Woensdag 19 Februari 1919
èsste Jaargang N\ 2469
voor de ZaidliollaiBd^eliie en Zecuwselie Eilanden.
Antirevolutionair w HJF Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
LAND- EU TüflBöyW.
UIT DE PERS.
GEMEENTERAAD.
W. BOEKHOVEN Zonen,
ij die sieh nu abonneeren, ont
vangen de nog in deze maand
verschijnende nummers gratis.
msomstma mm uw■^^zxgtmatsmsfjJL.jmwiiutL-srssmam»
Deze Courant verschijnt e!ken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bi] vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMELSDIJ K.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 12Vi Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Aövertentiën worden Ingewacht tot DINSDAG- en VRIJ DAGMORGEN-10 DUR,_
^Ii«* SÊÏgiAI&rsÉ net** Öit548«a.«;flÉe ©45* «Ut SS*. r Ft€SS£*«i--s» «5-** AS&eëMsïk*ê%iëSêtk-Ü mh&ei i.£iï I f g. TL-, gj.
z
De nieuwe grest ia 't leger.
De Minister van Oorlog is een doortas
tend, voor den soldaat warm gevoelend man.
Wat er na de Harskaraprelieijes door hem
is beslist, weet iedereen. Generaal Snijders,
en alt iliustre voorbeeld, spreeks boekdeelen,
heeft zijn ontslag genomen, en allerlei ver
beteringen zijn tot stand gebracht, denk
maar om de ingestelde Commissie uit 4 of
ficieren plus de hoofdaalmoezenier, plus den
veldprediker in algemeenen dienst, plus 6
burgers met 't cog cp de caniine, rie verlo
ven enz., verbod van sterken drank ir. kam
pementen tn legerplaatsen, in alle cantines
van officieren, oaderolfkteren en soldaten;
een nieuwe regeling met meerdere waarbor
gen, dat een militair, die vrerdt gestraft,
recht wordt gedaan bij 't hem in te stellen
beroep, een betere rechtsprocedure voorden
solaaat, zoo, dat de klager zelf invloed heeft
op 't in te stellen onderzoek, invoering van
commissiën van- toezicht op alles wat de
maleriëeie verzorging van den militair be
treft en in die Commissiën zuilen onderoffi-
ten, ko-poraalsen soldaten vertegenwoordigd
zijn, gcstrenger toezicht op 'i vloekverbod
en nog meerdere bepalingen
En dezer dagen vermeldden de bladen het
volgende
Elk militair mag, ook namens anderen,
verzoeken of bezwaren betrekking hebben
de op plaatselijke toestanden, schriftelijk
indienen aan den commandant van het
legeronderdeel waartoe hij behoort of. aan
een hoogeren militai en chef.
Hierbij kan worden verzocht tot nadere
toelichting een monöd-ng onderhoud te
mogen hebben.
Wanneer hij rechtspersoonlijkheid bezit
tende bondeu en vereenigingen of bij plaat
selijke afdeïllngen dier öonden en vereeni-
glngen de wensch bestaat om verzoeken
of bezwaren van algemeenen atrd kenbaar
te maken aan den commandant van het
Veldleger of zelfstandige hoofden van wa
pens of dienstvakken, kan dit schriftelijk
geschieden. Hierbij kan een of meer leden
van het bestuur verzoeken toi nadere toer
lichting een mondeling onderhoud te mo
gen hebben.
Commissiën van samenwerking Ten
einde aan de -militairen van lageren rang
gelegenheid té verschaffen lot medewer
king met hun chefs ia zake hun verzor
ging, zullen drie soorten commissiën in
het leven worden geroepen.
lo. Kazernecommissiën voor de belangen
der militairen in zake de huisvesting,
nachtligging en al hetgeen verder de sa
menleving ia de kazerne behserscht.
2o. Voeding-commissiën, voor de belan
gen der deelaemers aan de menage met
betrekking tot de goede hoedanigheid, de
goede bewaring en de smakelijke berei
ding der levensmiddelen.
