Zaterdag 22Juni
38,te Jaargang N\ 2400
voor de ZuldlftoDandscIie en ^eenw^elie Eilanden.
lie Oerlof.
Advertentiën. -
6 HU ba. - Oaeiadirij
Antirevolutionair
Orgaan,
Derde Blad.
IN HOC SIGNO VINCES
- UNO- EN TUINBOUW.
INGEZONDEN»
BUITENLAND.
Burger Hotel Restaura»!
W. BOEKHOVEN Zonen,
%Bie stisfefeeiii voor «Ie S&eda&eftie toestemti, 4kdverteiiti£ii me *eroere dMËaftftnla&irmtSe tranee tee te mentSem aan de tJltirewm
C. B.
van ouds het Westlaiadseh togfssseHt
iBËOTiSCilMrït 12 - ROTTERDAM,
2e HUIS VANAF NPOOEVIADUCT
Oudste adres voor net en zindelijk logies.
Nieuwe Markt 14 - Rotterdam
Telefoon 5148 Aanbevelend
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Gent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling 5.50 per Jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMELSDUK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 12»/» Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDING®! 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAQMORQBN 10 UUR.
Knolvoet.
(SLOT.)
WU laten hier nog eenige wenken ter be
strijding van knolvset uit het aangehaalde
artikel van Prof. Ritzema Bos volgen:
Diep omwerken van een grond, waarop
besmette kool heeft gestaan, is aan te be
velen, daar op deze wijze de ziektekiemen
zich niet gaan ontwikkelen; of wanneer er
V J wèl kleine beweeglijke lichaampjes uit ont
staan, kunnen deze niet in de koolwortels
binnendringen, omdat zij daar te ver van
verwijderd zijn. Kiemen van de slijmzwam,
die op .eene diepte van 25 c.M. worden in
den grond gebracht, doen geen kwaad meer.
Toch is men daarmee de besmetting van den
grond nog niet kwijt. Sommige kiemen der
slijmzwam toch blijven onveranderd diep in
den grond achter; en worden zy dan bij
eene latere grondbewerking weer naar boven
gebracht, dan ontwikkelen zich daaruit weer
de kleine bewegelijke lichaampjes, die de
alsdan weer verbouwd wordende koolplanten
kunnen besmetten en ziek maken.
Het was aan de praktische koolbouwers
sedert lang bekend dat da kneivoet voeral
op kalkarme gronden voorkomt: op zand
grond en op zavelachtige gronden „heeft
men er last van zoodra de tealt van koeler
maar eenigszins te vaak wordt herhaald. Men
moet daarom op zulke gronden liefst niet
vaker dan éénmaal in de vijf jaren kool telen.
Hoewel men goed doet, ook op de klei
grond niet te vaak met kool terug te keeren,
is het toch een bekend feit dat men op de
sterk kalkhoudende kleigronden, met name
aan den Langendijk, de koolteelt jaren
achtereen, soms zelfs 2 keer in één jaar
(eerst vroege bloemkool, dan late bewaar-
kool) herhaalt, zonder dat men er knolvoet
waarneemt; alleen ep de laagst gelegen
terreinen treedt zij daar een enkel maal op,
en dan ook nog maar in geringe mate. Dat
men eindelijk toch ook aan den Langendijk
zich heeft genoodzaakt gezien, meer dan
vroeger tot wisselbouw zijne toevlucht ts
te nemen, werd niet veroorzaakt door sterke
vermeerdering van de knolvoeten maar door
het in sterke mate optreden van „vallers" en
„draaiharten".
Aan den Langendijk is de grond zeer sterk
kalkheudend, met uitzondering alleen van
het meest Zuidelijke gedeelte, waar de bodem
lichter, meer zavelig is, en waar dan ook de
knolvoeten iets meer voorkomen. De grond
wordt aan den Langendijk elk jaar gemest
met den zeer veei kalkhoudenden bagger
der tusschen de velden zich uitstrekkende
kanalen. Ook dit werkt er stellig t®e mee,
dat de knolvoeten daar, niettegenstaande de
telkens herhaalde teelt van keel, op denzelf
den bodem weinig voorkomt.
