Zaterdag 26 October 1918.
33Bt* Jaargang N*. 2436
Antirevolutionair
Orgaan
voor «le ZnMhollandsche en Zcenwsche Eilanden
Eerste Blad..
IN HOC SIGNO VINCES
Em kijkje in onze Tweede
Kamer of 't Lage peil.
„HET GOUDEN HERT",
W. BOEKHOVEN Zonen,
DUIJS: Wat zou Wijnkoop zeggen als een
Gedempte Boerensiefger 63A, 638
12451 Direct nabg de Hoofdsteeg,
-
DINERS f 1,— en hooger.
LOGIES MET ONTBIJT
Bet door Ieder aanbevolen adres.
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per Jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMELSPIJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 12*/, Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewaeht tot DINSDAG- en VRI|DAGMQRQFN 10 UUR.
Alle gtiafekeaa vo©r «Ie ResIacSIe Bestemd, Advertentfën ©aa verier© AdmsiiEfs is'M.ie Iraaw te© te aai» de BJItffevera
De Standaard het hoofdorgaan schreef Za
terdag terecht:
W« willen een enkele maal goed doen
uitkomen, tot op welk laag peil de Kamer
is gezonken. Als elk volk de vertegenwoor
diging heeft, die 't verdient, dan is het met
ons volk treurig gesteld. Wat vooral klemt,
als mendsarbH nog bedenkt dat men
telkens boven mannenstemmen uit het geluid
hoorde van een schrille vrouwenstem die me
de interrumpeerde. ArmfNederland, als uw
vrouwen dien weg opgaan. Het oordeel over
de Nederlandsche Volksvertegenwoordiging
zou niet zoo ongunstig behoeven te zijn,
als haar meerderheid zich met weerzin van
zulke tooneeltjes afwendde. Maar dat was
niet 't geval. Men vond 't allerverschrik
kelijkst leuk; genoot van deze vertooning.
Niet alleen Links, maar even goed Rechts.
Zelfs achter de Regeeringstafel bleek men
zulk een verzetje wel te mogen".
Wat deze Standaard-Kameroverzichtschrij
ver vermeldt is niets te veel gezegd, 't Is
een schandaal. Vooral toen 't toppunt bereikt
werd in 't: „Laat ie dan zijn bek houden."
Om dit tooneel den lezer te laten zien, kon
den we hem een afdruk geven van de „Han
delingen", maar die worden meestal gecor
rigeerd, verbeterd na het uitspreken der rede.
Die officieele „Handelingen" zijn meestal niet
officieelzij zijn afgevijldopgepoetstze zijn
niet 't Het gesprokene, maar 't Het gespro
kene na weglating van 't leelijke.
Daarna leggen we den lezer voor 't Ver
slag van Het Volk, en oordeele dan zelf, hoe
de Kamer ontaardt in een scheldcollege, vol
van verwijten en ook persoonlijke aanvallen,
't Is misselijk. We leggen dus voor den le
zer de ruzie.
Wijnkoop-Duijs.
DUIJS zegt met belangstelling te hebben
gewacht op het optreden van die zich noe
mende vertegenwoordigers van het revoluti
onaire proletariaat. Spr. heeft altijd den so-
cialistlschen strijd zoo opgevat, dat wij bin
nen hst raam dezer maatschappij moeten strij
den voor sociale maatregelen om de arbei
ders te sterken in
den strijd tegen 't Kapitalisme.
Zoo vat ook Wijnkoop den strijd in the
orie op.
Kolthek en Wijnkoop zitten in één klub,
maar zijn als twee voorbggangers die een
praatje maken en dan weer ieder huns weegs
gaan. Kolthek immers is op den weg van
anarchist naar parlementariër en Wijnkoop
van parlementariaër naar anarchist. Kolthek
heeft 20 jaar geleden gescholden op het par
lement als baantjesjager^, apekool enz. maar
het parlement is sedert niet veranderd, be
halve dan dat we nu f 1000 meer traktement
hebben en pensioen.
Voorz. FOCK verzoekt spr. zich tot de le
vensmiddelenvoorziening te bepalen.
