kpasrdei
MM-
0L.
md
V. s.
SN.
I
Zaterdag 31 Mei 1919.
34sU Jaargang Sï*. 2498
MSLAND.
Hi I!
J
URAAD.
11LÜK
■w
An tirevo
Orgaan
voor de Zuidhollandüclie en Zeeuwsche Eilanden.
Eerste Blad.
Safari» 3e? Mars ümi
IN HOC SIGNO VINCES
SDiJK.
„HET «OUDEN HEKT",
OP DEN UITKIJK.
215.
rerheid.
W. BOEKHOVEN Zonen,
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere
Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers.
Hulponderwijzers
Bij 1905.
orwaardsn
gensplaat.
CTEN.
sp goeds
JBELEN (nieu-
jp als TAFELS,
SPIEGELS,
JERIJEN, BOE-
TREKTAFELS,
ÏLLEN, WOL-
[JN DEKENS,
RFAUTEU1LS,
jougèiai nat
RÖTTEEDASfi.
SCHIEKADE.
2800.
1NTJES 4 Liter.
EMMERS PUT-
LEPELS BROOD-
N. Ijzeren en ko-
ASKOMFOOREN,
>z,
Aanbevelend,
ia
van I 100
November.
irteerd prima
ct.
ire
i No. i.
m.
id care»,
r Ondcr-
m.
iraud.
SDIJK, maakt be-
nkolenhandelaren
15805
Issant.
am.
Tonge.
abolenbaaile«
Deze Courant verschgnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bf] vooruitbetaling.
BUITENLAND bg vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
z
UITGEVERS:
SOMMELSDUK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 12Vi Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel.
DIENST AANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote lettere en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zg beslaan.
Advertentiën worden Ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
ij die zich nu abonneeren, ont
vangen de nog in deze maand
verschijnende nummers gratis.
de
De »hooge« salarissen der onderwij
zers zijn natuurlijk aan de orde van
den dag. En 't is dr. de Visser, de Mi
nister van Onderwijs, die daar voor ge
zorgd heeft door de indiening van het
Salariswetje op 30 Dec. 1918. Twee
zaken zijn sindsdien echter gewijzigd.
Eerstens is bij Nota van Wijziging het
aanvangssalaris verhoogd, en tweedens
is tijdens de Openbare behandeling in
de 2de Kamer toegezegd een wijziging
in 't Klassestelsei.
Bezien we de zaak zooals ze nu is,
afgedacht natuurlijk van het feit, dat
er in de nieuwe Lager Onderwijswet
ook nog sprake is van twee nieuwe
soorten opvoeders nl. van adspirant-
onderwijeers en hulp-onderwijzeressen.
De adspirant-onderwijzers zullen zijn de
leerlingen eener Kweekschool, die 19 jaar
zijn en dan f 500 verdienen, als ze
school houden. De hulp-onderwijzeres
sen zijn meisjes van 18 jaar, die op
een Opleidingsschool, dus géén Kweek
school gegaan hebben, en alleen onder
wijs mogen geven in de le, 2e en 3e
klassedeze dametjes beginnen met
f 800. Maar de Lager Onderwijs
wet moet nog in de Kamer behandeld
worden en 't is dus best moge
lijk, dat dan ook én die nieuwe per
sonen n.l. adspirant-onderwijzers èn
hulponderwijzeressen verdwijnen of een
andere formatie aannemen en daarmee
öok hun, haar salarissen. Trouwens de
Kweekschoolopleiding werkt pas in 1925
want in 1920 kan men daarmee be
ginnen, maar hij een 5-jarige cursus,
valt er pas in 1925 vrucht te oogsten
en komen de eerste Kweekschool-on
derwijzers in betrekking. Voor oninge-
W ij11 schoolgeheimen ver
melden we even, dat er nu ook Bijz.
en Openb. kweekscholen zijn, en Bijz.
en Openb. normaalscholen, doch dat de
nieuwe Lager Onderwijswet heel die
zaak verandert. De Normaalscholen
gaan verdwijnen en de bestaande
Kweekscholen moeten vervormd worden
zoodat een onderwijzer voortaan op zijn
20ste jaar kant en klaar is; dan heeft
hij hulp- en hoofdacte tegelijk, want
de hulpacte wordt afgeschaft en men
haalt zoomaar zijn hoofdacte. Er is
voortaan maar één examen, op 't 20ste
jaar, maar daarom moet de Kweekschool
ook vervormd worden, en evenzo» do
Normaalschool, want die geven maar
leerstof voor een hulpacte.