De Heer C. Nobel, Rijkslandbouwleeraar
voor die streek, vond in het ontbreken van
knolvoet op de sterk kalk houdende landen
aanleiding, proeven te nemen omtrent de
werkzaamheid van eene kalkbemesting tegen
deze kwaal. Hij bevond, dat in 't algemeen
door eene bemesting met kalk van 4000 K.G.
per Hectare de knolvoet vrij afdoende kan
worden bestreden in het eerste jaar heeft
zoodanige bemesting nag geen afdoende
resultaten: die komen eerst later. Qp zaad-
grond, waarop men kool wil telen, geeft
men nog grooter giften kalk, tot 10 000 K.G.
per Hektare toemeer of minder al naar den
aard van den grond; en men zet die kalk
bemesting gedurende meerdere jaren voort.
Alvorens van den knolvaet af te stappen,
wil ik nog wijzen op een feit, dat men spe
ciaal aan den Langendijk heeft opgemerkt,
maar dat ook misschien elders wordt waar
genomen knolvoet vertoont zich daar,
volgens in de praktijk opgedane ervaringen,
niet op, „oude gronden", dat zijn zulke per-
ceelen", waar reeds jarenlang kool wordt
verbouwd, maar juist op „nieuwen grond"
dat jaren lang weide was en pas voor het
eerst voor de teelt van kool wordt in gebruik
genomen. Dat die „oude gronden" meestal
geheel vrij blijven van knolvoet, is het ge
volg van hun hoog kalbgehalte. Dat echter
juist de „nieuwe gronden" van knolvoet last
hebben, is nog niet verklaard.
Een boo^e zweer.
Welk eene vreemde finantieele politiek
gevolgd wordt ten aanzien van den Neder-
landschen onderwijzer, is in de laatste maan
den zoo duidelijk geworden, dat men zich
begint af te vragen: welke goocheltoeren
zullen nog meer kunnen bedacht worden om
het nog erger te maken.
De grondwettelijke gelijkstelling van open
baar en bijzander onderwijs is klaar geko
men op het papier. De tastbare blijken daar
van zullen, als 3 Juli a.s. geen frissche wind
laat waaien door ons land, nog wel wat
uitblijven. Ons rechtsche volksdeel heeft het
gezien in de afstemming van het wetje De
Savornin Lohman. Van links is ailes te vree
zen en weinig te hopen.
Het wachten is nu weer ep de uitspraak
in zake het al of niet toelaatbare van 't ver-
leenen van gratificatiën aan bijzondere on
derwijzers doer gemeentebesturen. Met die
uitspraak zal het ook nog wel niet al3 ge
smeerd loopen.
Intusschen zijn alle onderwijzers, zoowel
openbare als bijzondere, blijgemaaktmethei
salarisverhüogingswetje. Maar minister Treub
heeft gezegd„Ho eens watdat wordt me
te erg 1 Salarisverhooging en dan nog duur-
tetoeslagl Wij zullen die verhooging aftrek
ken van den duurtetoesiag".
De Tweede Kamer heeft daarop gezegd:
„Pas op, els je dat doet 1"
Dus dit zit ook nog te wachten op de be
slissing.
Intusschen wordt de toorn bij den ouder
wijzer steeds grooter, hoewel die zich uit
den aard der zaak op verschillende wijze
uit. Het eene deel brengt het onrecht voor
den troon des Almachiigenhet andere deel
balt de roode vuist, of zoo deze nog niet
rood is, zet een grimmig gezicht.
En nu komen Heeren Gedeputeerde Staten
nog een spaak in het wiel steken voor de
openbare onderwijzers, waar zij aan de raad3-
collsges het advies geven, de salarisverhoo
ging van het wetje-Cort af te trekken van
de door de gemeenteraden verbeterde aan
vangssalarissen. Wie zal den Augiusstal
komen zuiveren Wie zal zorgen dat
er gelijkheid kome tusschen gelqkberechiigde
Nederlandsche staatsburgers, en dat het be
knibbelen op en knabbelen aan het karige
inkomen van hen, voor wie de mond door
gaans vol lof is, eens een einde nemen.
