IIUR
rksland
ULDEN.
Woensdag 6 November 1918.
88ste Jaargang N°. 2439
voor de Zuidhollaiidsche en Zeeuwsche Eilanden.
8
abriek
EVEN
YEN
icaii veM.
lie Oorlog;
it
is
Antirevolutionair
Orgaan
ËR
IN HOC SIGNO VINCES
thaek,
99'/2 pCt.
MO. R. V. S.
Telef. m.
W. BOEKHOVEN Zonen,
AEISDIJK. •-Af
Laat u tuchtigen, gij
rechters der aarde
iï
LAND- EU TUINBOUW.
BUITENLAND.
IHïM, Burge-
(Telef. No. 41),
fie Prov. Staten
van Zuid - Holland j
cteur der
)uin« en BVoornet;
ostvoorne, te Bridle
nan de Prov. Staten
Zuid-Holland
voorne. 13406
cndUk 357.
[ang mocht boeken van
bovengenoemd adres,
borg Mg. en der Ned.
boeren bed rflf, handel
te GOES, en in Zaai-
OES.
Kantoor gevestigd
sedert 1904.
Isterc. No. 9.
sten.
[ues etc. 13694
«zekering etc.
»M A DKrOSIVO
gging 3>/t
DSCHE BANK.
ge dagen 2—4 nnr n.m
sQnen van
LLIJKE PRIJZEN.
SSf-5
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMELSD1JK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 121/, Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Grooie letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden Ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
Alle stokken voor «ie Redactie teestearoC Ad^ertfciittêp esi verdere Adfl»tai®®r@tÈe Iraae© $®e te ale fefltgcycsr«.
ing van het juiste
belang voor U is
nezen. Hebt U thans
,den en koopt hier-
;e worden, is succes
nnen U hieromtrent
AAMINCffliNI.
>245.
ens.
tukken van 100
en 1 November.
is, Tel. Int. No. 21.
voorraad Rioolbuizen,
maken van Regen- en
oorraad Dakpannen, in
ipen. Vloer- en Wand-
werende muren, plafon
enz.
saateaaaéerö
13203
't Is een bijzondere Tijd, dien we door
leven. We leven snel en feiten van de
grootste beteekenis ontwikkelen zich,
Volken staan tegen hun Overheden op
Overheden worden weggedrongen van
hare hooge plaats en laten haar Eere
gestoelte ledigministers, gezanten,
hoogwaardigheid bekleeders, function-
narissen in Leger en Vlootze zien hun
MMt' zetels waggelen, alles schijnt op drijf
zand te rustenstaatsgebouwen die
eertijds de Eeuwen verduurden, staan te
waggelen. Wat vier jaar geleden in
Aug. '14 nog zoo standvastig en krachtig
scheen, raakt los; wat toen nog niet
't laatste woord sprak, voert nu 't eerste
en 't hoogste. Revolutionairen, in 1914,
nog wat huiverig om zich te ontpoppen,
blazen nu moord en brand en dreigen
met schavoteeren. Stamgroepen, als in
Oostenrijk, nog steeds in 'tgareel ge-
loopen, gaan steigeren en werpen den
toom af. Turkije is bijna onherkenbaar
Oostenrijk-Hongarije splitst zich en lost
zich in federatieve Staten opRusland
schijnt aan de Bolsjewiki prijs gegeven.
In b inland en Polen nog steeds was
sende onrust en onrustige dreigementen.
In Denemarken aast men op't verloren
Holsteinin Duitschland ligt 't Jonkerdom
gekromd; is 't Socialisme troef. In En
geland groeit met kracht de macht van
't Proletariaat; in Frankrijk gaat de
Amerikaan zijn lakens uitdeelen en
knabbelt aan Frankrijks bodem en zijn
finantiën. De Duitsche Keizer zal wel
licht afstand doen van den troon om
des Vredes wil. Het Europa was vier
jaar lang in rap en roer, in vuur en
vlamnu hoortenen én bovengrondsch,
maar nog veel meer ondergrondsch ge
rommel. Op den bodem dreunen de ka
nonnen, maar in de Volken, in de harten
der menschen kinderen schuimt en
bruist 't oproer, beroering, ommekeer,
verzet, afwerping van banden en breking
van bonden. Een Tijd van woeste ver
wildering ook in Nederland is in aan
tocht. De revolutionaren herwinnen
terrein. En hoe de S. D. A. P. ook pogen
moge om de eens opgeroepen geesten te
bezwerenpogen moge om haar |volkje
te sussen en als „moderne arbeiders
beweging" haar om 't woord Orde en
Geleidelijkheid" diep in te prenten in
de materialistische koppen; hoe ze
ook zich verdedige tegen Wijnkoop en
consorten; zij, de S. D. A.P. zal ter
rein verliezen, aan invloed en kracht
gaan verminderen. Het revolutionaire
wil ar bij een menschenkind zoo graag
in en zoo graag uit.
