3
voor <1® Znidliollandscli® en ®eenwsclie Eilanden.
De Oorlog.
Zaterdag 13 October 1918.
dntirev&lutionair
38ste Jaargang N\ 3483
Orgaan
Tweede Blad
IN HOC SIGNO VINCES
Drie Bladen.
OFFICIÉÉL GEDEELTE.
LAND- EN TUINBOUW.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
W. BOEKHOVEN Zonen,
4klle stc&k&ere voor de Restnelt® bestemd Adverf^inlëo esa verdére Adralalfi^réiie t»®g»ro «o<» er reside® «mm» de I Itsrevers
Dit nummer bestaat tui
V
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bq vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSD1JK.
Telefoon Intercommunaal No.
202.
ADVERTENTIËN 121/» Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten werden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden Ingewacht tot DINSDAG- en VRi|DAQMORGFN 10 UUR.
Verkrfygbaarstelllng regeerlngsgoederen.
De BURGEMEESTER van SOMMELSDIJK
maakt bekend, dat in de loop van de vol
gende week verkrijgbaar zal zijn:
Op bon no. 140: Kaas tot een gewicht
van 0.1 K.G.
Op bon no. 141 Suiker tot een gewicht van
6.25 K.G. (voor kinderen beneden het jaar
zal geldig zijn de bijzondere bon no. 8),
Sommelsdijk, 11 October 1918.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
VerkrlJgbaarstelllng regeerlngsgoederen.
De BURGEMEESTER van MIDDELHAR-
NIS maakt bekend, dat voor de week van
14 Get. 1918 vanaf namiddag één uur tot en
met 20 Oct. 1918 zal worden beschikbaar
gesteld
Op bon 83 250 gram Suiker.
Op bon 84: 50 gram Gort.
Op bon 85: 100 gram Kaas verkrijgbaar
bij T. C. Nipius, Iz. Jordaan en L. Jordaan.
Bon No. 1 der ziekenkaart het daarop voor
geschreven rantsoen.
Middelharnis, ll Oct. 1918.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
BOND
VAN FLAKKEESCHE LANDBOUW
VEREENIGINGEN.
OFFICIEEL.
s'Gravenhage, 7 October 1918.
Den heer A. W. Keijxer, Secretaris der
Centrale Vereenlging van Flakkee-
sche Landbouwvereenigingen te Me
lissant.
Ter beantwoording van Uw schrijven d.d>
27 September 1918, ingekomen 2 Get. 19T8
dlene U, dat volgens het afgesloten contract
met de Rotterdamsche Vereenlging al de
aardappelen over de Guldenrooster gesor
teerd, worden beschouwd als consumptie
aardappelen, de andere als kriel. Voor de
consumptie-aardappelen is de vaste prijs f 6,50
per 100 K.G. Mocht deze regel niet gevolgd
worden, dan zal het mij aangenaam zijn
hieromtrent nadere duidelijk omschreven in
lichtingen te bekomen.
Voor den Regeerings-Commissaris,
De Secretaris,
J. M. ANDREU WILTENS
's-Gravenhage, 9 October 1918.
Centrale Vereenlging van Flakkeesche
Landbouwvereenigingen, Melissant.
In antwoord op Uw schrijven d.d. 7 Aug. ji.
deelen wij U mede, dat wij, na ingesteld
onderzoek door onzen technischen dienst,
voor het drogen van meekrap in de maanden
October en December, een totale hoeveel
heid van 40 ton kolen ter beschikking zullen
stellen.
RIJKS-KOLENDISTRIBUTIE.
KORT VERSLAG van het verhandelde
In de vergadering van het Hoofd
bestuur op Zaterdag 5 October jl.
nam. 3,30 uur in het Hötel Spee te
Sommelsdijk.
Voorzitter deH heer J. Overdorp.
Alle bestuursleden en alle afdeellngen zijn
tegenwoordig.
De Voorzitter opent de vergadering en laat
lezen de notulen der vorige vergadering,
welke na een kleine wijziging worden goed
gekeurd.
Aan de orde is daarna de Zaaizaadkeu
ringen waarveor de .Vereenlging van Neder-
landsche Akkerbouwers (V. N. A.) dezelfde
rechten erlangd als de Hollandsche en andere
Landbouw-Maatschappijen. In esn door de
V. N. A. te benoemen Commissie zal één
lid van Flakkee zitting nemen. Na uitvoerige
bespreking wordt vastgesteld
le. Dat de te benoemen keurmeesters van
't graan de kennis bezitten om de granen te
kunnen beoordeelen;
2e. Dat er voor knoeiers gelegenheid te
over bestaat om hunne granen te vervalschen
3e. Hoewel de controle reeds streng is be
hoord ze nog nauwkeuriger te worden ge
maakt, teneinde knoeien schier onmogelijk te
maken, en
4e. om op den door de Holl. Maatsch. van
Landbouw ingeslagen weg voort te gaan.
