338te Jaargang N\ 2415
voor de Zuidlftollandsche ea SSeeuwsclte Eilanden.
lie Oorlog.
Woensdag 14 Augustus 1918.
AntirevolutUmair
Orgaan
4
IN HOC SIGNO VINCES
Crisismoeite.
LAND- ËN TUINBOUW.
BUITENLAND.
W. BOEKHOVEN Zonen,
SOMMELSDUK.
«Bokhsto voor «8e 8te.daAcf.le toestemt!, ^d^erteittteo verdere
4dnnlnl«ii,8ite franco loe «endess «.©n «se UlUrevr*»
4
Niemand kan zich voorgesteld hebben
dat de Kabinetsformatie van een leien
dak zou gaan. Om twee redenen niet.
Ten eerste: omdat de stembus geen
zuiveren Reehtschen klank deed ver
nemen, waardoor de Rechterzijde ver
plicht zou moeten zijn een Kabinet te
vormen. En ten tweedeomdat, als de
rechterzijde eens verplicht ware, dan in
deze moeilijke tijden van Oorlog en Dis
tributie en Finantiën nog maar niet elk
man van Rechts, al heeit hij ministers
talenten, genegen en bereidwillig is om
eigen arbeid in den steek te laten en
dan 't ondankbare werk van Minister
te aanvaarden.
Van de Linkerzijde wordt men zoo
genaamd ongeduldig; men zet er een
gezicht naar; men schrijft or over op
hoogen toon; men neemt aan een air
van verbazing en gaat reeds leelijke
woorden spreken over den langen duur,
men lanceert allerlei berichtjes in zijn
Pers, om, al onwaarheid sprekende, door
de opkomende tegenspraak achter de
waarheid te komen. Geen wonder dat
de Rechterpers door enkele cijfers te
noemen, de Linkerzijde heeft aange
maand de hand maar op den mond te
leggen, als ze op hoogen toon, om nu
al amok te maken tegen de Rechterzijde,
deze met eenige verwijten van machte
loosheid tot regeeren, tegentreedt. »De
Standaard* deed dan ook een uitnemend
werk door den volgenden driestar te
schrijven
Men blijft in verschillende linksche
bladen altijd maar door praten over
den langen duur van de huidige mi
nisterieels crisis.
We hebben reeds gezegd, dat ook
ons een spoedige oplossing van zulk
een crisis bijzonder aangenaam zou
zijn,doch dat er geen reden bestaat
om nu over den langen crisis-duur
alarm te slaan.
Dat leert de historie.
Gaan we, om dit te bewijzen, bij
voorbeeld terug tot 1874.
Toen trad af het Ministerie-De Vries
dat vervangen werd door hot Minis
terie-Heemskerk. Crisis-duur: twee
maanden.
In 1877 trad het Ministerie-Heems
kerk af en werd vervangen door bet
Kabinet-Kappeijne. Crisis-duur: ruim
een maand.
In 1879 ging Kappeijne heen en
werd opgevolgd door Jhr. Six. Crisis-
duur: ruim een maand.
In 1883 trad het Ministerie Six af
en werd Mr. J. Heemskerk Azn. met
de vorming van een nieuw Kabinet
belast. Crisis-duurbijna twee maanden
In 1888 trad het Kabinet-Mackay
op; de crisis duurde 23 dagen.
In 1891 werd het Kabinet-Mackay
tot heengaan genoopt; de heer Tak
van Poortvliet kwam met een nieuw
Kabinet. Crisisduur: ees wéken.
In 1884 viel 'lak en moest plaats
maken voor Mr. S. van Houten die
bijzonder voorspoedig was. Crisis duur:
10 dagen,
In 1897 ging Mr. van Houten heen
en verscheen het Kabinet-Pierson.
Crisisduur ongeveer een maand
In 1901 verdween het Ministerie-
Pierson om plaats te maken voor het
Kabinet-Kuyper. Crisisduur ongeveer
$m maand
In 1905 trad het Ministerie-Kuyper
af en maakte plaats voor het Kabi
net de Meester, Crisisduurongeveer
ees wéken.
