Woensdag 6 Maart 1918.
Is
li
f
U
ci:
ÏN HOCSICjïO VINCES
dam.
HAAS.
luizen.
I
dat ik
daarop
ddelen
en met
weder
ARS
XX
sommelsdijk.
■trifle r*s-d«5© *ei»de«» *&sm» de-
zen
ren
an
be-
ma
elk
en.
Drop,
iscuits
Wf- - 7"
bevat
33st® Jaargang N°. 2369,
¥@©F de
«RNIS.
Enorme
gen. Ver
voeren en
10020
S Johs.z
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 75 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 5.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
it SKeeuwsebe ESIlandeai.
W. B0EKH0VÏH.& Zonen,
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 12Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Ad Vérten tiën worden ingewacht tot DINSDAp- en VRIIDAGMORGEN 10 UUR.
%SSe «taefeftiesi voor
RedaeMe rssüëai vtsrc
r©
1
367
,75.
i#
1
LUI />/o
sintore der
;eru
|en beveelt
(end.
@hristefijk@ Boeren- m
Tflfndersbond.
Ons werd toegezonden een circulaire
die voor de Boeren op onze eilanden
niet zonder beteokenis is, We laten ze
geheel overnemen; en doe iedere boer
er zijn voordeel mee. We merken er
nog bij op dat op 7 Maart a.s. te
Utrecht een Alge meene Vorgad. zal
plaats hebben te 11 uur voorin, in 't
gebouw van Kunsten en Wetenschap-
en en dat daar gesproken zal worden
oor prof Diepenhorst over Het geeste
lijke voorop en door prof Slotemaker
de Bruine over Patroonsorganisatie en
Organisatie van den arbeidbehalve
deze sprekers zullen ook in kleinere ver-
gadëriugen (sectien) gesproken worden
door W. de VJügt over De vaststelling
van arbeidsvoorwaarden na den oorlog
door J. Baikesiein over De Middenstand
en de distributie; door A. CoJijn over
De landbouw en de Eegeeringsmaatrege
len. Een zeer belangrijke Vergadering
dus.
En nu de Circulaire.
L. S.
Met het verzoek om uwe medewerking te
verleenen aan de stichting van een Christe-
1 ij ken Boeren- en Tulndersbond komen wij
tot U.
Voor de toelichting van dat verzoek heb
ben wij slechts kort uwe aandacht van noode.
Wij leven in fel bewogen tijden, die het
economisch leven tot in zijn grondslagen
beroeren en ook in het boeren- en tuinders-
bedrijf schokkende veranderingen brengen.
Telkens worden onze Christen-mannen ge
plaatst voor de vraag op wat wijze zij zich
hebben aan te passen aan de nieuwe toestan
den.
Welnu, de Christelijke Boeren- en Tuin-
dersbond tracht tot krachtige actie bijeen te
brengen Christen-patroons, die gevoelen dat
in Gods Woord beginselen liggen, welke in
den strijd om het stoffelijk maatschappelijk
bestaan beheoren te worden geëerbiedigd.
Ter rechtvaardiging van dit streven is het
niet moeilijk een klemmend betoog te geven.
Alles gist en woelt op sociaal terrein het
is een tijd vol van opbruisend leven „orga
nisatie" zoo luidt het slagwoord van allen
kant aangeheven. Nieuwe problemen worden
aan de orde gesteld denkt slechts aan de
houding tegenover de overheidsmaatregelen
die den Christen tot ernstige overpeinzing
moeten leiden. Zal ons beginsel bij dit alles
doorwerken, dan kan niet worden gemist eene
vereeniging waarin voorlichting wordt ge
schonken over en uitvoering gegeven aan
hetgeen naar den eisch van Christenplicht
dient te geschieden.
In deze periode vooral kiemt sterker dan
eoit de noodzakelijkheid om onder eigen ba
nier op te trekken.
