Zaterdag 28 September 1918
838le Jaargang N\ 2426
voor Se Znidhollandsclie en Zeenwüehe Eilanden.
Antirevolutionairw*" 1JF "H? Orgaan 1
- IN HOC SIGN© VINCES
Ingezonden Mededeellngen
W. B
)EKH0 VEN Zonen.
v®«»r de Red*«t*e ©entend .4dyer«eitcië« e® rerderc Adssitnl'
Maar we moeten niet slechts zien op de
Motel lleflfaiirant
,HKT GOUDEN EERT",
DINERS f 1,— en hooger.
LOGIES MET ONTBIJT
propriëtair R. C F. i i LEE-Ioom
OP OEN UITKIJK.
5 °/o Duiisch© ERijksleening»
Koers van Uitgifte 98 pQt.
Het Rijk mag de obligaties ®Ilss vroegst
tegea «less Is test €$©£®S»er opzeggen
en kan, in verband daarmede, ook den rentevoet
daarvan niet van te voren verlangen.
Mocht het Rijk na dien datum voornemens zijn,
den rentevoet te verlagen, dan moet het de obliga
ties opzeggen en de houders de terugbetaling daar
van tegen de volle nominale waarde aanbieden.
4% Ouêtscho Sohatklstbiljetten
Koers van Uitgifte 98 pCt.
Uitlootbaar tegen 110 pCt. tot 120 pCt.
Wendt U voor verdere inlichtingen tot Uwen
Bankier.
De termijn van inschrijving sluit op Woens
dag dan ^3en ét©i|®fe©r 19 IS, dcsisam.
tea 1 «re. 14562
Deze Courant verschgnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bg vooruitbetaling f 5.50 per jaar,
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDÏJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 121/» Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel.
D1ENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zy beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
ei; isêisj- fcïic» ie waöf» ssmm de ftjteverc
Aankondiging van de 40ste Jaarcollecte
voor de Scholen met den Bijbel.
Elk jaar volgt ons Blad de goede gewoonte
om 't Unieblaadje op verzoek op te nemen.
Zoo ook nu. 't Luidt aldus
Mijn raad zal bestaan en Ik zal al
Mijn welbehagen doen.
Jes. 46 10b.
Door heel de wereldhistorie loopt, als een
zilveren ader van levend water, de geschie
denis van de kinderen Gods, van Gods Kerk.
Die ader loopt eerst uit het Paradijs door
een geslacht van aartsvaders, levende op
een aarde, met wrevel vervuld, totdat in
den Zondvloed een wereldgericht losbreekt
om de trotsche zondaren te verdelgen, waar-
bij alleen de vrome Noach met zijn gezin
gespaard wordt.
Na den Zondvloed loopt de zilveren le
vensader aanvankelijk door één geslacht om
later in Abrahams nakomelingen al3 een
brecde stroom door een geheel volk verder
te gaan.
De verdrukking in Egypte, het verval van
Israëls volk, noch de wegvoering naar Babel
zijn in staat het plan Gods met Zijn Kerk te
verijdelen.
In de volheid der tijden komt de beloofde
Messias. Die de slang den kop zal vermor
zelen.
En al loopt de thans weer smalle
waterader nu ook naar Golgotha's kruis en
door het graf in Jozefs hof, op deH Paasch-
morgen stroomt zij krachtig voort om op
den Pinksterdag in de harten van duizenden
te worden tot een stroom van wateren des
levens.
Na een korte pooze schijnt die krachtige
stroom onder de vervolging van Jood en
Heiden zich te zullen verliezen op de moord
schavotten en in de Catacomben; maar 't
gaat ermede als met die rivieren, die zich
in een afgrond storten om onder de aarde
voort te loopen, tot ze zich plotseling een
uitweg banen en dan krachtig verder bruisen.
Zoo is het steeds gegaan.
Wereldschokkende gebeurtenissen hebben
vaak Gods kerk bedreigd, deden haar soms
zelfs schijnbaar verdwenen, maar telkens
trad zjj overwinnend weer te voorschijn.
Ook thans zijn we getuige van zulk een
hachlijk tijdsgewricht. Een wereldramp,
zooals na den Zondvloed misschien niet
voorkwam, schokt thans het sidderend
menschdom
Gansch een werelddeel wordt overdekt
met 8troomen bloeds. Steden worden van
de aarde verdelgd, geheele landstreken ver
woest vorstenkronen vallen ter aarde ais
herfstbladeren, tronen, die de eeuwen trotseer
den waggelenmachtige rijken storten ineen
de wereldorde wordt omgekeerd.
Geen duizenden meer; 't zijn millioenen
die samenrukten om die tronen te stutten,
die rijken te schragen.
