Zaterdag *7 October 1917.
A n tirevo lution a
82 Jaargang N° 2332.
Orgaan
foor de Znidhollandiclie en Zeeowiehe Eilanden.
Tweede Blad.
feuilleton
IN HOC SIGNO VINCES
Drie Bladen
LAND- EN TUINBOUW.
RECHTZAKEN.
GEMEENTERAAD.
TWEE BROEDERS
W. BOEKHOVEN Zonen,
Aiie stukken vwor «ie tSeds&etfie bestemet, Ativertentléia en verdere Administratie trnnco t«e te zenden «nn «ie Uitareve* s
Dit nummer bestaat ait
3INNENLAND.
Deze Courant verschijnt*eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 50 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 4.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK.
Telefoon Intercommunaal No. 2.
ADVERTENTIËN 12l/j Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
De Rijksseruminrichting.
Wij ontvingen het Verslag van de werkzaam
heden dezer Inrichting over de jaren 1912,
1913, 1914 en 1915. 't Is een heel lijstje sera
en entstoffen, welke daar wordt bereid en
vandaar worden verzonden ter voorkoming
en genezing van ziekten bij paarden, groot
en klein vee, bij hoenders en honden. Ook
wordt daar bereid een middel ter verdelging
van ratten en muizen en bestaat er gelegen
heid om drinkwater, vleeschwaren enz. te la
ten onderzoeken. Ruim een 30-tal sera en ent
stoffen werden in 't laatst genoemde jaar ver
zonden, voldoende om een totaal aantal die
ren van 485973 te behandelen. Hier volgen
er eenige de cijfers noemen het getal dieren,
die er mee behandeld konden wordenvlek
ziekteserum 354100 borstziekteserum (varkens)
11000, miltvuurserum 1500, goedaardige droes-
serum 1200, varkensserum20000, serum tegen
de „Kleinsche" kippenziekte 10000, serum te
gen hondenziekte 100, varkenspestentstof 339
boutvuurpoeder 21400, miltvuurentstof 2333,
entstof „Kleinsche" kippenziekte 14500, mid
del ter verdelging van ratten en muizen 1785
Kilo.
Er werden aan de Inrichting 883 inzendin
gen onderzocht en wel: betreffende ziekten
bij paarden 70, bij runderen 111, bij varkens
197,-bij schapen 3, bij gelten 1, bij konijnen
36, bij hazen 7, bij honden 11, bij katten 2,
bij kippen 359, bij andere vogels 58, bij vis-
schen 9. Hieronder waren begrepen 36 urine
monsters.
Omtrent het middel ter bestrijding der mui
zen en raüenplaag lezen we, dat er zeer vele
aanvragers waren. In 1914 werden niet minder
dan 2019 Liters verzonden aangaande de ver
kregen resultaten kwamen slechts 1798 berich
ten in: 1157 vermeldden gunstige, 641 on
gunstige resultaten. De onvoldoende uitkom
sten komen in hoofdzaak voor bij de bestrij
ding der rattenplaag, en voortgezet werden
daarom de onderzoekingen naar andere mid
delen tegen die piaag.
Deze te vinden is niet gemakkelijk, daar
ze zoo weinig mogelijk schadelijk moeten
zijn voor andere dieren en voor de ratten
smakelijk dienen te zijn. Een middel, dat daar
aan vrijwel voldoet, bevind zich in de bul
bus sciilae, een dikke peervormige ui, die
een gewicht tot 21/2 KG. bereikt. Men on
derscheidt twee soortende roode en de
witte wa:rvan de variteit in Italië voorkomt.
De roode ajuin -wordt fijngemalen, met stroop
meel enz. verwerkt tot koekjes, welke door
de ratten gegeten worden. Wanneer de dieren
van deze koekjes gebruiken volgt meestal de
dood binr.en 12 uur. In 't laatste jaar werd
dit middel algemeen verkrijgbaar gesteld,
jiadat men bij proefnemingen zeer gunstige
resultaten er mee verkregen had.
