voer de Knidholtandüeiie en SKeeuwsehe Eilanden,
Woensdag 88 Mei 1919
dntirewlvtimwir
848tc Jaargang N\ 2497
Orgmmm
Onderwijswet,
IN HOC SIGMO VINCES
RECHTZAKEN.
ilOEZOlUEÜ STOKKEN,
GEMEENTERiAD.
PLAATSELIJK NIEUWS
W. BOEKHOVEN Zonen,
Al ie stukken voor de Redactie ioestemd, Adveïteniiën en verdere Ad min is tralie franco loe te zenden aan de Uitg'evers.
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling,
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 121/, Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel,
BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel.
DïENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden Ingewacht tot DINSDAG- en VRIIDAGMORGFN 10 UUR.
Z
ij die zich nu abonneeren, ont
vangen de nog in deze maand
verschijnende nummers gratis.
Een en andermaal schreven we over
de Nieuwe Onderwijswet en Salariswet
die al zoovele pennen in beweging en
zooveel tongen losgemaakt heeft. Beide
J Jfcvetsontwerpen, aanstonds, hoewel nu
J Afzonderlijk ingediend, ineen gestren
geld, tot één wet verheven, zullen zijn
en blijven de Glorie van dr. de Visser,
den minister van Onderwijs. Nu, de Chr
ouders met de Chr. onderwijzersde
Schoolbesturen en alle belangstellenden
iu 't Chr. Onderwijs zullen hem dank
baar zijn voor de eindelijk volbrachte
Pacificatie of Bevrediging. Want dat be
beteekent wat, hetgeen er geschieden
gaat. De Salarissen van de schouders
der Besturen af. De salarissen verhoogd
met 50—100% Een betere opleiding
der Onderwijzers. Of zooals de Staats
commissie het uitdrukte: „Het stelsel,
dat in de voorstellen der Staatscom
missie het onderwijs is uitgewerkt, be
rust op vergoeding van het bijzonder,
vormend lager onderwijs uit
openbare kassen naar den zelfden
uaatstaf als het overeenkomstig open
"3aar onderwijs. Ten aanzien van het
aan lager onderwijs voorafgaand be
waarschoolonderwijs is eenzelfde stelsel
aangenomen. Het bijzonder onderwijs dat
voor deze geldelijke voorziening in aan
merking zal komen, moet aan even
hooge eischen van deugdelijkheid vol
doen als aan 't openbaar onderwijs
worden gesteld. Alleen dan is 't ver
dedigbaar, dat uit de openbare kassen
op deze wijze wordt geput en aan 't bijz.
onderwijs de gelegenheid wordt ge
schonken tot breeders ontwikkeling
omdat dit deel van het onderwijs dan
zelfs voor een grootdeel, het peil der
volksontwikkeling mede bepaalt."
Ja, dat was in 1889 al de taal der
Pacificatie, hoewel toen nog in haar
kinderlijk leven. Toen werd do eerste
subidie gegeven aan de Bijz. Scholen
ook met steun van weldenkende Libe
ralen, die^ in 1917 van het Kamerlid
Lieftinck t moesten hooren»Stom ge
noeg dat ze dat gedaan hebben Maar
ze hébben t gedaan, welke ook hun be
weegredenen mogen geweest zijn en
't strekt ze tot eere, zooals 't Lief
tinck tot schande strekt, zoo'n uitroep
aan hun adres te richten. En na 1889
toen eenmaal 't beginsel der rechtsge
lijkheid in de Lager Onderwijswet vast
lag, had slechts de Tijd dit idee nog
wat te koesteren en 't nader te brengen
in de harten en hoofden der eertijdsche
tegenstanders. Totdat 't ooft rijp was
0Q geplukt kon worden. Niet alsof alle
uiterlijke en innerlijke tegenstand tegen
de Rechtsgelijkheid verdwenen ware en
ou, tsgenzin bezworen, (want in
gekankerde tegenzin van Vader op Kind
tegen e0n begonnen aanval, en tegen
scheiding brengende Godsdienstige be
ginselen, en tegen onze en in de poli
tiek afbrekende actie en invloed, wordt
nooit vergeten en blijft een zweer) maar
de omstandigheden, de erkenning van
t noodzakelijke, van „'t kan nu een
maal niet meer anders 1" hebben den
doorslag gegeven, En zoo komt er nuf
nolens volens, of de tegenstanders wil
len of niet willen een nieuwe toestand
met nieuwe eischen En waarom 't voor
al gaat?