Wanneer komt de onderwijzer eens af van
de kinderachtige minima, de scrupulente be
dragen, die hem vaak boven die minima
worden vereerd; de kindertoeslagen; de
duurtetseslagen en 2e kindertoeslagen, die
daarbij hooreHée salarisverhoogingen-Cort
de hooge pensioenpremies; de late pensioen
gerechtigdheid en wat dies meer zij.
Wanneer zal deze telkens weer verfraaide
lappendeken eindelijk eens plaats masten
voor een mooi stuk finantieele wetgeving?
We hebben een minister gehad die in ver
schillende booze zweren van ons staatkun
dig organisme zonder schroom het mes zette.
Wie zal het mes nu eens zetten in de booze
zweer van de bezoldiging van den Neder-
landschea onderwijzer opdat er afdoende be
terschap intrede?
Twintig duizend?
Neen, geen 2000. Dat is alleen mogelijk op
kosten van 's Rijkskas. Vacantie Buiten werkt
op bescheidener schaal bij de uitzending van
kinderen naar buiten. Doch spreekt niet uit
de Regeeringsbemoeiïng met deze zaak op
de meest overtuigende wijze de dringende
noodzakelijkheid de slecht gevoede, lichame
lijk zwakke bleekneuzen uit dejjgroete steden
versterking van gezondheid te verschaffen
door een verblijf op het platte land Vacantie
Buiten werkt reeds lien jaar in deze richting
voor leerlingen van Christelijke volksscholen.
Dit jaar hebban zich rond 450 kinderen aan
gemeld. On3 eerste alarm-signaal drong door
tot de harten van enkele tientallen families,
die zich bereid verklaarden hun hulzen gast
vrij voor één of meer onzer kinderen open
te stellen. Voor ruim 400 hebben we nog
geen plaats. Thans achten wij ons geroepen,
niet slechts een alarin-signaal te geven, maar
de alarm-klok te luiden. Als met metalen
stem willen wij onze bede om hulp uitroe
pen over het gansche land„Kindervrienden,
gegoede mede-Christen, helpt". Ze wachten
in dichte rijen, de zwakke leerlingen onzer
Christelijke volksscholen, of ook hun beurt
mocht aanbreken, om geholpen te worden.
Bedenkt, dat Vacatie Bulten alleen uit
zendt, waar het noodig is. Zonder dokters
verklaring, dat uitzending naar buiten om
gezondheidsredenen noodzakelijk is, komt
geen kind „voor de Commissie. Elk kind
wordt daarna door onzen eigen dokter onder
zocht, om vast te stellen, of het kind uit
zending behoeft en of het geen verborgen
ziekten af kwalen heeft, waardoor het gevaar
zou opleveren voor de omgeving. Eerst als
van beide zekerheid bestaat, komt het kind
voer de uitzending in aanmerking. Zal men
nu in deze benauwde tijden, waar de duurte
zes zwaar drukt en vele ©uders hun kinderen
zien verzwakken, zich doof houden voor
onze bede Of dringt het luide kleppen van
onze alarmklok door tot Uw hart? Zoo gij
dan eenigszins kunt, opent dan uw huis gast
vrij voor één of meer onzer kinderen gedu
rende ten minste drie weken .Gij zult den
zegen van dit schoone werk der barmhartig
heid zekerlijk ondervinden. Of wilt gij wel,
maar künt gij niet? Uw huis ongelegen?
Uw omstandigheden ongunstig? Zieken in
huis? Of andere verhindering? Zie, indien
gij wilt, gij künt ons toch helpeu. Wij
hebben f 5000 noodig en slechts enkele
honderden guldens in kas. De reiskosten zijn
enorm, de administratiekosten hoog, de onder-
steuningsko3ten voor kleeding en schoeisel
vele. Zonder geld kunnen we niet uitzenden.
