij
kregen, hoewel zij daarop In verband met
- het contract geen recht konden doen gel
den, een overgeld van f 6 per week.
Maar z| waren daarmede na eenigen
t|d niet meer tevreden. Zij eischten, wel
dra f 8.50 meer. Een ultimatum werd ge
steld. Toen een bevredigend antwoord niet
binnen 24 uur inkwam, werd het werk
neergelegd.
Deze contractbreuk was toch de Bouw-
vereenlging en het Gemeentebestuur te
kras.
De 8oc.-democrati8che wethouder Duys
veroordeelde de staking, wees op de ver
wildering onder deze werklieden, en gaf
te kennen, dat men in geen geval zou
toegeven. Ook in verband met den woning
nood, noemde h| dit optreden der arbei
ders onverantwoordelijk. Zijn eisch was
eerst aan het werk, dan zullen wq verder
zle«\
Wij zullen deze houding van het Zaan
dammer Gemeentebestuur niet wraken.
Alleen maar: hoe zou men van sociaal
democratische zijde oordeelen, Indien een
.bnrgerlQke" regeering of stadsbestuur
zóó optrad?
TWEEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag 18 November.
De Algemeene beschou
wingen De Volkeren
bond Troelstra
Het gevaar nog niet ge
weken.
De Algemeene beschouwingen werden
voortgezet. Het meest werden besproken 's
lands flnancieele toestand en de bedr|fsociall-
satle.
Zes sprekers voerden het woord.
Het is natuurlik wel te begrijpen dat men
in herhalingen moest vallen. Financlegn en
Socialisatie brachten de laatste weken zoo
veel parlementaire tongen in bewegtng dat
het voor de toehoorders minaangecaam be
gint te worden.
We zullen dan ook maar laten rusten wat
voor- en tegenstander der socialisatie als
hun meening ten beste gaven. Alleen het
geen de heer Treub zeide verdient geweten
te worden. De slag, die door dea oorlog
aan het internationeele leven is toegebracht
is van dien aard dat geen enkel land zich
zelf op de been kan komen.
lilt deze toestand is de Volkenbond de
meest op den voorgond komende uiting.
Er kleven gebreken aan dezen Volkeren
bond. Maar niemand zal beweren dat deze
bond als een Patlas-Athene in volle wapen
rusting uit het Hoofd van Zeus.te voorschijn
kan treden.
Het is een echt kind van dezen moeielfl-
ken tUd, met allerlei fouten en eenz|dig-
heid. Maar de Volkerenbond kan groeien en
zal moeten groeien.
De heer Treub gelooft dus, dat, waar leder
land zich zeiven niet kan helpen, de Volke
renbond allen zal moeten helpen. En Tho
mas' geloof is hier op zijn plaats: Eerst
zien en dan gelooven.
Ten opzichte van een eventueele nieuwe
ooriog is de heer Treub uiterst optimistisch
gestemd.
Financieel en physiek kan de bestaande ge
neratie niet in staat worden geacht tot een
wereldoorlog.
En een oorlog binnen de duur eener ge
neratie zou de zelfmoord van Europa z|n.
Ook al mislukt de volkerenbond, behoeft
men bij de bewapening geen rekening te
houden met een nieuwen oorlog. Echter
zoolang de kwestie met Belgie niet gere
geld is zal men het kruit droog moeten
houden.
Een oorlog zal in geen menschenleeftfld
meer voorkomen. Wij hopen hetMaar past
ook hier niet eerst het zien voor te ge-
gelooven
Bijna geen enkele spreker eindigde z|n
beschouwing voor een steen op Troelstra
geworpen te hebben. Ieder deed het op z|n
w|ze en volgens z|n inzicht.
Maar de geworpene steenen stapelden zich
op tot een berg van verwijten en aanklach
ten, zóó groot dat, volgens Wijnkoop, zegge
Wijnkoop, verklaarde, Traelstra onder die
steeniging geestelijk is vermoord geworden,
waarbij de heer Marchant wel het leeuwen
aandeel heeft gehad.