Bij 't formuleeren van die eischen
is de grondslag van 't B. Ondw het
behoud van de vrijheid van richting, de
opvoedkundige zelfstandigheid onaange
tast gebleven, evenals de eischen, voor
deugdelijkheid van 't Openbaar onder
wijs gesteld, met de eerbiediging van
ieders godsdienstige begrippen, niet in
strijd mogen kooien.
Deugdelijk onderwijs in Bijz. en Openb.
School, met gelijke plichten en gelijke fi-
nancieele rechten, maar in heide Insti
tuten de opvoedkunige richting als Van
ouds gehandhaafdd. i. 't B. O. leeft
zich uit in zijn Christelijke opvoedings
leer; bewaart zijn Christendom van
klasse tot klasse als 't oude, heilige
pand, doch ook de Op. Sch, blijvevan
klasse tot klasse haar oude, wettelijke
neutraliteit handhaven.
De twee geestesrichtingen blijven.
Het geestelijk fundamont, waarop bei
de Soorten scholen staan, tast niemand
aan. Maar in den Opbouw, ia 't uiter
lijke komt verandering. Bouw- en In
richtingskostende jaarwedden van 't
Onderwijzend personeel en de overige
exploitatiekosten waaronder dan de kos
ten van dageüjksch onderhoud der ge
bouwen, de leer- en hulpmiddelen wor-
delen saamgevatal die uitgaven gaan
van de schouders der Schoolbesturen
af en komen aan Rijk of gemeente.
En de Waarborgen voor 't Goed On
derwijs worden verstevigd. Er komt
een betere opleiding der onderwijzers. Er
komt een beter Schooltoezicht. Er komt
een Onderwijsraad als Commissie van
Toezicht in hoogste instantie. Er komen
Gelijke regelen voor Bijz. en Op. ond.
in 't belang van gezondheid der kinde
ren; bouw en inrichting der loka
len. Er komt gelijkstelling in iedere Ge
meente, ten aanzien van den leeftijd
der toelating van de leerlingen.
Maar er zijn nog andere Waarhor
gen, de zoogenaamd gelijkwaardige
waarborgen; want de benoeming van
onderwijzers aan B. Scholen moet voort
aan geschieden na overleg met den
Schoolopziener. Dat is iets nieuws in
onze Chr. Scholen. Tot heden bleef
de Schoolopz. buiten elke benoeming.
Er komt een betere Rechtspositie voor
de Openbare onderwijzers.
Toezicht van den Onderwijsraad of
liever de beslissing bij een kwestie over
't Leerplan der Chr. School komt in
handen van dien Raad, Dat wil zeg
genGeen subsidie mag aan een Chr.
School geweigerd worden, als 't Leer
plan niet voldoende ware, tenzij eerst
de Raad te 's Hage, daarover hebbe
beslist.
Verscherpt wordt 't toezicht omtrent
het minimum kinderen dat in de B.
School moet aanwezig zijn om subsidie
te ontvangenniet meer 15 Januari
geeft den doorslag, maar 't Gemiddtld
aantal kinderen op 't eind van een kwar
taal
Zoo gaan we dus een Nieuwe Tijd
tegemoet. Met gelijke rechten en plich
ten. Moge 't Chr. Onderwijs er de zege
ningen van ervaren.
Lezing van den heer Lamers, Seer. v.
d. Bond van Ned. Onderw. op 24
Mei te Sommelsdp.
De heer Ossendorp was verhinderd ge
worden en in z|n plaats trad de heer Lamers
op met 't zelfde onderwerp: „De zelfstan
digheid van den klasseonderwijzer.
