Zaterdag 8 Juni 1918. Eerste Blad. Antirevolutionair Orgaan IN HOC SIGNO VINCES 338te Jaargang N*. 2396 1 voor de %i8idliollaii<I«c»lie en Zeeuwsche Eilanden. Bakens in Zee, „HET 80ÜD1N HERT". pAi? R. 8.T. i. LEE-Keom KAMEROVERZICHT. 'dt vervolgd.} W. BOEKHOVEN Zonen, Alle sissÉLlieis voor tie Redactie t&estemd, Advertentlên eis verdere Admiulftralie irane© toe te aeaideia «an <8** s Motel Restaurant 1 1.15, f 1.50 en f 1.75 Tel. No. 1382. Aanbevelend, OP OEN UITKIJK. uitkijk. Ill nds 6 uur, zomertijd, lent var. Akershoek ving voor 10 jaar' van 1,91,20 H.A.of land te Ouddorp in tan den Langeweg fed. C. van Huizen, er D. H. de Boer te N BERG. 918 te Dirksland in 3en Doel, veiling, en te Dirksland, in Bruin, afslag, beide Zomertijd) van: steen met zwaar geweest tot stoom- staande arbeiders- de Tuinstraat, kad. 58, beide gedeelte- 1, ten verzoeke van van de Gevel, te lN DER SLUYS. g 18 Juni 1918 des 1 Meijer teMiddel- siet Lucerne klavers ddelharnls aan den rzoeke van den heer oode klavers in de ten verzoeke van reode klavers in arnis ten verzoeke diverse perceelen, 1918 te Dirksland ran den Doel, vel- 1918, in het Loge- afslag; telkens 's van twee woningen, een oningen2 groote roote werven en irmeiid sen groot ar vele doeleinden an oen Kerkrirg, 14, 216, 1228, 1229 23 Aren, ten ver- Graaff, te Dirks- i DER SLUYS. 1918 bfl inzet en 918 bij afslag, tel- in het Hotel Meijer i landbouwschuur weg te Middelhar- ner 1948 groot 17 165 roeden Veorn- >orden den Rotten- Ider het Oudeland blootschoof 1918 271 roeden Voorn«^\ ridea den Rotten- i der het Oudeiand blootschoof 1918 173 roeden Voorn den polder den n Oudelandschen 377 en 378 ver- aan C. v. d. Sluijs 221 roeden Rijnl. )ost. Havendljkin Middeiharris A )lschoof 1923 aan 295 roeden Rljnl. Sommeldijkschen de Westplaat te -n 74 blootschoof 59 roeden Voora len Van Zantens- ideland van Mid- lsdijk C. nrs.521, itschoof 1922 aa*i i en combinatiën. wed. Jan Kardux naar de bencfi- 0 gemeten 277Vj ouwland in den te Nieuwe Tonge. arlljkschen huur- ctare of Voornsch leveren ten kan te Middelharnis er Pieter Gebuis :en ïste doen en hij dan toch zijn adelijk op; de ag uitdit is zijn loon. ijven kon iselt, komt alles praatJoost, die ids zijn fabriek eege uren geen ïaar bed. 'n uurtje in de nfét over noch fabriek'. morgen 'n lang- ïdactie van de fs de directeur- de werkelijke ant als 'n ver- ierd oogen. >p 't bureau, ige van de uit- hij over 't ge- heeft gemaakt limen tfld en. ïgen ich leelijk bloot iend dat nu in- eft afgepraat... n Zaterdag n Joost en zijn Deze Courant verschynt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling. BUITENLAND by vooruitbetaling f 5.50 per jaar. AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT. UITGEVERS: SOMMELSDIJK. Telefoon Intercommunaal No. 202. ADVERTENTIËN IS1/» Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel. BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel. DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN SO Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten werden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan. Advertentiën werden ingewacht tot DjNSDAO- en VR1] DAGMORGFN 10 UUR. Niet alleen, dat de Evenr. Vert. aan allerlei «partijloozen*, aan allerlei groepsbelangen een kans geeft om een candidaat naar de Tweede Kamer te zendenniet alleen, dat ze aan enkele eerzuchtigen den weg ontsluit om, als j de vallende sterren; een oogenblik de aandacht te trekken, waar ze zoowaar op een candidatenlijst pronken, maar om straks na 