DUIJS: U zult zien, in welk geweldig ver-
baad alles wat ik zeg daarmee staat.
Winkoop heeft geen opbouwende kritiek
geleverd in tegenstelling tot spr.'s fraktle
vanaf haar eerste optreden in de Kamer. Wijn
koop zegt altijd „later I" als men hem vraagt,
wat hij dan wil. Hij heeft ook neg geen voor
stel tot inbeschuldigingstelling der vorige
regeering ingediend, al heeft spr. hem aan
geboden als vijfden voorsteller tefungeeren,
omdat het voorstel wettelijk door 5 leden
moet ingediend. Er is verder een motie van
Wijnkoop aangenomen over de vaart naar
Amerika. Als die straks vrij komt, omdat de
duikbooten niets meer kunnen uitrichten, zegt
Wijnkoop, dat het 't gevolg van zijn motie
is I (Vroolijkheid.) Hij staat voor niets I Niets
is hem te dolLeert 't Wijnkoop niets, dat
zelfs de meeat reaktonaire leden der Kamer
hebben gestemd voor zijn motie' die zoo
zoetsappig is als een scheurkalenderdevies
eenvoudig omdat het niet de moeite waard
was er tegen te stemmen
WQnkoop's houding bij dit debat was slap
en mak.
Waarom heeft Wijnkoop nog niet voorge
steld, ook den heer Van IJselsteijen in be
schuldiging te stellen, terwijl die toch aller
lei prijzen verhoogt I Ligt dat niet in Wijn
koop's lijn? Het i3 zoo burgerlijk gedacht
van Wijnkoop, dat ik niet meer bij de affaire
kan! (Gelach)
Wijnkoop dringt aan op 't vernemen van
uitvoermotieven, maar daarover heeft een
verrader als ik al veel vroeger gesproken.
Zoo ging 't met meer dingen die hij ter
sprake bracht.
Wijnkoop praat ons na. Wat hij wil i3
alles reeds vroeger door de S. D. A. P. scher
per geëischt I
Wijnkoop nam me kwalijk, dat ik minach
tend sprak over een „bevriende mogendheid":
Rusland, 't Lijkt wel, of jonkheer Van Kar-
nebeek aan 'twoord wast Burgerlijker kan
'tnieti Wijnkoop is gezant der Russisohe
regeering, maar dan moet hij aftreden als
Kamerlid, want dat gaat niet allebei. (Scha
terend gelach.)
Ook drong Wijnkoop aan op de benoe
ming van 'n gezant in Amerika. Nou breekt
m'n klompWelk nut verwacht zoo'n ras-
echten bolsjewiek van zoo'n burgerlijke
goudvink! Dat wij daar voor zijn, is ge
woon, want wij zijn ook maar „burgerlijke
oppositie" maar hij(Gelach.) Als dat zoo
doorgaat, zit Wijnkoop over 4 jaar naast
Notens en Lohman.
Wijnkoops partijgenoot Nljhuis, lid der
S. D. P., die voor een absoluut uitvoerver
bod is, wérd te Almelo wegens gesmokkel
veroordeeld. Hij zei, te hebben gesmokkeld
tegen zijn politieke overtuiging in! (Vreugde)
Om z'n crediteuren te voldoen!
Op 'tpunt van
de centrale keuken
staat Kolthek, al zegt hij 'tniet, tegenover
Wijnkoop, want de eerste noemt ze geen
vlezen rommel. Dat ik het instituut verdedig,
omdat ik het volk niet meer zou willen
geven, is een schandelijke verdachtmaking
van Wijnkoop. Spr. erkent aanstonds, dat de
Centrale Keuken geen volmaakte instelling
is. Voor zijn pleizier behoeft men er geen
verbruiker van te zijn. Spr. leest voor de
walgelijke taal van de „Tribune" over de
Centrale Keuken. Wijnkoop moet zoo spreken
om de minst ontwikdelde elementen, het
rapalje, te believen. Spr. is er blij om, geeu
gemeenschap te hebben met menschen die
zóó hun best doen het rapalje te winnen en
daarmee revolutie te maken. Om te doen als
zij, is Spr. de zaak van het proletariaat,
waarvoor hij de bourgeoisie-klasse heeft ver
laten, te heilig 1 Revolutie maken is gemak
kelijk, zegt Lenln, maar revolutie volhouden
is verduiveld moeilijk. Dat zegt de ersatz-
Czaar Lenin, wiens vertegenwoordiger in
Holland zich in de afschuwelijkste taal aver
de Keuken uitlaat.