Na een inleidend woord van den Voorz.,
sprak de heer Lamers het volgende: „De
zelfstandigheid van den onderwijzer" is een
onderwerp, dat heel 't streven van den Bond
in een paar woorden samentrekt. Wie op
voeder is, aan het onderwijs en de opvoeding
groote waarde toekent, moet dat punt als
het hoofdpunt van den onderwijzersstrljd
aanvaarden. De historie werpt daar een bij
zonder licht op, omdat in ouden tijd toe
standen heerschten op onderwijsgebied, die
we nu geheel zijn ontgroeid. Oudtijds waren
er behulpsels, kweekeiingen in de school,
die Hoofd en Onderw^zer van zooveel uiter
lijke bezigheden onthieven; doch er is een
gansche ommekeer in dezen toestand geko
men; de kweekeling is onderwijzer gewor
den, heeft z$n taak ernstig opgevat en on
derwijst nu, terwqf 't Hoofd nu 't uiterlijke
doet, als ramen dichtdoen en deuren open
schuiven. De Wet heeft met die veranderde
toestanden geen rekening gehouden De Wet
houdt in eik opzicht het Hoofd de handen
boven het hoofd. Hij is de man; zijn woord
beslist; zijn beslissing geldt voor de Auto
riteiten. De goede resultaten van 't Onder
wijs worden aan hem gedankt, terwijl de
kiasseouderwgzer die aan dat en dat be
paalde kind, in die en die klasse de mooie
resultaten gewrocht heeft, geen ietter dank
ontvangt. Hei Hoofd I Het Hoofd 1 alles, en
de klasseonderwijzer zoo weinig in tel, of
schoon deze vaak meer presteert dan het
Hoofd, dat ambulant is, en in zijn kamertje
zit. Door de veranderde omstandigheden,
waarb^ ook de onderwpzer een factor van
beteekenls is geworden, is opgericht de Bond
van Ned. Onderwijzers, die vraagtQeef ons
onze rechten als onderwijzer, waar we ook
onze plichten kennen in de School. Geef ons
zeggenschap in de Schoolvergadering; ver
plichte de Wet elk Hoofd, niet omzoomaar
eens naar ons te luisteren, maar ten slotte
ons advies aan den laars te lappen als van
geen waarde; maar de Wet verplichte elk
Hoofd, de besluiten der Schoolvergadering
op te volgen. Die besluiten, genomen door
't gezamenlijk personeel, moeten opgevolgd
warden. Dat is onze elsch, voortvloeiend uit
't begrip zelfstandigheid, dat wij najagen.
We willen controle en er is volop controle
op ons werk; maar we willen ook medezeg-
giogschap in de school. Wij willen de Hoof-
delooze School. De School, waarin de School
vergadering beslist. Waarin Hoofd en On
derwijzers ieder één stem hebben. En elke
onderwijzer moet zich als opvoeder In zijn
klasse kunnen uitleven ten bate der School
en ten bate van 't kind.
Ook op finantleel gebied vragen we zelf
standigheid. Neg hcogcre salarissen dan
thans. Die van heden zijn veel te laag, en
wat de Minister geeft is iets, wat nog nergens
op lijkt. We moeten de Autoriteiten gaan
gewennen aan nog hoogere traktementen dan
de Wet Visser geeft. Treedt dus toe tot den
Bond. Eendracht maakt u sterk, 't Gaat om
de paedagogische en financieele zelfstandig
heid van den klasseonderwijzer. Om zijn
hooge persoonlijkheid. Bij geschillen treedt
de Bond voor U, hoe duur 't proces ook zij,
dat met een Gemeenteraad moet gevoerd
worden, om recht te verkrijgen. De Bond
staat voor den klasseonderwijzer in alle op
zichten op de bres. Een sterke Bond oefent
invloed op de Kamer. En wil de Kamer niet
hooren, dan zijn er nog middelen, die thans
nog niet gebruikt zijn, maar gebruikt zullen
worden.
De Voorz. sloot de Vergadering, want de
bat was er niet. Slechts een enkele vraag
werd gesteld.
KANTONGERECHT TE SOMMELSDIJK.
Zitting van Vrfldag 23 Mei 1919.
Heden werd geëischt tegen
F. O. jaar te Oude Tonge voor het
niet voldoende bijhouden der loonlijsten van
de R.V.B.f 10 boete subs 10 dagen hech
tenis. In deze zaak was T. W. Flpre ge-
tuige.
K. M. (niet verschenen) voor f 5 boete
subs 5 dagen hechtenis.
L. N. v. H. (niet verschenen) als voren
f 5 boete subs f 5 dagen hechtenis.