3 Juli nooit meer aan 't politieke firmament te prijkendoch de E. V. biedt meer dan 'tOude Stelsel de gelegenheid om zich van zijn partij los te maken, op eigen risico te gaan varen, om dan waarschijnlijk, zelfs al wordt men door een zekeren aanhang gedragen, te vergaan met man en muis. Ontevredenen over 't noodlot, dat hen achteruit zette; en nu wegloopen om rondom zich een eigen kringetje te vormen; of overloopeD, waar de kans om* gekozen te worden, in een andere partij soms iets grooter, minder klein is. We hebben daar al voorbeelden van gelezen en 't is goed, dat zulke eigen- gewin zoekers publiekelijk worden ge signaleerd, want hun gedrag, hun po litiek gedrag, wel te verstaan, is zeer berispelijk. Twee personen, die vooraan stondenen wegliepenen die nu j tentoongesteld worden met recht, zul len we hieronder hooren schetsen. De een is een Ohr. Historischede andere een Unie-Liberaal. II Wat schrijft de Gooische Courant er van? Dit: Uitgetreden. De heer H. A. van Ree heeft de Chr. Hist. Partij verlaten. De nieuwe kiesme- thode, die zoo menig hoofd in de war heeft gebracht, schijnt pok het begrip van partïj- förmatie bij den hèer Van Ree verduisterd te hebben. Immers, door het aanvaarden van een candidatuur der Middenstands bond, verrichtte hij een daad, die lijnrecht tegen het belang der Chr. Hist. Partij in gaat. De Middenstandsbond werd een politieke partij door het stellen van candidaten, en daar men niet twee heeren kan dienen, noch twee partijen kan toebehooren, moest de heer Van Ree kiezen of deelen. Zijn keuze bleef bij de candldatunr voor de Tweede Kamer en zoo trad hg af als Vlce- Voorzitter der Chr. Hist. Kiesvereeniging en bedankte als lid der Chr. Hist. Party. Ofschoon hij zijn mandaat als lid der Ge meenteraad niet heeft neergelegd, iets wat hij feitelijk behoorde te doen, kan hij niet langer gerekend worden te behooren tot de Chr. Hist, fractie, is hij niet langer de vertegenwoordiger der Chr. Hist. Party. Al mag de heer Van Ree in zyn hart Chr. Historische gevoelens blijven behouden, voor de Unie is hg verloren. De Chr. Hist, fractie wordt er kleiner door, wat te be treuren is, maar nog dieper valt te be treuren de politieke bandeloosheid, de on begrijpelijke dwaasheid van een man als de heer Van Ree, die voor een twijfel achtige candidatuur zijn positie in de Chr. Hist. Party prys gaf, zijn politiek fatsoen te grabbel gooide en met dat alles verraad pleegde tegenover mannen, die hij zelf hielp candldeeren. Wat schreef de Vaderlander van 1 Juni De nieuwe partij met het kielnste program. Als een novum Is bij de candidaatstelling opgedoken de z.g. Algemeene Vrijzinnige Party. Haar Programma is kort. Het is in deze woorden samen te vattenD. de Klerk wil in de Tweede Kamer der Staten-Ge neraal, Dat is duidelijk en kort en vertoont in het wezen van de zaak eenige overeen komst met Programma van den Economl- schen Bond. Aileen met dit verschil, dat diens programma eenige bladzijden beslaat terwijl het toch feitelijk niets anders be doelt dan dit: Mr. Treub wil in de Tweede Kamer der Stafen-Generaal. De heer De Klerk is eenige jaren Unie- Liberaal lid van de Tweede Kamer ge weest voor Rotterdam, werd in 1913 niet herkozen en heeft sedert meerdere pogin gen gedaan om weer zyn intrede te doen in het Parlement. Echter tevergeefs. Bij de reorganisatie van de Liberale Unie raakte hg ook zijn bestuurszetel in die organisaiie kwqt en bij de candidaatstelling kwam ook zyn naam ep de definitieve lijsten niet voor. De heer de Klerk vond