Voor elke f 10— die gij ons zendt, kunt gij
rekenen, dat gij één kind in staat steit,
buiten versterking van gezondheid °te ver
krijgen. Moge het Bureau van Vexantie Bui
ten, van Oldenbarneyeldtstraat, Amsterdam
ervaren, dat onze stem niet verklinkt, als die
van den roepende in de woestijn, maar
weerklauk vindt ia veler hart.
Het Bestuur van Vacatie Buiten",
J. Th. R. Schreuder, Voorzitter.
H. A. Scholtz, Vice-Voorzitter.
G. Muys, le Secretaris.
J. Klopper, 2e Secretaris.
J. v. D. Sluis, le Penningmeester.
K. v. d. Berg, 2e Penningmeester.
Dr. W. J. Kolkert Jr., Algem. Adjunct.
DE TOESTAND.
Het gaat in Oostenrijk niet zoo als het er
wel gewenscht werd Terwijl het leger van
Keizer Karei tegen den erfvijand van Oos
tenrijk worstelt om de overwinning en de
Donau-zonen als om strijd hun bloed offeren
voor het heii des vaderlands, heerscht er
onder de vrouwen in het Rijk niet alleen
groote angst over het lot der hunnen, die
aan de fronten staan doch ook een nijpende
zorg over hun eigen leven en gezondheid.
De voorraad-kast van Oostenrijk wel
licht is het in Hongarije nog niet zoo ver
schijnt zoo goed aia leeg en de reserves, die
tot den komenden oogst dienen moesten,
blijken bijna opgeteerd. Feitelijk heeft Oos-
stenrijk al sinds weken geen provisiekelder
meer en voor aanvulling was het geheel
afhankelijk van Duitschland.
Duidelijk wordt dit uit de officieele mede-
deelingen, welke de Weensche gemeenteraad
over de oorzaken van de halveering van het
broodrantsoen heeft gedaan. Daarin werd
gezegd: „Duitschland heeft zich eenige we
ken geleden bij staatsverdrag verplicht, de
meelvoorziening van Oostenrijk, zoowel voor
de burgerlijke als voor de miiitaire bevol
king, op zich te nemen, onverschillig of dit
zou geschieden uit aanveeren uit Roemenië
of de Oekraïne, dan wel uit de eigen Duitsche
reserves. (Het „Berl. Tageblatt", waaraan wij
dit ontleeuen, plaatst achter „Duitsche reser
ves" een vraagteeken)
„Aanvankelijk", zoo luid het verder in de
mededeelingen, „ging de levering zeer vlot.
Sinds acht dagen is Duitschland evenwel
met de zendingen achter en thans i3 2000
wagons meel, waarvan 1000 voor de burge-
lijke bevolking, niet aangekomen. Tergelijker-
tljd trad een stagnatie in de levering van
graan in. Dringende telegrammen werden
gezonden aan de Duitsche legerleiding en
en aan de betrokken autoriteiten te Berlijn
en er is een diplomatieke actie begonnen,
zoowel bij den Duitschen gezant te Weenen
als door den Oostenrijk-Hengaarschen ge
zant te Berlijn."
Tot zoover de officieele mededeeling.
Uit alles blijkt, dat de binnenlandsche toe
stand in Oostenrijk verre van rooskleurig is,
en dat Weenen in dit opzicht per omgaande
hulp verwacht.
Op dit alles lettende verdient hei nog be
wondering dat het Oostenrijksche leger ia
Italië nog zooveel kracht ontplooit. Het is
waar, men had op sprekender resultaten ge
hoopt, sommige noemen het offensief een
mislukking maar weggecijferd kan niet wor
den dat het Piave-leger onvermoeid en dap
per zijn pogingen voortzet om de eerste suc
cessen uit te breiden.
