Woensdag 8 Juli 1918
38*u J aargang N\ 8403.
voor de KsskHiollandsclie en Zcenwiche Eilanden.
IDENBURG.
Antirevolutionair
IN HOC SIGNO VINCES
W. BOEKHOVEN Zonen,
Da politiek an de worm
poeders van Jaosiba
Maria Wortelbosr.
LAÜO- Ei TUINBOUW.
OFFICIÉÉL GEDEELTE.
-X-
Mo. ft v/asa Sifgst
M®. ft vaat 4de ILfjsé van achter
de minister van landbouw, nij
verheid en Handel,
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZA1 aRDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooraitbetaïlng.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDSJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENT1ËN 121/; Cent per rsgel, RECbAJMIS IS ©ent per re^®L
BOEKAANKONDIGING 5 Cast per reg*l.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 6© fet per plaatsing,
Groote letters en vignetten worde» berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- ea VRJ|DAGMOROSN 10 UUR.
«Mie «tmifciAew vKoop «SP R««s»4seie
•••ppè. f-.r k. Afflfci»mHimile t;: «iaden ©m de
De wormpoeders worden elke week
in ons blad geadverteerd. Ze smaken
volgens de uistalling in de advertentie
lekker zoet en kosten per doos 60 cent.
Drie doosjes tegelijk geelt nog een re
ductie van een dubbeltje. Of je met
wormen, 'tdoet er niet toe, wat soort
- ze zijn, behept zijt, de poeders baten.
_>'JSr zijn Flatwormen, Spoelivormen, Ring
wormen en Rader wormen, die, en nu
spreken we voor de eenvoudigen van
geest, in 't Latijn genoemd worden Pla-
todes, Nemarthelmintes, Annelides en
Rotatoria! Ziezoo, dat kan je begrijpen,
al kan je geen letter lezen! We zouden
er voor degenen, die wormen hebben,
nog bij kunnen voegen, dat er nog een
andere verdeeling is dan die van Platte
wormen, Spoelwormen, Ring en Hader
wormen er is ook een verdeeling in
Hólwormenmet een lichaamsholte vol
met vocht van voren tot achter, dat
de wormorganen omspoelt èn Volwor-
men wier lijf uit allerlei hokjes of vak
jes bestaat. De Bolwormen worden in
8 orden onderscheiden, de Volwormen
in 4, te zamen een twaalftal Worm-
soorten. Die Holle wormen worden ook
wel genoemd Doornkoppen of Stekel-
t s snuiten, welke zoo gebeeldhouwde
woorden voldoende typeeren enkarak-
teriseeren den waren aard van deze in
je maag en over den grond of in zee
wriemelende scheppingsgedrochten. De
Volle wormen heeten ook wel Tril-
wormen, Bloodzuigers en Lintwormen,
welke laatste soort in 's menschen kost
haar lijf een lengte kunnen krijgen als
van 'tVoornsche Kanaal.
Hoe ge dan ook deze zoo bekoorlijke,
en door ophengelen beluste personagiën
zoo geannimeerde vettige massa's van
vocht en slym, verder verdeelen, onder-
verdeelen, klassifiseeren en determinee-
ren wil, laat ons eenigermate onver
schillig. 'tWas ons voldoende de aan
dacht er op te vestigen van alle eige
naars van wormen en van de bezitters
derzelve, dat de Wortelboer voor al
die soorten, beladen met vocht en slijm,
en meestal hol, drie doosjes Wormpoe
ders verkoopt voor 1 gld. 70, höewel
de prijs eigenlijk 3 maal 60 of 1 gld.
80 moest zijn. Wortelboer, nooit genoeg
te prijzen, erkent daarmee de zeer diepe
noodzakelijkheid om 'tmensehdom van
dat ongure holle goed te verlossen en
vooral 's menschen maagbinnenkant te
vrijwaren tegen allerlei gekrieuwel en
gekrauwel, waarvan de gevolgen nood*
lottig zijn en die zich, volgens Wortel-
boer's eigen beweren, openbaren in ver
zwakking, zenuwachtigheid, maag- en
ingewandsziekte, verteringszwakte, ge
brek aan eetlust, verbonden met geeuw
honger naar een Kamerzetel, vermage
ring, misselijkheid, hoofdpijnmet
proppenschieterij naar je keel, verslij-
ming, maagzuur, oprispen, jeuken,
bleekzucht, blauw omrande oogen enz.
