Woensdag 15 Mei 1918
88st* Jaargang N° 2889.
[otterdam
dkoop
cadeau
tere. UI.
Anti-ooriog-kiezersgrosp.
1
Antirevo
Orgaan
voor tie Kuidhollandsclie en Keeuwiche Eilanden.
m
He Ooriog.
I
IN HOC SIGNO VINCES
BR,
KAMEROVERZICHT.
BUITENLAND.
W. BOEKHOVEN Zonen
Alle stnklLe» voor «ie ifeediaetie SMsstetHid, Advertentie ea verder© Adsmtels'.-ratte trance toa se aeatfo» «s© tutor?*-»*
'8 door
9481, Botterdam
12801
nderdag van
D. MEIJDE.
ran Effecten.
Prolongatlën.
:n van gelden 4
er vast te stellen.
LAND- EN TUINBOUW.
Jê
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMELSDïJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENT1ËN 121/» Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 cent per regel.
UIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Adverientiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
>uwerij
»wo No. 104».
t. 2 per»
ooger. 1
,en hoo-
noten of
persoons
a hooger.
n hooger.
-pineLe-
10,en
ual,
90,10.50,
37.50. In
grijs.
[,90, 8,90,
sr. Satin
pO, 12,50,
Dekens
4,95 en
l>,95, 6,95
1ATRAS.
[JBLEMENT.
!f 140,-
120,-
100,-
90-
3LEMENT.
-.If 105,-
f 92,
80,50
rskamtoor
worgen van
Het Secretariaat van de~o groep is
Vredehof weg 42 b te Rotterdam. Ze
heeft de politieke partijen aangeschre
ven n.l.
Bond van Vrije Liberalen
Anti-Revolutionnaire Partij
Christelijk Historische Unie,
Nationale Bond van Protestantsche
Kiezers in Nederland.
jioomsch-Katholieke Staatspartij,
Jklgemeene Staatspartij
Liberale Unie,
Provinciale Bond van Vrijzinnigen in
Frieschland,
Bend van Christen Socialisten,
Sociaal-Democratische Arbeiderspartij,
Sociaal-Democratische Partij,
en de nieuwe partijen
Economische Bond. v
Democratisch Verbond,
Plattelandersbond,
Bond van Politiemannen,
Bond van Postambtenaren,
Bond van Onderofficieren,
Unionisten Liga,
Christelijk-Sociale Partij.
Aan die politieke partijen en par
tijtjes heeft ze de volgende vragen
gesteld
1. Hoe is uw oordeel over oorlog?
Beschouwt gij ooriog tusschen be
schaafde staten als een gruwel, een
misdaad, een georganiseerden moord
^op groote schaal, dus als eene hande
ling in strijd met elk juist begrip van
recht, beschaving en menschelsjkheid
2. Is het ook uwe meening, dat de oorlog
voor het gros der bevolking, zeifs voor
dat van de winnende partij, een ramp is
3. Wanneer partijen oorlogvoeren, rs er
dan niet (indien niet beide partijen
schuldig zijn, hetgeen vaak het gevai
is) toch ten minste ééne der partijen,
die, zij het soms te goederlrouw en in
groote dwaling, onrecht begaat, dus
een misdaad pleegt en de leuze „strijden
voor het Vaderland" of „het Vaderland
verdedigen" valschsüjk gebruikt?
4. Is het, in verband met de vorige vraag,
ook mogelijk, dat eigen land de schuit
dige of mede-schuldige zijn kan, zoo
dat, ten eiade het begaan van onrech-
dus in dit geval het plegen vaneen
misdaad te voorkomen en het ge
bruiken van valsche leuzen te vermijden,
alle pogingen moeten worden aange
wend om een gewelddaad, als de ooriog
is, te verhinderen?
5. Beschouwt gij de „Nationale Eer," de
„Levenakwestiën," de „Onafhankelijk
heid" van beschaafde staten, ten op
zichte waarvan velen arbitrage niet
wenschelijk of niet mogelijk achten en
waarin toch juist veelal een aanleiding
voor oorlog gevonden wordt niet het
best gewaarborgd door eene zooveel
mogelijk onpartijdige internationale
rechtspraak
6. Is het, mej het oog op de treurige
toestanden bij veie niet beschaafde
volken, tot welker verbetering de be
schaafde staten kunnen en behooren bij
te dragen, niet dringend noodig, dat
deze laatste naast elkander komen te
staan in plaats van, zoos ls nu met vele
het geval is, tegenover elkander?
