Woensdag 6 Februari 1918. 82ste Jaargang N*. 2861. voor tie Kaidhollandüche en Keeuwiche Eilanden. De Oorlog. An tirevo Orgaan agerü Rotterdam, SOUK. ÏN HOC SÏGNO VINCES W. BOEKHOVEN Zonen. Met of zender soutane, eeren ELS IISI. erdam. ioi V2% M. E HAAS. ^muizen. KAMEROVERZICHT. LAND- EN TUINBOUW» BUITENLAND. bode r, Alle stukken? voor ale Redactie bestemd, AdvertrntSèn en verdere Administratie ïrancn t«e te xenden de Sjltire%e*s !$rops Biscuits Neenmet wetenschappelijke politiek bedoelen de heeren; een politiek, die Wie na Genesis één begint moge zich wetenschappelijk noemen. >P van een prach- f 2.50 tot f 12.50. •en van een bed, •ADEAU. 12200 nni»sazgn 12450 van f 100 November. eerd). Ie geneeskracht een duurzame inn. UM, Konings- Iv, Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 50 Cent bij vooruitbetaling. BUITENLAND bij vooruitbetaling f 4.50 per jaar. AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT. UITGEVERS: SOMMELSDIJK. Telefoon Intercommunaal No. 202. ADVERTENTIËN 121/, Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel. BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel. DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing, Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij bestaan. Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIjDAGMORGEN 10 UUR. elharnis, P. H. L. KEIJZER SR. ROSSUM. J. DONKER- RS. «IING. ROEK. Gz. :man. heer W. a. Itgensplaat. Er is, als 't over propaganda der beginselen gaat, altoos een zekere ja loezie te bespeuren bij de groepen der Linkerzijde, Ze voelen 't, dat ze iets missen, wat de Rechterzijde in haar geheel bezit. En dan voegen ze ons bits toe; „jullie propaganda is makke lijk, je hebt de mannen met of zonder soutane." Soutane is een lijfrok een kleedingstuk der R. K geestelijkheid. _,Met Soutane" beteekent dus: Room ^sche propaganda. En „zender Soutane" beduidt dan 't tegenovergestelde nl „de propaganda door Geref. of Her vormde of Luthersche of Doopsgezinde dominees". Propaganda is voor Rechts gemak kelijk, zeggen ze Want Roomsche priesters en Protestautsche dominees enz. zijn eiken d-g, maar toch vooral Zondags in de gelegenheid hun begin selen te verkondigen, en de schare slikt alles wat die menschen zeggen; ze knikken er ja en amen op; en zoo worden de Rechtschen als een kudde stemvee naar de Bus gedreven. Hel en hemel worden dan nog als Boeman en of Vertrooster gebruikt en. zoo, onder de> invloed van Pastoor en Dominee, verdoemenis en heerlijkheid hier na- maals, gaat dan hij Rechts de storm- Cloop tegen Links beginnen, en zijn ze, zoo voor als na de stembus ontoegan kelijk voor de meeningen en ideeën der Linkerzijde. Als met een ondoor dringbaar pantser omgeven is de Rech terzijde absoluut onvatbaar voor 't inschieten in 't hart van de meeningen der anders denkenden. Zij gelooven wat de Dominee en de Pastoor ze leeraart, met die kennis èn wat vonken van ingegoten geestdrift gaan ze den strijd tegemoet, met nog wat ingestorte haat tegen die ongeloovigen of paganisten, die met Kerk en Openbaring op een gespannen voet levea. kantore der !N en beveelt :velend. ïmm. een. Enorme iningen. Ver- vervoeren en 10020 VOS Johs.z. Het kan niet ontkend, dat er waar heid is in die beschouwing, maar als onze tegenstanders dan triomfantelijk uitroepen: »doch wij voeren wetenschap pelijke politiek en voeren ivetenschappe lijke propaganda*, dan is 't verschil tusschen de propagandavormen bij Rechter- en Linkerzijde toch niet zoo groot als 't wel lijkt uit die snerpende rits van woorden: »met of zonder soutane*. Want wat bedoelt de Vrijzinnigheid en de S. D A P. met die wetenschap pelijke politiek en wetenschappelijke propaganda Een hoop geleerdheid meent ge? Och neen, daar behoe ven ze bij de Vrijz. kiezers en onder 't Socialistische proletariaat niet mee aan te komen, want