voor de Zaidltollnndselae en Zeeaw§elte Eilanden.
II© Oerlofg.
Woensdag 28 November 1917
828i® Jaargang N°. 2341.
dntirevolutimmr
Orgaan
iiMin.
BK.Nl.lL
IN HOC SIGNO VINCES
DIJK.
ilaar"
KEUZE
TERDAM,
BUITENLAND.
sten. H6öè
soor-
W. BOEKHOVEN Zonen,
Alle stokken v©®r de üedaetle bestemd, Advertenffën eis verdere Administratie franco S®e te aeodeai aan de Htgevefs.
gereed
nit.
meer te
daarom
vu
morgen van
12801
middag van
■T
"elephooB 4
1245Ö
an f 100
ivember.
.13
3 27
,©.69
015
0 39
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 50 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 4.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
S O M M E L S D IJ K.
Telefoon Intercommunaal No. 2.
ADVERTENTIËN 12«/s Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel.
DIENSTAANVRAGEW «n DIENSTAANBIEDINGEN 5» Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën werden ingewacht tot DINSDAG- en VRI|DAQMQRGEN 10 UUR.
wat daar ge
el vanaf
wereld".
«Idea. Veerea
aldea. Kapok-
rmeobelra ea
Iden 1 Deken
U. 13500
ei wasset
wereld"
r.™-..-..—
hebt en over-
vanaf
eeg,
astelKapok-
22 gulden,
i ea gewaste
Bedden hevea
TRA CADEAU
9748
sckapsdoozta,
ouder pannen,
slackterg be-
Bietenrieken 5
Inwaakkulpjes,
n halve H. L.,
en Rieken.
ÏD.
toer gevestigd
edert 1994.
Me. 9
13845
ig etc.
BErOlIfU
BANK.
sn 2—4 uur n.m
«kantoer,
D. MEUDE.
EEeetan.
'rolongatlëa.
a vaa geiden i
vast tc (teilen
Uit 't Voorloopig Verslag over Hfd -t. 5.
(Binnenl. Zaken.)
Het afdeeiingsondenoek heeft aanleiding
gegeven tot de volgende beschouwingen en
opmerkingen, die we voor ditmaal om bij
zondere redenen willen overnemen,
We leien dan in Bijlage A 't vo'gende
Burgemeestersbenoemingen.
Verscheidene leden vestigden er de aan
dacht op, dat voorai in de tegenwoordige
omstandigheden gebleken was van hoeveel
belang het voer een gemeente i3 een kun-
J fr\ dmen en voortvarende»! burgemeester te be-
v - jitten. Gebroken d ent te worden met het
stelsel het burgemeestersambt te beschou
wen als een honoraire betrekking, waar
voor niet in de eerste plaats kennis, doch
de beschikking over geldmiddelen wordt
vereischt omdat hot ambt soo slecht wordt
bezoldigd, dat onbemiddelde personen voor
eene benoeming niet ia aanmerking kunnen
komen. De betrekking neemt, wasneer xij
goed wordt vervuld, in eenigiks belang
rijke gemeenten, seer zeker in dete tijden,
de werkkrach vau den Iunctionare3 vrij
wel geheel in besleg Eene benoeming van
een praktiserend geneesheer aan het hoifd
eener gemeente van beteekenis, als onlangs
geschiede, is dan ook reeds om die reden
af te keuren en stelt de nadeelen der on
voldoende b it 'ldigitg in het licht. Bij het
Koninklijk besluit der benoemkg werd de-
sen b urgemeester de bevoegdheid gegeven
de praktijk als geneesheer te blijven u.t-
oefenen; men vroeg of het juist was, dat
de titularis desa bevoegdheid als voor
waarde voor sijue benoeming had gesteld,
Eenige leien meenden, dat de salarissen
moesten worden vastgesteld door de Kroon
en bevalen eene wel-wijziging in dien geest
aan. Anderzijds werd dit denkbeeld bestre
den ea de wenseheiijkkeid betoogd, dat Ge
deputeerde Staten tea deie hun invloed be
houden. Door de hier aan hetwoortf jij tide
leden werd aanbevolen de bijdragen be doeld
in art. 10 van de wet van 24 Mei 1897
Staatsblad to. 156), te vesboogen; langs
dozen weg zou het üoel spoediger worden
bereikt.
