EN, J)EN. Woensdag 31 Juli 1918. 338te Jaargang N#. 2411, B0ÏÏ1M voor de Zuidhollandsclie en Zeenwsehe Eilanden. EEN EITBA PIEMIE He Oorlogg. Antirevo Orgaan EBBDTE KAART VAN EIIBPPA IN HOC SIGNO VINCES SLV. S. MAAS- EN SCHELDEBODE KAMEROVERZICHT, UIT DE PERS. BUITENLAND. Int. No. 21. tterftam. ER STAM 10TTERDAM DE DUIF" WAAN", W. BOEKHOVEN Zonen, maas- en schelderode. riek id Rioolbuizen, van Regen- en Dakpannen, In oer- en Wand- muren, plafon iters aas» ven, Trekzagen, andbeugelzagen ichoffels, Bollen idraad, Asphalt- Koffiebrandets, r. Groote houten naakvaten, Sng- ;ar het ADRES en lam, doch wat daar 70, Tel. 512! Toilenstr, 50 ID kan er koopen sland |k 351. icht boeken van igenoeinéFadres, Hij. en der Ned. enbedrgf, handel )ES, en in Zaai- iioeüif door heel Zufd- overladlng dei ude prijzen, assu- 12851 end, NDOEN. del, latere. No. 6 ïestaurant sch Logement RGTTEBMM, TERC. OR VIADUCT zindelijk logiés. f UUR ken van een ult- ^AL. Burgerprijzen. PIET SIMONS. t Vv1 gff, 1)1 Co. ïl. SIM. Klao. jI inhoud aken van «assdi antoor gevestigd sedert 1904. re, Ne. 9j I. ;tc. 13694 sring etc. DEPOSIT» 37, HE BANK. agen 2—4 uur n.m Winter!! ige prijzen. Ledikanten, me Bedstel Goed door- edstellen in f 8,45. Nog Iton Dekens. idschesingel VL n de stad. en Qoud. HTING. RK. 14186 Deze Courant verschgnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent b(j vooruitbetaling. BUITENLAND bg vooruitbetaling f 5.50 per jaar. AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT. UITGEVERS: SOMMELSDIJK. Telefoon Intercommunaal No. 202. ADVERTENTIËN 127, Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel. BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel. DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zg beslaan. Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR. Alle «tnfeBiei» voor ase Kfcedaclle bestemd, A&vertesaSIësa e® verdere Administratie irana©® toe te aemden aai® si© tlilg-eveirg. voor de lezers van De Premie, die wij onzen lezers thans aanbieden is ongeëvenaard en voor dezen tijd iets werkelijk buitenge woons. Wij zijn overtuigd, dat wij zen lezers bepaald een grooten dienst newijzen, wanneer we tegen inlevering van achterstaande BON voor slechts ZESTIG CENT aan ons Bureau afgehaald, aanbieden: EEN GEHEEL MfclWB, VOLLE DIGE DUIDELIJKE in PRACHTIGE, HELDERE KLEUREN GEDRUKT en voorzien van een alpha- betisch register. Zoeken is niet noo- dig. Het register wijst U den weg. Deze Kaart van Europa van de zoo gunstig bekende teekenaars P. Joh. Bottine en J. Krijgsman voldoet aan de strengste eischen voor: iüW KANTOOR T PW MS AFGEHAALD is de prijs 60 cent. FBANCO PER POST alleen tegen inzending van postzegels of post wissel f 0,75. Wie van deze Extra-Premie wil profiteeren, haaste zich, daar de voor raad niet zoo groot is en bet aantal liefhebbers voor deze Kaart van Europa buitengewoon groot zal zijn. De Administratie van Bij Rechts? Herhaaldelijk is gevraagd: Bij wien be hoort ds. Kruijt, 't gekozen kamerlid, der Christen Socialisten." De één zeiBij rechts, want hij noemt zich «christen; de ander zei: „Bij Links, want hg noemt zich Socialist". En zoo dobberden de meeningen. Nu echter het Bondsorgaan van die partg gesproken heeft, is er wat licht verspreid. „In de practqk staan de bondgenooten het dichts naast revolutionaite marxisten en internationalistische anarchisten, m. a. w. uiterst links, op grond van