voor de Zuidliollandüclie en Keeuw^elie Eilanden.
Zaterdag 5 April 1919.
348t# Jaargang N\ 2483.
Antirevolutionair
Eerste Blad.
B O U-M A IV.
J. B01J1M.-
HOC SIGNO VINCES
san de Rechtsche Kiezers.
Zie de Oproepingskaart.
„HET GOUDEN HERT",
pprietair E. C. F. v. i. LEE-Moom
0P BEI UITKIJK.
Brieven uit het Gentrum,
W. BOEKHOVEN Zonen,
1. Er wordt Woensdag 9 April
gestemd krachtens nieuwen tijd.
'vrr1' Wie dus om 4 uur ouden tijd
nog denkt te kunnen stemmen,
komt te laat.
2. Stemt No. één. No. 1 van
lijst 13.
4. Wie No. 1 stemt èn óók No. 4
stemt daardoor geen van bei
den; Uw stem is dan van nul
en geener waarde.
5. Maak alleen 't rondje zwart.
Zet er niets bij. Schrap niets
door.
6. Komt zoo vroeg mogelijk en
f» gaat niet op reis vóór ge ge
stemd hebt.
8. Er is stemplicht en de Wet
verklaart U voor schuldig, als
ge thuis blijft zonder reden.
9. Boerenbrengt U w arbeiders
mee in je wagen.
10. Arbeiders! brengt je confra
ters mee.
11. Landbouwers, en allen die
bouwen en verbouwen, stemt
op Uw naamgenoot:
Op 't Oproepingsbiljet staan 13 lijsten.
De laatste begint met >BOUMAN, J.
:>ramelsdijk.c
De lijst is zoo:
BOUMAN, J.
NES Om., A, R.
STANS Sr., W.
WARNAER, C.
DIEPENHORST, J. C.
DUBBELMAN, C.
ORIELAARD, H.
MEDEMA, R,
VLIET, VAN A.
WETSELAAR, H.
RUTGERS, Mr. V. H.
LINDE, VAN DER W.
öp 't Gemeentehuis geeft ge die Op-
rerpingskaart aan den Voorzitter van
't Stembureau Dan krijgt se een Wit
Stembiljet Zóó;
O B0UMAN, J.
NES, A. R.
STANS Sr., W.
P WARNAER, C,
Qj DIEPENHORST, ,1. C.
O DUBBELMAN, C.
y ORIELAARD, H.
MEDEMA, R.
P VLIET, VAN A.
0 WETSELAAR, H.
Q RUTGERS, Mr. V. H.
LINDE, VAN DER W.
Als ge 't in de bus werpt, en ge
rechts op No. 1 gestemd hebt, ziet Uw
biljet er zoo uit:
H BOUMAN, J.
Q NES, A. R.
P STANS Sr., W,
O WARNAER, 0.
P DIEPENHORST, J. C.
O DUBBELMAN, C.
gS ORIELAARD, H.
Q MEDEMA, R.
Q VLIET, VAN A.
0 WETSELAAR, H.
RUTGERS, Mr. V. H.
D LINDE, VAN DER W.
Alléén 't bovenste blokje zwart,
Mütel Restaurant
Gedeaapte Boeressatssgsr 63A, 638
14739 Direct nabfi de Hoofdsteeg,
-
DINERS f 1,— en hooger.
LOGIES MET ONTBIJT
f 1.25, f 1.50, es f 1.75
Tel. no. 1582. Aanbevelend,
Het door ieder aanbevolen adres.
'M
JL
keuken.en
eeo part!
et koperen
Martelaren,
ar den heer
te Middel-
2 April 1919
1919, beide
[iehuize van
ig en afslag
genaam ge-
■ntenierswo-
in hét dorp,
en vóór den
soek op am
ende.
Ili of eerder,
aam. 3';2 ure
|j de woning
eene greote
iling en
afslag belde
"liddel harnis
ïrbeideiswo-
len Steenen-
702, 703, 704
Ë909 en 1996
^tuingrond te
kad. Sectie
combinaties,
Knops, Arts
afslag des
;nt Waare te
uwde woon-
Ibouwschuur
ierlandschen
perceelen en
er Frans van
s nam, 5 uur
van Mej. de
oeden Voorn-
idam, in den
B no's. 1020
combinatie
an wijlen den
te'aanvaar-
avonds 6Va
bnt van Wed.