De stoutste uitvindingen van 't menschelijk
genie zijn in 't werk gesteld om die wereld
orde te handhaven. Maar, hoe sterker leger
scharen, hoe volmaakter uitvindingen; hoe
sneller ineenstorting, hoe meer verstoring.
En daarbij gaat het recht ónder voor het
drieste geweld en zegeviert de leugen over
de waarheid; de haat, tot razerng geprik
keld, vertrapt het werk van liefde en barm
hartigheid.
De beschaving, waarop de mensch zoo
frotsch is geweest, waaiin hg het heelmiddel
tegen misdryf en bandeloosheid, tegen jam
mer en ellende, meende gevonden te hebben,
bleek onmachtig om het schandelik bloed
vergieten en den gruwel der verwoesting te
keeren.
't Is of het menschdom terugzinkt tot de
barbaarschheld van tgden, waarop onze eeuw
met trotsche verachting placht neer te zien.
En zal nu de zilveren stroom van het
levende water niet uitdrogen
Heeft niet het ongeloof reeds geschimpt
op een bankroet van het Christendom
Hoe heeft niet de Kerk des Heeren reeds
geleden in de oorlogvoerende landen 1
Wat wordt er van de Zending onder Hei
denen en Mohammedanen, waar de Christen
volken zich opmaken om eikander te verdel
gen?
Maar neen wg die den Naam des Heeren
belijden beigden van harte wg vertwg-
felen nietl
Wg hebben de geschiedenis niet van
eeuwen maar van tientallen eeuwen ach
ter ons.
En wg hebben Hem, Die gezegd heeft:
Mij is gegeven alle macht in hemel en op
aarde I"
eeuwen, die achter ons liggen; we moeten
ook zien op wat God ons nog liet.
En we willen blijven waken bij 't geen onze
vaderen ons hebben nagelaten, ook in onze
Christelijke Scholen.
De arbeid voor onze kinderen ging zgn
gang te midden van al de verschrikkingen
om ons heen.
En weder, als in de jaren die voorbygin
gen, willen we onze gaven offeren voor onze
scholen. Want schoon alles valle of Ineen-
storte, het werk voor Gods Konlnkrgk wordt
nooit verstoord 1
Juist in zulke fel bewogen tgden is dat de
eenige rots, die onwrikbaar staat te midden
der woedende golven.
En wat zullen wij voor onze kinderen
zoeken, als de aarde ons geen zekerheid biedt
Waar zullen wg hen bergen, als niets over
eind blijft
Gods Woord alleen houdt standdaarom
bigven wq arbeiden voor onze scholen met
den Bybel en wg zullen in 's Heeren kracht
bigven voortbouwen.
Want hoe het rumoer der volken ook moge
stggen, welke schokken het menschdom mo
gen beroeren, wat ook moge. instorten en
vergaanGods raad zal bestaan.
We weten niet, of Hg in zgn wereldplan
heeft besloten nogmaals een machtwoord te
spreken om de volkerenzee te stillen.
Mocht het zoo zijn, dan leggen zich naar
Zgn bevel de golven en de vrede keert nog
eens op de fel geteisterde aarde terug.
Maar, dit weten wg: vóór de dag van het
Wereldgericht aanbreekt, zuilen er oorlogen
zijn en geruchten van oorlogen, hongersnoo-
den en pestilentiën en aardbevingen in on
derscheidene plaatsen.
En dan, als de ongerechtigheid zich in al
haar afschuweigkheid vertoond heeft en het
menschdom zich heeft uitgezondigdmaar
ook, de laatste zondaar voor wiens schuld
de Heiland betaald heeft, zal zgn toegebracht;
dan zal daar klinken door alle gewelven
des hemels de bazuin van het jongste gericht
Maran-atha De Heere komt
En dan zal ook bigken voor 't oog der
kinderen Gods, maar ook voor dat van de
ongeloovlgen, die den Christus Gods hebben
verworpen, dat al liet woeden der volken,
alle raadslagen der mogendheden, hebben
medegewerkt om den bouw van Gods Kerk
te voltooien.
Dat allen die op Christus hopen, dan naar
die toekomst uitzien, Hoe vreeseigker ge
beurtenissen we beleven hoe meer grond we
hebben om den dag van Jezus Christus te
verwachten. Hg heeft ons beloofdZiet Ik
ben met ulieden al de dagen tot de volein
ding der wereld I
Hij is thans gezeten aan de rechterhand
des Vaders en vandaar uit regeert Hg Zijn
Kerk. Als de tgden steeds donkerder moeten
worden, zooals zal geschieden, wanneer Zijne
komst nabg is, dan zullen voorzeker ook de
rechtvaardigen veel te lijden hebben en in
grooten nood verkeeren. Denken wg dan aan
het woord dat Hg gesproked heeft„Zal God
dan geen recht doen Zgnen uitverkoornen,
die dag en nacht tot Hem roepen, hoewel
Hij lankmoedig is over hen Ik zeg u, dat
Hij hun haasteigk recht doen zal".
