Tweede Blad.
.lie Jttodiifj
Zaterdag 17 November 1917. No. 2558
Twee Bladen.
officieel gedeelte!
wm-M tuinbouw.
UIT DE PERS.
BINNENLAND.
8ÜITES1LAND.
ik) Tri 5 jT'-j xi'j.! 1 3 lite act
IN HOCSIGNO WSES
Dit nummer bestaat uit
«a', i S ii'f. ->
INRICHTINGEN, welke gevaar,
schade of hinder kunnen veroorzaken.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sommelsdijk brengen ter openbare
kennlaf, dat het verzoek van het Bestuur van
de polders loozende op de haven van Som
melsdijk, om op het perceel, kadastraal be
kend in Sectie D, no. 925 een bronsmotor-
gemaal te mogen oprichten door Gedeputeerde
Staten van de provincie Zuid-Holland is toe
gestaan.
SOMMELSDIJK, 13 November 1917.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Be 'Seeretaris, De Burgemeester,
Ir. GEELHOED. B0UMAN.
Opkoopen, vasthouden en prijsopdrijven
van fevénsmlddélen.
De Minister van Landbouw, Nijverheid
en Haitdei heeff'bij brief van 20 October
1,917 aan de Burgemeesters medegedeeld.dat
naarmate de economische moeilijkheden hier
te lande toenemen, de groep van personen,
die alle goederen opkoopen, waarvan op
prijsstijging gehoopt wordt, grooter wordt.
Niet zelden ook veroorzaken deze perso
nen daardoor moedwillig een tijdelijk gebrek
aan bepaalde goederen en daardoor een on-
noodige prijsstijging. Zonder in ook maar
één enkel opzicht een nuttige tusschenscha-
kel in den handel te'vormen, belemmeren
vorenbedoelde gelegenheidshandelaren in
niet geringe mate een zoo geregelde goe
derencirculatie, als ih deze tijden nog moge
lijk zou zijn.
Het is dringend noodzakelijk, ook om de
taak der regeering niet noodeloos te verzwa
ren, dat met kracht tegen dezen misstand
wordt opgetreden.
Op uitnoodiging van den Minister zal van
gemeentewege streng worden toegezien op
den opslag van goederen, welke niet in
overeenstemming is met een reëelen handel.
Nadrukkelijk wordt er de aandacht op
gevestigd, dat onder de tegenwoordige tijds
omstandigheden een dergelijke handel minder
geoorloofd is dan ooit en dat Lder, die zich
op deze wijze, hetzij aan vasthouding, hetzij
aan prijsopdrijving schuldig maakt, zich
blootstelt aan inbezitneming en daardoor aan
somtijds zèer aanzienlijk geldelijk verlies.
De inwoners worden aangespoord in de
gewenschte richting mede te werken door
dén Burgemeester mededeeling tè doen van
hunblijkenden onregtl matigen opslag van
goederen. Zij worden tot dat doei gewezen
op het feit; dat voor het goedgezinde ge
deelte der bevolking dé bestaansmoeilijkhe-
den ernstig en onfioocllg worden verzwaard
door de gewetenlooze praktijken van enkelen.
Sommelsdijk*, 15 November 1917.
De Burgemeester van Sommelsdijk,
- BOUMAN.
Gebruik van vetten in bakkerijen,
hotels', enz.
De BURGEMEESTER van Sommeldijk,
maakt bekend, dat de Minister van landbouw,
Nijverheid en Handel heeft verboden plant
aardige en dierlijke vetten pf samenstellingen
daarvan, behalve natuurboter, te verwerken
1°. in producten van bakkerijen of banket-
bakkeryen i
2\ in hotels, restaurants en daarmede ge-:
lijkstaande inrichtingen, bij het bereiden van
spijzen.
Sommelsdijk, 15 November 1917.
De Burgemeester voornoemd,
M BOUMAN,
Vordering peulvruchten oogst 1916 of ouder.
