Zaterdag 5 Juli 191Ö,
voor de Zuidhollandsclie en Keenviicbe Eilanden.
Eerste Blad.
IN HOC SIGNO VINCES
Gods woord tot
aiie. dinpn nut.
„HET GOUDEN BERT,
Pïriêtair R. C. F. T. i. LEE-Moonoa.
INGEZONDEN,
n tirevo luHon it
M8i® Jaargang IN*. 2508
tjrgmm
W. BOEKHOVEN Zone n,
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers
Hotel Restaurant
DINERS f 1,— en hooger. 15871
LOGIES MET OMTBIJT
f 1.26, f 1.60, en f 1.75
Tel, no. 1632. Aanbevelend,
Het door ieder aanbevolen adres.
OP GE! UITKIJK.
Deze Courant verschgnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling
BUITENLAND bg vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSLHJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN I21/, Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die z| beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIjDAGMORGFN 10 UUR.
Er is, ondanks alle afval en veler
lei verzet, een kracht des Evangelies,
En we deoken om vier belangrijke
verschijnselen, die zich in Nederland
thans openbaren. We denken om
1. da roering in de Ned. Herv. Kerk
om te scheiden.
2. den Bond van religieuzen.
3. de publieke toenaderingtotRechts
door hoogstaande Liberalen,
4. de Zending voor wie zelfs door
mr. Cort v. d. Linden en den S. D. A. P.
H. H. van Kol le Kamerlid, de hulp,
wegens geldnood, wordt ingeroepen.
Er zijn nog andere, meerdere ver
schijnselen, die er op wijzen, dat de
toekomst in Nederland op politiek en
godsdienstig terrein, behooren zal of
aan Rechts of aan Rood. Tot een Op
standing of tot een Val is de Heiland
in de wereld gekomen, en 't schijnt of
juist de Wereldoorlog komen moest,
om naast de afschuwelijkheden, ja daar
door, de oogen te openen voor 't
groote Tekort aan Waarachtig Chris
tendom in de Christbelijders, maar ook
voor de revolutionaire beginselen, die
•a\ zoolang smeulden in de van Gods
Woord, ontvreemde, kerkvijandige, der
materialistisch opgevoede Landskin
deren.
Dwaze mensch, die bij zoo'n reuzen
zoo'n giganten strijd, als er in Neder
land. en in Europa aanstaande is, met
't onnoozelste gezicht ter wereld.' nog
zeggen durft: „Ik ben neutraal.",'
Zeker, 't zijn nog slechts aan de
overzijde, eenige honderden hoogstaan
de mannen en vrouwen, die hun in
zicht publiek maakten, die een nood
schreeuw gaven dat Nederland een som
bere toekomst tegen gaat, als 't Rose
't Rood, 't Bolsjewisme, t wel theo
retisch. maar niet praktisch overwon
nen Materialisme, moet blijven door
kankeren in het Nedérlandsche Volks
leven; maar de kleine massa van hel
derzienden is nog slechts het beg n.
ofschoon een waardevol begin, dat een
nog grooter waardevol, slot beteekent
Want beginselen werken door; ideeën
banen zich altijd een wegmeeningen
onder het Volk verspreid kriigen aan
hangers, en door tegenstand nieuwen
uitweg, als een stroom door rotsblokken
en nauwten belemmerd.
Wat is er in een minimum van tijd.
sinds 't laatste kanonschot op debioe
derige oorlogsvelden is gehoord niet een
maximum van geweldige, op U aan
rennende feiten en gebeurtenissen, ge
zien.
