Zaterdag 14 Juni 1919
348te Jaargang N". 2502.
Antirevolutionair
Orgaan
voor de Zuidliollniidsrlie en Zeenwsehe Skilanden.
Tweede Blad
IN HOC SIGNO VINCES
LAND- EN TUINBOUW.
GEMEENTERAAD.
W. BOEKHOVEN Zonen,
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentien en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers.
OFFICIÉÉL GEDEELTE.
H AATSELÜK NIEUWS
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per Jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMELSDIJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN I21/» Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zQ beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
Onze kleinveeteelt.
Ons land ligt tusschen buren, die ons vee
ook het minderwaardige graag voor
goede prQzen willen betrekken. Wat geluk
kig is zal men zeggen. Maar ook zijn scha
duwzijde heeft, zegt de Hoofdredacteur van
„De Veldpost". Want door dezen gemakke-
lüken afzet wordt te minder de draag ge
voeld om het allerbeste te fokken. En dit
zal in de komende tijden toch zoo noodig,
zijn. Hooge pachten, hooge arbeidsloonen
hooge landprQzen, zware belastingen, hooge
prijzen voor productiemiddelen als veevoe
der, kunstmest, landbouwmachines, enz.
enz.Men mag tegenover die moeilijk
heden zich wel terdege inspannen Om ook
zijn veebedrijf zoo winstgevend mogelijk te
maken, om het voordeel per stuk vee zoo
groot mogelijk te doen zijn.
Niet in de uitbreiding van het aantal die
ren per Hectare zal men zijn kracht moeten
zoeken, doch in het houden van dieren van
groote waarde.
Nu moet gezegd, dat men in de rundvee-
fokkerij en ook in de paardenfokkerij de goede
richting inslaat. Het conservatisme maakt
plaats voor een beter inzicht, voor meer
ratloneele denkbeelden. Neen, nog lang niet
overal, maar 't begin is er, en zienderoogen
gaat men vGoruit. Verschillende fokkers be
ijveren zich om dieren te krqgen, welke een
zekere fokwaarde boven marktwaarde heb
ben.
Anders is het bij onze kleinveeteelt, bij
de schapen en varkens. Vóór den oorlog
was de afzet dier producten zóó gemakke-
lQk, dat men niet den minsten drang gevoelde
om eens iets anders, iets beters te fokken
dan toevalsproducten. Waarom zou men het
doen? Meu kreeg op de Engelsche markt
voor de echtheid van soort geen dubbeltje
meerEn niemand daar proefde aan zij a lams-
coteletje of zijn ham, of het van een stam
boek dier van zuiver ras en van goede fa
milie, óf van een „wilde" was.
Ten deele was die redeneering juist. Niet
heelemaal. Want een bepaald uniform ras
geeft toch meer waarborgen om een constant
gewenscht type voor de vetmesterij en voor
de vetweiderQ te fokken, dan een vermenging
van allerlei rassen en typen. Bij het laatste
zal men In het nageslacht verschillen krqgen,
met als gevolg dieren, weike minder de ge-
„venschte eigenschappen bezitten. Maar deze
kleine fout daargelaten, dient de vraag ge
steld of onze kleinveeteelt zich enkel moet
gronden op het afleveren van vleesch en
spekdieren naar het buitenland. Zou er ook
niet naar gestreefd moeten worden om deze
dieren zoo volmaakt mogelijk te doen zijn,
opdat de besten onder hen weer de voort
brengers van een beter nageslacht kunnen
worden Alleen door een rationeele teelt is
dat volmaakte te bereiken. Er moet een krach
tig zelfbewust streven zijn naar verbetering
van datgene, wat met het oog op den bui
ten en blnnenlandschen handel verbeterd
moet worden. Zonder dat zullen de resulta
ten te wisselvallig zQn: het eene jaar zal
men redelijke dieren hebben, het andere min-
dergoede, een volgend jaar weer beter. En
zoo zal het ook met de winsten zijn. Louter
geluk beslist! Maar een zaak van geluk,
van loterij mag het niet zijn. Men dient al
les te doen, om per stuk vee een zoo groot
mogelijk rendement te krijgen. Daartoe moe
ten alle krachten worden ingespannen, om
een zoo gelijkvormig mogelijk type te fok
ken en de fouten, welke zich in den houw
der dieren voordoen, door doelmatige teelt
keus te verbeteren. Ook in de kleinveeteelt
zal men hoelanger hoe meer tot het telen
van zuivere rassen moeten komen. Nu een
deel er van door den oorlog verdwenen is,
zal men zich direct met succes er op kun
nen toeleggen.
