Zaterdag 19 Januari 1918.
32ste Jaargang N°. 2356
1
1
vóór de Zuldliollandsclie en Zeeiwicbe Eilanden.
Eerste Blad. -
„Als mis, fiere seciallslee"-
1
An tirevo
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
Dfoprlair B. c. F. y. i LEE-losnes
„HIT 80UDEN HEET".
OP DEU UITKIJK.
W. BOEKHOVEN Zonen,
Hotel Klestoiirf&at
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 50 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling 4.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS:
SOMMELSDJJK.
Telefoon Intercommunaal No. 202.
ADVERTENTIËN 121/! Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan,
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR
Alle «tuklieii w&of «Ie Medaetle feestessd, Adverteiailëo &m verder© Adsnlniatr^tfie franco toe te gemgea man aiityevegg.
6
Dit opschift is dat van een hoofd
artikel in Het Volk van 12 Jan. j 1.,
waarin verdedigd wordt het aanstaande
„ministr abele" der Nederlandscha Soci
aal-Democratie, dwz. dat na de rede
van mr. Troelstra bij 't Algemeen debat
over de Begrootingen voor 1918, de
S. D. A. F. onder zekere voorwaarden
bereid is Ministers te leveren voor een
aanstaand nieuw Kabinet En in het
hoofdartikel schrijft mon nu:
Indien onze voorvechters in de
regeering niet de kampioenen van
Arbeiderspartij kunnen zijn, zullen
zij uit <1$ regeering treden; en het
daarbuiten zijn want welke taktiek
wij ook aanvaarden, wij zullen 't
doen. niet gedwongen door pressie
van vijandelijke partijen, niet als
gevangenen van wie ook maar als
vrije, fiere socialisten
Het is voor ons aan grooten twijfel
onderhevig, of dit woord »vrij en fier"
wel ter zake is. Wat is gebeurd in
1914, t en de oorlog uitbrak. Vrij en
fier zong elke Socialist op elke verga
dering zijn Internationale maar hij
eindigde om als een nationaal patriot
het zwaard aan te gespen tegen den
gesmaden Kapitalist We maken van
dat feit hem geen verwijt, integendeel,
ieder, die niet-sociaaldemocraat was
heeft om die vroegere uitlatingen van
»geen man en geen cent" hartelijk ge
lachen en ze slechts beschouwd als een
lokaas voor onnoozele kiezers die niet
wisten, dat er op 't Socialistisch pro
gram ook zoo iets voorkwam van een
volksleger», waarvan de deskundigen
hadden uitgerekend, dat 't in geen
geval goedkooper wezen zou dan 't
huidige ïrilitieieger We maken van
dit grijpen naar t zwaard'en de liefde
tot 't Vaderland aan den Socialist geen
verwijtintegendeel, 't deed ieder goed,
hoe de Fransche arbeider optrok tegen
den Duitsehen dito, al wist ook de
Fransche. dat de sociale en ec onomische
verhoudingen in dat „Moffenland" heel
wat beter waren dan in t^zijne. En
hoe de Duitsche Socialist optrok tegen
dien „gehaten Fransoos", wiens socia
listische woordenboek hij toch ook van
huiten kende en naar wiens socialisti
sche woordvoerders in en buiten de
Fransche Kamer de Duitsche S. D. A.
P-er gaarne luisterde. Neen, dat kapot
geslagen Internationalisme om daarvoor
de Nationale Gedachte in de plaats te
zettenwe betreuren het nietmaar
»vrij en fier« is voor ons toch't begrip
van zelfstandigheid en handhaving van
ja! met te veel ophef vooropgestelde
dogmas.
De schrijver van dat hoofdartikel
wil niet gedwongen worden door de
pressie vafi vijandelijke partijenmaar
als vrije en fiere socialisten zullen ze
aan de Regeeringstafel hun eigen weg
gaan Maar niet een groot woord be
slist, doch de omstandighedenzooals
ook in Aug. 1914 de omstandigheden,
n I. zelfbehoud en nationale instinkten
en liefde voor eigen gezin enz. dat
vrije en fiere» wat deden aftakelen.