dit alles zeer onaangenaam en dat is volkomen men schel ijk. Maar sterk in zijn politieke over tuiging stond dit oud-kamerlid blykbaar niet. Hij trad uit de Liberale Unie en sloot zich aan bij den Economischen Bond. Het programma van den Economischen Bond, luidende: Treub in de Ka sier, en dat van De Klerk, n.l.De Klerk in de Kamer, had principieel immers veel overeenkomst met elkaar. Maar de snoode Economische Bond gaf de heer De Klerk niet alleen geen goede plaats op de lijst, maar zelfs heele- maal geen plaats. De evergang had dus niet het gewenschte resultaat. Overgaan naar weer een andere staatsparty zoude wellicht tot dezelfde teleurstelling voeren en dus bleef er niets anders over dan om zelf eene party te vormen met het boven genoemde korte en duidelijke program. In Den Haag, Dordrecht en Rotterdam waren 25 vrienden zoo vriendeiyk de candidaten- iyst in te dienen en ziet hier dan ontstaan, doel en candidaat van die nieuwe staats partij. Zelden hebben wö een meer door zichtig en ergerlijk staaltje vau gebrek aan zelfkennis en goed gevestigcfc politieke overtuiging gezien en het doet ons leed dat het oud-lid der Liberale-Unie en oud afgevaardigde voor Rotterdam zich van zoo'n zyde heeft doen kennen. Versnippe ring zal er niet door ontstaan. Het aantal stemmen aan de Vrijzinnigen ontnomen zal uiterst gering zfin, maar wij vermelden het enkel als een staaltje van politieke de moralisatie. Lees toch in die woorden den ge rechten toorn tegen zulke personenhoe ze priemen en gansch verdiend. „Poli tieke bandeloosheid"; onbegrijpelijke dwaasheid"; «zijn politiek fatseen te grabbel gooien"«verraad plegen" «doorzichtig en ergerlijk staaltje van gebrek aan zelfkennis"«politieke de moralisatie." 't Is flink, dat zulke krasse woorden gebruikt worden, opdat ieder van zulk onhebbelijk gedoe een afschrik krijge. Wie gaat er vlak voor den strijd zijn regiment verlaten Wie trapt op 't vaan del, dat hij zoolang heeft gediend, als de officieren den aanval commandee- ren? Wie loopt naar den vijand over als de voorboden van zwaren strijd voor eigen grondgebied, somber zijn? Hoe moet men zulken, als men ze te pak ken krijgt behandelen? Met scorpioe- nen kastijden; 't is niets te licht. Pal staan in den strijd. Trouw aan eigen beginsel en partij. Gewillig volgen, die 't beter weten dan wij en wier politieke inzichten de onze immers verre overtreffen. «Ik ben partijman", zei Groen, «want ik heb een beginsel", niet van vandaag of gisteren; maar gefundeerd, welbe wust, gansch overtuigd. Zoo gaan we ook als Anti's den strijd tegemoet. Niet half-halfmaar vol-Anti niet met loomen tred, maar moedig niet in twijfel, maar in volle zekerheid dat 't Antirev. beginsel 't hoogste ide aal tracht te grijpen om Gode te eeren op alle terrein des levens, Is onze God met halfslachtigheid in ons dienen de eere gebracht, die Hem toekomt. Of geheel Gederapte Boerautoigsi' ©8A, 333 11451 dt Haofdttesii DIMBRS/ 1,— ca hoogeï, LOGIES MET ONTBIJT Met doer ieder «anbevolen adres. onze God, of niets we spreken op menschelijke wijze tot hen, die ooren hebben. Niet een «halve" dienst, maar consekwentie in ons belijden en stem men bij de stembus. Boer en Bodem, 't Is by 't distributiedebat een veel te boud spreken geweest, toen hij als in een soort opwinding zich liet ontvallenWy hebben de boeren niet noodig, maar wel de bodem. Schaper wist zeer wel, dat zelfs de Koning, volgens 't woord van den Spreuken dichter, van 't veld gediend wordt. En alles wat Socialist is of zich zoo noemt, moet