Bestrijding van Distels.
'8 nu a' wei vr9 algemeen bekend, dat
stoffen gemalen kainiet de laatste jaren met
succes is aangewend ter bestrijding vaa
verschillende onkruiden. Zoo ook tegen dis
tels. Wij willen hier een paar sprekende voor
beelden hiervan aanhalen.
Ia 1914 werden op RQksproefvelden twee
proeven genomen: l te Achlum op zwarets,
knlpplgen kleigrond, 2 te Qldehotpade op
zandgrond. Het eerste was sterk met distels
bezet. De perceelen waren een halve Are
groot. De proef was aldus opgezet: Eén per
ceel werd afgemaaid, waarna de distels met
fijn kainiet werden bestrooid; een 2de per
ceel werd niet afgemaaid, maar overigens
behandeld als I; een 3de perceel werd ge
heel bestrooid, afmaaien had niet plaats. De
hoeveelheid uitgestrooide kainiet bedroeg
1200 K G, per H.A. Het uitstrooien geschiedde
te Achlum 27 April en half Augustus, beide
keeren met zichtbaar resultaatde ultgeloo-
pen distel3 werden in Juli gestoken. In het
volgende jaar (1915) had uitstrooiïng plaats
op 5 Mei en 12 Augustusnatuurlijk steeds
in den vroegen morgen. Gelukkig volgde
steeds zonnig weer.
Het eindresultaat op het kleiperc. was:
dat op perceel 1 de distels vernietigd wa
ren het telkens afmaaien van het gras en
daarna bestrooien der distelstompen stuitte
op te veel practische moeilijkhedendat ook
op 11, waar niet was gemaaid, de distels
verdwenen waren; dat het bestrooien van
het geheele perceel III niet was aan te be
velen de distels zelf kregen te weinig kainiet,
terwijl gras en klaver te veel hadden te lij
den.
Het verschil te (Achlum) tusschen het be
strooide en niet bestrooide terrein was tref
fend op liet laatste was het een en al dis
tel, terwijl op de 3 perceelen van het proef
veld respectievelijk slechts 7, 3 en 60 distels
te vinden waren.
Ook op het zaudproefveld (te Oldeholtpade)
waren de uitkomsteu bevredigend op per
ceel I vond men den 2en Mei nog 4 distels,
op II 21 op III 62. Het omringende terrein
was daarentegen nog rQk aan distels. Het
resultaat was echter op kleigrasland veel
gunstiger dan op zandgrasland, hetgeen ver
klaard wordt hierdoor, dat op kleigrond de
sterke kaiaietoplossing zich minder zijwaarts
kan verplaatsen en dus dieper inwerkt dan
op zandgrond. Voorts deed zich op het zaud
proefveld een merkwaardige bijzonderheid
vo r. Men zag op perceel II ddar, waar kai
niet op de distels was uitgestrooid, vele
kuiltjes of uithollingen. Hoe waren die ont
staan Kort na de uitstrooiïng waren de
koeien in de wei gekomen, en omhunzout-
honger te stillen, hadden zij den zouthou-
denden grond opgelikt. De kainiet verdween
dus voor een deel in de koeienmagen, waar
door het resultaat ongetwijfeld is geschaad.