Eene ingrijpende staatsbemoeiing zuigt
voortdurend grootere stukken vaa het maat
schappelijk ieven cp. Zal tegenover een driest
staatsabsuiutisme, dat èn nu èa straks zijn
verdedigers vindt, de rechtvaardige vrijheid
van het bedrijfsleven worden gered de
mannen van Christelijke overtuiging zullen,
in organisatie vereend, hun stem met gezag
moeten doen hooren.
Het gevaar dreigt dat-bij de invoering
der evenredige vertegenwoordiging allerhande
zoogenaamde „neutrale" bonden de mannen
van C„nstelijken huize zuilen trachten los te
maken van de partijorganisaties, waartoe
ze behooren aan onzen Boeren- enTuin-
dersoond de taak om tegen die vermenging
van economischen en politeken strijd tepfo-
testeeren.
Onze Christen-arbeiders hebben tegenover
de revolutionaire vakactie een zware taak
om het goed recht hunner Christelijke orga
nisatie te verdedigen. Zal het hun gezegen-
den arbeid niet aanmerkelijk verlichten in
dien kan worden gezegd, dat ook de Chris
telijke bedrijfsleiders in grooten getalen ge
voelen, dat vereeniging op Chrlsteiijken grond
slag onontbeerlijk is
Omxal deze en meerdere redenen wenden
wij ons tot U met het dringend verzoek op
bijgaand biljet uw bereidwilligheid om tot
onzen Bond toe te treden kenbaar te maken.
Ook al zijt gij reeds oij een of andere neu
trale organisatie aangesloten, dan zult gij
toch gevoelen hoe daarnaast behoefte blijft
bestaan aan eene vereeniging, waarin belij
dende Christenen elkaar ontmoeten, beraad
slagen en handelen aangaande hetgeen hun
tegenover de gewichtvolieeconomische vraag
stukken ie doen staat.
Onderstaande heeren werkten tot de op
stelling daarvan mee en namen bereids in
de Commissie van Organisatie zitting.
Prof. Mr. P. A. Diepenhorst, Amsterdam,
Voorzitter.
Mr. J. Gqedbloed, Groningen, Secretaris.
A. CoujN, Nieuwer Amstel.
J. A. Dominicus, Wemeldinge.
F. A. Dijksterhuis, Mensingeweer.
S. Groot, Enktiuizen.
T. van den Herberg, Anjam.
A. HogeBOOM, Honselersdijk.
H. Roeterdink, GorseL
A. van der Schans, Drongelen.
Y. W. Tijsma, Leeuwarden.
R. Troost, Cubaan!
R. Toren, Oostwoid (Gr.).
Y. P. Veldhuis, Sneek.
Enkele provincies, als Zuid-Holland, zijn
daarin nog luttel vertegenwoordigd, omdat
daar van bijzonder provinciale bearbeiding
meer heil werd verwacht.
Verschillende saamkomsten in onderschei
dene deelen van ons land staan gehouden te
.worden terwijl het voornemen bestaat over
eenigen tijd een landelijke bijeenkomst in
Utrecht saam te roepen.
Vooraf echter dient vast te staan dat het
door ons opgevatte denkbeeld weerklank
vindt in Neeriand's boeren- en tuindersbe
volking.
Prof. Mr. P. A. DIEPENHORST,
Prinsengracht 552, Amsterdam, Voorzitter.
Mr. J. GOEDBLOED, Groningen, Secretaris.
SI
De heer I. Sjsel de Schepper en het
Viuchtooid-desat in dë Tweede
Kamer op 22 Jan. 1918.
Naar aanleiding van het gesprokene in de
zitting van de Tweede Kamer op 22Jas.j.L,
in verband met het Vluchtoord Gouaa, heeft
de heer I. IJssel de Schepper, voorziiter der
Commissie van Toezicht op het Goudsche
Vluchtoord, een uitvoerig schrijven aan de
Kamer gezonden.