Zien we nu, wat de Minister geeft
aan de hulponderwijzers:
bij minder dan 2 dienstjaren f 1000
i-4
4-6
6-8
8—10
20—13
13—16
16—19
19 en meer
f1150
f1300
f1450
f1600
f1800
f1950
f2100
12300
Opgepast nu!
Die cijfers gelden voor de Scholen
le klasse. Maar voor de Scholen 2e klasse
gaat er 4 af. Voor de Scholen 3e
klasse 8 Voor de Scholen 4e klasse
12 Voor de Scholen 5e klasse 16 °/0,
Op 't oogenblik telt de Wet nog 5
klassen, waarhij de dorpen der Eilan
den de 5e of laagste klasse uitmaken.
De bovenstaande salarissen gelden voor
Amsterdam enz. als le klasse, maar op
de Eilanden zijn ze 16 minder. Dus
f 1000 min f 160dus f 1150 min f 184
dus f 1300 min f 208 enz. enz
Nog een tweetal opmerkingen 1 Als
de hulponderwijzer kinderen heeft, krijgt
hij er voor élk f 40 hij in de le klasse
maar op de Eilandendorpen gaat er óók
16 a? dus krijgt de meester van 't
platteland voor zijn minderwaardig
dorpsproduct f 40 min 16 f3.6?
terwijl er voor 't Amsterdamsche kin-
dekijn f 40 wordt afgedragen. Toch
allebei kindertjes onder een moederhart
gedragen. De Minister had aan alle kin
dertjes maar f 40 moeten geven maar
hij wilde zijn klassestelsei op alle gebied
doortrekkenover de heele lijn en dus
moesten ook de kinderen van Amster
dam in de le, en die van Flakkee in
de 5e klasse. Wel wat al te kras!
En de tweede opmerking is dezeDe
ongehuwde hulponderwijzerfes) krijgt de
drie laatste verhoogingen niet. Die ko
men tot f 1800, Maar de gehuwden
brengen 't tot f 2300, omdat deze een
huishouden hebben.
En hoe staat 't met de Hoofden
Hun treft dezelfde zegeningen der 8a-
Jarisverhooging, waarmee dr. de Visser
de hulponderwijzers overlaadt:
bij minder dan 2 dienstjaren f 1900
2—4 f2050
4-6 f2200
6-8 f2350
8-10
10—13
13-16
16—19
19 en meer
f2500
f2700
f2850
f3000
f3200
Op de Eilanden gaat er 16 °/o a^>
zoodat de Hoofden komen tot f3200
min f 512 of f 2688maar dan moe
ten ze zelf de huishuur betalen, die
berekend wordt op 10 er gaat dus
van de f 2688 nog een f 280 af, zoodat
ze dan hebben f 2400 plus vrije woning.
Voor groote scholen met 200 en 800
enz. leerlingen wordt 't salaris grooter.
En de kindertoeslag ontvangen ook de
Hoofden. Ze gaan ook maar tot f2700,
en niet tot f 3200, als ze ongehuwd
zijn. De Minister is van de natuurlijke
gedachte uitgegaan, dat er in een huis
gezin van vader, moeder en 5 tot 6
kinderen meer behoeften zijn dan in
dat van een ongehuwde. Er kunnen
uitzonderingen zijn, maar die bevestigen
den regel.
En wilt ge nü eens de vergelijking
tusschen de WetKuijper in 1905 en
't Heden Zie dan 't reuzenverschil.
0—5j. f500
5—10 j. f600
10-15]. f675
1520 j. f750
20— j. f 825
1919.
f 1000
f1300
f1975
f2100
f2300
iftoiel iftesSauranl
Meapte Boereoitelgitr #3A, 63B
14739 Direct nabi de Hoofdzteeg,
M«i.&©r«3.easa.