In een land als Nederland met zijn
al te rijke partijsplitsingen, is er voor
geen enkele partij sprake van >fier en
vrijheid», maar isi de »geef- en neem"
methode bij alle politieke daad aan de
orde van den dag. En al zoeken op
dit oogenblik de Democraten» elkaar,
al steken ze allen de voelhorens uit,
om eikaars, buurtschap to zoeken, al
komt er zelfs een eseerderheid van
Democraten in de Kamer, dan nog is
de nuanceering de schakeering van
dien aard, dat niemand „vrij en fier"
zijn eigen weg kan gaan. Zoodra erin
een Kabinet met Socialistische Minis
ters ook Vrijzinnig-Democraten zitten,
die den Klassenstrijd haten en met 't
Staatssocialisme niet minnekoozen
zoolang alle Democraten, uitgezonderd
de Socialisten het historisch materia
listisch standpunt als beginsel verwer
pen en den iaensch niet besshouwen
als produet van de economische om
standigheden zoolang alle Democraten,
uitgezonderd de Socialist sehe, de mee
ning koesteren, dat de maatschappij
nooit door een gemeenschapszin, die
algemeen werken zal, de productie
vooruit zal brengen, al is er dan ook
door 't proletariaat een afschaffing van
't privaatbezit afgekondigd en een
Communistische productiewijze tot stand
gekomenin een woordzoolang alle
Democraten geen Socialisten zijn, is
voor eiken Sociaüstischen Minister een
eisch om water in zijn wijn te doen
of te verdwijnen van 't tooneel
wat men ook niet gaarne doet, omdat
daarmee een stap voor de toekomst
zou gedaan worden, die de slechtste
gevolgen zou dragen voor de propaganda
der S. D A. P. Een terugkeerend
Socialistisch Minister, één. die er 't
bijltje bij neerlegt, omdat hij niet »vrij
en fier» kan zijn, is in de O-Ogen van
ieder niet een palstaander-voor-zijn-
beginsel maar iemand, die onbekivaam
is om de beloften in te lossen, waarmee
hij de kiezers gepaaid en dien ze be
drogen heeft „Fier en vrij" weg te
loopen van achter de Ministerstafel, is
wegwerpen, wat nog in 't raam dezer
Kapitalistische Maatschappij voor den
Arbeid in 't Heden te verkrijgen is, is
de Arbeid, ook in 't oog der .arbeiders,
op genade of ongenade overgeven aan
de gesmade bourgeoisie, is de Arbeid
in den steek laten en zich aan 't ter
rein der practische politiek neer zetten
met een boeksken in een hoekske,
waarvan echter do Arbeid niet bestaan
en leven kan. De Arbeid moet vooruit
kan 't niet in éénen, dan in tweeën,
dan in drieën, maar toch vooruitMaar
wie als Socialistisch Minister wegloopt,
laat de Arbeid in den steek Durft men
dat Durft de S D. A, P. ten tweeden
male, êa in 1913, maar ook in de
Toekomst de verantwoordelijkheid van
zich af te schuiven al zijn de omstan
digheden, waaronder dat plaats heeft,
ook zeer verschillend
Dat durft de S. D. A. P. niet Het
zou, dunkt ons, taktisch onverantwoor
delijk zijnHet zou een bittere na
smaak hebben, zooals het enkele feit
van weigering in 1913 dan ook op
niemand een verheffenden indruk heeft
gemaakt en de Socialisten zelf dat
feit dan ook niet met ongewone blijd
schap hebben aanva rd, noch met
vreugde den herdenkingsdag van 't
Zwolsche Congres in dit jaar, vieren.
Zich terugtrekken uit een Kabinet,
is zijn politieke doodvonnis teekenen.
Vooral bij een partij, die nog beginnen
«SedeHpte SÜoerensÉelgeF ©SA, ©SB
12451 Direo* n.btJ d« Hoofdatesg,
Hattepakun.
BIKERS 1,sa hooger.