In dit schrijven geeft de heer I. IJssel de
Schepper een overzicht van de totstandko
ming* van het Vluchtoord Gouda, hoe de
aanleiding daartoe is geweest de door den
Commissaris der Koningin in Zuid-Holland
tot den Burgemeester van Gouda, gerichte
vraag of in overweging koa worden geno
men de vorming eener plaatselijke Commissie
om aan de Vluchtelingen huip en steun te
verieenen.
In den breede zet schr. daa uiteen op
welke wijze de door den Minister van Bin-
nenl&ndscne Zaken in het leven geroepen
Centrale Commissie tot behartiging van de
belangen van naar Nederland uitgeweken
Vluchtelingen, waarvan voorzitter is de heer
F. W. Baron van Tuyll van Serooskerken
met den Burgemeester van Gouda overleg
heeft gepleegd en welke regelingen ziin ge
troffen voor de vestiging van het Vlucht
oord Gouda als winterkamp.
Het resultaat der tusschen den Burgemees
ter van Gouda en Baron van Tuyll van
Serooskerken, als vertegenwoordiger der
Regeering, gevoerde besprekingen was dat
een winterkamp zou worden gevestigd in
de tot verblijfplaats voor 2400 Vluchtelingen
in te richten kassen van de N. V.Snijgroen-
kweekerij v.h. Gebr. Steensnia tegen een
vergoeding van den door de Regeering vast-
gestelden prijs van 10 cent per persoon, per
dag. De Regeering contracteerde hiermede
een huurprijs van f 240.- per dag, centrale
verwarming inbegrepen, in te gaan op den
dag waarop de Vluchtelingen de kassen be
trokken: 17 December 1914; dit contract
kon van dag tot dag worden opgezegd.
In den breede gaat schrijver dan over in
details die onze ruimte niet gedoogd op te
nemen en zegt ten slottetegenover de uit
latingen van den Minister van Binnenland-
sche Zaken.
„Er is geen contract gesloten in de eerste
dagen van den toevloed der Vluchtelingen.
Het eerste contract is gesloten toen die dagen
al lang voorbij waren, de toestand te Gouda
zich geheel had geconsolideerd en van ver
rassing of gebrek aan tijd was toen geen
sprake meer. Nog minder geldt dat voor de
eerste wijziging van het contract in Juni
1915: Dat contract is door den Minister ge
sloten in volle kennis van zaken, in een tijd,
waarin die overstelpende drukte der Vluch
telingen ai lang voorbij was. De Minister
had niet het recht bij zijne verdediging voor
dit contract (en immers op dit contract
komt het hier in hoofdzaak aan) bij de Ka
mer den indruk te wekken, dat alles was
geschied in die eerste, zenuwachtige dagen
van October 1914! De Minister had, en heeft
het recht niet om, tls hij een contract siu't
ter vervanging van één dat reeds zeven
maanden loopt, zich te verschuilen achter
overhaasting en zijn mede-contractanten
klakkeloos te beschuldigen van overrompe
ling. Op 17 .December 1914 treedt het eerste,
contract in werking, toen de eerste drukte
der Vluchtelingen reeds voorbij was; het
tweede contract (en nog eens over dit loopt
eigenlijk de kwestie, want toen werd eerst
die thans uitgekreten bepaling omtrent den
duur gemaakt!) werd aangegaan injuiil915
en de Minister aarzelt niet bij de Kamer da
voorstelling te wekken, dat hij ook toen nog,
door drukte bezwaard, ternauwernood wist
wat hij teekende. .He.t staat den Minister vrij
zich zeiven zulk een testimonium paupertatis
te geven maar hij heeft riiet het recljt (lie
eigen armzaligheid te dekken door zijn me
de-contractanten uit te schelden."
Schr. onderwerpt met vertrouwen aan de
Kamer de vraag, of het oirbaar is voor een
Raadsman de Kroon, in die hooge positie,
de schuld voor een onereus contract te wer
pen op zijn mede-contractant, wanneer hij
zelf erkent, dat dit bezwaar voortspruit uit
omstandigheden, welke noch hem, noch dién
mede-contraetant bekend waren.
