IN.
Zaterdag 29 Maart 1919.
M"u Jaargang N*. 2180
Toor de Kufidliollandsclie en Zeeuwsclie Eilanden.
Eerste Blad.
Antirevolutionair
Orgaan
4
IN HOC SIGNO VINCES
J. BoumanI
en eenen
henkomst
tibouwer*
aan het
finegracht
id en het
per zich
ke Land-
LLANO.
jrwaa'den
gensplaat.
OP DEN UITKIJK.
„HET GOUDEN HERT",
pprtëtair E. C, F. 11. LEE-Mow.
LAND- EN TUINBOUW.
I
O. Een
RELEY
OAVID-
K. Een
en
rs. LE COÏTS.
Ijk onder Ouddorp
tfman te Kampen,
W. BOEKHOVEN Zonen,
iüe «ütsutcM voor de lfteiaetie A«otAip»»*r*tac de ftltgevcg».
In oorlogstijd noemt men groote huisge
zinnen de levenskracht der natiein vredes-
DINERS f 1,— en hooger.
LOGIES MET ONTBIJT
f 1.25, f I 50, en f 1.75
Tel. no. 1532. Aanbevelend,
Set door ieder aanbevolen adres.
V
I
FOREN
l&GOO
e prijzen franco
Is met koperen
der Martelaren,
id door den heer
rling te Middel-
ïsaag 2 April 1919
April 1919, beide
koffiehuize van
veiling en afslag
e aangenaam ge-
:n Rentenlerswo-
ven in hét dorp,
elling en vóór den
ur alsook op an-
vragende.
1 Juli of eerder.
ms in de maand
ran
O. 248 R. V. M.
Ueuw-Weaterloo,
O. 150 R. V. M.
)ud-Westerloo,en
i Q. 23 R. V. M.
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMELSDQK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 12Vi Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Adveijentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10UUR.
Rechtshouden in Revolutie tijd
Als er ooit eén ernstige Tijd doorleefd
wordt, dan js 't de huidige. De revolutie
geest doorwandelt Europa, en in de Novem
ber dagen dong ook in Nederland een onver
antwoordelijke minderheid naar de macht der
Overheden, 't Was in gausch ons Vaderland,
op 28 Nov. een ure des Gsbeds, door enze
Regeering gevraagd en al wat zich den Naam
van den Christus niét schaamde, ging op
waarts ten dank aan Hem, die onze zoo
kioeke*Regeering in die voorafgaande socialis
tische woelingen, zoo krachtdadig had on
dersteund; maar ook om in 't Gebed Hem
af te smeeken hulpe voor de sombere Toe
komst, ais oproerige elementen hun slag zou
den pogen te slaan.
't Was op 28 Nov. een Bidstond voor 't
Christenvolkmaar op dien eigen dag zond
mr. Troelstra een Manifest de steden en dor
pen van ons Vaderland in, waarin hQ er op
wees, dat, al was de Revolutie op 12 Nov.
mislukt, hij met de zijnen weer op een Nieuwe
mikte.
En nog maar drie weken geleden, heeft hQ
publlekelQk in de Socialistische Gids, weer
hetzelfde verklaard. Zelfs In de Partij verkla
ring voor 't aanstaand Paaschcongres staat
't nogmaals zwast op wit, dat ze de Revolu
tie aan durven en als de omstandigheden er
toe nopen, haar ook in Nederland zullen in
luiden.
De Socialisten hebben geen rust voor 't
hol van hun voet, de revoluties in Europa
ontvlammen hun hart voor omverwerping
van zelfs een wettige democratische Over
heid, zooals wij die in Nederland hebben.
Ze leven in RevolutiegeestEn daarom
moeten alle Christenen schouder aan schou
der staan, als één machtige phalanx om 't
revolutionair geweld te keeren.
Eenheid onder ons! En met een reuzen
kracht ten strijde en ter StembusAls pro
test tegen alle onwettig revolutionair optre
den van een Minderheid. Om 't Gezag onzer
Overheden hoog te houden.
Houdt Rechts. Stemt
No. 1 van lijst 13.
De 8 uren dag.