3o. Cantlnecommissiën, voor de bel "ngen
der militairen met betrekking tot de can-
tine. De leden der commissiën woiden
aangewezen door den commandeerenden
officier of, indien er meer corpsen bij be
trokken zijn, door de conmaudeerende
officieren in onderling overleg. H erbij zal
zoo mogelijk rekering worden gehouden
met de wenschen van belanghebbenden
Ds Mioictericele beschikking bevat ver
der bijzondere bepalingen betreffende de
instelling dier commissiën.
Zoo gaat 't goed I
Nieuwe Tijd eischt nieuwe maatregelen.
En democratische, die 't geheeie Leger
ten goede komen.
Chr. arbeidsorganisatie.
't Ï3 wel akelig, dat de Boeren in een
kracht gen Bond hun act e voeren, maar dat
de honderden arbeiders voor 't Organisatie
leren koud en onverschillig staan. En dat
In een tijd, waa*in de Sociale wetgeving zoo
gaat ingrijpen in 't arbeidersleven. De Mi
nister van Arbeid smeekt als 't ware om
Arbeidersorganisaties, die hem kunnen voor
lichten omtrent werkduur. Loon, Woning
nood, Verzekering voor Ziekte, Invaliditeit
en Ouderdom, Weduwen en Weezen, om
trent Belasting naar Draagkracht; Land in
eigendom en pachtenz.maar op Flak-
zitten de raadgevers niet. Waarom niet
de handen in elkaar geslagen om een orga
nisatie te krijgen in elk dorp, al ware 't
maar om een Looncontract tot stand te bren
gen voor Lente-, Zomer-, Herfst- en Winter
tijd wast in den Winter moet de arbeider
toch ook levenhij kan zijn keel niet aan
den kapstok hangen en zijn oui< dichtrijgeif.
Waa'om weigert men tocii zoo halstarrig
om zijn eigen Bond op te richten en tot den
Boerenbond te zeggen: Hier zijn ws met
onze Organisatie, wat is Uw wil? Ziehier de
Onze". Maar ieder leeft zich zelf en denkt
om de saamleving met zijn confraters zoo
weinig. En toch: Eendracht i MachtSaam-
werking met elkaar èn met, naast den Boe
renbond brengt wederzijdrche waardeering,
toenadering, rechtschatting van elkaar be
hoeften en nooden,en geeft reden aan da
Overheid om den Arbeid en Arbeider te
gaan respecteeren, omdat hij een strijder
wordt voor eigen en gemeenschappelijk lof.
Waar anarchie leeft, daar is gevaarWaar
orde in den Arbeid is daar is een waarborg
voor orde in de Maatschappij
Spoorpersoneel.
Voorloopig is de Spoorwegstaking bezwo
ren. Het rommelde, echter, want men was
roet 't grondlpon niet tevreden. Er is nu door
den Minister beslist, dat het daggeld 1 R d
op 2 gld 75 zou komen, wat per jaar f PO
verhooging heeft. En wat Het Volk alweer
bazelt, dat er nu nog, bij die verhooging,
achteruitgaag zal zijn bij sommigen, is door
den Directeur der Spsorwegma «tschappijen
beslist ontkend. Er zal zoo zei hij publieke-
l^k, geen achteruitgang zijn voor niemand;
en als 't soms mocht blijken, dat die achter
uitgang er wel is, dan zal de Maatschappij
bij passen. Dat is toch goed Hallandsc;:. H t
Spoorwegpeisoneel is nog niet geh ei tevre
den. De Christelijken vragen cm 3 gld en
ze zullen u.n die f 3 'olij ven vragen, maar
aanvaarden alvast met blijdschap de f2,75
Dat is 't rechte standpunt. Trouwens: de
Maatschappijen hebbrn ook gezegd: Ga vlij
tig met uw we k door; en blijken er nog
wanverhoudingen open en bloot te komen,
wc zullen cr in voorzien en door de Loon-
raden zullen we niet alle bezwarentssen re
kenen. Het homt ons voor dat de Christelijke
Spoorwegorganisaties een mooi succes te
boeken hebben. Daar heb je 't alweerEen
dracht geeft kracht en centen. En bij zoo'n
verantwoordelijk werk als machinist enz. is
óók de Centenkwestie van ingrijpend belang
Stikstof meststoffen.
