voor de Zuidhollandsclie en ^eeuwüche Eilanden.
Zaterdag 26 Januari 1918
82ste Jaargang N°. 2858.
Antirevolutionair
Orgaan
Morste Blad.
IN HOC SIGNO VINCES
„HET GOUDEN HEBT".
r
W. BOEKHOVEN Zonen,
Finantieële politiek.
msrlëtair R. C. F. i LEE-aoom
ÜP BEI UITKIJK.
ngaande April
nbroek voor 5
geveer 1-07-40
50 H.A. in het
n 1-03-00 H.A.
oorn.
n in te leveren
ari 1918.
318 bq Veiling
j Afslag, beide
de kapitale
n,Erf, Tuin en
liverse percee-
groot 25.73.70;
ing met Tuin.
er Vierpolders,
wenhoorn en
waal.
INK te Brlelle.
1918 de's voor-
fstede „Welge-
iijheid van het
zoeke van de
hilperoort, pu-
1 8 jaar; bruine
ie klepper oud
rrie oud 4 jaar
aarvosmerrie
i 6 jaar(draeh
ar bruine mer
le oud 1 jaar.
eel van f39,—
Maart haar 3e
schottenacht
ijarige stieren
en groot aantal
en, een tilbury,
ïns, een karos,
egen, een cor-
ugalploeg, een
en moorploeg,
aachines Smijth
astsaaimachine,
n met dorseh-
en, vflf houten
n zigzag, twee
eeper, twee rol-
sproeier, twee
aerbakken, ton
der schuur- en
nanden, zakken,
geen verder ten
len.
zet en
lag, telkens des
het Logement
)uddorp in den
:n Breedenweg
sectie D. Na57) V
;n of 274 roederf" -
t 11 f*)v. 1919 -
z. c. s. A f 37,—
">ejuffrouwen M.
iij inzet; en
j afslag, telkens
p in het Loge-
a. 1.90.90 H.A.
nd te Ouddorp
wland, aan den
ïo 54, genaamd
:eelen en com-
1921 en wel
Joh. Plkaart A
lelijke 2 meeden
jaar, b. 0.95.22
iwland te Qoe-
ad. Sectie B no
en combinatie,
en wel: Sectie
k A f 71,77 per
ndert Breenjbz.
00 H.A. of 4 g.
Duddorp in den 7\
liddeldijk, kad. y
auurd totbloot-
inwis K.Tz. A
in W. H. VAN
en VAN DEN
)ij inzet en
ij afslag, telkens
arp in het loge-
irceel bouwland
et Oudeland na-
ictie D No. 387,
f 1 gemet 141 Vs
blootschoof 1919
f 66.— per jaar,
Z. J. H. van den
1 AN DEN BERG
1918 desvoor-
ïrzoeke van den
iel op diens hof-
aldaar publieke
lar; Een bruine
tig); Een bruine
bruine ruin oud
ikerbruine merrie
:n blauwe schim-
delijk drachtig)
arling hengst,
koe (drachtig)
ig)Een witkop
(drachtig)Een
Zes tweejarige
sen; Twee jaar-
ng ossenTwee
sn tilbury, 3 boe-
in sleepslee, rol-
vee wielploegen,
ten en twee ijze-
schoppen, rieken
stbreker, ruiters,
- en melklnven-
tij hooi en stroo,
keidraad en ijzer-
:ls en poters, als-
deren en hetgeen
den aangeboden,
boven f 10— 1
iKERMAN.
i 1918, 'svoorm.
n den polder het
gschen weg, van
aaronder 7 melk-
eenige kippen,
stalgereedschap-
inz. ten verzoeke
ïln Iz. te Sommei»
SLUYS.-
V
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 50 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling 4.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMEI.SDIJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 12l/j Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regei.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
-
Alle Hutten voor de iucdactte aëstesna, Adverlentien a-a verdere AfHaain*-**-»»*!** iruaeo toe ie iend«N» &jmi «Ie tlisg-eves».