Er werd met nadruk op gewezen dat den
dwang og^geen zaaigraan te mogen koopen
anders dan wat goedgekeurd is een onrecht
en de bedrijfsvrijheid onrechtmatig aan ban
den wordt gelegd, hiertegen behoort met
ernst te worden geprotesteerd.
Gevraagd werd hoe moet worden gehan
deld om onder den rook der dorpen tarwe
te teelen, wanneer er geen gecontroleerde en
goedgekeurde baardtarwe beschikbaar is, ter
wijl er wel andere niet-gecontroleerde be
schikbaar is. Men vend het met het oog op
de voedselvoorziening gewenscht het gewone
verstand te laten spreken en ze ondanks
toch te zaaien.
Daarna komt ter tafel het vlasschandaal,
ook hiervoor zal een commissie worden be
noemd'daar de V. N. A., waarin ook Flakkee
één lid zal aanwezen. Men vertrouwd dat
wat nu gebeurd is zich niet meer zal her
halen.
Dan is aan de orde het veillngswezen.
Men verbaasd zich er over dat in ons land
zonder dat er een rechterlijk onderzoek heeft
plaats gehad, een bestuur het rechtheeftom
een boetestelsel toe te passen en uit te voe
ren voor overtredingen die men waant dat
door de boeren z^n gepleegd. Daartegen
moet met ernst worden geprotesteerd. Boven
dien bestaat niet de minste zekerheid dat er
Inderdaad een overtreding heeft plaats ge
had, voor geen gering deel is dit afhankelijk
van de maat der controleur. Bekend is dat
door een flink uitgegroeide controleur met
lange beenen een overtreding werd gecon
stateerd en een boete werd opgelegd. Later
werd een kleiner mannetje gestuurd met kor
ter beentjes, die na het perceel te hebben»
afgetrapt een ernstig verschil constateerde,
waarvan het gevolg een grooter boete was.
Het spreekt vanzelf dat dergelijke diagen niet
kunnen worden gebillijkt, daartegen te pro
testeeren is zeker onze plicht. Wij zullen er
dan ook niet voor terug deinzen om hier
verzet tegen aan te teekenen.
Gelezen wordt een concept adre3 aan den
Minister van Landbouw, hetwelk met een
kleine wijziging wordt goedgekeurd.
Het ingezonden artikeltje van den heer D.
de Haas wordt daarna besproken. Algemeen
vindt men het misplaatst. Er is in Flakkee
geen vet vee, niet alléén dit najaar, doch
geen enkel najaar. Straks wanneer het vee
op stal komt en de peekoppen benut worden
dan heeft Flakkee weer slachtbaar vee.
©ok de betaling zoowel van vee als van
aardappelen komt daarna ter sprake, terwijl
het bestuur zijn volle aandacht blijft schen
ken aan deze zaken. Ten slotte worden in
lichtingen gevraagd over de hooivordering,
meerdere dorpen zijn aangeschreven om 1(X)
en méér duizenden Kilo's eerste klas best
uitgebroeid hooi te leveren, men vindt dit
over het algemeen minder erg want in ons
hooiarme eiland vind men niet zoo gemak
kelijk 100000 Kilo hooi, doch het is onbe
grijpelijk dat men in een streek als Flakkee
waar weiland schaars en hooiland schier
niet bestaat toch nog komt om het kleine
kwantum weg te halen, of onze paarden het
missen kunnen. De Afdeelingen worden ver
zocht de in hun dorpen bestaande booicom-
mis3ies te advlseeren zich niet te druk te
maken met deze onuitvoerbare vordering,
't bestuur zal vooraf deze zaak onderzoeken
en daarna zoo noodig rapporteeren.
Na nog enkele vragen te hebben beant
woord wordt de vergadering door den Voor
zitter op de gebruikelijke wijze gesloten.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Een station voor draadlooze telegrafie.
Wolff seint uit Berlijn
De Nederlandsche regeering en gevol
machtigden van de Duitsche Telefunken-maat-
schappij, directeur Bredovv, hebben een con
tract gesloten betreffende de oprichting van
een reusachtig station voor draadlooze tele
grafie in Nederland ten behoeve van het ver
keer met het buitenland en in het bijzonder
voor een directe verbinding met Neder-
landsch-Indië.
