Zaterdag 15 Maart 1919.
848te Jaargang N°„ 2-176
voor tie Zuiilliollandsclie en SKeeuwscbe Eilanden.
1
mi
A n tirevo lu tionair
Eerste Blad.
vbêbsm
V
ÏN HOC SIGNO VINCËS
,-HET GöüDIf MER!",
OEN UITKIJK.
DINERS f 1,— es honger.
f 1.25, f 1.50, en f 1.75
Tel. no. 1582^ Aanbevelend,
li
gen vn Ufa
veel last
ID dagen
ildorp, had
n verpllch-
boete of 3
)1J Inzet, en-
bij afslag,
[otel Mefler
ïrf aan het
Sectie B
Koster Sr.
des u. m.
et tramsta-
n, baddings
'svoorm.
[ieuwstraat,
erenwagen,
houten eg,
eg, ijzeren
eeselpaard,
erzoeke van
SLUYS.
avonds 6'/i
Leglerse te
avonds 67»
ierse aldaar
t St. Crispin
no 2359 ge-
dhrt J. Le
is n. in. ten
aan de Kaai
iddings enz.
avonds half
van C. de
V. Maat)
md, aan den
ns. 143,144
3 perceelen
telkens des
et logement
n landbouw-
>ij het dorp,
dert van der
oet uiterigk
telkens des
en, waarvan
en grond te
Dirk Doene-
Sectle E nos.
5 86 aren of
en in massa
Human Ta-
aanvaarden;
nam. 3 u ur
aart te den
nam. 3 uur
aart, aldaar
en welland
r den Bom-
B nos. 277,
13 A. 30 c.A.
:n verzoeke
Starp.
1919, telkens
In het loge-
bQ velling,
at aldaar, bQ
edacht", met
jw- en Wei-
30 Hectaren,
den Bommel
el en Polder
te Ooltgens-
voningen aan
ien. Te aan-
Luyendgk
jet omschre-
ntore
)lng te Ooit
en 26 Maart
in het hotel
in het café
ilag van tien
:spad te Oolt-
heer A. van
i combinatie.
.25 per week.
KERMAN.
Maart 1919
uur, In het
>i) veiling en
r bij afslag,
50 H.A. of 80
luw- en wei-
pölder onder
ten omschre-
12 Maart 1919
ude Touge en
in de maand
g van de hof-
;eveer 33H.A.
den Ouden
en .Bommel"
staande aan
verzoeke van
Bommel.
laart Publieke
.Veldzicht" te
partij
men, kozijnen,
■galvaniseerde
HeetrJ. J. van
Deze Courant verschgnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling,
BUITENLAND bg vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
W. BOEKHOVEN Zonen,
SO MM ELS DIJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 127, Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 Cent per" regel.
DIENST AANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zg beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIjDAGMORGFN 10 UUR.
Alle ssmkfe.es* «Ie
ess méere AdnlBi« <r*tte wkkco toe «e sesdea @®n «e EUfeven
leder betale mee.
De financieele toestand van ons
Land is treurig. En ieder begrijpt
waarom. Vóór den oorlog stond het er
met onze Staatsinkomsten en Uitga
ven aardig voorniet zóódat de Spe
cialiteiten op geldgebied niet
soms bedenkelijk bet hoofd schudden,
maar men hoopte en geloofde, dat de
toenemende welvaart do3 Lands de
grootere, st jgende uitgaven voor alle
Departömenten wel zou bijhouden. Het
Sociale Werk, de betere bezoldigingen
pe hoogereeen aan meerde volksgroe-
den gegeven óf in het uitzicht gestel
de pensioenen, de ruimere subsidies
voor allerlei doeleinden van School en
Vereenigingenze mochten dan alle
vele millioenen meer kosten, maar de
klimmende welstand aller volkslagen
zou die moeieiijkheden wel te boven
komen. De Uitgaven voor Ouderdom-
en Invaliditeits- en Z:ekteverzekernig,
voor Lagere en Middelbare Onderwijs
en Vak- en Industrie- en Handelscho
len, voor Spoorwegen en Kanalisaties
en Trams enz, mochten dan jaarlijks
stijgen geen nood de
hoogere ontwikkeling des Volks de rij
kere bedrijvigheid van Landbouw en
Veeteelt, Scheepvaart en Industri zou
alle financieele pestimisme te niet
doen. Millioenen meer, zou 't Staatsbud -
get aangeven, maar 't zou terecht ko
men door do hoogere levensernergie
van alle standen.
Zóó was de algemeene indruk.