In de Hoofdbestuursvergadering van de
Veei'.k. Boerenbond van 22 Januari hield d
heer M. A. van der Perk. beheerder van het
Rijkskantoor voor Af va LI ff n voor den Land
bouwer, een voordracht over
Urine-Molmmest.
Aan het verslag dezer voerdr cht ia de
„Landbouw-Courant" voor de veenkoloniën
ontleenen we het volgendeDoor het vroe
gere Ministerie werd een commissie inge
st ld om ta onderzoeken in hoeverre de land
bouw in Nederland door eigen middelen aan
den benoodigden mest kon worden gehol
pen. Die Commissie verdeelde zich in de sub-
comtnis-uën, Een ervan vertegenwoordigt
door Spreker, hieid zich met dit stikstof-
vraagstuk bezig
Voorop stond de vastlegging der atmos
ferische stikdof. Men heeft het beproefd o.a.
te Do'drecht, maar daarbij bleek, dat ons
land beschikt over te weinig energie om in
deze richting de oplossing te vinden. Men
moest die langs andere wegen zoeken. Spreker
is geweest Directeur der gemeente-reiniging
ta R nterdam en aïs zoodanig, de vernietiger
van afvalstoffen. Echter niet van harte. B --
houd dier stoff.-n, ten dienste van d?n land
bouw, had altijd zijnuSympa'ie. De steden
v/aren echter gedwongen tot de vernietiging
daar de landbouw te welsig Intresse toon
de voor de compost. Ze werd de boeren te
duur, in vergelding van de kosten, die de
sleden aan het composteeren moesten be
steden. Een gevolg daarvan is geweest dat
het stelsel van verzameling plaats maakte
voor wegspoeling en vernietiging Doo' de
Commissie is echter geprobeerd een deel
der afvalstoffen, namelijk de mine, te he1 ou
den en te binden aan turfmolm. Aan de bur
gerij werden emmers verstrekt, voor ge
vuld met tnrfmolm, met verzoek deze te
plaatsen in de spoelcloseis, teneinde daarin
de urine op te vangen. D-ze emmers wor
den grdurig verwisseld. De verbinding met
molm voorkomt het stikstof verlies de urine
bijna volkomen, terwijl daarnevens is ge
constateerd do! de aldus geproduceerde stik
stof, voor de planten direct opneembaar is.
Deze wijze var. stikstofwlnning is echt:r
niet goedkoop. De landbouw kan de kosten
van het geheele-preces niet betalen, en daar
om is er gezoch! naar een r.orm wat den
prijs van het product betreft De Staat zou
dan de rest moeten bijpassen. In vergelijking
met wat de tuinbouwstreken vroeger voor
éompost betaalden, is de prijs der urine
molmest voodoopig gesteld op f 16 tot f 18
per ton, terwijl men zich vervolgens tot den
landbouw wendde, om te overwegen of te
gen die p ijzen ht^-gebruik rendabel waste
achten.
Er kwamen bestellingen tot een kwantum
van 250 waggons ongeveer. Dat.is wel heel
aardig, maar bij lange na niet voldoende, 't
Demonstreert ook niet de behoefte. Is de
prijs te hoog. maar toont de landbouw in
tresse, dan zal bij de Regeering kunnen wor
den aanbeklopt om meer bijslag. Eerst dient
ech'er te worden uhgemaak dat de landbouw
behoefte heeft aan deze stikstof-mest.
Er zijn vragen ingekomen over garantie
van het gehalte. Deze is echter te geven,
omdat het betreft een natuurlijken mest. Vol
gens onderzoekingen zit er in 1000 k g. molm-
mest 7 kg. stikstof, 1,6 k.g. en 1,2 kg. phos-
phorzuur. De mest word tvoldoende afgedekt
om verliezen te voorkomen.