LOGIES MET ONTBIJT
f l «25, f 1.50 en f 1.75
Tel. Mo, 1532. Aanbevelend,
Het door teder aanbevolen
moet om van regeeringskunst een
proeve af te leggen, en nog nooit in
de gelegenheid is geweest om haar
program op de Regeeringstafel neer te
leggen opdat 't daar als prattische
politiek de geesten der Kamerleden en
des Volks inspireeren zou.
Als vrije en fiere Socialisten in de
Kamers, in de Staten in de Gemeen
teraden, aan de Regeeringstafel op te
treden 't is een ideaal! maar de
werkelijkheid zal anders zijn. Als partij
der Arbeidersklasse critiek te oefenen
op 't beleid eener Regeering, 't is ge
makkelijk, 't is profijtelijk voor de
propaganda, 't levert altijd winst op,'t
hoogste bod is licht te doen, als men
toch zelf geen verantwoordelijkheid
draagt voor 't gansche Nationale leven,
doch slechts om eigen macht en"voor
deel worstelt
Maar als partij der Arbeidersklasse
aan de Groene Tafel te zitten, en daar
dan toch te moeten zitten met 't be
wustzijn, dat men Minister is voor de
gansche maatschappij in al haar gele
dingen, dat men Minister is voor arm
en rijk, voor producent en consument,
om de Schatkist te vullen en niet te
plunderen, om den Arbeid te steunen,
zonder 't kapitaal te worgen enz. ei
lieveroept dan maar dat ga vrij en
fier zult optreden, maar van 'tSocia
listische" zal er bitter weinig karak
teristieks overschieten.
In Nederland kan mea met zijn
splitsingsmanie, met zijn partijengroe
peeringen al heel weinig opschieten
met groote woorden. In Nederland is
't steeds geven en nemen. Beter een
half ei dan een leege dop. Hebben is
hebben maar krijgen is de kunst. Zoo
hebben we 't verleden gezien Zoo 't
Heden. Zoo zal ook de Toekomst zijn,
wie er ook aan 't roer kome. Coalitie
en Concentratie: ze schoten allebei in
't >fier en vrij» te kort. Gok de S. D.
A P. zal struikelen over de werkelijk
heid des levens, die slechts met stukjes
en beetjes en onvolledig en onvolkomen,
na lange jaren pas, een beetje anders
kan worden,
Burgemeester in Midde: harnis.
Vergissen we ons in den toestand niet
al te zeer, dan is zelfs de mogelijkheid niet
uitgesloten, dat de Gemeente Middelbands
als ze nog een Rechtscheu burgemeester
krijgt, dit er een zal zijn van den kouden
grond. Naar ons naar waarheid is meege
deeld sijn er krachten aan 't werk èn bij
dea Commissaris èn bij den Minister, die een
gansch foutief beeld geven van den hni-
d'gen toestand in dit dorp. Zijn er krachten
in beweging gekomen, die den Commissaris
arglistig een valsche voor&telling geven van
de nieuwe aera, van de nieuwe richting,
waarin Middelharnis sinds een jaar geko
men is. Zijn er krachten aan 't werk, die
den Commissaris, als deze niet een onder
zoek in loco, ter plaatse instelt, te een
zijdig inlichten We mogen 07er deze zaak
publiekelijk niet meer, ea niet in kr&ssere
woorden spreken, maar we raden Ruchtsshe
mannen aaa eens naar Den Ha*,g te gaan
om nog Oi-ns met den Commissaris te gaan
praten; want naar onf.e vaste overtuiging,
wordt hij op dit ooger b'ik over M ddel-
haruis rear eentijd.g in.ee) ebt. en sullen
daarvan de ongunst ga g-woigeo voor Rechts
tiet uitblijven el« 't ai niet te laat
is ais dus de voordracht niet reeds
weg is naar den Minister,
Ër wordt bij den Commissaris op ge
speculeerd, dat da nieuwe toestand zeer
eubeste-dig i-dat Middelharnis altijd
Links is geweestdat 't pvi ietwat R-chts
wordt, omdat enkelen in Ce Heiv' Kerk
in 't Heden zich wat polities hebben
laten bekeerea door eea oudei. prediking
des Woords dan voorheos, maar dat M d-
delhstrais als zoodanig, ook in ve: ba- d met
de nieuwe Kiezerslijst nog overwegend
Links is.
