Woensdag 18 December 1918.
38ste Jaargang N#. MM
RIEK
1919,
INS
Niiivjiinmtdm
Él
PREMIE
BAK
wiek
4»iwem!mimnmr
Orgaan
m
m
Jt
IN HOC SIGNO VINCES
„MAAS-IN SCmraBODI"
Va P«.
I
R,
AM.
voor de ZiiidliollaiidscJie en %eeuw§ehe Eilanden.
iLHARNIS.
id beton»
teRSTAM
DE DU IF"
Het Weikprogram der
Regsiring.;
VAN HET BINNENHOF.
BUITENLAND.
IILDERIJEN
dan 100 mo
te verkoopen,
tuigd zijn van
n fabriek ge-
b. No. 8
9481.
tOTIEEDAM
NS, LE-
In het as Nieuwjaar-nummer van
dit blad, zullen evenals vorige jaren
gebracht aan Familie, Vrienden en Be
gunstigers opgenomen worden tegen den
geringen prijs van slechts oenls
1 indien de advertentie 5 of minder regels
bedraagt. Elke regel meer SJÏ ceratg.
Daar van deze wijze om elkaar geluk
te wenschen, steeds meer wordt gebruik
gemaakt, omdat het 't omslachtige ver
zenden van naamkaartjes kan vervan
gen, zal het ons aangenaam zijn, s*©e«f s
HIJ de advertentiën daarvoor te
ontvangen, teneinde voor een goede
plaatsing te kunnen zorg dragen.
DE UITGEVERS.
voor de lezers van
Wij hebben voor onze lezers te
koop voor den buitengewoon lagen
gsr^js van 2b CENT een keurig in
koper diepdruk uitgevoerde foto van
onze Vorstelijke Familie, (boudoir
formaat.)
Tegen inzending van 27 eetat in post
zegels, volgt toezending onmiddellijk.
Afgehaald aan ons bureau a 25 cent
Haast u, aangezien de voorraad niet
groot is.
4, Burg®-
gf. No. 41),
!k,
ov. Staten
Zuid-Holland
der
en Voor net
orae, te MrieUe;
e Provo Staten
i-Holland
ie, 13405
el. Int. No. 21.
Reactie wil niemand! Dit gevleugeld
woord is wel sterk van toepassing op
't huidig Kabinet. Het heeft een werk
program ontvouwd zoo democratisch
en zoo ingrijpend, zoo vol waarde voor
't Nederlandsehe volksleven, dat we zijn
wedergade sinds de laatste 25 jaar niet
hebben aangetroffen, Hier is geen 8-uren
werkdag toe te passen. Als er niet 12
uur gewerkt wordt door den Minister
en zijn ambtenaren, komt bij er in geen 8
jaar mee klaar, zoo rijk ia de politieke
tafel aangericht. Wij zijn er zeer te
vreden en dankbaar voor. Dat is ver
staan de teekenen der tijden. Dat is
voelen de polsslag van onzen tijd. Dat is
't Evangelie, als belofte ook voor 't heden
inzake stoffelijke en geestelijke zaken.
We laten 't program hier volgen. In
alle bladen wordt er met lof over ge
schreven. Laten we maar uitknippen,
wat ieder in de Handelingen der Tweede
Kamer, blz. 656665 lezen kan,
En voegen we daar nog bij de waar
schuwing aan socialistische Burgemees
ters om in verband met hun leuze
>de macht aan 't proletariaat» niet te
probeoren om de leus iu daden om te
zetten, want dan krijgen ze ontslag.
En de driekleur met de Oranjewimpel,
maar niet de Roode Vaan zal voortaan
wapperen te Zaandam en op elk Re-
geermgsgebouw. Wie anders wii, hij
zal in de Regeering zeer ernstig een
vijand vinden.
ssetifHfii
iet hei
Mid.
erfesichl.
itoor gevestigd
sedert 1904.
13694
ng etc.