Toage vel-
's avonds 6'/j
van A. F.
Tonge, afslag
Jieuwstraat te
no's 2016 en
een schuur
Ikstraat aldaar
en 2231 ge-
Jan het Groe-
r.o. 839 C.A.
Se Wed. A. 1.
en
telkens des
fTonge in het
woonhuizen
ende erfpacht
je aan den
luurd aan P.
A f 1,35, de
de Geus A
van Me], de
lunters.
9 bij Inzet en
Ï19 bij Afslag
et Hótet Meijer
iet erf (voor
op gunstigen
den Westdfik
fctie B nummer
er W. Buth te
en Donderdag
amiddags 2 uur
nt „de Gouden
),16 H.A. of 18
n Ouden Oost-
Oosterweg en
n combinatiën,
G. 457Ï R.V.M.
Oud-Westerioo
sn, combinatiën
7 G. 23 R.V.M.
onder Goede-
én en massa,
er 1920.
D. L. Booger-
deed met zijn
et medegevoel,
nd medegevoel
3rinsen bulten-
n. Een goed
k van weemoed
vat hij liefheeft
n waar, en hoe
En wat zal de
zullen de over-
;n, en wat zou
ls zoo gastvrij
wanneer uitle-
Prins zich te
ghedenook in
mltleve Oorster-
1
Jy
I
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per Jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMELSDIJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN J2'/i Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel.
D1ENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naaf de plaatsruimte die zij heslaan.
Advertentiën worden Ingewacht tot DiNSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
me—awg—pmeiwb—ammmwwim pjnianui «iwimujij m ii hip i i, 1
Alle sttiKAen voor de Reüaetïe bestemd. A«iver6cia«I6is ess verder# AdtMiaiësferi&sge >s#e se «eoaea me- SJtg-geveria.
3. Maak maar één blokje zwart.
Indien ge twee blokjes zwart
maakt, is het stembiljet van
onwaarde.
7. Vergeet niet je Oproepings
kaar t in je zak te steken, als
je naar 't Raadhuis gaat.
Geen vrouw In de Staten.
In 't district Ridderkerk zijn er 13 lijsten
ingedient. Op enkele komt een „Mevrouw"
voor.
Op lijst 5: Mevr. van Manen uit Den Haag.
Op Hst 6: Mevr. Italüe van Embden uit
Leiden.
Op lijst 10: Mevr. Wijnac-nta Francken uit
Den Haag.
Leest nu eens de Agenda voor dcStaten-
zitting op 29 April. Stel nu, dat er dan,eens
„Mev ouwen" in zaten. Wat moesten die dan
toch doen. De Agenda is:
le. wijziging reglementen van Delfland
en Schieland
2e. wijziging van de dijktafel van de
Hoeksche waard en het reglement voor het
waterschap de Oost-Hoekschedijkenen vast
stelling-van een reglement voor het Water
schap Bosschendljk;
3e. reorganisatie polders onéer Dirk-
sland e. 0.;
4*. reorganisatie polders onder Nieüw-
H el voet e. 0.;
5e. wijziging bijzonder reglement voor
den polder Langeland en Kortland
6e. wijziging dijktafel voor Voorue en
Putten
7e. regeling veerdienst Rhoon—Goid-
schalxoord
8e. regeling veerdienst Maasluis—Rozen
burg;
9e. subsidie havenaanleg en vaartverbe
tering Katwijk—IJ muiden
10e. subsidie ten behoeve van uitbaggeren
van de haven van Maassluis;
11e. regeling onderhoud van den grind
weg van Sas van Dlrksland naar Herkingen
12e. vergoeding aan den aannemer van het
onderhoud van de haven van Stellendam
13e. voeren van rechtsgedingen naar aan
leiding van 8Chadevaringen aan de provinciale
brug over de Oude Maas onder Barendrecht;
14e. motie-Ter Laan tot invoering van den
acht-urlgen werkdag en adres van den Neder-
landschen Federatieven Bond van Personeel
in Openbare Dienst;
15e. vragen van het Statenlid Van Zadel-
hoff betrekkelp het vrouwenlijk griffeper-
soneel
16e. verhooging garantie der provincie
voor door het geneesmiddel gesticht voor
krankzinnigen te Utrecht op te nemen kas
gelden
17e. wfiziging provinciale begrootingen
voor 1918 en 1919.
