j.KROS
mflaa
meel.
Zaterdag 28 September 1918
Antirevolutionair
Orgaan
mm
IN HOC SIGNO VINCES
p goede
;paarden
- mal-
idigf
C. X. B.
lmelsdijk
iiiH
dpaleiL
38sle Jaargang N\2426
voor de Znldhollandüehe en Zeeuw^elie Eilanden.
Twee Bladen.
LKARNIS. >1
d beton.
I
Tweede Blad
OFFICIÉÉL BEDEELTE.
;B4NK
T
MI
pGL
Brieven uit hst Centrum.
BINNENLAND,
INGEZONDEN STUKKEN.
BUITENLAND.
91e Oorlog.
Kippen)
>ELHARNIS.
te partij mooie
zeer geschikt
den.
W, BOEKHOVEN Zonen,
«Ms© atufefcen voor «1© Rtsslttctte ftes£e*nd, versere AUmlnIgtrail© c*»nco lee ft© nende® Mtsevera
9191.
finter
AAN",
Burg-e-
f. No. 41),
Staten
üid Holland j
er
Prov, Statea
lolland
U, 89.
tlken Saterdag
ireken in 12774
keudge^cLikt
an groene
m Telef '215.
31.
HARTOG Az.,
14280
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bq vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
Q M M E L S D ïj K.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 12Vi Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel.
DÏENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zq beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
Dit OBJBieer bestaat u:i
13717
op aanvrage.
ran
Verkrijgbaarstelling regeerlngsgoederen.
De BURGEMEESTER van SOMMELSDIJK
maakt bekend, dat in de loop van de vol
gende week verkrijgbaar zal zijn
Op bon no. 133 Vermicelli of macaronle
tot een gewicht van 005 K.G.
Op bon no. 134 Suiker tot een gewicht van
0.25 K.G. (voor kinderen beneden het jaar
zal geldig zijn de bijzondere bon no. 6).
Sommelsdijk, 27 September 1918.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
PRIJZEN.
83/4 pOt.
gensplaat.
prijzen,
dikanten,
Bedstel
>ed door
stellen in
,45. Nog
Dekens.
cheslngei
de stad.
n sVoornee
ne, ta Brieüe
13401
Verkrijgbaarstelling regeeringsgoederen.
De BURGEMEESTER van MIDDELHAR-
NIS maakt bekend, dat voor de week van
23 Sept. 1918 vanaf namiddag één uur tot en
met 6 Oct. 1Ó18 zal worden beschikbaar
gesteld
Op ben 75 250 gram Suiker.
Op bon 76 50 gram Gort of Havergort.
Op bon 7750 gram Havermout.
Op bon 78: 100 gram Kaas 20 plus of
andere soorten bijJob Sala, Jb. Jordaan en
C. Jordaan Johz.
Middelharnis, 26 Sept. 1918.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
Amice I
Bij het vreeseiijk spoorwegongeluk in de
nabijheid van Weesp is ook omgekomen een
bekend propagandist der Sociaal-Democrati
sche Arbeiderspartij, die ook candidaat ge
steld was bij de laatstgehouden verkiezingen
en ik meen, ook opvolger, omdat hij een
flink aantal stemmen verkreeg. In Overijsel
is hij zeer goed bekend. Ik bedoel den heer
Antonle Dijkgraaf te Almelo.
Onder groote belangstelling werd hij te
Amsterdam begraven. Aan de geopende groeve
werd o.a. het woord gevoerd door het Eerste
Kamerlid, W. H. Vliegen, Voorz. van het
partijbestuur der S. D. A. P., die opteedere
wijze herdacht, wie en wat in den heer Dijk
graaf verloren werd. En het is vérre van mij
door een enkel woord van critlek het intiem
en eerbiedwaardig karakter dezer grafrede
aan te tasten.
Slechts zij mij een een enkele opmerking
naar aanleiding van ééne uitlating van den
heer Vliegen in deze overigens zoo sympa
thieke rede vergund.