Driemaal is sinds een eeuw de finan
tieële politiek van Nederland in bijzon
dere mate voorwerp van belangstelling
en inspanning geweest Het was 20
Jani 1805; het was 30 April 1821 en
't was 23 Oct. 1915. In 1805 was 't
de Fransche tijd, toen de Unie, de
Zeven Provinciën, alle zeven in één
;S ïeurslijf van Fransche ordonnantiën
gestoken werden en de Bat&afsehe Re
publiek, als één Land, haar provinciale,
afzonderlijk geheven, belastingen ver
loor. Er moest zoo was de richting van
Gogel, toen Secretaris van Staat voor
de Finantien; er moest een eind komen
aan de 7 verschillende vormen van be
lastingheffing. Holland moest niet anders
doen dan Zeeland, en Zeeland niet an
ders dan Utreeht: één belastingstelsel
moest er wezen voor alle provinciën.
Alle provinciale belastingen zouden ver-
Een reuzentaak nam Gogel op den
schouder, Want 't was in de Zeven
Provinciën van 1579 af tot 1805 een
»Elk wat wils*, om de eenvoudige reden,
dat elke Provincie zich volkomen sou-
verein aanstelde en ondanks het mooie
devies »Eendracht maakt Macht*, toch
^*>p alle gebied zich aan zijn mede-
Provinciën niets stoorde. En nu komt
Gogel al die eigen-fiuantieele ordonnan
tiën intrekken en zet er één algemeen
stelsel voor in de plaatsEerbied voor
dien man
Maar op 30 Apr. 1821 was 't vrachtje
niet minder zwaar, want toen was de
bedoeling om dik aan Belgie, dat sinds
1815 aan Nederland aangeschakeld was,
een zelfde stelsel van Belastingheffing
te geven als aan Mederland. Er stond
toen zwart op wit geschreven: »Hat
Koningrijk der Nederlanden behoort als
een zelfstandig Rijk te bezitten deszelfs
eigene belastingen, in één stelsel ver-
eenigd*.
Maar, dit is voor ieder ook duidelijk,
hoe de jaartallen 1805 en 1821 ook
verschilden in hoofddoel, er was toch
weer overeenstemming, want men be
oogde met de eenheid van Stelsel niet
alleen orde, maar ook meer Inkomsten.
De Schatkist moest gespekt en dat ging
bij Eenheid van Stelsel beter dan bij
zooveel Provinciale verscheidenheid.
En de derde maal is 23 Oct. 1915.
En de man, die 't aanpakte is Treub.
Niet, dat er tusechen 1821 en 1915
niet allerlei nieuwe finantieele vraag
stukken aan de orde zijn gekomen en
oude wetten zijn gewijzigdDat staat
nooit stil. Wijzigingen komen steeds
voort. Denk maar aan de Tariefwetten,
de Personeele belastingen, de Zegelwet
ten, de Inkomstenbelastingener wordt
jaar in jaar uit aan gepeuterd en terecht.
Een Land, dat groeit en bloeit, kan
niet met dezelfde wetten van 40 jaar
terug, voortleven. Ontwikkeling in een
Volk en in Volkswelvaart en in Volks
rijkdom heeft als natuurlijk gevolg ont
wikkeling en uitbreiding der finantieele
Wetgeving bij zich. Maar als we den
naam van -Treub noemen, bedoelen we
niet, dat hij zoo maar eens een paar
wijzigingen tot stand bracht, doch het
heele Belastingstelsel aanpakte en op
nieuwe grondslagen regelde, en natuur
lijk ook met de bedoeling om er een
60 millioen minstens, méér uit te halen
dan vóór 1915 Immers, afgedacht van
de lasten, die een rechtstreeks gevolg
zijn van den oorlogstoestand, zou er na
1915 een jaarlijks tekort zijn van min
stens 60 millioen. En nu was voor
Treub, als minister van Finantienmaar
ook voor 't gansche Nederlandsche volk
de groote vraag, hoe een zoo aanzienlijke
verzwaring van lasten kon worden op
gelegd, zonder groote onbillijkheden te
begaan en zonder de bronnen van
's Lands welvaart sterker aan te spre
ken, dan strikt noodzakelijk en onver
mijdelijk is.