En daarin slagen zij ondanks het feit dat
storm en regen de Itaiiaansche artillerie da
nig helpen om de pontonbruggen ©ver den
sterk gezwollen Piave te vernietigen.
De Oostenrijkers vorderen, hoewei lang
zaam, op de uiterste vleugel-sectoren, den
Monte Montelio en tusschen de Sile en de
Piave, twee terreinen van strategisch belang.
Het Fransche communique van gisteren
middag bracht de eenigzins verrassende
mededeeling omtrent een Duitsche poging
tegen Reims, dat gelijk men weet, zoo goed
als geheel ingesloten is door de Duilscfcers.
Volgens Parijs heeft Hindenburg, wiens ie-
gerbericht niet van deze actie gewaagt, ge-
brobeerd door een nachtelijken aanval op
het 20 K M. lange front fort La Pompelle—
Sillery—Ormes—Vrigny, ten Zuiden van
Reims de stad te nemen. De Franschen lie
ten zich blijkbaar niet verassen en ofschoon
vechtende in een zeer moeilijke positie, heb
ben zij de aanvallen van drie Duitsche divi
sies op schitterende wijze afgeslagen.
VERSPREIDE BERICHTEN.
De belangstelling, welke in ons land,
tengevolge van de ontdekking der bruinkool-
beddingen in Limburg, voor deze brandstof
in den laatsten tijd is opgekomen, bestaat in
Duitschland, hetwelk uitgebreide bruinkoel-
beddingen bezit, reeds sedert lang. Bijzon
dere maatregelen zijn genomen, niet alleen
om de ontginning van het produkt zelf
technisch zooveel mogelijk te vervolmaken,
maar ook de chemische eigenschappen en
bestanddeelen der bruinkolen grondig te
onderzoeken en veor de gemeenschap dienst
baar te maken. Tot dit doei had de mijn-
bouwschooi te Freiberg reeds een afzonder
lijk professoraat voor bruinkool-mijnbeuw-
kunde en een leerstoel voor bruinkoelschei-
kiuide ingesteid, benevens een laboratorium
opgericht. Thans is een afzonderlijk instituut
gevormd voor de bruinkool-onderzoekingen.
De Saksische Staat heeft bij de bruinkool ont
ginning een buitengewoon belang, wijl de
regeering reeds meer dan 80000 000 mark
voor den aankoop van bruinkooifeeddingen
heeft besteed en pas een wet heeft gemaakt,
waarbij alle nog vrije bruinkoolgebieden in
Saksen ter beschikking van de regeering
gesteld worden.
De bruinkool-ontginning belooft in Duitssh-
land een belangrijke plaats in de volkseco
nomie te gaan innemen.
De te New-York verschijnende „For
ward" van 25 April ontleent het volgende
aan „Wall Street Journal"
„Het moge hardvochtig klinken, maar als
Nederland de manier, waarop de Entente van
zijn schepen gebruik wenscht te maken, niet
goedkeurt en derhalve besluit, aan den oor
log deel te nemen, dan heeft de Entente
"gegronde redenen, om Nederland het liefste
aan de zijde van Duitschland te zien, en er
zijn andere redenen, op grond waarvan Enge
land tevreden zou zijn, als Nederland uit de
braadpan in het vuur spreng. De intrede van
Nederland in den oorlog zou Engeland in
het bezit stellen van Java, dat niet alleen
een groot productieland van koffie, maar
tevens het rijkste aardoliegebied ter wereld
is. De uitstekend geregeerde kolonie Sarawak,
welker Radja een erfelijke Engelsche baron
is, zou zich vanzelf uitbreiden en naast hun
overige veroveringén zouden de Britten bij
het grootste gedeelte van Afrika en hun
bezittingen in het Verre Oosten ook nog het
geheele eiland Borneo verkrijgen. Hieruit
blijkt, dat de Nederlanders veel te verliezen
hebben als zij zich in den oorlog storten.
Nederland doet er even goed aan, zijn sche
pen thans af te staan, als later, en kramp
achtig aan zijn neutraliteit vast te heuden,
hoe smartelijk deze oek moge zijn. Aan
welken kant het zich ook schaart, het heeft
toch verliezen te waehten".