van 't veld leven. Maar 't veld is de boeris de boer die bebouwt, die oogst, die verkoopt. Geen Staat der Nederlanden, al kon ze vandaag nog Socialistisch ingericht worden, kan met militairen en politie voor de productie zorgen, 't Is de boer, die zijn* stee met land kentdie er van genieten mag en moet voor zich en de zijnendie er mee opstaat en er mee ten slapen gaat. Den bodem heeft een volk noodig; maar zonder de boeren, en zonder de huidige boeren komt er nog grooter misere voor 't heele Nederlandsche Volk, omdat geen Kamerlid, geen Posthuma in staat is ook maar iets uit den bodem te halen als de boer niet met hart en ziel optreedt. Maar hy treedt niet met hart en ziel op, omdat hem de bodem, zijn bodem, op ongenietelijke wijze van uit den Haag, wordt tegengewerkt. Heel den rompslomp van bepalingen, èn dwalingen èn tekortkomingen van uit den Haag zijn van dien aard, dat de boer zich losser dan ooit van zijn bodem gevoelt. Wat eertyds zyn liefde had, 't is hem nu wat kil geworden. Natuuriyk: hij produceert, maar tusschen produceeren met volle ambitie en volle energie öf produceeren in een keursiyf, dat door een onkundigen en onhandigen wapensmid in den Haag wat te pijnlijk is vervaardigd daartusschen is een groot verschil. Wij hebben den bodem noodig; maar de boeren ook; en dan pas is er goede pro- druciie gewaarborgd, als de zegen Gods over den akkerbouw niet van menschelijke zijde, door onnutte bepalingen, dwingende en willekeurige regelingen, wordt belemmerd. Staatsgezag en boer hebben hier één lyn te trekken: welvaart voor't algemeen, en tevens welyaart van den boer zelf; voor hem niet 't allerlaatst, maar 't eerst en naar recht en billijkheid. De sprekers gaan nu uit Maar 't gehoor valt zelden mee Misschien als 't straks tegen 't laatst gaat, dat er nog wat fleur en vuur komt, maar dan ook alleen tegen de eindpunt. Die spreekbeurten hóóren er zoo bij'n partij die wil meedoen en zichzelf respec* teerd, Iaat spreken, zooals men 't laat ódnzeggen, wanneer er een kleine gekomen is en in sommige streken de bruidsuikers rond stuurt, als men trouwen gaat. Ook doe t het spreken wel nut Al zou in een klein dorpken maar een weifelend kiezer onder de bekoring van uw beginsel gekomen zijn, dan kunt ge nog zeg gen, dat uw avond goed besteed is geweest want zulk een beslissing ten goede blijkt soms een zwenking voor het leven te zyn geweest. Er is echter groot verschil van sprekers, En de aandacht van 't gansche land trek ken slechts de hoofdmannen en kopstukken der Zoo politieke partijen. )o b.v. Idenburg onder ons. En mr. Troelstra by de S. D. A. P. Och, er is nu eenmaal groote verscheiden heid van gave; er zyn ook onder de men- schen torens op Kathedralen en spitsgevelt- jes op 'n één-verdieping-woning. Troelstra behoort tot de staatslieden. Tot de weinige hoógen-van-geest, die niet slechts de kleine golfjes om hen heen zien, maar van verre de hoofdstroomingen onderscheiden en met vaste hand 't roer zóó richten, dat hun scheepje van diestreo- mingen 't meeste profyt trekt. Mr. P. J. is een onzer gevaariykste tegen standers, maar tevens een onzer bekwaamste en daarom kdn men de .krabbels" en „no tities" van honderd diï minores gerust over slaan om zyn aandacht te concentreeren op 't geen de hoofdman zegt. Dat toch trekt dubbel de aandacht. Eerstens, omdat het komt uit den mond van wie de erkende leider is van wat straks onder de 25 partyen en groepjes een der grootste zal blyken te zyn. Maar dan óók, omdat we natuuriyk in Troelstra een der candidaten voor het mi nisterschap zien. 