Om het oplikken, te voorkomen, sloot men
de koeien daarna buiten en rasterde het
proefveld af. Maar de koeien wierpen de
paaltjes omver, stapten over het prikkeldraad
heen en smulden weer van het zout.
Uit de beide gehouden proeven bleek dui
delijk, dat stoffljne kainiet een aanbevelens
waardig middel is ter bestrijding van de ak-
kervederdistel, en dat de meest doelmatige
toepassing is: uitstrooiïng zonder vooraf
gaande afmaaiing.
„Een goeie boer!"
We dachten wel dat het een geschrijf zou
geven. Een pachtheer In Friesland zou ge
zegd hebbenHet scheelt mij niet of mijn
pachter op de Rijkslandbouwwinterschool is
geweest, als hQ maar een goeie boer
Is I" Daartegen kwam Iemand in het „Friesch
Weekblad" op; hg meende dat oud-Ieerlin-
gen der R. L. W. S. de voorkeur verdien
den. Een „zuster" van die zoogenaamde
onontwikkelde boeren neemt het nu voor
dezen op. Zij voert aan, dat niet allen in de
gflegenheid waren om van het onderwQs te
profitee.en. Hun vaders hadden geen ruime
beurs als anderen. Masr door noesten vlijt
en door de praktijk kregen veler hunner
toch ook vaardigheid en kennis. Schrijfster
hoopt, dat de landeigenaars de zaak ook
eens van dezen kant zullen willen bezien.
Een ander inzender G. P Terpstra geeft
toe, dat er meer waardeering voor de land
bouwwetenschap moest zijn; de ouderen
schieten hierin te kort, zq beroepen zich
steeds op hun grijze haren, op de groote
feiten welke zij vroeger hebben beleefd.
Maar vraagt hij dan moeten nu zQ,
die een diploma hebben, de voorrang ge
nieten Is het dan een uitgemaakte zaak
dat een oud-leerling een goeie boer moet
zQn Er wordt in het geheel geen rekening
gehouden met andere factoren, die van een
niet-oud-leerling ook een goeien boer kun
nen maken. Wanneer een landeigenaar alleen
rekening hield met het diploma dan zou
de mogelijkheid in het geheel niet zijn uit
gesloten, dat mijnheer na eenige jaren zou
zeggen „Ik heb me vergist*. Toch blijft
Schrijver den jongeren toevoegenOntwik
kelt U.
Nog een vierde, H. H. Snijder doet een
woordje in het zakje. HQ stelt het land
bouwonderwijs zeer hoog. WQ mogen land
bouw en veeteelt niet langer als een hand
werk, maar mede als een wetenschap be
schouwen die een goed en grondig onder
wijs en een geheele toewijding verlangt."
Niet alleen in den landbouw, maar schier in
alle vakken en takken van bedrijf wordt
theoretisch en wetenschappelijk onderwijs
als een behoefte gevoeld, wil men het be
drijf zoo economisch mogelijk maken. Maar
zeer langzaam zal de vooruitgang zijn, wan
neer men van oordeel is, dat alle landbouw
wetenschap overbodig Is. Schrijver acht het
daarom een verblijdend verschijnsel, dat
steeds meerderen de pogingen waardeeren
van allen die de wetenschap zoeken te po-
pulariseeren en onder de boeren te bren
gen. Als theorie en praktijk worden ver-
eenigd, dan zal de landbouwer zich nieuwe
bronnen tot vooruitgang zien ontsloten en
nieuwe hulpmiddelen zullen hem ten dien
ste staan.
Egels, ratten en hondjes.
Ik noem hier drie boesdoenders inéén
adem.
