I Zaterdag 20 Juli 1918. 88ste Jaargang N\ 2408, voor de Katdhollandüehe en Zeenwiche Eilanden. Tweede Blad. 91e Oorlog. Antirewo luUonair Orgaan IN HOC SIGNO VINCES Twee Bladen. Brmm uit hst tafrum. BINNENLAND. BUITENLAND. W, BOEKHOVEN Zonen, Alle stukken voor de Redactie bestond, Advertentlên en verdere Administratie ire-ie® tee te seisden aan de KJIttreYers. Dit Eammer bestaat uit lom flu boven op gd door den ser- :he vlucht over de iart voortstoomen- rrestant wist naar f op een der buf- hadden dereizi- wllde jacht aan- i den machinist t« ad om testoppen, reizigers, die van ailes had gezien, ne zijde in het oog de andere zijde lte Breezand ver- van den trein, al- d door zyn ver kregen geen van ieuw werd thans landen, de vervol ging had een voor- eu wist zich in rij te verschuilen. )akt. de man zelfmoord de zich onder een te werpen, doch n baas te big ven. beiden op de halte or de in deomge- ie met ontzetting ijk hadden gade- n 5.35 arriveerde ant te Den Helder. ansche griep heeft reeds grooten om- pitaal en kanton- n overvol; allen t worden, zoodat en ingericht. onneker. it onder de arbei- te Essen werken, rige week waren jl gisteren de 18- ziekte te Essen in hevige mate nsche ziekte in honderden Neder- m in Duitschland, naar hun woon- niet minder dan kte aangetast. Roermond ïgden ok het aantal aan- oot. Een 18-jarig gevolgen dezer Deze Courant verschgnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling. BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per jaar. AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT. UITGEVERS: SOMMELSD1JK. Telefoon Intercommunaal No. 202. ADVERTENTIËN 121/, Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel. BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel. DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zg beslaan. Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR. ■•^KmemaamógsekaamÉamsmiama Amice I XL. angs de Duitsct racht door inw werken. 8 Juli meldt, dat irbeiders aan de Leicester z0n er getast. In tal van htploegen moeten én op iedere drie -Wales woedt de rt en te Ferndale eeds 30 personen ijn de scholen ge- 30 kinderen 10.000 it. zich ziektegeval- hgnselen alle wij- ch enkele geval- )or. aantal gevallen In een hulsgezin veensterdiep, bfl ontje van H. ve tlastte zich boven agelbui. Stukken eieren vielen in alle tuinvruchten halverveen in de hevige veenbrand chten ismengis- roggevelden ge- den. Gisteren kwamen che krijgsgevan- verden echter op ver de grens te- monades. Het is sraad, die reeds gevaar voorde in het gebruik ding waarvan in- teenzuur, andere bezigd, gebleken n voortgaat met n van oxaalzuur lijk doel, dat dit voedings- en ge- citroenzuur zal israad acht zich egen het gebruik voor die berei- ezien het eenbe- chelijk lichaam is. rakringen maakt lange uitbigven JM 251 Centrum ock te IJmuiden, r ter vlschvangst ten hoogste 14 ip gezien 8 dagen welke inmiddels logger aanmer- men dat het een ;n, tenzij het naar moet zijn opge- (Scheepv.) politie te Lelden :ulier voor f2500 rs in beslag ge it zg met 50 pet. cht. avond is te Mui- beurd. In de zeer Heb-je er al opgelet, amice om maar ■j ^rect met de deur in huis te vallen hoe gaarne de kiezers vrouwen in de kamer wil len hebben? Of is je dat niet opgevallen? Laat ik dan even je geheugen scherpen. In de grondwet, zooals die thans luidt, is het posieve vrouwenkiesrecht opgenomen, d.w.z. de vrouw kan gekozen warden. Maar zelf mag zij nog niet kiezendus het actieve kiesrecht is er niet in opgenomen. Onmiddellijk dacht iedereen: nu krijgen we natuurlijk candidatenlijsten, die klinken als klokken. Ik bedoel