Wat is dat toch in Europa wat rond
waart? Is dat pas opgekomen in't jaar
1916 tot 1918 Of was er nu slechts
de vonk, die 't besluit deed ontvlammen
Was er sinds lang oorzaakdoch kwam
de aanleiding pas in deze oorlogsjaren
Was de aarde reeds een vulkaan vóór
1914, of ontving ze in deze oorlogsjaren
pas haar onderaardsche vuur? Is de
wereld van gisteren en de verwildering
van jongste data?
Er is een Algemeene Genade, die de
Overheid instelde, 't Is dus een Genade
van God Almachtigeen gunst, een
goedertierenheid Zijnerzijds ora onder
de menschen, onder de volken een Macht
te doen optreden, die beveelt, die dwitigt
tot gehoorzaamheid en waaraan de
onderdanen gehoorzaamheid schuldig
zijn om des gewetens wil. Om der
consciëntie wil, d.i. de macht die er is,
wordt uitgeoefend niet uit eisen hoofde,
maar krachtens 't Verband tusschen
Overheid en Onderdanen, dat onbestaan
baar zou zijn, zoo God d© Heere zelf
dit verband niet verordend en in 's men
schen hart ingelegd had. In 't mensche-
lijke hart, dat nog bij God en Zijn
Woord heeft, ligt ingegraven't bewust
zijn, dat er een Goddelijke Macht is die
Hemel en Aarde heeft geschapen, en
die Macht om der zonden wil ons heeft
geschonken, omdat er orde, verband,
organisatie, saamleving en saambinding
zij, een van Hem afdalende kleinere
macht, die we Overheid noemen, die
„over" ons staat, ons regeert en be
stuurt, en die we, niet om huns wil,
maar om Gods wil te gehoorzamen
hebben. Waar Hij zijn Genade bewijst,
ja, waarlijk Genade om in de ordelooze
volkeren massa's, menschen aan te
stellen, die willen wetten geven in Zijn
Naam, en onder Zijn aanroeping, daar
moet 't schepsel ook, uit dankbaarheid
voor die bijeenhoudende Overheids-
kracht en 't Saambindende Gezag, opdat
de één den ander niet vertere, opete,
in zijn rechten schade en krenke, en daar
moet om Gods wil dat Gezag geëerbie
digd worden, met geduld, gedragen, zoo
lang 't onze Consciëntie niet naar den
Woorde Gods verkracht en dejmensche-
lijke en Goddelijke rechten niet met
voeten treedt. Paulus, maar ook de
Heiland waren gehoorzaam aan de
Romeinsche, Heidensehe Keizers.
Maar dit zoo zijnde, dient er daarom
een Geweten te zijn. >Om des Gewe
tens wil«; »om Gods wil* hebben we
te gehoorzamenmaar dan moet er
ook een Gods geloof zijn en dan moet
er een Consciëntie zijn. Doch waar die
twee gaan inzinken, staat de Onrust
en Wrevel, de Revolutie en de Omver
werping van Overheid en Gezag, voor
de deur. Daar kan geen rust komen en
zijn, tenzij men, na God weggehannen
te hebben en zijn eigen geweten te
hebben toegeschroefd voor Zijn Godde
lijke Genade in de zending van Over
heden als Zijn dienaren tenzij
men na uitbanning van Hem, zich zelf
op den troon gaat plaatsen en zich
zelf als een God gaat beschouwen, »die
spreekt en 't is er«, >die gebiedt en 't
staat er.<
En in dien ontsettenden Tijd van
Goduitbanning en van Zich-zelf-God
maken, leven wo Nu. Het Geweten
spreekt nog van een noodzakelijke
macht, die orde schept (want ieder
weet wel, dat Wanorde is de Hel en
't Verderf en ieder heeft genoeg eigen
belang voor eigen geld en goed en le
ven om er asjeblieft toch nog orde op
na te hondenmaar die noodzakelijke
macht mag geen God meer zijn; moet
de Mensch, hij, hij, hij zelf zijn, los
van den Allérhoogsteen in zijn ge
weten maakt die Mensch zich nu wijs,
dat zoo de orde en 't Geweld bedwon
gen zal zijn. Zonder God gaat men zijn
paden dus zonder Overheid bij Zijn
Genade; en dus met een overheid, die
dienaar is des volks en levend bij des
volks genadeen dus met een overheid
die men op den een of anderen tijd, als
de Aanleiding gunstig is, zooals Nu, 't
voetje licht. Wij kunnen onszelf regee-
ren, zegt men! Accoord, gij kunt u,
als republikeinen zelf regeeren, maar
waarop rust uw Gezag en Macht, dat
ik ze zal gehoorzamen? Erkent gij die
Macht van Hem ontvangen te hebben,
na plechtige aanroeping en erkenning
Zijns Naams en ziet ge er een Gods-
werk in Ja, ik zal gehoorzamen aan
Maar zoo gij U zelf hebt opgewor
pen, na vernieling van historische ban
den, na schending van 't wettig gezag,
dat voor verbetering vatbaar wasna
de uitspraak, dat gij zelf heer en mees
ter zijt, buiten God en hemel om
dan zal ik u niet gehoorzamen; dan
behoef ik u niet te gehoorzamen.
