Zaterdag 16 Februari
82ste Jaargang N°. 2364
voor de !ü®MIi®IIiiiiflf§eIi© en Zeeuw§che Eilanden.
Aan onza Lezers
0p OEN UITK5JK.
Antirevolutionair
Orgaan
Eerste Blad.
IN HOC SIGNO VINCES
„HIT GOUDEN HEBT'.
w.
Centrale ik. fê, Kiesv.
PARTIJDAG.
Zij voeren wetenschappe
lijke politiek.
propriitalp H. 0. F. I LBE-Iaonen
BOEKHOVEN Zonen,
al Dz.
Nieuwenhoorrj,
denhoek aan den
len Mosterdijk.
tol Dz.
Zwarte waal aan
van den Weer
aan den Heer
pil tot over 1922.
W. Mol Dz.
apers en Notaris
Jrielle, te wiens
erkrijgbaar zijn.
1918 desvoor-
rzoeke van den
el op diens hof-
aldaar publieke
[ar; Een bruine
Ig)Een bruine
bruine ruin oud
kerbruine merrie
i blauwe schim-
lelijk drachtig)
rling hengst,
koe (drachtig)
g)Een witkop
(drachtig)Een
Zes tweejarige
jen; Twee jaar
ossen Twee
tilbury, 3 boe-
sleepslee, rol-
ee wlelploegen,
■n en twee ijze-
:hoppen, rieken
'breker, ruiters,
en melkinven-
5 hooiensfroo,
fldraad en ijzer
en poters, als-
eren en hetgeen
-n aangeboden,
boven f 10—
IERMAN.
ri, des v.ra. 10
tndbouwschuur
lan den Hoofd-
:ren, landbouw-
fs, als dorsch-
H.P. gardner
it, voorts eenige
rzoeke van den
ede.
lij inzet; en
afslag, telkens
uddorp, in het
1: a. 1.12.10H.A.
te Ouddorp in
Woordboek, kad.
It 11 November
af 122 per jaar
li. bouwland te
pnd in den Zuid-
verhuurd aan
hen, tot 11 No-
jaar; e. 0.57.80
uw land te Oud-
ieland, aan het
abbeland", kad.
)t 11 November
Del Meijer Pz.
V.M. bouwland
viand, genaamd
399, verhuurd
11 November
perceelen en
n den Heer L.
aar de Beneficie
[iirect ingaande
V. M.) bouw-
tschen dijk te
Dulvenwaard,
Iraagt f 50 per
|met.
zsbiljetten moe-
ntore van Nota-
idelharnis voor
Iwed. Dingenus
1918, 'svoorm.
den polder het
schen weg, van
ironder 7 melk-
eenige kippen,
-, Stal- en Melk-
jrzoeke van den
Dninielsdijk.
te Stellendam
uwe Knöps, bij
t te Stellendam
bij afslag, tel-
an 5.61 10 H.A.
land te Stellen-
Adrianapolder,
en massa, ten
elaar- de Leuw
oor de koopers
n.
des voormid-
:en Achterstraat
re met volledige -
Klaas de Graaff
uis met schuur,
vland, groot 85
den Middelweg
hikt voor West-
anvaarden, huis
geven deeige-
Oudwater Hz.
AN DEN BLINK
tmuntend inge-
et Schuren
tuks vee en 6
ngaard en p.m.
and, waarvan 3
eels aan elkan-
Nieuwgnhoorn,
muntend onder
den, de woning
P. VAN DEN
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 50 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling 4.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMELSDIJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 127j Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENST AANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën werden ingewaehj tot DINSDAG-jcn^ VRIJDAGMORGEN 18 JJUR._^
gr,,--8*",
Alle «tuKkeia «Ie SSedaeêSe Ê»egëest?«SL AilveFteiBtfësa eas veeöere «®e «e Keiedesi awi sae Siatigeyesg
Op 2O Febr. zoo we ge
zond zijn en leven;
«>m 3 gagar.
Op 21 Febr. (D V.) in de
Zondagsschool
SPREKERSde Heeren
H. DE WILDE
Onderwerp: „NIEUWE BANEN".
Ds G. W. J. v. LUMME L
te Zuidland,
Onderwerp: „DE OUDE STRIJD".
De Secretaris.