De heer Sjollema heeft in de „N. R Ct"
geklaagd over te weinig spoed met de be
schikbaarstelling. Spreker moet daaraantegen
opmerken dat de voorbereiding zeer veel tij i
vorderde. Eerstens moet de burgerij voor 't
systeem worden gewonnen, en vervolgens
elschte de aanmaak van 20 000 emmers he?l
wat tijd. Indien werkelijk blijkt, dat den
landbouw met de nieuwe wijze van stikstof
winning een dienst wordt bewezen, tellen
atle bezwaren aan dc bereiding verbonden
r.iet.
Op de vergadering werd van verschillen
de zijden de opmerking gemaakt, dat de
M 1 nmest te duur wasnu er andere stik
stof m-ststoffen in uitzicht zijn gesteld zal de
boer cr niet aan denken die meststof tn betrek
ken Als de prijs f 16 franco aan wal was
dan zou er nog over gedacht kunnen wor
den. De vracht is enorm hoog. De Voorzit
ter Vond hei j immer, dat er geen gehalte
kon worden gegarandeerd. De Inleider merkte
op, dat er iu de Veenkoloniën ook compost
wordt ge bruikt, waarvan geen garantie voor
gehalte kan worden gegeven.
't U de bedoeling, ce moimmest na de be
reiding zoo snel mogelijk ten dienste van
den landbouw te steil 'n. Men kan er dus
van verzekerd zijn 7 K.G stikstof per ton te
ontvangen. De landbouw heeft geklaagd over
geringe medewerking van de steden wat het
composteeren betreft. Als er bij den land
bouw een ter weinig animo voor het com
post bestraf, moet men van de steden niet
dat ze groote gekaeldheik toonen voor de
bereiding Er dient in deze meer cootact te
komendan kunnen er maatregelen worden
overwogen die de steden spoedig van het
afval ontlasten om ze voorloopig te bergen
op centrale plaatsen te midden van de me-3t-
behoevende landerijen De droge vuilstoffen
h' bben misschien weinig waarde als bemes
ting, maar kunnen de structuur van Ö.n bo
dem verbeteren. Met het oog op de toekomst
dient de v aag te worden overwogen van
welk belang het compcsfeeren der steden
is voor den landbouw. Dat moet gebeuren
alvorens ook de kleinere steden hun verza-
melsteleei doen plaats maken voor wegspoe
ling en vernietiging.
Norge Salpeter
Op bovengenoemde vSffadering werd de
verwachting uitgesproken, dat er ook Norge
Salpeter zou komen. De Kunstmest Com
missie h-eft echter aan den Veenk. Boeren
bond meegedeeld, dat door de R-geering
geen invoervergunning voor Norge Silpeter
en andere stikstof houdende kunstmeststoffen
worden veHeend. De Regeering heeft daar
entegen groote hoeveelheden Chillsalpeter en
zwav. ammoniak aangekocht, waardoor vol
le 'ig in de behoefte aan siikstofhoudende
mes Ld <_ff n zal kunnen worden voorzien.
Bestellers van Norge Salpeter en andere
z.g di-tributi'vrije stikstof, meststoffen, doen
derhalve goed hiermede rekening te houden.
Indien er landbouwers mochten zijn, die te
weinig Chllisalpeter hebban besteld, kunnen
deze hun bestellingen nog verhoogen.
Salpeterzure Ammoniak.
Het verluidde, dat er ook salpeterzure am
moniak ter beschikking zaLkomen. Wat is
dat voor mesistof? zal men'geen vragen;
„we hebben er nooit van gehoord." Even
wel, in d' province Groningen, in het Zui
delijk 'deel, kende men ze reeds voor den
oorlog, en verkreeg men er op de proefvelden
guns'ige uitkomsten mee. De redactie van
ne „Landbouw Courant" schrijftDeze mest
stof bevat 34 procent stikstof, wat beteckent,
dat 100 K.G ammoniak-salpeter ongeveer
evenveel stikstof bevat als een baal Chiti-
salpeter en een baai zyvavelzu'e ammoniak
samen. Dat zegt op zich zelf nog niet veel.
Maar de stikstof, welke In d.eze nieuwe mest
stof voorkomt, is voor de helft even goed
als die in Chillsalpeter, en voor de andere
helft even goed als die in zw. atnmonisfk.