Deze Mevrouwen over de Polders van
Dlrksland en de haven van Stellendamover
de dptafel van Voorne en Putten en dito dito.
Neen, dat kunnen ze niet.
Maar over 't Vrouwelijk personeel der
provinciale griffie? paarvoorkunneniijtoch
pleiten. Ja, dat kunnen ze. En zeer waar
schijnlijk kunnen ze 't met groot talent.
Doch er zijn onder de 82 Statenleden ook
groote mannen van talent, uit alle partijen,
die sociaal even fijn gevoelen, en even recht
vaardig kunnen oordeelen en beslissen als
de hoogst-staande Mevrouw,
Wat moet een Mevrouw dan in de Staten
doen De Antirev. partij heeft op haar lijst
geen vrouw. Maar wel een man die ook iets
van de Griffie afweet.
Stemt den heer
Nadruk verboden.
't Gebeurde in een onzer zeebadplaatsen.
Daar kwam de gereformeerde kerk tot
openbaring, gelijk, meen ik, de kerkrech
telijke uitdrukking ls; de ambten werden
ingesteld en de ambtsdragers bevestigd,
ik las cr ergens 'n beschrijving van.
En ik herinner me heel goed, dat daarin
nogal iets merkwaardigs voorkwam.
Vergis ik me niet geheel, dsn vertoont
deze jongste kerk de eigenaardigheid, dat
het aantal ambtsdragers, hoewel niet groot,
dat der niet-in-'t-ambt-staande matjslldinaten
overtreft, waaruit de opmerkzame iezer reeds
vanzelf de juiste opmerking maakt, dal dan
ook 't ledental dier kerk niet groot kan zijn-
Toch is zij keurig geïnstalleerd.
Het kerkgebouw is in een der meest aan-
zienlpa straten, in gtemmigen maar stati-
gen stijl gebouwd, zelfs moet er een sier
lijk torentje niet op ontbreken,
't Geheal is zonder in eenig opzicht op
dringerig te zjjn, toch aantrekkelijk
Zoo ook het interieur: eenvoudig, maar
waardig en aangenaam voor het oog.
Zooals een vrouw van smaak niet rust,
wanneer ze er de middelen toe heeft, voor
haar gansche woning welverzorgd ls, zoo
ls 't hier een „welverzorgd" kerkgebouw.
Tenminste naar de beschrijving zegt.
Er behoort zeker moed toe, wanneer een
zóó kleine kerk zóó voor den dag durft ko
men, maar de omstandigheden zijn hier dan
ook min of meer buitengewoon.
Vooreerst was hier 'n „moederkerk",
V/aarbij de enkele verstrooide leden jaren
lang „Inwoonden" en die reeds enkele zo
mers in de badplaats een afzonderlijken
dienst had Ingesteld. Die „moederkerk" heeft
haar dochter, toen deze thans tot een zelf
standigen staat des levens kwam, roljaal
haar uitzet gegeven I
Dan bomt er nog iets bij.
In de zomermaanden, lu het badseizoen,
grorit het getal gereformeerden daar met
den dag.
Ja, de tijden veranderen.
Een halve eeuw geleden zullen er nog
niet veel calvinistische badgasten in onze
zeedorpen gezworven hebben.
Doch daarin kwam wel wijziging.
Het is ons gereformeerd volksdeel ia meer
dan een opzicht naar den vleesche gegaan
en daar zijn er nu vele honderden, die in
hun zomervacantie in de bosschen of aan
de zee nieuwe krachten verzamelen voor
hun arbeid.
Zelfs is 't geen zeldzaamheid, als gerefor
meerde funiüën voor 'n heel seizoen „aan
zee" buizen. De man en vader is dan daags
in stad op kantoor en komt 'e avonds naar
de zijnen, óf hij brengt den Zaterdag en
Zondag bi] zijn familie door.
Op dien aanwas moest men rekenen.
En 't was zeker niet te véél gehoopt, dat
zulke tijdelijke, gereformeerde badplaatsga*-
ten, die uiteraard niet op een rijksdaalder
en ook niet op een geel lapje behoeven te
zien, in ruime mate tot den dienst des
woords in deze zoo kleine en zwakke kerk
zullen bijdragen.
Waarom ik dit alles wat uitvoerig mede
deel
Om er eenige leering uit te trekken.