een overtuiging, die men uiterst rechts zou kunnen noemen. Immers zg roepen„Terug tot het wezen- ïgke revolutionaire christendombreken het bondgenootschap met alle heerschende klassen; opgeven het geweldsprincipe in het politieke levenhet Offer zg beginsel van Staat en maatschappij Ze staan het dichts naast revolutionaire socialisten Wie die nu bij Rechts wil indeelen, is niet in orde in zijn bovenkamer. We gunnen dien man aan de Linkerzijde een plaats, maar asjeblieft niet bg ons. „Breken met alle heerschende klassen" is hun ideaal. „Opheffing der standen", maar dat is ons al te roijaal. Verlangens van men- schen, die hun kameraad op de maan hebben en er gemeenschap mee zoekenmaar een eenvoudig antirevolutionair blijft op den platten grond en ziet daar rangen, en stan den door alle eeuwen heen, van geslachten tot geslacht. Hoe wou je die wegkrggen? Waarvoor zou dat goed zijn De Christen-Socialisten zg dwepers, fan- tisten, staan met hun beenen op de idee, maar niet op de realitet. Mislukking wordt fian toekomstig lot. Ze zullen verdwijnen I Wat een nieuw Kabinet presteeren zal, kan niemand zeggen. Maar dat er enkele deside rata zgn, eenige wenschen, die in alle pro grams vertolkt zijn, is gewis. Zoo de wensch naar openbaarheid inzake het buitenlandsch beleid. Openbaarheid, zooveel mogeigk, zegt 't ééne program. Een ander spreekt van „weg vallen van alle geheimzinnigheid". Een derde program wenscht inzake het buitenlandsch beleid, „openbaarheid van alles wat in dit opzicht door de Regeering wordt verricht, voorzoover dit slechts eenigszins zonder gevaar voor land en volk toelaatbaar is." Een vierde vraagt inzake 't buitenlandsch beleid een volledig toezicht op en mede zeggenschap der St. Generaal en vraagt ver- dwgning der geheime diplomatieafschaffing der geheime verdragen. Een vijfde vraagt instelling eener parlementaire commissie voor de buitenlandsche aangelegenheden. Zoo dus: er is geen enkel Staatkundig program gepu bliceerd of in één der artikelen wordt 't „Buitenlandsch beleid" als een der hoofd punten aangeduid. En dat is geen wonder. Bg een vrede, die naar we hopen, toch een maal komen zal, kan ons Land niet totaal onverschillig big ven. En al kan er van onze Natie weinig of geen invloed uitgaan op eenige vredesbepaling, toch moet men in die dagen in Nederland niet met een blind doek voor de oogen door 'sheeren straten wandelen; en is Koningin, en Ministers en Tweede en Eerste Kamer verplicht met vier oogen rond te zien. En is onze diplomatie verplicht aan onze Kamerleden publiciteit te verieenen van wat er op zoo'n Congres al of niet besloten is, voor zoover geen geheim houding aan de Congresleden zelf is opge- legp onder bedreiging van straffen. Van een nieuw Kabinet; van elk Kabinet der toekomst zal steeds gevraagd worden: zooveel mogelijk publiciteitopdat elk Vader lander wete, waar hg aan toe is en In wat positie zgn Land verkeert. De kindersterfte in Limburg. Het is bekend, dat de provincie Limburg als een der donkerste is opgegeven in zake de kindersterfte. Meer dan eenmaal is daar over, met minachting van de Limburgsche moeders in de Pers geschreven. De zaak zelve is in de Prov. Staten van Limburg meer dan eenmaal aan de orde geweest. Het advies van den Hoofdinspecteur der Volks gezondheid te 's Hertogenbosch is ingewon nen, maar was somber, want daarin werd gewaagd van kunstmatige en ondoelmatige