En de heer IJssel de Schepper besluit, dat
hij van de Kaaier, die hein in zijn vergade
ring van 22 Jan. 1918 in zijn eer heeft aan
getast, nu hij aantoont dat da tegen hem
ingebrachte beschuldigingen, ten eenenmaie
ongegrond zijn, eerherstel verwacht.
De Karner mag zich er niet toe verlagen,
dat hare Leden vrijelijk, onbewezen en on
houdbare beschuldigingen in de wereld
slingeren.
De komende verkiezingen.
Naar men meedeelt, geschiedt de canüi-
daatstelling voor de verkiezing van de leden
der Tweede Kamer op Dinsdag 21 Mei.
De stemming zal vermoedellijk niet eerder
dan in de eerste week van Jali plaats vinden.
NEDERLAND EN DEN ÜÜSLOG.
Opgebracht.
De treillogger Katwijk 84, over welks uit
blijven men reeds ernstig ongerust was, ia
volgens te IJtnuiden ontvangen bericht door
Duitsche strijdkrachten naar Zeebtugge me
degevoerd. Dit schip is van dezelfde reederij
als de in de vorige week eveneens naar
Zeebrugge opgebrachte treillogger Katwijk72.
(Nieuwe Ct.)
Volgens te IJmuiden ontvangen telegram
is de logger K.W. 44 naar een Fransche
haven opgebracht.
iSJfTElü»
DE TOESTAND,
Vrede met Rusland.
Ja 't is thans een feit. Gisteren (Zondag)
middag 5 uur heeft de Russische delegatie,
te Brest-Litawsk aangekomen, het voorge
legde vredesverdrag zonder verdere pour
parlers geteekend.
De manier, waarop de vrede gesloten
werd, teekead zijn karakter en zijn waarde.
De Russische delegatie verklaarde, dat be
sprekingen volkomen doeiioes waren en dat,
onder den druk van den opmarsch der
Duitschers, die voortgezet zou worden, zoo
lang het verdrag niet geteekend was, be
sloten was om onmiddellijk maar tot het ver
drag over te gaan. Tegelijk werd door de
delegatie de beschikking gevraagd over een
trein om dadelijk daarop weer te vertrekken.
Met het mes op de keel is Groot-Rusland
dus gedwongen geworden de harde vredes-
vaorwaarden docr de eentraien voorgelegd,
te aanvaarden en te berusten in de uiteen
valling van het rijk door de erkenning
van de onafhankelijkheid van Finland en
Oekraine, en het afstand doen van het ge
bied der randstaten over wier lot de een
traien beslissen zullen, en het teruggeven
van de Oost-Anatolische provincies aan
Turkije en het aangaan van een handelsver
drag met Buitschland, waarbij dit rijk: ge-
ruimen tijd als eerst-begunstigde beschouwd
zal worden.
Een geforceerde vrede, die niet in het
minst de waarborgen voor duurzaamheid
biedt, welke een vrede door overleg geschon
ken hebben zou en die alleen de noodige
zekesheid behoudt, zoolang in de machts
verhouding van de beide partijen geen be
langrijke wijziging komt. Voorloopig ziet het
er echter niet naar uit, dat het verziekte
Rssland weer spoedig opsterken zal.
Volgens hetgeen de Russische delegatie
naar Pelrograno seinde en van daar wordt
medegedeeld, zouden de vredesvoorwaarden,
die de Russische afgevaardigden in het ver
drag te onderteekenen kregen, zelfs nóg
harder zijn dan reeds op te maken viel uit
de bijzonderheden, die onderstaatssecretaris
von der Bussche verleden week in deu rijks
dag mededeelde omtrent het vredes-uitima-
tum, dat aan Rusland was voorgelegd. In
het vredes-verdrag mo.ét van de Russen ®ok
geëïscht worden de afstand van Kurdakhan,
Kars en Batoem, op grond van het „aelfbe-
stemtning3recht" der volkeren.