daarmeewaarop heel wat vrouwennamen staan. Nietwaar, dat is logisch. Er wordt zoo geijverd, om de vrouw in de publieke samen leving een rol te laten spelen, die gelijk is aan die der mannen, dat op de canctidaten- ïgsten van die partgen toch ongeveer de helft vrouwen moesten wezen. Of mij goed hoorindien de overgang in eens te groot mocht zijn, toch zeker een vierde deel. Maar wg hebben het geziener wa3 geen sprake van. Het aantal vrouwen op. die vijf honderd en zooveel candidaten ("(hoeveel waren er ook weer?) v/as maar luttel in vergeigking met dat der mannen. En stonden ze nog niet eens op plaatsen, _,aar zg kans hadden gekozen te worden I Dat deed de deur heelemaai dicht. Maar enfiner was een drang ora de positie der vrouwen te verbeteren en daarom moet ik misschien doe ik het in myn onnoozel- heid veronderstellen, dat de kiezers toch wel op die vrouwen zouden stemmen. Men moet haar Immers recht laten wedervaren En de kiezers hebben dan ook gestemd. Maar het resultaat Dat er niet één vrouw gekozen is. Niet één. Maar roep je me tot de orde mej. Suze Groeneweg dan? Stop even, amice. Die is niet gekozen door de kiezers. Ze is er gekomen door de over schotten en met enkele voorkeurstemmen. Dat is heel iets anders dan onmiddeigk den kiesdeeler halen 1 Daarvan was geen sprake. Dusde kiezers waren er heel niet zoo happig op, vrouwen in het parlement te zien. Maar hoe het zijde S. D. A. P. heeft een vrouwelijk kamerlid in mej. Suze Groeneweg, onderwijzeres te Rotterdam. Als de Tweede Kamer officieel geopend wordt deet zy haar intrede en legt zg in handen van den voor zitter de gelofte af. Kunnen we ons met haar zyn aldaar verzoenen Och, 't zal wel moe ten. We zullen maar afwachten wat zy in de Kamer zal presfeeren. Dit ben ik eens met de schaver van een artikeltje in één onzer a.r. weekbladen, die schreef „Moge „de" vrouw in ons Parlement werk zaam zgn tot verzachting, veredeling, be schaving en verfgningderparlementaire zeden, die de laatste jaren al te zeer naar den peli- tieken mesthoop riekten 't zou ons, na ze buiten ons toedoen eenmaal in de Kamer kwam, mei haar zijn aldaar kunnen verzoe nen." Maar de groote vraag is, of Suze Groeneweg daartoe in staat zal zgn. Wat ik voorzie een „rare" Kamer met rumoerige zittingen zoo nu en dan. Vergeet piet, dat de zweep van Troelstra zal klappen door ons Parlement. Hij heeft het zelf gezegd. Vergeet niet, dat er een Wijnkoop en een Van Ravesteijn zullen zyn, die het geregeld aan den stok zullen hebben met Troelstra en die gezegd hebben, dat zij vertegenwoor digen het zuivere bolsjeweisme van het Westen. Vergeet niet, daternogeenKolthekis. Wat een mengelmoes. En daartegenover staat rechts voorzoo ver we nog van rechts kunnen spreken met 50 man. Staalman en Van de Laar we zagen het verleden week reeds hebben gezegd tot de rechterzijde te behooren. Maar Van de Laar is een voorstander van Staats pensioen, ja, dat gaat volgens hem nog niet ik ver genoeg. En Staalman Is mij soms ver- baiend onsympathiek. Zoo deze week weer. In „De Telegraaf" (waarom juist in dit even eens onsympathiek blad?) plaatst hy een lang ingezonden stuk vol venijn tegen Dr. Kuyper. Staalman heeft iets gehad met Dr. K. 