En die akelige Tijd van verzet en
verwildering tegen den Heere, is er al
lang, Maar de aanleiding was er nog
zoo niet om zijn afkeer van 't Gezag
en dies van Hem te openbaren.
Den hond had men allang willen
slaan, maar de stok was er nog niet.
Sinds 1914 is hij voor den dag gehaald.
Nu dan, gij koningen, handelt ver-
standiglijk 1 Laat u tuchtigen, gij rech
ters der Aarde, zoo staat er in Psalm 2.
't Is ook een woord voor onzen Tijd.
Voor hen. Voor Koningen en Rechters!
Samen Volk en Overheid onder God»
dan is er rust in den Lande. Maar
wil 't Volk god-loos zijn, er kan geen
zegen rusten. Wil de Overheid god-loos
zijn, zij geeft een slecht voorbeeld aan
haar onderdanen en zij de touwen weg
werpende en de banden verscheurende
zal geen vat op 't volk meer krijgen.
Een overheid zonder God maakt een
volk zonder God, en beiden worden
voor den ondergang rijp.
Dan de Overheid wegEn 't volk
een bandelooze massaDe troon leeg,
maar in provincie, stad en dorp onlus
ten en botsingen, straatrumoer, politie-
stok en geweergeknal.
Met God Vrede 1
Zonder Hem onrust op den Troon,
onrust in de Rechtbank, onrust onder
't Volk.
Wel zijn de oordeelen Gods op Aarde 1
in Oorlogszwaard en hongerIn pesti
lentie en Dood. In Verwoesting en ver
wildering. In Inzinking en Scheuringen
in Landen en Volkeren
Karnemelk.
Karnemelk is niet alleen voedsel voor het
jonge vee, maar ook menschelijb voedsel,
dat als zoodanig in de laatste jaren steeds meer
waardeering heeft gevonden, vooral bij zie
ken en zwakken, 't Is dan echter eisch, dat
de karnemelk van goede kwaliteit zij, en niet
altijd kan dit van de fabriekskarnemelk wor
den gezegd, 't is waar dat ook van menige,
vooral kleine boerderij, karnemelk geleverd
wordt, welke te wenschen overlaat, maar
aan de produkten, afkomstig van de fabriek,
stelt men terecht hoogere eischen. Meermalen
komt aan de fabriek de vraag naar „brij-
karnemelk", karnemelk, om er brij (pap) van
te koken. Dat hierom speciaal gevraagd moet
worden, bewijst al, dat er ook verkeerde kar
nemelk is, en dit mag toch niet zoo zijnalle
door de fabriek geleverde karnemelk dient
voor huishoudelijk gebruik geschikt te zijn.
Wat hapert er dan veelal aan de melk De
karnemelk wordt van uit de karns in kuipen
of bakken gepompt; hieruit wordt ze direct
na 12 of 24 uur afgetapt in de melkbussen,
Bij het pompen ontstaat schuim, dat wel iets
„breekt", maar toch als een onooglijke mas
sa, waarin veel lucht is opgesloten, blijft
staan. Bovendien bezinkt de karnemelk, is
onder troebel, van boven nagenoeg helder.
