voor de Knidhollandsebe en Zeeawiehe Eilanden»
Zaterdag 5 Juli IMÜ.
J4sle J aargaug '4508
An tirevolu tionair
Orgaan
DRIE BLADEN.
Tweede Blad,
BUITENLAND.
INGEZONDEN STUKKEN.
W. BOEKHOVEN Zonen,
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers
BINNENLAND
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMEL8DIJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN Ï21/, Cent per regei, RECLAMES 25 Cent per regel
BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing,
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRUDAGMORGFN 10 UUR.
Dit ütt&imer oestatat m
KORT VERSLAG der Verg. der Chr.
Arbeidersv. te Dirksland n 't Koor
der N. H. Kerk.
In 't Koor der N. H. Kerk was 't Donder
dagavond stampvol. Door 't Ingez Stuk der
Chr. Arbeidersvereen, en door de advertentie,
dat de heer Knetsch zou optreden, door de
loonakte dus, was ieder toegestroomd. In
plaats van oen heer Kneth trad echter de
heer Tempelman op. Na gebed door den
Voorzitter en verklaring van het doel der
samenkomst, sprak de heer Tempelman over
't nut van organisatie't doel ervande
middelen; en de gevolgen. Over Dirkslauds
toestanden sprak hij niet, omdat hg daarvoor
te onvoorbereid was, maar wat er in Hillegom,
Llsse en omstreken bij de bollenteelt geschied
was in zake arbeidsvoorwaarden en arbeids
contracten vertelde hg uitvoerig om daardoor
aan te toonen de bracht der Werklieden-
organisatie. Hg schetste ook in algemeens
trekken den arbeidersstand in 't verleden;
de treurige toestanden in 't Binnen- en
Buitenland weleet; maat de ontwaking en
de nu opkomende eisch om meer plaats aan
den levensdlsch. Kiesrecht heeft den arbeider
en hg kan lid worden van Rao.d, Staten en
Kamer; dus is hg ook bekwaam om over
eigen dienst en weik- en levensvoorwaarden
eea zelfstandig oordeel te vellen. In de Sociale
Wetgeving wil de werkman terecht mee
spreken en medezeggenschap hebben, want
ze geldt ook hem. Zie naar 't feest van 't
Chr. Nat. Vakverbond pas gehouden. Dit
10-jarlg bestaan werd door Ministers ge waar
deerd, die op den feestavond present waren.
Dat Verbond, luttel en klein begonnen, telt
nu 68000 ledenen is een kracht voor dui
zenden werklieden De Chr. landarbeiders
willen van den klassenstrijd niets wetenze
zoeken hun belangen te bevorderen door
gestadig overleg in voorzichtigheid, maar
zien In hun boer geen natuurHJke vgand,
maar een werkgever, die ook voor hun be
langen b§ getrouwen arbeid en dienstver
richting, waken moet. De Oude Tgd van 't
vaderlijke saamleven van boer en arbeider
Is onherroepelijk voorbij; de kinderen zijn
groot geworden en treden zelfstandig op,
met eigen doel en eigen middelen en naar
eigen denkwgze. Dat moet de boer goed
gaan begrijpen en anders zal hg nog voor
vele teleurstellingen komen te staan. Laten
de boeren op Dirksland den arbeider de hand
reiken, want de tg den zgn voor dea werk
man zwaar.
Na deze bezadigde rede, onopgesmakt en
practlseh, was er eenig debat, waarvan ge
bruik maakten de h.h. D. Poortvliet, ds. van As
en de Bonte. Van zelf, hoe kon 't ook an
ders, traden in dit debat twee punten naar
voren n,l 't begrip Klassenstrijd èn de Po
litiek in de Vakvereeniging.
Dit laatste met 't oog op de in Dirksland
plaats gehad hebbende Raadsverkiezingen,
waarbij de Arbeidersvereniging niet geheel
en al onzijdig is gebleven naar de de heer
Poortvliet meende.