't Is dus een persoonigke kwestie. Maar dan past het hem niet, den grijzen leider onzer party, die, ontegenzeggelijk, evenals ieder onzer zijn gebreken heeft zoo sma delijk te bejegenen als in dit stuk, dat „De Telegraaf" natuurlijk met genoegen opge nomen heeft. In dat blad mag alles worden geplaatst. Staalman stoft er zoo op, christelijk te zijn. Maar is het dan christeigk om stel het geval, dat Dr. Kuyper het in de kwestie- Staalman het niet by het rechte eind heeft gehad, wat nog zoo zeker niet is kwaad met kwaad te vergelden Dat heeft de heer Staalman toch wel anders geleerd 1 Rechts staat dus wankel in de Tweede Kamer. En absenteïsme, dat altijd uit den booze is, is het nu zeker. Onze rechtsche Kamerleden zullen wel terdege op hun post moeten zgn. Want het kan nu meermalen gebeuren, dat het op één of twee stemmen aankomt. Nu weer iets anders. Uit iedere verkiezing is leering te trekken. M3ar uit deze laatste speciaal, omdat het zoo'n geheel nieuw stel sel is. En aan elk stelsei onverschillig wat het is of behelst kleven gebreken, om de doodeenvoudige reden, dat hef men- schenwerk is. Maar weet-je, wat het tegen woordige stelsel van evenredige vertegen woordiging in de hand werkt De verbrok keling. Het stelsel bevoordeelt de kleine partijtjes. Wii-je een voorbeeld. Doe dan de moeite en tel b.v. het aantal stemmen eens op, dat de Katholieken verkregen en dat, wat het Verbond tot democratiseering der weer macht verwierf. Dan zie-je, dat de Katho lieken ongeveer 60 X zooveel stemmen kre gen. Dat is het aantal stemmen. Maar het aantal zetels is niet 60 X zoo groot. Dat is slechts 30 maal het aantal van het weer- machtverbond. Volmaakt is het natuurigk nooit. Maar men had toch een fieel andere uitkomst gekregen, wanneer men in ons land het Belgische stelsel d' Hondt genomen had, zooals de speciaal voor de Evenredige Vertegenwoordiging in gestelde commissie aanvankelijk ook wilde. Het stelsel, dat wg hebben, is het stelsel van overschotten, als gevolg waarvan ook mej. Groeneweg gekozen is. De N. R. Ct. berekent, hoe het gegaan zou zyn, wanneer in ons land het stelsel-d'Hondt was-vinge- voerd. De Katholieken zouden den 331etels hebben gehad en de anti-revolutionairen 14, dus nog één meer, dan we nu hebben. En de meerderheid rechts was verzekerd geweest. Nu is ook op dit laatste stelsel aanmer king te maken. Het bevoordeelt te veel de groote partijen. Maar lees ik ergens de bevoordeeiing van de kleine partytjes is toch al te kras. En juist in ons land, waar de neiging tot verbrokkeling, individualsme en betweterg zoo sterk is, is de keus van zulk een stelsel een ernstige misgreep ge weest. Tenslotte nog dit: je weet, wat voorkeur stemmen zgn. Ik veronderstel, dat jy je aan het party-advies hebt gehouden en no. 1 hebt gestemd, al was je misschien als zooveel anderen met de samenstelling der lijsten niet tevreden. Nu in het vervolg zal dit laat ste ook wel beter gebeuren. Maar in ieder geval: onze pers drong er op aan ©p no. 1 te stemmen. En het mag gezegd: de anti revolutionairen hebben ter zich vpor een goed deel aan gehouden. Tóch zyn er voorkeur stemmen uitgebracht, Je denkt misschien, dat die niet van invloed zgn, maar dan vergis-je je deerlijk. Wil dan maar eens even je aan dacht aan de opvolgers schenkenDan zie-je wat voorkeurstemmen vermogen Op de igst van Idenburg is door het Centraal Stembureau uitgemaakt omdat hij de meeste stemmen had, als eerste op volger aangewezen de heer J. Schouten, die no. 10 van de lijst stondEn op de Iyst van Scheurer is als eerste opvolger aangewezen de heer Kruithof, die meen ik, op 9 of 10 stond 1 NWt, dat ik er rouwig om ben, dat dit „democratisch" bloed eerst daags in de Kamer komt. Heelemaai niet. Maar dat dit zoo is ligt toch aan de voor keurstemmen. En wat bescheiden, waag ik het dan ook te vragenheeft „De Standaard" niet wat te vroeg gejuicht, toen zij zeide, dat de actie van de 18 mannen van het Vakverbond niets heeft uitgewerkt? Die heeft in ieder geval uitgewerkt, dat Schouten en Kruithof opvolgers zyn met voorbggaan