Zooals wij reeds in November kebben
medegedeeld, besloten de drie Vereeni
gingen van Courantenuitgevers, met het
oog op de steeds stagende prijzen van
papier en verdere bedrijfsbenoodigdhe-
den, de abonnementsprijzen van de Cou
ranten te verhoogen, en geen wonder.
Het papier, een levensvoorwaarde voor
een Courant is nu reeds mót 6/a
gestegen, wat zooveel beteekent
dat wij sedert ettelijke maanden eenige
duizenden guldens bij het abonnement
hebben toegelegd.
Dit gaat natuurlijk niet langer.
Onze abonné's zullen begrijpen dat,
waar wij ons blad willen laten voldoen
aan de hoogs eischen daaraan gesteld,
een ves Slogging van het abonne
ment niet kan uitblijven.
1 ü.l&S&Tmoeten
wij dan ook den abonnementsprijs van
ons blad op 95 Cent per kwartaal
brengen.
Voor het Buitenland ƒ5.5® per jaar.
Wij zijn overtuigd, dat onze abonné's
dit, gezien de omstandigheden, zullen
billijken.
DE UITGEVERS.
SOMMELSDIJK, Febr. 1918.
De Linkerzijde voert, zegt ze, weten
schappelijke politiek, en de Rechterzijde
staat met haar politiek onder den in
vloed van de Openbaring, van de Kerk,
van 't Geloof, en dus is ze onweten
schappelijk, ook omdat bij de Rechter
zijde al vooruit vast staat, bij welk
resultaat ze zal uitkomen n.l. te laat
ster instantie bij God almachtig.
Nu is 't vraagstuk of iets «weten
schappelijk t is dan wel niet is, niet
met een breed gebaar van minachting
tegen Rechts, uit te maken, Er is maar
ééne Wetenschap omdat er maar ééne
Kosmos is, en er maar ééne Waarheid
is. Eu waar 't de Wetenschap te doen
is om die wereld, dien Kosmos, in zijn
zichtbare en onzichtbare zijde teleeren
kennen; waar 't de Wetenschap erom
te doen is om alle relatlën of betrek
kingen en onderlinge verhoudingen tus-
schen de deelen van dat Wereidorga-
nisme te leeren kennen, daar is 't zoo
klaar als de dag, dat er maar één con
clusie, één besluit 't ware kan zijn. De
Kosmos of wereld is éénen in die
wereld openbaren zich allerlei verschijn
selen: 't verband daar tussehen op te
sporen, dat is de Wetenschap. Vlaar dat
verband kan nooit tweevoudig zijn. De
knoopeu, die in 't touw gelegd zijn,
kunnen maar op één wijze losgemaakt
worden, omdat ze maar op één wijze
er in gelegd zijn. De wereld is naar
één gedachte gemaakten wie die ge
dachte snapt, die snapt ook 't verband,
aller dingen. Maar, al is er dus slechts
één wetenschap, omdat er maar één
wereld is, en één wereldplan en één
werelddoel, met de levenswetten dier
wereld in heel haar bestaan van lucht
en sterren, licht en duisternis, men
schen, dieren en planten, groei en ont
wikkeling en afsterven van alles wat
leeft, van God en Engelen en duivelen
en geestenwereld: er zijn twee soorten
van menschen. En beide soorten be-
studeeren dien Kosmos; en beide zeg
gen, dat zij naar de waarheid in dat
wereldplan zoekenmaar de een zegt
tegen den anderU is abuis en ik heb
't bij 't rechte eind.
Maar daarom mag de ongeloovige
nog niet zeggen: Mijn politiek alléén
is wetenschappelijk. Zeker het
uitgangspunt van den ongeloovige is
anders; zijn denken met erkenning van
't feit der zonde is anders; zijn vast
geloof aan 't bestaan van een persoon
lijk God is andersomdat de geloovige
anders bestaat in zijn zielelevenanders
ingluurt in de verborgenheden der Na
tuur en der Maatschappijandere ziels
roeringen opmerkt en ervaart dan een
ongeloovigezeker er is in een
geloovige zooveel anders dan in een
ongeloovige, want zijn band aan God
en Christus en den H, Geest heeft hem
tot een nieuwen mensch gemaakt, met
andere uitgangen des levens, met een
ander oog om te zien, met een ander
oor om te hooren, met een ander hart
om op te merken, met een andere
psyche of ziel, die vatbaar geworden
is voor andere, diepere indrukken enz.