Het Kabinet de Meester viel in 1908
en werd vervangen door het Kabinet-
Heemskerk. Crisisduur: eeven weken.
En eindelijk in 1913 trad het Mi
nisterie-Heemskerk af en kwam het
extra-parlementair kabinet onder Cort
van der Linden voor den dag. Crisis
duur ongeveer twee maanden.
Uit deze historische gegevens blijkt
overduidelijk, dat er op het oogenblik
nog geen reden is om over den langen
duur van de crisis te jammeren; te
meer niet, nu de omstandigheden
gansch buitengewoon zijn.
Als men in normale tijden van een
tot twee maanden noodig had voor
de vorming van een nieuw Kabinet,
is het te verstaan dat het in deze
abnormale tijden niet spoediger mag
worden verwacht.
Deze cijfers van Crisisduur zijn te
controleeren en dan volgt er toch over
duidelijk uit, dat op dat oogenblik er
nog gansch geen redenen zijn, laat staan
zekere beangstigende redenen, dat 't
Vaderland verloren zal gaan.
Een crisis mag natuurlijk geen dag
langer duren dan noodzakelijk is maar
wie den toestand van nu met dien van
1913 vergelijkten de waarheid
mintzal zwijgen en kalm afwach
ten. Wat een ge wurm is het toch in
1913 geweest en wat gunstiger waren
toen de toestanden dan heden. In 1913
geen Oorlog. In 1913 geen Distributie.
In 1913 geen finantieele zorgen van
een schuldenlast; bijna te zwaar om
te dragen, In 1913 geen koloniale be
kommernissen. 1913 och, wie dat
jaar vergelijkt met 1918hij ziet in een
vredig kabbelende beek haar water
zachtkens stroomem, waar nu de win
den zwiepen op een verbolgen stroom
toen alles „paijs en vree", nu alles in
zorgen en kommer, nationaal en inter
nationaal. En toch, wat een getob in
1913, toen dr. Bos als Kabinetsforma
teur optrad, de S. D. A. P. congressen
belegde over de portefeuille aanvaar
ding de S. D. A. P. weigerde om haar
verantwoordelijkheid te dragentoen de
Unie-liberalen weigerden en ten slotte
alles wat Links stond, weigerde om in
't Kabinet zitting te nemenen einde
lijk na 8 weken geschrijf en gewrijf
heel de Kabinetsformatie door aller wei
gering genekt was en mr. Cort van der
Linden met zijn extra-parlementair-Ka-
binet optrad om nu voortaan op eigen
risico te gaan uitzeilen, niet naar een
Regeeringsprogram, zooals de S. D. A P.
dat wenschte en ook niet naar een pro
gram der Concentratie, maar naar eigen
wil en meening en notabene, daar
door 't middel wordende, dat Art. 192
der Grondwet in herziening komen kon.
Velen hebben toen in dien tijd gezegd
„Demensch wikt, maar God beschikt".
Uit 't groots gewurm met de kabinets
formatie is voor Rechts een toestand
geboren, die er nooit gekomen ware zoo
vlug, als de formatie haar natuurlijken
loop had gehad.
In 1913 stond het 54 Links tegen
46 Rechts; 39 Liberalen en 15 Socia»
listen; 'twas dus een mooi meerder-
heidscijfer van 8. En tochwat een
geharrewar, wat een chaos in die dagen.
Maar mag er dan ook maar één van
Links zijn mond open doen om de
Rechterzijde nu met den vinger na te
wijzen en zelfs scheldwoorden te gaan
gebruiken, zooals 't Socialistisch hoofd
orgaan, dat durft te schrijven, »dat
tusscheu de coalitie bonzen wordt ge
konkeld en gekuipt.*
Is dr. NoleDs dan zoo'n onwaardige,
die zich met konkelarijen en kuiperijen
zou ophouden? Is Idenburg, Lohman
zoo'n laagstaand sujet Zouden dan de
gevoerde onderhandelingen altijd ge
heim blijven, zoodat men voor 'tNe-
derlandsche volk zou kunnen blijven
verbergen, dat er een onwaardig spel
gespeeld is met de Ministerszetels en
dus ook met de belangen der Kroon,
wier dienaren de Ministers zijn.