7. Beschouwt gij het tot stand komen van
een verbond tusschen aile beschaafde
staten, om alle internationale geschil
len door arbitrage te doen beslechten,
als een denkbeeld, dat zeer goed voor
verwezenlijking vatbaar is
8. Zijt gij van meening, dat oorlogsdienst-
plicht in alle landen aan de oorlogs
ellende bevorderlijk is, de gewetens
vrijheid aantast en dus overal behoort
te worden afgeschaft
9. Zijt gij bereid de Regeering krachtig te
steunen, waar zij zich ten doei stelt het
sluiten van een verbond met alle be
schaafde staten, om alle internationale
geschillen te doen beslechten door
arbitrage, en wilt gij, ter verwezenlij
king van deze denkbeelden, waar mo
gelijk, het initiatief nemen tot hei leggen
van den grondslag voor eene „Orga
nisatie tusschen beschaafde staten"
welke laatste onder gezag staat van
een Parlement der beschaafde staten"
Vraag 9 is 't voornaamste. Wilt gij
als politieke parlij de Regeering krach
tig steunen, waar zij zich ten doel
stelt het sluiten van een verbond mat
alle beschaafde staten, ofn alle inter
nationale geschillen te doen beslechten
door arbitrageen wilt go, ter ver
wezenlijking van deze denkbeelden,
waar mogelijk, 't initiatief nemen tot
't leggen van den grondslag voor een
Organisatie tussehen beschaafde Sta
ten
De vraag geldt Nederlanilsehe kiezers
en Nederlandsche partijenen ons
dunkt, dat daar praktisch door alle
Ja op kan worden gezegd, omdat onze
Nederlandsche Regeering in dit zoeken
naar een parlement der beschaafde
Staten nimmer de eerste zal en kan
zijn. Die hooge eer zal aan een dor
Centralen of een der Entente moeten
overgelaten worden; en dan zal Neder
land, als zoo klein rad in 't groots
uurwerk wel gewilligliik en nood
zakelijk volgen. Maar dat Nederland
zelf met succes zoon parlement, zoo'n
Wereldparlement op pootan kan zetten,
schijnt ods wel wat twijfelachtigdat
is te groote gedachte hebben van 't
Nederlandsche initiatief en van den
Nederlandschen invloed op allo hoven
van Europa. Stond er, of onze Reges-
ring achteraan wil komen zeulen, als
de zaak door de groote Mogendheden
al bedisseld is, en of onze kiezers en
de - partijen d m „voor" zoudeu stem
men waarlijk er zou geen bezwaar
tegen zijn. Nog eens: ons duckt dat
van de Nederlandsche kiezers en par
tijen en Regeering te veel gevraagd
wordt, waar we toch in "t geheei der
Staten 7,00 weinig iavLed kunnen
oefenen.
Maar afgedacht daarvan Alle inter
nationale geschillen moeten dan be
slecht worden door arbitrage. Maar
we vreesen dat sommige internationale
geschillen nooit voor arbitrage vatbaar
zullen zijn. Want hoe ontstaan die
geschillen? Waardoor? Op wat grond?
Frankrijk en Duitschland hebben
sinds 1870 een verschil over Elzas
Lotharingenen ieder gelooft 't, dat
de vrede al een grooten stap nader
geweest zou zijn, indien Elzas aan
Frankrijk kon terug egevha worden;
maar Duitschland is doof aan dat oor
Wat baat nu een „Organisatie tusschen
beschaafde Staten" als Duitschland als
eisch stelt: „Organisatie, best! maar
de Elzaskwestie biijve er buiten" Wat
baat een „Parlement der beschaafde
Staten", ais 't Fransche Parlement
wraak blijft roepen over de dingen
van 1870.
Zieer is nog zoo iets als een
historie en er zijn historische banden
en historische rechten en historische
plichten. Moet dat nu door dat We
reld parlement beoordeeld worden wat
elk Land zijn historische rechten noemt
En als nu eens zoo'n Wereldparlement
zich uitspreekt vóór Frankrijk en diens
recht op Elzas, zal dan Duitschland
zich onderwerpen.