De bedoelde gebieden z(jn Kaukasische
provincies voor wier beteekenis alleen de
naam Batoem reeds meer dan voldoende ge
tuigt, aan de Armeensche grens gelegen.
Was de afstand van die provincies begre
pen in den eisch tot teruggave vandeOost-
Ajaatolische gebieden aan Türkjje, door het
vredes-vsrdrag gesteld In dat geval sou
men ook rekening gehouden met eventuele
„desannexaties", dien eisch wel ia een zeer
ongewonen zin uitgelegd hebben.
Hoe dan ook Turkije zai ter „beveiliging"
van het armeensche gebied, dat het wederom
van ^benden" aan het zuiveren is, om er
zijn hellzaa»j gezag, waarvan de armenen
kunnen getuigen, weer te herstellen, aange
drongen heboen op de vorming van een
„randstaat", waarvar. het lot nader bepaien
zat. De afgescheiden Kaukasische provincies
zullen vermoedelijk tot een zelfstandig
Georgië verheven worden.
Dadciljk na de onderteeking van het vre
des verdaag hebben de Duitschers de voort
zetting van den opmarsch in Groot-Rusland
geslaakt.
Uit de bijzonderheden die omtrent de
laatste vorderingen gemeld werden, blijkt
dat de Duitschers reeds gevorderd jwaren
tot de uiterste Noord-Oostelijke grens van
Esthland, waardoor zij tot op 100 kilometers
van Petrogrado genaderd waren.
Een laatste souvenir aan den oorlog heeft
een Duitsche vlieger aan de Russische hoofd
stad gebracht in den voirn van een paar
bommen, die, met welk doel? op
Petrogrado geworpen werden. Er werden
drie personen gedood en vijf gewond.
Een andere vraag is, of de opmarsch der
eentraien ook In de Oekraïne nog doorgezet
zal worden. Door de bezetting van Kieff is
Dulschland reeqs tot in het hart van den
nieuwen staat doorgedrongen en heeft daar
mede het belangrijkste doel van zijn op
marsch bereikt. In Podoüë zijn de Oosten
rijkers tot Shemerika genaderd, dat een 140
kilometers van de grens gelegen is. Zij zuilen
nog wel verder voorwaarts rukken om de
Oekraine te „helpen" en de voorraden te
redden.
LAND- EN TUINBOUW.
Algfemeene vergadering van den Fiak-
keeschen Boerenbond op Donderdag
28 Februari 1918 nam. half 4 in 't
HOTEL SPEE te Sommelsdijk.
Voorzitter de heer J. Overdorp.
Tegenwoordig zijn alle leden van 't Da-
gelïjkseh Bestuif en alle Mededeelingen
vertegenwoordigende ruim 1200 leden.
De Voorzitter opent de vergadering met
de "volgende rede.
Ik heet u allen van harte welkom op onze
eerste algemeene vergadering in dit jaar.
Zij het mij vergund nog even een terugblik
te werpen over de werkzaamhedenin het
afgeloopen jaar, al kan ik helaas niet anders
consfateeren dan teleurstelling, de Regeering
bleef steeds doof voor onze dikwijls billijke
verzoeken.
Gij kent allende tegenwoordige cultuur
regeling, die met recht een premie is op
bedrog en leugen en tot veel ontevreden
heid aanleiding heeft gegeven en hoe wij
met degelijke voorstellen, goedgekeurd op
al onze afdeelïngen tot de regeering zijn
gekomen om hierin verandering te brengen,
doch helaas tevergeefs.
1Vie herinnert zich niet onze groote Pro
testvergadering, toen wij in koor met al onze
landbouwvereenigingen onze stem moesten
verheffen tegen de vastgestelde lage graan
prijzen en het ongehoorde feit, wij deafval-
produkten van ons eigen graan duurder
moesten terugkoopen.
Hoe wij moesten wijzen op het feit, dat
daardoor de graanprodukfie noodwendig
moest verminderen tot schade van ons volk
en daarvöor de verantwoording geheel voor
rekening van de regeering latende, en al
kregen wij eenige verbetering, ook dat had
niet het gewenschte gevolg.