In de bladen circuleert't volgende bericht:
D» 8 urendag voor Gemeente-perioneel.
Beu Ministerieele aansporing. Naar aanlei
ding van een schriftelijk verzoek werd aan
de heeren N. v. Hinte en F. v. Meurs resp.
voorzitter en secretaris van den Ned. Bond
vau werklieden in openbare diensten en be-
drQven een particuliere audienten toegestaan
met den Minister van Blnnenlandschen Zaken
ter bespreking van de invoering van den 8-
urendag, resp 45-urige werkweek door de
gemeentebesturen voor het personeel in hun
dienst. Deze audiëntie is verzocht, omdat
verscheidene gemeentebesturen meenen te
moeten wachten met da invoering van den
8-urendag, totdat deze zaak door de wet zal
>qn geregeld.
Daar de Minister door belangrijke bespre
kingen verminderd was, werd deu bestuurders
verzocht de bespreking met den secretaris
generaal te voeren.
Het resultaat van bet onderhoud was dat
de secretaris-generaal den vertegenwoordi
gers der organisatie namens den Minister
meedeelde, dat Z. Exc. beried was een cir
culaire aan de gemeentebesturen te richten
waarin de Minister te kennen geeft, dat hl]
het op prQs zal stellen wanneer met de in
voering van den 8-urendag de meest moge
lijke spoed zal worden betracht en niet zal
worden gewacht op de in uitzicht gestelde
wettelQke regeling.
De secretaris-generaal beloofde bovendien
m,M*. de verzending der circulaire de meest
mogelQke spoed zal worden gemaakt.
Hoewel op onze Eilanden 't Gemeen'eper-
soneel een luttel aantal Is, mag men daaruit
nog niet besluiten dat de stap van den Mi
nister niet een zeer democratische is. Voor
ae steden is t in eik geval van groote be-
teeker.n en ook voor 't Platteland ligd er
een vingerwijzing in, ja voor heel 't Sociale
teven des Volks dat de Minister op een 8
urendag, wiAr en zoo mogelijke overal prfls
pteld, Het voorbeeld was door 't RQk at ge
geven voor 't Rijk personeelnu word 't ge
geven voor Gemeente personeel En zelf tal
van industleën hebben hem reeds ingevoerd.
Nog geen rust ia Fnropa.
De toestand in Europa is nog gevaarlijk.
De stap, door de Hougaren gedaan, en zich
in de armen van de Bolsjewiki te werpen
en saam te spannen met de Russen wijst op
een haat tegen de Entente en een afkeer van
de Vredesconferentie, die niets goeds voor
spelt voor de rust in en zelfs buiten Europa.
De ongehoorde uitbuiting der Vredesconfe
rentie van Duitschers, Oostenrijkers en Hon
geren, de treurige politiek der Entente om
aan de vijanden van de Centralen, n.l de
Palen en Slaven mooie beloften te doen ten
koste van Duitschland en Hongarije; deuit-
hongerlngsmethode der Entente; de toeleg,
om te gappen aan' de Adrlatlsche zee; en
nog» andere grieven hebben heel Hongarije
geworpen it de armen der Russen, der Rus
sische Bolsjewiki I
't Is een prachtexemplaar, de Vredescon
ferentie te Parijs. Ais 't zoo doorgaat, vliegt
Europa of zeer spoedig of na weinig jareö
weer in lichte laaie.
In elk geval vormen nu reeds Duitschland,
Hongarije en Rnsland een coalitie van Vol
ken, waar de Vredesconferentie wel rekening
mee mag houden. En dan Volken met een
Bo!sjewi8tlschea geest bezield, die vijandig
staan tegen alles wat te Parts wordt be
disseld.
De Honger, 't geldgebrek; de vreemde,
Entente troepen op eigen grondgebied,' de
koloniën, het wispelturig karakter van Palie,
de onrust op den Balkan't is alles brand
stof, die opgehoopt wordt tot nieuwe ver
wikkelingen. En de Vredesconferentie schQnt
alles onbeduidend te vinden. Ze vergadert
alsof er aan Europa geen wolkje aan de.Iucht
is, terwijl heel Europa notabene nu nog in
vlam en vuur] staat,f en Inj alle Staten de
tegenzin tegen de Conferentie openbaar
wordt. Zelfs de Socialisten van Itaiië hebben
zich van hun eigen Internationale afgewend
en gaan van Ruslands internationale lid wor
den Heel Eiropa is nog één chaos.