DINERS f 1,— en hooger. 15871
LOGIES MET ONTBIJT
f 1.25, 1.50, en f 1.75
Tel. no. 1532. Aanbevelend,
uropriètair R. C. F. r. l LER-Moom
Met door teder esntsevuisn adres».
f1900
f2500
f2850
f3000
f3200
Bij Hoofden
w 05 j. f 1050
5—10 j. f1100
10—15 j. f1150
15-20 j. f1200
20— j. f1250
De Hoofden hebben sinds 1905 steeds
onder 't Klassenstelsel geleefd. Ze wa
ren verdeeld in Hoofden van de le en
2e klasse van de Personeelebelasting
dan Hoofden van de 3e, 4e, en 5e klas
se van- de-Pers. belastingdan Hoofden
van 6e, 7e, 8ste, 9de klasse dier belas
ting. Er waren dus 3 soorten van Hoof»
den.De onderwijzers behooren allé 31000
tot dezelfde klasse, of lieverer waren
voor hen geen klasse. Doch dit is in
1919 veranderd. Nu zijn er voor de
Hoofden 5 klassen, doch voor de On
derwijzers ook. Amsterdam behoort tot
de eerste klasse; Flakkee tot de 5de.
Ja, ja,! daar in Amsterdam zitten je
echteJe opvoedersMaar desniettemin
Dank en nog eens dank aan dr. de
Visser! Het Bijz. onderwijs gaat mooi
vooruit.
P. S. Zoo even lazen we, dat de Minister
't amendement v. d. Molen heeft overgeno
men, om den woningaftrek niet te bepalen
op 10 pCt., maar naar de huurwaarde, door
den Gemeenteraad gesteld. En bij de 4de
Nota van Wijziging is nu beslist, dat er maar
3 salarisklassen zullen zijn en geen 5, met
terugwerking op 1 Jan. 1919. Ook, dat de
verkregen rechten bij vroegere verordeningen
vastgesteld, blijven.
De Minister van finantlën in de Jaar-
vergad. van Patrimonium.
Minister de Vries, die Eere-Voorz. is van
de afd. Zaandam van 't Christei|k Werklie
denverbond Patrimonium, heeft de Jaarverg.
bezocht, om daar te spreken over zgn Indi
recte of verbruiksbelastingen op koffie, thee
enz. Temeer deed hg dit omdat er uit Nieuw-
Vennip een klacht was ingekomen, dat die
belastingen op thee en koffie niet zoo pret
tig waren. Patr. had ze liever niet dan wel.
En zoo z?n er meer In Nederland. Daarover
voerde de Minister 't woord. En zijn rede
volgt hier. 't Is een ultkulpsel uit de N. R.
Ct. van 27 Mei, ochtendblad B.
Rede van minister De Vries.
Minister De Vries zegt zich nog geheel
lid van Patrimonium te gevoelen. Nooit is
z|n symrathie voor Patrimonium een oogen
blik verzwakt; hg stelt er prgs op, nog al-
tgd eerevoorzitter van de afdeeling Zaandam
te zgn.
Punt 3 der agenda boezemde spr. bgzon-
dere belangstelling is; hl wilde wel eens
hooren, wat de christeigke arbeiders over
deze zaak dachten. Hg is hier echter niet
gekomen met de gedachte zgn excuses te
komen aanbieden. Als ik mg vergist heb, is
mjjn vergissing niet zoo erg geweest. Wel ge
loof ik, dat het Nederlandsche volk zich in
mg vergist kan hebben, en ook de Patrimo
nium-mannen, die meenen, dat ik als minis
ter mtn Patrimonium-verleden verloochen.
Toen ik minister werd, heb ik gevraagd om
de afdeeling onderwgs; daar wist ik wel
wat van, en het leek mg na de totstandko
ming van de pacificatie een zeer prettige taak.
Onderwgs kon ik echter niet krggen; en als
Ik de financiën niet aanvaard had, was het
rechtsche ministerie niet bgtijds totstand ge
komen.
Als ik niet zorg, aldus spr., dat het geld
er komt, dan komt er van al die mooie so
ciale wetten van minister Aalberse niets.
Het is nu eenmaal zoo het lot van den mi
nister van financiën, dat zgn belastingplan
nen niet in goede aarde vallen. Toen spr.
aan H. M kwam mededeelen, dat volgens
zijn berekening 190 miliioen meer aan be
lasting zoude noodig zgn, heeft de Koningin
geantwoordaangenaam is uw taak niet.