De BURGEMEESTER van Sommelsdijk
jnaakt ingevolge opdracht van den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel bekend;
dat alle houders van gele erwten (alle soor
ten), grauwe erwten (alle soorten), gele boo-
ngn (alle soorten) en witte boonen (alle soor
ten) /an <Jén oogst 1916 of ouder, verpilicht
zijn binnen tweemaal vier en twintig uur aan
den Burgemeester opgaaf te doen van de bij
hen aanwezige voorraden, anders dan voor
eigen huiselijk gebruik. Formulieren daarvoor
zjjn ten kantore van het Levensmlddelenbe-
tirijf verkrijgbaar.
De bedoelde voorraden worden ingevolge
art. 9, tweede lid, der Dlstributiewet 1916 in
bezit géiidmen.
Sommelsdijk, 15 November 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN,
De Export-Centrale.
(U i t v o e r - M a a t s c h a p p ij).
Iemand vraagt ons of de Export-Centrale
al ih werking is en stelt nog een paar vra
gen, dienaangaande, waarop we hier willen
antwoorden. Ja, de Export-Cetitrale of Neder-
landschè Uitvoer Maatschappij is inwerking
getreden op 16 October. Daags te voren wa-
reh benoemd de vijf directeuren dezer instel
ling, welke met een kapitaal van vijf millioen
gulden haar arbeid hoopt aan te vangen. Al
dadelijk was er voor ruim 4 millioen inge
schreven uit landbouwkringen door bemid
deling van het Nederl. Landbouw-Comité
voor 1 millioenuit landbouw-industrie-krin-
gen voor 3 ton; door bemiddeling van de
Kamer van K. en F. voor ruini 12 tondoor
den Ned. Bdnd van Graan- en Meelhandela
ren- voor f25.000, enz. De Ned. Handel-Maat-
schappij verklaarde het ontbrekende voor haar
rekening te willen nemen, opdat de oprich
ting zoo spoedig mogelijk kan plaats hebben.
üe zoo veelbesproken en zoo zeer bestre
den instelling is er dan. Ze doet echter nog
slechts voorbereidend werk. 't Spreekt van
zélf, dat vöor zoo'n lichaam de voorbereiding
niét gering is. Ook is het kantoor nog niet
ree, waarvoor het voormalige „Restaurant
Róyal" wordt ingericht. Voorloopig heerschen
timmerman en schilder nog oppermachtig.*)
Wat het eigenlijke doel is, en de beteeke-
nis Art. 2 der Statuten luidt De Vennoot
schap -hèeft ten doel: zoolang het goederen
verkeer 'mét' Het' buitenland als gevolg van
den oorlogstoestand zal zijn belemmerd; te
voorzien in- en tusschenkomst1 te verieenen
bij den uitvoer van goederen uit Nederland
én te bevorderen dat tegenover'dien uitvoer
goederen worden ingevoerd,'waaraan hier te
lande behoefte bestaat, alsmede alles, wat
met een en ander verband hófldt". 't Gaat
dus om goederen tegen goederen. En niet om
waardeloos of sterk in' waarde verminderd
Duitsch papier voor kostelijke Nederlandsche
waren. Voorts is'het te doen om'een over
zicht te'houden van hetgeen ons land uitgaat
en vafi hetgeen er inkomt. Ook straks na den
oorlóg zal zulk een overzicht in den eersten
tijd nog zeer noodig zijn. We zouden anders
gevaar loopen, dat ons landjcwerd leegge
zogen door de tiu oorlogvoerende naties, die
dan alles wat eetbaar is, en nog meer tegen
fantasieprijzén zouden opkoopen. Art. ill der
Statuten bepaald ook: De Vennootschap zal
van geen artikel den uitvoer bevorderen, dan
tot de maximale hoeveelheid, waartoe de
Minister-van Landbouw, Nijverheid en Han
del voor een bepaald tijdvak'machtiging tot
uitvoer heeftverleend".