Wie wat in 't vaderland heeft rondge
keken, zal menigmaal getroffen, zijn door de
eigenaardige plaats, waar het gereformeerde
kerkgebouw vaak is weggestopt.
In een steegje; op 'n ach'erpieintje.
Wie als vre.emdeiing in zoo'n plaats kwam
kon zonder hulp het kerkje niet vinden.
En als hü er voor stond en er ia kwam
hoe stootte alles vaak afwitte mu
ren, de koude vloer, de martelbanken, 't
armoedige spreekgestoelte, 't leek soms wel
of 't er om gedaan werd, aües zoo armelijk,
zoo ruw, zoo afstooteigk en afzichtelijk mo
gelijk te hebben, tot de groezeiige, gelige,
verkrompen papiertjes aan den wand toe:
Gij zult niet spuwen
Toch is er in die kerkgebouwen menige
zegen genoten
De Heere is aan tijd nog plaats noch
omgeving gebonden I
En honderdmaal liever een geesteipen
zegen ontvangen In de meest armelpe om
geving, dan te verdorren en te verdrogen
in een harmonisch Ingericht kerkgebouw op
de meest idyllische plaats.
Ket een behoeft echter het andere niet
uit te sluiten.
En dan Is 't zeker goed gezien, dat ook
de omgeving en de inrichting, als dit kan,
met de waardigheid van den eeredienst be-
hooren in overeenstemming te zijn.
Niet het minst op zoo'n badplaats.
Daar komt in den zomer van aües.
En men weet: het menschdoni, tegen-
geowoordig, zoekt.
Het wii, voor 'n deel „religie", maar vraagt
en tast naar den weg. Weinu, ook voordat
vragende menschdoni zet de gereformeerde
kerk haar deuren open en presenteert zich
zóó, dat tenminste 'I uiterlijk aanzicht niet
afschikt.
Wat dat geven zal, weten wc niet.
Dat laten we in 's Hecren hand.
Maar dit Is zeker: God werkt middellijk
cn om met Jezus Christus in aanraking te
komen en door Hem tot den Vader ie gaan,
is voor alle dingen toch noodig, dat iemand
op wat wpe ook, komt onder 't gehoor des
Woords.
Doch nu de keeizij van 't geval I
Daar zijn er die meenen, dat.de Waarheid
wel meer herberg vinden zou, als z§ zich
maar in een passend „modern" gewaad weet
te vertoonen en in een aantrekkelpe om
geving 4en „cultuurmensch" weet te boeien.
Zóó meenen het sommige „jongeren".
Tenminste, dien indruk krijg Ü9 al
voeg ik er direct aan toe, dat niemand hen,
die zich als „jongeren* aandienen, overéén
kam scheren mag
Maar sommigen der „jongeren* dan:
De preek moet worden gemoderniseerd.
Tot ons komen in nieuwe klanken van
moderne kunst.
De „liturgie" moet uitgebreid.
De „religie" moet aantrekkelp zijn
Als ik al die dingen zoo hoor en lees, dan
kan ik soms forscbe en harde woorden
moeilijk terughouden.
Wee I de „religie" als ze den natuurlijken
mensch „lokken" wil, door hun aangenaam
tc willen zp I
De getrouwe prediker stoot af, wakt weer
zin, prikkelt tot haat eiken men?cb, die nog
voortleeft in den staat zper natuuripe ge
boomte, dat blijft eeuwig waar.
Gods Woord is geen lichte hechtpleister.
Het is een scherp, tweesnijdend zwaard.
Zet den man van 't mjderne leven of de
vrouw uit de monderne wereld desnoods in
een fauteuil, in een weelderig gemeubeld
kerkgebouw, waar 't gedempte licht door 't
gekleurde kathedraal glas binnenvalt.
Betoover hen door prachtig orgelspel.