Nadruk verboden.
Ja, 'k weet heter Is gevaar
Gevaar, dat mij 't érgste overkomt, wat
een dagelQksch en wekelijksch scribent
treffen kan
Wat dat is, raadt de lezer
Dat men hem op een vergissing betrapt;
dat hQ 's een keer wat sjofeltjes voor 't publiek
komt; dat hQ bQ ongeluk eenigen broeder
op de teenen trapt, dat hQ oude pluu je aan
trok, in verstrooidheid meenend met 'n nieuw
pakje voor den dag te komen
Neen, niets van dit alles.
Dat wordt hem al te gader, als 't uitzon
dering blijft, wel vergeven, de goedwil
lige lezer en de doorgaans nóg goedwilliger
lezeres merken bQ zichzelf op, dat het b ste
paard weieens struikelt. ZQ vinden het, goed
bezien, 'n .slavenwerk, om élke dag of élke
week weer met wat nieuws te] komea en
den man, die dAt kunststuk volbrengt, ver
geven ze wel eenige kleine tekortkomingen.
Neen, bepaald gevAArlQk wordt het
Als men u verdenken gaat, er een stok
paardje op na te houden; als er in de buurt
rondverteld wordt, dat gij er op uit rQden
gaat, èa als de verdenking waarheid
bevat
Nu ben ik voor mQ, wat dit laatste betreft,
volkomen gerust.
Maarvermijd ook den schijn des kwaads.
Intusschen, een onderzoek kan zóó urgent
zQn, van zooveel beteekenis voor het volks
leven, 't kan daarbQ, óók door geestver
wanten zóó worden veronach'zaaml, dat men
er telkens op terugkomen móét.
Er kan ook 'n vuur zijn dat brandt.
En de schrijver, mits hQ nauwkeurig wake
tegen onheilig vuur, mag dat niet blusschen,
omdat misschien eenig lezer kregel vragen
zou: .Is die man daar nu al weer?"
Genoeg, ik kom al ter zake.
En over 't onderwerp, dat me na ter harte
ligt, Iaat ik ditmaal twee mannen aan 't
woord, die wel recht van meespreken hebben.
Vooreerst de .Poortwachter" in de .Ster".
Zonder eenige inleiding zich daarin
guns' ig onderscheidende van ondergeteekende
op zQn eigen puntige manier zegt hQ
Siotei ëie^siiraiii
Gedempte Boerensteiger 03A, 633
14739 Direct nab| de Hoofdsteeg,
Rotterdam,
tijd Iaat de natie haar groote gezinnen ver
huizen naar Amerika.
In oorlogstijd verwacht men voor een
onafhankelijk volksbestaan veel van de groote
huisgezinnen, want zij leveren de noodige
soldaten en munitie werkstersin vredestijd
acht men die vele kinderen een overbodige
luxe.
In oorlogstijd roept men om rQkssubsidie
en belastingaftrek ten behoeve van het groote
hulsgezin; in vredestijd vindt men, dat de
groote huisgezinnen "Zlchzeiven dienen tc
redden, en dat het rQk zich niet kan inlaten
met andermans al ie talrijk kroost.
In oorlogstijd begint men in te zien, dat
een gezinsloon toch wel billik isin vredestijd
zegt men koppig: .Onzin, voor gelijken
arbeid past gelQk loon".
In oorlogstijd waardeert men vaders van
veel kinderen, als stoere werkers, verstandige
opvoedersin vredestijd fluistert men achter
hun rug, dat het dwaas is zooveel kinderen
te hebben, en dat zij toch wat .verstandiger"
zouden z?a.