In Duitschlandde R. Kath. fractie
ter hulp geroepen door de S. D. A. P.
om als Regeeriogspartij naast haar
plaats te nemen om Orde en Rust in
't zoo geteisterde Vaderland te herstel
len tegen Ooafhankelijken Spartacisten
en Bolsjewieken. En dat feit, zoo zel
den ter tafel gebracht is toch van zoo
groot"! beteekenis; niet om daarmee
een toch mogelijk altijd samengaan
van Rood en Rechts te illustreeren,
want dan zou zoon illustratie veel op
een karrikatuur gaan lijken, op een
bespotting. Maar wel om te bewijzen,
dat een Roode alleenheerschappij ab
soluut niet in staat is om de uitgebro
ken revolution te bedwingen, juist omdat
er te veel banden liggen tusschen So
cialisten en Spartacisten, die niet zoo
gemakkelijk verloochend kunnen wor
den en dan ook oorzaak zijn geweest
van 't drieste optreden der Spartacisten
en hun kornuiten gevolgd door een
weifelende houding van de S. D. A. P.
en achtervolgd door nog wreeder op
treden ten slotte van heide zijden. De
R. Kath. kracht heeft Orde en rust ge
handhaafd uit beginselde S. D, A, P,
heeft ze gehandhaafd om haar eigen
levenswil, wat echter in die spannende
tijden eensluidend was met 't welzijn
van 't Duitsche toekomstige volksleven.
Gods Woord is tot alle dingen nut.
En 't zijn in Nederland de Christe
lijke en R. K. vakorganisaties geweest,
die den troon hebben gestut.
En 't zijn in Nederland de mannen
van de Belijdenis, die een oproep heb
ben gedaan tot alle Kerkleiders der N
H. Kerk, om nu toch eens getrouw te
zijn, en ais 't niet anders kan, deze
Kerk te smaldeelen in tweeën, waarbij
Belijdenis en Kerkgoederen een rol zul
len vervullen, 't Is een geweldige strijd
die thans in de Ned. Herv. Kerk uit
gebroken is; en al zijn er te Utrecht
nu al predikanten die angstig olie
op de golven werpen en roepen en ma
nen tot vereeniging, want dat alle vroe
gere pogingen tot scheiding-èn toch-
onder-één dak, mislukt zijn .als
de teekenen ons niet bedriegen, staan
we in de N. H. Kerk voor groote din
gen vrucht van den Oorlog, ja,
maar, dan toch ook van een nog die
pere overtuiging, die met Gezag van
Gods Woord en Macht der Kerk over
de geesten, die rondwaren, in zeer nauw
verband staat.
Wij gaan op dit hoogst belangrijk
stuk Kerkhistorie, dat afgewikkeld
staat te worden, niet verder in. In een
Kerkelijk orgaan zouden we daar gaarne
onze hoopvolle verwachtingen over
mogen uitspreken, doch hier is 't de
plaat niet voor.
't Zijn in Nederland de religieuzen,
die een federatief verband met elkander
hebben gelegd. Voelende den Band aan
God, hoewel los van een:ge Kerk en
scherp beiijueude dogma's der Kerk,
roepen ze aan elkaar om wederkeerigen
steun, om tegelijk in hooger en inniger
Gods vereering, elkaar meer te waar-
deeren en den tegenstander te kunnen
braveeren.
't Zijn in Nederland eeuige verlichte
Liberale kopstukken, die 't publiekelijk
geschreven hebben, dat zij breken met
hun oude, relation en beginselen, en
dat zij met Rechts van nu af ea voor
taan willen en zullen samenwerken
om 't monster der Revolutie te beteu
gelen, ja, ook dat, doch dit is slechts
negatief werk; maar ook om positief
in voortdurend verband met Rechts
de Evolutie of ontwikkeling onzer
Grondwet en democratische Staatsin
stellingen te bevorderen. Das is de
kracht van Gods Woord, die door de
Rechterzijde gezien wordt. Want die
omgezette Liberale overtuiging is »'t
Geloof* dat »uit 't Gehoor* is, en dit
wederom door het Woord, waarvan de
Rechterzijde niet opgehouden heeft te
getuigen, dat 't de beloften des tegen-
woordigen en toekomstigen levens heeft
beloften van vloek voor de vertrederg
©edaaapts BoereanSetgsr 63A, 6311
14739 Direct nabij de Hoofdsteeg,
-
zijner ordinantiënen beloften van
zegen voor degenen, die ook op politiek
terrein dat Gods-en Woordgezag willen
handhaven
't Is in Nederland, dat de Oud-
minister van Bion. Zaken mr. Cort en
de Voorz. onzer 2e Kamer mr. D. Pock
en mr. de Louter, professor aan een
Staatsacademie, en mr. R. Meesen
H. H v. Kol, e.a. een liberale*, maar
echt-christelijke oproep doen om de
Zending n.l. 't Nod Zendelinggenoot
schap de Utr. Zendingsv., de Rhijnsche
Zending en 't Sangi en 'lalaut Comité
met 57000 gld. te steunen.