aan geleerdheid heeft ook dat mindere volk een broertje dood. In Vrijzinnige kringen en idem van Socialisten moet men maar niet te hoog mikken, want Icarus vloog wel de zon te gemoet, maar zijn vleu gels smolten, vóór hij er was en hij kwam als natte pap op den grond zoo gaat 't ook, als men zelfs voor „'t denkend deel" der Natie naar 't zonnetje wil vliegen; het Vrijzinnige volk begrijpt er niet veel van, al wor den ze vaak door eigen geestverwanten genoemd„de jongens van 't intellect". de Maatschappij bestudeert; welke die Maatschappij in hare opkomst is nage gaan die Maatschappij in hare ont wikkeling en soms verval gadeslaat; alle factoren nagaat, die met leven en dood eener Maatschappij in onmiddellijk verband staan, de wetten dier Maat schappij, waarnaar ze leven moet, zal ze niet ten ondergaan, zoo b.v. sterft een Maatschappij als er geen kapitaal isals er geen Arbeid isals er te veel vrouwen- en kinderarbeid is, als er te veel aan Bacchus geofferd wordtals er tijd en geld en goed verkwist wordt als de woningen slecht zijn en't voed sel onvoldoende. 4* In orde: Onze tegenstanders stu- deeren dus, en gaan de Maatsohappij na op al haar wegen sinds de Oudste Tijden tot heden, en besluiten dan uit hun studievondsten, wat voor maatre gelen voor de zieke patiënte moeten genomen worden, want de We tenschap heeft aangetoond, de vondst was ook, dat er in onze Maatschappij een ziekteproces aan de orde is. In ordemaar I maar Is dan 't verschil tusschen Linksche en Rechtsehe propaganda wel zoo groot als 't lijkt? Geenszins. Ook de Soutane, ook de Zwartrok voert weten schappelijke politiek, hij óók beschouwt de Maatschappijhij óók zoekt haar grondslagen te kennen èn haar levens wetten en haar levensfunctien, ook hg ging die Maatschappij na van haar Oudste Tijden, doch vindt en vond daar, aan den ingang der Maat schappij levensgeluk bij zonde- vlucht, doch levenseliende bij zondelust Adam in een staat van zalig heid vóór den val, maar in een staat van onvrede na dien val. En hij vond toen, dat alle Maatschappijen na dien gedrukt worden door zondeschuld en zondejammer. Op don bodem aller vra gen, ligt der wereld zondesehuid. Dat- is voor den zwartrok, WetenschapHij wéét, dat dit zóo, waarachtiglijk is, want God zelf zegt 't zóó in zijn Woord, en God liegt niet. Welnu danala nu onze tegenstan ders de Maatschappij bestudeeren, en de Soutane-al-of-niet doet 't ook: is er dan versehil Als onze tegenstanders de Wetenschap te hulp roepen en de Soutane doet 't ook. Is er dan verschil Is er dan toch verschil? Ja! toch verschil. Want onze tegenstanders zeggen wel, dat ze bij de vroegste tij den beginnen, maar dat is niet waar. Ze beginnen met 't onderzoek van een reeds door de zonde ingezonken Maat schappijen ze moeten beginnen met de Maatschappij in hare Paradijs weelde Dan pas krijgt men een goeden kijk op onze Maatschappij. Wat was ze, toen God haar schiep Wat werd ze door de zonde. Hoe komt hare verlossing. Kennis van heerlijkheid, toen ellende en toekomstige verlossing; door allen, kapitaal en arbeid wéér te - bukken onder Koning Jezus en hoog te houden Kerk en Altaar. Wetenschappelijke politiek 1 Weten schappelijke propaganda Accoord! Die is bij ons! Bij de Soutane-al-of-niet! Want alle weten schap begint met 't begin. En 't begin staat in Genesis één. maar is onwetenschappelijk, is zeifs dom. NA de begrooting van Binnenlandscbe Zaken kwam in behandelidg die van oorlog. 