Wat dus zeggen wil: dat ze vanaf de eerste
tot en met de 34ste procent uitstekend is.
Daar komt nog bij, dat ze vrij is van waar-
d.elooze en schadelijke ballast (natron, zwa
velzuur) die we toch nog altijd in Chillsal
peter en zwavelzuren Ammoniak op den
koop toe moeten nemen.
Twee kleine bezwaren zijn er aan verbon
den, n 1. dat ze, aan de lucht blootgesteld,
vochtig wordt en verder, dat ze zoo'n hoog
stikstofgehalte bezit Het eerste veroorzaakt,
dat ze iu vaten wordt verzonden, en dat
dez", eenmaal geopend, direct ieggezaaid
moeten worden. Maar van vervluchtiging,
zooals bij koolzuren ammoniak, is geen
sprake. En het hooge stikstofgehalte heeft
geen ander bezwaar, dan dat men een han-
digen strooier aan 't werk moet zetten.
De redactie besluit:
En als men deze meststof nu eens kon
koopen voor f 68 per 1C0 K.G, d.i. 2 gulden
per K.G stikstof Dan zouden we raden
W:e nog niet voldoende voorzien is van
siikstofmest, sla dien koop niet af
C. B.
Een góéd punt.
„Bieren zijn géén Engelen".
Zro werd dezer dagen gezegd.
Een waarheid ais een koe, ook de bur
gers, ook de militairen, ook de ambfena-en
zijn geen engelen, zij hebben allen-hun ge
breken en die zijn er in den crisis- en
distrifeutletljd vooral niet minder op geworden
Maar van zekere zijde wordt het weieens
vo tgesteld al-of juist de boeren engelachtige
eigenschappen missen meer dan andere
metischen. En daarom was 't g :ed, dat zij
onlangs in de Kamer daor den minister ten
minste op één punt in hun eer werden her
steld.
En wel wat betreft den graanbouw.
Toen 't besluit viel dat zij voortaan „vrij
koren' zouden genieten, d w z zelf mochten
eten van de opbrengst van hun eigen land
duchtten niet weinigen daarvan vermindering
van den voorraad, die ter „beschikking" ko
men zou.
I nmers, eerst zouden de boeren er zelf
van eten.
En dan zouden ze smokkelen, wat ze maar
konden, om reuzeprijzen te maken voor bun
waar.
Nu zil er we! gesmokkeld zijn
Er zijn óók 5slecbte" bosren.
M iar toch was eigenaardig de mededeeling,
dat ondanks grien en veel regenwéer, op 19
Januari j 1. ruim 28 pet. tarwe en rogge meer
ingeleverd was dan op denzelfden datum
*an 1918 en dat terwijl de bebouwde opper
vlakte slechts met 8 pet. was toegenomen.
Er zijn dus ook heel wat .goede" boeren,
die bet beroep op hun medewerking ten nut
te van 't gansche volk, niet onbeantwoord
hebben galaten.
En aldus een voorbeeld zijn geweest.
(Fr. Dagblad.)
Openbare Vergadering van den Raad der
gemeente SOMMELSDIJK, op Vrijdag
14 Fcbr. 1919 de3 n.m. ten 3'/t ure.
Vootz. den EdeiAchb. Heer Burgemeester-
Afwezig de H H. M Joppe en Dijkers,
De Voorzitter opende de vergadering met
gebed.
Doet daarna mededeeling dat van dhr. M.
Joppe bericht van verhindering s ingekomen.
De notulen der vorige vergadering door
den Secr. gelezen zijnde, werden onveranderd
vastgesteld.
1. Ingekomen stukken
Missive's van H.H. Ged. Staten.
Houdende goedkeuring van het Raads
besluit tot onderhandsche verhuring van
land.
b Bericht dat zij de beslissing ever de
begrooting dienst 1919 hebben verdaagd.
c. Goedkeurend kohier, Schoolgeld 4ï
kwartaal.
d. Kennisgeving dat gebleken is dat over
1916 voor het onderwijs te weinig i3 ont
vangen f 95,83".
e Bericht dat er nog beschikbaar is de
som van f 1051,10 ingevolee de Art. 1 tot 2
met 9 van de Wet van 1897.