Ds. van As beweerde, dat de heer Poort
vliet zich in de laatste .kwestie vergiste. Eea
en ander woord over deze „politiek" der
Arbeidersvereniging, toen, bij en vóór de
Raadsverkiezingen, zou bgna aanleiding zijn
geworden tot een paar scherpe persoosigke
woorden, maar mers voelde van belde kan
ten, dat 't daarvoor de tgd en de plaats niet
was, om op deze politieke kwestie verder
dieper in te gaan. Ook een woord van den
heer de Bonte, dat misverstaan werd. en
zoo niet was bedoeld, zou nog een oogen-
bllk wat stof opgejaagd hebben. Maar al
was 't debat niet scherp, 't bleek natuurigk
dat de heer Poortvliet, als socialist, een
anderen kgk op 't leven heeft dan de heer
Tempelman. En dat is het goede van zulke
vergaderingen, dat dan eens levensbeschou
wing tegen levensbeschouwing wordt gezet.
Onzes Inziens deed de heer Poortvliet dit,
gezien het al late avonduur, op beknopte
wgze, en gematigd. Maar dit voelde men
toch, de heer Poorvliet is de heer Tempel
man niet, er ligt een klove van levens- en
stervensbeginselen.
De heer Tempelman eindigde met dank
zegging de druk bezochte vergadering, die
voor de Chr. arbeidersbeweging gewis ten
voordeele strekken kan. Naar we vernemen
Is er een Commissie van Bemiddeling opge
treden, Laten we op een goeden uitslag ho
pen, ten voordeele der Arbeiders en tot vol
doening der Boeren, die nog weigerachtig
zijn.
De colleges van Gedeputeerde Staten
Zuid-Holland.
Tot leden van Gedeputeerde Staten z^n
herkozen de heeren mr. J Limburg (vrijz-
dem.), jhr, mr. L. E. M. von Fisenne (r.-k)
jhr, mr. D. J de Geer (c -h mr. M. J C. M.
Kolkman (r.-k en H. de Wilde (a. r.). Ge
kozen werd ia de vacature-Van de Velde de
heer mr. V. H. Rutgers (a.-r).
Tot bulteugewoon lid van Ged. Staten
werd gekozen mr. A. C Visser van Ijzen-
doorn.
Broodkaarten.
Het Rijks graan bureau deelt mee, dat de
wlttebroodkaarten voorioopig nog niet wor
den afgeschaft..
Wat een vrijgelaten gijzelaar vertelt.
Ben vrg gelaten gijzelaar, die voorheen in
het Hongaarsche maatschappelijke leven een
eerste plaats innam, vertelde omtrent de be
handeling, die hem en zgne lotgenoten in de
gevangenschap ten deel viel; het volgende.
In den nacht van 22 op 23 April versche
nen in mgne woning zes soldaten van het
roode leger, elk roet eea geweer, revolver
en twee handgranaten bewapend, om huis
zoeking te doen daar zg vermoedden dat bg
mg tegenrevolutionalre geschriften waren
verborgen. Zij vonden echter niets, namen
mg in weerwil daarvan gevangen, en ver
oorloofden mg zelfs niet van de mqnen af
scheid te nemen. Ook werd mg verboden,
andere, warme kleeren aan te trekken. Voor
mgn huis stond een lastauto, waarop reeds
12 personen zaten, evenals ik, zonder over
jas, terwijl de regen in stroomen neerviel.
Daar de auto zeer hoog was pakten mq de
soldaten beet ea wierpen mij in het voer
tuig, waarmede wij om 3 uur de gevangenis
bereikten. Met de kolf van het geweer wer
den wij door de soldaten in een hoek van
een donker oaderaardsch vertrek gedreven,
waar ons beyolen werd te wachten. Wg
mochten niet rooken, en werden aanhoudend
uitgescholden, bedreigd en mishandeld, een
glas water werd ons geweigerd. Den heden
voormiddag moesten wg daar staan; w|
mochten niet op den grond gaan zitten, en
mochten niets eten. Op het verzoek van eea
orrzer onze families een bericht te mogen
zenden, waren slagen met de kolf van het
geweer het antwoord. In onze groep bevon
den zich 15 letten van den r|ksdag en 7
leden van het huis der Magnaten, daaron
der de gewezen voorzitter, Szasz, de gewe
zen minister president graaf Moritz Esterhizy
en de bekende schrijver Rakosg.