Is door ons niet getracht verandering te
krijgen in de leveringsvoorwaarden der gra
nen en peulvruchten, dat wij niet langer van
de willekeur van een enkele firma afhanke
lijk zouden zijn en hoe hoog hadden wij in
deze niet onze verwachten gestéld op den
benoemden Regeeringseommissaris, een man,
die de plaatselijke toestanden door en door
kende, en toch kwam hierin tot op heden
onbegrijpelijke redenen geen verandering.
Ook de actie gevoerd tegen „Bieta" kwam
niet geheel tot zijn recht.
Wat zijn de oorzaken, wij zoo weinig succes
kunnen boeken, In de eer3te piaats wei de
weinige aktïe die uitgaat van de hoofden
onzer voornaamste landbouwvereenigingen.
Was hst niet de Hollandsche Maatschappij
van Landbouw, die naar eerste geboorterecht
verkocht voor een handvol zilverlingen en
den boer opging met het contract „Biéfa",
waarvan de handhaving gewoon vernietiging
van het geheele kapitaal beteekende.
Was het niet de voorz. van deZeeuwsche
Maatschappij van Landbouw, die het nog
opnam voor de 20% die van uien en kool
worden geheven.
Ten tweede ligt de schuld voornamelijk
bij de leden zelf, te weinig zijn ze nog er
van doordrongen, dat ze hun kracht moeten
zoeken in de vereeniging zelf. Hoe treurig
is het niet geloopen met de actie tegen
Bieta, hoe de grootste producenten
vooruit Hepen om het contract te teekenen,
opdat ze nog een voorsprong zouden heb
ben op huu collega's, met 'net gevolg, gij
door eigen schuld machteloos werd geslagen.
En ten derde worden de zaken van het
Hoofdbestuur te weinig in de afdeeiingen
behan/leld. Mijne heeren dat kan en moet
anders worden.
Een ernstige taak wacht u, bijna geheel
afgesloten van het wereldverkeer rust op u
de zedelijke verplichting al het mogelijke te
doen om ons goede vaderland te bewaren
voor den honger met al de vreselijke ge
volgen daarvan. Moge gij' daarin slagen,
ondanks de vergeuzing en wangunst, waar
van gij ruimschoots een deel krijgt, onder
Gods onmisbaren zegen tot heil van land en
volk (Applaus).
De notulen van 't verhandelde in de vorige
vergadering worden vastgesteld, nalezingen
afdoening van enkele ingekomen stukken
komt aan de orde de verkiezing vaneen lid
van het Dagelijksch Bestuur wegens perio
dieke aftreding van de heer J. Breen Pz. te
Ouddorp, de Voorzitter benoemd tot leden
van 't stembureau de heeren^G. C. v. Schou
wen te Oude Tonge en C. dè'Haas van Dors-
ser van Nieuwe Tonge welke na afloop me
de deeien dat zijn uitgebracht 73 stemmen
waarvan op de heer Breen 57 en op den heer
M. de Haas te Sommelsdijk 16 stemmen, de
heer Breen verklaard op de des betreffende
vraag des Voorzitters de benoeming te zullen
aanvaarden terwijl hij de vergadering dankt
voor het hernieuwd vertrouwen.
De Voorzitter brengt vervolgens ter tafel
de graanvordering en levering, den heerRe-
geerings Commissaris durft blijkbaar geen
verandering te brengen in de bestaande treu
rige toestand en stelt dus een onbeperkt ver
trouwen in Van Stolks Commissiehandel te
Rotterdam, spreker dient namen het Dagelijsch
Bestuur de navolgende motie in welke daarna
met applaus wordt aangenomen.
Aan Zijne Exellentie den heer Minister
van Landbouw Nijverheid-en Handel te.s-Gra-
venhage.
Aan den heer Regeerings Commissaris
\i
I 1
1
i p-
li
U
1
-use.