De nieuwe Burgemeester moet een man
vaa eeaig kapitaal zija, omdat hij geen
ander geld verdiest dan van 't B argentine i-
terschap ad. f 12001600; eu dus is er
kan?, dat een Reclitsche burgemeester,
maar zonder kapitaal (en dat aij-a ce
meeste»! niet kan gekozen wöid8«, omdat
hij niet in staat is zijn Mand op re boude*.
En Middelharnis heeft eeu burgemeester
noodig, die zijn stand en positie hoog kan
houden, om meer dan één red«m, d.e we
hier nis- kunnen necr»chrijv-,'n.
Middelharnis is 't .centrum vaa FUkkee
eu daarom is er een rechtsche burgentente;
noodig, die in dat centrum met eare en
met hoog fatsoen leiding kan geven aan
de ver»chiliende belangen, die ia dit dorp
in do iaatrts jaren naar voren zijn geko
men. Is er soo n Rech sche buiten Flakkea
te vinden? Op Flakkee reif echij t de
Commissaris thans niet meer to s&fke».
E?n zeifdn Burgemeester voor Middel
harnis èa Sommeladijk schijnt uitgesloten;
er koat dus zeer waarschijnlijk eeu burge
meester voor Middelharnis alléén In ééj
woord; wia der Recht-che mannen denkt;
„er komt beslist eeu Rechtschaversoekea
we hue oordeel nog wat op te schorten.
Maar wat we van de zaak hoore: en weteu
is dit: „Stel op Prin-ec geen be louwen
daar men nimmer he 1 bij vindtMe» ga
eens na&r den Haag. want van de Vi ij-
zinnige zijde wordt daar voor ons g«en
goeds gebrouwen. En van hun standpunt
i ebben ze volkomen gelijk.
De Latijnen zeiden teeds: „In ludendo
puerorum mores cognoscimus", d w.s. Ia
't spelen der knapen herkennen wij hun
karakter. Ea zoo hebben we ook, sinds
vele weken nagegaan hebbende, wat er in
deze Burgemestersvac&tuie werd afge
speeld, dei aard van sommige vrij zinnige
voormannen in dit dorp bijzonderlijk leeren
kennen. Ea bij-.onder verheffend is niet
't licht, dat daar op valt. t Spijt ons, dit
te mosten zeggen.
Herbaa öeiiju spraken de vrienden op ons
Eiland er met ernstige klacht over, dat er
in onze nieuwe organisatie geen schot zat.
't Was al December en nog was de zaak
niet beklinken. Maar nu is er dan toch wat
gang ia gekomen. Te Rotterdam vergader
den op 11 Jan. j.l. allerlei afgevaardigden
uit Fi.kkee Brielsche land Beierland, IJsel-
monde Schiedam. Vlaardirgen, Lrosduinen,
Dordt, Gorkum enz. om eens te pratea over
de organisatie in den Kieskring Dordrecht,
omvaitende 101 dorpen; en over den Kies
kring Ridderkerk, omvattende 51 dorden.
De 101 dorpen zijn een Kamerdistrict. De
51 dorpen zijn een Statendistrict. De be
sprekingen waien geanimeerd; en 't slot
was, dat er tot stand kwam een Bestuur
over de Provinciale Sectie Dordt en Rid
derkerk. Dit Bestuur bestaat uit een 20
leden, die aanblijven, zegge, ééa jaar, tot
dat de Kamerverkiezing achter den rug is.
Uit. dat Bestuur zijn gekomen een Modera-
men van 5 pcr onen, die een Reglement
zullen opstellen hoe voortaan de partij in
en met haar huidige Centralen, die er zijn
te Middelbands. te Spijkenisse, te Dordrecht,
te Oud-Beierland enz. zich openbaren zal.
't Is aan die mannen naar we geloot en
en hopen, toevertrouwd, de organisatie goed
in elkaar te zetten vooral zoo, dat we van
onderen af, als goede Democraten, de be
zieling erlangen, die er bij elke Verkiezing
zoo broednoodig is. Van onderen af d i. te
beginnen met da Plaatselijke K'e-v. en zoo
naar de Ci-ntrala; en zoo naar de groote
Centra e vaa 't beelo District En aan elk
haar rschtes en piicaten. Ea fiaantiéél èn
inzake de propaganda.
