Tweede Iliad.
He
Twee Bladen.
BUITENLAND.
Zaterdag 8 December 1917No. 25M
0FFIG1ËEL GEDEELTE.
Brieven uit het Centrum.
BINNENLAND.
GEMEENTERAAD.
INGEZONDEN STUKKEN.
IN HOCSKxNO WSES
Dit naaaffisr bostaat tuit
ms-sr
Verkrijgbaarstelling van Thee en Keffie.
De Burgemeester van Sommelsdijk brengt
ter kennis van houders van thee- en koihe-
distributiekaarten, dat volgens bepaling van
den Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel gedurende het tijdvak, aanvangende
on 1 Dec. en eindigende op 15 Dec. 1917
zal mogen worden verkocht én afgeleverd:
op bon No. 7 van de thee-en koffiekaart
0.05 K.G. Theeop bon No. 8 van de thee-
en koffiekaart 0,5 K.G. Koffie.
Verkoop en aflevering van thee- of kot he
aan verbruikers is slechts geoorloofd tegen
inontvangstneming van een bon, voor dien
verkoop en aflevering geldig verklaard. Over
treding zal tijdelijk of voorgoed tot uitsluiting
van de distributie of intrekking der kaart
kunnen leiïén.
Sommelsdijk, 5 December 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
VIII.
Amice I
Natuurlijk, kan het anders, wijl dit blad een
politiek blad is in de eerste plaats en wijl
jij een goed antirevolutionair bent, staat dezen
brief in het teeken van de j.l. gehouden De-
putateu-vergadering te Utrecht. Ik begin met
te zeggen, dat ik er niet geweest ben. En nu
schijnt het eigenaardig, om er dan toch wat
van te zeggen, maar ik kan het niet nalaten.
Stel je voor de groote zaal van Tivoli in
Utrecht. Zij is vol, tjokvol. Enkel mannen,
broeders Deputaten. Ouden en jongen. Ge
baarden en ongebaarden. Maar allen bezield
met dezelfden gloed voor de antirevolutio
naire beginselen en allemaal gereed om
óp teestaan, want straks komt de voorzitter,
de 80-jarige Kuyper binnen. En wat kunnen
zij dan anders doen dan opstaan en zingen
uit volle borst: „Dat 's Heeren zegen op U
daal?.
Hij komt binnen en het gebeurt. Natuurlijk
gebeurt het. Dat is nogal e nvoudig. De
vijand lacht er om. Hij zegt dat we van Dr.
Kuyper een afgod maken! Maar wij weten
wel beter, nietwaar? Wij kennen het: „Gij
zult geen andere goden voor mijn aange
zicht hebben". En wij trachten er naar te
leven, onder Gods genade. Maar dat sluit
niet uit, dat we onzen leider, onzen van God
gegeven-leider toch mogen, neen móeten
eerenl En dat doen we dan ook.
Hij is intusschen op het podium gekomen.
Doodsche stilte heerscht er. Uit zijn mond
klinkt het gebed. En dan volgt de gewone
rede, die altijd een meesterstuk is van stijl,
kortheid, gloed, bezieling. Maar vooral deze
De stem verzwakt den laatsten tijd. Allen
spitsen de ooren. Daar klinkt het:
Hooggeachte Heeren en Broederen!
De radicale omzetting, waarmede de
nieuwe kieswet onze antirevolutionaire
partij in het fundament zelf van haar be
staan bedreigen komt, is in zoo hooge mate
bedenkelijk, dat uw Voorzitter in de rede,
die aan onze beraadslagingen voorafgaat,
ditmaal voor alle dingen op dit hoogernstig
gevaar uw oog heeft te richten. Voere mijn
rede daarom den titel: „Dekleineluyden".
Och, amice, wees zoo goeden kijk je beurs
eens na. Ik weet wel: de tijden zijn moeilijk,
maar doe me 'n pleizier en rook wat sigaren
of wat pijpen minder en koop die rede „De
kieine luyden!" Een genot, om te lezen.Be
denk ook, dat het misschien de laatste
„openingerede ter Deputaten vergadering"
is, die ge leest!