En die afscheiding wordt nog bevorderd, als
de karnemelk aan een eenigszins hooge tem
peratuur wordt blootgesteld. De schifting
geeft dan deels water deels brokkerige kaas
stofmassa. En zoo kan het gebeuren, dat de
eene klant of kooper een zeer waterig pro
duct ontvangt, en de ander meer troebel,
maar ook onsmakelijk uitziend product. Werd
de karnemelk wat wel het voorschrift zal
zijn telken3 behoorlijk omgeroerd, dan zou
het beter zijn, maar mooie kareHcmeik kreeg
men toch niet daar ze te veel i3 geschift.
In het orgaan van den F. N. Z. deelde K.
Frietema te Wirdum onlangs mee, op welke
wijze op zijn fabriek genoemd euvel wordt
voorkomen. Men heeft daar n.l. een inrichting
aangebracht, waarbij de karnemelk steeds
langzaam in beweging wordt gehouden.
Een kleine electro motor (van 'A P-K) is
aangebracht in het gebouw waar de karne-
melkkuipen zijn geplaatst. Met de aoodige
vertragingen in de snelheid brengt deze mo
tor een a3, die boven de kuipen is gelegen,
in beweging. Aan de uiteinden, juist op het
midden van de beide kuipen, is de as haaks
omgebogen en zijn aan de uiteinden van
dat omgebogen gedeelte roerders opgehan
gen. De draaiende beweging van de as brengt
een op- en neergaande beweging van de
roerders teweeg.
Op deze manier, die een nabootsing is van
het met de hand op roeren, blijft karnemelk
voortdurend in beweging en blijft ze zoo
mooi als men dat kan wenschen.
Dit voorbeeld van Wirdum verdient o.i. na
volging. Waar men over electricitelt beschikt,
zijn de kosten uiterst gering, dewijl het
stroomverbruik bijna nihil is, en men verkrijgt
dat alle afnemers gelijke cn goede karne
melk en derhalve niet meer over dit product
zullen klagen. BI.
DE TOESTAND,
Wa^ensdliland iumhen
tlostearflk ea de Enteate,
WEENEN, 3 November. (K. B., Officieel.)
Op het Itaiiaansche oorlogstoonee! hebben
onze troepen, op grond van den gesloten
wapenstilstand, de vijandelijkheden gestaakt.
De voorwaarden van den wapenstilstand,
worden afzonderlijk gepubliceerd.
LONDEN, 3 November. (R. O., Officieel.)
Uit Parijs is telefonisch bericht van den mi
nisterpresident ontvangen, waarin wordt
medegedeeld dat Oostenrijk-Hongarije, de
laatste bondgenoot van Duitschland, den
oorlog geëindigd heeft.
De wapenstilstand is dezen middag getee-
kend door generaal Diaz en treedt Maandag
om drie uur in werking.
De voorwaarden zullen Dinsdag gepubli
ceerd worden.
Zoo is dan Duitschland alleen gebleven.
De Donau-monarchie, of liever de waar
nemers, die den militairen boedel van het
uiteenvallende Donau-rijk beheeren, hebben
het wapenstilstand verdrag onderteekend.
Gisterenmiddag om 3 uur is de oorlogstoe
stand tusschen den oud-bondgenoot van
Duitschland en de entente geëindigd.
De voorwaarden waarop de wapenstil
stand en vrede wordt gèëischt zijn ten eenen-
male ontzaggelijk, feitelijk fataal.
Men zie hieronder.
Hoe het .zij, de „vredes"-toesfand is in
elk geval hedenmiddag voor het Oostenrijk-
Hongaarsche rijk, dat eens het eerste teeken
gaf voor den wereld-oorlog, ingetreden. En
de „vrede" houdt inmiddels reeds onder
stormgeloei, zijn „entrée joyeuse" in het land.
De toestand van anarchie neemt in de Do
nau-monarchie zulke vormen aan, dat men
welhaast vreezen moet, dat niets dan puïnen
en ruines zullen overblijven van het eens
zoo schitterende volkeren-gebouw.
in Duitsch-Oostenrijk heeft de Staatsraad,
die de teugels in handen heeft genomen
zich reeds gedwongen gezien om een proc
lamatie tot de bevolking te richten, waarin
onmiddellijk vrijwilligers worden opgeroepen
om land, huls en goed te beschermen tegen
de gedemobiliseerde soldaten uit het niet-
Duitsche gebied en tegen de troepen van ge
vangenen die de gevangenkampen ontloopen
waar de wachten hun post verlaten. Te
Weenen moeten straatgevechten plaats heb
ben gehad met afdeel ingea van een „roode
garde".
In Hongarije zou het maximallsme reeds
zco krachtig het draken-hoofd hebben opge
stoken, dat de invloedrijke Karoiyi er door
bedreigd zou wordeu en hulp zou hebben
gevraagd te Weenen.