Afwachten dus verder!
Hooren we weer wat, we suden 't den
vrinden meededen, tenzij zwijgen wordt
verzocht.-Maar allerliefst blijven we er van
verschoond een b'ad voor onzen mond te
houden. De publi ke zaak fli. k publiek 1
Die „onder on' jea" hooren bij ons niet thuis.
©p school al was hij 't hachje van zijn
klas geweest zijn kameraden uit dien tijd
weten er tal van annecdoten «ver te verha
len.
Zoo'n echt vrijgevochten verschijning
Zijn vader was 'n zwoeger, 'n proletarische
tabberd, die vingerwfl ;end en klankenspellsnd
zoogenaamd lezen kon, die zijn naam zette
in heipalen met dwarsbalken er tusschen en
die rekenen kon, als 't beneden de honderd
bleefdie met z'n tiende jaar al voorgoed
mee den polder ea de griend in ging en
voor z'n twaalfde al do litteekenes vaH zwa-
ren arbeid in 't lichaam had.
Zijn moeder was vroeg 's zorgelijk sloofje
in wie niemand meer de vroolqke, frissche
werkdeern herkende die ze voor haar trouwen
was.
Hij zelf dus 'n eeht jog uit wat men noemt
do oaderste lagen der maatschappij.
Eerste jongensksnmerk was bij hem zijn
ontembare zucht naar onbeperkte,Handelooze
vrijheid en tweede kenmerk, daarnaast, rijn
inteese grendelooze minachting voor al wat
door do menschcn geacht wordt te zqa
comme il fautvoor zede, gsbruik voor den
eeuwenouden, adat der plaats.
De wilde haren piekten hem oador en om
en boven de pet uit.
Hoofdargument bij geschil waren zijn knuis
ten en als hij z'n meening in 'n paar vlij
mende woorden had geuit, die geen tegen
spraak duld'dcn, waarbij zijn kop ietwat
scheef trok, en zijn oogen als groote zwarte
ballen gingen glanzen, al grooter en glanzen-
der wordende, dan trok zijn tegenpartij maar
liefst met stille trom af, vóór „de kwaje"
hem als 'n tqgerkat op 't lijf sprong.
Maarleeren kon hij als de beste.
En meester, die schik in hem had, endaHks
zijn jongensstreken, die cm zelfs eens
van de school had gejaagd, toen de rakkerd
de bank uit on met opgeheven klomp op hem
toegesprongen was en 'm niet had willen te
rugnemen vóór hij In presentie van de gan-
sehe klas om vergeving had gevraagd,
meester placht weieens te zeggen, dat 'tjog
onder z'n armoe's-pet méér verstand had dan
menig rijkelui's kind onder zwierig hoedje
of kokette muts en dat het jammer was, dat
zulke gaven voor „de wetenschap" zouden
verloren gaan; de wetenschap in welker tem
pel meestér 't was in de vorige eeuw
meende een niet onbelangrijke post te be-
kleeden.
Jawelde wetenschap
Zij kon den rakkerd gestolen worden.
Als 99 procent van Neerland's jeugd was
hij blij, toen zijn jaren om waren en hij met
een reuzensprong van de knellende school
banken bevrijd, in de volle heerlijkheid van
't vrije menschenleven naar hij meande te
rechtkwam.
Hij voelde zich school en meester ontgroeid.
De eerste weken als hij meester tegenkwam
uit nawerking van oud ontzag, tikte hij nog
even aan de pet. Weldra gaf hij nauwelijks
een knik en na 'n jaar ging hij als brutale
branieschopper, kop-hoog, voorbij.
Maar vrijheid en heerlijkheid
Daiir entbrak wel wat aan I
't Was in vaders woning armoetroef en
aan moeders tafel waren aardappelen met
lawaaisaus het „piéce de milieu" en wat er
óm en bij dien hoofdschotel kwam, dat vulde
niet eens de hoekjes; hem werd zeerduide-
K