Zeker ze'z ggen, dat het belang van
onzen kolonialen naam daartoe drijven
moet; maar ze zeggen ook, dat 't een
ramp zou zijn voor de inheemsche be
volking xvan Indië. hunner geestelijke
ek stoffelijke en moreele ontwikkeling,
indien het Zendingswerk moest inzakken.
Die liberale inzichten zijn aan Gods
Woord ontleend en aan de kracht van
dat Woord in 't Zendingswerk, waar
zelfs deze liberale mannen met eere en
lof van gewagen. Zendingswerk is 't
Gods Woord brengen èn dat is zegen
en welvaart en geluk en orde en vei
ligheid en rust brengen, waar eertijds
alle beschaving ontbrak,
't Zijn nog maar enkele publieke
verschijnselen van den dag; maar er
komt meer. Als de fechool-rechtsgeiijk
heid er isals de Kerk zich weer meer
bswnst wordt van haar sociale en
politieke taak bij 't branden der huidige
vraagstukken, dan komt er meer. Nu
zien we nog door een spiegel.in een
wat duistere rede, zegt de Apostel met
eenigsziDS andere bedoeling, maar dan
zullen we zien van aangezicht tot aan
gezicht, die eertijds onze tegenstanders
waren.
Nadruk verboden.
't Wis een groot, somber gebouw.
Oud! ea ouderwetscb, ea midden in een
dichtbevolkte stadsbuurt, waar het in den
tegenwoordigen tijd zeker niet meer zou zijn
geplaatst.
Maar 't stond er vlak bij 't water.
En ook dicht bij 't spoor, 'n paar rails
verbonden zelfs het achterterrein met het ran
geer-emplacement, zoodat een waggon zon
der moeite vlakbij gereden werd.
Het was een soort van veem.
Een opslagplaats voor allerlei goederen.
't Gebouw was mud en mudvol.
In den laatsten tijd waren er tal van
zaken opgeslagen waarop de omwonenden
volstrekt niet gesteld waren, en die hen met
bange vrees vervulden.
D-oog hout ia groote hoeveelheid.
Vele vaten met teer, lijnolie enz.
Groote pakken tabak, touw, pluksel en zoo
al meer.
Zelfs ging de sprake en de Ingewijden
wisten, dat het waarheid was dat er een
groote hoeveelheid buskruit geborgen was.
Men sprak ook van dynamiet. En van nóg
gevaarlijker stoffen.
Maar geen enkel pretest hielp.
Er we.d zoogenaamd een onderzoek inge
steld, waaivan h:t eeuige resultaat wa3.dat
er nog een paar bliksemafb-lders op het
gebouw werden gezet, maar overigens bleef
alles gelijk het was.
En waarlijk, de bevolking wénde aan
't gevaar.
Zcoaïs die op de helling van den Kloet.
't Was nu immers al zooveel jaren goed
gegaan; 't scheen toch niet zóó erg te zijn,
ais de zwartkijkers wel hadden voorgegeven
of anders waren de voorzorgsmaatregelen
zóó volkomen, dat het gevaar niet erger was
dan overal elders.
Toen, opeens! wis daar de ramp.
.Brand I" riepen de verschrikte buren.
rand in het veem
Maar er was niets meer tegen te doen
Het was een brand waar geen blusschen
meer aan was. Niet alleen het veenr, maar
het gansche stadskwartier er om heen,
brandde af ea uit: dagen lang duurde de
brand en de verwoesting was ongeloofelijk,
terwijl helaas I ook sneRsehenlevens te be
treuren vieien.