Allereerst den egel. Van hen heete het
vroeger, en wordt nog verteld, dat hij de
koeien in de wei melkt. Is dit zoo, of is dit
laster Wie heeft het gezien A. S. deelt
in „De Veldbode" een paar staaltjes mee uit
zijn ervaring. Ze dateeren van 30 en 40 jaar
terug. In het eerste geval klaagde de melk
meid, dat alle koeien 's morgens zeer veel
melk minder gaven. Men zocht; en vond in
den potstal een egelpaar.dat dadelijk gedood
werd. In het 2e geval ving men een egel in
een klem; men vond zijn spoor in een gei
tenstal en verdacht hem 's nachts de geit
uit te zuigen. Men ziet het wettig bewijs
waarop de beklaagden veroordeeld konden
worden, ontbraken in beide gevallenop
heeterdaad waren ze niet betrapt. Een ander
inzender, Henri Crooijmans, noemt de heele
bewering dan ock een overgeleverd, uit on
kunde voortkomend praatje. Het gaat
schrijft hjj met den egel, evenals met den
mol, de pad, en meer andere hoofdzakelijk
van insecten en wormen levende dieren. Zq
kunnen nu eenmaal geen goed doen en on
dervinden in ruime mate, dat ondank 's we
relds loon is.
„Anders oordeelt W. J. Nauta te Nlehove
De egel zal zijn nut hebben, dat
geloof ik zeker, maar zQn nadeelen ookbij
ons in Groningen laat ieder mensch den egel
leven (behalve wreede jongens) als onscha
delijk dier en beste muizenvanger. Het nut,
dat hij doet, slaat niet door, want stel dat
op een boerderij van 30 A 40 H.A. hier of
daar een egelpaar voorkomt, wat nut zou
dat al afwerpen? Dus ais zij er niet waren,
wat schade zou er van komen
Henri Crooijmans deelt terloops nog mee,
wat hij van ratten en van een foxhondje on
dervond. Met eigen oogen nam hij waar, dat
4 groote ratten In een varkenshok lagen te
zuigen aan een zeugéén wist hij dood te
slaan, de anderen ontkwamen. En een fox
hondje, dat op vrlendschappelqken voet stond
met een koe, betrapte hij er op, meermaien
daags de koe te melken, als deze ging lig
gen.
Een eigen Kunstmestfabriek.
Het Bestuur der eerste Nederl. Coöp. Kunst
mestfabriek doet in het „Zeeuwsch L. enT.
bladeen krachttige opwekking, om over
te gaan tot het bouwen van een eigen kunst
mestfabriek. Het heeft getracht een overeen
komst te sluiten tot levering van superphos-
phaat met de vereenigde Chemische fabrie
ken in Nederland, maar het is niet gelukt:
deze fabrieken wilden niet de waarborgen
geven welke men verlangde. Een spoedige
bouw is gewenscht; ten eerste omdat het
bouwen straks allicht nog duurder zal wor
den, 2e omdat men daarmee groot nadeel
zal voorkomen. Want de winst die door fa
brieken genomen wordt, Is enorm. Zjj leve
ren superfosfaat voor f 12, aan den kleinen
man zelfs voor f 15, terwijl 't product haar
hoogstens f 5 per 100 K.G. kostl Zal men
echter tot bouwen overgaan, dan moet de
financiëele grondslag goed zijnthans is de
ze niet voldoende. Inplaats van f 49 zal het
bedrag der aandeelen f99 moeten zfjn. Over
weegt men evenwel de voordeelen, welke
men daarna zal genieten, dan zal men moe
ten erkennen, dat het hoogere aandeel en be
drag geen gewicht van beteekenis in de schaal
legt. Aldus is de redeneering van voornoemd
Bestuur. C. B,
COLLECTE VOOR
DEN OEWAPENDEN DIENST.
Burgemeester en Wethouders der gemeen
te SommeisdQk maken bekend, dat de jaar
lij ksche collecte ten behoeve van het „fonds
tot aanmoediging en ondersteuning van den
gewapenden dienst in de Nederlanden" in
deze gemeente zal worden gehouden aan de
huizen der ingezetenen, op Woensdag, 18
Juni a.s.