Sommige leden meenden, dat verbetering
der bezoldiging ea d e tengevolge verrui
ming der keuza sullen intreden, indien sa
menvoeging van gemeenten plaats heeft. Bij
samenvoeging souden ook de secretarissen
en de ambtenaren ter secretarie die over
het algemeen te laag bezoldigd worden,be
ter gesalarieerd kunnen worden. In vele
gemeenten lijn ia de laatste j -.ren Regee
ringsmaatregeleu g brekkig toegepast om
dat voor de geringe bezoldigingen geen ge
schikte krachten zijn te krijg n. 0 vo d,ende
keunis van vele burgemeesters heeft bij de
uitvoering van de Distnbutioutiewet o.m.
herhaaldelijk totcomptabiiite.tsq iaestiesge
leid. Er sijn tal van kleine gemeenten waar
voor de samenvoeging ook in ander op
zicht eau groot v ordeel zoude zijn de om
standigheden, waaronder wij leven, hebben
meer dan ooit op de gemeenschappelijke
belangen vaa verschillende grensgemeenten,
die met eenhei i van bestuur gebaat zoudee
zijn, de aandacht gevestigd. ïn vele geval
len is samenvoeging een socia'e noodzake
lijkheid, Als voorbeeld werd Enschedé ge
noemd, welke g meente geheel door Lon-
neker wordt omkneld en in hare ontwik
keling wordt belemmerd. In verband met
den afloop van het proces over de veront
reiniging der Twinktlsche beek heeft En
schedé een vloeiveld noodig voor het fa
briekswater, doch kan de gemeente daarin
niet voorzien, doordien Lonneker weigert
daartoe mede te werken, Ook verzocht men
te worden ingelicht over de houding van
den Minister ingenomen tegeaover de .tap
pen van Gedeputeerde Staten van Gronin
gen totvereenig.ng van de gemeenten Hooge-
■and en Sappemeer. Voorts zoude bij eene
op ruime schaal toegepaste samenvoeging
van gemeenten de kostbaarheid van afzon
derlijke administration, die voor gemeenten
van slechts enkele honderden zielen zwaar
moet wegiii, worden vermeden.
In verbind met hét vorenstaande ver
zochten sommige leden, de Regeering een
systematisch onderzoek in te stellen naar
de mogelijkheid en de noodzakelijkheid van
samenvoeging van gemeenten.
Ook waren ec-nige leden van meesing,
dat de burgemeesters-vacatures beter zou
den worden vervuld, indien daarbij de ia-
getetenen medezeggenschap hadden. Thans
wordt hun belangea jr-.etisch alleen san-
dacht gewijd in het advie3 van den Com
missaris der Koningin. Wetswijziging in
dien zin, dat de ingezeten invloed hebben
op de keuze, werd dezerzijds aanbevolen.
Zoolang deze echter uitblijft, is het redelijk
dat bij benoem'Tgen de algemeeae geest, die
ter plaatse heerschr, in aanmerking wordt
genomen. Er waren leden dis meenden,z eh
in hunne opvatting dat de Minister daar
mede rekening houdt te hebben vergist. Zij
wezen er op dat te Sappemeer, eene voor
uit sir wende en democratisch getinte ge
meen! e, een burgemeester van conserva
tieve beginselen is beroemd. De mogelijk
heid werd geopperd, dat deie betrekking
voor den titularis als leerschool mostt die-
den voor een volgende burgemeestersfui c-
tie elders. Dit koa niet worden goedgekeurd.