In oorlogstijd eert men de moeder van een
vQftal gezonde voorden dienst goedgekeurde
jongens, als een kranige vrouw, een helden
moeder in vrc lestijd heet zij het „arme
huissloof" en heeft men op alle theeyisites
cn avondpariqtjes medelijden met haar, om
dat zij „nooit eens uitkan gaan,
In oorlogstijd ziet men hoog bQ het groote
gezin op, als bQ een adelaarsnestin vre
destijd ziet men er laag op neer, als op een
hol vol jonge konijnen.
Hier en daar schérp maar ook on
waar
Helaasmaar al te juist.
In den ooi logs- en crisistQd was er alge
meen het begrip, dat het grootere gezin ook
zooveel te zwaarder de algemeene levens
duurte voelen moest en zoo hielden toen de
duurtetoeslagen wel degelijk rekening met
de grootte van 't gezin.
Thans gaat men de loonen normaliseeren.
En ook waar de concurrentie uitgesloten
is en het zuiver ambtenaarsloon geldt, daar
kost het de grootste moeite en lukt het vaak
nóg niet, om ook maar eenigszins met het
gezin te laten rekenen.
't Ij wAAr, we winnen wèl.
Voo al in onze eigen kringen
Maar toch worden ook daar nog de zon
derlingste redeneeringen ten beste gegeven.
Zoo b.v. die broeder van onlangs.
Die bracht den Bijbel tegen kindergeld in I
Kinderen zQn een zegen, zei hQ. Een erf
deel des Heeren, Hoe meer kinderen, hoe
grooter zegen
Wat natuurlijk volkomen juist isl
Maar wat zegt men dan van de neerge
schreven en in de pers afgedrukte conclusie,
dat dus de Schrift tegen kindergeld is, wQl
het dan immers net lijken zou, alsof de
kinderen een last waren, die door meer geld
moest worden verlicht
'k Zal dAAr geen woord aan verspillen.
Ter overvloede merk Ik nog op, dat zeker
niemand onzer het zóó zou willen inrichten
gesteld al dat dit kon! dat ai meer
dere zorg voor de vaders en moeders van
groote gezi men, werd weggenomen.
Gok die zorg was zoo vaak 'j zegen.
Die dichter bQ den Heere bracht, het gebed
verinnigde en het geloof deed opleven.
Die ook tot grooter Inspanning prikkelde,
welke èn het gezin zelf èu de gansche maat-
séhappQ ten goede kwam.
Dat alles geef Ik voetstoots toe.
Maar ik vraag, dat men een open oog
hebbe voor de droeve wQziglng in onze
maatschappelQke toestanden
Hoe was het, 'n halve eeuw terug?
Ondanks velerlei ongerechtigheid, die toen
reeds gevonden werd, was toch de regel,
dat de man tot zekeren leeftQd gekomen
huwen ging; dat hij dan zorgde voor de
inkomsten van het gezindat zQ itidien
niet God zelf met kinderloosheid bezocht
'n stelletje ki ideren kregen en dat zulk een
gezin de norm was in dien kring^_
Wat was daarvan het gevolg?
Dat de levenstoon, de levensstandaard iu
zoo'n kring zich richtte naar die norm, naar
dat gezin-met kinderen.
En dat was voor 't leven 'n groote et:un.
Hoe h dat alles veranderd
Ook, de menechen meer achteraf in 't land.
waar de oude zeden 't langst standhouden
weten dat zoo niet.
Maar de centra geven den toon aan.
Daarnaar regelt zich tenslotte toch goed
deels 't leven des volks.
Hoe het langzamerhand geworden is?
De jonge man denkt niet aan trouwen.
En dat niet, wat ik ten zeerste prijs, zoo
lang hQ door zQn verdiensten niet in staat
is, een huisgezin behoorlijk te onderhouden,
neen I er werken heel Andere motieven.
HQ ziet er tegen ophij past er voor, om
zijn betrekkelQk rijk en zorgenvrQ jongge-
zellenleven op te geven en het zorgvolle
leven te beginnen van gezinshoofd.
En als hQ eindelijk tóch trouwt
Dan zoekt hQ vaak een vrouw, die óók
een goed gesalariëerde betrekking heeft en
des zfns en widens is, die betrekking ook
in haar huwelQk aan te houden.