Het onderzoek van drinkwater toonde aan
dat in vele gevallen dit niet deugt. In 1915 wer
den 248 monsters onderzocht: 70 weden
goedgekeurd, 178 afgekeurd. Uit het onder
zoek van regenwater is weer herhaalde malen
gebleken, dat de daken, goten en putten aan
sterke verot treiniging blootstaan, zoodat de
monsters niet als drinkwater goedgekeurd
konden worden. Van de 30 monster uit Fries
land kon slechts 1 monster goedgekeurd wor
den. Uit deze provinsie worden veel monsters
door veeartsen ingezonden, dewijl door het
gebruik van 't water de gezondheidstoestand
van het vee wordt geschaad,
Omtrent de geheimmiddelen leerde het on
derzoek, dat een groot deel van deze iedere
waarde miste, terwijl een ander deel bestond
uit stoffen, welke een erkend genezende wer
king bezitten, doch di - tegen een tehoogen
prijs worden verkocht. De aan de geheim-
middelen toegevoegde attesten schijnen nog
altijd een groote aantrekking te hebben voor
den veehouder.
C. B.
menschelijk gebruik, hetzij door een strikt
persoonlijk stelsel van rantsoeneering. van
alcoholhoudende dranken.
Tevens om een beroep te doen op het
Nederiandsche volk om in deze tijden het
gebruik van alcoholhoudende dranken geheel
na te laten.
Namens de meer«Han 125000 leden van die
vereenigingen wordt een krachtige agitatie
in het geheele land voorbereid om de ver
spilling van voedingsstoffen voor de vervaar
diging van schadelijke genotmiddelen te doen
eindigen.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Graan voor alcohol.
Door alle drankbestrijdingsvereenigingen
in ons land is het besluit genomen om ge
meenschappelijk aan de Regeering te vragen
de alcoholfabricage uit voedingsmiddelen
voor mensch en dier en het kolenverbruik
voor de alcoholindistrie terug te brengen tot
den kleinst mogeiijken omvang, hetzij door
verbod van productie van alcohol voor
Vermakelijkheidspartij.
Op de dezer dagen te 's Gravenhage ge
houden vergadering van het terzake gevormde
voorloopig Comité is besloten tot de oprich
ting eener Neutrale partij, onder wkr vaan
zich zullen kunnen scharen allen, die direct
of indirect belang hebben bij de kunst en het
amusementsbedrijf als medefactoren van het
algemeen staatsbelang. Om het doel te berei
ken zullen ter voorbereiding eener te beleg
gen groote algemeene propagandavergaderlng
vooraf in eenige hoofdplaatsen verschillende
sprekers optreden, die in breede trekken het
standpunt der nieuw gevormde partij zullen
uiteenzetten.
De afgevaardigde van Zierlkzee.
Het Hdbl. verneemt, dat mr. R. J. H. Patijn,
afgevaardigde van Zierikzee, op van verschei
dene zijden tot hem gerichte vragen heeft
geantwoo-d, dat hij in 1918 geen Kamercan-
didatuur meer wenscht te aanvaarden.
Arrondissements Rechtbank te Rotterdam.
Zitting van Dinsdag 16 October.
De rechtbank heeft heden veroordeeld
P. M O., 42 jaar, schipper te Raamsdouk,
wegens verduistering in beroep te Oude
Tonge, tot zes weken gevangenisstraf.
J. v. K. en C. G., arbeiders te Oude Tonge,
wegens diefstal door twee vereenigde perso
nen, ieder tot twee dagen gevangenisstraf.
J. B. de J., 39 jaar, lossen werkman te
Oude Tonge, wegens mishandeling, tot f 15
boete, subs. 10 dagen hechtenis.
Faillissementen fn Nederland,
Volgens mededeeling van het Handelsin-
formatiebureau van VAN DER GRAAF <SCo 's
Bureaux voor den Handel zijn over de afge-
ioopen week, eindigende 20 Oct., Neder
land uitgesproken 16 faillissementen tegen 2t
faillissementen in dezelfde week van het
vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 13 Oct., 1917
727 faillissementen tegenover 866 over het
zelfde tijdperk van het vorige jaar.
Verslag van de vergadering van den
Raad der gemeente SOMMELSDIJK
op Donderdag 25 October 1917 n.m.
3 ure.
Voorzitter opend de vergadering met ge
bed waarna de secretaris de notulen voor
leest welke goedgekeurd en geteekend worden.
Afwezig de heer J. Slis.
Ingekomen stukken.
Schrijven Ged. Staten In Zuid-Holland,
daarbij het raadsbesluit goedkeurende tot
opruimen der boomen aan den Ring alhier.
Idem Ged. Staten daarbij goedkeurende
de verordening haven en kaaigelden.
Missive Bond Heemschut ten doel hebben
de de schoonheid in Nederland te bevorderen
daarin verzoekende op het besluit terug ie
komen om de boomen om de kerk uit te
roeien.
Schrijven van een Kapitein ter zee in de
Stelling Hellevoetsluis om een politieveror
dening in het leven te willen roepen om het
houtkappen te verbieden.