Spr. heeft alle hoekjes van het sociale leven
afgezocht om te zien, waar hg nieuwe belas
tingen kon heffen. Over één ding is men het
vrgwel algemeen eens: dat men er alleen
met directe belastingen niet kan komen. Ook
minister Aalberse heeft den weg voor de
behoeften der schatkist gewezen in de rich
ting van de indirecte belasting. Spr. vindt,
dat men, de ministers Aalberse en De Vis
ser toejuichend, hem niet giftig moet aankg-
ken, omdat hg aan het geld moet zten te
komen. De plannen van spr. behooren tot
het programma van den heelen ministerraad.
Spr. herbaalt dan, dat, nadat alle andere
objecten voor indirecte belasting, als b. v.
weelde-artikelen aan de beurt zgn geweest,
ook de meer algemeene verbruiksarttkelen
aan de beurt zullen moeten komen. Derge-
igke indirecte belasting bestond a! lang in
Duitschland, België en Frankrijk, waar de
toestand der werklieden toch niet slechter
is dan in Nederland. Het is niet waar, dat
alleen het heffen van directe belasting in het
belang van den werkman is.
Spr. ontkent te hebben geretireerd. Door
sgn eerste in de Kamer uitgesproken rede
liep dezelfde l|n als door de tweede. Hg is
er bg gebleven, dat indirecte belasting op
meer algemeene verbruiksartikefen in de
toekomst noodzake)|k kan worden. De part|
welke spr. om zjjn belastiagsplannen te vuur
en te zwaard vervolgt, vindt het «elf goed
als de Amsterdamsche Wethouders Wlbaut
en Vliegen een zware indirecte belasting
leggen op nog noodzakel|ker levensbehoef
ten, zooals op gas en electriciteit. De soci
aal-democraten zgn, aldus spr., niets beter
dan ikzij noemen het socialisatie van de
bedrgven, maar inderdaad is het niets dan
het leggen van accgnzen op de eerste le
vensbehoeften.
Maar kunnen wg buiten de indirecte be
lastingen bigven, zoo vervolgde spr. dan
zuilen wg het graag doeg, alleen al omdat
er zooveel heibel over gemaakt is; en dat
zegt hier in het land watl
Spreker wfist er op, dat hg zich sympa
thiek uitgelaten heeft over het plan om den
suikeraccfins te verminderen. Of de koffie
en de thee zwaarder belast zullen moeten
word< n, zal afhangen van de eischen van
de schatkist. Gebeuit het, dan zal het aan
komen op een hoogere belasting van een
dubbeltje per week per hoofd. Dit is van
beteekenis voor de arbeiders, maar van veel
gröotere beteekenis voor de arbeiders is het
of de plannen van minister Aelberse en mi
nister De Visser verwezenl|kt kunnen wor
den.
Spreker hoopt, dat de andere middelen
welke hg in de eerste plaats hoopt aan te
spreken, verre de verwachtingen sullen
overtreffen en dat hg den Chrlsteigken werk
man dus verzwaring van lasten zal kunnen
besparen. Hg heeft in de personeele en de
inkomstenbelasting den werkman ontzien;
thans moeten de arbeiders en in de eerste
plaats de Christeigke, inzien, dat als de be
lasting op koffie en thee er komen moet,
dit zgn zal omdat er anders van al de
plannen der regeering op sociaal gebied
niets komen kan. De relatie tusschen het
Chrlsteigk Kabinet en het Christeigk ge-
deelie der bevolking is van teeren aard;
past op, dat de vgand er geen wig tus
schen drfve. Bigft het kabinet vertrouwen,
wgst het op zgne feilen maar gelooft, dat
het de belangen van het volk en van den
Christeigken werkman wil behartigen. Spr.
is den Chrlsteigken werklieden dankbaar
geweest voor den in November ondervon
den steun, en zal zgn woord gestand doen,
dat hg hun zgn steun niet zal onthouden.
(Toejuichingen).
Met algemeene stemmen is daarna de vol
gende motie aangenomen.
Patrimonium stelt vertrouwen in het
Christelijk kabinet en verwacht dat alge
meene verbruiksartlkelen niet dan bg abso
lute noodzakeigkheid zullen worden belast.
Nadruk verboden.
„God alleen is groot)"
Met dat woord begon voor eeuwen een
van Fiankrgk's meeat beroemde kanselrede
naars zgn lgk-oratie, staande bg het stoffe-
ïgk overschot van een der meest beroemde
koningen, die over dat land hebben gere
geerd.