Een Wereldparlement" waarin zit
ting hebben de diplomaten vau Neder
land, Duitschland, Frankrijk, Engel -.nd,
Rusland, Denemarken Noorwegen, Ja
pan, Amerika neen die ide3 is
ons te machtig
Is er te 's Hage niet een Vredos-
pale's en eou Hof van arbitrage
maar toch ooriog, niet waar! Pn 't
komt ons voor, dat 't zóó ook is de
toekomst zal gaan Wat geeft men
ten slotte om 't Volkenrecht? En toch
't is om 't recht te doen. En 't mooiste
is: bij dezen oorlog roept ieder der
oorlogvoerenden ,,'t recht is aan mijn
zij"; terwijl de wereld, die toeziet
vraagt Waar is Uw aller rechtgij
allen doet onrecht".
't Blijft voor ons zeer moeilijk om
aan een Wereldparlement te gelooven,
dat werkelijk oorlogen zou kunnen
voorkomen. Een organisatie van be
schaafde Staten is ons te hoog; te
onmogelijk om een bestendigen vrede
te erlangen, omdat elke Staat eiken
dag't recht heeft om 't contract te'
verbreken. En hij verbreekt het, als 't
zijn eigenbei mg vordert.
Burgemeester van Nieuwe Tonge.
De heer J. Overdorp, ingezetene van N.
Tonge, landbouwer, voorzitter vaa der. Fiak-
keesehen Boerenbond enz. enz. is benoemd
tot burgemeester aldaar. Had Minister Post-
huma zeggenschap gehad in de vervulliRg
der vacature hij had 't burgemeesterschap
nooit verkregen, want grooter kwelgeesten
van dezen ciis's-minister dan Overdorp, en
Keizer, de Secretaris, zijn er op aarde niet
bekend! Ons blad stond elke week beladen
met Ingez. Stukken, van den Bond uitgaande
over erwten er; boonen en kunstmest er. iiu's-
slachtenBieta, jaoverdenheeïenboerenromp-
slomp van teelten culiuur. Ijverig alsQverdorp
was neen, geen*tien in heel Nederland,
die 't zoo küiisjentleus voor de cultuur en
dus cok voor 't algemeen belang opnam dan
hij. Had Ptsthuma de benoeming in handen
gehad, hij had Overdorp, die brommende
vlieg dag in dag uit, rondom 't toch a! zoo
verhitte hoofd van Posthuma nooit benoemd.
Maar de Kroon dacht er anders over. Zij
beschouwde hem in dat dorpje als de
'rechte man op de rechte plaats. De Raad is
er Rechts; 't Volk is Rechts en Overdorp zeif
is Rechts. Dat kiopt dus prachtig! En al is
hij landbouwer, en al is hij nog niet door
kneed in gerneent-lijke administratieve ken
nis, hij heeft naast zich een hoogst bekwa
men Secretaris, die hem zeer zeker vriend
schappelijk zal adviseerendie zijn rechter
hand 'zal en kan zijn 't zal willen wezen ook.
Hoe ook bekeken! WewerschenOverdorp
en de kleine Qem ente van harte geluk met
haar benoeming. Moge er 'sileeren zegen
op rusten.
In de afgeioopen week heeft alleen het
Lagerhuis vergaderd. En dan nog maar twee
dagen. Maar in die twee dagen heeft de
stervende kamer (ze ligt immers te zi eltogen
zich van een zeer onaangename zijde ieeren
kennen I Men zal wel begrijpen wat we be
doelen. In ons vorig overzicht spraken we
reeds met enkele woorden over het ontwerp
Duys, stop, 't is niet het ontwerp Duys,
want dat bleek bij de behandeling, het is
het ontwerp Marchant. Die heeft de memorie
van toelichting en de memorie van antwoord
geschreven en zich zoodoende op het laatst
van het leven der tweede kamer onsterfelijk
gemaakt en naam gekregen. We vinden het
overigens geen schitterende naam. Maar enfin
ieder -zijn meug zei de boer.
Het ontwerp Duys, alias Marchant dan,
was in die twee dagen het onderwerp van
gesprek. Zooals we verleden week zeiden
een verkiezingsmaaoeuvre. Ze moeten immers
den boer opl Als het dan Duys maar niet
overal vergaat als te Alkmaar, toen hij ge
bruikte de woorden: „Enka en haar kliek".
Door de achterdeur moest hij de zaal ver
laten en beschermd door politie het station
bereikenPrettig I
Scherp is deze manoeuvre door de Recht-
sche leden bestreden en aan de kaak gesteld.