Wat moet er een ontroering gegaan zijn
door al die mannen, toen de Voorzitter op
het laatst zei: En daarom zij 't u door uw
straks verscheidenden Voorzitter enz."
Dr. Kuyper voelt het: Zijn dagen zijn ge
teld en hij roept het zijn vrienden ter Depu-
tatenvergadering toe, dat zij sterk zijn in
Gods kracht en blijven „kleine luyden".
Nu iets anders paar aanleiding van de
Deputatenvergadering. En wel dit. Het is
weer het oudje liedje geweest! Zooals je
misschien wel zult weten, draagt de Depu
tatenvergadering een huishoudelijk karakter,
d. w. z. de pers wordt er niet toegelaten.
Alleen wordt den volgenden dag aan de partij
bladen een communiqué verschaft. Maar wat
hebben we weer gezien? Dai de bladen van
andere politieke richtingen ellenlange ver
slagen gaven over de vergadering,|dien eigen
avond nog! Een gaf zelfs, enkele minuten,
nadat de rede was uitgesproken, een resumé
er van!
Hoe is het toch mogelijk?
En dat is iedere keer zoo. Zijn er dan
onder de Deputaten verraden? Of hoe dan.
„De Standaard" zelf vraagt het zich ook af.
Is „Tivoli" niet een geschikte plaats soms?
Zijn er verborgen hoekjes, waar men de
luistervink kan spelen? Of wat is het dan?
In ieder geval het is zoo. Het „Friesch
Dagblad" jammert er ook over en „De
Stichtsche Courant", dat artikel overnemend,
voegt er het hare aan toe. Zij roepen om
openbare vergadering, ook de Deputaten
vergadering. Dan kan ieder blad er het zijne
van zeggen, op eigen verantwoordelijkheid
dan natuurlijk. Dat was dan ook wel de
eenige oplossing. Ik heb de laatste dagen
eens uitgekeken of „De Standaard" met name
Dr. Kuyper zelf dan, er niets van zou zeggen.
En waarlijk: in het blad van Vrijdag jl. stond
er een driestar onder den titel: Voortaan
openbaar. Dr. K. geeft dit advies. Van tweeën
éénóf niet meer in „Tivoli" vergaderen (ik
weet niet, of het baten zal, maar betwijfel
het sterkóf voortaan de Deputaten-vergade-
ringen openbaar! Hij voegt er bovendien aan
toe, dat openbaarheid op zichzelf geen kwaad
kan, integendeel, het zou eer winste dan
schade zijn. Want: „in publiciteit zit de beste
controle en tegelijk de eenige goede waar
borg tegen onjuiste persberichten".
En, bij uitzondering, zouden de deuren
voor de een of andere zaak, korten tijd ge
sloten kunnen worden. De ervaring heeft ge
leerd, dat die korte, gesloten zittingen meer
geëerbiedigd worden.
Welaan dan! Openbaar dan! Dan zijn we
van alles af. Want nu is het iedere keer zoo.
En niet alleen bij de Deputaten-vergadering
Want „De Stichtsche Courant" vertelt in
bovengenoemd artikel, dat zij één hater
redacteuren zond naar de Predikanten-con
ferentie te Utrecht. De toegang werd dien
journalist geweigerd. Dien eigen avond ech
ter had het liberale „Handelsblad" wéi een
verslag! Dat moest onder ons niet voorko
men. Zonde en jammer is het!
Laten we toch werken voor onze pers.
't Is zoo brood-noodig. Zoo velen lezen
nog de flauwe, zoutelooze, ongodsdienstige
kost, opgedischt in neutrale bladen, in z.g.
neutrale bladen dan.