Hoe lang de Maatschappij zal blijven be
staan is niet te zeggen. Dit zal geheel van
de omstandigheden afhangen. Er-waren van
alle zijden bezwaren ingebracht tegen de Ex.-
C. en toch ziet-men het vreemde verschijn
sel, cat ruiiii werd ingeschreven voor het
maatschappelijk kapitaal, niettegenstaande mét
nooit taeer dan vijf procent rente zal kunnen
krijgen. Dit zat wél ioo verklaard moeten
worden, dat dé belanghebbenden, nu de Maat
schappij toch tot stand kwam, allen een beetje
invloed willen hebben op den gang van za
ken. Wij gelaovèn echter, dat die invloed niet
groot zal zijft. Uit den aard der zaak berust
de gróote macht bij de Regeering. Uit art 3
zien we, dat over düur en hoeveelheid van
Uitvoer door de Vennootschap voorstellen
worden gedaan aan den Minister.
De besluiten betreffende de uitgifte van
schuldbrieven en "certificaten hebbende goed
keuring van den Minister noodig. Voor de
verschillende Ministers hebben Regeerings-
commissarissen zitting in dén Raad van Com
missarissen of de gedeiëgeeren Commissie
niet zónder goedkeuring van den Minister
mogen wórden uitgevoerd;1 dit is dus een
zuiver recht van veto voor den Minister. De
bal&ns, Winst- en verliesrekening wordt den
Minister van Financiën aangeboden, die ze
heeft goed te keuren. En Zdo voorts. Hieruit
blijkt o.i voldoende het karakter der Maat
schappij. Zelfs over de ontbinding hebben de
aandeelhouders niets te zeggen. De kroon
beslist en het Koninklijk Besluit, dat deze
beslissing inhoudt, wordt eenvoudig- aan den
Raad van Commissarissen meegedeeld. Op
den dag na die mededeeling zoo wordt
geacht is dan door de Algem. Verg. van
aandeelhouders tot liquidatie besloten. Dit
klinkt mal, maar hiertegen is o.L niets te zeg
gen, als men let óp het doei, der Maatschappij.
Dit doel, dat anders niet zou worden bereikt,
is tocheenheid en vastheid' van leiding in
deze voor ons land zoo uiterst belangrijke
kwestè van in- en uitvoer.
C. B.
Dit artikel was reeds geschreven, toen
de bladen meldden, dat de statuten der E.-C.
zijn goedgekeurd en de werkzaamheden se
dert eenige dagen zijn aangevangen.
Onze voeding en verbouw.
Voedermengsels.-* Men weet, dat volgens
besluit van den Minister van Land
bouw dato 18 Sept. de aflevering van gemengd
veevoeder is verboden. Behoudens te veriee
nen ontheffing. Reeds zijn 115 aanvragen
hiertoe behandeld: 59 zijn door de Toewij-
zings-Commissie geweigerd. De Commissie
stelt prijs op eenvoudige samenstellingen,
waarvan de waarde en de te betalen prijs
door de verbruikers gemakkelijk kunnen wor
den beoordeeld. Vermengingen met houtzaag
sel, gemalen krijt, meer dan de helft aan been-
derenschaafsel, gerstnaalden, gemalen stroo,
riet en kaf, grondnoten- en andere doppen,
werden door de Commissie afgewezen. Dat
gèeft dus een heele zuivering in den knoei
handel.
1. Voederbieten mangels; 2. koolrapen en
knoilen31 paardepeen. Voor den oogst 1917
is de prijs van 1 vastgesteld op f 22, van 2
op f 20, van 3 op f 24 per 1000 K.G. Met
de hooge kosten, aan deze verbauw verbon
den, is bij dé prijsbepaling rekening gehou
den. Voor het oogstjaar 1918 zullen volgens
bekendmaking dés Ministers belangrijk lagere
prijzen worden gesteld. Omdat het niet wen-
schelijk wordt geacht, dat men die producten
voor den handel gaat verbouwen op het beste
land en ten koste van veel kunstmest en ar
beid. Zal daardoor de teelt voor den handel
verminderen, dit zal -=~ oordeelt de Minister
voor de veehouders niet-hinde:es, omdat zij
zelf die produkten voor hun eigen behoeften
kunnen verbouwen op gescheurd grasland.