Het NedeHandsche station, dat goorteiqk
wordt ingericht als het station voor draad
looze telegrafie te Nauen, bij Berlijn, zal be
halve het verkeer met Indië, ook een draad
loos-telegrafische verbinding met Noord- en
Zuid-Amerika mogelijk maken.
Het station in Nederland, komt bij Barneveld
het Indische station in de buurt van Batavia.
De Bieta.
Aan de Nieuwe Ct. wordt gemeld, dat het
veelbesproken bureau Bieta zal verdwijnen,
evenals het hooi- en stroobureau.
Een nieuw model broodkaarten.
Aan de tegenwoordige onpractische indee
ling der broodkaarten zal binnenkort een
einde komen Naar de Tel. meldt, zal met
ingang van 22 November den eersten dag
der 77e broodweek, de broodkaart niet meer
2800, doch 1400 gram tellen. Ook het formaat
zal kleiner zijn. De bons van 100 gram zullen
verdwijnen, daar deze in de practijk niet
meer noodzakelijk blijken. De bruinbrood-
en rogge-broodkaarten zullen naast de bons
van 400 gram ook bons van 209 gram be
vatten. Voorts zullen maatregelen genomen
worden, om het clandestien -drukken der
kaarten zoo goed als onmogeliju te maken.
Schorsing der verloven.
De tijdelijke voorzitter van den minister
raad en minister van blnnenlandsche zaken
jhr. mr. Ruys de Beerenbrouck heeft in de
Tweede Kamer de volgende verklaring afge
legd:
De stand der krijgsverrichtingen van het
aan Zeeuwsch-Vlaanderen grenzend westelijk
deel van België maakt het noodzakelijk, dat
de regeering bedacht is op eventualiteiten,
weike daaruit voor ons land kunnen voort
vloeien.
Indien vreemde troependeelea van een van
beide of van belde oorlogvoerenden onze
grens mochten overschreden, legt het vol
kenrecht ons den plicht op deze te interneeren.
Ook bestaat de mogeiqkheid, dat wederom
een aantal vluchtelingen te onzent gastvrij
heid zal zoeken, In welk geval de overheid
in staat moet zijn de noodige maatregelen
te nemen.
Teneinde over voldoende krijgsmacht te
kunnen beschikken, heeft de regeering zich
daarom genoopt gezien de algemaene (perio
dieke) verloven en de bijzondere verloven
van korten duur voor de in Zeeland gelegerde
militairen te schorsen.
Mocht zich de noodzakelijkheid voordoen
ook voor audere provinciën of op ruimer
schaal tot zoodanige schorsing over te gaan,
dan zal aanstonds daartoe het bevel worden
gegeven. N. R. Ct.
Toilet- en huishoudzeep.
Het N. v. d. D. heeft bericht, dat met
ingang van 1 November a s. geen hnishoud-
en toiletzeep meer mag worden gefabriceerd.
Bij informatie bleek het Hbld. deze mede-
deeiing met betrekking tot de toiletzeep juist,
op deze uitzondering na, dat toiletzeep voor
medisch gebruik en scheerzeep ook nk dien
datum zal mogen worden vervaardigd.
Bij de besprekingen, in het Rijkszeepbureau
gehouden om de zeepfabricage met het oog
op toemende vetschaarschte, nog meer te
beperken, is de wenschelijkheid weer naar
voren gebraeht om meer dan tot heden ge
schiedde in de behoefte aan huishoudzeep
te voorzien. De fabrikanten zijn thans proeven
aan het nemen met een soort kleizeep van
twintig procent vetzuurgehalte, belangrijk
beter dus dan de tegenwoordige zeepsurro-
gaten, die slechts een uiterst miniem vet
zuurgehalte mogen bevatten.
Het licht in de bedoeling 1 November a s.
met de fabricage van dit surrogaat te begin
nen en op zijn vroegst 1 December a.s. met
de beschikbaarstelling voor het publiek.
DE TOESTAND.
Terwijl we, dit schrijven valt van het ge
bied van de vredesbeweging te bepalen dat
Wilson aan de Centraïen antwoord heeft
gegeven, en wij voegen er direct bij dat hij de
deur die tot vredesonderhandelingen leidde
niet geheel heeft dichtgeworpen.