Haast liet ik mij verleiden, je een staaltje
te vertellen van die neutrale bladen, om voor
de zooveelste keer te vertellen, dat ze een
vijand zijn in onze christelijke gezinnen, maar
dan wordt mijn brief te lang. Vorige Zaterdag
werd-ie wegens plaatsgebrek niet geplaatst,
dus moet ik voorzichtig zijn.
Later misschien wel eens. Ik heb nog meer
in mijn koker. Mijn aanteekenboekje verricht
goede diensten.
Als altijd,HAKA.
NEDERLAND EN DEN OORLOG.
Bommen op Terneuzen.
Vannacht omstreeks half vier zijn er weer
twee bommen uiteen vliegmachine geworpen
nabij de hofstede van den landbouwer J. Ram-
mondt, even benoorden de met de nationale
kleuren verlichte coöperatieve suikerfabriek
Sas van Gent. De bommen kwamen op een
stuk bouwland terecht en hebben geen schade
aangericht.
Later is aan de grens een luchtgevecht
waargenomen.
Op het front in Vlaanderen is de actie
weer sterk toegenomen. Ditmaal ten voor-
deele der Centralen. Het Duitsche legerbe-
richt van hedenmiddag meldt dat de Engel-
schen een belangrijk deel van hun winst bij
Kamerijk gedeeltelijk vrijwillig gedeeltelijk
gedwongen weer hebben opgegeven.
Berlijn zegt:
„Ten Z. en Z.W. van Moeuvres bestorm
den onze troepen Engeische loopgraven en
drongen door tot voorbij den weg Bapaume-
Xamerijk. Tengevolge van onze laatste voor
spoedige aanvallen en onder den gestadigen
druk uit het Noorden en Oosten, ontruimde
de vijand tusschen Moeuvres en Marcoing
zijn voorste stellingen en trok op de hoog
ten ten N. en ten O. van Flesquières terug.
Hem dicht op de hielen volgende, namen
wij de dorpen Graincourt, Cantaing, Noyelles
en de boschhoogten ten N. van Marcoing.
Over een breedte van 10 K.M. hebben wij
onze linies, tot 4 K.M. diepte toe, vooruit-
gebracht.
Op zijn terugtocht heeft de vijand de dor
pen, voor zoover de tijd het hem toeliet,
door brand en ontploffing verwoest. De
puinhoopen van deze dorpen en het doelloos
begonnen vernielingswerk aan de stad Ka
merijk, waar de vijand nu weer ver van
verwijderd |is, zijn de sporen, welke de En-
gelscheu van hun doorbraakslag bij Kamerijk,
dien zij met zoo groote verwachtingen be
gonnen, voor geruimen tijd op Frankrijk's
bodem heeft achtergelaten. De verliezen, die
de vijand in de laatste dagen, vooral in het
bosch van Bourion heeft geleden, zijn bui
tengewoon hoog.
Het aantal yan de uit de gevecht;n bij
Kamerijk binnengebrachte gevangenen is
gestegen tot m.eer dan 9000, de buit aan
kanonnen tot 148, die aan machinegeweren
tot 716."
Ook op het Italiaansche front voor de
Centralen gunstige gevechten. Zij meiden van
dit gevechtsterrein.
„De in de Zeven Gemeenten op 4 dezer
begonnen aanval van de legergroep van
veldmaarschalk Conrad v. Hötzendorff leverde
groote successen op.
Oostenrijksch-Hongaarsche troepen hebben
de sterke Italiaansche stellingen in het Me-
letta-gebergte bestormd en tegen herhaalde
tegenaanvallen behouden. De Duitsche artil
lerie heeft aan den strijd deelgenomen.
Totdusver zijn 11,000 Italianen gevangen
en 60 kanonnen buitgemaakt."