,Wie heeft dién brand veroorzaakt
Dat werd nu de algemeene vraag.
Verschillende personen werden beschuldigd
en men maakte .zich over die vraag zeer
druk maar van hen, die in dat veem,
jaren lang, de meest brandbare stoffen en
goederen in onbeperkte hoeveelheid hadden
opgestapeld en dus feitelijk oorzaak waren,
dat hst zoo branden kón, naar hen werd
niet gevraagd.
Alleen naar den man, die tenslotte, moed
willig of per ongeluk, de vonk had laten
vallen, waardoor al dat vlatagraag spul in
brand gevlogen was.
Tot zoover de historie van het veem.
Met den wereldoorlog is 't net zoo.
.Wie heeft den brand ontstoken?"
Dat is de vraag, de .schuldvraag" als men
zegt, waarmee de wereld zich bezig houdt
en zij heeft een koortsachtigen haast, om
daarop het antwoord te geven.
Alsof dèt er iets toe doet I
De groote vraag moet thans zijn, hoe men
de gevolgen van den brand het best te boven
komen kan.
Maar neen: „Wie heeft het gedaan?"
Dat kan alleen de Historie uit maken.
Als alle gegevens ter tafel liggen I
Hoeveel ja rèn heeft het na den oorlog
van '70 en '71 niet geduurd, eer de geschie
denis van het Emser telegram bekend werd,
zonder welke er toch immers over't ontstaan
van dien krijg iui8t oordeel te vellen
was.
De Entente deed 't ai heel naïef.
Die maakte er eenvoudig een vredei-artlke!
van, dat de DuUschers al'één schuld hadden
aan het uitbreken van den oorlogsbrand en
au die teekenden, kan de Entente natuurlijk
uitroepen: .Ziet ge wel? ze zeggen'tzélf
Doch aan zulk een bekentenis, niet zonder
„pijn eo banden" afgelegd, hecht de buiten
staander niet veel waard?.
Van veel meer beteekenis, mag thans, nu
de vrede gesloten is en de brand voor-
loopig tenminste gebluscht is, de vraag
heeten wie of in den loop der jaren zooal
de brandbare stoffen hebben bijeen gebracht
in het Europeesche veem.
Daar is wel wat over te zeggen
Es dan moeten we eerst met onze ge
dachten terug naar den vrede van 't jaar
1871, toen Duitschland de provinciën Elzaa
en Lotharingen aan Frankrijk ontnam.
'k Zal me nu niet verdiepen in de vraag,
of die grensprovireiën, wat haar historie
bstreft Duitsch of Fransch zijn; ik voor mij
geloof wel dat Duitschland dan de oudste
b'ieven heeft.
Maar dat is thans de vraag niet.
In het jaar 1871 werden deze provinciën
zeer tegen den zin der bewoners van Fran
krijk losgescheurd en daardoor kreeg „ia
belle France" een gevoel, alsof z0 van een
harer kinderen beroofd was.
Dat heeft zij nooit kunnen vergeten.
En wat Clémenceau zei, toen hem de
tijding werd gebracht, dat de Duitschers
teekenen zouden„Hierop heb ik 49 jaar
gewacht", dat was eenvoudig gesproken
naar het hart van 't gansche Fransche volk.
Er waren in 1871 Duitschers genoeg, die van
die Inlijving niets geen heil wachten.
Maar 't militaire gezag zette dóór.
Het kou Metz en Straatsburg voor de ver
dediging van het Duitsche vaderland niet
missen.
Dit is een doorgaande fout gebleven.
Het militaire element en al wat er mede
in verband stsat, heeft In Duifgcfoland veel
te veel macht gehad.
De militair is een slechte politicus.
Dat is ook hier wel bewezen
Had Duitschland in '71 Frankrijk ongerept
gelaten, nooit zou dit democratische land
met het tsaristische Rusland tot een verbond
gekomen zijn en de omsingdingsmethode
van koning Edward van Engeland zcu lang
niet zoo goed gelukt zijn als thans.