L. M. en J. v. D. (niet verschenen) als
voren f 5 boete of 5 dagen hechtenis ieder,
C. S. (niet verschenen), J. P., 24 jaar en
L W. S. te Oude Tonge hadden op 4 April
een met hout beladen wagen gereden over
dat gedeelte der voorstraat aldaar, dat b 9
nieuwe Politieverordening verboden was
over te rijden. Elsch ieder f 3 boete subs
3 dagen hechtenis.
D. v. d. V en J. V. (niet verschenen) als
voren. Eveneens f 3 boete subs 3 dagen
hechtenis.
J. B. Dz. 30 jaar te Ouddorp. Voor het
zaaien van 61 aren zaaiuien meer als hem
was toegestaan. Beklaagde ontkende. De
opgaaf van het aantal aren was te veel.
Aangehouden tot 4 Juli.
C. K, (niet verschenen) te Dirksland
Get. der Weduwe verklaarde dat beklaagües
hond achter een haas liep (wat reeds meer
13 voorgevallen) en dat beklaagde daarbij
zijn hond aanzette. Eisch f 20 boete snbs
20 dagen hechtenis.
H. v. d. L., J. v. d. L. en T. B. uit Oud-
do?p allen niet verschenen. Get. S. V., on
bezoldigd Rijksveldwachter t« Ouddorp, ver
klaarde dat de beklaagde naar eieren zocht
in de duinen aldaar. Hij constateerde dit
feit uit hare handelingen. Eisch f 5 boete
subs 5 dagen hechtenis.
H. B., 30 jaar, koopman te Ouddorp had
op 10 April op een misthoorn loepen bla
zen juist voor een Huwelijkstoet en die
stoet als Heraut geopend, daardoor tot
hinder geweest van die betreffende fami
lies. Getuige J. M. arb. te Ouddorp lichtte
dit nader toe. Eisch f 15 boete of 15 dagen
hechtenis.
M. B. (niet verschenen) voor f 5 boete
of dagen hechtenis.
P. 52, jaar, Caféhouder den Bommel
had op 21 Mei de3 avonds half twaalf nog
5 bezoekers in zijn café niettegenstaande 't
toen sluitingsuur was. Eisch f 5 boete ©f 5
dagen hechtenis.
H, v. d. L. (niet verschenen) voor f 10
boete subs 10 dagen hechtenis.
J. D. (niet verschenen) voer f 10 boete
snbs 10 dagen hechtenis.
J. H. 62 jaar, winkelier te Oaddorp had op
9 April 1919 niet voldaan aan zijn stem
plicht voor de Provinciale Staten. Eisch f 10
boete of 10 dagen hechtenis.
J. W. L„ (niet verschenen) voor f 3
boete subs 3 dagen hechtenis.
J. F. L. (niet verschenen) voor f 3
boete subs 3 dagen hechtenis.
G. J. (niet verschenen) voor f 3 boete
subs 3 dagen hechtenis.
H. v. E. 44 jaar kleermaker te Stellendam
had op 5 April zijn stemplicht niet ver
vuld. Beklaagde beweerde op een andere
plaats te zijn. Eisch f 3 boete of 3 dagen
hechtenis.
J. T. 68 jaar, landbouwer te Goedereede
kwam in verzet tegen het vonnis van dit
Kantongerecht voor het werpen van cicho
reiwortels op een der dijken onder Stellen
dam. De Rechtbank eischte bekrachtiging van
dit vonnis.
Uitspraken 4 Juni 1919.
D# copie van Ingezonden Stukken, die niet ga
llaatst zijn, wordt niet teruggegeven.
Buiten verantwoordelijkheid vau Redactie
en Uitgevers.
Mijnheer de Redacteur t
Verzoeke beleefd eenlge plaatsruimte In
Uw blad voor onderstaande, waarvoor bij
voorbaat mij" dank.
Nog steeds wachten wij wier Uien min
der opbrachten dati "8Va cent, op eene uit-
keering uit de kas der veiling, welke hen
zou gelijkstellen met degenen die iu Januari
veilden.
Bijna iedereen is het er over eens dat
zulks volgens rechten en billijkheden zou
moeten geschieden.
Om tot dat doel te geraken heeft het
daarvoor opgerichte Comité alles gedaan
wat mogelijk was, doch tot heden zonder
resultaat.
Thans is aan het veilingbestuur aange
vraagd zoo spoedig mogelijk eenalgemeene
vergadering te willen uitschreven, ten einde
daar bg stemming uit t« maken wat met de
meerdere opbrengst der uien zal moeten ge
beuren.