3V»
BANK.
kfiH 2—4 sar a„as
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
W. BOEKHOVEN Zonen,
S 0 M M E L S D IJ K.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN I27i Cent per regei, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
Alle stofcfeesi weer Eedaciie feestens*, Ativerlenffëii en vesper© AsiE®ial®tr»tie Sr©»e® tee te Mies mmn de tiatgeTen,
van
PRIJZEN.
13717
op aanvrage
rar het ADRES en
tam, doch wat daar
20, Tel, filSl
Tollenstr. 50
ID kan er koopen
De Administratie.
ERIUM.
rraad Rioolbuizen,
:n van Regen- en
lad Dakpannen, in
Vloer- en Wand-
nde muren, plalon
Voorop in het
SOCIAAL PROGRAM
staat de instelling vari een hoogen raad van
«rbeld. Dat moet zijn een vertegenwoordi
ging van werkgevers- en werknemersorgani
saties. Hij wordt bij alle sociale maatregelen
voortdurend gehoord. Dan blijft het depar
tement van arbeid een frischdepartementen
worden de wetten goed voorbereid.
Ds regeering zal een
wettelijke regeling van arbe bsduur in
fabrieken en werkplaatsen
voorstellen, op de basis van 8 uur daags of
45 uur 's weeks, met Zondagsrust en vrijen
Zaterdagmiddag, voor zoover technisch en
sociaal mogelijk. Zoo ook met afschaffing
van rachtarbeid zonder noodzakeiijkheidi
Wat het wetsontwerp-Schaper betreft, de
materie is moeilijk, weshalve de regeering
wenscht zelf een voorstel te doen. Schaper
wil overleg, maar de regeering kan haar oor
deel eerst zeggen, de Raad van State ge
hoord, en dat gebeurt bfj een initiatief-ont
werp eerst na aanneming door de Kamers.
En wat zou 'de minister bij amendementen
moeten doen? Telkens ingrijpenDaarom
ial de regeering zelf ten spoedigste een wets
ontwerp indienen, dat reeds vergevorderd
voorbereid is.
Bij het ministerie van Waterstaat is iu
overweging de 8-urige werkdag voor 's rijks
personeel en het opneming der bepaling van
8 uur ia de bestekken. Overleg met andere
administraties en bedrijven is gewenscht,
mede in verband met den termijn, waarop
dc maatregel moet ingaan ter vermijding van
ontwrichting. In verband met de wijziging
der Arbeidswet wordt ook de Stuwadoors
wet herzien.
De uitvaardiging van een algemeenen maat
regel van bestuur volgens art. 6 derde lid
der Arbeidswet tot invoering van den vrijen
Zaterdagmiddag, zal weldra plaats hebben.
Voorbereid wordt een wet tot krachtige
bestrijding der misstanden in de huisindustrie
door instelling van loonraden die bindende
loonminima vaststellen.
Naast de verscherping der Arbeidswet of
dadelijk daarna komt een wetsontwerp op
den arbeid van gehuwde vrouwen in werk
plaatsen en fabrieken.
Overleg is geopend over wettelijke regeling
van het kollektief arbe'sdskentrakt. Overwo
gen wordt publiekrechtelijke bedrijfsorgani
satie en wijziging of intrekking der Kamers
van Arbeid.
Zoolang dat alles niet gereed ia, wordt
Yuorgesteid een voorioopig ontwerp tot in
voering eener betere regeling voor de oplos
sing van arbeidsgeschillen, dan in de wet
op de Kamer3 van Arbeid is neergelegd.
Over de veiligheid der landarbeiders is
reeds een ontwerp- ingediend. De adviezen
oyer het ontwerp tot beveiliging van bouw
vakarbeiders worden bestudeerd. Voorbereid
wordt een wetsontwerp tot het tegengaan
van ongevallen bij hanteeren van toestellen
gevuid met gassen van heogere spanning,
ARBEIDERS VERZEKERING.