Voorzitter. Om hierop te antwoorden ge
loof ik niet dat dit in deze gemeente noodig is,
weshalve Burg. en Weth. voorstellen hierop
niet in te gaan.
Wat het schrijven betreft van den Bond
Heemschut, deze heeft misschien gemeend
dat wij alle boomen om de kerk willen uit
roeien wat niet het geval is, maar alleen die
om de kerkgracht. En daar het gevaar
der boomen niet denkbeeldig is, bewijst, dat
hedennacht uit één der niet verkochte boo
men een kroon ts gewaait en deze gelukkig
niet naar dehuizenkantis gevallen enjme,dunkt
dat er geen bezwaar bestaat om het vfcorstel
van den heer Doornbos om alle boomen op
te ruimen en weder direct nieuwe tepooten
aan te nemen.
De heer Doornbos geeft nog te kennen
dat hij langs de boomen is geloopen en er
nog drie waren waar niets aan te zien is en
de overigen allen min of meer inwateren
en voor het schoon in de toekomst het
wenschelijkste is ze op te ruimen.
De heer Mijs is van meening dat Burg. en
Weth. de vorige maal er voor waren dat
deze bleven staan.
Voorzitter. Dit is nu geschokt en.wanneer
nog meer kronen uitwaaien zal het mooiste
gezicht der boomen toch gaan verdwijnen.
De heer Timmerman vraagt wat of er als
het niet aangenomen wordt met dezen boom
moet gebeuren.
Waarop de Voorz. antwoordt dat deze in
elk geval moet verwijdert worden.
Het voorstel in stemming gebracht wordt
met 9 stemmen voor 1 tegen (de heer A. A.
Mijs) aangenomen.
Verzoek van Mej Vis waarin zij te ken
nen geeft door den Secretaris bij deurwaar
ders exploit de woning te zijn opgezegd en
aangezien zij geen andere woning heeft, in
te rrogen gaan wonen bij den heer P. Wiel-
houwer op de Westdijk te Middeiharnis, tot
tijd en wijle er een woning openkomt
Voorz. deelt mede dat de instructie der
vroedvrouw luidt dat zij moet wonen tus-
schen het Telegraafkantoor en de Boekdruk
kerij van Harnack, dus vooraan op de Zand
pad, maar aangezien er geen woning dispo
nibel is dit verzoek toe te staan, wat wordt
goedgevonden.
Komt ter tafel verslag der commissie tot
wering van schoolverzuim wat de heeren ter
inzage zal worden toegezonden.
Verzoek van den heer J. J. Hoek onderwij
zer alhier om ontheffing van zijn aanslag in
den Hoofd. Omslag. Aangehouden.
Verzoek van den heer P. Mast en Joh. van
Nimwegen om een stuk grond in erfpacht
te mogen hebben dat aan de gemeente be
hoort aan den Dorpsweg, en de pacht iets
minder tq stellen wegens de duurte van
materialen enz.
Voorz. steld voor hun het gevraagde stuk
grond In erfpacht te geven, maar de erfpacht
niet te minderen, en deze te houden op 8
cent, wat algemeen wordt goedgevonden.
Vaststelling pensioensbijdrage gemeente
veldwachter J. Uljl.
Eenige posten worden overgeschreven.
Daarna wordt het kohier voor schoolgeld
vastgesteld.
Vervolgens komt in behandeling Gemeente
begrooting over 1918, welke post na post
wordt voorgelezen.
Aan den post gekomen, tractement onder
wijzers, vraagt de heer van Dorsser of aan
de onderwijzers geen verhooging, althans
18
DOOR
P. BROUWER.
(Auteursrecht voorbehouden.)
Kornells Hamering is grijs geworden.
In één jaar is hij er tien verouderd!
Hij woont allang niet meer in de plaats,
die getuige was van zijn mannelijke kracht,
van zijn levensvoorspoed, van den bloei zijner
zaak, van den groei van 't bedrijfèn
van zijn diepen val
„Dddt was het leven hem een kwelling
geworden, een dagelijksche pijniging: daar
was zijn rol voorgoed uitgespeeld. Waar hij
eens een plaats der eere innam, daar stak
men nu de lip tegen hem uit en hij moest
er met schaamte het aangezicht verbeken.
Met aller goedkeuring verdween hij.
Zijn vrouw was 't een verademing, dat
zij niet langer de nleuwsgierge, spottende of
medelijdende blikken der menigte op zich
gevestigd zou zien. En ook zijn zonen, al
dient tot hun eer gezegd, dat zij zich als
Sem en Japhet hadden afgewend en hun
vader eerden ondanks zijn diepen val, zij
drongen niet op blijven aan.