Andere leden hadden niet den indruk ge-
kregen dat de Minister zich er op zoude
toeleggen bij burgemeestersbenoemingen met
den geest vau de meerderheid der bevol
king rekening te houden. Door hem is toch
in tal van gemeenten van overwegend po
litiek Christelijks richting de benoeming
van een vrijzinnige bevorderd Gewezen werd
op Hoerde. Doornspijk Zalk, Groo-.-Ammers
en Langerak. Gaarne zouden zij intusschen
naar bedoelde opvatting zien gehandeld.
Verscheidene leden konden zich met een
medezeggenschap der ingezetenen in de be
noeming nut vureenigen. Zij gaven aao eene
benoeming door de Regeermg ver de voor
keur boven gemeentelijke keuze wiji eerst-
htd elde wij^e van aanstelling meer waar
borgen geeft voor eeue onafhankelijke en
onpartijdige vervullirg van het ambt.
Voorts werd er door sommige leden, naar
aanleiding van bovenstaande beschouwin
gen, op gewezen, dat het voor eene behoor
lijke uitoefening der taak niet ia do eerste
plaats aankomt op administratieve kennis
maar karak er en takt. Om die leden zou
bijv. een stolsel, alieen gediplomesrdeu voor
de betrekking in aanmerking te doen komen
geenszins aaubaveiing verdienen. Zoodanig
stel.el zou juist seer geschikte krachten
van eene benoeming uitsluiten. Ook ver
rotte men zich tegen het d nkbeeld ter ver
krijging van meer gesch ku funot ouarisseu
gemeenten te vereenigen Daartoe zoo zei
den zij, mag slechts worden besloten als
de plaatselijke omstandigheden het wensche-
L,k maken.
Vervolgens werd hieibij de vraag ter
sprake gebracht, of bij de benoeming van
den burgemeester van Groningen art, 8 van
de Instructie voor den Commissaris des Ro
llings (Koninklijk besluit vaa 27 Septem
ber 1850 Staatsblad no 62) is nageleefd.
Immers de nieuwe titularis werd benoemd
bij een besluit vau dezelfde dagteeking als
waarbij de aftredende burgemeester tot Com
missaris der Koningin in de provincie Gro
ningen werd benoemd, en uit zijn eerstge-
raeide functie werd ontslagen Staatscourant
van 11 September 1917, no.212). Dezeheeft
de in art. 8 bedoelde aanbevelingslijst niet
kunnen inzenden.
Naar aanleiding hiervan werd nog de op
merking gemaakt, dat eene vervulling van
dergelijke betrekkingen zonder het geven
van gelegenheid aan daarvoor geschikte
personea zich voor eeue benoeming aan te
bieden, niet is aan te bevelen. Men zoude
met het oog hierop gaarne zien. dat aan
vragen om ontslag in de Staatscourant
zouden worden gepublieeerd.
DE TOESTAND.
Deze week bepaald weinig nieuws.
De Engelschen hebben hun offensief bij
Kamerijk voortgezeten zijn er in geslaagd om
plaatselijke vorderingen te bevechten. Voor
al Westelijk van Kamerijk, in de streek van
Bourlon, hebben zij eenig terrein gewonnen,
dat tengevolge van de verbitterde tegenaan
vallen der Duitschers, gedeeltelijk weer ver
loren ging.
De Franschen hebben op den rechter-Maas-
oever een aanval ondernomen. Zij hebben
naar zij melden, eveneens na een korte artil
lerie-voorbereiding, dus min of meer door
verrassing de eerste en tweede Duitsche Unie
genomen in de streek van Samogneux, over
een front van 37s K.M.
In Italië een merkwaardige lange voortduur
van den stilstand aan de Piave-linle. Volgens
de „Köln. Ztg." wordt daar echter een voort
zetting van het Duitsche offensief binnen af-
zienbaren tijd verwacht.
De nieuwe Russische regeering heeft, aan
haar belofte gestand, geheime diplomatieke
stukken openbaar gemaakt.