't Zal niet gaan als in 19131 In die fout zal een staatsman als Troelstra niet ten tweedenmale vervallendan waagt hij 't er liever op een ontevreden groepje van zyn partij te zien afsplinteren om zich by een der socialistische „secten" te voegen. Ais de uitslag der Stembus er naar is, dan zal Troelstra ditmaal minister zyn I Ook is hij genoeg practicus om te weten, dat van een zuiver socialistisch Kabinet in den ordelijken weg vooreerst geen sprake zal kunnen zyn en dat het dus een kwestie wordt van „roode" ministers in een „voor uitstrevend" kabinet. Zij zullen hun voorwaarden stellen. Misschien zelfs de leiding nemen Maar een kabinet, dat straks Troelstra on der zijn leden telt gesteld dat de uitslag der verkiezingen daartoe aanleiding geeft zal toch steeds berusten op een „compromis". Stellen we eens, dat dit lukt. Dan wordt Troelstra „raadsman der Ko ningin", misschien zelfs (waar men im mers verwacht dat.de de S. D. A. P. verre weg de grootste party van Links zal zy'n) eerste staatsdienaar. Maar de vraag mag ik stelles. Omdat ik ze bedoel in politlekcn, staats rechte! ij ken zin. Natuuriyk kent Mr. Troelstra de goede vormen wel zoo, dat by tegenover den per soon der Koningin in geen enkel opzicht fe- kort schieten zal; daar gaat het niet om. En ook weiger ik om zoo'n groot onderscheid «te maken tusschen hem die 't nooit onder stoelen of banken stak dat hy republikein is en liberale bewindvoeders, die de Kroon eea „ornament" of een „vliegwiel" noemen. Er is slechts gradueel verschil. Maar tocht staat het zóó: mr. Troelstra als politiek persoon voelt niets voer het in de historie met ons saamgegroeide Oranje huis, nóch voor zijn grondwettig koning schap. Wy zullen alles doen wat mogeiyk Is om dit te beletten, dat spreekt. Omdat Troelstra's beginselen; omdat de geesteiyke dry f kracht van het socialisme in hier én overal rechtstreeks ingaat tegen de kracht van het beginsel, dat ons drijft. Echter wy stellen de mogelijkheid. Kómt er werkelijk een uitgesproken meer derheid voor Links, met de S. D. A. P. als verreweg sterkste party, dan komt het een man als Troelstra toe, op te treden als ka- binets-formateur en, kan hy 't rooien met de „vooruitstrevende, burgeriyke elementen" dan Wordt hy ook werkeHjk eerste en hoogste dienaar der Kroon. Ik mag die mogelijkheid stellen. Troelstra zelf sneed ze niet af. En ze volgt uit den aard van ons consti tutioneel en parlementair staatsleven. Doch nu komt een teere vraag. Die ik toch stellen wil en stellen moet, omdat mr. Troelstra ér zoowel te Amster dam als te Leeuwarden aanleiding toe gaf Hoe staat mr. Troelstra tegenover H. M onze geliefde en geëerbiedigde Koningin? Laat men die vraag goed verstaan. Ik bedoel er niets persooniyks mee. Allerminst wil ik op min edele wys spe- culeeren op vaak onzuivere volkshartstoch ten, of ook trachten een „hetze" aan te bla zen tegen onze socialistische medeburgers Misschien vindt hy H. M. de Koningin als persoon in menig opzicht een uitmuntende vrouw ik weet het niet. Maar als politieke figuur pat een Koningin In zijn socialistische toekomst, die hij ver wacht en waarvoor hy werkt, niet. Hy heeft dat ronduit gezegd. Trouwens, 't volgt uit zijn stelsel. En in Leeuwarden liet hij zich dan ook ontvallen, volgens 't verslag in de Leeuw. Crt„Als alle appeltjes van den oranjeboom af zyn, zullen wy ons met dien boom niet langer ophouden, maar liever de republiek hier invoeren." Wat oen verschil is hier toch I Als wy des Zondags