Tot da oorlog kwam, die een zee
van financieele moeieiijkheden over
Erve deed vloeien. De mobilisalie, Vloot
en Leger. Vergoedingen aan de huisge
zinnen. De distributie. Wie de woor
den, die allen maar, uitspreekt ziet
voor zich een berg van uitgaven. En
het is ieder bekend, dat -we thans voor
een Oorlogsschuld zitten van 1100
millioen, die waarschijnlijk, eer het
jaar 19 om is wel 1500 millioen zal
bedragen, want de Minister heeft al
laten doorschemeren, dat hij nog eens
een Leening zal uitschrijven van 400
millioen. Die 1500 millioen moeten af
betaald wordenvoor rente en aflos
sing is er 20 tot 25 jaar lang, elk
jaar 98 millioen noodig Noodig is 98
millioen 20 a 25 jaar lang dus tot 't
jaar 1944 toe, om die 1500 millioen
oorlogsschuld af te lossen. Maar dat is
nog slechs een deel der Staatsuitga
ven,
Er is een Tekort op de gewone Staatsuit
gaven (afgedacht dus van de Oorlogs
schuld 1) yan 39 millioen misschien,
als de tijden eens was beter worden
zal dat Te kort 29 millioen worden.
Laten wij het hopen 1 Maar dan moe
ten er nog betaald worden 35 millioen
voor hoogere Lagere Ouderwijssalaris-
een nog 13 millioen voor Ouderdoms
wet, vrijwillige ouderdomsverzekering
en Radenwet, Is dus samen 29 millioen
plus $5, plus 13 plus 12 of samen zoo
oromé de bij 90 millioen te Jcortt
Versta ons nu heel welVoor de
Oorlogsschuld of Crisislasten dat is een
aparte zaak, is jaarlijks noodig 98
millioen; maar voor de gewonehegroo-
ling of het dagelijksche Slaafshuishoti-
den is noodig 90 millioen Eu dan zijn
we er nog belangena niet.
Behalve voor die 98 millioen en die
90 millioen, is er nog te voorzien in
allerlei Salarisverhoogingin allerlei
Pensioenverhoogingin de reeclitspo
sitie van de ambtenarenin een Bijdra
ge voor 't Zuiderzeefondsin allerlei
aanleg en verbetering van Scheepvaart
kanalen, wegen en spoorwegensamen
60 millioen.
Tel dit nu maar op En ge schrikt
van 't jaarlijkech tekort.
Tel maar op98 millioen voor Cri
sisrente en Cris'safslagdaarbij 90 mil
lioen voor hoogere Onderwijskosten en
hoogere Sociale uitgaven; en nog 60
millioen voor hoogere pensioenen eu
economische maatregen te Land en te
Water.
Hoe moet de regeering nu de reu-
zentekorten delgen? door verhoogde en
nieuwe belastingen Of weet iemand een
anderen weg Er is geen andere weg.
Er zijn er, die de 1500 millioen oor
logsschuld willen delgen door een hef
fing in Eens\ dan, zeggen ze, behoeft
je ook geen 20 a 25 jaar lang die 98
millioen rente te betalen. Maar de Min.
van Finantien weigert zoo'n heffing in
eens, omdat die 't Kapitaal te sterk
zou aangrijpen. En aanstonds als de
tijden wat beter worden zullen er reu-
zensommen noodig zijn om da indus-
strio, handel en- scheepvaart weer aan
't werk te zetten. Dan is er geld noo
dig om weer met volle vlucht te gaan
werken; maar als er dan 1500 milli
oen eerst betaald moeten worden dan
do Schatkist, dan is e.r in de toekomst
geen krachtige kapitaalvorming moge
lijk; dan komt er gebrek aan gold en
kan de industrie enz haar vleugels niet
genoeg uitslaan. De Minister wil die
1500 millioen niet in 1 of 2 of 3 jaar
opeischenhij doet er liever 25 jaar
over, dan kan ons aankomend geslacht
ook nog een handje helpen, aan de
aflossing. Maar als die 1500 oorlogs
schuld met haar rente a 98 millioen,
dan toch betaald moeten worden, hoe
krijgt de Minister die 98 millioen bij
elkaar En hoe die 60 millioen En
hoe die 90 millioen
De 90 millioen krijgt hij door Ver-
hoogicg der Ink. en Vermogensbelas
ting; door verdubbeling der Beursbe-
lasting en quitantiezegeldoor verhoo
ging van de Personeele belastingdoor
verhooging van den distilleeraccijns
door een plaatskaarlenbelasting. Een
en .ander brengt op 54 millioen. En
de rest of 36 milllioen moet er komen
door belasting op tabak, sigaren, siga
retten; door herziening van 't tarief
van invoerrechten en belasting op cacao.