Na een volkomen hopeloore worsteling
van de Duitsche beschermingstroepen tegen
de overmacht, een worsteling, die evenwel
met ongekende energie en taaiheid is gerekt,
is eindelijk Duitsch-Oost-Afrika geheel door
de troepen der geallieerden bezet. Nog hand
haaft zich een kleine Duitsche colonne, niet
meer op Duitsch gebied eehter. Zij zwerft
rond in de aangrenzende Portugeesche kolonie
DE TOESTAND.
Gerekend vanaf den 19 December zullen
28 dagen lang, dus wél uitgerekend tot 7
Januari toe, de wapens op het geheele Oos
telijke front, van de Oostzee tot aan de
Zwarte Zee, rusten.
Dit valt ten minste op te maken uit de
ni»t-in-alle-opzichten-duidelijke bijzonderhe
den, die van Russische zijde omtrent het
verloop en het resultaat van de tusschen
Rusland en de centralen gevoerde bespre
kingen over een wapenstilstand, worden me-
degedee'd.
Tot t en definitief resultaat hebben de be
sprekingen niet geleid. Naar hetgeen van
Russischen kant wordt medegedeeld, zouden
de Russische afgevaardingen eerst een ver
klaring hebben afgelegd over de vredes
voorwaarden. Daaruit zou dus blijken, dat
de maximalisten niet alleen, zooals de cor
respondent van de „Daily Chronicle" het
meldde, een wapenstilstand willen nastreven,
met uitstel van de vredes-onderhandelingen
tot de Europeesche conferentie, maar dat zij
wel degelijk op een vrede willen aansturen.
Door de vertegenwoordigers der centralen
werd een bespreking oyer dit onderwerp
echter naar de poiitiek verwezen, zij, als
militairen, konden slechts over een wapen
stilstand onderhandelen. Verder weigerden
de centrale afgevaardigden in te gaan op
een voorstel tot het sluiten van een alge-
meenen wapenstilstand voor alle oorlogvoe
renden.
De Russen kwamen daarop met hun voor
stel voor een afzonderlijken wapenstilstand
voor den dag. Als voorwaarden stelden zij,
consequent aan hun maximalistische theorieën
vasthoudend, dat de centrale troepen, die
op het Russische front vrij zoude.: komen,
niet naar andere fronten overgebracht zou
den worden. En voorts, dat het eiland Mohn
door de Duitschers ontruimd zou worden,
hetgeen vermoedelijk geëischt werd om de
gevaarlijkste bedreiging van het Russische
„front" en van de hoofdstad weg te nemen.
Van de zijde der centralen werden deze
voorwaarden geweigerd, dergelijke eischen
werden alleen, zoo heette het, aan een ver
slagen land gesteld. Van hun kant steiden
toen de centralen een algemeenen wapen
stilstand voor van de Oostzee tot de Zwarte
Zee, welk voorstel door de Russischen mili
taire deskundigen in overweging genomen
zou worden. Er werd beiderzijds daarop
toegestemd in een verlenging van den wa
penstilstand tot 28 dagen, van den lOen
December af. Van een officieelen algemeenen
wapenstilstand, waarop een „verlenging" zou
wijzen, was echter tot dusver niet bekend.
Vervolgens stelt de ^Voorzitter voor, om
over te gaan tot het benoemen van een lid
van de Commissie tot wering van school
verzuim in de plaats van den heer J. Tim-
mers. Op de voordracht zijn geplaatst de
heeren J. Timmers en C. Alblas. Na gehou
den stemming is de heer J. Timmers met
algemeene stemmen gekozen, en zal hem
met zijn benoeming in kennis worden gesteld.
Hierna gaat de openbare vergadering in
geheiifle zitting over.