Dit zou geschieden in een Geelboek. We
hebben nu nog slechts een uittreksel van
een telegram van het Peterburgsch Agent
schap, en dat telegram zal wel weer niet
meer dan een uittreksel van het Geelboek
zijn; maar wat we nu reeds weten over de
plannen tot verdeeling van Voor-Azië en
dergelijke wekt verlangen op naar een nauw
keuriger kennis van de publicaties, zegt de
N. R. Ct.
De Russische regeering, optredend voor
een algemeenen vrede, en een algemeenen
wapenstilstand, scheen niel geheel consequent
toen zij haar opperbevelheöber last gat met
de vijandelijke bevelhebbers over een wapen
stilstand te gaan onderhandelen. Dat zou
toch op een afzonderlijken wapenstilstand
uitloopen.
De opperbevelhebber, zoo heette het, wei
gerde en werd afgezet.
De Vorwaerts geeft aan de hand van de
Neue Freie Presse een andere lezing, vol
gens welke de opperbevelhebber (Doechonin)
met geweigerd heeft en ook niet is afgezet,
en hij geen andere last heeft gekregen, dan
om over een algemeenen wapenstilstand met
alle legeraanvoerders te onderhandelen.
VOOR JERUSALEM.
Het is zeker niet te veel gezegd, dat de
gansche christenheid met belangstelling de
opmarsch volgt van het Engelsche leger in
Palestina. Generaal Alenby rukt snel op, na
dat hij de sterke sperstelling bij Gaza om
getrokken is. Het gebergte zooveel mogelijk
overvleugelend, de woestijn vermijdend, snelt
hij met zijn troepen door het land der Phlli-
stijnenGaza, Gath, Askalon zagen hem voor
hun poorten verschijnen en al verder rukt hij
op; naar Jaffa, rechtsaf van het spoorweg
kruispunt naar Jerusalem, terwijl zijn rech
tervleugel voor Hebron de palmstad staat.
Alenby staat nu voor de „opgangen naar de
hoogte", die naar Jeruzalem voert.
Jeruzalemeens koningin van het oosten,
nu een bedelares onder de steden. Eens de
burcht Davids, toen de stad des grooten ko-
nings, nu vertreden van de heidenen.
Wanneer het er de tijd voor was, zou deze
gebeurtenis, Alenby met zijn leger voor Je
ruzalem, het onderwerp kunnen zijn voor een
heldendicht.
Want Jeruzalem is de stad der volkeren
Christen, Jood en Arabier voelt zich aan haar
verbonden. Judea, Palestina is het Heilige
land van weleer, maar ook het Kanaan der
Israëlieten, In dat land en voor die stad wordt
nu de banier van een christenland ontplooid,
de Halve Maan zinkt weg achter de bergen
van EfraïmPalestina wordt den Turk ont
rukt.
De aandacht van Christen en Jood wordt
geboeid door het tafereel dat zich daar ont
rolt. Beide buigen zich voor die wondere
profetiën in grimmige taal, die als zoovele
bliksemstralen het heilige land vau weleer
en de koningsstad hebben verteerd en het
oude volk verjaagd over den aardbodem.
Jood en Christen zien voor hun geestesoog
oprijzen het land vloeiende van melk en honig,
het volkJehova's oogappelde stad om
ringd door bergen, sterk, schoon, toenemend
in glans en schittering, de koningsstad.
Dan komen de schaduwenJeruzalem wendt
het oog naar Sodomzij boeleert met haar
verleiders. De profeten waarschuwen, zij ont
werpen het donker, angstwekkend tooneel.
Dan wordt weggenomen „het sieraad der
kousebanden, de netkens, de maankeng; de
ringen en de voorhoofdsierselen."
Op het land ging de doorn en de distel op
ophel en de wachttoren werden spelonken.
De verdervers werden tegen haar uitgezon
den, elk met zijn gereedschapde uitgelezen
cederen werden omgehouwen en in het vuur
geworpen.
De poorten treurden en droegen leed, de
dochter Sions was ledig gemaakt en zat op
de aarde.