Doch, al is de geloovige anders; ja
werkelijk anders, herhoren, dan een
ongeloovigedaarom raag een ongeloo -
vige nog niet zeggenGij, geloovige
oefent geen wetenschap De geloovige
doet 'tanders Natuurlijk gaan geloovigen
en ongeloovigen een heel eind samen
maar er komt een oogenblik, dat de
evenwijdig loopende rails als bij een
centraalstation elkaar gaan kruisen en
bij dat kruispunt houdt men allebei
haltEn vanaf dat kruispunt, dat ge
meenschappelijke punt gaan de rails
van elkaar; de eene rijdt nu naar A
en de andere mar B. Elkaar nog ont
moeten is niet meer mogelijk.
In de medische faculteit zijn geloo
vigen en ongeloovigen beiden gebonden
om een menschenlichaam te behande
len en die zieke patient is als mensch
met zijn zieke hart, longen of nieren
Motel Restaur»®!
Hedempte fioerenatelger 6M, 63B
12451 ïïirïol uafeSJ ds HaaMsteeg,
DINERS 1,— m hoogst
LOGIES MET ONTBUT
f 1.26, f 1.50 en f 1.76
T®L No. 1532 Aanbevelend.
Hei door leder «aabevoless adres.
ui iiiminiiMnn—1
voor de beiderlei professoren en de bei
derlei studenten preeies dezelfde. Hun
voorstudiën op de H. B. S. of op 't
Gymnasium over wervels en bloedom-
loop zijn dezelfde. Maar daarna komt
men op een kruispunt bij de vraag,
wat en wie is die menseh, niet als
drager van wervels en bloedvaten, die
ook een dier bezit, maar als drager van
een onsterfelijke ziel enz.
In de Juridische faculteit zijn geloo
vigen en ongeloovigen beiden gebonden
aan Wetten en Recht, zooals zich die
in den loop der eeuwen heeft ontwik
keld zooals ze nu in de staatsbladen
beschreven staan; zooals ze nu door
de rechters worden toegepastmaar
men komt toch bij een kruispunt. Want
zooals bij de Medische faculteit gevraagd
wordt door den geloovigen student
«kranke man! vanwaar uw krankte*.
En de geloovige student daar zich zelf
een antwoord op» geeft door 't: »de
zonde, de zonde*zoo ook is 't precies
in de juridische faculteit. Vanwaar die
wetten? En 't antwoord is al weer:
«Om de kranke maatsshappij te gene
zen*. Waardoor is de Maatschappij
krank «Door den zondeval en de erf
zonde*.
De Medische faculteit geneest zieke
menschen; de Juridische faculteit ge
neest een zieke maatschappij. De Medi
sche faculteit geeft pilieu en drankjes
en amputeert. De Juridische faculteit
geeft ook pillen en drankjes en ampu
teert, maar door strafverordeningen en
opsluiting in de cel of door de dood
straf. Beide wetenschappen zijn
wetenschappen, en onder 't kruispunt
loopen geloovigen en ongeloovigen hand
aan hand; maar boven 't kruispunt
gaan ze voor immer van elkaar Boven
dat kruispunt, dat snijpunt ligt 't feit
der zonde Hier scheiden de wegen.
Eu de Politiek is een deel der Juri
dische wetenschapmaar hulpweten
schap net als de Sociologie en de Eco
nomie en de Statistiek en de Diplomatie
maar nochtans wat bij 't gehéél is,
is óók bij de deeleneerst een samen
gaan met de ongeloovigen heneden 't
kruispunt, waar 't de allereenvoudigste
dingen betreft, de neutrale dingen in
hun aanvangmaar dan boven 't kruis
punt de antithese.
De geloovige student beoefent ookWe-
tenschaphij is ook door den Rector in
geschreven hij ook luistert naar den
professor en maakt zijn dictaten en
aanteekeningenhij ook hoort spreken
over de res publica of den Staat met
Overheden en Ambten en Rechten en
Plichtenbij óók kent de begrippen
van Recht en Macht; van Parlement
en Kiezer enz.; hij ook zoekt naar de
eerste bron, naar den oorsprong naar
de verhoudingen en betrekkingen tus
sehen de deelen van 't Staatsorganis
me maar hij is een ander mensch,
met een ander uitgangspunt, met geloof
in zijn Goden de Godsopenbaring
en daarom ziet hij de dingen anders.