Aldus luidt de advertentie, waarin
aan de wormen, hun familie, 't voor- en
nageslacht derzelve, de voldoende eer
wordt bewezen als dragers, leveran
ciers, winkeliers, grossiers, kettinghan
delaars en fabrikanten van allerlei zuur,
dat vooral in de zomermaanden 't
sterkst aan den inwendigen mensch,
d. i. buik en darmen, hersenen en rug'
gemerg, zijn ontzettend schadelijken
invloed gelden doet.
In de politiek zijn wormen en worm-
gestalten. Holle wormen en Lintwor
men, Borstel wormen en Snuit wormon,
Doornwormen en Bloedzuigers. Eng
volk, allemaalLastige rommelWas
je zo maar kwijt, mijn goede zielZe
pogen je je krachten af te tappenZe
pogen je geestelijk fysiek, d. i, je dén
ken en je gevoelen en je willen te
onderdrukken en je te belemmeren in
'tgoed functioneeren van je geestelijke
vermogëns, die hij een Verkiezingsstrijd
in Zomer middagtijd, zoo noodzakelijk
tot aTbeid moeten worden geprikkeld.
Politieke wurmen, die rondkruipen in
je maag!
Negen-en-twintig Partijen hebben
zich aangemeldverdeeld, en we blijven
in 't beeld der Natuurkunde, in gewer
velde dieren als zoogdieren als voge -
len; als visschen; als Reptielen en
Wormen. Dieren met wervels èn wur
men, hol en vol vocht.
Eere aan die gewervelden! Leeuw
en beer, paard en arend, struis en ka
meel, zwaan en adelaar behooren daar
toe. De visschen der zee, voedsterling
der inenschheid; de trek- en last- en
zadeldieren, zoo nuttig en onmisbaar;
de hoog stijgende adelaar en de zan
gerige nachtegaal zijn van die wervel -
dieren er eenige. Maar er zijn ook wur
menWaarvoor zijn die er nu eigenlijk
Zij zijn er beslist voor de hengelaars
die op buit uitgaan Die gewapend met
hengelstok, angel en aas, hun visehtuig,
in 't water neerwerpen. Ze zoeken heet
Ze willen 't'vischj9 lokken naar den
wurm. Vischbijt nietJe gaat de pan
inDat doet die wurm. Pas op
Ze zijn er voor de vogelvangers, die
onder hun zeef een klompje wormen
leggende zeef aan den eenen kant
opzettenen zoodra de argelooze,
domme vogel door de gatefa van den
zeef dat gekrieuwel ziet, er heen vliegt.
Een worm is zoo'n gastmaal voor 't
onnoozele vogelske, Niet voor een ade
laar Dia voedt zich met bloed en
vleesch. Die moet geen worm, welke
daar kruipt op den grond. Maar 't on
noozele vinkjede domme muschde
snaterende spreeuwvoor hen staat de
zeef klaar!
Vinkjekomt niet onder de zeef
Schuwt die wurmen. Heb jullie beet,
dan lacht de vogelvanger in zijn vuistje.
Blijf buiten de zeef, mijn vogelke! De
adelaar wil 'geschoten worden op der
bergen topDe arend wil 't, geknal van
't pistool hooren en blijft dan nog even
toezienMaar dé domme spreeuw zoekt
de zeef, den wurm en wordt sma-
deloos gevangen.
Negen-en-twintig Partijen hebben
zich geopenbaard.
't Nederlandsche volk telt heel wat
patiënten met wormenLijders aan
wormen met verschijnselen bij worm
lijders en nu spreken we a la
Wortelboer met verschijnselen
van politieke verzwakking, .politieke
zenuwachtigheid; verslij ming van poli
tieke kracht en degelijkheid; van poli
tieke onmacht en politieke oprispingen,
die, en 'tweer naar Wortelboer'^ zoo
kostelijk gekozen woorden, der wur
men waardig »alle welke verslij-
mingen en oprispingen gevaarlijk wor
den en verwoestingen kunnen aanrich
tentenzij, (hoort, hoort naar Wor
telboer tenzij de wurmen gedood
en langs natuurlijken weg kan
nen afgevoerd worden.
1
We mogen Wortelboer in deze som
bere afvoe wegen niet verder volgen.