We schreven verleden weekons kamer
lid Rutgers zal ook wel een woordje mee
praten. Natuurlijk is dat geschied. Nadat
eerst de heer Kooien (R.K.) het ontwerp had
„afgekamd" nam de heer Rutgers het woord
en 'haaide het allerlaatste restje van het ge
bouw naar beneden, zoodat er nUts meer
overbleef. Het was een geestig speechjevan
den Burgemeester van Boskoop. En de Lin
kerzijde had werkelijk een benauwd uurtje.
Ze is niet erg gediend van Rutgers, want
hij kan verbazend scherp de dingen zeggen.
Heei kaim wees hij de Linkerzijde op haar
droeve sociale politiek als gevolg van het
niet invoeren van de wetten Talma. Hij weet
dit aan haar politieke onmachtDe heer
Duin (V. L.) kwam vertellen (dit was in
in antwoord op éen -desbetreffende vraag
van den heer Kooien), dat de Vrij Liberalen
niet tot de indiening van het ontwerp heb
ben medegewerkt omdat zij er geen prac-
tisch effect van verwachten. Nu het echter
eenmaal is ingediend zuilen zij voorstemmen,
omdat zij het met den inhoud eens zijn.
Dat is ook een redeneering!
De dag vóór Hemelvaartsdag was het al
heel erg met de herrie.
De Standaard.-overzichtschrijver was het
niet eens met de bestrijdingswijze van rechts.
Hij schreef er dit van„Wij voor ons had
den het liever anders gezien. Onzes inziens
had kunnen worden volstaan wet korte zake
lijke aan aile hatelijkheid gespeende verkla
ringen, inhoudende dat en waarom men lo
de handelwijze van links formeel afkeurde,
2o bieef vasthouden aan de Wetten Taima
en aan den eisch dat die wetten behoorlijk
moeten worden uitgevoerd, 3o nog altijd
veroordeelde een systeem van sociale zorg
die armenzorg is.
Het ware dan geweest: fortïier in re su-
aviter in modo, of weisterk in de zaak,
zacht in den vorm. We hadden het zoo lie
ver gezien om twee redenen. In de eerste
plaats toch had men eigen waardigheid beter
gediend: een kalm wooid dient waarheid en
waardigheid vaak beter dan het parlement-
tiraiUeursvuur. En in de^tweede plaats had
men er niet door uitgelokt het hemeltergende
geraas, dat nu aan de overzijde losbrak".
Voor een groot deel zijn wij het met hem
eens. Maar daar staat tegenover, dat hij niet
moet vergeten dat de Rechtsche leden ook
maar menschen zijnEn als het bloed zoo
van onder de nagels wordt gehaaid, als links
de laatste dagen doet dan gaat het bloed
wei eens koken I Zeker, Rutgers is wel eens
te scherp. Hij heeft volgens den voorzitter
onparlementaire uitdrukkingen gebezigd. Maar
ruiteilijk heeft hij ook verklaard, dat het niet
zijn bedoeling was mr. Marchant te kwetsen.
De heer Marcha t (V. D.) betoogde op
zijn - manier, dat de alieen goede politiek bij
links is en de alleen slechte bij rechts. Och
arme
De heer Schaper (5. D. A. P.) hief een
klaagzang aan over de ouden van dagen,
die de dupe zullen worden van de rechtsche
politiek. Hij bedoelde natuurlijk de Ilnksche.
Neen, 't is geen schitterend tooneel ge
weest de laatste dagen, de Tweede Kamer.
En als de nieuwe kamer komt dezen zo
mer ontstaan door de Evenredige Vertegen
woordiging zal hef dan beter zijn We moe
ten het heiaas betwijfelen
We zijn wel nieuwsgierig naar den afloop
van dit ontwerp! Het haait het natuurlijk.
Dat heeft links wel bewezen de laatste da
gen. Treurige politiek voorwaar.
Vereeniging van Nederlandsche
Akkerbouwers.
In de jongstleden gehouden Hoofdbestuurs-
vergadering der V. N. A was mede eer. af
gevaardigde van den Flakkeeschen Boeren
Bond aanwezig, welke bond in zijn geheel
bij de Vereeniging zal aansluiten onder voor
waarden, die door 't Hoofdbestuur werden
goedgekeurd, maar nader nog door de Al-
gemeene vergadering bekrachtigd moeten
worden. Mr. W. H. VIS, advocaat en pro
cureur te Haarlem, werd als rechtskundig
adviseur der Vereeniging benoemd. In deze
vergadering werd een Dagelijksch Bestuur
van drie personen benoemd, bestaande uit
de heeren A. COLIjN te Amstelveen, Ch. M.
REINDERS FOLMER te Heemstede en W.