Ons geluk was nog, dat wij de eerste groep
waren, die was binnengebracht, daar wij
van de 166 grgzelaars, die In dien nacht ge
vangen waren genomen, ook 't eerst naar
de groote gevangenis in Steinbruch werden
getransporteerd. In de volgende nacht n.l.
om Vs 12 uur werd het eerste transport sa
mengesteld, dat uit 83 personen bestond en
door 20 soldaten werd begeleid, Bg het Wes-
terstattón wachte een tramwagen op ons,
waarin wg met onze bewakers plaats namen.
Ook daar mochten wg niet met elkaar
spreken, en toen de afgevaardigde Hegedus
het hart had eenige woorden tegen zqn buur
man te zeggen, werd hg daarvoor alweer
met kolfslagen op onbarmhartige wgze ge
straft. Om 12 uur bereikten wg Steinbruch,
waar wg op de gang van de gevangenis
in het gelid moesten gaan staan, en waar
wg tot 4 uur 's morgens moesten wachten,
zonder dat het ons geoorloofd was ook maar
één stap naar voren of achteren te doen.
Voortdurend werden wg uitgescholden, twee
professoren der unleversiteit werden in het
gezicht geslagen, en teo slotte ging een der
soldaten op den gewezen voorzitter van het
huis der magnaren Szasz toe, en riep hem
toe„Kgk mg 'en mgn kogel goed aan, ge-
meene hond! die kogel heb je verdiend. Mor
gen is je laatste uur gekomen, en zal ik
hem midden door je hart schieten."
Om 4 uur 's morgens werden wg elnde-
Hjk in onze cellen gebracht, die In dien nacht
nog de woonplaats waren geweest van zware
misdadiger. Doodmoede ais ik was sliep ik
ep het vuile bed toch in, doch we»d dra
weer door een soldaat gewekt, die mq kwam
vragen, welke m§n geloofsbeigdenisis. Toen
ik hem antwoordde, dat ik katholiek ben,
zq h§ tegen mq, „vervloekte hond, op be
stand van een geesteiqke behoeft je daarom
toch niet te rekenen, wanneer je opgeknoopt
wordt".
Om 5 uur werd ik gewekt, en toen ik den
soldaat die n gn cel betrad niet groette sloeg
hg mq met de vuist In 't gezicht. Daarna
gelaste hg mg de ton met excrementen naar
buiten te brengen en daar te reinigen, een werk
dat ik sindsdien dagelijks moest doen. Twee
dagen lang kregen wg niets te eten, doch
werden op een ongehoorde wgze gefolterd.
De gewezen secretaris, generaal Rubinek
b. v,, werd door zes soldaten uit zgn cel
gehaald en hem gelast zgn kraag af te doen,
daar hg zou worden opgehangen. Snik
kend verliet Rubinek zgn cel en werd op de
binnenplaats gebracht, waar een galg was
opgesteld. Na een kwatier werd hem gezegd,
dat de beul niet gekomen wa«, en werd hq
ia zqn cel teruggebracht. Ze3 van onze
groep werden op de binnenplaats geleid, te
gen een muur geplaatst en hun oogen ver
bonden, terw§l een peleton soldaten op
eenige meters afstand stond. Op het kom-
mando „vuur" werd ten salvo gegeven doch
met losse patronen. De gewezen minister
van oorlog Barta onderging datzefde lot
doch alleen.