Volgens Kolthek dient de Centrale Keuken
om het peil der arbeidende klasse naar be
neden te schroeven. Mogelijk, maar de so-
ciaal-democraten moeten ook bij de bestrij
ding der kapitaiist'sche klasse schijn van
wezen onderscheiden. Een bekwaam en be
grijpend bourgeoisie-bestuurder zal aan de
burgerij geven wat er te geven is.
Geen minister, hoe kapitalistisch en reac
tionair, zal zich een oogenblik bedenken of,
als hij maar het graan uit Amarika heeft te
halen, hij niet liever de menschen zal laten
verhongeren.
Kolthek, met wien Spr, kan debatteeren,
omdat hij de zaak beter dan Wijnkoop heeft
behandeld, prefereert restaurants boven cen
trale keukens en verwijst naar Engeland, dat
echter op 'tpunt van de levensmiddelen in
veel gunstiger positie is dan ons land. Het
verschil zit in 't rantsoen. Dit moet grooter
worden. Hoe?
Het is gemakkelijk, te zeggen
we moeten relletjes maken.
Maar hoe krijgen we iets als er een alge
meen uitvoerverbod is Elk welbewust
denkend arbeider, die weet in welke wereld
wij leven, geeft daarvan de schuld niet aan
de regeering, maar aan het kapitalisme.
WIJNKOOP: Moorddemokraten, zooals in
Amsterdam I
Voorzitter FOCK verzoekt matiging.
DUIJS: In de „tribune" wordt „maasaal
verzet" geconcludeerd uit de toeneming der
kriminallteit. Daarmee stemt Wijnkoop in en
ook zijn hoog-ethische vriend Kruyt, die met
hem in één klub zit.
De VOORZITTER roept spr. tot de orde.
DUIJS: Ik spreek tegen den levensmidde-
lenvoorzieningsman, dus ben niet buiten de
orde. De distributie
WIJNKOOPDistributie van lood aan men
schen die honger hebben in Amsterdam!
Motel Itesflauraiit
f 1.25, f 1.50, en 1.75
Tel, no. 1532, Aanbevelend,
Piriitiir R. C. F. t. t. LEMiom.
sterkere kerel hem z'n broodrantsoen alhaalt
Zou hg dan een Dultsche knokploeg te hulp
roepen of de politie, de rakkers van Vink,
die hg ook op z'n kongres te hulp roept?
WIJNKOOP: Gelogen! (Rumoer.)
DUIJS: Wij kunnen de politiemacht wel
degelijk zoo aanwenden, dat ze niet werkt
voor het kapitalisme. Wg hebben niet voor
niets in Zaandam van den heer Kelder, een par-
tggenoot van wgnkoop, een dankbetuiging
ontvangen voor de wgze, waarop we bg de
houtwerkersstaking de politie hebben gebruikt 1
WIJNKOOP: Heeft Wibaut ook 'n dank
betuiging gekregen voor z'n moorden (Hef
tig geïnterrumpeer, vooral van de sociaal-
demokraten.)
De VOORZITTER hamert voortdurend.
(Ook Suze Groeneweg interrumpeert, onver
staanbaar.)
DUIJS: Als Wgnkoop in Zaandam durft
te komen om anderer brood te stelen, dan
zullen we hem daar leeren I
WIJNKOOP: Hg mag niet zeggen, dat een
medelid brood steelt!
De VOORZITTER, tegen Duqs: U mag
die uitdrukking niet gebruiken.
DUIJSIs 't, als er al zoo weinig eten is,
geen diefstal, als op straat de broodkarren
worden leeggehaald?
De VOORZITTER: U mag dat niet zeggen
van een medelid.