Zet als prediker er een eerste klas rede
naar op 't platform, laat hem spreken In 't
meest klank- en stijl vole Nederlandsoh,
dat onze ee iw kent, In zinnen van weg-
sleepende schoonheid
Maar laat hij een getrouw prediker zp I
Die den goddelooze zegt, dat het hem
kwaip zal gaan, die den natuurlpen mensch
in een spiegel zp ware gedaante laat zien
arm, ellendig, melaaisch, van den hoofd
schedel af tot de voetzool toe, dood in zon
de en misdaden
die den pnwedergeborene de eeuwige ver
doemenis aanzegt, tenzij hij wederom gebo
ren worde;
die den burgerlijk-brave beteekent dat al
zp gerechtigheden zp als ees wegwerpe-
lp kleed, en ge zult ziea, dat ondanks
de meest lokkende omgeving en den schoon-
sten vorm de wondende waarheid niet ver
dragen wordt door het Gode vpncSigemen-
schenkind, tenzij Gods Geest die waar
heid gebruiken wil om het steenen hart te
verbrijzelen.
Als daar, onverschillig in wat vorm of
woord, Afgezien ook van de plaats van sa
menkomst of de inrichting van de eeredienst,
welke alle aan de hoogste elschen kunnen
voldoen;
Als daar Gods volk geteekend wordt
„In dit aardsche jammerdal
Is een volk van naakten, blinden,
In hun oogen niet met al,
Zp se ia Gods oog welbeminden.
Vaak gehaat, veraeht, verdrukt,
Vloeien tranen uit hun oogen,
Door het lijden neergebukt,
Gaan zij onder 't kruis gebogen
Dan wendt zich de natuurlijke, zij 't ook
nog zoo religie-zuchtige mensch van die
teekenlng kt en als dan gevraagd en beleden
wordt
„Heer, el laat de laagste plaats
Onder hen mij zp gegeven)
Nooit heeft iemand zooveel kwaads
Tegen zooveel Hcht bedreven
Dan gaat hij toornig heen, en mort dat
dit geen religie is, die zich presenteeren kan I
Maar Gods arm en ellendig volk, in wat
vorm en op wat plaats die prediking ook
gebracht wordt, juicht van heilgenot: zóó
wil het erkennen te zijnzóó wil het geza
ligd worden.
Deze „antithese", wordt door niets, ook
niet door éénig „synthetisch christendom"
ooit overtuigd.
UITKIJK.
71
Amice t
Zoo juist heb ik een lijvig boekdeeltje
neergelegd, waarin ik eenige ureu ingespan
nen heb zitten lezen. Ik weet niet, of het in
je bezit ls. Zoo niet, dan raad ik je sterk
aan, het te koopen, want het is waardevol;
het is historie.
In m'n vorige brief schreef ik over den
tijd, die tegenwoordig voortvllegt.
Iedere dag brengt wat nieuws met zich en
daardoor vergeten we zoo gauw.
Daardoor zouden we ook gaan vergeten,
wat in November jl. i3 geschied.
Maar de bekende uitgever Kok in Kampen
heeft er voor gezorgd, dat we niet te gauw
zullrn vergeten I
Hij heeft den eveneens bekenden schrijver
en redacteur van het Chr. Historisch dagblad
„De Nederlander" bereid gevonden, die
spannende Novcmber-dagen in boekvorm te
brengen en zoo ligt hier dan vóór mij de
geschiedenis der maand November in Ne
derland.
De sprekende titel in November alom.
Reeds enkele weken ligt het onopenge-
sneden op mijn schrijftafel. Niet, dat ik er
geen belangstelling voor had, maar mij ont
brak ten eenenmale de tijd, om er aan te
beginnen.
Vanavond vatte ik het plan op, het te
doorbladeren. Maar ik heb het niet door
bladerd.
ik heb heele passages gelezen, ondanks
het feit, dat alles mij bekend voorkwam.
Och, ik lees uit den aard van mp beroep
zooveel couranten, dat het al heel sterk
moest zijn, wanneer ik die November-ge-
beuftenissen vergeten was. Dat neemt echter
niet weg, dat ik met genoegen het boek heb
gelezen. En nog eens: ten sterkste raad ik
je aan, het te koopen. Het ls een blijvend
boek.
'k Geef toe: het ls een droog boek, In
dien zin dan, dat het geen roman, geen
verhaal is. Het is slechts een aanééarijging
van couranten- en Kamerverslagen. Maar
waardevol Want ach, die couranten gaan
verloren, worden gebruikt ais scheur- en
pakpapier (arme journalisten, die er al hun
krachten voor hebben ingespannen I) maar
dit boek heeft iets blijvends.
Inderdaad was het er noodig, want de
menschen vergeten zoo gauwt
En men zon heusch gaan vergeten, dat
b;|