Later, toen de Zwitsersche miasle van het
roode kruis van de sovletregcering met na
druk verlangde, dat zg een ondersoek
wenschte te doen, werd de behandeling iet
wat beter, wg werden niet meer alleen op
gesloten, doch 5 of 6 in een grootere ge
vangenis, mochten weer rooken en kregen
vergunning levensmiddelen vac huis te be
trekken, daar onze voeding ten eenenmale
onvoldoende was Toch was ons lot nog
Immer verre van benqdenswaardig. Om een
denkbeeld te geven van de wgze, waarop
wg bejegend werden, slechts eenige voor
beelden. Op een goeden morgen betreedt
een jong ambtenaar ons lokaal, waarin zich
o.a. de 72-jarige oud minister-president We-
kerle bevond, die al sedert langen tgd ern
stig ziek was. „Waarom sta je niet op als
ik binnenkom? roept hem de jonge man toe.
Je bent geen Excellentie meer, en ook geen
minister-president. Vandaag heet je nog wel
Wekele, maar morgen ben je wellicht
slechts nog een nummer in de boeken der
gevangenis. De luitenant-kolonel Dormasdy
werd zoodanig geslagen, dat hij, uit tal van
wonden bloedend in het ziekenhuis moest
worden opgenomen.
En toen w? ten slotte, na 2 maanden, wer
den vrijgelaten, zagen wg, dat wq ook finan
cieel ten gronde waren gericht. Ik ben een
bedelaar geworden, en met inspanning roq-
ner laatste krachten is het mq ten slotte
gelukt het vervloekte communistische land
te verlaten. Toen ik op de grens van mqn
vaderland kwam, had ik geen schoenen meer
aan mgn voeten. Barrevoets heb ik op rn3n
65ste jaar uit mgn vaderland moeten vluch
ten, na een leven vol arbeid. Door bedelen
moet ik thans in mgn onderhoud voorzien.
N. R. Ct.
De leeuw van Waterloo.
Pepin, afgevaardigde voor de Borlnage,
heeft aan de regeering de volgende vraag
gericht
De vrede is zoo pas geteekend. Het is een
plechtig oogeublik. Nooit in de geschiedenis
is er een belangrijker tractaat geweest. Een
eeuw geleden, bij den val van Napoleon,
heeft men op een heuvel te Waterloo een
leeuw In uittartende houding opgericht,
waarvan de muil naar het Zuiden is gericht.
Ter herrinnering aan het pas geteekende
traktaat en wegens de bevrgding van ons
land, waarvoor Frankrgk zoo edelmoedig
zgn bloed heeft vergoten, vraag ik dat de
regeering besluite dat de leeuw van Water
loo omgedraaid en z|n muil naar het Noor
den gewend zal worden. Ik tw|fel niet, of
oaze edelmoedige bondgenooten zullen dit
gebaar als een bewgs van vriendschap en
dankbaarheid op prgs stellen.
Toestanden In St. Petersburg.
De Times heeft het volgende bericht uit
Hdsingfora van den 26ile« Juni over de
toestanden in St. Petersburg
„Uit betrouwbare bron verneem ik, dat de
gruwelen, die St. Petersburg de laatste veer
tien dagen heeft doorgemaakt, het ergste
overtreffen, dat men zich vroeger ooit bed
kunnen voorstellen Er werd een reusachtige
klopjacht gehouden op officieren, van wie er
op één dag 8QQ werden omgebracht. Drie
duizend anderen werden nair Moskou ge
deporteerd als gijzelaars Indien er in een
wonirg ook maar sporen van wapenen wor
den aangetroffen wordt het «eheeie gezin
doodgeschoten. Het resultaat van hetsttl?el
der Bolsjewisten om de eebtgeaooten van
olficieren dood te schieten, heeft er toe ge
leid dat de echtscheiding voor die dames
een -veel toegepast middel van zelfverdedi
ging is geworden.
Opgeheven
De firma Krupe zal haar schietterrein te
Meppen, waar de in hare fabrieken ver aar-
digde of herstelde kanonnen beproefd wer
den, opheffen.
De gewezen Duitsche Keizer.
Reuter seint ons uit Londen, dat de nota,
die aan ons land zal gericht worden ter aan
zien van de uitlevering van den gewezen
Duif3chr keizer, deor t&ee- of drie-en-twin-
tig mogendheden getrekend zal zijn.