DUIJS: U hebt geigk. Wgnkoop doet dat
ook niet. Hij brengt alleen de menschen
zoover en dan loopt hg wegl Zoo is 't ge
gaan met de vrouwen op de groentenmarkt
in Amsterdam, nietwaar?
WIJNKOOP (staande en heftig gestikulee-
rend) schreeuwt: Je zegt zulke dingen tegen
beter weten in. Op een arbeidersvergadering
in Amsterdam durf je dat niet zeggen
(Het stemmengerueht, dat de laatste minu
ten niet stil is geweest, zwelt aan tot een
groot rumoer, dat de voorzitter eenigen tijd
vruchteloos tracht te overhameren.)
DUIJSWgnkoop heeft niet den moed van
de konsekwentie, gaat er ziet zelf voor staan,
maar zet er de vrouwen en kinderen voor
Heb dan moed en ga er zelf voor staan,
maar laat de vrouwen niet in den steek, als
't tot schieten komtl
WIJNKOOP (zenuwachtig)Dat durf je
zeggen voor de groote bourgeoisie, maar niet
in een arbeidersvergadering in Amsterdam
DUIJS: En ais relletjes tot schieten heb
ben geleid, komt Lanslnk en schrqft, dat de
distributie, die het anarchisme voorstaat niet
is een distributie, waarbg de krachtige alles
krggt en de zwakke niets. Moet dan niet
ieder trachten, dit te verhinderen om er iets
anders voor in de plaats te stellen
De VOORZITTER verzoekt Dugs met deze
opmerkingen te eindigen.
DUIJSIk zal eindigen
WIJNKOOP: Hg heeft genoeg de bourge
oisie verdedigd I Laat-ie in 'n arbeiclersver-
gadering te Amsterdam komen, als-je-durft 1
Hier hoef je niet langer I
DUIJS: Wijnkoop speelt in de kaart der
reactionairen inpiaats van steentje voor steen
tje mee te bouwen een sterke revolutionaire
citadel. Dat heeft voor de levensmiddelen-
voorziening de meest fnuikende gevolgen.
De bourgeoisie verdedig ik niet I
WIJNKOOPDaarvoor ben je wethouder
DUIJS: Te Zaandam hebben we allen ar
beiders gevraagd, ons te helpen voor de cen
trale keuken. Dit werd geweigerd door deze
heeren omdat het 't gezin uit elkaar rukt.
Welk een neepjesmutsachtig, hofjesjuflrouw-
achtig gewauwel, Zg weigerde niet omdat,de
centrale keuken de arbeidersklasse naar be
neden schroeft! Niet omdat ze is een insti
tuut der bezittende klasseNiet om een bui
tengewoon revolutionair argument! Maar 't
motief van hun weigering is dat van een
akelige wauwelaar uit den tQd van hethuis-
manskiesrecht I Niets revolutionairs, niets
socialistisch. Zoo burgerigkhuis-tuin en keu
kenachtig als 't maar kan. Zij willen onze
zaak niet zoo goed als mogelijk maken.
Volkomen terecht van Schaper's protest
tegen het saboteeren der keuken te Amster
dam. Stel je voor, dat je in die keuken el
kaar met een mes te lijf gaat, dat een schil-
ster een opzichteres de gemeenste scheld
woorden naar het hoofd gooit en haar met
aardappelbakken gooit 1 Een bolsjewiek vindt
dat goed en meent dat je de beste stampot
krggt, als je elkaar de hersens in stanpt.
WIJNKOOP interumpeert heftig.
DUIJS: Als jg hier de baas was zou ik
hier niet kunnen spreken. Dan deelde Ik het
lot over de beste en meest intellectueele re
volutionairen van Rusland.
Voorzitter FOCK: Begrqpt Duös, die een
oud parlementiër is, dat hg 't beste doet met
zich tot de levensmiddelenvoorziening te be
palen
DUIJSDe toedracht van de zaak der keu
ken bigkt uit een stenografisch verslag. Vóór
die vergadering lagen de manifesten voorde
staking, waardoor 60.000 menschen verhin
derd werden te eten, al klaar.