Boekweit voor eigen gebruik. Er was den
Minister van verschillende kanten verzocht
om den boekweittelers hun. oogst te laten,
houden. -Voor de volksvoeding was het totaal
van den oogst van geen 'groote beteekenis,
terwijl de zandboer, die reeds al zijn rogge
moet afstaan dan aithans zijn boekweitepap
en -pannekoek'kan blijven eten. Wij* bedoelen
natuurlijk het kleinste deel der zandboeren,
want de meesten verbouwen geen boekweit.
Op dat-verzoek-is een gunstige beschikking
gekomen aan eiken boekweitverbouwer wordt
voor eigen gebruik 1 H L. per gezin terug
gegeven, welke uiterlijk 1 Sept. 1918 verbruikt
moet zijn.
Tarwe en rogge zoo wordt nog eens
aan deze mededeeling toegevoegd —kunnen
niet worden gelaten. Op dit punt toont de
Minister dus zijn Friesche hoofd. Jammer
Varkensdistributie. Over 1916 zijn door de
Inkoop-Combinatie varkens geleverd aan 906
van de 1120 gemeenten, totaal bijna 78 mil
lioen K.G. varkensvleesch, per hoofd 12,62
K.G. Hierin is dus niet begrepen wat de ge
meenten zich door „eigen aankeop"verschaf
ten. Voegt men dit er bij en wal door de
slagers op vrije markt werd aangekocht dan
komt men tot 90 millioen K.G. Bij een ver
bruik van deze hoeveelheid en hetgemiddeld
slachtgewicht thans rekenend op hoogstens
60 K.G., zouden nu per jaar anderhalf milli
oen varkens noodig zijn, of 30.000 stuks per
week. Bij telling op 10 Augustus bedroeg
toem het aantal varkens ruim 30000, verdeeld
•ver 11000 varkenshouders (met 10 en meer)
vindt men'vooral! in de weidestrekem Wel
vindt men ook in de zandstreken in totaal
een groot aantal varkens, maar verdeeld an
der tal van mesters.
Intusschen is de mesterij in de zandstreken
enorm vermindefd.
C. B.
r> - i - t
Vakorganisatie.
Naast coöperatie,' die op 't platteland ge
meenschappelijk- zal kunnen geschieden, is
de vakorganisatie een machtige- beweging
tot opheffing van den arbeidenden stand-i In
de laatste jaren is hun positie juist daardoor
verbeterd.
„De werklieden mogen niet zonder recht
met eenige voldoening er op wijzen",—
zoo schrijft de „Standaard" idat hun
positie in de laatste jaren in een gunstigen
zin is gewijzigd. Dank zij ook den in
vloed, die van hun vakvereenigingen is
uitgegaan", r
Als voordeelen van die vakorganisatie
noemt ze het volgende:
„Door die vakvereenigingen stellen zij
aan de patroons hun voorwaarden, meer
malen ook met de uitgesproken of niet-
uitgesproken bedreiging bij niet-inwilligiug
tot werkstaking over te gaan;
zij sluiten collectieve (gemeenschappe
lijke) arbeidscontracten;
hun loonen zijn, vergeleken met 20 £25
jaren geleden, meer .dan verdubbeld
de arbeidsduur is verminderd.;
hun levenswijs is geheel veranderd en
verbeterd;
En deze ontwikkeling staat niet stil.
Niet het minst door de gewijzigde ar
beidsvoorwaarden met name- door de hoo-
gere loonen, kost het bauwen en herstellen,
het verven en stukadooren, het maken van
kleedingstukken,- enz. veel meer dan eenige
jaren geleden. Men kan er zich intusschen
•van verzekerd houden, dat die loonen niet
zoo licht -zullen dalen, veeleer dat zij nog
hooger zullen gaan en dat mede daardoor
alles nog duurder zal worden".