voeding van 't kindongunstige economische toestanden der gezinnen; onkunde, onver schilligheid, zorgeloosheid en gebrek aan plichtsbesef bg vele moedersfabrieksarbeid slechte woningtoestanden, onzindelgkheid, ondoelmatige kleeding, onvoldoende genees- en verloskundige hulp. Ieder zal toestemmen, dat het advies van den hoofdinspecteur een allerellendigsten indruk maaktverpletterend en vernietigend voor "t Limburgsche volksleven en bescha mend voor de Limburgsche vrouw en moeder. Alles wat de hoofdinspecteur daar neerschrgft is èn voor 't sociale, èn voor 't kerkelgk leven een slag in 't aangezicht, 't Is er dan wel minnetjes in die provincie. Ze staat dan wel Over één punt, nl. de „onkunde, onver schilligheid, zorgeloosheid en gebrek aan plichtsbesef bij vele Limburgsche moeders" heeft de heer Jan Truien een lans gebroken in zgn brochure „De kindersterfte in Lim burg", een brochure der Volksbibliotheek no. 55, uitgave van Futura te Lelden, een R.-Kath. uitgave. Nadat hg allerlei tabellen van geboorten en sterften in Nederland en Friesland met Limburg heelt voorgelegd, komt hij tot de conclusie, dat 't niet de zor- gelooze, onverschillige, onkundige, plicht- vergetende moeder is, die daar in Limburg huist, maar de moeder als vijandin van 't Nieuw-Malthusianisme. Volgens zgn statis tieken heefr Limburg vele gezinnen rgk aan kinderen maar in zulke gezinnen is de sterfte 'tgrootst; terwgl andere provinciën weinig kinderen hebben en waar 't sterftecijfer volgens Jan Truien das kleiner is. Waar der Kerk vooral door de S. D. A. P. In zgn blad Het Volk, de voet dwars gezet wordt, en Limburg zoo vaak is aangewezen als een zeer donkere schaduw op 't Roomsche Kerkgeloof en 't Roomsche Kerkleven, ver heugt 'tons, dat Jan Truien 't onderzoek naar die „plichtverzakende" Roomsche moeder, met zoo groote nauwkeurigheid heeft begon nen en geëindigd, en daarmee gelogenstraft heeft 't advies van den hoofdinspecteur, al thans op dat punt. Het Neo-Malthuslanisme, door de R. Kerk verfoeid; door'tProtestan tisme ingehaald met vreugde na 1880, is van de grootere kindersterfte in Limburg de oor- zaak. Waar veel wordt geboren, sterft veel. Met bekwamen spoed heeft de Eerste Kamer zich in enkele dagen door tal van wetsontwerpen doorgeworsteld. We zullen ze niet alle noemen, maar vermelden alleen de verlenging van het octrooi der Nederlandsche Bank, waarbij de heer Van Nierop vroeg, of het niet langzamerhand tgd wordt onzen hinkenden muntstandaard prgs te geven en over te gaan tot den enkelen gouden standaard. Minister Treub vond het theoretisch heel aardig, maar volgens hem kunnen we nu niet van standaard gaan veranderen, omdat dan het gevaar voor wegvloeien van het gond komt. Een ander onderwerp dat we willen noemen is het hoogovenbedrgf, waarin de Staat voor zeven en een half mlllioen zal deelnemen. Een zeer dankbaar onderwerp voor den socialistischen heer Van Kol, die natuurlijk in het ontwerp steun aan de ka pitalisten zag. Volgens hem moet men één van tweeën doen: of enkel particulier be- drijf of Staatsbedrgf, maar men moet niet hinken op twee gedachten. Nu is dit laatste nog zoo gek niet. Alleen spreekt het vanzelf, dat de heer Van Kol Staatsbedrgf verlangt I Het voorstel der Regeering werd krachtig verdedigd door den heer Stork, wiens firma zeer waarschgnlijk voor groote bedragen bg deze zaak is geïnteresseerd, wat de heer Van Kol dan ook