Naar in de wandelgangen var. het parle
ment verluidt, zal de wgze,waarop het ver oor
van den keizer geregeld zal worden, vastge
steld worden door de commissie, der gealli
eerden voor de uitvoering var, de vredes
voorwaarden. Het h f zal be-taan uit vgf
rechters, die door de vqf geallieerde mogend
heden worden aangewezen. Men hoopt, dat
het geding in het najaar gehouden zal kun
nen worden.
Men vertrouwt er op, dat de keizer in per
soon zal terechtstaan, waar de uitlevering
gevraagd zal worden door alle geallieerde
en geassocieerde mogendheden.
De eopie van Ingezonden Stukken, die niaj ge
plaste! ïfjTi, wordt r.iei teruggegeven.
Buiten veranSwoordelBkhetd vsss Redactie
®a UHgevêss.
Mijnheer de Redacteur!
Den Bommel, 2 Juli 1919.
Mag ik voor onderstaande regelen, naar
aanleiding van een ingezond'u stuk onder
het opschrift „Actie" voorkomende in het
blad van Zaterdag 28 juni 1919 No. 2506,
s.v.p. een plaatsje in uw veelgelezen blad?
m vcoibaat mgn dank.
Met groote belangstelling heb ik gelezen,
In vorenbedoeld stuk, welke donkere wolkes
zich samenpakken in het Landbouwbedrijf
te Dirksland. Hoe daar door de starre hou
ding der Landbouwers eer. conflict begint
te dreigen, ik hoop echter dat het niet zoo
ver zal komen, hoewel ik het ergste begin
te vreezen, daar reeds menige keer door de
Chr. Landarbeidersvereeniging daar ter
plaatse alles in het werk Is gesteld, om op
menschlievende en vriendschappeigke wgze
tot een beslissing te komen, doch met een
vrgwel ongunstig resultaat.
Hei is dan ook dlepireurig dat een ngvre
werkman, welke strqdt om een mcrischwaar-
dig bestaan, (wat toch zQn Goddelqke roe
ping is) zoo met een kluitjen in het riet
wordt gestuurd. Ik hoop dan ook, dat de
Dlrkslandsche Landbouwers het beter zullen
Inzien, en hunee roeping zullen verstaan,
door voor hunnen gedanen arbeid een loon
te betalen, waarin een arbeidersgezin kats
voorzien. Gezien de benoodigde gelden voor
een arbeidersgezin, voorkomende In boven
bedoeld stuk, vergeleken met Dirkslandsch
Loonstandaard laat dit veel te wenscben over.
Ieder weldenkend Landbouwer in Dirks
land zal dan ook niet kunnen bewgzen, dat
daar 'ets onchrïstelqks of onblligks In voor
komt, en toch zullen zfl zeggen„wg geven
het gewoonweg niet Ér, waarom Kunnen
de heeren het niet betalen? Krggt men er
minder voor een mud tarwe alsln den Bom
mel? Betalen zg soms meer voor een baal
Chillsalpeter Neen waarde lezer 't is pre
cies hetzelfde. Maar de oorzaak is, pure
onwil, een ingekankerde haat tegen de ar
beidersklasse.
Doch wie kaatst moet den bal verwachten.
Maar bedenk wel Landbouwers in Dirks
land:
Wees toch voorzichtig, laat u raden,
Hier is een dwaal een echte weg.
Het dwaalspoor zal u zeker schaden,
Pleegt daa om eerst eens overleg.
Verder trok het mgn aandacht, welke
gedachten de Landbouwers in Dirksland
koesteren jegens de Chr. Landarbeidersver
eeniging in den Bommel Ik wil die heeren
de bewuste conferentie even duidelijk ma
ken. De conferentie welke do' r ons met de
„Dorpsvereeniging" in der. Bommel met
Augustus gehouden zal worden, betreffende
het wlnterioon, is door de Landbouwers zelf
voorgesteld, dus doelt niet op een staking
bg evectuëele verschillen. 'S Is dus geen
„stok achter de deur".