van hen, die boven hen stonden. Hier wreekt zich de samenstelling van de ïgsten. Hierbij laat ik het voor 't oogenblik. Gegroet, „HAKA". De Kabinetsformatie. De Haagsche correspondent van de Stand, meldt Naar in welingelichte kringen verzekerd wordt, bestaat volstrekt geen "zekerheid, dat de heer Nolens de opdracht tot Kabinetsfor matie aanvaarden zal. Wel schynt zeker te zyn dat, als hy haar aanvaardt, hij zelf geen zitting zal nemen in het Kabinet. Neemt hij de opdracht niet aan, dan wordt het niet onmogelyk geacht, dat alsnog de heeren Lohman of Idenburg als formateur ia aan merking komen. Als opvolger van minister Posthuma noemt het Centrum den directeur van den Arbeid, H. A. van IJsseisteijn en van minister Treub het Kamerlid Mr. Dr. D. P. A. N. Kooien. Er wordt nog beraden over een departement van Onderwys en de min. van Buitenlandsche Zaken zal de eenigy niet-recktsche in het Kabinet zyn. Be Nieuw-Amsterdam" binnen. Dinsdagavond half elf lag het stoomschip „Nieuw Amsterdam" aan den wal te Rotter dam gemeerd. De „Nieuw Amsterdam" heeft uit New- York medegebracht 183.000 balen meel, te zamea ongeveer 9900 ton lading uitmakende. Aan boord waren 127 passagiers der eerste klasse, 179 van de tweede en 258 van de 3de klasse. Van dezen zijn 561 Hollanders, 2 Zwitsers, 1 Argeiatein en 1 Rus, terwijl 1 passagier, die niet in Amerika werd toege laten, mede is teruggereisd. Onder de passagiers zyn 13 kapiteins van inbesiaggenomen schepen, voorts een ge deelte van de bemanning van het in beslag genomen stoomschip „Ophir". Havermout. Het Bureau voor mededeelingen intake de Voedselvoorziening meldt Het kan voorkomen, dat havermout, wat den smaak betreft, niet aan de hoogste eischen voldoet. Dit is hieraan te wyten, dat alle ha vermout, bij gebreke van buiteniandschen aanvoer, thans uit inlandsche haver wordt gefabriceerd. Deze inlandsche haver, van den oogst 1917, is echter in de warme zomer maanden sterk onderhevig aan broei, welke vaak plotseling optreed, b.v. tgdens het ver voer, zoodat de haver warm haar bestem mingsplaats bereikt. Natuurlyk worden dan onmiddellyk na lossing maatregelen genomen om de haver weder koud te krygen, maar door den broei is zij toch doorgaans eenigs- zins muf geworden, en dat verraadt zich uit den aard der zaak ook' in den smaak der ha vermout. In normale tijden zouden dergelyke partgen haver wellicht een andere bestemming vinden maar het spreekt vanzelf dat thans, nu een zoo groote schaarschte bestaat aan graan, zooveel mogelyk getracht moet worden al wat voor men3chelyke voeding geschikt is, daaraan ook dienstbaar te maken. Daarom wordt deze haver toch tot havermout verwerkt te meer, omdat de voedingswaarde dezelfde is gebleven en het product uitgezondheids- oogpunt geenerlel bezwaar oplevert. Het is alleen een kwestie van smaak. Aan te bevelen is dergelyke havermout in karnemelk te koken. BE TOESTAND. Na de rede van den Rykskanselier wordt niet meer geluisterd. Want het oog der wereld is weer op Frankrijk gericht. Maandagnacht openden de Duitsche batte- rgen het vuur op de Fransche stellingen ten Zuidwesten en ten Oosten van Reims. En vol spanning volgen oude- en nieuwe wereld, oorlogvoerenden en neutralen den loop der gebeurtenissen om de zwaar ge teisterde Fransche stad. Van 12 uur tot half 5 dreunde de grond en daverde de omtrek van den zwaren ka- nonnendonder. Toen, tefwgi het vlammende Oosten de komst aanwees van de dagvorstin, verlieten de Duitsche soldaten hun stellingen en stormden op de vijandelijke loopgraven aan. De bajonetten flikkerden vreeseiijk in het gouden morgenlicht, geweren en mitrailleuses