Men seint uit Berlijn:
De duikbootooriog in de Middeliandsche
Zee heeft het scheepvaartverkeer tusschen
de EnteateDnden en Egypte tot op een
minimum gereduceerd. In 1917 kwamen er
in de Egyptische haven3 siechta 41 Itaiiaan
sche schepen met een inhond van 69,000 tou
aan, tegen 251 schepen met 502.000 ton in
1914, Niet minder heeft de Engeiache scheep
vaart op Egypte geleden, wat wel blijkt uit
de enorme vermindering van het passagiers-
verkeer. In 1917 kwamen op En gei sche sche
pen slechts 307 passagiers aan, tegen bijna
18.000 in 1914. -
Tweehonderd gram per dag is het
broodrantsoen in Nederland. Men kan zich
dus makkelijk begrijpen wat het zeggen wil
als eer broodrantsoen slechts negentig gram
per da. draagt. Daartoe zal het te Weenen
worden verlaagd. In de provincie is het daar
al vroeger toegekomen. Te Weenen durfde
men nog niet, uit vrees voer moeilijkheden
met de arbeiders. Maar het moet nu. Onze
voorraad uit den vorigen osgsf is op, heeft
Paul, de minister voor volksvoeding, ver
klaard. Bessarabië was een teleurstelling. De
opbrengst van de requisites in Roemenië
stelde te leur. Dan zijn er nag moeilijkheden
met het verkeer. Als de bevolking er maar
rekening mee houden wil, dat dit karige
rantsoen maar voor korten tijd is, want de
nieuwe oogst komt spoedig.
Een afgevaardigde heeft deze mededeelin
gen neg aangevuld met de opmerking, dat
de afspraak tusschen Duitschland en Oosten
rijk over het graan niet gehouden is. (Vol
gens die afspraak zou Oostenrijk uit de
Oekraine eerst zooveel graan krijgen, dat
het reeds verminderde broodrantseen zou
kunnen worden gehandhaafd.) Dit was al
een tweede beperkte afspraak, in verband
met de teleurstellingen omtrent den graan-
uitvoer uit de Oekraine.
Naar de correspondent van de N. R. Ct.
te Frankfort uit Weenen verneemt, heeft
burgemeester Weisskirchner verklaard, dat
hij, in verband met bovengeschetste vermin
dering van het broodrantsoen, niet langer
voor de orde en de rust in de hoofdstad kan
instaan.
In Duitschland bestaat groote belang
stelling voor een nieuwen grondstof, welke
uitstekend kan worden aangewend voor de
voeding van menschen en dieren. Het is de
in ontzaglijke hoeveelheden voorkomende
rietwortel, welker hoog suikergehalte, naar
onderzoekingen der gebroeders Branco te
Berlijn, in kostbare producten omgezet wordt.
Behalve verschillende alcoholische extracten
staan vooral twee stoffen op den voorgrond.
De eene dient ter bereiding van een geheel
nieuwe volksdrank, welke naar het uiterlijk,
de kleur en den smaak veel van koffie weg
heeft, doch het karakter van cacao verkrijgt,
wanneer men er melk en suiker bijvoegt.
De andere is van niet minder belang, als
waardevol voedingsmiddel voor grootere en
kleinere dieren en mettertijd goede diensten
kan bewijzen voor de iegerpaarden. De van
militaire zijde genomen proeven hebben
althans uitnemende resultaten opgeleverd. In
eenige streken van Duitschland, waar de
rietwortel veelvuldig voorkomt, zijn reeds
maatschappijen opgericht om de nieuwe stof
te expleiteeren.
TELEF. 6341 INTERC.
VAK 32 TOT 7 UUB
gelegenheid tot het gebruiken van een uit
stekend bereid MIDDAGMAAL.
Prompte Bediening. Burgerprijzen.
13102 Aanbevelend, PIET SIMONS.
-