Mr. Troelstra is niet gevraagd om Mi
nister te worden; geen enkel Socialist.
Kan'.'t daarom soms zijn, dat't Volk zoo
ruw uitpakt? Omdat men van de drui
ven niet proeven kan en de Rechter
zijde den Socialist toeroept: >je blijft
er af«; daarom zeer waarschijnlijk gaat
men tot den woedenden schrijftrant over
en kladdert maar neer.
Hoor eens wat Het Volk neerflorst
uit puren nijd natuurlijk:
>Men zit Rechts in moeilijkheden
met zijn antithesefratsen en met zijn
Christelijke broederliefde. Als de hee-
ren 'tover de personen eens zijn,
kunnen zij 't over 't program niet
eens worden, en als zij 't over't pro
gram eens zijn, kunnen zij 't over de
personen niet eens worden, misschien
ook zijn zij het in geen enkel opzicht
eens.*
Wie lacht daar
't Zit Het Volk tot in den krop, dat
kun je zoo merken, dat de Rechterzijde
de Socialisten zoo vierkant voor den
neus stoot.
Hoor nog eens! Alweer Het Volk:
»Wie de verantwoordelijkheid van
den toestand op zijn geweten heeft,
is misschien nog niet thans vast te
stellen; maar het is een zeer zware,
de zwaarst denkbare verantwoorde
lijkheid
Wie lacht daar Dat durft dr. Nolens
enz. op verantwoordelijkheid* te wij
zen; te vermanen, waar men in 1913
zelf niets geen verantwoordelijkheids
gevoel bezat en 'tmr, Cort liet opka
lefateren, wat men zelf verknoeid had.
En al dien onzin van Het Volk moe
ten de »welbewusten«nu als zoete-
koek slikken.
Er is crisismoeite, omdat er moeiten
der tijden zijn, niet geschapen door dr
Nolens, en niet weg te nemen door
vergaderingen van mr. Troelstra te
Stockholm, die van nul en geener waarde
waren, weggegooiden tijd en wegge
smeten geld aan 'tZweedsche Malar-
meer; maar moeiten der tijden, die door
een Hoogere Macht door de roekeloos
heid Zijner schepselen worden toege
laten; oordeelen Gods, die op alles
drukken.
Er is crisismoeiteMoge 't eind niet
éér er zija, voordat er iets goeds is.
Half werk is hier slecht werk. En haas
tige spoed is zelden goed.
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent b(J vooruitbetaling,
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 121/» Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
V Crisisduur.
De Geit.
De geit is de koe van den arme, heette
het weleer en nog in den volksmond. En
ontegenzeggelijk is de geit voor den kleinen
man, den daglooner en fabrieksarbeider,
in menige streek van groote waarde. Maar
zij kan dit evenzeer zijn voor anderen, en't
is wei jammer dat in de zandstreek, bij het
toenemen der welvaart door boer en burger
de geit hoe langer hoe meer werd afgeschaft
in de iaatste 20 jaar. 't Is of men er zich
voor begon te schamen er nog een geit
zoo'n gering stuk veeop na te houden.
Dat liet men nu maar over aan den kleinen
man. Wat heei dwaas was I In de geit toch
bezitten wij een productiedier, dat aan de
voeding geen hooge eischen stelt, zich ge
makkelijk aanpast en dankbaar teruggeeft,
wat er goeds aan haar gedaan wordt. De
heer Swlerstra, Rijksveeteeltconsulent voor
Utrecht en Gelderland schreef in het Orgaan
van het Utrechtsch Landbouwgenootschap,
een aardig, leerzaam artikel over de geit,
waaraan wij een en ander willen ontleenen.
De groote waarde van melk ais voedsel,
als bevattende alle voedende bestanddeelen
in gepaste verhouding, is in de laatste jaren
meer en meer erkend. Met die erkenning valt
ook ongeveer samen het bekend worden van
de gevaren, welke het gebruik van rauwe
melk met zich mee kon brengen. De zoo te
recht gevreesde ziekte, de tuberculose, zou
haar oorzaak kunnen vinden in het gebruik
van rauwe, dat is ongekookte, melk.