.Dubbel tragisch is dit sterfgeval zoo
reide Spr. volgens het verslag in .het Volk"
omdat Dijkgraaf niet alleen gestorven is in
de kracht van zijn leven, maar omdat het
domme toeval hier besliste".
Hoe geheel anders klonk het woord van
Job, toen hem op dien eenen vreeselijken
dag in vier elkander snel opvolgende bood
schappen werd aangekondigd, hoe achtereen
volgens door een reeks van rampen al zijn
vee en allen die het weidden, ja ook al zijn
zonen en dochteren omgekomen waren, zijn
kinderen doordien het huis waarin zij feest
vierden plotseling door een hevigen woes
tijnwind werd aangegrepen en ineenstortte.
Toen sprak Job het aangrijpende woord
„De Heere heeft gegeven, de Heere heeft ge
nomen, de Naam des Heeren geloofd."
De Heere heeft gegeven, de Heere heeft
genomen.
Niet „het domme toeval."
Hoe troosteloos Iaat ook dit geloof want
ook dit is een geloof in dat „domme toe
val," Slechts dat er zoo velen In den lande
met haar treuren en met haar verslagen zfln
de troost, waarmede de heer Vliegen de
weduwe en haar zoon kon troosten.
Treurende en verslagen zonder hoop en
*Qnder troost Iaat dit geloof in „het domme
toeval" de ongehikkigen, de beproefden en
bedroefden.
Hoe heel anders is 't met hen, die geloo-
ven in God, den Schepper en Regeerder van
heme! en aarde, uit Wien, door Wien, en
tot Wien aïie dingen zijn, en Die ook alle
dingen doet medewerken ten goede dengenen
die Hem liefhebben.
Zij leeren, zelfs uit de diepste smart, nog
het hoofd weer op te heffen en met Job te
roemen in hun God, zeggende: .de naam
des Heeren zij geloofd 1"
Vliegen de Sociaal-Democraat spreekt over
het domme toeval. Voor hem bestaat geen
God. Hij „geloofd" aan het toeval.
Maar toch kunnen onze Christelijke arbei
ders wel georganiseerd zijn in de Soc. Dem.
Arbeiderspartij I Hun godsdienstige gevoelens
zuilen niet worden gekwetst. Zoo wordt uit
den treure beweerd, niettegenstaande voor
mannen dier partij uitdrukkelijk hebben ver
klaard, dat Socialisme en Christendom als
vuur en water tegenover eikaar staan.
En veie arbeiders die bij ons behooren
zijn verlokt door het zoet gefluit van den
vogelaar. Die laatsten raad ik aan het „Volk"
van verleden week Zaterdag even in te zien,
waarin de jonge Hahn (de vader is onlangs
overleden) een plaat heeft geteekend en Klee-
rekooper een onderschrift heeft gegeven van
de grofste profanie. Misschien kon dit heipen
en hen er toe bewegen, terug te keeren op
betere paden. Ik hoop het van ganscher harte.
De bedoeling van bovengenoemde plaat
was natuurlek, om het ministerie bespottelijk
te maken. Dat heeft niet alleen het Volk ge
daan, maar ook andere bladen van Links.
Voor dat het ministerie nog iets had gedaan,
voor dat zelfs de Troonrede was uitgespro
ken werd het Kabinet reeds verdacht ge
maakt. Het koesterde buitenkndsche sympa-
thlën en zou ons land wel den oorlog be
zorgen. De Troonrede inmiddels heeft kort
en duidelijk gezegd dat de neutraliteit ge
handhaafd za! blijven. Wie kan ook in vre
desnaam iets anders verwachten.
Inmiddels heeft er moed toe behoord, moed
en zelfopoffering om thans het bewind te
durven aanvaarden. Eere aan al die mannen.