Ziedaar 't probleem voor een Reus in
de finantieele wetenschapZestig tot
honderd millioen méér uit de beursen
halen en toch dit weer zoo doen dat
't de bronnen der welvaart niet verstopt,
noch dat de tegenstand van 't volk al
te groot wordt. Om dat te kennen,
moet men de Finantieele Vraagstukken
onzes tijds door en door kennen; erin
doorkneed zijneen rijk overzicht en
inzicht hebben in heel 't economische
en sociale leven van een volk, nu en
voor de toekomst.
•Tot op héden is de Minister bijzonder
gelukkig. Al zijn ontwerpen worden
aanvaard, behalve een paar, die hij om
politieke oogmerken achterbaks houdt.
Maar overigens zijn stelsel wordt, be
houdens eenige wijzingen in den tekst,
aanvaard.
Op één punt is er een novum bij
Treub, dat er bij Gogel in 1805 niet
was. Treub heeft n,I. eenige belastingen
geheven met één bepaald doeltot bij
drage in de kosten van bepaalde, voor
opgestelde staatsuitgaven. Denk maar
om de berucht geworden Pensioenbelas
ting, zijnde een speciale bijdrage a 1
van 't inkomen, in de kosten van de
toekenning van ouderdomsrenten. Denk
om 't Weergeld" om de Vlootbelas-
ting.* Al deze opbrengsten, n.l. die der
Pensioenbelastingdie van 't Weergeld
dio van de Vlóotbelasting mogen in 't
stelsel Treub in géén geval dienen voor
iets anders dan voor Ouderdom, Leger
en Vloot. Niet om er salarissen voor
onderwijzers uit te verhoogen; niet om
de hoogere tractementen der Kamerle
den er uit te halen. Neen't novum is
dat nieuwe bestaat hierin, dat de drie
belastingen een vooropgesteld doel heb-
ben. En daarvan mag niet afgeweken.
Treub onderscheidt zijn belastingen
in Zakelijke, in Persoonlijke naar inko
men en vermogenin Verkeersbelastingen
en in Verteringsbelastingen.
De Zakelijke verdeelt hij inGrond-
dividend en tantième-en in effecten-
belasting.
De Persoonlijke verdeelt hij inIn
komsten-, Vermogens- Pensioen-, Weer-,
Vloot-, Doodehand- en Successiebelas
ting.
De Verkeersbelasting verdeelt hij in
Registratie-, zegel-, invoer- en statis
tiekbelasting.
De Verteringsbelasting verdeelt hij in
personeele-, plaatskaarten accijnze-,
speelkaarten-, goud- en zilver en voor
namenbelasting.
Veel van dit opgesomde is al toestand
gekomen. Zij 't bovenstaande voldoende
om een weinigske zieh te kunnen voor
stellen, hoe 't met onze huidige finan
tieele politiek staat. En 't onderste re
geltje is; Betalen, Sijmenl Dokken
vrind 1
■mm*
M@i©I üestauuNMiit
UoereisisteigeF 63A, 83B
12451 Tmm% nabij da Hoofituteae,
DMKKS 1m hoogw,
LOGIES MET ONTBIJT
f 1.85, f 1.60 en f 1.75
TeL No. 1532 Aanbevelend,
Set &t,m? g«tier «anbevol®» adrea.
Onverdraagzaamheid der orthodoxen.
Er wordt ia modena» krUgeu m bladea
geklaagd, de orthodoxe» sse oaver-
draagsaai® aijn Ia den Brie! warea uitge
bracht voor het. Kissosllege 18ê oïthode-xe
stamssoï en 179 vrgziuBige; maar het aan
tal predikanten is daar nochtans 3 ortho
doxen ev nul vrijzinnig, la Delft Eakhui»
*ee, Amsterdam, Alkmaar, Den Haag, Gro
ningen, Leiden, Harlingen, Arnhem, Haar
lem ia 't van 't selfds laten een pak. d. i.
de vrijiinnisheid brengt er voor 't Kiescol
lege bijna net sooveul stemman uit als de
orthodoxi, maar er worden geea vrijzin
nige dominets beroepen. Ia Amsterdam
brachten de orthodoxen 1560 stemmen uit,
en de vrijiionigheid 1293 maar er zijn
in Amsterdam 30 orthodoxe dominees
en nul vrijzinnigen.