Toen op de gevaren hiervan werd gewe
zen, was ook tegelijk het middel bij de hand
n.l. de melk te koken. Daarmee was dus
ziekte-besmettelijk gevaar geweken. Het ko
ken van melk had echter zijn bezwarenveie
menschen houden niet van gekookte melk,
en wat veel erger wasdoor het koken ver
liest melk van haar natuurlijke eigenschap
pen en kan daardoor, vooral bij jonge kin
deren, een eigenaardige ziekte te voorschijn
roepen, die moet worden toegeschreven juist
aan het gekookt zijn van de gebruikte melk.
Ook hiervoor was weder baat te vinden door
de melk voor de voeding bestemd, aseptlsch
te winnen, d.w.z. van koeien, die door vee-
artsenqkundig onderzoek een waarborg
geven geen gevaar op te ieveren, en
waarbij ook door de verdere behandeling der
melk dezelfde waarborg werd verkregen,
ziektekiemvrij den verbruiker te bereiken. Ik
bedoel de melk verkregen in de z.g. gezond
heids- of hygiënische melkerijen. Het goed
uitvoeren van alle te nemen voorzorgen bracht
zóóveel kosten mee, dat de daar verkregen
melk noodzakelijk 20 A 25 cent per Liter
moest kosten in den tijd, toen de gewone
consumptie-melk in de steden hoogstens 10
cent kostte. Het Ligt voor de hand dat de
prijzen, zoo pas genoemd, voor gewone beur
zen veel te hoog waren. En waar nu de geit
zoo goed als vrij van tuberculose is, d.w.z.
dat tuberculose onder geiten heel weinig
voorkomt, daar werd onwillekeurig de aan
dacht naar de melk van dit dier geleid, waar
het gold het gebruik van rauwe melk. Daar
komt bij, dat het dier het meest gehouden
werd in eenvoudige gezinnen, waar juist
eenige liters goede tnelk zooveel goed kun
nen doen. Een glas geitenmelk is honderd
maal beter voor de kinderen dan da voor
heen vaak toegedeelde slappe koffie en thee.
En dan in de huishouding voor het bereiden
van meelspijzen, voor het aanmaken van de
groenten, soms ook voor het karnen van bo
ter, hoeveel beteekenis heeft daar niet de
geitenmelk I Zoo kan de geitenfokkerij het
middel zijn om de melk te brengen aan ieder
een. Met zulks te doen en op die wijze de
volksgezondheid te bevorderen, wordt een
groote weldaad verricht.
In het algemeen kleven echter de geiten-
houderij nog groote fouten aan. De geiten
houders moeten in de allereerste plaats lee-
ren, op weike wijze de melk gewonnen moet
worden, zal deze zijn een gezond voedsel.
Allereerst moeten ook zij weten, zoo goed
als de groote veehouder, dathet vee is een
product van bodem voedsel en gebruik.
De bodem doet veel af aan den gezond
heidstoestand der gelten. De bakermat dezer
dieren was in de hooge streken, waar ze
leefden en nog leven op een harden bodem
met droge harde grassen. En wat zien we
hier dikwijls Dat de dieren staan in geiten
stalletjes niet op den grond, maar er in, waar
den toevalligen bezoeker het vocht in de
schoenen dringt.
Op zoo'n bodem kan de geit niet tieren
ze gaat kwijnen, wordt vatbaar voor allerlei
ziekten en groote sterfte is er het gevolg van.
En het voedsel Vier, vijfmaal per dag een
slobber. Daarmede krijgt het dier veel te
veel vocht in het lichaam en worden de voe
dende bestanddeelen veel te veel verdund.
Zoo'n voedsel past niet voor een dier, dat
van nature bestemd is harde grassen en hooi
dat op rotsachtige gronden groeit, te eten.
Niets geen afval mag verloren gaan, en kan
dit in den vorm van een slobber het best
benut, welnu dan doe men dat, maar niet
vaker dan eens per dag. Heeft het dier ove
rigens behoefte aan water, dan geve men het
frisch zuiver water te drinken, alsof het dier
zich aan een bron laafde. En nu het gebruik.