De Ouden zeiden 't reedsDuo cum
faciunt idem, non est idem, dwz. als
twee 't zelfde doen, is 't nog niet het
zelfde.
Wetenschappelijke politiekOok
Rechts voert die Ja we houden staande,
dat Links met zijn wetenschap op een
dwaalspoor verkerf. Zeer zeker;We -
tenschappelijk, maar Links gaat foutief
boven 't snijpunt, waar zij 't feit der
zonde of miskent of verkleineert.
Nochtans! al gelooven wij, dat er
maar één wetenschappelijke politiek de
eenig juiste is en kan zijn, noehtans
wenschen we voor den politieken arbeid
van Links 't oog niet te sluiten. Inte
gendeel, dien te toetsen aan de Waar
heid, die de Waarheid was en is.
V 't Staatspensioen in geen geval.
Er is kaas, blijkens de Rechteche programs,
dat er een wijziging komt in de Invalidi-
teitswet-Talma. Althans, 't antirev. pro
gram van Actie 1918 art. 6 zegt:
Zonder verder verwijl ga de Regeering
over tot de uitvoering van de in 1918
door H. M. uitgevaardigde wetten van
sociale strekking en daarop volge zoo
spoedig mogelijk de aanvulling van die
wetten door opneming in de verzekering
van de zelfstandig hun bedrijf uitoefe
nende personenen door opneming van
de gen-onkundige verzorg r-g in ds ziek
tewet. Voorts worde de ongevallenver
zekering uitgebreid tot landbouw vis-
scherij en zeevaart.
De Anti. partij wil dus, alsdeDsputaten
vergad, dit artikel aanvaardt, uitvoerig der
Tal i a wetten nl: Rade^w t Ziektewet
Pensioen- of or: der doms- of Invaliditeits
wet. En na dis invoering de verbeteringen,
zoodat de kleine baasjes ook in de Pen
sioenwet worden opgenomen.
Maar dat is geen Staatspensioen. Staats
pensioen wil zeggengeen premie betalen
ze nooit betalen, ai heef; een jonge man
er oenten voor d:e hij misschien liever
voor sigaren besteedt; maar 't wiizeggen:
zonder eenigen duit ervoor uit te geven,
toch op zijn 70ste jaar eische a een bijdrage
tot levensonderhoud.
Aan S aatspensioea doet de Aotir. partij
niet mee. M t genoegen wil ze de oudjes
balpen, re allen helpen, omdat deze oudjes
geea premie konden betalenmaar de
Jongelingschap moet leeren voor sijn eigen
ta zorgen; moet zijn pensioen verdienen,
zooals duizenden ambtenaren óók verplicht
zijn elk jaar geld te storten voor hun
ouden dag Gelijke monniken gelijke kap
pon. Halen, waar 't te halen is. Is datgeen
gezande democratie?
't Onderwijsvraagstuk.
Hoe dichter bij 't vuur, hoe gauwer
men zich brandt. Da Stembus komt in 't
sicht en 't is of de Liaderzijde er haast
mee maakt, om zich sterk teg^n de invoe
ring van Art. 192 te gaan verzetten maar
d*n ral se in R chts een geduchten tegen
stander ervaren. Wordt Links de baas,
dan wachten we met de uitvoering van
dat Artikel een getreuzel, waarbij de de
batten in 1904 over de Hooger O-tderwijj-
wetten nog maar kinderspel waren. Maar
heel weinigen zijn er bij Li; k-, die de
v ijheid van onderwijs aandurven. En nu
roepen de heeren wel, net als in 1904,
„waarborgen 1 waarborgeo", maar 't zit cm
met in e waarborgen. De Liakersijde is
bang, niet voor de waa: borgen, maar voor
't Beginsel, 't Beginsel der Christelijke
School zit de heeren dwar\ Dat geroep
om „waarborgen" is de vlag, maar dte de
lading niet dekt. 't Is inderdaad de vrees
dat de Christelyke School de Sohool der
Natie' worden zal, veel maar invloed zal
krijgen en dus ook in de Natie afbreuk
zal ga&n does, nog meer dan nu, aan de
vrijzinnige en socialistische levensbeschou
wing die aan de Neutraliteitsge lachte ten
grondslag ligt. Want praktisch beteekent
Neutraaluitkomen voor de Vrijzinnige en
socialistische gedachte tegen de Christelijke
Wereld- ea levensbeschouwing Deze Chris
telijke beschouwing des Levens althans
niet propageeren, zooais Z9 door de voor
standers van Openbaring en Kerkleer wordt
begeerd.