Door de meerdere verdiénsten ging de ver
effening van 1 den stand-der-arbeiders hand
in hand, zoowel wat levenswijze als hun be
kwaamheid en gevoel van verantwoordelijk
heid aangaat.
„Hiermede in overeenstemming is ook
de strijd, dien de meeste vakvereenigingen
voeren tegen het misbruik, zelfs tegen het
gebruik van sterken drank. Een werkman
n— zoo redeneert men heeft recht op
behoorlijk' loon, op een behoorlijk vrijen
tijd, op vaststaande redelijke arbeidsvoor
waarden doch die werkman moet dan ook
bij de uitoefening van zijn vak, in heel
zijn leven, blijk geven op dat recht aan
spraak te mogen maken. Geen rechten
zonder plichten". :.- v
Hetzelfde geldt ook wat betreft zijn strijd
tegen de werkeloosheid. Er - ligt een aan
klacht tegen hen, die, zoodra zij een paar
dagen zonder arbeid zijn; zich om gelde
lijke ondersteuning wenden tot een Steun
comité of tot andere min of meer phiian-
troplsche instellingen.
„Een degelijk vakarbeider, die voor zijn
rechten opkomt, zal het toejuichen, dat het
zich-zelven helpen gelukkig reeds bij enkele
werklieden op den voorgrond treedt; doch
hij zal er ook aan toevoegen, dat het moet
doordringen tot alle vakvereenigingen, tot
alle werklieden. Dat de uurloonen bij som
mige vakken, die 10 A 15 jaren in het
drukste seizoen ter nauwernood het vierde
van een gulden konden bereiken, thans tot
45 cents zijn gestegen, mag en kan den
flinkén werkman niet misgund worden
doch dan mag ook verwacht worden, dat
wanneer het minder gunstige seizoen is aan
gebroken en de werkzaamheden schaarsch
zijn, de stukadoor, de metselaar en de ver
ver niet op eens armlastig is, steun be
hoeft van een of ander comité. Hij heefl
tegen diê periodiek terugkeerende werk
loosheid in de gunstige seizoenen te sparen.
Ons durkt, dat het plicht is van de leiders
der vakvereenigingen om de leden daarop
te wijzen, hen op te voeden in de leer van
het zich-zelf helpen. De georganiseerde
werklieden moeten een voorbeeld zijn voor
de ongeorganiseerden; als zoodanig gaat
van hen groote invloed uit op heel den
stand der werklieden.
Goed voorgaan; doet goed volgen.
Op practische wijze kan de vakvereeniglng
dit doen door een werkloozenkas op te
richten, waarin de leden der vakvereeni
glng vrijwillig of verplicht bijdemeèste
vakvereenigingen bestaat terecht de verplich
ting wekelijks een contributie of een
premie storten.
Dit is nu een vorm van sparen, van zich
zelf te helpen, die groote waardeering ver
dient. De' Duitsche vakvereenigingen zijn
voorgegaan; in andere landen is men ge
volgd. Het duurde echter langen tijd, eer
het nieuwe instituut goede resultaten op
leverde. Dit moest hieraan worden toege
schreven, dat betrekkelijk slechts weinige
werklieden zijn georganiseerd. In 1912
waren in Engeland van de 18 millioen
werklieden nog.geen 4 millioen georgani
seerd. In Duitschland van de 13'/j millioen
ruim 3 millioen; in de Vereenigde Staten
van N. Amerika van de 22 millioen slechts
2V2 millioen; in Nederland van de906,641
slechts 169,414, niet veel meer dan '/«van
het aantal werklieden. Daardoor bleek de
kas bij ernstige werkloosheid niet instaat
om langer dan eenige dagen een behoor
lijke uitkeering aan de werkloozen te ver
strekken".
En dit nu gaf aanleiding, dat de gemeente
lijke overheid hier en daar steun ging bieden
door een bijslag te geven op de uitkeering.
De gemeente van Amsterdam is hiermee
begonnen, in navolging van Gent. Daarom
wordt dit bijslag-stelsel het Gentsche stelsel
genoemd.