Maar ik ben 't roerend eess mei het Be
stuur der Chr Lar darbeidersvereealging te
Difksland. „Als men een hond wil slaan
vindt men alt'cht een stok".
Doch honden slaan ais ze het niet verdienen,
is meest het werk van fcwaj mgens, maar
men ziet zoo dikwqis, dat zulke geducht
worden g-beten.
Doch Chr. Landarbeiders in Dirksland.
„Zgt sterk en vol goeden moed, al staat gij
ook thans voor een eigenaardig geval.
Wacht kalm de zaak af. God schenke uwe
Riders in deze aile bekwaamheio'. Wij zullen
hopen, dat alle onaangenaamheden ras voor-
by trekken". Doch
G:en boom die wast in eenec dag,
Geen boom die valt In eenen slag,
En wat zullen deongeorganisee.-denZul
len zij cog bJgve* sluimeren? Ontwaakt!
Sluit u aan I De harde Landbouwers vragen
niet, „kunt u er wel kon en" maar kennen
niet anders dan, „Mgn brandkast is mgn
ideaal en de werkmecschen laten mij koud"
zien o. k geen medemenschen in de arbei
ders, die vragen, neen smeeken naar een
beteie sociale positie.
Patrimonium, zoo dikwgis gesmaad,bracht
ons den orgaclsaüegeest, en' 't is wel op
vallend, dat nu de voormannen der Chr.
Vakbeweging allen mannen zgn, die ge
kweekt en geschoold zft'n in Patrimonium.
Daar hebben zg twee dingen geleerd. Aller
eerst dit, dat het indruischt tegen Gods
woord,-dat overdsad huist bij de patroons,
en dat armoede woont bij de arbeiders
Dat het niet de wille Gods kan zgn, dat
de opvoeding der kinde'en, 't welzqn van 't
gezin, in de waagschaal geworpen mocht
worden, ter wille van meerderen rgkdom
der patroons Maar osk gaf Patrimonium dit
den arbeiders. Alleen dan, als men zich gaat
stellen op de basis van 's H eren woord dat
vrede en welvaart bg beide, paboon en ar
beider, geboren zou worden. Dim Iqn volgt
ook thans onze Chr. Vakb- weging, 't Gaat
er absoluut niet om, het pistool te plaatsen
op de borst der patroons, deze te willen ver
nietigen, want dit zou worden de klassen
strijd, dien wq als Chr arbeiders verwerpen.
Maar vast staat als een rois, als de arbei
ders eenmaal georganiseerd zijn, geleid door
bekwame leiders, niet meer met de arbei
ders gesold kan worden. De vraag naar
recht staat In onze banier.
Meer dan eens hebben de arbeiders, om
dat de financieele kracht te kort schoot, een
arbeidersvoorw-jaide moeten accepteeren die
te weinig gaf. Thans is de organ isatiegeest
schier overal tot ontwaking gekomen. Ont
waakt dus ot k gg I Wg zouden hiernoglangen
veel over kunnen schrijven, ra aar ik zou te
veel goedheid vergen vau den heer Redac
teur. Ik zal het dus hierbij laten. Maar on-
georg? niseerden bedenk wel, dat gg thans
een a der uw kastanjes uit 't vuur laat ha
len. Gg vertreedt uwe belangen met voeten
en de welvaart van uw huisgezin stelt gij
In de waagschaal want,
Zoo gij uw papjen blazen kondt,
Gebruikt dan nooit een anders mond.
Daarom nog eens „Veseenigt u I" Sluit u
aandan alleen staat gij sterk.
U mqr.heer de Redacteur nogmaals mijn
welgetTeenden dank voor de verleende
plaatsruimte teeken ik achtend
Een Chr. georganiseerd Land
arbeider van den Bommel.
Mijnheer de Redacteur I
Mogen wg voor onderstaande regelen s.v.p.
een plaatsje in uw blad Bg voorbaat onzen
dank
Naar aanleiding van het ingezonden stuk
van „opmerker" hebben wg de eer hem in
onderstaande regelen van antwoord te die
nen.