En vele heidenen gingen voorbij de stad
en zeiden, een ieder tot zijn naastewaarom
heeft de Heere aldus gedaan aan deze groote
stad
Met het antwoord „omdat zij het verbond
des Heeren, haar Gods heeft verlaten, en
heeft zich voor andere goden nedergebogen,
en die gediend."
Het was het Jeruzalem dat de profeten dood
de; de bloedstad, over welke de oordeelen
kwamen.
De Christen ziet nog een later tafereel.
Buiten de muren der stad wordt een kruis
opgerichteen man, om stuwd door vreemde
soldaten en krijschend volk wordt door de stra
ten geleid, wordt aan het hout genageld. Jeru
zalem wierp den Redder der wereld uit.
Dan gaat de dag geheel over in nacht.
De Romeinsche cohorden omzwermen de
stad, die als door een orkaan wordt verwoest
geen steen bleef op de anderen.
„Het land waarin zij niet geboren waren,
daar moesten zij sterven. En in het land, naar
hetwelk hun ziele uitgaat om daar weder te
keeren, daarheen zullen zij niet wederkeeren.'
Christen en Jood buigen zich over de won
dere profetiezij lezen verder hoe de wrake
vervuld zal worden en de grimmigheid ge
stild. Wanneer de vijand zeggen zalHa, zelfs
de eeuwige hoogten zijn ons ten erve gewor
den dan verandert het tooneel.
De bergen Israels wordt voorzegd, dat zij
weer vrucht zuilen dragen voor het volk Is
raels.
„Want zij naderen te komen.
Want ziet Ik ben bij u, spreekt de Heere
en Ik zal u aanzien. Gij zult bebouwd en
bezaaid worden. En Ik zal menschen op u
vermenigvuldigen, het gansche huis Israels,
ja dat geheelen de steden zullen bewoond
en de eenzame plaatsen bebouwd worden.
Want Ik zal hen uit de heidenen halen en
zal hen uit alle landen vergaderen en Ik zal
hen in hun land brengen
Zouden deze tijden nu in vervulling gaan
Generaal Alenby staat voor Jeruzalem. Pale
stina wordt aan de Turken ontrukt. De En
gelsche regeering beloofde aan het Zionisme
van Palestina een Joodschen staat te zullen
maken.
Zou dit Engelsche leger een kruistocht
doen? Zullen de voorzegde dingen nu ver
vuld worden
Wanneer het de tijd er voor was, schreven
we hierboven. Maar de tijd is het er niet
voor.
Eerstens vermelden de profetiën dat de
Heere aan Israël een nieuw hart en een
nieuwen geest zal geven „Zijn Geest in het
binnenste van hun".
Nu zien wij nog over dat volk „uitgegoten
een geest des diepen slaaps".
Want de Heere heeft gezegd„Daarom dat
dit volk tot Mij nadert met zijnen mond en
zij Mij met hunne lippen eeren, doch hun
hart verre van MiS doen, en hunne vreeze,
waarmede zij Mij vreezen, menschengeboden
zijn, die hun geleerd zijn daarom zal de wijs
heid zijner wijzen vergaan en het verstand
zijner verstandigen zal zich verbergen."
Christen en Jood zien met belangstelling
naar wat in het oosten gebeurt en als het
de tijd er voor was, zouden wij onsverheu
gen dat de Turk uit Palestina werd ver
dreven.
Maar de tijd, die de profeten voorzegden
is deze niet. Het leger, dat nu optrekt om
het Joodsche land te veroveren, zijn geen
kruisvaarders, maar Indiërs en negers.
Het Zionisme, aan wien nu betoften ",wer-
den gedaan, is niet de kern van het oude,
Godsvolk, maar is het tegendeel.
Het werk der wederbrenging, nu op touw
gezet, is niet Gods werk, maar menschen-
werk.
Het doel dat nagestreefd wordt is niet Gods
eere, maar eigenbelang.
Nuchter beschouwd is de opmarsch in Pa
lestina een politieke zet.