ZQ achten het niet ondienstig de ingeze
tenen te herinneren, dat dit fonds niet Is opge
richt en wordt aangewend om datgene te
doen, waartoe de Staat verplicht is, maar
om buitengewone belooniugen uit te reiken
aan hen, die bQ de verschillende oorlogen
voor ons vaderland en onze overzeesehe be
zittingen lQf en leven hebben veil gehad.
Burgemeester en Wethouders vertrouwen
met het oog op de steeds toenemende be
hoefte, dat de ingezetenen door milde offers
blQken zullen geven van hunne belangstel
ling in het lot der gekwesten.
SommeisdQk, 10 Juni 1919.
De Secretaris, De Burgemeester,
Iz. GEELHOED. BOUMAN.
KOSTELOOZE INENTING.
Burgemeester en Wethouders van Som
meisdQk maken bekend, dat op Donderdag
den 3 Juli a.s. des namiddags te 2 uren, de
gelegenheid zal zQn opengesteld tot Koste-
looze Inenting en Herinenting van de inge
zetenen, die zich daartoe ten huize van den
geneeskundige S. Knöps alhier aanmelden.
SommeisdQk, 10 Juni 1919.
Burgemeester en Wethouders voornoemdi
De Secretaris, De Burgemeester,
Iz. GEELHOED. BOUMAN.
Verkrijgbaarstelling regeerlngsgoedere n.
De BURGEMEESTER van SOMMELSDIJK
maakt bekend, dat in de loop van de vol
gende week verkrQgbaar zal zQn:
Op bon no. 283, Suiker tot een gewicht van
0.35 K.G. (voor kinderen beneden het Jaar
zal geldig zQn de bQzondere bon no. 3).
SommeisdQk, 13 Juni 1919.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
VerkrJJgbaarstelling regeeringsgoederen.
De BURGEMEESTER van MIDDELHAR-
NIS maakt bekend, dat voor de week van
16 Juni 1919totJen met 21 Juni 1919 zal worden
beschikbaar gesteld
Op bon 58 350 gram Suiker.
Middelharnis, Juni 1919.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
VERSLAG van het verhandelde Inde
Openbare Raadsvergadering van den
Raad der gemeente NIEUWETONGE.
Tegenwoordig alle leden.
Voorzitter de EdelAchtb, Heer Overdorp.
Donderdag 12 Juni 1919.
Nadat de Verg. met gebed is geopend
worden de Notulen der vorige vergadering
gelezen, goedgekeurd en geteekend.
Wordt mededer ling gedaan van de vol
gende Ingekomen stukken.
a. Een schrqven van den Heer Commis
saris der Koningin, in Z.-H. waarin bQ be
leefd verzoekt hem te willen berichten, of
B. en W. weder als Commissie tot wering
van Schoolverzuim zullen optreden.
B. en W. stellen voor, om hen weder voor
3 maanden te benoemen, wat met algemeene
stemmen wordt besloten.
b. Idem van H. H. Ged. Staten daarbQ
goedgekeurd terugzendende het raadsbesluit
d.d. 17 Mei j.l
c. Idem dat z| af wQ zend hebben beschikt
op het verzoek van den heer A. Felsbourg
alhier, hun beleefd verzoekende om vermin
dering van den H. Omslag over 1918, van
de gemeente N. Tonge.
d. Adres van de Afd. van Ned. Onder-
wQzers te Middelharnis en Omstreken, ver
zoekende de gelden die krachtens de wet
van den Minister Gort van der Linde van
1911 in de gemeentekas worden terug ont
vangen en aan de onderwQzers te doen toe
komen. Wordt afwQzend beschikt.
e. Van den Directeur der Internationale
Arbeidsbemiddeling te Rotterdam, waarin
deze beleefd verzoekt hem een bQdrage uit
de gemeentekas te geven.