Na heropening vraagt de Voorzitter of er
nog iemand is die iets te zeggen of te vra
gen heeft, waarna de hetr J. Struik den
Voorzitter mededeelt, dat hij het noodig acht
dat er een tijdelijke Weihouder wordt be
noemd. Nadat de Voorzitter het voorstel
Struik in rondvraag had gebracht, en allen
er vóór waren, werd gestemd voor een tij
delijk Wethonder en werd gekozen de heer
J. Vroegindeweij.
Daarna vraagt de heer Bruggeman den
Voorzitter of er niets te doen is tegen de
baldadigheden op den Westdijk. Ook ver
schillende leden voegden zich bij het verzoek
van den heer Bruggeman om met het oog op
dé publieke eerbaarheid het politetoezicht te
verscherpen. De Voorzitter wees er op dat
de ouders ook verpiicht zijn hieraan zooveel
mogelijk mede te werken. Doch daar werd
tSgen in gebracht dat waar de ouders daarin
nalatig zijn de overheid verplicht is daaraan
een einde te maken.
Ten slotte werd den Voorzitter verzocht
met de aanstaande feestdagen de politie zoo
veel mogelijk te versterken met rijkspolitie
te versterken hetgeen werd toegezegd. Hier
na werd de vergadering gesloten.
Verslag van het verhandelde in den Raad
der gemeente Middelharnis op Woens
dag 5 Dec. des namiddags 230 uur.
Aanwezig 9 leden. Afwezig de heeren L.
Koote en C. Esseling beiden met kennisge
ving.
De Voorzitter de heer Kolff opent de ver
gadering en verzoekt den Secretaris de no
tulen voor te lezen waarna dezelfde worden
goedgekeurd.
Aan de orde is ingekomen stukken.
a. Een schrijven van heeren Ged. Staten
goedgekeurd terug ontvangen, supietoir ko
hier Hondenbelasting.
b. Goedgekeurd twee raadsbesluiten be
treffende de gemeentebegrooting. Van het
zelfde college goedgekeurd terug ontvangen
twee verordeningen ten eerste winkelsluiting
en ten tweede herbergsluiting, vervolgens
goedgekeurd terug ontvangen eene verorde
ning om den raad voortaan te openen met
gebed. In verband hiermede vraagt den Voor
zitter de leden of zij een Ontwerp hebben
van het gebed, wat door den heer Alblas
aan den Voorzitter wordt overhandigd. Doch
de Voorzitter verzocht den heer^lblas dit
voor te lezen 't welk luid als votgd:
„Almachtige God! wij bidden U om Uwen
algenoegzamen zegen bij de vervuiling der
werkzaamheden die ons zijn opgelegd,
schenk ons wijsheid en voorzichtigheid.
Verlevendig in ons het diep besef van onze
afhankelijkheid van U en doe onze beraad
slagingen strekken tot behartiging van de
ware belangen dezer gemeente." Amen.
Daar de Voorzitter ook een ontwerp heeft
en daar dit precies overeenkomt stelt de voor
zitter den raad voor dit aan te nemen waartoe
woidt besloten. x
Verder deeld de Voorzitter mede dat goed
gekeurd van Ged. Staten is terug ontvangen
de bouwverordening en een verordening erf
pacht, Verder is terug ontvangen Gemeente
begrooting 1918 waarin zij gewijzigd willen
hebben den post distributie f 6000 dit te
brengen op f 3,— per inwoner en za! dit thans
bedragen f 13000 waarop de Voorzitter mede-
deeld dat dit eene wijziging op de "begrooting
tengevolge heeft van f 1470. Deze wijziging
wordt op verzoek van den Voorzitter door
den Secretaris voorgelezen en de volgende
posten te verminderen als volgt: straatver
lichting met f 470, straten f 300, pompen en
riolen ieder met f 200. Deze wijziging wordt
door den raad goedgekeurd.
Verder is ingekomen een schrijven van de
gasfabriek Ouae Tonge, betreffende het
plaatsen van een lanlaarn bij 't Panhuis. Na
dat dit door den Secretaris is voorgelezen
blijken de kosten onder de gegeven omstan
digheden zoo hoog dat de Voorzitter den raad
voorstelt om daar voorhands nog af te zien
waartoe wordt besloten.