in oifee kerken ver- gadereu, dan gaat onze bede op tot God, dat hy dien „boom" spare en doe bloeien, opdat wij als getrouwe onderdanen onderzijn scha duw eea stil en gerust leven mogen hebben. En dan komt op denzelfden Zondag 's mid dags mr. Troelstra en praat over dien „oran jeboom", alsof hy straks omgehouwen en naar den nationalen mutserd kan worden gebracht. Doch ik laat dit verder rusten. Immers, mr. Troelstra kin zeggenZoo lang de tegenwoordige, burgerlijke staats regeling voortduurt, zal ik als minister te genover H. M. net zoo staan als Cort v. d. Linden of Van Houten. Maar dan ryst een tweede vraag. Mr. t. voor zichzelf gelooft niet, dat een revolutie in Nederland kans van slagen heb ben zou. Let wel: kans-van-slagen. Mij zal haar dan ook niet uitlokken. Hy voelt er meer voor, om door krasse, wstgevende maatregelen het „kapitaal" zóó te knypen dat de „kapitalistische leiders" er arren moede 't bijltje by neerleggen en we zoodoende via een steeds krasser staatsso cialisme geleidelyk komen tot een zuiver so cialistische productiewyze. Maar een profeet is hy niet. En te Amsterdam zei hij ronduit: „Als er werkeiyk revolutie komt, dan hoop ik er by ta zijn." Stel nn, dat er werkelijk ernstige poging gedaan wordt "tot een alles onderstenboven keercnde revolutie terwijl mr. Troel stra minister of minister-president is. Dan hoopt hij er bij te zijn. Legt dan natuuriyk zijn ambt neer. Maar brengt daardoor ook op 't meest kri tieke moment de Regeering des Lands in de meest schromelijke verwarring en gaat met al de kennis en wetenschap van zijn hooge positie over naar 't kamp van hen, die ge welddadig de gansche tegenwoordige orde van zaken willen onverwerpen. leder voelt: ik fantaseer dat niet. Ik haal het uit zyn eigen mond. Nu is dat voor een socialist geen bezwaar, dat spreekt. Maar voor een ieder, die nog hecht aan het constitutioneel koningschap onder'tHui3 van Oranje, is dan toch een punt, dat bij deze stembus ernstig in aanmerking komen moet. Troelstra zelf gaat vrij uit. Hij zegt ronduit, waar 't op staat. Maar het Nederlandsche fkiezerskorps, moet insgeiyks uiten wat het wil. In dezen tijd van wereldoorlog en Rus sische revolutie bleek nu letterlijk niets on- mogeiyk te zijn. Welnu, dan hebben we ook voor we onze stem uitbrengen, alle mogelyk- heden góéd onder de oogen te zien. Ook Troelstra, „dan hoop ik er by te zijn I" Het loopt op een eind met de Tweede Kamer. Nog enkele dagen, als we ditschry- ven, zal ze haar werkzaamheden vervullen en als onze lezers dit overzicht onder de oogen krijgen is ze huis toe. Want de heeren moeten de kiezers wat gaan lichten. De heer Nolens (R.K) zei het zoo ondeugend: „laten we zeggen" voorlichten. Nu, inderdaad hy heeft daarin gelijk I Indien ooit, dan zullen we het in de eerstkomende dagen zien, hoe onjuist de kiezers worden voorgelicht I In de zittingen, die wy in dit overzicht op het oog hebben werd aangenomen hetwets- voorstel-Marchant betreffende een onderzoek door een Staatscommissie naar hetgeen tij dens den toestand van oorlogsgevaar heeft plaats gevonden ter zake van de voorziening van het land met levensbehoeften en ter ondersteuning van [landbouw, nyverheid en handel. Verder werd het ontwerp landspensloen- wet aangenomen en ook het wetsontwerp tot uitkeering aan de gemeenten uit de op brengst der oorlogswinstbelasting. Deze uit keering bedraagt 10 millioen. De heer Van der Molen (A.R.) (vindt dit te weinig. Min.

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1918 | | pagina 1