opmerkte. Maar zeide daarop de heer Stork als de heer Van Kol meent, dat ik zelfbelang heb bg deze zaak, dan wil ik gaarne de aan- deelen mgner firma tegen lager bedrag dan ze kosten overdoen. Het ontwerp werd zonder hoofdeigke stem ming aangenomen. Dit is wel het voornaamste, wat te be spreken valt. x Den volgenden dag echter had Minister Treub zich te verdedigen inzake zijn voor gestelde wg'ziging in de vermogensbelasting. Indertijd nam de Tweede Kamer die Wet aan, maar de Eerste verwierp haar. Daarna passeerde ze schier ongewgzigd weer het Lagerhuis om nu weer in het Hoogerhuis te verschijnen. Dat de Eerste Kamer niet erg houdt van belastingverhoogingen bleek ook nu weer. Scherp stelde zich tegen de wet te weer de heer De Vos van Steenwijk, die uiteen zette, dat het ontwerp vrgwel gelgk was aan dat, wat drie jaar geleden verworpen is met 26 tegen 16 stemmen. De hoogheid van de Eerste Kamer werd door deze behande ling aangetast. Neen zeide de heer Verheyen we moeten het ontwerp niet aannemen. De Ka mer moet zichzelf zgn en blijven. De socialistische heer Vliegen zeide weer eens het is niet de eersts maal I dat de kiezers de Eerste Kamer zullen gaan be schouwen als een sta-in-den-weg, wanneer zg dit ontwerp verwierp. Waarop de heer Franssen hem toevoegde, dat, als de heer Vliegen niet zoo door en door verpolitiekt was, hg wel anders zou spreken. Zoo wees die spreker op de onrechtvaardigheden, waartoe het ontwerp aanleiding kan geven, immers hem was een voorbeeld bekend, dat de eene taxateur een goed op f 1 mlllioen schatte en een ander op f 3 millioen. Welke moet de Minister nu gelooven Bg zgn verdediging gaf Minister Treub het vol gende rekensommetje, waaruit bigkt, hoe het er met 's lands financiën voorstaat. De vol gende begrooting zal zeker sluiten met een tekort van f 30 millioen, dit najaar moet er weer f 800 millioen geleend worden wat voor rente en aflossing f i7Va miilioen zal vergen voor uitvoering van art. 192 der Grondwet zal zeker f 20 millioen noodig zgn, de sociale wetten (van Talma) vragen een f 13 millioen, de Zuiderzee f 2 millioen per jaar. Aangezien 30 177, 20 13 2 827,. zal het nieuwe Kabinet komen te staan voor de weinig bengdenswaardige taak om de Rgksinkomsten met f 827, mlllioen te vermeerderen. Het voorstel, dat nu werd besproken, zal 1,000,000 gulden meer in kas brengen. De Minister geloofde dat we die wel konden gebruiken. Ten slotte werd over het ontwerp gestemd. De stemmen staakten. Tot de voorstemmers behoorde de geheele linkerzijde, behalve de heer Fokker, alsmede van rechts de heeren Bavinck, Gillissen, Van Wichen, De Waal Malefgt en Diepen. De overige rechterzijde stemde tegen. Den volgenden dag echter werd het voor stel aangenomen met 24 tegen 22 stemmen. Na een korte discussie werd ook in deze vergadering de scheurwet aangenomen, waarna nog eenig varia onder den hamer doorging. Zwaard, honger en pestilentie. „Door het zwaard en door den honger en door de pestilentie zal ik ze verteren." Zoo sprak de Heere eens tot Jeremia. Het schgnt wel, of thans gelijk vonnis over het menschdom is geveld. Door het zwaard Hoevele honderd duizenden zgn niet reeds gevallen I En al maar door sneuvelen bg elk offensief niet slechts honderden bg honderden, maar dui zenden bg duizenden. Nog pas meldde een Duitsch bericht, dat de vgandelgke troepen in dichte massa's op de Duitsche linie wer den afgezonden, waarbij eenige tienduizenden het leven moesten laten. Zoo gaat het steeds voort. Door den hongerDe Amerikaansche voedselregelaar verklaarde in een samenkomst te Londen, dat het beheerschende feit in de vijandelijke landen de honger was en dat de sterfte in de vgandeiyke landen ten gevolge van slechte voeding en honger geuurende het volgende oogstjaar veel grooter zou zgn, dan het getal slachtoffers aan het westelqk front zou bedragen. 