Daarna deeld de Voorzitter mede dat is
ingekomen een schrijven van de vereenigde
gasfabrikanten inhoudende herziening salaris
regeling van den Directeur. De Voorzitter
stelt voor dit voor kennisgeving aan te ne
men waartoe wordt besloten.
Hierna stelt de Voorzitter voor om een
geldleening aan te gaan voor de distributie,
groot f 6000, doch daar er Vio afgetrokken
mag worden, bedraagt de leening f 5400,
aflosbaar in 9 jaar. Hiertoe wordt besloien.
Daarna heeft nog een kleine wijziging in
de gemeentebegrooting 1917 plaats van twee
posten, een van f 100 en een van f25. Wordt
goedgekeurd.
De cople van Ingezonden Stukken, die niet ge
plaatst zijn, wordt niel teruggegeven.
Buiten verantwoordelijkheid van Redactie
en Uitgevers.
Mijnheer de Redacteur!
Beleefd is mijn verzoek, onderstaande voor
mij, ais ingezonden stuk te willen plaatsen,
bij voorbaat mijn dank.
Er is op Middelharnis eene veiling, de
landbouwer is verpiicht aldaar een monster
van zijn partij uien te brengen, die hij wer.scht
te verkoopen.
Nu weet ieder, dat eene ui of juin genoemd,
niet iets is, wat zooals bijv. lucifers, in eene
fabriek gemaakt wordt bij duizenden, allen
groot, even dik en van dezelfde kwaliteit.
Een ui is nu toevalligerwijs eene vrucht, een
voortbrengsel der natuur, die groeit, groot en
klein en van verschillende kwaliteit. Vroeger,
d.w.z. voordat de veiling bestond, verkocht
de teler zijn uien aan commissionairs, han
delaren of beurtschippers, die op het eiland
Flakkee woonachtig waren. Dan kwam de
kooper bij den teler aan huis of ontmoette
hem op eene beurs en kocht dan van hem
de uien. Was de teler beslist een vertrouwd
persoon, in het oog van den kooper, dan werd
wel eens gekocht op het woord, dat het uien
van prima kwaliteit waren, doch bestond er
eenigen twijfel over de kwaliteit dan ging de
koopman naar de putten zien en zoo werd
dan de koop gesloten.
Na dat de koop dan gesloten was, had de
kooper dus geen aanmerkingen meer maken,
daar hij geen monster, doch de heele partij
uien had kunnen bezien.
Uien is een artikel, dat hee! slecht op mon
ster verkocht kan worden, omreden het tot
de zeldzaamheden behoort, dat het monster
evenredig de partij is, daar eene put uien
heel goed op twee of drie plaatsen wei heel
goed eerste, tweede en derde kwaliteit kan
zijn, tot staving hiervan kan ik hieraan toe
voegen, dat verleden week een landbouwer
en zijn knecht elk een monster uien op de
veiling brachten, en wel van dezelfde put
uien, welke monsters op de veiling gekeurd
werden en wel met het eigenaardig gevolg,
dat het eene monster was A kwaliteit en het
andere monster B kwaliteit. Nu zou ik wel
eens aan ieder weldenkend mensch de vraag
willen stellen, of zulke toestanden houdbaar
zijn? Hoe moet die man, die A kwaliteit moet
leveren, nu uien leveren van de put, waarin
ze een monster van B kwaliteit geplaatst
hebben
Vroeger behoorde het tot de zeldzaamhe
den, indien de producten niet naar genoegen
geleverd waren en waarin vond dat zijne oor
zaak Omdat er toen een band bestend tus
schen kooper en verkooper, de verkooper
dacht bij aflevering, als ik mijne producten
goed en behoorlijk klaargemaakt aflever, dan
komt de kooper beslist bij mij terug, als hij
weer order heeft om te koopen en geeft hij
mij eene goede prijs. De kooper meende
bij ontvangst der producten, ik wil goede
waar betrekken, doch als deze dan ook wer
kelijk goed is, maak ik zeker geen aanmer
king, want als dan diezelfde teler weder iets
te koop heeft, krijg ik hoogstwaarschijnlijk
de voorkeur. Welke gevolgtrekking kunnen
wij dus hieruit maken
Deze, dat kooper en verkooper bij onder-
handschen handel beiden elkander verstaan en
terwiile zijn. Wat geheel anders is de handel
op heden. Nu hebben kooper en verkooper
met elkander niets uitstaande, men weet nooit
van te voren aan wieii men zal verkoopen en
doet men daardoor dikwijls zaken met per
sonen, met wie men in normale tijden niets
te maken zou willen hebben.