De heer Treub wilde geen steen werpen
op den man die zich vergiste, h| is te ver
blijd dat de man zich vergist had, zooals
hq zelf erkende en verheugt zich over den
éénen zondaar die zich bekeerde meer dan
over negen en negentig anderen die die be
keering niet van noode hebben.
Maar toen kwam de heer Dresselhuys.
Verheugen Zoovèr is het nog niet. Troel
stra bekeerd?
Dat is gauw genoeg te onderzoeken.
Toen stelde deze spreker de vraag, of de
heer Troelstra nu inderdaad niet meer van
plan is z|n greep naar de macht van Nov.
1918 te herhalen Of h| nu werkel|k alle
revolutionaire tendenzeh heeft afgezworen
De heer Troelstra schudde ,neent"
Wat de heer Dresselhuys de conclussle
deed maken, dat er dus niets anders over-
blqft dan te constateeren dat de heer Troel
stra deze tqdeiqke kalmte slechts aanvaarde
om gereed te z|n, als hetoogenblik gunstig is.
Het is nuttig, zq de,heer Dresselhuys, dat
de regeering met deze verklaring van de
heer Troelstra rekening houdt.
W| voegen er aan toe, hetjis noodig dat ons
gansche volk met deze Troelstra-verklaring
rekening houdt.
De verkiezingen in Frankrijk
en België. Hindenburg
en Ludendorff voor de on
derzoekingscommissie.
De verkiezingen in Frankr|k hebben Cle-
menceau vaster zetel gebracht dan ooit te
voren. De socialisten hebben groote neder
laag geleden. In de bladen wordt reeds als
zeer waarsch|niqk voorspeld dat de „Oude
t|ger" nog op den presidentszetel zal komen.
In België hebben de stemmingen andere
resultaten gebracht. De socialisten z|n daar
op z|n minst 30 zetels vooruitgegaan. De
annexionisten moesten het verre afleggen.
Voor de verhouding tusschen België en oqs
land mag deze uitkomst der verkiezing dus
verblijdend heeten. Het Kabinet heeft reeds
zijn ontslag aangeboden.
Hindenburg en Ludendorff z|n door de
Enquête-commissie in verhoor genomen.
Het Rijksdaggebouw was over een groote
oppervlakte door een sterke macht van de
veiligheidspolitie afgezet. Hindenburg, Luden
dorff en den voormaligen staatssecretaris
Helfferich (die zich reeds eerder voor de
commissie had teverautwoorden) verschenen
even over tienen Dinsdagmorgen voor de
commissie. De menigte, die op het laatste
oogenbllk ten deele de versperringen had
verbroken, bracht de beide legeraanvoerders
een warme ovatie.
Na de verwelkoming van den voorzitter
Gothein, die de commissie verontschuldigde,
dat zq genoodzaakt was geweest den gr|zen
veldheer door het kouden winterweer de
onaangename reis naar Berl|n te laten ma
ken, lagen Hindenburg en Ludendorff den
voorgeschreven eed af met de godsdienstige
bqkomstigheden.
Voor de beiden veldheeren echter den eed
deden verzocht Hindenburg aan Ludendorff
een gemeenschappenke verklaring te willen
voorlezen, waarmede z| mededeelden voor
zichzclven niet te erkennen, dat zq in rechte
verplicht zouden z|n getuigenverklaringen
af te leggen.
Nochtans verklaren zq bereid te z|n den
eed af te leggen en te antwoorden, omdat
na vier jaren van vreeseiqken oorlog een
volk dat zóo sterk is als het Duitsche er
recht op heeft, duldeiqk te zien, hoe zich de
gebeurtenissen in werkeiqkheid, en zonder
verkeerd te zqn voorgesteld, hebben afge
speeld. Slechts de waarheid zou het Duitsche
volk weer gezond kunnen maken.
Aan Hindenburg waren reeds te voren zes
vragen ter beantwoording voorgelegd.
De eerste twee vragen staan in verband
met den duikbootoorlog.
De twee volgende slaan op de vredes-
actie van Wilson.