't Is slechts een voorspelling. 't Komt misschien heel anders uit. Niet alleen in de vyandeiyke, maar ook in Entente en neutrale landen kon de honger wel eens zijn duizenden vellen. Wy weten niet, wat óns nog wacht. Vreeseiyke verhalen Kwamen onlangs uit Noord-Palestina over den daar heerschenden hongersnood. Nu weer uit Perzië. Het daar opgerichte ondersteuningscomité heefttelegra- fisch een bedrag van 100.000 dollars naar Indië overgemaakt voor den aankoop van graan, dat met vrachtauto's zal worden over gebracht, ter distributie in de geteisterde streken. En dan de pestilentie Ook in ons land maakten wij reeds kennis met de Spaan- sche griep, 't Is waar, in ernstigen graad kwam ze hier niet voor. Maar 't kan anders worden. Een bericht uit Westfalen meldde, dat in Dortmund gemiddeld 40 personen per dag in de ziekenhuizen aan de griep sterven, terwgl er zooveel dooden in de ziekenhuizen zouden liggen, dat er gebrek is aan transport middelen om ze naar de begraafplaatsen te vervoeren. In het Noordelijk deel der stad zou de typhus epidemisch heerschen. Nu zal het zóó erg wel niet zgn. Openiyk Is dit bericht tegenspraken, doch erkend wordt, dat er zich veel gevallen van griep, gepaard met longontsteking voordoen. En wie waarborgt ons, dat over eenigen tgd niet een gevaarlijker ziekte uitbreekt? Grypt die even snel om zich heen als thans de zoogenaamde Spaansche ziekte, dan kon de Amerikaansche voedselregelaar wel In zooverre gelgk krijgen, dat door allerlei ziek ten het aantal slachtoffers dat der gevallenen aan het Westelgk front verre gaat overtreffen. Zal dan het volk tot verootmoediging ko men Misschien Maar ook dón kon wel eens een stem uit den hemel zeggen„Ofschoon zg vasten, ik zal naar hun geschrei niet hooren, en ofschoon zij brandoffer en spgsoffer offeren, ik zal aan hen geen welgevallen hebben" Vreeselgk, als het zóó ver komt. Leve het woord van jeremia in het hart aller geloovigen: „Daarom zullen wij op U wachten, want Gg doet alle die dingen." (Graafsch.) DE TOESTAND. Onverwacht heeft de ontwikkeling van het krygsbedrijf aan de Marne zich ontwikkeld In een terugtocht der Dultscher3 uit de zak= stelling. De noodzakelgkheid van dien terugtocht was lang te voorzien en het meest verras sende van de situatie was eigenlijk, dat de Dultschers hun afmarsch, waartoe blijkbaar toch reeds sedert eenigen tgd besloten was, zoo lang uitstelden. De Fransche bladen die natuurlijk ook reeds herhaaldeiyk op den te verwachten terugtocht van de Duitsche troe pen gewezen hadden, waren in de laatste dagen juist een weinig meer terughoudend geworden, nu het aangekondigde succes zoo lang uitbleef. De militaire medewerker van de „Echo de Paris" wees er op, dat op een terugtocht voorloopig wel niet te rekenen viel. De „Temps" legde er den nadruk op dat, met het oog op de ppgehoopte Duitsche troe penmachten aan een herovering van Soissons niet te denken viel. In de Linksche Fransche bladen werd zelfs