't Is natuurlijk in één overzicht als dit niet de bedoeling van de sprekers één voor één de revue te laten passeeren en te hooren, wat ze hebben gezegd. Daarom stippen we even aan, wat is be sproken, om zoo nu en dan een naam van een afgevaardigde, die sterk op den voor grond dringt, te noemen. Bij deze begrooting was een voornaam punt (feitelijk behoort het wel niet tot de begrooting, maar het werd breed besproken) de ontwapening. Dit geschiedde naar aanleiding van de bekende tafelrede, die Mr. de Jonge, de minister van oorlog, te Leeuwarden heeft gehouden en waarbij hij voorspelde, dat we na den oorlog 60 millioen gulden per jaar moeten hebben voor de versterking onzer weermacht. Door een groot aantal sprekers wordt ver wacht, dat ni den oorlog algemeene ontwa pening zal volgen. Waarom, vragen zij, dan al dat geld uit te geven, 't Is nuttiger te be steden. Wat het laatste betreft, zijn wij het met de sprekers eens. Maar het eerste Wij gelooven, met andere sprekers, als o.a. Duymaer van Twist (A.R.) niet, dat we ont wapening zullen krijgen. Werkelijk, de idealen zijn mooi, zijn schit terend, maar, zoolang er de zonde zal zijn, zal er geen ontwapening komen Verstandig vonden we den raad van het liberale lid, generaal Eland, die zeiBega geen gekheid. Ga niet ontwapenen, vóór de andere landen, waarvan we het meest te duchten hebben, het voorbeeld hebben ge geven. Als die het niet doen, laat hét kleine Nederland dan verstandig zijn en zijn leger paraat houden. Een ander punt, dat bij de begrooting tot behandeling kwam, was de motie Days omtrent het salueeren voor meerderen. De bedoeling van den Zaandamschen afgevaar digde is, het zoo te krijgen, dat de mindere alleen moet groeten voortaan voor den meerdere, met wlen hij dagelqks moet om gaan en dien hij kent. Verschillende leden staan vierkant tegen over de motie, zien er het nut heelemaal niet van in, anderen daarentegen wel en zuilen voor stemmen. Te zijnen tijd deelen we onzen lezers wel mede, wat de uitslag van de stemming over de motie is. Weer een ander voornaam punt was het vrijwillig kader en dan voornamelijk de onderofficieren. Bijna alle sprekers, die we hebben gehoord, betoogden met klem van woorden, dat de toestand voor de beroeps- onderofficieren onhoudbaar is. Te weinig salaris, te weinig vergoeding in mobilisatie tijd, niet de behandeling, waarop zij recht en aanspraak hebben, in dezelfde coupé moeten reizen met hun minderen, waardoor de discipline wordt ondermijnd, ziedaar enkele misstanden. Met kracht wordt door de verschillende sprekers op doortastende maatregelen ter verbetering aangedrongen. Terwqi we dit schrijven is de minister nog niet aan het woord geweest, zoodat we moeten afwachten, wat Z.Ex. zal zeggen op dit alles. Andere ieden hadden hun aandacht ge wijd aan het aflossen der lichtingen. Dat gaat niet vlug genoeg. Vele leden willen gedeelte ijke mobilisatie. Ja, de heer Ter Laan (S. D. A. P.) gaat nog verder. Hij dreigt den Minister. Als deze hem geen bevredigend antwoord geeft op zijn vraag naar gedeeltelijke mobilisatie, dan zal hij een voorstel indienen om de drie oudste lichtingen naar huis te zenden. Dan moet de Minister het maar weten. Nog wordt geklaagd over de slechte geestelijke verzorging in het leger, terwijl o.a. het A. R. lid Scheurer den Minister dank zegt voor diens wijze, om het vloeken en de onzedelijke taal in het leger tegen te gaan. Tot slot nog enkele minder belangrijke, althans niet zoo algemeene punten. De heeren Arts en Juten (Kath.) spreken over de inkwartiering in het zuiden des lands, die als een last op de burgers drukt. De ver goeding ad 20 cent per dag i$ te weinig. Ze vragen meer gelijke verdeeling over het ge- heele land of als dat niet kon, verhooging van de vergoedingen. Ook wordt door 'n enkel lid nog gezegd, dat het met de officieren van gezondheid niet in het reine is. Volgens dien spr. zijn er veel te veel zoodat er velen zijn, die niets hebben te doen. Wij als buitenstaande kunnen dat niet beoordeelen. Bedoeld Kamerlid zal zijn infor- matien van te voren wel hebben genomen. Voorzoover hebben we thans de begrooting afgehandeld. Nog enkele sprekers staan op de lijst en dan komt het woord aan den Mi nister, die wel niet voor 't eerst in de Kamer optreedt, maar wel zijn eerste begrooting moet verdedigen. Moeilijkheden. 