De regeering houdt vast aan de onder
scheiding tusschen sociale- en arbeiders
verzekering, al heeft zij het voornemen, de
nlef-arbeiders en den ouden dag te doen
deelen in de voordeelen der verzekerde
arbeiders. Hef Kabinet zal streven naar
verzoening op verzekeringsgebied.
De piemies in de invaliditeitsverzekering
zullen geheel voor rekening der werkgevers
worden gebracht. De arbeiders krijgen een
prernievrije ouderdomsrente en een premie-
vrije invaiiditeitsrente. De ouderdomsrente
gaat in niet op 70 maar op 65 jaar en wordt
verhoogd van 2 op 3 gulden 's weeks.
Naast de weezenrente komt een weduwen-
rente. Nief-arbeiders krijgen een vrijwillige
verzekering, waarvan de administratiekosten
worden gedragen door den staaf. Art. 369
wordt op hen toepasselijk. Aan deze vrijwillige
verzekering worden nog andere voordeelen
verbonden dan ouderdemsrente.
In plaats van 80 worden slechts 40 raden
v?na^e!d opgericht. De bsieekenis der
Plaatselijke ziekenkassen, die de aibeiders
zelt kunnen beheeren, zal zeer toenemen
Naast ziekteverzekering komt ziektebehan-
deung, die wordt ingevoerd ook voor niet-
arbeiders.
Door een wflziging der Ongevallenwet
worden alle bedrijven onder de wet gebracht,
K?^i„00refi!si!t "«drukkelijk uitgesloten.
Haiiu».s- en kantoorbedienden b v kom—n er
Staten w2tsontwerp i8 bii <*en Raadva»
Inzake de Ongevallenverzekering voor
scheepvaart en zeevisRcherij komt een nota
van wijziging. De oorlogs-zeeotigevaiienwet
wordt voor den overgangstoestand gewijzigd,
ontwerp-laiadbouwongevallenverzeke-
nng zal plaats maken voor één, dat zich bil
het pariikulier initiatief zal aansluiten,
Aalherse wil de geheeia arbeidswetgeving
herzien om meer eenheid en eenvoud te
krijgen. Maar daarop wachten niet de ge
noemde hervormingen.
VOLKSGEZONDHEID.
In voorbereiding is een woningtelling voor
gemeenten boven een zeker zielental om een
overzicht te krjjgen.
Voorschotten voor bauwen zullen verstrekt.
In de behoefte der middenstandswoningen
zal worden voorzien. De Woningwet wordt
herzien, ter vergemakkelijking der onteige
ning en om de regeering bevoegdheid te
geven tegenover in akliviteit tekortschietend®
gemeenten.
Veel vreemdelingen ondermijnden de volks
gezondheid. Een radikale hernleming der
gezondheidswet is de voorbereiding voor
meer eenheid en beleid in de volkshuisvesting.
De tuberculose zal krachtig worden be
streden. Overwogen werd 't verieenen van
steun aan noodsanatoria. Dc geslachtsziekten
hebben de aandacht der regeering.
De keuring van voedingswaren, de vleesch-
keuring en drinkwatervoorziening zal de
regeering behartigen.
Ziehier het zwaarbeladen werkprogram
van den minister van Arbeid. Het kan slechts
uitgewerkt worden met gruwelijke overschrij
ding van den 8-urendag aan het Departe
ment (gelach). Maar laat de Kamer ook suei
handelen en geen vertraging brengen door
moties en initiatief-voorstellen.
MILITIE EN ONDERWIJS.
Het militaire vraagstuk wordt in zijn vollen
omvang herzien zoodra men een grondslag
inzake de verhouding tusschen de volkeren
kent. Geen ifigrijpendc maatregelen moeten
nu genomen om leger en vloot uit te breiden
ef te wijzigen.