Al melkende komt de melk. In dé uier is
bij den aanvang van het melken slechts een
geringe hoeveelheid melk aanwezig, maar wel
de grondstof voor de melk. Wat men nu
met vaster hand melkt en zóó, dat 't dier
er een genot in vindt om gemolken te wor
den, des te meer en beter melk krijgt men.
„De laatste drop, is de boterknop", dat wil
zeggen, de laatste melk is de vetsteals men
dus beter uitmelkt,, het uier eens een paar
maal wrijft, des te beter is dit voor de ont
wikkeling van de melkgevendheid ook. Daar
bij moet het dier met zachtheid behandeld
worden, niet meetrekken of schoppen, maar
het in een goede stemming brengen, dan geeft
het zich aan de melkafscheiding, en eerst
dan krijgt men veel en beste melk.
Het doei der geitenfokkerij is melkproduc
tie, niet vleesch. Goede melkgevende geiten te
slachten, zooals in den laatsten tijd gebeurd
is moet sterk afgekeurd worden. De melk
heeft voor het gebruik eet: veel te groote
waarde om daarmee jonge dieren voor de
slacht te fokken. Over het fokken zelf iets
in een volgend artikel.Bi.
DE TOESTAND.
Met een snelheid die verblaffend genoemd
wordt, hebben de gebeurtenisgen in de twee
laatste dagen bij Amiëns zich ontwikkeld.
Het meest verrassend moment, dat de strijd
gebracht heeft is de uitbreiding er van tot
aan de Oise-
in den nacht van Vrijdag op Zaterdag werd
Montdidler door de Duitscher3 ontruimd, on
der den druk van de Franschen, die van bei
de kanten de stad bedreigden. Door een nieu
wen aanval, een uitbreiding van zijn offen
sief tot de Oise toe, heeft Foch daarop ech
ter de gevolgen, die uit den val der stad moes
ten voortvloeien; verhaast en daarbij ook in
de nieuwe phase, die de strijd had aangeno
men, het initiatief geheel aan zjjn kant ge
houden.
Hij liet zijn troepen op het frontgedeelfe
tussehen Montdidier en de Oise oprukken te
gen de Duitsche stellingen, die door het ver
loren gaan van het belangrijke steunpunt
hun grootste sterkte verloren hadden en wist
de Duitschers over een aanmerkelijken afstand
terug te dringen. Het gaat hierbij om het ter
rein, dat de Duitschers met hun offensief van
9 Juli en volgende dagen tussehen Montdi
dier en Noyon, ten koste van groote offers,
wisten te veroveren.
Met dezen succesvolien „stoot" heeft Foch
den strijd bij Amiens in omvang doen toe
nemen en een nieuw bedrijf doen ingaan, dat
tot veel vér-strekkende strategische gevolgen
kan leiden.
Wat de uitgebreidheid betreft van de resul
taten door de geallieerden bereikt, het is reeds
voldoende er op te wijzen, dat verschillende
berichten, van Engelschen kant gemeld, van
een binnenrukken van Chaulnes de Roye door
de geallieerde troepen spreken. Met deze
twee belangrijke punten is de omvang van
het succes der Fransch-Engelsche troepen na
genoeg aangegeven.
Dadelijk dient er echter aan toegevoegd,
dat ten opzichte van die berichten een zeer
groot voorbehoud nog dient gemaakt. Ze
worden immers door de officieeie legerbe-
richten nog niet bevestigd. Deze maken wel
een ernstige bedreiging van de beide plaat
sen melding, maar zwegen nog over de ver
overing er van. De linie die zij aangeven,
loopt van Ribecourt (aan de Oise) langs Gury,
tussehen Beuvraignes en Conchy door, over
Andéehy, Bovvroy, Liéhons, Raincourt Etine-
hem tot Dernancourt aan de Ancre.
Chaulnes en Roye liggen dus wel ia het
bereik van de geallieerden, maar zij zouden
er nog niet zijn binnengetrokken.
De laatste Iegerberichten uit Parijs en Lon
den maken ook, in plaats van een flinke
voortzetting van denopmarsch, melding van
sterke Duitsche tegenaanvallen. HetFransche
communiqué spreekt van den „tegenstand"
dien de Duitschers bieden, het Engelsche