't is voor den boerenstand een uiterst moei lijke t^d. Niet alleen, dat veler bedrijf goed deels is ontredderd en de bronnen van in komsten meer en meer opdrogen, maar in vele opzichten worden hun aan de uitoefening van hun bedrijf moeilijkheden in den weg gelegd, walke gansch onnoodig schijnen, en ondervinden zij een schade, welke hun, naar den schijn te oordeelen, bespaard had kunnen worden. Leest men de landbouwbladen, dan ziet men, hoe het klachten regent. Daaronder zijn er natuurlijk, die geenszins onredelijk zijn: het algemeen belang gaat boven dat van den landbouwer, en niet ieder wil dit nog begrijpen. Maar zeer vele komen ons alieszlns gegrond voor en geven den indruk, dat man dsn boerenstand, van welks arbeid en medewerking in dea komenden tijd toch zooveel afhangt, allerminst ontziet. Integen deel lijkt het soms of men den boer „koeje- nceren" wil. Dit woord is uit de pen gevloeid van den Hoofdredacteur van „De Veldbode", die in een artikel onder het opschrift: „De boer-slaaf en zijn meesters" een krachtig protest doet hooren tegen het ongemotiveerd in 't gedrang komen van de beiaagen der boeren. Ds verstandige boar weet wel zegt de Redactie dat „nood wet breekt," dat er gemaatregeld en bemaatrsgeld moet worden. Maar de boer wordt gskoejeneerd. En daa volgen klachten over „Bleta" en over de hooivordering. De „Bieta" heet opgericht om den eenen boer van zijn overtollige ge wassen af te helpen en den anderen van wor telgewassen voor veevoeder te voorzien, maar, gehoord de klachten, lijkt het velen, of „Bieta" in de wereld is geschopt om de wortelge wassen onnoodig duur te maken, een hoop menschen er wat aan te laten verdienen, en te zorgen dat de verhandeling der produkten zoo omslachtig en zoo traag mogelijk gaat. Waartos was dat lichaam eigenlijk noodig, wie heeft het uitgevonden? Waarom is de uitvoer van wortelgewassen niet verboden en niet te gelijkertijd een maximumprijs ge steld voor tusschenpersonen en gebruikers De handel had dan zijn gewonen loop gehad en alles zou veel geregelder gegaan zijn. Als dan nog een maximumprijs gesteld was per 1000 K.G. bleten en per K.M. afstand, plus sluisgelden, enz., dan zouden de vruchten ook redelijk geweest zijn en zouden de schip pers niet zooals bij de turfdlstributie, de la kens uitgeven en zouden niet enorme hoe veelheden turf voor lading staan te wachten, terwijl duizenden om turf schreeuwen. Een paar klachten laten we hier, zoo kort mogelijk, volgen. Iemand had voor paarde- peen ingeschreven door tusschenkomst van een handelaar. De „Bieta" berichtte hem 13 Dec., dat hij voor een schipper moest zorgen de peen was te S. ontvangen. De man vond een schipper, die 25000 K.G. voor f 100 wilde varen. En dag later schreef „Bieta", dat zij een schipper aangenomen had voor f150 per 25000 K.G. De besteller belde direct op en zei al klaar te zijn voor f 100. 't Was te laat, heette het, de schipper was al aan het laden. Dit laatste bleek beslist niet waar te zijn, want de schipper lag in de buurt te lossen. Hij verklaarde echter, dat zijn contract reeds door de „Bieta" geteekend was. De ontstemde besteller vraagt direct: Moet ik nu alles goed vinden, wat „Bieta" doet? Heeft deze onbe- peikt gezag over de beurzen der boeren?" De man zal wel aan 't kortste eind trekken. Wil hij de zaak door den schipper met „Bieta" doen uitvechten, dan bestaat er gevaar, dat hij in 't geheel geen peen krijgt Een ander veehouder moest aan een schip per f90 betalen, omdat deze 9 dagen geladen had liggen wachten op concentDat liggeld had de „Bieta" toch moeten betalen, wijl zij diende te zorgen, dat het concent op tijd was. Met de hooivordering schijnt het ook vreemd toe te gaan. Iemand