De modernen vladen dit vervelend en er
zijn dan ook al stemmen opgegaan om zich
veel krachtiger te gaan weren niet alleen,
maar ook om een soort ruilhandel te gaan
voeren, d. i. in moderne plaatsen aan de
meerderheid van orthodoxen geen dominee
gunnen, tentij ia orthodoxe plaatsen ook
een plaats over blijf, voor de moderne min
derheid. Een soort ruilhandel zeiden wij.
Een soort „mir Niohts dir Nichts", d.i. ik
niets, dan jij ook niets ik wat, dan jij
ook wat.
Wat van die moderne klacht 07er der
orthodoxen onverdraagzaamheid te zeggen
Ben ik onverdiaagzaam, als ik een in-
Iuiper in mijn huis, ingekomen door een ar.-
de e deur dan door welke al mijn huisge-
riooten g^an, de deur uit jaag
Mijt© sehapeu kenr-ea Mijue stem, gegt
de HeiUnd I Ben ik onverdraagzaamals ik
uit de kou verwijder, die die stem niet kea-
n.ea haar se'fmet tens na bootaea kun
nenmaar in tegendeel met val che vacht
onder da wolven behooren en de schapen
misleiden voor den Tijd en de Euwigheid.
Ben ik onverdra-giaam als ik deKerke-
Chrigti opeisch voor Christus zone Gods
Het program der Roomsch-KathoHeken.
Ia de Pers is opgenomen en aan de
Roomsche KUsv. is ge&onden 't volg nde
politiek program.
Buitenlandsche zaken. 1. Meer openbaar
heid inzake het buiteulaadsch beleid.
2 Meer invloed der Volkvertegenwoordi
ging opr het beheer der Buitenlandsche be
trekkingen.
3. Bevordering der oplossing van interna
tionale geschillen door middel van scheids
gerechten.
4. Uitbreiding der economische voorlichting
uit het buitenland, o.m. door het aanstellen
en uitzenden van meer beroepskonsuls.
Justitie. 1. Handhaving der christelijke be
ginselen in de Huwelijkswetgeving.
2. Vereenvoudiging der rechtspleging.
3. Hervorming van de Handelswetgeving
in het bijzonder het wissel-, zee- en merken
recht.
4. Wettelijke regeling van de admistratieve
rechtspiaak.
5. Herziening der Kinderwetten. Uitbreiding
Overheidszorg voor het onderbrengen en
opvoeden der misdadige en verwaarloosde
jeugd. Regeling van wettelijke gevolgen voor
de ouders die hun opvoedingsplicht verwaar-
loozen.
6. Algemeene regeling der rechtspositie
van de ambtenaren.
Defensie. 1. Krachtige medewerking met
elk ernstig streven naar geleidelijke interna
tionale ontwapening.
2. De organisatie van leger en vloot dient
beperkt te blijven tot hetgeen noodzakelijk
is voor de handhaving der neutraliteit en de
verdediging der onafhankelijkheid.
3. Bevordering van maatregelen tot ver
heffing van het zedelijk leven bij de land
en zeemacht.
5. Bestendiging- van Overheidszorg voor
de geestelijke belangen van hen die onder
de wapenen zijn, ook in vredestijd.
Financien 1. Krachtiger doorvoering van het
beginsel van belasting naar draagkracht in
het belasting-systeem ook rekening houdende
met de grootte van het gezin.
2. Indien versterking der middelen mocht
noodig zijn, worde een rechtvaardige ver
houding tu8schen directe en indirecte belas
tingen in acht genomen.