Op de ocdernemingsbegrooting wordt
f 100,000 uitgetrokken om onvermogenden
jongelieden van buifgewouen aanleg aan
beurzen te helpen.
De Aail-rev. Kiesv. vergaderde op Woens
dag 11 Dec. over de Statenverkiezing. De
uitslag was deze:
H. de WÜde 484 stemmea. C. VVarnaer 475
stemmen. J, Boumau 469 3temmen. Van Baren
280 stemmen. Beek Calcoen 259 stemmen.
Schouten 251 stemmen, v. Galen 218 stemmen.
Rutgers 196 stemmen. Gevers Deynoot 192
stemmen. Diemer 191 stemmed^. Brief 190
stemmen, v. A tittel 187 stemmen. '$ongenbur-
ger 171 stemmea. Hoed 170 stemmen, v.
Dubbelman 163 s'emmen. v. d. Hoeven 158
stemmen. Van Nes 152 stemmen, Hovy 146
stemmen. Pera 113 stemmen, mr. Diepenhorst
80 ïstemmen. Scheer 79 stemmen. Schreuder
71 stemmen. Stans 69 stemmen. Pols 67 stem
men. Overdorp 64 stemmen. Diepenhorst 63
stemmen. Mekking 60 stemmen. Goslinga 54
stemmen, mr. de Wiide 52 stemmen, v. d.
Linde 44 stemmen. Bordes 30 stemmea. v. d.
Velde 30 stemmen. Roodzant 26 stemmen,
v. d. Molen 26 stemmen. Brinkman 23 stem
men. Veldhuizen 29 stemmen. Sterk 17 stem
men. Vette 16 stemmen. Visser 16 stemmen.
Kruithof 9 stemmen. W. WamaerS stemmen,
Geldteiier 11 stemmen, y. Vliet 7 stemmen,
de Raadt 12 stemmen, de Winter 3 stemmen.
Sterk 17 stemmen. Crlelaard 4 stemmen.
De kiesv. zullen wijs doen, ais ze niet te
lang wachten met vergaderen en vooral vóór
IS Jan.minstens 'n week daarvoorwant
opj 15 Jan. moeten de cijfers te Barendrecht
zijn. En 't is voor elke kiesv. een hede uit-
zoekerlj, zie 't maar aan bovenstaand lijstje.
Het is ons een waar genoegen te zien, dat
de plaats, kiesv. alhier de 3 aflredenden met
zoo'n groot stemmen cijfer hebben begiftigd
en in aardige, volgorde, 't Ontloopt mekaar
maar een paar cijfers.
Amice
De regeering is aan het woord geweest.
Natuurlijk bij monde van den premier. Min.
Ruys de Beerenbrouck.
De heeren in de Tweede kamer, die reeds
-zöo lang hebben gesmacht, als het ware om
het program van de regeering te weten te
konten, kunnen tevreden zijn.
Min. Ruy3 heeft z'n groot program ont
wikkeld.
Krachtig en waar, dat is mijn indruk van
's ministers rede. Niet altijd even vriendelijk.
!t Leek er niet op. Hoe kan hef ook anders
tegenover de S. D. A. P.? Kijk es zeide
Min. de regeering wil samenwerken met
alle partgen, maar dan moeten die partijen
het haar megel{|k maken.
Wat bedoelde de Min. hiermede?
Natuurlijk de S. D. A. P. en niet Winkoop
en consorten.
Immers Dr. Van Ravensteyn had nog pas
verklaard, dat hij en zijn vriend Wijnkoop
niet aan de algemeene beschouwingen zullen
deelnemen, omdat ze In een half uur niet
genoeg kunnen razen. Ze moeten uren
beschikbaar hebben om ailcs in de war te
sturen, anders zijn de heeren niet tevreden.
Dit noemen ze ware vrijheid van het woord.
Daarvoor zijn we hier eigenlijk gekomen,
zei de heer Kolthek. Om n.i. de parlementaire
werkzaamheden tegen te houden.