De situatie was onhoudbaar geworden
niets bond hem tenslotte aan zijn woonplaats.
Hij kon ruim bestaan; zijn zonen namen
de zaak over, al bleef hij er fiaantieël bij
geïnteresseerd; in zijn woning namen zij hun
intrek; nog enkele maanden zou er af en toe
over hem worden nagepraat en dan och I
hij wist hoe dat ging zou zijn naam en
roem vergeten zijn en na een paar jaar werd
hij er een legendarisch persoon uit een vroe
ger tijdperk, met wien het leven van d&r.
niet meer rekende.
'n Bittere vernedering voor dezen manl
Zóó had hij zich zijn toekomst nooit ge
dacht levende gestorven
Op zijn nieuwe woonplaats, zou hij een
nieuweling zijn; a'tijd 'n vreemdeling blijven
te oud om er meer in te burgeren; 'n on
wennig element, dat er een piddts besloeg,
maar er niet wortelen zou.
Altijd moest hij vreezen, dat op de een of
andere wijze 't gerucht van wat daar ginds
met hem gebeurd was, ook naar hier zou
overwaaien.
Dat alles maakte hem schuw.
Zijn leven was feitelijk gebroken.
En al had hij, wat zijn tijdelijk bestaan
betreft, geens dings gebrek, het werd,
een eentonig afrollen van zijn levensdraad
dat hij lijdelijk onderging, zonder echte
levensvreugde, zonder veel levensverheffing
en waarbij in grauwe eenvormigheid de eene
dag aan den anderen werd gehecht.
In zijn vroegere woonplaats was hij, vóór
zijn vertrek nog met de kerk verzoend en
had dus een goede attestatie meegekregen.
Voor den kerkeraad had hij zijiPzonde be
leden en beronw getoond en op de gebrui
kelijke wij.:e was daarvan aan de gemeente
mededeeling gedaan.
Dat betrof zijn kerkelijken staat
Maar hoe zijn staat was voor den hoogen
en heiligen God, déérvan kon niemand ge
tuigenis afleggen: de vroeger zoo gulle,
openhartige, de broederen zoekende in
dustrieel is wat zijn zieleleven betreft uiterst
gesloten geworden en zelfs ds. Helmhuis
moet tot zijn smart erkennen, dat elk gesprek
in vage algemeenheden hangen blijft.
Met stille trom was hij vertrokken
Toch had nog 'n pijnlijke scène 't vertrek
verbitterd en vergiftigd.
't Was toen 'n paar oude vrienden hem
opzochten om verschillende zaken te regelen,
die uit zijn vroegere relaties tot kerk, school,
vereenigingsleven enz. waren overgebleven.
Daar moesten nog contributies vereffend
worden, 'n paar oude notulenboeken opge
vraagd enz.
't Gesprek bleef geheel aan de oppervlakte.
Blijkbaar spanden de bezoekers zich in,
om elke toespeling op wat gebeurd was te
vermijden eu dat gaf vanzelf iets gewron
gens aan hun onderhoud de broederlijke
vertrouwlijkheid werd geheel gemist.
Plotseling werd het de vrouw des huizes
te machtig!
En wat zij tijden lang had opgekropt, móést
er nu uit
Onbeteugeldrauw uit de ziel.
„En nu moet ik 't zeggen eer we hier
voorgoed weggaan: mijn man is gevallen
niets tegen te zeggen en hij wordt er
op aangekeken verdiént, daar niet van, 'k heb
'm duizendmaal gewaarschuwd, 'k durf 't
hier te zeggen waar-ie bij zitmaar
jullie. hóór je dat?. jullie, z'n vrin
den uit de kerkeraad en uit 't schoolbestuur
jullie, die 'm eiken dag hebben gezien en
gesproken: julhe hebben net zoo goed
schuid als jullie je plicht hadden gedaan,
zou dat érgste misschien niet zijn gebeurd..."
De „vrienden" staan paf.
Alie gemeenschap met de zonde van Ha
mering, technisch geheeten ^openbare dron
kenschap", werpen zij verre van zich, hoe
zeer ze ook diep medelijden hebben met den
gevallen broeder.
Verbazing maakt hen sprakeloos.
Maar hun gansche gelaat protesteert.