„Uit het feit, dat Wilson vanochtend niet
aan zijn gewone ochtendontspanning gedaan
en zich een uur lang in zijn studeerkamer
afgezonderd heeft, blijft, dat een beslissend
antwoord op Dultschiand's voorstel elk
oogenblik kan afkomen
Aldus een Reuter-telegram vaa gisteravond
uit Washington, en dit telegram heeft het
bij hst rechte eind gehad. Na zijn afzonde
ring in zjjn .studeercel" vaste gewoonte
als Wilson voor een belangrijke beslissing
staat heeft Amsrlka's president zijn Staats
secretaris Lansing en zijn bekenden „zwij
genden" vertrouwde kolonel House bij zich
ontboden, en in den avond kwam toen de
beslissing af. Die beslissing luidt, dat, alvo
rens de Vereenig de Staten over een wapen
stilstand kunnen onderhandelen, de Duitsche
troepen uit de bezette gebieden moeten terug
trekken.
Gisteren heeft naar de Parjjsche Temps
meldt, ook de oorlogsraad te Versailles zij a
gevoelen over het aanbod nopens wapen
stilstand van de tegenstanders kenbaar ge
maakt. De Geallieerden zullen, heet het, hun
besluiten onmiddellijk zelf treffen. Men kan
veilig aannemen, dat er ook tusschen de
politieke hoofdkwartieren der Geallieerden
druk van gedachten wordt gewisseld over
de groote gebeurtenissen van den dag, maar
hoe een altoos nog mogelijk antwoord van
allen gezamelijk ook luide, het beslissende
woord is in eerste instantie reeds door Wil
son gesproken. Geen afwijzing van het aan
bod, maar dan toch een voorwaarde gesteld,
die, op het eerste gezicht, haast niet aaa-
nemeniqk schijnt voor de Duitschers. Zij
worden niet vertrouwd, maar moeten nu wel
in goed vertrouwen op Wilson en zijn me
de-Geassocieerden hun vuiètpand uit han
den geven, in hope, dat per saldo nog een
niet al te ongunstige beslissing over de
Duitsche koloniën worde genomen. Is dat
niet al te veel gevergd, zelfs van een volk
dat zoo vurig naar een eervollen vrede snakt
als het Duitsche?
Sedert deze berichten is het eenige maar
dan ook het meest belangrijke, dat men uit
verschillende stelligs gegevens concludeeren
kan, dat Duitschlanï zeer waarschgnlijk
de voornaamste voorwaarde, door Wilson
gesteld, wel zal aanvaarden, en zich bereid
zal verklaren, tot een entruiming jvan het
bezette gebied.
Het officieuse „Woif'-burean stelt reeds
de ^noodzakelijkheid van „verdere verklarin
gen" van den kant van Duitsehlaad in het
licht. Die verdere verklaringen kunnen niet
anders dan een aanvaarding van de voor
waarden betreffen, want bij een weigering
zouden zij volkomen overbodig zijn. Ze zul
len waarschijnlijk betrekking hebben op de
manier, waarop de ontruiming plaats zal
moeten hebben en de voorwaarden, waarop
een terugnemen van de legers en het mate
riaal mogelijk gemaakt zal worden.
Het is te hopen, dat deze „nadere ver
klaringen" van Duitschland bezield zullen
zijn door denzelfden geest van beslistheid en
van stelligheid, waardoor het eerste aanbod
van prins Max beheerscht werd. Een ondui
delijk woord, of een dubbelzinnige zin zou
onherstelbare gevolgen kunnen hebben.
Vooral omdat de stemming, die bij de^
tegenstanders heerscht, en die door de ont-~
wikkeling van de gebeurtenissen ophetoor-
iogstooneel aanmerkelijk versterkt wordt,
verre van bezadigd en vredelievend genoemd
kan worden.
Van „gezaghebbende zijde" wordt dan ook
uit Washington reeds verklaard, dat Wilson
niet voornemens ,ls een reeks onvruchtbare
diplomatieke onderhandelingen met Duitsch
land te beginnen. Nu heeft men het booze
gezicht, dat de Amerikaausche president,
volgens dit bericht, trekt, meer als een ge
legenheids-gezicht te waardeeren en heeft
men vooral aan de buitensporige uitlatingen
van de gele pers, waarvan Reuter de fraaiste
bloempjes tot een ^telegrafisch bouqet samen
bindt, niet al te tragisch op te vatten.
Maar zeker is toch, dat, wanneer het dunne
negatieve draadje, dat nu de partijen bindt,
tot een vredes-band geweven worden kan,
dit slechts door een beslist en onomwonden
positie-nemen van de centraïen |kan ge
schieden.