Dit stelsel heeft vrij goed gewerkt. In tal
van gemeenten waren werkloozenkassen, met
bijslag van de Gemeente, opgericht.
„Toen echter de oorlog in Aug. 1914
uitbrak en onmiddellijk duizenden bij dui
zenden werklieden zonder arbeid waren,
bleek het ai spoedig, dat de werkloozen
kassen tegen zoo'n geduchte crisis niet
opgewassen waren. Min. Treub voorzag
dit en kwam daarom met zijn bekende
Noodregeling, waarin het aan de gemeente
of aan het gemeentelijk werkloosheidfonds
mogelijk werd gemaakt, dat ook,al mocht
de werkloozenkas niet meer kunnen uit-
keeren, niet slechts de bijslag maar ook
de uitkeering, dus geheel, het bedrag, aan
de werklooze leden uit te betalen, waar
tegenover het Rijk zich verbond om de
helft aan de gemeente terug, te betalen.
Dat de noodzakelijkheid Van vakorgani
satie op onze eilanden maar steeds meer
onder aile ajbeiders, met de hand zoowel
als met 't hoofd (n.i. de onderwijzers) steeds
meer ingezien worde opdat ook de voordeelen
mogen verkregen worden.
f til 353'■- 1 lip
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Een Scheveningsche logger tot zinken
gebracht.
Hedenmorgen zijn té IJmuiden door den
haringlogger Marien Bernardus YM. 203 aan
gebracht de opvarenden, onder wie 1 aoode,
van den .logger. Huibertje, Sch. 242, van de
reedeiij naaral. venn. voorheen Frank Vrolijk
te Scheveningen, schipper L. de Ruiter.
De Huiberlje lag gisterenmorgen te half
twaalf tusschen IJmuiden en Scheveningen
aan de haringvleet, en schijnt .eenige mijlen
in het versperde gebied geweest te zijn, toen
onverwachts een duikboot bovenkwam, die
zonder waarschuwing drie scho en op den
logger loste. Het eerste schot ging vlak langs
den boeg, het tweede trof dén logger boven
de waterlijn, doch het derde schot trof het
dek, en doede den scheepsjongen Groot veld
van Scheveningen. Toen de logger daarop nog
niet zonk, werd van de Duitsehe duikboot
een aantal bommen aan boord gebracht, waar
na de logger tot zinken werd gebracht.
De Ver. Staten en Méderland.
Reuter seint ons d.d.-heden uit Washing
ton dat het departement voor de voedsel
voorziening in onderhandeling ismetdebui-
tenlandsche eigenaren van voedingsmiddelen
die in New-York zijn opgeslagen. Het doel
dier onderhandelingen is, bedeelde voorraden
aan te koopen en ze in de Ver. Staten aan
de markt te brengen.
Naar het heet, zai Indien de goedkeu
ring (den Nederlandsche eigenaars, Red.)
niet wordt verkregen alsnog een uitweg
kunnen worden gevonden om dit resultaat
te bereiken.
De Amerikaansche ambtenaren wijzen er
op, dat onder de voedingsmiddelen in qtiaes-
tie een paar millioen bushels haver voorko
men, geconsigneerd aan kooplieden in Ne
derland. Volgens de (Amerikaansche) ambte
naren heeft Nederland als regel niet zulke
groote havervoorraden noodig gehad.
Duitschland, daarentegen wil haver heel
gaarne hebben. n.
Ook in andere Amerikaansche steden is
voor een waarde van verscheiden milioenen
dollars aan voedingsmiddelen (voor buiten-
landsche rekening Red.) opgeslagen.
Broodkaarten.
Minister Posthuma deelt in de begrootings-
stukken mede, dat verwacht wordt, dat ge
durende het eerste kwartaal van 1918 de
geldigheidsduur der broodkaarten nog 11 da
gen zal zijn, daarna 9 dagen.
DE TOESTAND.
Lloyd George's positieTs deze week lee-
lijk in beweging gebracht.