Ais bijv. kooper en verkooper deze week
kwestie hebben gehad over de aflevering van
het product kan het voorkomen, dat diezelfde
persoon van dienzeifden teier de daaropvol
gende week weder diens product afmijnd.
En dat juist bevordert de samenwerking
in den handel niet.
Zoo ook het invoeren van A en B kwali
teit. Sedert dit systeem in toepassing is ge
bracht, is er aanhoudend kwestie bij het af
leveren der uien. Over het ontstaan der uien-
en peenoorlog wil ik hier niet lan ger uitweiden,
maar wel, hoe deze kan verdwijnen, om plaats
te maken voor den vrede van weleer.
Dan is de. eenige en ware weg, om den
tusschenhandel, die momenteel geheel uitge
schakeld is, weder in het leven te roepen,
zoodat het den teler vergund worde, zijn pro
duct op de veiling of aan handelaren, of aan
commissionairs te verkoopen, zooals hij dat
zelf verkiest, met dien verstande, dat de koo
per toch verplicht is, het door hem gekochte
op de veiling ie verkoopen.
Nimmer schreef ik in eene courant over
zaken, ditmaal wil ik eene uitzondering ma
ken, nu er binisen 8 dagen reeds twee malen
ongeregeldheden op de veiling plaats hebben
gehad, die natuurlijk altijd in het.nadeel van
den producent zijn.
Mogelijk komt dit schrijven ook nog in
handen van de Heeren der. Groenten-Centrale
of andere autoriteiten, die het in hun macht
hebben, een groote weldaad aan het meeren-
deel der bevolking van Flakkee te bewijzen,
door het daarheen te leiden, dat de teler zijn
product kan verkoopen naar eigen keuze aan
handelaar of op de veiling, desnoods aan den
handelaar per gezegeld contract, wat dan
geregistreerd wordt, zoodat er nimmer fraude
plaate kan hebben.
Na het in werking treden van deze bepa
lingen zullen de reëele handelaren en telers
weder als voorheen zaken met elkander kun
nen drijven in de beste harmonie.
Hopende, dit schrijven tot het gewenschte
resultaat moge leiden, teeken ik,
Hoogachtend,
UEd. dw. dn.,
M. DE HAAS.
Sommelsdijk, 6 December 1917.
Aan de Redactie der Maas- en Scheldebode.
Af./
Mag ik voor onderstaande regelen beleefd
een plaatsje vragen in Uw blad. Bij voorbaat
mijn dank.
AAN HET NEDERLANDSCHE VOLK!
Landgenooten,
Buiten onze grenzen woedt de oorlog en
binnen onze landspalen nemen zorg en nood
hand over hand toe.
Er is gebrek aan graan.
Er is gebrek aan kolen.
Ons broodrantsoen is reeds minder dan in
sommige oorlogvoerende landen zelve.
Ouders moeten het vragen om brood hun
ner kinderen, onbeantwoord laten. En de
arbeider kan zich voor zijn arbeid niet vol
doende voeden.
Straks moet het vee in de stallen worden
afgemaakt, omdat het voeder op is.
De mensch heeft nauwelijks genoeg en
het vee lijdt gebrek.
De' voorraden nemen af rijst is er bijna
niet meer en de aanvoer staat stil. Ame
rika houdt onze graanschepen reeds maanden
lang vast. De honger klopt aan menige deur!