De tegenstelling was ook zoo schril I
Eens in goud en purper op den troon.
Nu zg 't dan ook in 't ffjnste lijnwaad, in
de doodkist.
Nu was voor dezen koning de groote om
mekeer nog pas gekomen bg den dood.
Maar in onzen tgd zien we zooveel, dat
eens groot was, of groot heette, tuimelen
nog b| het leven.
Neem nu iemand als ex keizer Wilhelm.
V|f jaar geleden zou iedereen hebben
toegestemd, dat er geen troon in Europa
zoo vast stond als dc zgne.
Oostenrgk-Hongarge dit stond ge-
vaarigk.
Als de oude keizer, die van '48 af gere
geerd bad, het hoofd eens neerlei
zoo werd toen al voorspeld dan spattert
die heele monarchie uit elkaar.
Dat in het Turksche land een beweging
mogeigk was, als die der Jong-Turken, be
greep iedereen.
Ja, dat de tsaar op een vulkaan troonde,
gaf men toe, al herinnerde menigeen aan
het feit, dat het soms jaren duren kon, ja
eeuwen I eer 't aan een uitbarsting toe was.
Maar in Duitschland stond 't zoo anders I
Daar was de dynastie der Hohenzollern
met duizend banden aan het volksleven ver
bonden; zelfs de loclailsten meende men,
zouden zich als 't zoo na kwam, in den een
of anderen vorm met het keizerrgk weten
te verzoenen, in Duitschland had de kei
zer zgn plaats in 't hart des volks.
En zie nu, wat er van werd.
De man, die zich eenmaal voelde als de
glorie van Midden-Europa, zocht als balling
een bescheiden en vergeten pleksken in het
land, welks beschermheer hg eenmaal ge
loofd had te sgn en wacht daar machteloos
af, of zgn vijanden hem een afgelegen
hoeksken gunnen zullen, waar hg straks
rustig sterven kan.
Is grooter tuimel mogeigk, denkbaar?
En waarigk, hg is de eenige niet I
Ik zwgg nu maar van de zóóveel do-
z0n Duitsche vorsten en prinsen, die tegeigk
met hem zgn gevallen als r|pe aren onder
de zeis des maaiers I
Men hóórt niet meer vai hen
Hun gedachtenis zelfs scbgnt vergaan.
Er wordt verteld, dat verscheidene van
die vorsten, die 't in Duitschland niet recht
vertrouwen, zoolang daar de geweren nog
zoo gemakkelijk afgaan en handgranaten
door de lucht vliegen of 't elastieken speel
ballen zgn, er wordt verteld, dat erette-
ïgke, onder heel gewone burgerigke namen
hier in ons land verbigf houden, en als ge
wone burgerheeren rondloopen en zich
minstens zoo goed op hun gemak voelen,
ais eertijds op hun Dultsch troontje, of als
„prins van den bloede" in de schaduw van
den troon I
Wat den tsaar betreft
Maar laat ik van de vorsten zwggen I
Lees en hoor, wat verhaald wordt door
ooggetuigen, alom, in Oost- en Middel-Eu
ropa wat Is daar al niet gevallen, dat
ecrigds zoo vast stond alsof het niet vallen
kon 1 Generaals, officieren, graven en herto
gen, millionaire en groot-industriëele van
voorheen langs de straten ventende
met doosjes lucifers en soortgeigk klein goed
Om van erger nog maar te zwggen I
Aardsche greotheid, rgkdora en macht,
wat zgn ze I
„God alleen Is groot I"
Tot Hém genaakt niet het woelen der
menschenkinderen, ja, waar het bigkbaar
gedreven wordt door haat tegen den leven
den God, daar belacht hg dat gewoelook
de nieuwe machthebbers van den dag kun
nen zich niet roeren of bewegen, dan naar
Zgn wil en Raad en Hg heeft ook alreeds
bepaald den dag van hun val.
„God alleen is groot!"
Dat is de les, om meer dan ooit door de
wereldgeschiedenis dezer laatste jaren ge
leerd.
Of het algemeen wordt beseft
Ook in de kringen der beigders, der ge-
loovige, dergenen die zich aóémea naar
dien levenden en alleen grooten God