En in Galicië, meest dreigend voortee
ken nog, zijn gewapende botsingen reeds
voorgekomen tusschen de Poolsche en de
Oekrainische troepen. De Oekrainers hebben
zich van Lemberg en de Roethenen van
Przmysl meester gemaakt. Een voorspel waar
schijnlijk van het eindeloos drama van na
tionaliteiten-verwikkelingen, dat hier te wach
ten staat en dat mogelijk de inzinking bren
gen zal van'hetgeen van het oude Donau-rijk
nog overbleef
Alleen blijft Duitschland nu staan, van alle
kanten en alle zijden door vijanden omgeven
en bedreigd.
Het woord van den Prediker, zij het in
anderen zin uitgesproken, dan hier bedoeld,
„wee den eene* zal ook hier wel gelden.
Duitschland zal alleen op eigen krachten geen
weerstand kunnen bieden aan den greep van
de tegenstanders.
Men kan slechts afwachten, hoe deineen-
storting plaats hebben zal. Zal zij tot een
onderwerping bepaald blijven aan de Brest-
Litowsk-voorwaardcn in dubbele macht, die
de geallieerden den laatsten tegenstander
zuilen voorschrijven, nu zij dezen geheel in
hun macht hebben Of zal de Ineenstorting
tegelijk een innerlijke zijn, doordat de bac-
teriën-van-anarchle en vernieling ook in het
Duitsche lichaam binnendringen, en haar ver
woestende en alles-ondermijnende werking
ook daar zullen uitoefenen?
DE VOORWAARDEN VAN DEN
WAPENSTILSTAND.
WEENEN. 4 November. (DRAADLOOS).
Ten gevolge van den nu gesloten wapenstil
stand zijn de vijandelijkheden op het Itaiiaan
sche front gestaakt.
De door de Italianen gestelde voorwaarden
van den wapenstilstand luiden o.a.
Onmiddellijke staking van de vijandelijk
heden te land, ter zee en in de lucht. Alge-
heele demobilisatie van Oostenrijk-Hongarije.
Alle eenheden, die aan het front van de
Noordzee tot Zwitserland staan, moeten ter
stond worden teruggetrokken.
Slechts een maximum van 29 divisies, op
vredesvoet voor den oorlog teruggebracht,
zal Oostenrijk-Hongarije ais weermacht
mogen handhaven.
De helft van het artilleriemateriaal der
divisies en legerkorpsen, aisook de uitrusting
van alles wat zich op het door de Oosten-
rijk-Hongaarsche legers te ontruimen gebied
bevindt, moet worden uitgeleverd.
Ontruiming van al het gebied, dat sedert
het begin van den oorlog met wapengeweld
door Oostenrijk-Hongarije bezet is.
Terugtrekking der Oostenrgksche ^roepen-
macht achter een juist omschreven linie.
De geallieerden zullen absoluut het recht
hebben
le. Opeen vrije beweging voor hun troepen
over iederen weg, spoorweg of waterweg
van het Oostenrijk-Hongaarsch gebied en op
gebruik van de noodige Oo3tenrijk-Hongaar-
sche transportmiddelen.
2e. Op tijdelijke bezetting van alle strate
gische punten in Oostenrijk-Hongarije, die
aan de geallieerden noodig schijnen met het
doel daar te zetelen of de orde te handhaven.
3e. Op requisitie tegen bepaling ten voor-
deele van de legers der geallieerden.
Verder wordt geëischt:
Volledige aftocht van alle Duitsche troe
pen binnen 15 dageninterneerlng van alle
Duitsche troepen, die dan Oosterijk-Hongarije
niet verlaten hebbenonmiddellijke naar huis-
zending van alle krijgsgevangenen en geïn
terneerde onderdanen der geallieerden, wat
niet wederkeerig geschiedt.
Onmiddellijke staking van alle vijandelijk
heden ter zee; nauwkeurige opgave aan
gaande den inhoud, soort en beweging van
alle Oostenrijk-Hongaarsche schepenover
gave van 15 Oostenrijk-Hongaarsche onder
zeeërs, die zich in de havens bevinden of
deze kunnen bereiken aan de geallieerden
en een algeheele aftakeling én demobilisatie
van alle andere, die onder bewaking der
geallieerden moeten blijven.
Overgave van drie slagschepen, drie lichte
kruisers, negen torpedobootvernieiers, een
mqnenlegger en zes Donau-monitoren met
bemanning, uitrusting en verzorging.
Alle andere boven water varende oorloge
h-