Bidden wy maar dat Hg ons zal wakende
vinden, als Hij wederkomt. Laat ons nog
doen, wat onze hand vindt om te doen, ook
voor onze kinderen'en welke bange tijden
we nog moeten beleven, welke donkere wol
ken de duisternis om ons nog mogen ver
zwaren
Op 's hemels wolken zal Hy komen,
Die aan den nacht een einde maakt I
Die in Zgn heemlen opgenomen,
Het troostwoord uitsprak„Wacht Mg I
[Waakt I"
(I. da Costa.)
Sport, mits nooit op Zondag.
Onderstaand stuk werd ons gevraagd ter
plaatsing. We stemmen met veel in en plaat
sen het. Het luidt als volgt
Bij de merkwaardige verhooging van de
belangstelling in de zaak der lichameigke
opvoeding en sport, die gedurende de mo
bilisatie in ons land valt waar jte nemen,
bleef de achterstand van het platteland en
de kleine plaatsen opvallend.
De steden hebben hunne gymnastiekver-
eeniglngen en sportclubs, zg het nog in on
voldoende mate voor verschillende klassen
der bevolking.
De gedecentraliseerde toestand van het
platteland brengt mede, dat het vormen yan
vereenigingen vooral voor de [jongelieden,
OedfiiMpte Boeren«tejg«r 63A, 631?
12451 Direct nabg de Hoofdsteeg,
Rotterdikm
f 1.25, f I 50, en f 1.75
Tel. no. 1532. Aanbevelend.
Het door ieder aenbevole» adres.
die allicht over geringe geldmiddelen be
schikken, bezwaren ontmoet.
De legerwedstgden en sportdemonstraties
hebben echter aangetoond, dat onder de plat
telanders vele uitnemende'krachten op sport
gebied voorkomen en het is aannemelijk, dat
by zeer velen de liefde voor de sport is ont
waakt, en de belangstelling in hunne licha
meigke opvoeding en levendig geworden.
Doch thuis gekomen ontbreekt hun de ge
legenheid het in het leger geleerde te onder
houden, tot schade van bun eigen gezond
heid en die van het nageslacht, dus van
de volkskracht.
In de laatste jaren deden zich in en buiten
de pers stemmen hooren, die verband legden
tusschen de eigenaardige plattelandscrimina-
liteit, ruwheid, straatschendery, strooperg en
het gebrek aan gelenheld tot passende ont
spanning en gezonde bezigheid in vryeuren
van de dorpsjeugd.
Met genoegen zagen wg dan ook, dat deze
feiten aan het Nederlansch Olympisch
Comité, het centraal lichaam voor de be
hartiging van de zaak der lichameigke op
voeding in hare verschillende vormen, aan-
lijding hebben gegeven om eene commissie
in het leven te roepen, met de opdrach
het initiatief te nemen em de yersprijde
krachten samen te brengen, en het oprichten
van vereenigingen voor sport en lichamelyke
opvoeding in hare verschillende vormen te
bevorderen.
De drie grootste sportbonden, het Neder-
landsch Gymnastiek Verbond, deNederland-
sche Voetbalbond en de Nederlandsche Aihle-
tiek Unie zegden medewerking toe, en de
samenstelling der Commissie is van dien
aard, dat ook van de andere sportbonden
zonder twijfel medewerking zal worden ver
kregen.
Van de Maatschappij tot Nut van 't Alge
meen, die de lichamelyke opvoeding van het
volk op haar program heeft staan, wordt steun
en medewerking verwacht.
De Commissie wenscht in verbinding te
treden met ter plaatse bekende belangstel
lenden, om van hen te vernemen, welke tak
ken van lichaamsoefening en sport plaatse-
lyk de nieuwe belangstelling zullen vinden,
en met hen maatregelen te beramen die tot
het oprichten van vereenigingen of clubs
kunnen leiden.
Tot het verleenen van technische voor
lichting is de Commissie in staatvoor het
vormen van den financieelen grondslag harer
plannen is samenwerking later zeker ook
met plaatselyke besturen en de regeering
noodig.
Wg juichen het genomen initiatief zeer
toe, en hopen dat ook in onze gemeenten
belangstelling voor deze volkzaak te vinden
zal zyn, (mits de Sport nooit des Heeren
dag ontheilige. Red.)
Secretaris der Commissie '13 de heer J. A.