De 5e vraag luidde
achterwege te laten, zeide de veldheer„De
geschiedenis zal vonnis vellen over de din
gen waarover Ik niet spreken mag. Toen wq
onze taak als opperbevelhebbers op ons na
men, zochten wq b| de partqen kracht en
medewerking, doch vonden slechts ontmoe
diging en zwakte. Van dat oogenbllk af be
gon ook al verborgen ontbinding van leger
en vloot. De trouwe troepen, die zich van
revolutionaire Invloeden vrq hielden, hadden
door den invloed van hun revolutionaire
kameraden heel wat te ïqden. Onze eisch
om een strenge tucht te handhaven en krach
tig vast te houden aan de wetten werd niet
vervuld. Daardoor moesten onze operaties
mislukken. Daardoor moest het tot een in
eenzinking komen. De revolutie vormde al
leen maar de sluitsteen. Waar de schuld
schuilt behoeft niet aangewezen te worden."
Ludendorff las hierop aanvullende verkla
ringen voor, waarin hq in het licht stelde
hoe de toestand op militair en economisch
gebied was in 't laatst van 1916.
„De toestand was toentertqd reeds zoo
dat men te land niet meer op de overwin
ning kon rekenen. In het gunstigste geval
konden wq hopen om door een verdedigende
houding aan te nemen den wil onzer vij
anden om te overwinnen te verlammen, wq
moesten bekennen, dat w| de entente niet
meer konden dwingen om den vrede te aan
vaarden, en w| moesten, als het vredes
voorstel van 12 Dec. niet gelukte, iets doen
om ons doel, den oorlog zoo spoedig mo
geiqk tot een einde te brengen, te bereiken.
Woensdag, terwqi de sneeuwjacht striemde
In Dultschlands hofstad werd het verhoor
der beide generalen voortgezet. Stampvol
was de zaal der commissie en de tempera
tuur was bqna ondrageiqk. Maar wat er
echter gebeurde was zoo boeiend dat men
gemakkelijk deze onaangenaamheden vergat.
„Een zoo vinnige worsteling hadden wij in
de zaai nog niet bq gewoond" schrqft de
Correspondent van de N. Rott. Ct.
Maar de robuste veldheeren, overwlaaers
in den oorlog, waren de overwonnene in de
diplomatie. Hindenburg is militair en dat
bleef hq ook toen h| voor de geslepene di
plomaten verscheen. Hq sprak alsof hq op
het excercitieveld was, hq formuleerde zqn
zinnen militair, kort, duideiqk en eenvoudig
Sprak hq niet dat zat hq ais een geweldige
Sint-Bernard naast Ludendorff, ais wakend
dat niemand dezen kwaad deed. Eea paar
maal springt hq goedig onbeholpen en sen
timenteel in de bres voor zqn „trouwen hel
per en mtdewerkei".
Hq vertrouwde het gezelschap niet en had
dit reeds doen biqken door de hem toege
stoken voorzittershand te weigeren.
Ludendoiff is een ander figuur. Hq is
de geleerde soldaat Hard, barsch en driftig.
Het volk heeft het Duitsche leger een dolk
steek in de rug toegebracht, cn die dolk
steek was doodeiqk geweest.
Dit was het zwaartepunt in het betoog
der beide veldheeren. En dit zelden z| op
ondiplomatische wqze, d.w.z. hun scherp
verwqt was niet omfloerst met zacht fluweel.
Er stak geen politiek achter. Zq zeiden het
omdat zq gevoelden in het diepst van hun
ziel dat het waar was. 't Was voor hun geen
probleem. [De militair kent geen problemen.
De heeren commissieleden konden het met
dit verwqt doen, want zooals zq daar zaten
waren zq de vertegenwoordigers van de po
litieke partq die de omwenteling gebracht
heeft.
Toch was deze zttting voor de veldheeren
geen succes. Zq vergaloppeerden zich in bun
drift en eeriqke verontwaardiging, teiwqide
diplomaten zich voorkomend kalm hielden.
25 cent per regel.
Het soliedste adres voorHORLOGES, WEKKERS, KLOKJES, KETTINGEN,
ARMBANDEN, COLLIERS, BROCHES, DASSPELDEN enz.
Degeiqke en goedkoope artikelen voor cadeaux.
Speciaal REPARATIEINRICHTING voor degeiqk werk.