B. en W. stellen voor, hierop afwQzend
te beschikken, daar dit voor deze gemeente
van weinig belang is. Wordt goedgekeurd.
d. Van H. H Ged. Staten dezer provincie
houdende goedkeuring vanhetiaadsbesl.d d.
17 Mei j.l. tot af- en overschrQving der be
grooting 1919.
3. Is aan de orde de benoeming van een
onderwQzer -met verplichte hoofdakie aan de
O. L. School alhier.
Naar deze betrekking hebben zich een 3 tal
sollicitanten aangemeld.
De door B. en W. opgemaakte voordracht
is van dhr. De Winter, Schoolopziener In
het Arondisement Middelharnis te Dirksland,
goedgekeurd terug ontvangen.
Als vorens tot stemming met gesloten
briefjes wordt overgegaan wordt eerst de
openbare vergadering opgeheven.
Na heropening der vergadering voor de
voordracht voorgelezen n.l.
no. 1. L. W. de Graaf te ZierikzeeJ
uo. 2. A. VerweQ te Hekendorp.
no. 3. M. B. Kapitein te Terschelling.
Na gehouden stemming blQkt, dat met 7
algemeene stemmen Is benoemd, de Weled.
Heer A. VerweQ te Hekendorp.
4. Wordt met 7 algemeene stemmen be
sloten tot af- en overschrQving van enkele
posten der begrootingdienst 1919.
5. Wordt door den heer Voordijk gevraagt,
of hij het smalle straatje bQ zjjn huis op
eigen kosten kan laten repareeren, daar me
nigeen hier over valt.
De Voorz. deelt mede, dat voorzeker reeds
al een begin met het verstraten zou zQn ver
richt, indien steenen en materialen niet zoo
vreeselQk duur waren.
Tenslotte wordt door den Voorz. mede
gedeeld dat de geheimhouding over het
bouwen van hulzen is opgeheven.
Niets meer te behandelen zijnde, wordt
de vergadering gesloten.
SOMMELSDIJK. In het huis gemerkt A 113
is besmettelQke ziekte, roodvonk geconsta
teerd.
In deze gemeente heerscht longziekte
bnder de varkens De dieren die er door
worden aangetast zQn binnen enkele uren
dood.
Onder het vee van den landbouwer D.
H. Is mond- en klauwzeer uitgebroken.
Landbouwers, die met 1 Juli a.s. in het
bezit wenschen te komen van een vogelwet-
vergunning, dienen zoodanige vergunning
ten spoedigste ten gemeentehuize aan te
vragen.
MIDDELHARNIS. De volkszang behaalde
op het Concours te Brlelle op 2e Pinkster
dag de 3e prQs, een zilveren kruis.
Door den heer D Koster is een woon
huis onderhands gekocht van de heeren
Boeter en Stapel, staande In de Eendracht-
straat.
Donderdagmorgen zou de botter C.
Groen, terwQl hQ zQn boot met een touw
aan de stoomboot had vastgelegt, naar het
Havenhoofd varen. Helaas het touw kwam
met de schroef in aanraking, zoodat zQn
boot kantelde en hQ met moeite uit zQn ne
telige positie gered kon worden.
Een en ander was gevolg dat de stoom
boot een half uur over tQd vertrok.
Als een bqzonderheid z| medegedeeld
dat b| A. Struik een konQn in tQd van 4
weken 21 jongen ter wereld heeft gebracht.
BQ publieke verkooplng zQo Don
derdagavond twee schuren verkocht, een van
de wed. H Bom en een van den heer K. v.
d. Velde. No. 1 is ingezet door den heer H.
Bom Jz. f 680 en no. 2 door den heer M. v.
d. Velde f 1560.
STAD AAN 'T HARINGVLIET Het kohier
van de hondenbelasting, goedgekeurd door
Ged. Staten ligt voor een ieder ter inzage
ten Gemeentesecretarie.