Al slagen zij niet in hun opzet, om den
druk van ons volk te verlichten dan mogen
wij hun daarvan geen verwijt maken, maar
altijd eerbied hebben voor hun durf, om in
deze crisistijden het bewind te aanvaarden.
Met name geide dit van Min. IJselsteijn en
Min. de Vries. Beiden genieten op 't oogen-
blik- de meeste belangstelling. Van min. de
Vries heeft men nog geen daden gezien, dan
alleen het aanbieden van de Staatsbegro
ting die een schril licht werpt op den be
rooiden toestand onzer financiën I
Met spanning wacht men af, wat min.de
Vries zal doen. Min. IJselsteijn gaat een ge
heel anderen koers volgen dan zijn voorgan
ger. Zeer juich ik toe dat hij de uitvoer van
noodzakelijke levensmiddelen heeft verboden.
Dat was hard noodig. Maar daar staat iets
tegenover en dat is, dat Duitschland weinig
zal invoeren. Zullen we nu geregeld onze
steenkolen krijgen Verder is een mededee-
ling verschenen van den Minister, dat ons
vetrantsoen niet zal worden verlaagd. Ge
lukkig zeggen we weer. Want vooral voor
onze arbeiders zou het vreeseiijk zijn geweest.
Eén groote daad zou ik van deze regee
ring zoo graag zien I Laat ze een nationale
bededag uitschrijven wegens den nood der
tijden. Dan heeft ze daaarmee de sympathie
van geheel ons Christelijke volksdeel. De vo
rige regeering was liberaal dacht aan zoo
iets niet. Dat deze regeering het doe en wel
spoedig.
Inmiddels houden as. Zondag de Gerefor
meerde kerken in ons land een ure des ge-
beds. God verhoore de gebeden, die in waar
heid tot Hem worden opgezonden
Gegroet HAKA.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Behouden van tarwe, rogge, boekweit enz.
De minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft beslist, dat aan landbouwers
zal worden toegestaan, om, evenals zulks ten
aanzien van aardappelen, peulvruchten en
andere landbouwproducten het geval is, des-
gewenscht een zekere hoeveelheid tarwe,
rogge en boekweit uit eigen oogst te behou
den ten behoeve van zichzelf en de op het
bedrijf wonende vaste arbeiders met hun ge
zinnen, benevens dat zal worden toegestaan,
dat gerst tot gort wordt gepeld, mits dit
geschiedt uit de hoeveelheden, die als vee
voeder gelaten zijn, zulks onder voorwaarde,
dat de betrokkenen afstand doen van hun
broodkaarten en bons, recht gevende op die
producten, die de betrokkenen zelf verbouw
den.
De noodige beschikkingen, waarin ook de
datum van inwerkingtreding van deze rege
ling zal worden genoemd, zullen binnenkort
in de Staatscourant verschijnen.
Verwacht wordt, dat de productie van
broodkoren en de levering aan de regeering
van de overschotten hierdoor sterk "zal wor
den bevorderd.
Meel voor pudding en pap.
In het nummer van September van het
Maandblad van de Centrale Gezondheidsraad
wordt medegedeeld, dat een monster meel
voor pudding en pap bij een vanwege den Cen
traten Gezondheidsraad ingesteld onderzoek
bleek te bestaan uit boonenmeel en aardap
pelmeel.
Uit dit meel kon op de door Kobbrt aan
gegeven wijze phaslne worden afgescheiden.
Opgelost in eene physioiogische keukenzout-
oplossing werkte de phasine aggtutineerend
op roode bloedlichaampjes. Muizen, met dit
meel gevoeverd, werden ziek doch bleven in
leven.
Een ander meelmonster, dat bij onderzoek
uit boonenmeel bleek te bestaan, en in den
handel zou worden gebracht voor de berei
ding van pap, bleek eveneens eene schade
lijke phasine te bevatten. Een muls, met dit
m ei gevoed, ging binnen 2 maai 24 uur dood.