Engeland heeft behoefte aan beveiliging
van het Suez-kanaalhet heeft belang bij de
vernietiging van Turkijehet wenscht Pa
lestina, Mesopotamië, Arabië en Perzië te be
zitten uit koloniaai belanghet wil Duitsch-
land beletten over land Indië en Afrika te
bereiken.
Maar er is nog meer.
Engeland's gezag is in het westen aan het
tanen. De geweldige slagen der Centrale le
gers verpletteren een voor een zijn oorlogs
illusies. Engeland heeft voor eigen volk een
prestige, een overwinning noodig. En het heeft
behoefte aan geldaan crediet, want het stak
zich diep in de schuld.
En deze beide doeleinden bereikt het in
Palestina. De verovering van Jeruzalem her-
steldt wellicht het geschokt vertrouwen in
eigen land e* de belofte aan het Zionisme
verzekert Engeland de sympathie en den
steun van de Joodsche geldmacht, de groot
ste van heel de wereld.
En daarom, bij alle belangstelling die ons
dezen veldtocht inboezemt en welke herin-
neringen de plaatsnamen ook wakker roepen,
een aureool omstraalt Alenby niet. De veld
tocht is slechts een zet op het groote wereld
schaakbord.
(O. C.)
In het Zwecdsche blad „aftonöladet" van
17 November vinden wij eene interessante
samenvatting van de broodrantsoenen, zooals
die ihans in de verschillende landen der
wereld zijn vastgesteld, hetzij door invoering
van het kaartsysteem, hetzij dat men, zooals
b.v. in Engeland, de bevolking voorloopig
nog vrij laat, maar haar met alle macht
tracht te overtuigen, dat een bepaald ge
middeld broodverbruik per dag noodzakelijk
is. Uit deze samenvatting blijkt, dat van de
aangegeven landen, het toegestane brood-
verbruik het grootst is in Bulgarije, waar
het rantsoen op 500 gram is gesteld, ver-
volgens komt Denemarken met 315 gram,
dan Noorwegen met 285 gram, Duitschland
en Oostenrijk met 280 gram, Zweden, Ne
derland en Zwitserland met 265—250 gram,
Italië en Turkije met 250 gram en eindelijk
Engeland en Frankrijk, waar het maximum-
verbruik met 200 gram is aangegeven. Het
blad constateerd tenslotle, dat Engeland's
hongerblokkade tegen Duitschland in dit op
zicht Duitschland blijkbaar niet het sterkste
heeft getroffen.
Aan de "Frankfurter Zeitung" wordt
uit Stockholm geseind, dat volgens een door
het te Helsingfors verschijnende blad „Iswes-
pia" opgevangen draadloos bericht, van het
Peterburgsche revolutlonare militaire Comité,
de rust in de stad volkomen teruggekeerd
is. De progroms der diefstallen hebben op
gehouden. Dank zij de medewerking der
Roode Garde en van het plaatselijke garni
zoen kan de orde volkomen gehandhaafd
worden. Van alle fronten komen deputatie's
aan om zich van den waren toestand op de
hoogte te stellen. Volgens rnededeelingen van
de meerderheid der gedelegeerden schaart
het gansche leger zich aan de zijde van de
nieuwe machthebbers.
De „DAILY EXPRESS" ziet in de over
winning der maximalisten eene Duitsche over
winning, en geeft hiervan de schuld aan Ke
renski „De pro-Duitsche anarchisten heb
ben Petersburg in bezit genomen. Zoover de
hoofdstad betreft is aan de regeering van
Kerenski een einde gekomen. (Inmiddels
heeft zich de overwinding der maximalisten
voltooid. Red.) Wij hebben ons er steeds van
onthouden in deze kolommen kritiek uit te
oefenen, die eene ongeëvenaard moeilijke taak
nog slechts zou verzwaren. Thans mag ech
ter worden gezegd, dat Kerenski nooit blijk
heeft gegeven over de groote hoedanigheden
te beschikken, die noodig waren voor het
herstel der orde in Rusland. De extremisten,
die thans de macht in handen hebben, zijn
l