Jullie hébben geweten je móét gewe
ten hebben, dat rnijn man dronk die-ie
hoe langer hoe meer onder de macht van
den drank is-geraaktWant 't is niet ineens
gekomen 1 Toen we trouwden nam ie ge
regeld 's ochtends en 's avonds z'n glaasje
en daarmee uit't is langzamerhand ge
komen dat hebben juliie onder je oogen
zien gebeuren, en nóóit, hooren jullie dat?
nóóit is er éèn geweest, die 'm gewaarschuwd
heeftjuliie z&gen het en deden je
oogen dicht misschien heb je in stilte
voor 'm gebeden, ik wil 't hopen maar
gesproken, toen 't nog tijd was, heeft er niet
één
De aangezichten, die zoo even nog in
ergenis geheven waren, zinken beschaamd
er is wéarheid in 't geen deze vrouw zegt.
Hamering z't er roerloos bij.
Kijk naar zijn tuin, ot 't alles buiten hem
omgaat.
Maar 't is alles wdér, wat zijn vrouw zegt I
Zij zijn wel koeler tegen hem geworden,
trokken zich ai 'n paar jaar uit zijn omgang
wat terug; stemden hem uit colleges, waarin
zij hem geen plaats meer waardig keurden
schuwden hem min of meer, toen zij z'n val
zagen aankomen te avond of te morgen,
bang om mèt hem te worden gecompro
mitteerd maar gespróken, hem broeder
lijk vermaand, hem gesmeekt, om zrn zon
digen weg te verlaten heeft er nooit één
Zijn vrouw stort nóg 'r hart uit.
„Wat jullie hebben gedaan Als mijn man
bij je kwam, of 't ochtend was of avond,—
dan schonken jullie hem een glas, omdat-ie
dat graag had en omdat dit hier in 't
veen jullie vervloekte gewoente is .en
dat als je wist, dat ie 't niet hebben kon.
Ei% als we bij jullie op visite waren,
en er werd over God en godsdienst gepraat.
en hij had op mijn wenk bedankt, om nog
es ingeschonken te worden, dan hielden jullie
aan en jullie vrouwen zeurden van nog een
half glaasje en. nóu zeggen jullie zeker
achteraf, dat een man maar sterk zijn moet
en z'n maat moet weten
Snikkend zonk ze op haar stoel neer.
Haar kracht was uitgeput.
Maar de scherpgepunte pijlzat.
De „vrienden", elkander aangezien en met
de oogen ondervraagd hebbende staan lang
zaam op; laten de vrouw voor wat ze was;
geven Hamering de hand en wenschen hem
„het beste" op zijn nieuwe woonplaats.
Eén hunner had het geval op den kerkeraad
medegedeeld, hopende wat 3oelaas te vinden
bij de broederen voor zijn ontruste concientie
Maar ds. Helmhuis had toen in alle een
voudigheid verteld, dat hij den gevallen
broeder voor eenzelfdezonde-van nalatigheid
vergiffenis had gevraagd en daér was
't bij gebleven
Kornelis Hamering is uit zijn woonplaats
verdwenen, zijn naatn wordt er niet meer
genoemd. Zijn oudste zoon is tot diaken
gekozen; de andere stond reeds candidaat
voor 't schoolbestuur.
Niemand vraagt hun naar hun vader.
't Zou moeten zijnDrinkt-ie nog
En dat vraagt men toch niet'n enkele
keer wordt in vertrouwelijk gesprek zijn
historie nog aangehaald ter illustratie van de
goddelijke waarschuwing: Die staat, zie toe
dat hij niet valle
Hij woont nu in Apeldoorn.
Daar, midden in den rijkdom van Gods
heerlijke Schepping, zijn beiden, man en
vrouw, na de schokkende gebeurtenissen van
den laatsten tijd, wat tot verademing gekomen.
Eerst was Kornelis er erg onwennig.
Hij mist er 't gedreun en 't geklop, 't ge
hamer en gedaver van zijn werkplaatsen
voorheen de muziek, die hem 's morgens
wekte en 's daags prikkelde tot zijn werk.
Hij had er te weinig bezigheid.
In huis wat hand- en spandiensten ver
richten voor z'n vrouw, die niet met 'n dienst
meisje op streek komen kon, zoo tusschen-
tijdszijn kippen naloopenden tuin in orde
houdenwandelen daar bracht hij z'n
tijd mee door, maar 't gaf geen voldoening.
Toen vatte hij de sludie voor z'n vak weer
op, rekende en teèkende 't gaf wat
afleiding, maar geen levens vervuiling.
Eigen schuld wierp hem buiten zijn levens
element.
Als een visch op het droge
t
Wordt vervolgd.