Zoo dus: 54 millioen aan directe en
36 millioen aan indirecte.
Hoe komt de Minister aan de 60
millioen? Door belasting op facturen,
cognossementen en vrachtbrievenop
wegenop registratie van veeop elec-
triciteit, op reclames of advertenties,
op lucifers.
Hoe komt de Minister aan de 98
millioen voor crisisrente Door de ver
dedigingsbelasting ad 35 millioen, plus
de successiebelasting ad 40 millioen,
door belasting op vermogensaanwas ad
15 millioen, door opcenten op den sui
keraccijns ad 7 millioen,
Hotel f&êsUfurant
Q©d®aspts Bo«renste!g«ir fi.lA, 63B
14739 Direct nab? de Hoofdstcag,
LOGIES MET ONTBIJT
rariotair R. C, F, i i LEE-ïesm
Het do«r i«der Aanbevolen &d?m,
Wie durft, welk rechtgeaard Neder
lander heeft bij zoo'n ontzaglijk tekort
nog den moed om te zeggen: Daar
aan betaal ik niet mee«. Wie durft nu
nog te mopperen, als hij aanstonds zal
betalen voor zijn pijp tabak, sigaren,
suikerklontje, lucifers, zijn kop cacao
enz.
O, late ieder werkman de hand op
den mond leggen en bedenken, dat
waar de Rijkdom aanstonds ontzaglijk
dokken zal moeten, ook hij, die zooveel
gaat genieten aan Sociale voorzorgen,
verplicht is om bij te dragen in do
reuzen tekorten, waarmee ons Vaderland
door den oorlog en Sociale wetten te
worstelen heeft.
Betalen is de boodschap, voor ieder!
En ieder, doe dat gewilligWant de
nood nijpt.
Wilden wa kiezersbedrog plegen, we
zouden zeggenDe rijken moeten maar
alles betalen. Maar ook voor die is een
grens. Want behalve deze Rijksbelas
tingen. moeten ze ook stevig dokken
voor do Gemeentekas en ook voor de
Provincie,
En daarom zoggen weleder betaio
mee, gewillig en dxnke God, dat we
nog uit don oorlog gebleven zijn, Het
Geld is nog te vinden, maar 't gevloeide
bloed onzer kinderen, haü leven is niet
meer terug te halen, Een ieder behar-
tige zijn finantieele plichten jegens Staat
en Vaderland!
Nadruk verboden,
Grootmond's studie vlotte niet.
Nadat hij z'n acte had gehaald en eeti
plaats bekomen bad, moest hij eerst van de
vermoeienissen, die een zesjarige studie had
meegebracht, wat uitrusten en zich in zijn
nieuwe omgeving wat inwerken.
Boeken zag hij dus niet veel.
Wel ging hij vaak uit; kreeg 'n heel pij-
pen-ek vol „vrienden"; voerde dra met zijn
aangeboren vrijmoedigheid" 'n hoog woord
in eiken kring, waarin hij zich bewoog; was
gezien om zijo gezelligheid en gevreesd om
zijn gevatheid en scherpte van tong.
Zoo gingen herfst en winter voorbij.
Toen 't voorjaar werd, zocht Arie Groot-
mond z'n oude studieboeken weer es op,
bestelde er een paar nieuwe bij en begon es
te informeeren, hoe lang en hoe ver de weg
wel was naar het station „hoofdacte".
Oef! dót viel hem niet mee
Dóar moest voor worden geblokt.
En dót vond Grootmond nu wel de Aller
moeilijkste bezigheid onder de zon, te
meer toen hij begreep, dat het blokken voor
de „hulpacte" er nog maar 'n kleinigheid
bij was.
Maarwat zou hij Anders
Als onderwijzer liep toch je carrière via
die „hoofdacte"
Hij zou in elk geval zijn b^st doen.
't Moet''gezegd, hij probeerde h.t op
allerlei manieren.
Met een „schriftelijken cursus", als spoor
student vaa 'n opleidingsschool in de hoofd
stad, den zelfstudie, in coöperatie met 'n
kennis, die ook op de hoofdacte jaagde,
maar veel verder kwam hij niet.
H| kocht 'n dure globe; hij kocht 'ndure
studiepifp; hij kocht zelfs 't\ met leer be-
kleeden bureau-stoel, om bij 'i laege zitten
wat n-inder last te hebben van de vermoeid
heid zijner partes posteriores maar 't
baatte r.iet veel.
Voor sommige vakken was hij goed.