Vergeet niet voor bovenstaande ALLÉÉN te gaan bq
„Heeft het opperbevel aangenomen, dat
Engeland ten laatste den len Juli 1917 tot
den vrede gedwongen zou kunnen worden,
zooals de staf van de admiraliteit in het
memorie van 12 December 1917 in uitzicht
had gesteld?"
Terwqi de laatste vraag ophelderingen
vordert omtrent een bldz. uit het boek van
Ludendoiff, waar sch|nbaareentegenstrqdig
vermeld wordt met een verklaring van Beth-
mann Hollweg.
Voor deze vragen afzonderiqk te beant
woorden gaf Hindenburg een algemeene uit
eenzetting, waarbij hq opmerkte dat de
groote Duitsche generale staf den oorlog
steeds beschouwde als een voortzetting van
de politiek met gebruik van andere (mili
taire) middelen
„Reeds van den beginne af was de ver
houding van menschen, machines, uiunifie
en andere hulpmiddefen voor ons zoo on
gunstig mogeiqk. Bezield van liefde voor
het vaderland kenden wq slechts één doel:
het Duitsche rqk en het Duitsche volk, voor
zoover met menschelfke krachten en mili
taire middelen mogeiqk was te behoeden
voor nadeel en het van militaire zijde een
goede vrede te bezorgen. Daarvoor moesten
wq bezield z|n met den onwrikbaren wil
om te overwinnen, die onverbrekeiqk ver
bonden was aan bet geloof van ons goed
recht. Onze politiek van vrede is mislukt.
Hoe dit komt moge de geschiedenis uit ma
ken. Ik weet dit alleen met volstrekte zeker
heid: Hei Duitsche volk wilde den oorlog
niet, de Duitsche Keizer wilde hem niet, de
regeering witde hem niet en de generale sta f
wilde hem eerst recht niet, want die wist het
best van allen in welk een ontzettend moei
lijke positie Duitschland zich zou bevinden
bij een oorlog met de entente.
„Wij hebben geen oogenbllk uit het oog
verloren, dat wq tegenover een vqand ston
den wiens levende cn doode strqdmlddelen
de onze verre overtroffen. W| wisten wat
wq van ons leger zouden hebben teeischen
en w| weten thans, wat het heeft volbracht.
Als leger en volk vast aaneengesloten waren
blijven samenwerken zouden wij over het mid
del voor de overwinuing beschikt hebben.
Terwqi bi onze vqanden, hoewel zf in meer
derheid waren, alle partqen en lagen der
bevolking zich steeds dichter aaneensloten,
lieten zich bi ons, die in aantal de minderen
waren, in het binnenland partqgeschlllen
gelden. Dit leidde tot een breuk in den wil
om te overwinnen."
Toen de voorzitter verzocht appreciatie
De 8trld tusschen militair en diplomaat moest
met het wapen van den diplomaat beslecht
worden en dan moet de militair het verliezen.
Want vooral Hindenburg, de goedmoedi-
gende reus, die slechts in zqn vcldheersch-
tent, tusschen de leden der generalestaf, ge
bogen over zijn oorlogskaart, in zqn element
is, verstaat de kunst niet zqn woorden te
gebruiken om zqn gedachtfe te verbergen.
„Deutschland utber Alles."
Hindenburg is vandaag uit Beriqn vertrok
ken. Er was een salonwagen aan den snel
trein naar Hannover gehaakt, die geheel te
zqner beschikking stond. Op het station was
weer een eere-compagnie opgesteld. De mu
ziek van deze afdeeling speelde weer,,Deutsch
land ueber alles." Toen Hindenburg vertrok,
waren er vrouwen die begonnen te schreien
ook Hindenburg zelf was zichtbaar aange
daan, meldt het Berliner Tageblatt. Toen zqn
trein wegreed werd er uit het publiek geroe
pen „tot weerziens als rjjkspresident".
De jonge firma Democratius heeft, door
een voordeelige transactie met oudere firma's
haar belangensfeer belangrlk zien uitbreiden.