Wijnmalen, Nieuwe Tolstraat 97 te Amster
dam, tot wien belangstellenden zich kunnen
wenden. Ze heet volledig: „Nederlandsch
Olympisch Comité, commissie ter verbreiding
van lichaamsoefeningen ten platten landen".
Nog eensBovenstaande actie is goed
maar de Zondag en de Chr. feestdagen zgn
piet geschikt.
Ik kom op de Synode terug.
N.l. op die van 1618 en '19, 'k heb er
al 'n keer over gehandeld, maanden geleden,
en 't was mijn doel niet er zóó lang over te
zwggen maar, hoe gaat dat'k zie
elke week zooveel merkwaardigs om me heen
gebeuren, in den tegenwoordigen tijd, dat
het verleden er haast bij inschiet.
En toch, men kent Bilderdgk's;
„In 't verleden, ligt het heden
'k Wil vandaag meer bijzonder stilstaan bij
de rol, die Johan van Oldenbarnevelt heeft
gespeeld in de gebeurtenissen, welke in '18
en '19 tot ontknooping en voor hém tot zulk
een tragisch einde kwamen.
'n Staatsman van groote beteekenisl
Dót stel ik, in navolging van al onze groote
geschiedschrijvers op den voorgrond, juist
omdat ik wat de kwestie van '18 betreft, zoo
met mijn gansche hart tégen hem en vóór
Prins Maurits partij kies.
Hg was Spanje's groote tegenstander.
Van oud-Romeinsche onkreukbaarheid.
Voor de zaak-des-vaderlands, mits dan naar
zijn opvatting en inzicht, had hy alles over.
Van zgn schouderen af en opwaarts, stak
hij hoog uit boven zeer velen van zijn tgd;
boven velen ook dergenen, die hem belaagden
en zgn ondergang zochten.
Driewerf jammer voor zóó'n man I
Het was toch wel merkwaardig, dat Olden
barnevelt van het groote theologische twist
punt, waar eigenlijk Alles om draaide, zoo
weinig af wist.
Nu ja, natuurlq'k wel iels.
Ge most u dien tijd voorstellen.
Thans kunt ge u onmogelyk iemand denken
die nog nooit gehoord heeft van de finantiëele
gelykstelling tusschen openbaar of bgzonder
onderwys; die absoluut niets weet van
't Leger-des-Heils; die zelfs den naam der
Russische bolsjawiki nooit hoorden noemen.
Zoo iemand is thans ondenkbaar.
Daarentegen zijn er honderdduizenden, die
in alle eerlijkheid des gemoeds verklaren
kunnen, dat zij nog nooit van de „praedesti-
natie", van „supra- en infra-lapsariërs" of
van het „decretum honible" hebben ge
hoord.1. waar men nu in de 17e eeuw
weer vol van was.
Ook Barnevelt moet er eenige notie van
hebben gehad.
Alleenigk het interesseerde hem niet.
Hg vond een theologische verhandeling
vóór of tegen de eer der voor-verordineering
den prijs van 't papier niet waard en van
veel minder beteekenis, dan een eigenhandige
nota der Verheven Porte of van den Dage
van Venetië.
Die laat3ten raakten den handel.
Den hartader van 's Lands welvaart.
Maar zulk een praedestinatie-traktaat had
met de zaligheid, volgens Barnevelt, niets te
maken en gaf maar nieuw voedsel aan het
verderfelyke theologische twistvuur, dat hg
een ramp achtte voor het land.
Het was een eigenaardig geval.
Toen hg gevangen zat en een gereformeerd
predikant in den breede het leerstuk der uit
verkiezing met hem behandelde, toen merkte
Barnevelt, 't zg terecht of ten onrechte, ik
beslis het niet I tot zgn eigen verbazing, dat
hij toch goed bezien méér voelde voor de
denkbeelden van Gomarus dan voor die van
Armlnius I
Maar 't bleef hem steeds bijzaak.
Hy was 'n eenzijdig Staatsman.
De hoofdvraag, die voor hem beslissend
was, lag niet op godsdienstig, theologisch o
kerkelyk, maar eenig en alleen op staatkundig
terrein.
En nu was het voor hem een uitgemaakte
zaak, dat de jonge Republiek der Vereenigde
Nederlanden dón alleen sterk zou staan,
wanneer haar burgers op elk gebied, met
name ook religieus, één ign trokken.
Dat was voor hem 'n anioma.
Maar óókz'n politieke grondfout.
Dezelfde fout, die de latere liberalen hebben
gemaakt. Die wilden door middel der school
dezelfde kunstmatige nationale eenheid ver-
krygen, als Barnevelt zocht door middel der
kerk.
En nu vergaten beiden dit
25 cent per Regel.