Met zulke lui is natuurlijk samenwerking
onmogelijk. Maar met de „parlementaire" S.
D. A. P. is het iets anders. Tegenover die
party is ook voorzichtigheid geboden.
Daar heb je b.v. de burgemeesters. Kun
nen die sociaal democraat zijn? vroeg de
Min. Voortaan zullen we de sollicitanten naar
dit baantje danig aan hun tand voelen 1 Hun
eed mag niet zinledig zijn. We moeten van
te voren weten, wat we aan ze hebben.
Mr. Treub behoorde met zijn tegenoverge
stelde bewering bij de drie T'sTreub, Troel-
sira en Telegraaf. Geen eervol gezelschap
voor dea oud-minister.
Gedurende twee keer 24 uur had de Tele
graaf ook ^beweerddit Kabinet moet weg.
Troelstra had de leuze tot eigen verderf over
genomen en nu kwam Treub er nog eens
mee; neen, dat was beneden ce maat van
dezen staatsman.
En dat enkel om het feit, dat de Koningin
zich in verschillende plaatsen vertoonde, ea
dat het christelijke volksdeel ddir veelal de
leiding had.
De regeering moedigde de uituocdigingen
niet aan (integendeel), maar ook nu nog zijn
er streken, waar de bevolking eens gaarne
wil toonen, dat ze tot Nederland behoort en
Oranje liefheeft.
De regeering dringt echter op soberheid aan.
Doch wel wil zij verklaren, dat met haar ge-
doogen de driekleur met den Oranjewimpel
de nationale vlag blijft en dat van geen en
kel stadhuis de róóde vlag zal waaien. Daar
entegen zou de regeering onmidüelijk de meest
krasse maatregelen nemen.
Dat alles Iaat niets aan duidelijkheid te
wenschen over, vind-je wel. Laten de socia
listen, laat Het Volk maar razen. Steeds vindt
men tegenover zich een sterke, krachtige, op
haar punt staande regeering.
Ik ben er echter nog niet. De min. sprak
nog over den ex-Keizer. Toen die onverwachts
in ons land kwam, was hij geen Keizer meer
en ook geen militair. $ns land heeft eenvou
dig het gastrecht toegepast. Door niet ééne
regeering is beswaar gemaakt tegen zijn ver
blijf hier te lande.
Hij is dus niet geïnterneerd, maar er zijn
eeaige maatregelen getroffen, die verzekeren
dat Amerongea geen broeinest van intriges
kan worden. Iatusschen is de Regeering over
tuigd, dat deze regeling van tljdelijken aard
is, en zij acht wanneer een formeele aan
vraag tot uitlevering zou komen, een toetsing
daarvan aan wet en tractaat noodzakelijk en
evenmin acht zij een regeling met de Mo
gendheden over de aanwijzing van een andere
verblijfplaats van den ex-Keizer uitgesloten,
wanneer dat althans in overeenstemming met
de eer en waardigheid van ons land kan wor
den gevoerd. De Regeering verwacht dus
niet ronder meer een eisch van uitlevering.
Over Limburg kon de minister alleen be
kende feiten mededeeleuof ze in het bui
tenland, zuilen worden geloofd en gewaar
deerd, nu ze van officleele plaats zijn beves
tigd, moet de toekomst leeren.
Over het militair program liet de Min. zich
nog niet uiter is, zeide hij, nu nog geen
inzicht te krijgen in de richting dia wij gaan
moetenwij hebben nog geen vasten grond
slag onder de voeten.
Intusschea zal de regeering voorioopig geen
ingrijpende maatregelen tot wijziging, ver
volmaking of uitbreiding van leger en vloot
nemen.
De Min. van financiën heeft ook zijn pro
gram uiteengezet waarna door enkele heeren
is gerepliceerd. Dit leverde echter niet veel
vermeldenswaard op.
Gegroet,
Politicus.
Het vliegtuig ais vervoermiddel in
Duilsehland.