't Mes snQdt dan aan twee kanten.
En dat wordt steeds meer gewoonte.
Een, die 't weten kan, dr. C P. Gunning,
wees in dit verband nog pas op het Amster-
damsche onderwijzerscorps.
Ziehier een voorbeeld, dat hQ geeft, van
een enkele Amsterdamsche stadsschool
't Hoofd is gehuwd met 'n onderwQzeres
er zQn géén kinderen, enkele kleine bijver
diensten gezamenlijke gezinsinkomen zeven
duizend galden
Aan dezelfde school is 'n onderwQzer,
gehuwd 'n onderwQzeres, één kindgezins
inkomen "f5700.
En als derde voorbeeld: 'n onderwQzer
aan 'n an dere school, 'n onderwij seres als
vrouw, geen kinderen, beuren in één
maand, mèt .duurtetoeslagen" zevenhonderd
gulden en klAAgden verleden jaar, dat
de pensions zoo duur waren ter plaatse,
waar zQ gewoon waren in de vacantie hun
zomerresidentie te vestigen
Zie, zóó worden de zaden.
En dit drukt op den gauschen kring.
Men is eenmaal in zeker milieu.
Men wordt er mee gerekend, óók de
man en vader, die zQn vrouw in de huis
houding laat en die dankbaar is, als er wéér
een kind bijkomt.
Maar ieder voelt toch, hoe onhoudbaar dit
wordt.
En hoe, bQ die gansch gewQzigde toestan
den voor het kindergeld steeds meer reden
komt. Met name onder het ambtenaarskorps,
waar de verdubbeling van inkomsten door
huwelQk het gemakkelQkst gaat.
Anders ts het straks voor den .familie
vader" geen leven meer.
Vooral nu, helaas 't ontslag der ambte
naars bij huwelQk in onze ontkerstende
maatschappij, steeds meer onvervulbaarwordt
UITKIJK.
Keuring te velde van Pootaardappelen
De laatste jaren is de haudel in poot-
aardappelen op de Zuld-Hollandsche eilan
den sterk toegenomen. Werden vroeger de
poters algemeen voor comsumtie verkocht
of als loon in nature aan de arbeiders ge
geven, thans is dit geheel anders geworden.
Vooral wegens de uitbreiding van de
aardappelteelt werd de behoefte aan poot
goed grooter en vestigde men zijn aandacht
op de Zutd-Hollandsche eilanden. De laatste
jaren werden de pootaardappelen naar alle
oorden des lands verzonden en de resulta
ten welke men in de verschillende streken
hiermede bereikte, waren wat opbrengst be
treft zeer bevredigend. Toen de Holl sndsche
MaatschappQ van Landbouw in haar lQst
van te velde goedgekeurde gewassen ook
een aantal H. A aardappelen kon aanbieden
bleek al spoedig dat sommige afnemers bQ
voorkeur pootaardappelen kochten a(kom8tig
van te velde goedgekeurde gewassen. Het be
wQs dat men hiermede goede resultaten heeft
gehad, blQkt uit de groote vraag welke dit
seizoen bestond naar te velde goedgekeurde
pootaardappelen.
Tijdens en kort na de keuringwerden van
de oogst 1918 reeds veet aardappelen ver
kocht en bleef er na d'ea tijd steeds groote
vraag bestaan. Het valt niet te ontkennen
dat er dit jaar buitengewoon veel vraag naar
pootaardappelen was, zoodat ook de niet
te velde goedgekeurde poters gemakkelijk
werden verkocht. Dit neemt echter niet weg
dat vele solide afnemers st eds eerst trach
ten te velde goedgekeurde aardappelen te
koopen en slechts noodgedwongen de on
gekeurde-kochten.
Ook het a s. seizoen zullen de te velde
goedgekeurde pootaardappelen gemakkelQk
te plaatsen zQn.