Binnen veertien dagen zal deze vergade
ring worden gehouden.
Het doel van dit schrijven is om alle le
den der veiling, welke voorstanders zijn
voor gelijke uitbetaling der uien, aan te
sporen beslist deze vergadering te bezoeken
en er natuurlijk voor te stemmen dat de
meerdere opbrengst zal gebruikt worden
voor een gel^ke uitbetaling.
Misschien zullen er enkele leden zijn, wel
ke zullen trachten om u tegen te laten
stemmen doch Iaat u daardoor niet vet lei
den, doch stemt alleen voor datgene wat
recht en billijk is.
P. V. D. BOOGAARD.
Verslag van het verhandelde in de
Openbare raadsvergadering der ge
meente DEN BOMMEL op Maandag
19 Mei 19i9 des n.m. drie uur.
Aanwezig behalve dhr. W. J. Rosmolen
alle leden.
In behandeling komt
1. Ingekomen stukken.
NI. schrijven v/h bestuur der opgerichte
zangvereeniging meisjesvereeniging met
verzoek voor de wekel§ksche vergaderingen
over het gymnastieklokaal van de O. L. S.
No. 1 te mogen beschikken. Met aig. stem
men wordt hierin bewilligd.
2. B. en W. bieden het gem. verslag 1918
aan, wat bij de raadsleden zal circaleerea.
3. Tot leden voor de schattingscomm. op
de inkomstenbelasting voor het tijdvak 1 Mei
1919—30 April 1923 worden herbenoemd
de heeren Brinkman, Knoop, M^s, Rosmolen.
4. Met algemeene stemmen wordt tot
wijziging der begrooting dienst 1918 over
gegaan en na eenige bespreking ook tot
den bouw van 16 arbeiderswoningen.
5. Tenslotte worden het kohier Hoofd,
omslag en hondenbelasting vastgesteld.
Niets meer te behandelen zijnde voor de
Openb. verg. wordt de vergadering gesloten
om over te gaan in geheime zitting ter be
handeling reclames hoofdei, omslag.
SOMMELSDIJK. De onlangs op het dis
tributiekantoor daar de ingezetenen bestelde
sokken zijn heden gearriveerd. Woensdag
middag van 2—4 uur kunnen zij worden af
gehaald.
MIDDELHARNIS. Zaterdagavond storte een
gedeelte van het dak van de schuur van
L. v. d. M. naar beneden, er hadden geluk
kig geen persoonlijke ongelukken bij plaats.
Door den heer P. Wielhouwer is on
derhands gekocht het woon- en winkelhuis,
waarin vroeger was gevestigd de Apotheek
van wijlen den heer A. Teepe.
STAD AAN 'T HARINGVLIET. Door de
brandstoffencomniissie is aan elk gezin alhier
een brandstoffenkaart uitgereikt voor het zo
merseizoen, aan elke kaart zitten 12 bons
van V» eenheid brandstoffen.
De heer W. kwam met een potje verf
op de fiets gezeten van het dorp. Bij de
schooi gekomen, reed hij van den Molendijk,
raakte zijn stuur kwijt era kwam in het wa
ter terecht. Het warme weer maakt een der
gelijk bad niet onder alle omstandigheden
ongewenscht.
Er bestaan hier plannen een arbeiders-
vereeniglng op te richten.
Sinds eenige dagen wordt tot groot ge
noegen van vele ingezetenen om 8 uur 's
avonds (oude tijd) de klok weer geluid.
Met ingang van i Juni a.s. wordt de
gasprijs van 25 op 22 et. per M.3 gebracht.
Óp bon 139 is deze week verkrijgbaar
3'li ons suiker en op bon 6 der kinderkaart
idem.
DEN BOMMEL. Uitslag verkiezing raads
leden den Bommel. Gekozen: J. C. Borg-
dorff A R., A. Donkersloot arb., B Jongeling
Azn. A R., J. Mooijaart Lib., P. Terhoeve
Kath., A. J. de Weerd R.C., D. Hermans arb.
De ingezetenen wordt bekendgemaakt
dat voor 31 Mei a s. de graan en aardappef-
verzamellngformulieren ter secretarie inge
vuld teruggeleverd moeten worden.
Deze week is op de bonnen niets ver=
krijgbaar.