heeft bericht gekregen van de gemeente, dat hij aangewezen was om 3500 K.G. hooi te leveren. Dit was, naar hij dacht, de geheele hoeveelheid, die bij hem was opgemeeten. De meters zeiden hem niet, dat het hooi zou worden opgevorderd, waar om hij bleef voederen. De veehouder denkt niet het gevraagde nu te kunnen leveren. Kan hij het wel, dan houdt hjj niets over voor zijn 13 stuks hoornvee en 13 paarden. „Mag ik niets overhouden voor eigen gebruik en moet ik alles afstaan vraagt en klaagt de man. En dan vraagt hij verder, waarom hij en 7 anderen hun hooi moeten afstaan, en 9 anderen, die ook hooi hebben, niet I Zulk een behandeling is zeker hardde man is boven dien zoetemelkverkooper. Afstand te moeten doen van zijn kleinen hooivoorraad, die zeker maar een vijfde deel of minder is, van het geen hij in dezen winter voor zijn dieren noodig heeft. Toch zal hij zoete broodjes moeten bakken Een ander kreeg op 39 Juli bericht van de Etappen-Commissie dat 40,000 K.G. hooi van hem gevorderd zou worden. Hij bracht zijn bezwaren in bij de militaire autoriteitenop 23 Aug. kreeg hij de mededeeling, dat het cijfer was teruggebracht op 15000 K.G. dus 62l/j pet. minder! Men krijgt respect voor zulk een systeem en organisatie 1 Hoe nauw gezet de zaken behandeld werden, bleek ver der nog, toen de veehouder op 10 October een lastgeving kreeg van den burgemeester waarin nog gesproken werd van 40000 K.G. Intusschen was de man nog blijven reclamee ren, omdat de opgevorderde hoeveelheid nog te groot was. In 1915 en 1916 was al het door de gemeente te leveren hooi bfl hem gevorderd, ditmaal kon hij het hooi voor zijn eigen bedrijf niet missen. Hoewel een der Intendance-efficieren de billijkheid zijner be zwaren erkende, waren zijn klachten vruch teloos. En bleven dit ook, niettegenstaande de man een andere groote partij hooi in de onmiddellijke nabijheid aanwees. Daar wilde men niet aankomen, want dat behoorde aan een handelaar, en bij handelaars mocht niet gevorderd wordenMen zou zoo zeggen, dat het hooi bij de handelaars in.de eerste plaats bestemd Is, om in andere handen over te gaan. Hetzij door koop of wel door vordering. De handelaars zelf hebben het toch niet noodig. Uit bovenstaande staaltjes enkele uit de zeer talrijke blijkt geenszins, dat allen, die thans hebben te regelen en te besturen, van goeden wille zijn. 't Is er verre van. En ook mag de Hoofdredacteur van „De Veldbode" zender reden verklaren: „Organisaties z^n wij niet. En de rechte mannen kiezen op de rechte plaats kunnen wij niet. En veel zeggen met weinig woorden kunnen wij niet. En veel schrijven of drukken op weinig van het tegenwoordige dure papier kunnen wij niet. En de zaken ingewikkeld maken kunnen wij wèl. Eu door den adminestratieven romps lomp den boel noodeloos duurder maken kunnen wij wèl. En burgemeesters met werk overladen 4cunnen wij wèl. En de menschen laten controleeren door anderen, die in nor male tijden verreweg hun minderen zijn, kun nen wij wèl. En allerlei menschen baantjes geven, waarvan zij geen kaas gegeten hebben wij, helaas ook. Maarde boer wordt gekoejeneerd." C. B. DE TOESTAND. In Versailles is men de vorige week in diep geheim in vergadering bijeen geweest, om over de voortzetting van den oorlog te spreken. Over de resultaten van de bespre kingen is een uitvoerig, maar niet veel zeggend communiqué openbaar gemaakt. Het belangrijkste wat nog kan gemeld worden in de omstandigheid, waardoor de besprekings blijkbaar geheel beheerscht zijn en haar eigenlijk karakter gekregen hebben. Men had n.l., naar gemeld wordt, de jongste uitlatingen van den Duitschea rijkskanselier en van graaf Czernin „zeer zorvuldig over wogen" en was daarbij tot de conclusie ge komen, dat men er geen „wezelijke toenade-

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1918 | | pagina 1