knetterden oorverdoovend, de monsterach tige tanks zetten zich in beweging De Dood vierde weer oogstfeest in het zonnige Frankryb Reims is het doel der Duitschers, zeggen Pargs en Londen. En dat lijkt heel waarschijnlyk. Den vorigen keer bleek de stad onneem baar. Ten Westen der stad, tusschen Soissons en Reims, wisten de Duitschers toen een diepen „zak" in het Fransche front te duwen, die in het Zuiden over groote breedte op de Marne ru3tte. Maar by Reims hielden de Franschen stand en weken geen meter, ondanks de moker slagen van het Duitsche offensief. Daar bij Reims en aan de Marne werd het vorige offensief tot staan gebracht. Thans schijnen de Duitschers er alles op gezet te hebben, de stad te nemen en de overgang over de Marne te forceeren. Dit laatste is hun intusschen reeds gelukt. Het leger van generaal von Bohm is tus schen Jauljon en de streek ten Oosten van Dormars over de Marne getrokken. Pioniers zetten by het aanbreken van den dag de stormtroepen over de rivier en open den aldus den weg voor het succes van den dag. De infanterie nam stormenderhand de steile hellingen op den zuidelyken oever van de Marne. Onder haar bescherming werd de brug- genslag uitgestreden. Voortdurend strydend braken de Duitschers door het hardnekkig verdedigde woudgebied van de eerste vijandeigke linie en wierpen den vijand terug op zyn achterwaarts gele gen linie. 't Ging hier tegen de zonen der Nieuwe Wereld. De Amerikanen hadden tot taak, het for- ceqren van den overgang over de rivier te beletten. Toch moesten zg wyken voor de onstui mig aanstormende Germanen, ondanks hun dapperen tegenstand. De vijand nestelde zich op den taai ver- verdedigden, Zuidelyken oever en drong steeds dieper naar het Zuiden door. Maar spoedig herstelden zich de Ameri kanen. Van den eersten schrik bekomen, hielden zij stand, ja ondernamen zelfs een tegenaanval. En 't gelukte hun inderdaad een deel der Duitsche troepen weer over de rivier en naar den Noordelyben oever terug te werpen. Bg dezen tegenaanval maakten zy een 1000 h 1500 gevangenen. Hevig vielen de Duitschers ook aan op het front van Reims tot de Marne, eveneens ten Oosten der stad. Gelukte het hun, in beide sectoren de Fransche frontign terug te duwen, dan kwam Reims» tusschen de bladen eener tang, die zich steeds meer naar elkaar toebogen. Dan moesten de Franschen de stad overgeven. Ten Zuid-westen der stad slaagden ds Duitschers. De eerste stoot gaf 13000 gevangenen, die later met eenige duizenden werd vermeerderd. Gisteren namen zij tusschen Reims en de Marne een hoogterug waar ze eenige kanon nen vermeesterden. Thans is het wachten op nieuwe tydingen van het front, men zie daarvoor de tele grammen in dit nummer. VERSPREIDE BERICHTEN. Volgens berichten uit Keulen aan het „Berl. Tageblatt" staat het zomergewas na den regen der laatste dagen in alle deelen van West-Duitschland en in de Rijngebieden er zeer goed bij. Van gerst, haver en rogge kan een zeer rijke oogst verwacht worden. Voor den aardappeloogst had de regenval groote waarde, want by langer aanhoudende droogte ware deze belangrgke oogst ernstig bedreigd geworden. Slechts voor de vroege aardappelen kwam de regen te laat. De „Koln. Volks-Ztg" verneemt uit Düs- seldorf, dat in een daar ter stede gehouden vergadering van het Ryksldeedingsbureau is medegedeeld, dat de vorderingen, die in den loop der laatste weken op het gebied der surrogaatstoffen zijn gemaakt, de mogelijk heid hebben geopend, om weefstoffen en textielwaren uit louter ceilulose-vezeis voor allerhande doeleinden te gebruiken. In den loop van hèt jaar zal de „Ersatzstoffindustrie" surrogaatstoffen