Een derde monster meel, afkomstig van
crocussen en bestemd om met eene gelijke
hoeveelheid aardappelmeel als puddingpoeder
in den handel gebracht te worden, bteek een
saponine-achtige stof te bevatten. Een muis,
met dit crocusmeel gevoed, ging binnen 24
uur dood. Het is bekend, dat crocussen door
varkens, onder bepaaiüe voorwaarden, zonder
bezwaar worden gegeten, doch dat aan jonge
varkens geen ctocussen gegeven mogen
woiden, daar deze voor jonge dieren giftig
2ijn. Het jonge dier heeft n.l. zeer weinig
saponine-spiitsende ferment in zijn darmka
naal. Het is dus aan te nemen, dat pudding,
gemaakt vaa dit crocusmeel, voor jonge
kinderen en enkele menschen schadelijk zal
zijn en het verdient dus aanbeveling, dit
meel voor het aangegeven doel niet te ge
bruiken.
Op grond van deze onderzoekingen moet
het gebruik van deze meelsoorten voor de
bereiding van pudding niet toelaatbaar wor
den geacht.
Schoenen
In verband met de maatregelen ten aan
zien van rantsoeneering van schoenen is de
datum, waarop de verkoop van schoenen op
toeslagsbons als geëindigd zal worden be
schouwd, door het koninklijk natiaal Steun
comité van I .October tot 1 November a.s.
verschoven.
Na dien datum mogen de winkeliers dus
geen toeslagbons meer in ontvangst nemen.
Toeslagbons, welke na 1 November a.s.
nog door winkeliers worden aangenomen,
zijn ongeldig en komen derhalve niet voor
verrekening in aanmerking.
De cople van Ingezonden Stukken, die niet ge
plaatst zijn, worüt niet teruggegeven.
Buiten verantwoordelijkheid van Redactie
en Uitgevers.
Aan de Redactie der Maas- en Schel-
debode, Sommelsdijk.
M.
Vriendelijk verzoek ik U ter waarschu
wing van het publiek om opneming van
ingesloten schrijven onder Ingezonden Stuk
ken van Uw blad.
Met beleefden dank.
W. SNEIJDERS DE VOGEL.
Als voorbeeld, welke waarde te hechten
Is aan attesten, en op welke lichtvaardige
wijze deze soms afgegeven worden, dient het
volgende. Wel vlei ik mij niet het publiek de
oogen te openen, maar wanneer ik maar een
enkele overtuig, zoo acht ik mijn moeite reeds
beloond.
In Uw blad van Zaterdag 14 Sept. komt
een advertentie van dankbetuiging voor van
T. L. alhier aan een zekeren L. de Groot,
Zwartjanstraat, te Rotterdam wegens gene
zing van suikerziekte. Daar het een mijner
patiënten gold, ging ik op onderzoek uit en
vertelde patiente mij, dat zij na gebruik van
„middelen" van bovengenoemden de Groot,
door dezen voor penezen was verklaard hem
uit dankbaarheid toestond de advertentie te
plaatsen en nu alles weer gebruikte, zelfs
suiker e. a.
Bij onderzoek bleek mij, dat het suiker
gehalte der Urine veel grooter was dan ooit
te voren en patiente dus op een zeer gevaar
lijken weg was.
Onnoodig zeker hier bij te voegen, dat ik
bovenstaand meedeel met goedvinden en zelfs
op verzoek van patiente.
W. SNEIJDERS DE VOGEL.
Dlrksland 23 September 1918.
Aan H.H. Veehouders van Goeree
en Overflakkee.
Mijnhéer de Redacteur,
De ondervinding, die ik Maandag j.l. heb
opgedaan bij het ontvangen van het vee,
dat gedistribueerd moest worden aan de
bewoners van ons eiland, brengt mij er toe,
een woord tot U te richten.