Letterkunde v/as zijn stokpaardje. Niet, dat
hij 'n diepzinnig en diepvoelend litterator
werd, maat zoo van de vormen eu zegs
wijzen der taal bleef er veel bij hem hangen,
wat zfja vlugge pen en vaardige tong ten
goede kwam.
Msar niet de „denkvakken" wa3 't mis
En zijn geheugen ernstig inspannen, was
een kwelling voor hem
Zoo gingen er drie jaar voorbij en toen
Grootmond daarop in de zomervacantie es
'n dag de examens bijwoonde in de vage
hoop, düt-ie misschien 'n volgend jaar 'n
kansje wagen kon, was hij heider genoeg
van hoofd, cm zichzelf te bekennen, dat de
„hoofdacte" nog niet veel dichter gekomen
was bij de greep zijner hand, dan toen hij
drie jaar geleden er de studie voor begón
HQ was toen vier-en-twlnt'g jaar.
Vond het in 't eerst een „lamme boel".
Da „hoofdacle"'toch gaf meer traktement
en ope'nde den weg tot promotie en wie had
nu veel tres, om z'n leven lang „de oude
knecht" te blijven
Doch dra verzoende hij er zich mee.
't Was toch ook eigenlijk een verlossing
voor hem, toen hij al die geleerde bo-~ken
die hij hArtfe, die hem geplaagd hadden,
drie jaar lang, wegsluiten kon of aan
studiezinnige collega's kon overdoen.
Die weg wa» voor hem gesloten,
Grootmond nam 't niet al te tragisch op
en, levendig van aard als hij was, zat hij al
heel weinig meer op. zjjn kamer, maar nam
dra 'n werkzaam aandeel ia 't publieke laven
Hij woonde vele vergaderingen bij.
Sloeg geen meeling of bgeenkomst over,
van wat zijde ze ook werden belegd. Las,
wat hij kdjgen kon over de dingen van den
dag. En toen er voor 't eerst algemeene
verkiezingen gehouden werden, nam Groot
mond, zonder zelf nog beshst partij te kie
zen, met zijn gansche hart aan de politieke
beweging deel.
Kort daarna liep hij 'n blauwtje.
Met de dame-iu-kwesiie zou hij 'i mis
schien I nog wel eens geworden zijn, doch
haar papa was onverbiddelijk en liet Asie
Grootmond al heel weinig hoop. over: zó>
weinig dat deze, snel besloten als in den
regel was, direct een krassende streep door
die heele vrijage trok en zich weer op eigen
terrein terugtrok.
Toch had deze ervaring grooten invloed
op zijn verder leven.
De vader, bovenbedoel 1, was niet onbe
middeld; 'n type van een welgedaan burger
heer, die wat in de melk te brokken had en
dat weten wou ook.
Hij had Grootmond naar diens vooruit
zichten gevraagd.
Hm ja die waren niet schitterend.
En tóén had de „bourgeois" droogjes-weg
gezegd, dai-ie dan maar es terugkomen
moest, wanneer hij z'n hoofdacte en 'n paar
taalacten had
„Tot uw dienst, m'neer
Daarmee was 't onderhoud afgeloopen.
Maar 't maakte op Grootmond 'n dubbe
len, blij venden indruk.
Vooreerst kreeg hij meer en meer'ngrim-
migen haat tegen de gansche klasse, waar
van zijn misgeloopen schoonpapa zulk een
min aantrekkelijk type was. En daarbij kwam
een steeds sterker verlangen om op wat
wjjze dan ook, iets méér te worden in de
wereld dan „enkel onderwijzer" en door
menigeen ais voetveeg te worden gebruikt,
't Begin was al heel eenvoudig.
Ter plaatse werd een locaal blaadje, uit
gegeven, dat juist om dien tijd iemand vroeg,
die tweemaal per week een neutraa', maar
interessant en pakkend hoofdartikel schreef.
H9 schreef er opwerd uitgenoodigd om
es te komen praten en aanvaardde de be
trekking, incognito.
Dót was een kolfje naar zijn hand I
Hij was vlot ter taai, durfde wat zeggen,
critiseerde naar hartelust, prees en laakte,
voelde zich met de pen in de hand 'n koning
gelijk, zag zich toen 't langzamerhand
uitkwam wie tegenwoordig de stnkken-irs-de-
krant schreef, beurtelings gevleid en gevreesd;
kreeg een positieméér dan „maar 'n ge
woon onderwijzer".
Dat duurde 'n jaar of drie.
Toen kwam er ongenoegen en de uitgever
zegde na veel gehaspel 't contract op. 't
Kwam omdat Grootmond niet „neutraal"
blijven wou, èn een te grooten mond op
zette, wat het debiet van 't blad schade deed.