Schier in alle Nederlandsche plaatsen heeft
zq hare vertegenwoordigers gekregen, in
sommige zelfs grooter invloed dan haar
concurrenten. Het artikel dat zi fabriceert
heet„de behartiging der arbeidersbelangen"
en het meest eigenaardige is wel, dat ze de
risico, aan het vervaardigen daar van ver
bonden, geheel afwentelt op den rug der
andere producenten, dus zelf geen verlies
kan ïqden en voor winstderving of bedrlfs-
schade nooit een halve cent van de balans
behoeft af te schrqven, wat haar het enorme
voordeel geeft altqd aan het langste eind te
trekken.
De inrichting harer fabrieken reikt de hand
aan de meest strenge elschen die der tecniek
en der hygiëne kunnen gesteld worden, en
voor haar arbeiders heeft ze Ingevoerd het
stelsel van „bedrqfsmedebezit, niettegen
staande Marx, de uitvinder van bovenbedoeld
artikel, in zqn tqd daarvan een groot tegen
stander was. Zq evenwel heeft dit zoo
consequent doorgevoerd dat ondernemer en
werknemer in hartroerende overeenstemming
innig en innig s£amwerken tot vermeerde
ring der productie, daar wederkeerig het
eigenbelang om 't zeerst gediend wordt.
Begrjpeiqk is dat die plotselinge uitbouw
der firma een oogenbllk verlegenheid bracht
om op alle plaatsen geschikte agenten te
hebben. Maar geen nood, ze werden gere-
quireerd uit het personeel der fabriek En
kele vertegenwoordigers der firma, toen deze
nog op bescheidener schaal werkte, reeds
zekere routine verkregen hebbende, werden
in allerqi tot hoofdagenten gebreveteerd
het land verdeelt in districten, en voor de
pas aangestelde agenten werden cursussen
georganiseerd opdat ze b| het aanvaarden
hunner betrekking (begin September) eenige
algemeene kennis zouden vergaard hebben
van het artikel dat op de markt werd ge
bracht, terwqi het onderricht zich ook uit
strekte tot een aanschouwelijke voorstelling
der vinding teneinde een zoo groot moge-
iqk afzetgebied te waarborgen.
Met het oog op het groot aantal nieuwe
vertegenwoordigers, in verband metdeplot-
sellnge uitbreiding der firma is het alleszins
verklaarbaar dat op de keuze der personen
nog wel eens iets viel af te dingen, maar
op de bedrlfsleiders alleen kan in dezen de
schuld niet vallen, daar door het hoog op
gevoerde stelsel van bedrqfsmedebezit de
arbeiders in het aanstellen der nieuwe agen
ten op alle plaatsen (indien die plaatsen niet
al te achteriqk waren tenminste) vér reikende
Invloed hadden gehad.
Voornameiqk daardoor was het gekomen
dat onder de nieuwe functionarissen enkelen
voorkwamen die bq nader onderzoek weinig
of geen eigenschappen bleken te bezitten
om het artikel naar behooren aan den man
te brengen, doch alleen sterk stonden in het
afkeuren en critiseeren van 't geen de con-
curreerende firma's ter markt voerden. De
zulken hebben dan ook voortdurend onder
richt der hoofdagenten noodig, daar het
contract met hen aangegaan loopt over een
tqd vak van 4 jaren. Opmerkelijk Is dat,
vooral op de plattelandsplaatsen, de namen
der vertegenwoordigers van de firma Demo
cratius veelal gelijkluidend zqn, nl. Janus
Grootbek en Ceesje Brutaal, die door het
gebruik van enkele opgevangen woorden als
„kapitaal, mindere man, uitbuiting e. d. zich
een geleerd cachet opdrukken, waardoor
firma en aandeelhouders zich iieten leiden
in de keuze der agenten.