Hoewel gij allen bericht ontvangen hebt,
dat Maandag veertig beesten geleverd moes
ten worden voor het gebruik op ons eiland,
boodt gij tezamen slechts zestien stuks aan,
waarvan vijf van behoorlijke kwaliteit waren,
terwijl de rest minderwaardig vee was.
Het gevolg fs geweest, dat ons thans ter
distributie gezonden werden veertig gras-
kalfjes van kwaliteit C.
De bewoners van Goeree en Overflakkee
zullen nu dus vleesch van mindere kwaliteit
moeten gebruiken, waardoor zij, naar ver
houding meer zullen moeten betalen dan
voor vleesch van goede kwaliteit.
Het Is daarom, dat ik langs dezen weg
een beroep doe ep Uwe medewerking,
om wekelijks een voldoend aantal beesten te
leveren, opdat onze bevolking goed vleesch
zal kunnen verkrijgen.
Vertrouwende, dat dit verzoek niet ver
geefs zal zijn gedaan, teeken ik„
D. DE HAAS.
Middelharnis, 26 September 1918.
Mijnheer de Redacteur
Men verbazing las ik in de Maas- en
Scheldebode dat de Landbouwvereeniging
in Melissant, premies uit heeft geloofd voor
de politie om diefstallen te ontdekken. Als
getrouw lezer verwondert het mij dat ik
nooit in de Maas heb gelezen van diefstal,
en als inwoner van Meilssarst heb ik slechts
eenmaal gehoord van het steien van spek
van een frauduleus geslacht varken en van
tarwe die weggestopt was om stil te laten
malen, doch dat was niet bij de boeren, ik
heb me al afgevraagd of de boeren som3
ongerust zijn dat er in 't vervolg gestolen
zal worden. Gelukkig hebben de menschen
hier in deze rumoerige tijd zich tot nog toe
v/aardig gedragen en ik hoop dat dit ook zoo
zal blijven. Ik zeg waardig, want 't zou geen
wonder zijn als er eens wat gebeurde dat
niet in den haak is, als men bedenkt dat in
dezen zwareh tijd de boeren nog maar steeds
door gaan om 't den werkman nog steeds
maar te verdrukken, nog steeds hoort men
van vergaderingen van een clubje boeren die
er op uit zijn de loonen weer naar omlaag
te brengen, hetwelk, dank zij de cordate
houding der arbeiders en sommige welden
kende boeren niet gelukt. Nog steeds worden
ruim 40 Belgen hier gehouden om de loonen
te drukken, en dreigt in den naderende win
ter het spook van werkeloosheid en honger,
hoewel 't toch voor de boeren niet zoo'n
bezwaar zal zijn als ze de werkman een
menschwaardlg bestaan geven. Waarom moet
nu nog dit lak op den werkman geworpen
worden alsof van de boeren alles wordt
gestolen of denken ze soms dat vaji een
weekloon van een arbeider alles kan gedaan
worden in elk geval zal -het moreel van
den werkman van Melissant grooter waar
borg geven dat er niet gestolen wordt als
de 10 of 20 gulden premie, ook al Is het dat
de boeren blijven doorgaan het brood van
den werkman te ontnemen en geven dit aan
geïnterneerde Belgen.
Beleefd dank voor de verleende plaats
ruimte teeken ik,
EEN WERKMAN,
DE TOESTAND.
In het Westen „staat" de strijd vrijwel,
alleen golft de strijd in de St. Quentin-stel-
lingen op en neer.
Op de aanvallen van de geallieerden ten
Westen van de oude Fransche stad zijn
Duitsche tegenaanvallen gevolgd en daarop
zijn weer stormloopen van Fransche en En-
gelsche troepen losgekomen, waardoor de
linie gedeeltelijk hersteld werd en enkele
plaatselijke afrondingen werden gemaakt.