Als Kolthek zegt„Wij hebben alleen aan
kritiek te doen", dan moet hij buiten 't par
lement bigven. Hg zelf streeft ook naar her
vorming, anders is hg niet voor de motie
voor aanvoer uit Amerika, en voor de be
noeming van een gezant uit Amerika. Ais
hg de konsekwentie van het parlementaris
me niet aanvaardt, moet hg buiten bigven,
bg Domela Nieuwenhuis. Wg aanvaarden
geen verantwoordeigkheid, als wq stemmen
voor een motie en werken aan sociale her
vormingen. En die hervormingen zgn voor
ens ook niet het doel I
Mgn verwachting is, dat, als Wijnkoop
over 4 jaar rekenschap moet afleggen, 't zal
bigken, dat hg voor de arbeiders zeer weinig
heeft gedaan.
Vergadering verdaagd.
Zóó wordt nu de kostbare nationale tijd
verknoeid door twee Socialistische groepen,
die elkaar 't licht in de oogen niet gunnen
en die nota bene allebei beweren, deielders
der arbeidende klasse te zqn. Fijne leiders,
maar ook treurig volk, dat onder zoo'n lei
ding leven, strijden en streven moet. Lid
van deze Tweede Kamer te zqn, moet nog
een eere worden, ze is 'tnog niet, en zal 't
nooit worden, zoolang zulke personagiën den
toon aangeven bij een discussie, 't Levens
middelendebat, dat toch al den wassen neus
is, wordt er niet verkwikkeigker doorl Bah,
voor 't heele socialistische getoethaspel
voor Wgnkoop en consorten.
OP ÖEÜ UITKIJK.
't Is het eeuwjaar der Dordtsche Synode
zou er één op de tienduizend zqn in
dit tijdperk van den Wereldoorlog, die er
aan denkt
Eigenaardig met dat eeuwgetg.
In 1718 was 't verval der Kerk reeds be
gonnen; wel werd de rechtzinnige leer streng
gehandhaafd, ook wis er nog wel leven des
geloofs, maar het was toen geen tgd en 't
was toen geen volk om te jubelen in de
groote dingen, die God de Heere aan Zgn
Kerk had gedaan, zooals een Bogerman het
in heilige blijdschap met klanken uit het
heiligdom uitjubelde voor God en zqn ge
meente, toen het werk der Synode gelukkig-
lijk was volbracht.
Men miade toen bovenal de rust.
Zoo in politieken als kerkeigken zin.
Al wat aan strijd herinnerde, 't zg tegen
de machthebbers dezer wereld, 't zij tegen
dwaling, ketterij of het valsche broederdom,
werd geschuwd en in die atmosfeer kon de
beroemde Synode moeiigk daders worden
herdacht dan door een alleszins deftige, met
latgn doorspekte en van grieksche en he-
breeuwsche aanhalingen stralende, pruik-
preek.
In 1818 scheen het calvinisme dood.
Wat er van wa3 overgebleven leek een
dor geraamte van bleeke kaokels, waar nooit
of te nimmer meer leven in ritselen zou. En
evenmin als men immers in 't huis van den
gehangene spreekt van den strop, evenmin
dacht men er aan in 't Synodaal genootschap
van achttien achttien, om te gedenken de
Synode van Dordt.
Eerlijk gezegd: men s'chaamde zich.
Om den wille der historische saamhoo-
righeid, nu jasprak men als 't pas gaf nog
van de „Dordtsche vaderen", maar haastte
zich vooral er bg te voegen, dat men die
vaderen zien moest in de lijst van hun tijd»
Zij whren toen niet wijzer
Men plukt geen druiven vat: doornen en
zoo was het die vaderen van 1618 en '19
niet kwalijk te nemen, dat zij in de zeven
tiende eeuw nog niet wandelden in het licht,
dat die negentiende zag opgaan.
Die vaderen-vau-Dordt't waren toch
eigenigk onhebbelijke ketterjagers geweest 1
Zóó luidde het oordeel in 1818.
Ware men minder lamlemdig, minder ge
makzuchtig geweest, er zou een beweging
zgn ontstaan, om een soort verzoeningsmo-
nument op te richten voor het trio Arminlus,
Uitenbogaarü en Episcopius, die ongetwgfeld,
hadden ze in 1818 geleefd, een eerezetel in
elke theologische faculteit zouden verkregen
hebben.