Maar op 3 Juli antwoorden we hem,
Dan gebruiken we zijn merk »Ferrnitan«;
zijn merk der Wormpoeders I »Fermi-
tan«, het zal wel in verband staan
met »fermx, dat vast, flink, kranig,
onomstootbaar, gefundeerd, beteekent.
Op 3 Juli gebruiken we Perinitan!
G efundeerd Rechts. Onomstootbaar Anti
We zien in 't politieke Lichaam ver
schijnselen van wormen, die het wat
onguur maken. Er uit, met dat goed.
Voor altijd.
En op 3 Juli nemen we Fermitan
Dat geeft 'de frisehheid des levens weer
Dan zullen we met één doosje ze langs
den natuurlijken weg afvoeren!
Geen wurmen in 't politieke lijf. Ze
benadeelen ons lichaam. Weg er mee.
En we stemmen geen onbekenden
Besemer, uit Papendrecht, en geen nooit
gehoorden Oosterbaan te Amsterdam
geen Plattelandersbonders, die niet
»bindt« maar »verdeelt«, die niet kan
laven in zijn partij, maar ageert tegen9
zijn partij, banneling in plaats van
bondeling; maar we stemmen
Hoe kan de landbouw Nederland
redden vaa den hongersnood?
Dit vraagpunt zïl op het a s. Landhuis-
houdkundig Congres worden ingeleid door
den heer P. H. Burgers te Oosterbeek. Aan
het praeadvies ontleenec we diet volgende
Met absolute zekerheid weten de boeren,
dat heöea het meest kritieke oogenblik is
aan gebroken, waarvan het zal afhangen, of
ze Nederland kunnen redden, of dat hun dit
onmogelijk zal worden gemaakt. De voed
selproductie is in hoogst ongewenschte banen
geraakt, alle verschijnselen van ontaarding
en onmacht treden aan het licht De graan-
verb uw is een derde minder dan in norma
len tijd ea de varkensstapel is uit.
Ais eerste uitspraak stelt de praeadviseur
Een ieder, die voedsel produceert, mag
daarvan voor zich zelf en zijp gezin vol
doende behouden. De gemeenschap mag in
dezen crisistijd hem het overschot afnemen,
maar ook geen korre! meerl
Over de regeer! ngspoliti.ek gedurende de
crisis gevolgd, loopen de inzichten sterk
uiteen. Maar er is ééi feit, waarover de
heele boerenstand het eens is en dat onom-
stooteiiik vaststaat: De Regeering heeft aars
het buitenland enorm hooge prijzen geboden
en den eigen boeren dat graan tegen te la
gen prijs afgenomen. Vpor buitenlandsch
graan betaalt men iedereh prijs het Ne-
derlandsch graan wordt tot den laatsten kor
rel afgenomen tegen den la?gaten prijs,
dien men meent te kunnen betalen zonder
openlijk verzet of opstand te verwekken
Het gevolg wa3 inkrimping van den graan-
verbouw. In 1915 bedroeg de bebouwde op
pervlakte met wintertarwe 62142 HA en
rogge 221 084 H A In 1917 waren deze cijfers
resp 41 334 en 187 255 H A. Dat daarentegen
een tijdige en voldoende prijsbeiofteuitbrei
ding kan' veroorzaken, bewezen andere cul
tures. Na de bekende belofte van Febr. 1917
ging de verbouw van peulvruchten vooruit
van 48 577 H.A.-69.234 H.A,
Een klein accres ware ongetwijfeld ook
bij tarwe en rogge te bereiken geweest en
wel in die mate dat in 1917100 mill. KG.
broodkoren meer ware geoogst, dus juist
genoeg om de laatste inkrimping van het
broodrantsoen overbodig te maken cn het
lijdt niet den minsten twijfel, dat bij een
ruime belofte de oogst in 1919 voldoende
zal zijn voor een matig broodrantsoen. De
heer B. zegt: laai de regeering voor ons,
Neder!, boeren, 75 p.Ct. beloven van den
prijs, dien zij aan Amerika en Dui!schlar,d
biedt Dwang om meer te verdiene» is dat
niet, het 13 noodzakelijk om het bedrijf op
de been te houden.
Als tweede conclusie eischt preadviseur
dat de Regeering den Nederl. boer denzelfden
prijs geve voor zijn graan, als dien zij aan
het buitenland biedt.