H. DE VOS te Dordrecht. De heeren P. M.
SNEEP te Dinteloord en K. VAN DER TOR
REN te Zevenhuizen (Zuid-Holland) werden
als plaatsvervangers aangewezen. Algemeen
was men van oordeel, dat in Nederland zoo
veel broodgraan verbouwd kan worden, zon
der andere noodzakelijke teelten te veel te
moeten inkrimpen, dat er genoeg brood zon
der bijmengsels voor ons geheele volk daar
uit gebakken kan worden. Besloten werd,
naar aanleiding daarvan, aan de afdeellngen
en de leden, die niet bij een afdeeling zijn
aangesloten, een vragenlijst toe te zenden
betrekking hebbende op
a. de uitbreiding der productie van brood
koren (v.n. tarwe en rogge).
b. de inzameling of opvordering der ge
wassen.
c. de verdeeling der produclen.
d. den prijs van 't broodkoren in verhand
met de productiekosten en den prijs der
andere producten.
e. de aflevering, monsterneming en betaling
der producten.
f. eigen gebruik van zelfverbouwd koren
voor 't gezin en 't werkvolk.
g. den uitzaai van speculatieve gewassen.
h. de teelt van gewassen, die als ruilopject
dienst kunnen doen.
Uit de ingekomen antwoorden zal aan den
betrokken minister een teeitplan 1918/19 enz.
worden aangeboden.
L. B. VAN DER SLIKKE,
Secretaris-Penningmeester V. N. A.
Rotterdam, Mei 1918. Haringvliet 100.
DE TOESTAND.
Weder zijn de afgeioopen dagen verstre
ken, zonder dat een van de twee partijen, die
ia het Westen als verscheurende dieren, tot
den sprong gereed, tegenover elkander lig
gen, in beweging is gekomen. De Duitschers
hebben noch op eecig nieuw punt van het
front noch op de gevechtstereinen, waar zij
hun offensief hebben ingezet, een aanval in
grooten stijl«nQndernomen, de geallieerden
hebben zich nog steeds tot een defensief
bepaald zonder aan een strategisch tegen
offensief zelfs, naar het schijnt, te denken.
De jongste legerberichten maken slechts
melding van geheel plaatselijke operaties en
verkenniagsgevechten. De Franschen slaag
den er daarbij in hun posities ten Noorden
van Kemmel te verbeteren. De bijzondere
beteekeni-, die elke voet gronds van dit ge
bied heeft, met het oog op Yperen, geeft aan
cit plaatselijke Fransche succes misschien
wat grooter waarde dan het in andere om
standigheden gehad zou hebben.
Op het Italiaansche front zijn de Italianen
Zaterdag op het Zeven-Gemeenten-plateau tot
een plaafstlijken aanval overgegaan. Zij heb
ben zich daarbij, naar hun legerbeiicht meldt,
van den Monte Corno meester gemaakt, die
den Oostenrijkers, zooals Stefani in een toe
lichtende beschouwing opmerkt, een prach-
tigen waarnemingspost bood over het dal van
de Arsa. De Italianen hebben echter niet lang
van hun succes geprofiteerd Het laatste Ween-
sche communiqué meldt, dat de Oostenrijkers
er in slaagden om door een tegenaanval de
Italianen weer uit de veroverde st llingen op
den Corno-berg te verdrijven.
Uit Finland, zijn ia het geheel geene. betich
ten over militaire „operaties" meer te wach
ten. Naar het „Berl. Tagebl." uit Stockholm
verneemt, worden* de communiqué's van het
Finsche hoofdkwartier niet meer uitgeven.
Men beschouwt de bevrijdings-canipagne dus
als afgeioopen. Of men misschien nog de
wapens tegen 't maximalistische groot-Rus
land op zal nemen, wanneer de Finsche
vluchtelingen, die te Petrogrado gevangen
gehouden worden en wier uitwisseling men
gevraagd heeft, niet worden vrijgelaten?
VERSPREIDE BERICHTEN.
Naai- den 2en Mei uit New-York aan
de Parijsche uitgave van de „Chicago Tri
bune" geseind wordt, legden de havenauto
riteiten dien dag beslag op het Russische
stoomschip „Irtisch", waarvan de lading ter
waarde van 1 millioen dollars eigendom was
van de Russische regeering. De Russische
bemanning werd geïnterneerd.
- De
schrijft
U'.
„Koelnisehe Volksztg." van 6 Mei
;S
'U