3. Bij belasting van het vermogen worde
het roerend en het onroerend vermogen zoo
veel mogelijk gelijkelijk getroffen.
4. Herziening der fieaneieele verhouding
tusschea Rijk en Gemeenten.
Onderwijs. 1. Herziening der wet op het
lager onderwas ter uitvoering van art. 192
der Grondwet. Feitelijke gelijkstelling van
het openbaar en het bijzonder lager onder
wijs.
2. Herziening der leerplichtwet.
3. Afdoende regeling der salarissen van
het onderwijzend personeel.
4. Doorvoering van de rechts- en flnanei-
eele gelijkstelling, ook voor het middelbaar
en het hooger onderwijs.
4. Steun van Overheidswege ter bevorde
ring van de jeugdorganisatie.
Wettelijke regeling van het lager en mid
delbaar vakonderwijs en de vakopleiding
met financieelen steun van Overheidswege..
Koloniën. 1. Geleidelpe uitbreiding van
zelfbestuur en autonomie in de Koloniën.
2. Behartiging der geestelijke en stoffelijke
belangen van de iuiandache bevolking; in
zonderheid door krachtige ondersteuning der
missiën en bestrijding van het opiumgebruik.
3. Ontginning van delfstoffen en ontwik
keling van de productiviteit der natuurlijke
hulpbronnen, mede met aanwakkering van
het particulier initiatief.
4. Wijziging van artikel 123 Regeerings-
Reglement.
Het artikel iuidt:
De Christen-leeraars, priesters en zende
lingen moeten voorzien zijn van eene docr
of namens den Gouverneur-Generaal te ver-
leenen bijzondere toelating om hun dienst
werk, in eenig bepaald gedeelte van Nedsr-
landsch-lndlë te mogen verrichten.
Wanneer die toelating schadelijk wordt
bevonden, of de voorwaarden daarvan niet
worden nageleefd, kan zij door den Gouver
neur-Generaal worden ingetrokken.
5. Financieele gelijkstelling van het parti-
cuiier en het gouvernementsonderwijs.
Onderwerpen van algemeen maatschappe
lijk belang. 1. Bevordering der Zondagsrust.
Bestrijding der openbare onzedelijkheid. Steun
aan vereeniglngcn, die verheffing der open
bare zedelijkheid beoogen. Maatregelen tegen
het bioscoopgevaar en het alcoholisme.
2. Wettelijke regeling van het collectieve
arbeidscontractmaatregelen tot voorko
ming en beslechting van geschillen tusschen
werkgevers en werknemers.
3. Erkenning van Overheidswege van de
organisaties van belanghebbenden, als advi-
seerende college's bij het voorbereiden van
sociale wetten en verordeningen.
4. Wettelijke regeling inzake het deelne
men van belanghebbenden aan de uitvoering
van sociale wetten.
5. Maatregelen ter voorziening in den wo
ningnood, waarbij ook dient gelet op de be
hoeften van groote gezinnen.
6. Zoodra de omstandigheden dat zullen
gedoogen, geleidelijke terugkeer tot de vrij
heid der bedrijvenbuiten werking stellen
der crisismaatregelen. In afwachting daarvan
streven om door eene doelmatige distributie-
regeling den economischen toestand van ons
volk op peil te houden en krachtig bestrij
den van kunstmatige prijsopdrijving.
7. Bevordering der technische ontwikkeling
in landbouw nijverheid en handel.
8. Bevordering van afwatering, ontginning
en landaanwinning.
9. Bevordering der middelen van verkeer
en vervoer vooral ten platten lande.
10. Bevordering van eigen nijverheid.
11. Herziening der bezoldiging van de
ambtenaren, in dienst der Overheid.
12. Herziening der wettelijke regeling van
paehtcontraet.
13. Herziening der Jachtwet.
14. Opheffing der heerlijke jachtrechten.
15. Bevordering van eigendomsverkrijging
door den gebruiker.
16. Instelling van eene afdeeling voor den
middenstand aan het Departement van Land
bouw, Nijverheid en Handel.