Tegen het principe van levering van de
producten direct aan de regeeriag, dus aan
de gemeenschap hebben de öoeren niets.
Maar noodig is dat voor het uitvoeren van
allerlei maatregelen verantwoordelijke des
kundige ambtenaren worden gesteld, die in
al deze zaken leiding kunnen geven. Circa
700—800 ambtenaren met omlijnd, en aiet
te gioot ambtigebied zijn r.oodig. Voorts
moet er eene mobilisatie plaats hebben van
alles wat met het landbouwbedrijf annex is.
Dat is noodig in het belang eener goede
voedselproductie.
De taak van de nieuwe voorllehtiagsarga-
nisatie is door preadviseur in zeven punten
nader uitgewerkt.
Als deide conclusie wordt gastel!on-
middeiijke krachtige organisatie van de pro
ductie door het aanstellen van een legsr
deskundige ambtenaren, die naar pl aatselijke
omstandigheden kunnen regelen en doen
uitvoeren wat in groote lijnen wordt ont
worpen voor hef algemeen landsbelang.
Het is onder deze voorwaarden, dat de
landbouw de zekerheid kan geven, dat erin
Nederland voldoende zal worden voortge
bracht. C. B.
BEKENDMAKING.
Sigaren, sigarillo's en sigaretten.
De burgemeester, van Sommeiidijk,
brengt ter kennis Van belanghebbenden de vol
gende kennisgeving van den heer Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel.
Sommelsdijk, 29 Juni 1918.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
Gelet op de wwischelijkheid, dat ten spoe
digste door het Rijksbureau voor Tabak
(R.B.Teen nauwkeurig overzicht wordt
verkregen over de vervaardiging, den handel
en het gebruik van sigaren, sigarillo's en
sigaretten hier te lande, nooüigt allen, die
van het fabriceeren en van het in het groot
of kléin verhandelen t^ezer taoaksfabrikante
hun geregeld bedrijf maken, uit, ten spoedigste
en uiterlijk op 5 Juli_ a saan het R.B.T.
voornoemd, (Afdeeling Tabaksfabrikanten
Prins Hendrikkade 160, te Amsterdam), nauw
keurige opgave te doen van hun firmanaam
en adres, met vermelding van den aard van
hun bedrijf (fabrikant; winkelier; grossier;
winkelier).
De aandacht der belanghebbenden, tot wie
dit verzoek wordt gericht, zij er op geves
tigd, dat alleen aan die fabrikanten van
en handelaren of winkeliers ia de hier
voor vermelde artikelen, welke als zoodanig
bij het Rijksbureau voornoemd staan inge
schreven, entheffingen van het in de Staats
courant van heden geplaatste vervoerverbod
voor sigaren, sigariüo's en/of sigaretten
kunnen worden verleend.
Tévens worden, in hun eigen belang, de
hier bedoelde belanghebbenden uiigenoodigd
om tegelijkertijd aan het R B.T. een nauw
keurige opgave te verstrekken van de hoe
veelheden sigaren, sigarillo's en/of sigaretten,
welke zij in voorraad hebben, hetzij deze in
eigen pakhuizen, magazijnen, woningen of
winkels, dan wel onder de berusting van
derden zijn opgeslagen. In het laatste geval
dienen duidelijk de plaatsen van opslag en
de eigenaars of beheerders der opslagplaat
sen te worden aangeduid.
Aangezien naast de in het voorafgaande
bedoelde catagorieën, velen, wier geregeld
bedrijf niet in eenig verband staat met den
handel in sigaren, sigarillo's en/of sigaretten,
een gelegenh'eidshandel in de' genoemde
artikelen drijven, is deultnoodiging, om vóór
5 Juli a.s. een nauwkeurige opgave, als in
de' voorafgaande alinea omschreven te doen,
ook tot deze gelegenheidshandelaren gericht.
Tevens geldt die uitnoodiging voor vee-
roen, particulieren of iusteTingen, die sigaren,
sigarillo's en/of sigaretten voor derden in
opslag hebben. Van hen werden behalve
opgaaf van de opgeslagen hoeveelheden,
duidelijk aanwijzingen verwacht van de eige
naren dier in bewaring gegeven hoeveelheden.
In het bijzonder wordt er voor gewaar
schuwd dezo artikelen niet op te slaan of
vast te houden aaet speculatieve oogmerken,
aangezien dit zoo noodig tot in bezit nemen
van dergelijke voorraden zal leiden.