Zóó gaan we den winter in.
En als de kou nijpt, zal in menigen haard
geen vuur zijn en in menig huis zal geen
warmte zijn.
Want de kolen zijn duur.
En de kolen zijn schaarsch.
Fabrieken,- die onmisbare producten voort
brengen, zetten reeds hier en daar stop
wegens gebrek aan grondstoffen [of kolen
het verkeer is tot het uiterste beperkt. En
ook de kolenaanvoer is gering, onzeker en
ongeregeld.
De werkeloosheid neemt daardoor hand
over hand toe.
Zóó gaan we den winter in
Een winter* van zorg en een winier van
leed.
Medeburgers
Nu is zuinigheid geboden.
Nu is het noodig ons graan en onze kolen
op de zuinigste wijze aan te wenden, opdat
we zoolang mogelijk voedsel, opdat we zoo
lang mogelijk warmte, we zoo lang mogelijk
werk hebben.
En ondanks dit alles, worden er nog steeds,
week in week uit, groote hoeveelheden voe
dingsstoffen voor mensch en dier, groote
hoeveelheden kolen, vernietigd en nutteloos
verspild, ja erger, ten verderve van de ge
zondheid en welvaart gebruikt.
Want in Schiedam branden nog steeds de
vuren onder de ketels der jeneverstokerijen
en elders werken de bierbrouwerijen nog
steeds door.
Zij verwerken graan tot alcohol, zij geven u
drank voor brood.
Nog pas verklaarde de Regeering, dat de
branderijen 41 0/° graan ontvangen van hun
normale verbruik.
Weet ge, wat dit zegt
In 1913 verbruikten de branderijen 1 millioen
HL. graan. Thans ontvingen zij dus nog
8000 H.L. per week.
Dat staat gelijk met het broodrantsoen van
4 a 500.000 menschen, dat is 7lj2 van ons
dagelijksch broodgebruik, dat is ons rantsoen
van een halven dag per week.
Moet dat nog langer zoo doorgaan
Thans stroomen reusachtige hoeveelden
jenever vanuit de branderijen over onze ste
den en dorpen, waar gebrek i3 aan brood en
aan kleeren en aan schoeisel, maar niet
aan jenever, waar van alles is gerantsoeneerd,
behalve de jenever.
In onbeperkte hoeveeiheden kan er ge
dronken worden. En wordt er gedronken!
Ondanks den ernst der tijden, neemt het
drankgebruik schrikwekkend toe.^De accijns
bracht van 1 Januari tot 1 October ruim 3
millioen meer op dan het vorige jaar en was
hooger dan ooit te voren.
De kroegen zitten vol en Schiedam vult
de leege glazen.
Medeburgers! daar moet een einde aan
komen.
Thans doen wij een beroep op U.
In ons aller belang
Heipt ons de alcoholindustrie te beperken.
Wij roepen U op tot den strijd tegen de
graan- en kolenverspiliing.
Wij roepen U op tot den strijd tegen het
drankmisbruik.
Toont, dat het U ernst is daarmede, door
in dezen geweldigen tijd van jammer en van
wee, van nu af, metterdaad te breken met
de drinkgewoonten en het voorbeeld der
'onthouding te geven.
Ook zij, die onder gewone omstandig
heden niet tegen een matig gebruik van
alcohol verzetten, mogen beseffen, dat het
thans niet slechts misdadig is onmatig te
zijn, maar even zeer, dat het onverantwoor
delijk is geld te besteden aan een prikkel,
die slechts kan worden verkregen ten koste
van het voedsel, waaraan het Vaderland ge
brek heeft.
LAAT STAAN DEN BORREL!
TOT HEIL VAN U EN GANSCH HET VOLK
Namens de Afd. Dirksland der
Ned. Ver. tot a. v. Alch. Dranken.
P. DIJKGRAAF, Secretaris.
Dirksiand, 4 12-17.