Goedgekeurd de aangebrachte wijziging
in de begrooting dienst 1918.
g. Goedgekeurd terug ontvangen de be
groeting dienst 1919, met verzoek zoo spoe
dig mogelijk een nieuwe Post op de begroo
ting te brengen met de opcenten der Tan
tieme beiasting.
In verband daarmede steld de Voorzitter
voor om waar men nog niet weet, hoeveel
deze zal opbrengen deze post Mimorie te
ramen.
h. Goedgekeurd terug ontvangen supple
toir kohier HrofJelljke Omslag en Honden
belasting.
i. Goedkeurend het aangevraagd verhoogde
Rijksvoorschot voor den Woningbouw Ver-
eeniging.
j Uittreksel Koninklijk Besluuf pdat aan
den Heer Ia. Geelhoed verlof Is verleend om
tot 1 Nov. 1923 te Middelharnis te mogen
blijven wonen.
2 Bericht ran dé heer J Siis J.Az. dat hij
zijn benoeming ais R.-gent van het Burgeil,
Armbestuur en Weeshuis aanneemt, onder
dankbetuiging aan die leden wie bij 't ver
nieuwing blijk van vertrouwen aan hem
schonken.
Idem van de hser J. C. de Gast en C J.
Masterdijk dat zij hunne benoeming resp. ais
lid en plaats verhangend lid der Gas Com
missie aannemen.
3 Procesverbaal Backen en Kas van'den
Gemeente Ontvanger op 4 Febr. j.'.
In kas f 768,31.
4. Verslag van de Commissie tot Wering
van Schoolverzuim over 1918. Voorzitter den
EdeiAchb Heer Bouma Burg., Secr. de heer
L. Pen. Leden de H.H. T. Buurveld, J. v. d.
Poel en C VI.? Jz
Een vacature wegens vertrek van de heer
Doornbos, werd vervuld door da heer G. v.
d. Boogert en één vacature voortdurend door
het bedanken van de heer M Peekstok.
5 Request van het Hoofdcomité van actie
tegen de R, T. Mmet verzoek voormelde
actie financieel te steunen door b.v.daaraan
te betalen 1 cent per inwoner.
Door B. en W. werd dien aangaande voor
gesteld daarop Li te gaan hetwelk ook werd
aanvaardt
De heer O. joppa vroeg nog of dit voor
eens, dan we! of het per jaar was, waarop
den Voorz. cog geen definitief antwoord kon
worde gegeven, maar vervolgens werd be
sloten dit alsdan aan B en W. over te laten.
Verzoek van M?j. C van der Bij om
eervol ontslag als Helster aan de Bewaar
school met ingang van 1 Maart 1919 besloten.
7. Wijziging der B grooting in verband
met de jaar rekening.
8 S 'brijven van de Minister van Binnen-
landsche Zaken, om streng de hand te houden
aan de naleving van hst Vreemdeiisgen ver
keer in de Hótels, Logementen en Slaap
steden.
Voorz. In verband daarmede stellen wij U
voor de Politie Verordening in dien vorm te
wijzigen en aan te vullen, dat aan Hótel en
Logementshouders de plicht wordt opgelegd,
om iederen dag de zoogenaamde nachtlijst
bij te houden en daarvan afschrift aan den
Burgemeester te doen toekomen. Goed
gekeurd.
9. Dc Voorz. doet voorlezing van het In
gekomen Pr iv. Blad, houdende regeling van
de Jaarwedden der Burgelgke Rijks Ambte
naren enz. met verzoek het salaris (overeen
komstig de grenzen daarin genoemd) van
den Gemeente Veldwachter enz. daarmede
in overeenstemming te brengen.
B. en W stellen dienaangaande voor aaa
dat verzoek ie voldoen en mennen dat ook
de Nachtwaker wel voor verhobgicg in aan
merking komt, waarom wordt ^voorgesteld
dit te brengen van f 275 op f 400.