In het Lagerhuis heeft hij Woensdag reken
schap moeten afleggen over zijn opzienbare
en in Engeland wrevel opgewekte rede, die
hij Maandag te Parijs, na zijn terugkeer uit
Italië uitgesproken had. Asquith heeft van
hem die rekenschap geëischt.
Uit den tekst der rede immers blijkt dat
de Engelsche premier o.a. o»k de volgende
dingen zeide:
„Wanneer wij één kilometer ver in de
vijandelijke linies voortdringenwanneer wij
een dorp nemen en eenige honderden ge'- an-
genen maken, dan gaan wij ons te buiten
in betuigingen van bewondering, en dat
met recht! Want dat zijn de aanwijzingen
van onze overmacht en de waarborg van de
overwinning, die wij ten slotte behalen
moeten. Maar wat. zouden wij zeggen, wan
neer wij vijftig kilometers over de vijande
lijke linies voortgedrongen zouden zijn
wanneer wij 200,000 gevangenen hadden ge
maakt en den vijand 2500 stukken van zijn
beste geschut met een reusachtige hoeveel
heid munitie en proviand hadden ontno
men"]
Een dergelijke uitlating van een succes,
door den tegenstander behaald, wordt er
door een zoo hoog staand staatsman zoo
maar niet uitgeflapj, wanneer men niet in
een toestand van opgewondenheid verkeert,
of i,wanneer men opder den indruk van een
geweldig succes gekomen is.
't Is dan ook zoo erg geweest, dat de rede
geen onvoorwaardelijke goedkeuring in de
Engelsche bladen vond. Zelfs zij die het nog
het allermeest met Lloyd George eéns zijn
betreuren nog den toon der rede.
De Daily News heeft een kras hoofdarti
kel met den ondertitel; „George's bliksem
straal". Het is niet noodig, zegt zij, bij den
ernst van den toestand stil te staan, die dopr
Lio.yd George's rede geschapen is. Hoe men
de zaak ook bekijkt, zij is de betreurens
waardigste slag, die ons in dezen oorlog toe
gebracht is. Het is een slag, die menige over
winning te niet doet. Voor den vijand is hij
een aanmoedigiug en voor ons een ontmoe
diging, ja, hij is een misdaad, en die misdaad
is-.zonder weerga."
Ér zijn meer dergelijke uitlatingen van
bladen, doch onze ruimte gedoogd niet ze
alle op te nemen.
Welnu dan, Woensdag in het Lagerhuis
was Lloyd George zijn opgewonden stemming
waarmee hij uit Italië is gekomen kwijt.
Hij gaf rekenschap van zijn rede, maarop
een manier, die niet als rekenschap in den
vollen zin van het woord beschouwd kan
worden. Hij bepaalde zich er toe om de tech
nische samenstelling van den nieuwen opper
sten oorlogsraad der geallieerden uiteen (e
zetten en er den nadruk vooral op te leggen,
dat het nieuwe lichaam geen ingrijpende in
breuk maakt op dé autoriteit en het gezag
van de verschillende regeeringen en van de
mbitalre leiders. Het doel met de oprichting
beoogd was slechts, zoo verzekerde de eerste
minister, een centraal lichaam op te richten,
met de taak belast om voortdurend toezicht
te houden op de operaties te land en voor
gelicht door inlichtingen van alle fronsen door
plannen van de verschillende staven voorbe
reid „voorstellen" te doen voor het beier voe
ren van den oorlog.
Tegen die samenstelling van den niéuwen
oorlogsraad zal vermoedelijk geen lid van het
Lagerhuis bezwaar hebben; van eenigdicla-
torisch gezag, dat de raad krijgen zou, is
geen sprake. Maar men vraagi zich levens af,
of dat dan het lichaam is, dat voor de ge
allieerden de noodige eenheid van „leiding"
brengen moet, of dat de ééne leidende en
ingrijpende hand moet zijn, die den geallieer
den de zoo noodige en begeerde strategische
eenheid schenken zal. En ging zelfs de samen
stelling van zuikeén raad met zooveel moeilijk
heden gepaard, dat er ernstig sprake moest
zijn van het aftreden van den Engelschen
minister-president
Maandag zal het debat over de Parijsche
rede van Lloyd George worden voortgezet.