17. Wettelijke regeling van financieele on
dersteuning der middenstandsorganisaties bij
het streven naar verbetering van de vakop
leiding in het algemeen en van het leerling
wezen in 't bijzonder.
18. Bevordering der arbeidsgelegenheid.
Bestrijding van de werkloosheid. Wettelijke
regeling van de arbeidsbemiddeling.
19. Wijziging van de wettelijke regeling
van de arbeidsovereenkomst.
20. Uitbreiding der arbeidsbescherming, in
het bijzonder met betrekking tot den arbeids
duur. Verbod van den arbeid der gehuwde
vrouw in fabrieken en werkplaatsen. Wette
lijke regeling vat den arbeid in de huisin
dustrie. Bescherming der landarbeiders.
21. Herziening van de Ongevallenwet, ter
verruiming van den kring der verzekerden
in de industrie en uitbreiding der ongeval
lenverzekering tot landbouw zeevaart en zee-
vlsscherq.
22. Invoering van de Invaliditeitswet. Uit
breiding van de InValiditeits- en ouderdoms-
verzekerlng tot hen, die zelfstandig arbeid
verrichten.
23. Invoering van de ziekte-verzekerings
wet. Opneming van de genees- en heelkun
dige behandeling.
24. Wettelijke regeling van de werkloos
heidsverzekering.
We komea er waarsskHHijk <sp terug,
indien ds plaatsruimte 't gedoogtmaar 't
B- fik ie «uitblik, en ê'ke paragraaf is waard
o«k dosr ieder Biet-R&o^ïehe ermtig over
dacht te worden.
„Leve de de
Daar zijn in onzen tijd prachtige leuzen,
die men hier invullen kan I Als de wereld
dadrmee gered was, dan beleefden we den
meest gezagenden van alle tijden.
„Leve de Internationale ontwapening!"
„De vrede-door-rècht 1"
„Het zelfbestemmingsrecht der natiën 1"
„De verbroedering der volken I"
„Leve de democratie I"
In die laatste leus bereikt al het vooraf
gaande en veel, dat nog volgen kan, zijn
toppunt.
Zij is vaa alles 't summum.
Boven htór is geen leuze meer.
Zij biedt het heil- en heulaanbrengend me
dicijn voor de 1500 a 1600 millioen menschen,
die op den aardbodem leven en lijden en
hijgend uitzien naar de dageraad van een
nieuwen, biijden dag.
Deze „democratie" is de star der hope in
den overigens stikdonkeren oorlogsnacht.
Hdir dag kómt: haar schitterende overwin
ningsdag, wanneer zij uitgaan zal onder de
volken, als een bruidegom uit zijn slaapka
mer en als de zon het aardrijk zal verlichten
en verwarmenvrede, recht en gerechtigheid
zullen heerschen; de Engelsche bul en de
Duitsche berin zullen tezamen nederliggen;
geen kanon wordt meer gegoten, geen stik
gas vervaardigd, geen granaat meer gedraaid,
een klein jongsken met een herderstaf zal
al de volkeren der aarde leiden op het rechte
pad.
Ik persifleer, wordt gezegd.
'k Maak er een paskwil van.
Neen, dat doe ik niet.
't Eenige, waaraan ik me schuldig maak
als daar sprake van kan zijn in dit geval
is dat ik de lijnen ten einde toe doortrek,
die de meeste menschen, onvoltooid laten
omdat ze niet verder durven gaanomdat
ze toch ook wel begrijpen, dat een gepredikte
toekomst zich niet te gek van het ongunstige
heden moet verwijderen, wil de prediking
nog als ernstig worden opgevat,
't Is teekenend en 't is treuig
De wereld in onze dagen, gebukt gaande
onder 't nameloos-bange oorlogsweezij voelt
en beaamt de waarheid van Paulus' woord:
„Het gansche schepsel zucht, als in barensnood
zijnde, tot nu toe 1"
Den besten van ons tegenwoordig geslacht
krimpt het hart van weedom ineen, als ze
dat zuchtend schepsel beluisteren, dat hijgt
naar verlossing.