De Vrijzienigheid zal zich geducht bran
den 1 De Vrijheid van Onderwijs is niet
meer te betengelen. Er ligt niet voor nie
mendal een strijd van 50 jaren achter den
rug.
Voor die vrijheid dan nog maar eens in
't vunrl
Nieuwe Schoolopziener.
In de plaats van den heergMijs, burge
meester van Gouda, eertijds oek school
opziener ia 't Arrend. Middel harnis is
door B M. de Koningin benoemd: de heer
L. de Winter, burgemeester van Dirksland,
Herkiagen en Melissant.
We felieiteeren hem van harte, temeer,
omdat hij antirevolutionair is; omdat hij
ook de Gerei, beginselen, die op alle Chris
telijke Scholen op ons eiland beleden wor
den, en den kinderen ingescherpt, kent als
lid der Gereformeerde Kerk. In onze Chris
telijke, Gereformeerde Seho'en op F,akkeé
zal hij zich thuis gevoelen, omdat alles wat
daar onderwezen wordt als beginsel zijn
hartelijke sympathieën heeft. Maar hij is
ook ruim go oeg van blik en ruim genoeg
van hart, om als Schoolopziener voor 't
Openbaar Onderwijs 't beste te zoeken,
waaraan die School behoefte heeft.
Ruste dan ook 's Heeren zegen op dit
Koninklijk besluit en moge beide soorten
van fcholen, és de Bijz. êi de Openbare,
door de adviezen en wenken, en samen
werking tussohen autoriteiten en personeel
en bestuurd^rea. den gunstigen invloed van
deze benoeming ervaren.
Een Vrijzinnige Schoolopziener ging heen.
Een Rechtsche is zijn opvolger. Zóó wilde
't onze Koningin. En we sijn dankbaar voor
d e erkenning
Wat is er toch een ellende 1
O, ja I als we zien op de oorlogvoerende
landen en, nóg erger, op de overwonnen
volken, din mag het Nederlandsche volk nog
duizendwerf gelukkig geprezen worden.
Diir moeten we óók oog voor hebbenen
dat wórdt weieens te veel vergeten.
'n Paar allerjongste Voorbeelden.
Over de krijgsgevangenen in de verschil
lende landen hoort men in den regel niet
veel nieuws, maar wit men er van hoort
is gewoonlijk dit, dat de eene partij de an
dere verwaarloozing en mishandeling verwijt.
Doeh de arme kerels zelf zijn er maar de
dupe van i
Wat ziSllea se b.v. niet te lijden hebben,
voorzoover ze zitten ender 't bewind der
bolBjewifei, die zoo onbarmhartig met hun
eigen menschen kunnen omgaan, en dus
voor vreemden nog veel minder.complimen-
ten zullen maken.
Ze hebben zélf haast geen brood meer...
Vraag dan maar niet, wat hun gevangenen
te eten zullen krijgen I
En nü worden de Engelsche en Fransche
krijgsgevangenen nog zoowat op de been
gehouden in Dultschland dan door de
„pakjes", die ze geregeld toegezonden krij
gen van hun vrienden en verwanten. Maar
de Duitschers en Oostenrijkers hébben bitter
weinig, om er hun gevangenen in 't gioote
Rusland mee te verkwikken en dan
zou 't nóg de vraag zijnof eventueele
„pakjes" hun bestemming bereikten, want
de boisjewiki hebben rare begrippen inzake
het mijn-en-dijn.
En dèn de gevangenen van Roemenië.
Schokkende bizonderheden zijn dóór nog
onlangs van publiek geworden.
Tafereelen, die niet onderdoen voor wat
er werd afgespeeld in de vorige eeuw op de