In de practqk bleken het fonografen te
zqn, waarvan de rol afliep, 'en telkens weer
dezelfde plaat, hetzelfae geluid tot in het
oneindige herhaalde. Uit de, door de ver
tegenwoordigers gemaakte propaganda voor
het artikel blijkt het uit verschillende bestand-
deeien te bestaan, waarvan de voornaamste
zqnscboolvoeding en kleedinggemeente
lijke woningbouw; toeslagen op brandstoffen,
gas, eiectrlciteitverhooging jaarwedden
ondergeschikt gemeentepersoneelterwijl het
gerucht gaat dat de wereldberoemde natuur
onderzoeker Sannes een product heeft uit
gevonden dat door hem genoemd werd „so
cialisatie" en, naar zijn beweren, aan het
hier bovengenoemde mengsel toegevoegd,
een ongekende verandering zal teweegbren
gen en de* kwaliteit van het artikel „behar
tiging der aroeldersbelangen" dermate in
waarde zal doen stqgen, dat het een wereld
artikel zal worden, tot afdoende leniging
van alle stoffellke en geestelqke behoeften
Naar verluidt zin de geheime instructies
aan de agenten als volgt: prqs alleen ons
artikel aanmaak verdacht de handelingen
onzer concurrenteneisch voor ons artikel
en onze firma de eer op voor elke aange
brachte verbeteringmaar bovenal speculeer
op het allergrofste eigenbelang en ge zult
succes hebben. Ten opzichte van dit laatste
evenwel schqnt een misverstand te bestaan
en hebben de agenten dit persoonlijk, op
zich zelf dus toegepast, zoodat aan de pro
paganda van bedoeld artikel verbonden werd:
verhooging presentiegeld; vrq tram, vr|
telefoon, vrq pont enz. tot vrq „vrouw"
toe.1
Teekenend is evenwel, dat in enkele plaat
sen, waar de gestadige propaganda den
agenten geleid heeft tot algemeene erkenning
en aanvaarding van 't artikel de consument
het is gaan beschouwen als iets dat moet
voldoen aan alle behoeften van lichaam en
zielmaar nu de vertegenwoordigers dezelfde
reserves gaan maken ten opzichte van het
gebruik er van als weleer en nog steeds,
door de concurrenten geschiedde. Van de
hierdoor ontstane verwarring wordt door
een nog jonger firma dankbaar gebruik ge
maakt, en zq brengt hetzelfde artikel aan de
markt met de bijvoeging van de grondstof
„onbeperkte vrqheid" en met niets ontziende
brutaliteit propageert zq de nimmer falende
werking van hetgeen zij produceert. De naam
dexer firma is Communismus. En de dag
komt dat de firma Democratius zal liqui
deeren, en het geheele bedrqf zal worden
overgenomen en voortgezet door de firma
Communismus.
GERRITSZ VAN PUTTEN.
De gewezen Duitsche Keizer.
Reuter seint uit Londen
De procureur-generaal en de advocaat-ge
neraal vertoeven thans te Parqs om den Op
persten Raad van advies te dienen in ver
band met het proces tegen den gewezen
Duitschen keizer. Men hoopt daaromtrent
tegen Kerstmis beslissende stappen te doen.
Twee rijwielpaden van Amsterdam naar
Utrecht.
Aan den Minister van Waterstaat is door
het Dag. Bestuur van den A. N. W. B.,
Toeristenbond voor Nederland, eea adres
gezonden, waarin wordt opgemerkt, 'dat de
Rqksstraatweg van Amsterdam naar Utrecht
door zqn smalle bestrating en mede door de
aanwezigheid van slechts één rlwielpadaan
één zqde van den r|weg, nog steeds ge
vaar oplevert voor het rlwielverkeer.
De onveiligheid voor het rq wiel verkeer is
in den laatsten tqd nog grooter geworden,
omdat het verkeer met motor|tuigen ook op
dien Rqksweg in sterke mate is toegenomen
en de wielrqders, rqdende op het smalle
rflwlelpad aan de oostzqde van den straat
weg, teikens en op Zondagen in het zo
merseizoen bqna voortdurend op de lin
kerzijde van den rqweg moeten rijden, ten
einde voor de hen tegenkomende wielrqders
op dat pad uit te wijken.
Op dezen voor bet rqwlelverkeer gevaar-
lqken toestand heeft het Dageiqks Bestuur
den ambtsvoorganger van den Minister reeds
gewezen in een request dd. 11 December
1913, doch tot nu toe heeft geen verbetering
van den toestand plaats gevonden.
Om deze redenen wordt den Minister ver
zocht, ook op den westeiqken berm van den
Riksstraatweg Amsterdam—Utrecht een rij
wielpad, aansluitende met de bestrating van
den r|weg, te willen doen aanleggen.