Naar wij in de „Vossische Ztg." lezen,
heeft de inspectie van de vliegertroepen in
Duitschland san de firma Schütte-Lanz in
Zeesen bij Berlijn toestemming yerieend, met
een luchtvaartverkeer in geheel Duitschland
een begin te maken. Het verkeer zou den 7e
December, bij gunstig weer een aanvang ne
men. De vliegtuigen die de firma gebruikt,
hebben een snelheid van 120—140 K M. per
uur, zoodat men op deze wijze in 4l/i uur
van Berlein naar München kan komen, in
2'/i u. naar Hamburg of Hanover, en In 2'/j u.
naar Leipzig (in 20 k 25 minuten van Am
sterdam naar den Haag en in anderhalf uur
van Rotterdam naar Groningen). Naar het
blad verneemt hebben zich reeds een groot
aantai personen opgegeven voor reizen naar
de verschillende steden.
De Amerikaansche vloot terug.
De minister van marine, Daniels, heeft
aangekondigd, dat alle groote Amerikaansche
oorlogsschepen, die zich thans in Europa
bevinden met inbegrip van de dread-
nought-smaldeelen die hebben saamgewerkt
met de Britsche vloot naar de Amerikaan
sche wateren terugkeeren en tegen den 23sten
dezer te New-York sullen aankomen. Er zal
een vlootschouw worden gehouden om de
thuiskomst te vieren.
Admiraal Mayo, die te Brest het bevel voert
(over de Amerikaansche schepen) heeft elk
schip dat gemist kan worde», last gegeven
om naar huis terug te keeren.
De President van Portugal vermoord,
In enkele telegrammen, die, omtrent den
moord op Sidonio Paes, ontvangen werden,
melden niets omtrent den dader of zijn drijf-
veeren. Alleen werd melding gemaakt dat de
moordenaar een zeer jonge man is, en dat
3 kogels een einde aan het leven van den
President maakte. In dit opzicht moeten we
dus nadere berichten afwachten.
Toen de oorlog uitbrak was Paes gezant
te Berlijn en hij keerde naar Portugal terug
toen zijn land besloot aan de zijde der en
tente aan den oorlog deel te nemen. Wat
Paes vond was, vooral op het gebied van
's lands financiën en in economische» zin
niet veel meer dan een warboel. Paes was
toen een man van ongeveer 50 jaar. Hij had
oorspronkelijk zijn opleiding gehad ais ar
tillerie-officier, ais hoedanig wiskunde zijn
lievelingsvak was en hij is dan ook zfln leven
lang dan eigenlijk meerman van wetenschap
dan politicus geweest. Republikein was hij
intusschen met overtuiging en aan de regee
ring heeft hij eenmaal deelgenomen. In 1911
werd n.i. minister van financiën in het
kabinet Chagas. Toen dit ministerie was af
getreden werd Paes tot gezant te Berlijn be
noemd. Bij zijn terugkeer in Portugal greep
h§ ia de Regeering van zijn land in. Hij vormde
een revolutionaircomité en trok, het was De
cember 1917, met een kleinen ruiterstoet naar
een der groote kazernes, waar de troepen
zich bij hem aanslooten. De officiersschool
en andere kazernes volgden, arbeiders en
vrijwilligers stroomden toe uit a!le kringen,
bereid een beweging te steunen, waar Paes
het middelpunt van was. Echter waren er
ook troepen, die de regeering van Affonso
Costa trouw bleven, met het gevolg, dat er
enkeie dagen ia de straten van Lissabon een
duchtigen artilierlestrijd geleverd werd. Het
eind was echter, dal Paes met de zynen over
winnaar bleef. Paes verklaarde toen echter,
dat hg alieen maar president van de repu
bliek wilde zijn wanneer algemeen, direct
kiesrecht hem daartoe verkoos. Wat in het
voorjaar van dat jaar geschied is.