met klem gewaarschuwd tegen te groote verwachtingen van Foch's tegen-offensief. Na zoo lange voorbereiding heeft de Duit sche terugtocht natuurlgk in geregelde orde plaats; stelselmatig wordt het terrein ont ruimd en aan de Franschen overgelaten. Dit wordt van Fransche zijde eeriyk toegegeven. In een beschouwing van Havas wordt gezegd, dat de Duitsche terugtocht volkomen ordelgk zgn gang gaat en geen vlucht is. Dat de terugtocht van de Duischers han dig volbracht wordt, erkent men ook aan Engelsche zijde. Van de eerste verrassing van den duw tegen hun rechterflank hebben de Duitschers zich snel hersteld en hun ver dediging heeft den geallieerden nog heel wat té stellen gegeven. Toch blijft hg voor de Duitschers een hard gelag, omdat hij komt na een reeks van meer of minder ge slaagde ofiensieven, die deel uitmaakten van een groot aanvalsplan, dat, naar hun eigen erkenning, de beslissing had moeten brengen, voor de Amerikaansche hulp zich zou kunnen laten gelden. Ook de geallieerden hebben aan het Westeigke front dergelgke terug tochten moeten volbrengen, maar voor hen was het al veel gewonnen, als zg de Duit schers maar konden beletten, den slag tot een beslissing te brengen. Ze hadden den tijd, de Duitschers veel minder. Zoodoende ziet het er naar uit, of in het buitengewoon bloedige oorlogsjaar 1918 de beslissing ander maal verdaagd zal worden en de Duitschers ten slotte weer defensief zullen moeten worden. Men kan nog rekening houden met de mogeiykheid van een stoot tegen het Engelsche front door prins ;Rupecht. Maar daar staat tegenover dat de Duitschers, nu Amerika eike maand een paar honderddui zend man over den Oceaan zendt en er zich verrassingen aan het Oostelijk front kunnen opdoen, niet meer zoo kwistig kunnen te werk gaan met hun reserves als in het begin van het jaar. Zoo gaat de wereld nu, zonder veel commentaar, van het vierde in het vijfde oorlogsjaar, met zgn vooruitzichten van nieuwe offers en naamlooze ellende, ook voor degenen, die vreemd aan den stryd op het slagveld staan. VERSPREIDE BERICHTEN. De Russische „Krasznaja Armga" van 19 Juni schryft „De financleele hulp van Amerika aan de Entente heeft de som van 5 milliard 150 mil lioen dollar bereikt. Zoo wordt de gouden keten, welks eene einde de Amerikaansche banken in handen hebben en welks andere einde om den hals der strgdende volksmassa's is geslagen, steeds strakker aangehaald. In de eerste jaren van den oorlpg, nadat de Engelsche kapitalistenkliek aan den oorlog was gaan deelnemen, verrgkte Amerika zich door de oorlogsleveranties en trok het geid der zich te gronde richtende landen tot zich. Toen het zich in den oorlog stortte, had het hen reeds in de boeien der financleele sla- verng geslagen. De tgd is voorbg, dat de Amerikaansche president de clowsrol van vredesbemiddelaar speelde, dat hg de volkeren opriep, om het zinnelooze menschenslachten te staken. Het Amerikaansche kapitaal heeft den smaak van den oorlog te pakken gekregen, het is er op uit, om na de vernietiging van Duitschland en na de finantieele onderwerping der Ententemogendheden, zgn „onbeperkte wereldheerschappy te vestigen. „De oorlog zal worden voortgezet, tot den tegenstander is verpletterd", aldus sprak Wilson aan den vooravond van het vijfde bloedjaar. Als de kapitalistische regeeringen van Europa zich

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1918 | | pagina 1