Zij drieën waren de mannen der ware
christelijke vrijheid geweest
Martelaren in hun soort
En weel wie het nog wagen dorst een
lans te breken voor de oude leer der Dordt
sche vaderenZwggen moest hg of hg
werd in naam der verdraagzaamheid uit de
synagoge geworpen.
Nicolaas Schotsman heeft het ondervonden.
Hg was er óók een van 't geslacht, dat
nooit geheel uitstierf en dat leefde en stierf
met den danktoon in 't hart en op de lippen
„Uw vrge gunst alleen wordt d' eere
[toegebracht I"
En hq was 'n gestudeerd man
Eén, die beter weten kon.
Eén, die immers ook wel beter wist, maar
met huichelende lip „deed alsóf", om daar
door de smalle gemeente in 't gevlei te
komen.
'n Voorganger des volks, 'n predikant.
In de academiestad Leiden
Hij dorst het wagen de pen te voeren en
te gedenken de daden Gods in de dagen der
vaderen, door de uitgave van zgn „Eerezuil
der Dordtsche Synode" het schande-
Iqkste schotschrift, zei men, sinds de her
stelling des vaderlands in het licht gezonden.
Vreeselqk werd tegen hèm getoornd
Als hij een halsmisdaad bedreven had,
kon de verbittering niet heviger geweest zqn:
de vergrimming der theologen, die naar zq
zeiden zoozeer den vrede minden en dien
vrede in den weg der liefde zochten
Wederom is een eeuw voorbq gegaan.
En de verandering is groot I
Wat ongeloofelijk, wat onmogelijk scheen
is gebeurd: uit den verstorven tronk van
het oude calvinisme der Dordtsche vaderen,
zijn nieuwe frissche loten opgeschoten; de
gereformeerde belijdenis bleek weer, als
voorheen, uitdrukking te zgn van veler ge
loof en het gereformeerde beginsel wordt
wederom door honderdduizenden geëerd.
„E voto Dordraceno", schreef Kuyper.
„Naar den wensch der Dordtsche vaderen",
naar dézen hunnen wensch n.L, dat de
kerken dezer landen bg de belijdenis, zooals
deze door veel strijd heen hun geloofseigen-
dom geworden was, zouden volharden tot
het einde der eeuwen.
Die wensch schéén ijdel te zgn.
Nauwelqks waren, verborgen in de stilte
van hun nederige binnenkamer of schuil
gaand in de zich uit de wereld terugtrek
kende gezelschapen der vromen, een eeuw
geleden de zevenduizend overgebleven, die
zich voor den Baal der eeuw niet gebogen
hadden.
En thanswelk een groote schare
Een kerkengroep van een half millioen
zielen, die de belijdenis van Dordt aannam
als accoord van kerkelqke gemeenschap.
Kleinere kerkgenootschappen daarnaast.
En in de Hervormde Kerk een vragen naar
de „oude paden"; in gemeenten, die men
reeds voorgoed verloren waaude, een ople
ven van de liefde tot de waarheid, zooals
ze voor drie eeuwen te Dordt uit Gods
Woord geput en voor het denken der geloo-
vigen omscheven werd.
Indien 't geen oorlogstijd ware
Ongetwqfeld zou voor 't eerst het eeuw-
getq van Dordt, ik zeg niet op luisterrqke
wgze zgn gevierd, want wij maken er geen
wereldsch festein van, maar dan toch op
gepaste, dankbare en Gade welgevallige
wijze zgn herdacht.
Thins de Crisis verslindt ailes
Wordt er zelfswel aan Dordt gedicht?
Aan den zegen, dien grooten, ko3telqken
zegen, dien God onze kerken door de Sy
node van Dordt geschonken heeft?
De kerkelijke eendracht werd hersteld.
De waarheid op haar zuiverst gehand
haafd de kerkelijke orde voor eeuwen ge
vestigd; de bqbelvertaling voorbereid; het
onderwgs der jeugd geregeldw(j stom-