Toen Duitschiand E. L. eenmaal had, kon
het dit gewest goedschiks niet meer terug
geven dat het E" L. genomen heeft, is een
groote politieke fout geweest.
En zóó kwam de brandstof in 't veem.
Doch ook anderen droegen ze ijverig aan,
Niet het minst Rusland, gelijk uit de stuk
ken, door de bolsjewikl publiek gemaakt,
zoo duidelijk blijkt
Rusland, in Oost-Azië vastgezet.
Rusland, dat het met Engeland iu Midden-
Azië op 'een accoord had gegooid, waarbij
eik eigen jachtveld kreeg.
Rusland, dat uu in Zuid-Europa al de
Slavische volkeren onder zijn bescherming
nemen wilde en eindelijk den wensch van
Peter den Groote wilde vervullen, door zijn
vlag te pianten daar, waar eeuwen lang des
sultans zetel stond: in Konstantinopel.
Dit gaf botsing met Oostenrijk.
En daardoor met Duitschland.
En zoo werden na 1905 zorgvuldig alle
toebereidselen getroffen, dat Rusland als het
eenmaal zoover w&s, met z^jn millioenen
Duitschland verpletteren kon.
En achter alles en allen zatEngeland.
Meu moet dit goed begrijpen
Ik wli daarmee volstrekt niet zeggen, dat
Engeland den brand aangestoken heeft; 't
kèn in 't eind misschien blijken, dat in Juli
'14 Duitschland tot den oorlog dreef en
Engelavd tegenhield ik weet het niet
maar daar heb ik het nu niet overhel gaat
uu alléén over 't bijeenbrengen van brandstof.
Eu öéiraan deed Engeland meel
Het kón zeer wei begrijpen, dat een groote,
opkomende mogendheid als Duitschland, met
geweldig toenemende bevolking en zich
steeds uitbreidende industrie noodig had
koloniaal bezit; plaats voor uitbreiding.
En dkt gunde Engeland zijn concurrent
niet.
Altqd weer, op aiie plaatsen der aarde,
vond Duitschland John Buil op zijn pad, den
nooit verzadigde I
Engeland kén geen tweede naast zich
dulden.
Het heeft eerst Holland overmocht.
Nadat het, in bond met onze Republiek,
de wereldmacht van Spanje en Portugal
verslagen had.
Naderhand heeft het de Fransche vloot
vernietigd, onder Nelson in den slag bg
Trafalgar.
Toen had het de wereldjacht alléén,
'n Eeuw lang kwam geen mededinger op.
Tot d macht van "Duitschland wies
En nu zullen we 't es héél kras zeggen:
Laat het zóó zqn, dat nooit in 't hoofd
van eenieen Brit de gedachte opgekomen is
Wq -móétep Duitschland nekken, anders
wordt het ons de baas dan leefde toch
onbewust in 't hart van',tgansche Engelsche
volk de idee dat Duitschland en Engeland
op den dóór niet zoo naast elkander konden
voortbestaan.
Brandstof, van alle zgden I
Ook dit vooral niet te vergeten
Elk hooger beginsel, in den ond?dingen
omgang der volken, verloor zqn kracht. Men
voelde zich saSm geen chrisien-r.atiën meer.
Er wan geen goddelijke wét meer, die klem
had op de coasder.fiën. Eigenbelang, mate
rialisme, mammonisme heerschten volkomen.
Het peil zónk; eik jaar meer.
De brandstof werd steeds gevaarigker.
Tot tenslotte de vonk er in vielen
nu, na v0f jaar, Europa wanhopig bg de
puinhoopen staat 1
Vragend, of herstel nog mog luk is
UITKIJK.
RAAD VAN ARBEID.
Invaliditeitswet.
In een vorig opstel is een en ander be
handeld wat van belang was voor den ar
beider; hieronder volgen eei:ige verplichtin
gen, welke de werkgever noodzakelijk moet
weten.
Wat verstaat de wet onder werkgever
Onder werkgever wordt verstaan ieder, in