Maar hij zat nu eenmaal in 't zAai.
Hij kende nu 't klappen van de zweep en
bevrijd van de banden van 't neutrale blad,
voer hij nu met voüe zeilen de richting uit,
waarin aanleg en levenservaring hem dreven
en naar voor zijn talenten een dankbaar ar
beidsveld washij werd de verklaarde vjjand
der „bourgeoise" in die gansche streek.
„De Trommelslager" werd opgericht.
Hij werd er de leider, de ziel van.
Bij z'n pen, roerde hij nu ook weldra den
mond.
Zijn stem bulderde en raasde over de hoof
den der verbaasde hoorders heende woor
den rolden hem van de h'ppen en hoe minder
vast hij zich voelde wat de zaak betrof, waar
't om ging, hoe luider hij raasde en hoe
radder hij sprak.
Diep ging zijn studie niet I
't Was 'n mirakel met welk een minimum
van kenni3 mes in de pers en in 't publiek
een grooten mond opzetten kon
Als men zoo de „loopjes" maar wist.
Wat pakkende brochures in z'n hoofd had,
en. dii fdel
Een der partijleiders noemde hem eens
vertrouwelijk „een hol vat", maar dat
hoorde hij gelukkig niet,
„Kiinkt goed!" voegde direct een ander er
beteekenlsvol aan toe.
't Klonk In elk geval luid.
Weldra was hg in den wgien omtrek een
gezocht en een geducht spreker en de on
ontwikkelde arbeidersbevolking op het platte
land eerde hem als 'n soort profeet, dien zij
volgen wilden en die hen in't beloofde land
brengen zou.
't Liberalisme in zgn gemeenteraad was
hem uitermate gram en zócht hem op alle
v/ijzen.
Eerst lukte 't niet, voor zgn klas was
te goed.
Ataar toén er 'n nieuw „hoofd" aan zgn
school kwam en de Raad met opzet iemand
benoemde, die als „soclalister.vreter" bekend
stond, kwam er gauw conflict, G oofmoad
was niet gewoon 'n biad voor z'u mond te
nemenhij blies zich op als 'n booze kater;
fl ipte er uit wat hem op de tong kwam
en kreeg z'n on (slag. s?
„Ze zijn niet, van me af 1" ze! hg grimmig.
Kort daarna" werd hg benoemd tot „pro
pagandist" in 't gewest, 'n Jaar later troonde
hg reeds als medelid in denzelfden Raad,
die hem onderwijzer óf had gemaakt en
róg twee jaar later werd hg gekozen als lid
der Kamer.
't Partijbestuur wiide hem eerst niet.
Maar met zgn gladde tong en zgn bulde
rende stem hield Grootmond duizenden een
voudige partgieden onder zgn betoovering
en 't werd „ter hoogster plaatse" al spoedig
bekend, dat het heel wat onrust, zoo niet
erger brengen zou, als hij werd gepasseerd.
Daarop ga! de „leiding" toe.
„Ze konden er trouwens altqd nog wei
een grooten mond in de Kamer bij gebrui
ken", spette de secretaris.
Op 'n oversfap-station schudden dezer
dagen Arie Grootmond en Willem Goedhoofd
eikaar nog even de hand.
Goedhoofd geerde, derde klasse, van een
tweedaagsch vacantie-uitstapje naar huis
terug.
Grootmond reisde, éérste I naar den Haag,
Grillig is de ievens'oop van den mensch
UITKIJK.
I.
De algemeene wereldoorlog heeft tenge
volge gehad, dat thans de oogen van geheel
de wereld zgn gericht op de mogeigkheid
van verwezenlijking van het denkbeeld van
den Volkerenbond, in den tegenwoordigen
vorm opgekomen tijdens en gedeelteigk door
den ooilog Wie daaruit evenwel zou willen
afleiden, dat het denkbeeld van dien Volke
renbond, eene organisatie der staten in ge
lijken zin als individuen in den staat zgn
georganiseerd, een denkbeeld is uitsluitend
van den laatsten tijd, hg zou zich vergissen.
Want al is het denkbeeld niet even oud
als de wereld zelf, al is de oudheid geen
ander symptoom van gelqken aard aan te
wgzen als de sg amphictionen der Grieken
reeds eeuwen achtereen heeft de wereld
gedacht aan en gesproken van den Volkeren
bond. Het aantal zorgvuldig voorbereide
ontwerpen, dat aan den Volkerenbond is
geweid, is zeer groot.
'f
ti'f\
S?$
i i
JÉ