De vooruitzichten voor den afzet zQn zeer
gunstig. Men wil in vele provincies poot
aardappelen betrekken uit Zuid-Holland. Wil
men dus zQn afnemers tevreden stellen eu
zekerheid hebben dat zij als geregelde af
nemers jaarlQks terug komen, dan Is het
een eerste vereischte dat goede waar wordt
geleverd en steeds groote hoeveelheden voor
aflevering beschikbaar zijn.
Teneinde a, s najaar een flinke voorraad
te velde goedgekeurde pootaardappelen te
kunnen beschikken, is het gewenscht dat
zooveel mogelijk alle pootaardappelen, af
komstig van in 1918 te vélde goedgekeurde
gewassen, welke dit jaar worden uitgepoot
voor keuring te velde worden aangegeven.
De gelegenheid tot aangifte blijft voor-
loopig nog open gesteld, doch echter met
dien verstande dat geen aangiften in aan
merking komen, waarvan de herkomst van
het pootgoed vóór het poten niet kan wor
den vastgesteld.
De Hoofdcontroleur v/d Holl MQ. v. Land
bouw, G. A. V D. WAAL,
Klaaswaal. 25 Maart 1919.
Verplichte dubbele keuring.
Door de Zsalzaadbureaux, in verschillende
provincie i opgeri ht om het zaai en poot
goed goed te keuren, eer het mag worden
verkocht is de Zaadhandel reeds veel verbe-
lerd. Echter komt er nog veel minderwaar
dig zaad in den handel Jammer, dat erken
ning van veel zaaigoed nog plaats vindt na
keuring enkel op partQ en niet m keuring
eerst tc velde en daarna op partQ Voor dit
jaar bestaan er ten opzichte van zaai en poot
goed regeeringsmaatregelende Minister
bepaalde nl de max'mum prijzen van verschil -
lende te velde goedgekeurde gewassen per
100 K.G. belangrijk hooger dan die van de
landbouwprodukten, welke enkel op partQ
zijn goedgekeurd. Die hoogere garantleprQzen
brengen de landbouwers er toe om keuring
te velde aan te vragen. Een medewerker van
het „Hbld." uit den wensch, dat de Regeering
strak3 als zij haar bemoeiïigen intrekt, de
bepaling makedat er in 't geheel geen ander
zaai-en pootgoed zat moge worden verhan
deld dan van te velde goedgekeurde gewas
sen. Zoo noodig door middel van wettelQke
regeling. Met ieder nieuw oostjaar zouden
dan op een grootere oppervlakte dubbel ge
keurde grondstoffen worden aan gewend. Dit
kwam natuurlQk heel het volk ten goede, maar
ook den producenten. Onder deze zQn er, die
aan hooge pachtcontracten vast zitten. De
zulken zouden dan, bQ te verwachten prQsda-
llng der produkten een vergoeding hiertegen
vinden In de hoogere opbrengsten, als gevolg
van beter zaad en pootgoed.
Kalk en Phosphorzuur In het Voedjr,
Kalk en phosphorzuur spelen bQ de voeding
van onze huisdieren een groote rolontbre
ken ze min of meer, dan blQven de nadee-
ltge gevolgen niet uit. In de dierlQke werp-
sels, maar vooral In de beenderen komen de
ze voedlngszouten niet voor. Is het voedsel
arm aan die zouten, dan openbaart zich dat
bQ jongere dieren door been ver weeking (rachi
tis) bQ oudere door de bekende beenbreek-
zlekte, welke het meest veorkomt bQ melk
vee. Varkens worden stijf en raken van de
been, als zQ in hoofdzaak voedsel ontvangen
(aardappelen enzdat te weinig kalk en phos
phorzuur bevat.
Gehalte aan voeder staat natuurlijk in nauw
verband met den aard van den bodem en de
bemesting van den grond, waarvan de voe-
dermlddeïen afkomstig zQn. De beste en ge
zondste paarden komen uit streken met be-
langrQken bodem. We dienen derhalve om
onzen veestapel, onze paarden en varkens
gezond en krachtig te houden, ook doelma
tig te bemesten, cn aan onze akkers en gras
landen in voldoende mate phosphorzuur en
kalk toe te voeren. Vele onzer gronden zQo
k
fe
il.
v'*-'
m