De Minister voornoemd,
POSTHUMA.
JACHT.
De Commissaris der Koningin in de Pro
vincie Zuid-Holland,
Gezien het besluit vaa Gedeputeerde Sta
ten dd. 17 Juni 1918. s». 63;
Gelet op art. 11 der Wet van 13 Juni 1857
(Staatsblad s°. 87);
Brengt ter kennis van belanghebbende, dat
b(j voormeld besluit door Gedeputeerde Sta
ten is bepaald, dat de afzonderlijke jaehten
op waterwild voor dit jaar zullen worden
geopend op Maandag 15 Juli aanstaande, en
dat mitsdien vanaf dat t^dstip de uit
oefening den jachtbedrijven vermeld in
art. 15, litt d, f en h der Jachtwet is
geoorloofd; wordende tevens herinnerd
aan de bepaling van art. 1 van het Reglement
•op de uitoefening der jacht in de?e provincie,
krachtens welke die jachten niet anders mo
gen plaats hebben dan op en langs het wa
ter, mitsgaders op moerassige landen.
Voorts is bepaald
a. ten aanzien ran het in deze provincie
gelegen gedeelte der Stelling van Hollandsch
Diep en het Volkerak nabij „de Linie van
Ooltgansplaat" onder da gemeente, dat de
jacht op waterwild blijft gesloten ep het ter
rein aan de Zuidoostpunt van het eiland Over-
flakkee (gemeente Ooltgensplaat) ten Westen
begrensd dosr de navolgende lijnvan het
Noordelijke uiteinde van de Scheakeldijk in
rechte lijn naar het Noordeinde vauden wa
terloop Tweide Hamertdeze waterloop tot
aan den Langewegh :t gedeelte van dezen
weg- (usschea Tweede Hamert en Filtersweg
de Fitters weghei gedeelte van den Zuid-dijk
van den Oudelandschen polder tu83chen Fit-
tersweg en Dwarsweg; de Dwarsweg en
verder de perceelscheiding in den Mariapol-
der en in den Grooten Adriana-Theodora-
polder, waarvan het Noordelijke uiteinde even
ten Oosten van het Zuidelijke uiteinde van den
Dwarsweg begint, en het Zuidelgke verleng
de daarvan tot aan het Voikerak.
Aan bepaalde personen zal voor bepaalde
dagen, ap aanvrage aan het militair gezag,
door dit laatste ontheffing van het verbod
kunnen worden verleend.
b dat ia de geheele provincie het vangen
van waterwild met slagnetten en het vangen
van eendvogels in eene eendenkooi of daar-
meie gelijkstaande» toestel geoorloofd blij-
\6i.
e. ten aanzien van het in deze provincie
ge'egen gedeelte van het gebied der Nieuwe
Hollandsche Waterlinie, dat voor terreinen,
gelegen in de gemeenten:
Asperen, ten 'Zuiden van den Heukelum-
schen weg:
Everdingen, ten Oosten van de Boldersteeg
Gorinchem, ten Oosten van de Merwede
en de LFge;
Heukslum, ten Zaiden van den Dwarsweg
en eene liju in het verlengde daarvan, even
wijdig aan don N euwen Zulder-Lingeaijk
Leerdam, ten Oosten van den Schaikschen
dijk en den Schojnrewoordschen weg; en
Schoonrevoerd, ten Oosten van den Kort-
gerechtschen dijk; niet mag worden gejaagd
zonder bewijs van aangifte bij de(n) betrok
ken Burgemeester(s) waarin de ligging der
terreinen duidelijk is omschreven en waar
van een afschrift aan den Linie-commandant
moet .worden toegezonden, terwijl bij het
verleeneu van machtigingen tot het schieten
van schadelijk gedierte en het uitreiken van
vergunningen voor het schieten van schade
lijk gevogelte in gelijken geest zal moeten
gehandeld worden.
Deze kennisgeving zal, in plano gedrukt,
worden afgekondigd en aangeplakt waar zulks
te doen gebruikelijk is, als mede in hét
Provinciaal Blad en in de Nederlandsche
Staatscourant worden geplaatst.
's-Gravenhage, 18 Juni 1918.
De Commissaris der Koningin voornoemd,
SWEERTS.