Op den Balkan neemt liet strijdbedrqf
steeds grooter omvang aan. Het Bulgaarsche
front brokkelt onder den invloed van de wig
door de geallieerden tusschen Vardar en
Tsjerna in de Bulgaarsche stellingen gedre
ven, verder af. Ook tusschen Vardar en
Stroema zijn de Bulgaren teruggetrokken.
De Engelschen rukten naar het Londensche
communiqué mededeelt, op Stroemitza aan
en zijn dus waarschijnlijk reeds het gebied,
dat Bulgarije na den eersten Balkan-oorlog
verkreeg en na den tweeden oorlog wist te
behouden binnengerukt.
Het Bulgaarsche legerberlcht erkent dat
de Bulgaren ten Noorden van Prilep zich in
het Baboena-gebergte terugtrokken en dat
aan de Vardar bij Krivolak, waar in 1915 de
geallieerde hulptroepen voor de Serviërs
hardnekkig gestreden hebben, de strijd „wordt
voortgezet".
VERSPREIDE BERICHTEN,
Zooals in de meeste landen ontstond
ook in Duitschland bij het uitbreken van den
oorlog en in de eerste ooriogsweken, toen
het economische lever» zich nog niet bad
aangepast aan de nieuwe oorlogstoestanden,
een groot gebrek aan pasmunt. Dit gebrek
vras in de eerste plaats het gevolg van de
geweldige behoeften van het legerbestuur,
maar ook van het algemeene streven naar
het afdoen van zaken om contani geld en
tan stotte van het onzinnige oppotten van
het metalen geld. Ofschoon de Rijksbank in
de eerste ooriogsweken ongeveer een half
milliard mark aan muntbiljetten, zilveren en
nikkelen en koperen geldstukken ia het ver
keer bracht, ontstond vooral in de onmid
dellijk door den vijand bedreigde stréken,
de Oostelijke grensprovinciën en Ei ras-Lo
tharingen, later ook in de industrie-gebieden,
zulk een schaarschte aan kleine betalings
middelen, dat gemeentebesturen en groote
belrijven zich genoodzaakt zagen tot de
uitgifte van eigen betalingsmiddelen,
Raoul Verfeull schrijft in „Le Populaire":
„Het vredesvraagstuk is het gewichtigste
vraagstuk, hetwelk het nationale partijcon
gres zal hebben te behandelen. De rede van
Payer en de Oosfenrijksche nota vermeer
deren nog hare belangrijkheid. Onze kame
raden der vroegere meerderheid hebben ai
zoo vaak verklaard, dat de oorlog eindigen
kon en moest, op den dag waarop de regee
ringen der Centrale Mogendheden zich met
het opgeven van eik imperialisme, openlijk
of verholen, bij de gedachte aan een volken
bond neer zouden leggen. Te oordeeien naar
de rede van Payer is deze dag gekomen en
wij hebben derhalve het recht den meerder
heidssocialisten te vragen, welke hunne mee
ning thans is. Payer heeft in naam der Duit
sche regeering gesproken ea heeft zich niet
alleen verklaard vóór een bond van naties,
welke Renaudel zoo na aan het harte ligt,
maar ook verzekerd, dat hij de miiitair§.eH
maritieme ontwapening wii, zonder weike
geen duurzame vrede mogelijk Is. Is dat dc
meerderheid voldoende De gelegenheid is
thans daar omlde oprechtheid der Centrale
Mogendheden te beproeven. Be OóStenrqk-
sche nota geeft ze ons."
Naar aan de „Koln. Volks Ztg van 19
Sept. geschreven wordt, spreekt een Weeaseh
bericht van een suikerbletenoogst van ^20
miilloen centenaars, hetgeen tegenover de
productie van het afgeloopen jaar van 58
miliioen, eene verdubbeling zou beteekenen.
Of de hoop, dat de productie zoo geweldig
zal stijgen, in vervulling zal gaan, staat in-
fusschen nog niet vast, schrijft hetKeulsche
blad. Mocht dit het geval zijn, dan zal Oor
l
t
- ->w"'