Op het Westelijk front hebben de gealli
eerde troepen weder een succes bereikt dat
van verstrekten invloed wezen moet en dat bij
de geallieerden de hoop moet versterken, dat
zij een „ontruiming" van het bezette gebied
langs militairen weg kunnen bereiken. Of
daarbij de geachte aan de verwoesting van
land en stad, waarvoor men nu van beide
kanten de verandwoordelijkheid op de tegen
partij werpt, van invloed zijn zal, valt te be
twij telen.
Het sucg.es, door de geaiiieerden behaald,
wordt door het Duitsche avond-communiqué
toegegeven. Het erkent, dat op het gevechts
front tusschen KamerSke en St. Quentin de
Duitschers achterwaartsche stellingen hebben
ingenomen en Karnerijk hebben ontruimd.
Dit echec hebben de Duitschers op een
van de meest critieke punten van hef front
geleden.
Wq wezen er Woensdag nog op, hoe elke
meter gronds, die de geallieerden tusschen
Karnerijk en St Quentin en in Champagne
wonnen, van grooten invloed wezen moest
en het gevaar voor de Duitsche stellingen
in de bocht bij La Fére en Laon aanmerke
lijk moest vergrooten.
Voor de Duitschers nu echter tot de ont
ruiming van die bocht zijn overgegaan, zijn
zop den Noordelijken vleugel niet enkele
meters, maar over een afstand van verschei
dene K M. achteruitgedrongen en hebben de
geallieerden in dien vleugel een aanzienlijke
„deuk" gemaakt. De Engelschen staan nu
reeds bij Caudry dat een 13 K.M. ten Z.-O.
van Karnerijk gelegen is.
Tegelijk hebben de Fransche in Champagne
nieuwe vorderingen gemaakt, zoodat de po-
sieiie van de Duitsche troepen bjj La Fére
en Laon uiterst cririek geworden moet zijn
en de Duitschers tot eene snelle ontruiming
zullen moeten overgaan, willen zij zich daar
uit de dreigende „impasse" redden.
De invloed van het succes tusschen Karne
rijk en St. Quentin moet zich ook op het
meer Noordelijke deel van het front doen
gevoelen en een nieuwe, zij het meer ver
wijderde bedreiging gaan vormen van de
kust-stelllngen, die de Duitschers in België
aannemen.
De Woensdag door de geallieerden toege
brachte stoot doet dus weer de geheele Duit
sche verdedigingsmuur in Frankrijk en Bel
gië trillen.
En het behoeft niet te verwonderen, dat
daardoor bij de geallieerden de hoop op een
definitief militair succes weder aanmerkelijk
is toegenomen.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Wanneer men in Engeland al een oogen
blik geloofd heeft, dat Duitsehlaad reeds over
wonnen is, dan zal men zich wel ontnuch
terd gevoelen door volgende uitlatingen van
de „Daily Chronicle". Het blad schrijft:
„Onze successen zfjn zeer aanmoedigend,
maar zij moeten ons opwekken den strijd
voort te zetten en niet traag te worden. Daar
de tijd en het weer tegen on3 zijn, kunnen
wij tot aan den winter slechts beperkte re
sultaten bereikenmaar het is van het hoog
ste belang, dat wij alles winnen wat te win
nen is. Op het oogenblik zijn de Duitsche
legers geschokt. Gedurende den winter heb
ben zij tijd zich weder fe herstellen. Wij
moeten alle voordeelen gebruiken, zoolang
de tijd ons gunstig is, opdat wij in het aan
staande voorjaar, wanneer de worsteling we
der aanvangt, de beste uitgangspunten heb
ben en tegenover een vijand staan, wiens
krachten zooveel mogelijk zgn verbruikt."
Generaal Maurice schrijft in hetzelfde
blad:
„Nog is Bulgarije niet uitgeschakeld, en
zelfs wanneer wij het tot den vrede dwingen,
zal het lang duren, eer wij de vruchten van
dit resultaat kunnen plukken. Onze voor
naamste tegenstander is in het eerste jaar
van den oorlog geheel zonder Bulgarije uit
gekomen, en wij mogen ons niet verbeelden,
dat de ineenstorting van Bulgarije en zelfs
van Turkije de wilskracht van Duitschland
zal verzwakken om tot het einde te strijden,
zoomin als de ineenstorting van Rusland on
ze wilskracht verbroken heeft. Wij zijn als
natie merkwaardig geneigd onze inspanning
te verminderen, wanneer de zaken goed gaan,
hetgeen geen goed teeken is voor ons men-
schelijk verstand. Wanneer wij de overwin
ning wenschen, en ze spoedig wenschen,
moeten wij alle voordeelen, die wij behalen,
tot het uiterste benutten.