Mogelijk zullen nog wel ernstige grieven aan
den dag komen en nog wel andere bezwaren
worden gemaakt. Maar men heeft nu enkele
dagen voor „beraad en overleg en gelegenheid
om te overwegen welke gevolgen het zou
moeten hebben, wanneer men den eersten
minister zijn uitlatingen ten volle zou aan
rekenen.
V
Van de ontwikkeling der gebeurtenissen
in Rusland verkeert men in bijna volslagen
duister.
De meest uiteenioopende en tegenstrijdige
bijzonderheden worden gemeld, die niet de
minste gevolgtrekking toelaten.
Op het Iialiaansche oorlogsterrein zetten
de centralen hun krachtigen druk op het piateu
van de Zeven Gemeenten, ten zuiden van het
Sugana-dal voort.
In vergelijking niet de snelheid van hun
opmarsch naar de Piave vorderen de centralen
nu slechts langzaam op het bedoelde plateau
en ook Oostelijk van het Suganadal, hetgeen
op den toenemenden tegenstand van de Ita
lianen wijst.
Maar de centralen vorderen en brengen hun
stellingen langzaam maar zeker vooruit. En
met elke vordering wordt de flank-bedreiging
voor de Italianen, die achter de midden-Psave
standhouden, grooter en daarmede de waar
schijnlijkheid kleiner, dat de Italianen hun
stellingen achter de Piave zullen kunnen hand
haven.
Het italiaansche legerbericht geeft overi
gens toe dat de centralen de Piave bij de
monding reeds zijn overgetrokken. Het meldt
immers, dat bij Grisolera (een kleine tien ki
lometers van de kust) vijandelijke elementen
zich konden vastzetten tusschen de Piave en
de di Piave Vecchia, het moerasgebied ten
Z.-W. van de Piave, waar zij echter, naar
gemeld wordt, werden tegengehouden. Spoe
dig zal echter de bruggenhoofd-stelling, die
de „vijandelijke elementen" ingenomen heb
ben, krachtig versterkt wezen en zal het te
genhouden grooter moeilijkheden met zich
brengen.
Ook van dien* kant is de Piave-positie voor
de Italianen ernstig ondermijnd.
In Palestina zet generaal Allenby zijn ze
getocht voort. De Turken hebben zich nog
niet kunnen hersteilen van hun nederlaag bij
Berseba, en hebben hun nieuwe positie we
der moeten prijsgeven. De Engelschen zijn
aan de kust, waar zij nog het meest vooruit
komen, een 10 tal kilometers van Joppe of
Jaffa verwijderd, terwij! zij met hun Ooste
lijken vleugel Jeruzalem naderen.
VERSPREIDE BERICHTEN.
in een artikel, dat tot titel draagt „Da
uitwerking van den Duikbootoorloghoudt
het Zweedsche „Afionbladet" zich bezig met
het feit, dat de statistiek der Duitscheadmi-
raliteit over den duikbootoorfog in de maand
Sept. een achteruitgang der getorpedeerde
tonnage aanwijst, die, naar het b'ad schrijft,
de Entente niet heeft nagelaten als bewijs aan
te voeren voor hare bewering, dat de uit
werking van dit oorlogswapen zou vermin
deren. Het blad schrijft dan, dat niet alleen
de maatregelen, welke de Er tente in den
laatsten lijd tegen de neutralen genomen hesft.
van iets geheel anders getuigen, maar d t
bovendien de vermindering der getorpedeerde
tonnage zijne natuurlijke verklaring vindt in
het fei*, dat de wereldscheepsruimte eene
aanzienlijke vermindering onderging, juist
tengevolge van den duikbootoorJog en dat
het aantal torpedeeringen natuurlijk in de
zelfde verhouding moest achteruitgaan. Bo
vendien was de Entente genoodzaakt, de
overblijvende tonnage op meer voorzichtige