ter beschikking van de ver bruikers stellen, die geschikt zyn voor de vervaardiging van boven-en onderkleeding met uitzondering misschien van babyuitzetten, en die aan alle redelijke eischen zullen voldoen. Veldmaarschalk von Mackensen is, vol gens de „Rhijn-West-Ztg". benoemd tot eere- docter in de staatswetenschap aan de Uni versiteit te Boedapest De „Daily Telegraph" verneemt uit New-York, dat de brouwerijen in Amerika geen grondstoffen meer krijgen; zij mogen hun voorraden nog opgebruiken en moeten dan sluiten. Binnen acht maanden zuiien alle brouwerijen gesloten zijn. Patriottische Amerikanen wilden geen zuurkool meer eten, omdat „sauerkraut" een Dultsch volksvoedsel is. Met het oog op het gebrek aan levensmiddelen vond de Ameri- kaansche voedselcontroleur het echter zonde en jammer, dat alle zuurkool nu zoomaar zou moeten bederven en daarom heeft hy volgens de „Chicago Tribune" van 2 Juli, medegedeeld, dat men heel goed „sauerkraut" kan eten zonder onvaderlandslievend te zyn, want „zuurkool is meer nog een Hollandsch dan een Duitsch volksvoedsel." De „Rhein. Westf. Ztg." meldt, dat het ge brek aan haver in Frankrgk een zoo ernstig karakter heeft aangenomen, dat men er toe over is gegaan, de paarden met zeewier te voeren. Een chemisch ondefzoek zou heb ben uitgewezen, dat ontloogd zeewier onge veer van dezelfde samenstelling is als haver en slechts 25°/0 minder voedingswaarde heeft. Men is over de resultaten van het voederen met zeewier zeer tevreden. Of de Fransche paarden er ook zoo over denken, meldt het blad niet. Over de vermoedeigke oorzaak derz.g. Spaansche griep Publiceert de Berignsche geneesheer Dr. Georg Bernhart in de „Me- dizinische Klinik" eene mededeeling, volgens welke het hem in alle tot nu toe door hem onderzochte 47 gevallen gelukte in groote hoeveelheden een bepaalde bacil te ontdek ken, die met de bekende iniuenza-bacil niets uitstaande heeft. De culturen zgn zeer zwak, uit het bioed genomen sterven zij, by ver spreid licht en kamertemperatuur reeds na 24 uren af. Het onderzoek leverde verderop dat de besmetting door middel van de lucht ontwijfelbaar vaststaat, doch slechts zoolang de zieke koorts heeft. Men seint ons uit Leipzig: Alle voorteekenen wijzen er op, dat de Leipziger herfstmis, die van 25 tot 31 Augus tus wordt gehouden, wederom een zeer groot aantal belangstellenden zal trekken. Er zijn zijn reeds vele aanmeldingen uit de verbon den en neutrale landen, als mede uit de Oe- kraine en Rumenië, ingekomen. Naar men weet is er voor de eerste maal een technische en een bouwafdeeling aan de mis toegevoegd, wat een beiangryke uitbreiding mag heeten. De spoorwegautoriteiten hebben maatregelen genomen, ®m de reis naar Leipzig zooveel mogelijk te vergemakkelijken. Volgens de „Times" van 4 Juli heeft Sir Albert Stanley een mededeeling gepubli ceerd, waarin het heet„Het rantsoeneering- stelsel voor huishoudingen zal 8 tot 9mil- lioen ton kolen besparener blyfbdaa nog eén tekort van 26 tot 27 millioen ton, waarin moet worden voorzien door een verhoogde productie en door vermindering van het kolenvooruitzicht, en als wg onze militaire verplichtingen tegenover onszelf en onze bond- genooten willen nakomen en de voorziening der belangrijkste industrieën op peil willen houden, is het strikt noodzakelyk, dat de grootst-mogelyke zuinigheid in hetkolenver- bruik wordt toegepast". s - De „Daily Telegraph" verneemt uit New York, dat het volgende jaar zonder eenigen twijfel de verkoop van alcoholhou dende dranken in de Vereenlgde Staten voor

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1918 | | pagina 3