Schoonmaak S
Lakei, Veris», Teeuiei,
1ÖEÜK08PE USEQSELEH1
Mollen en ïernMelen
Horloges, Klokken PeiÉlss
Za
DE CENTRALE PROEFTUIN
Prima Blauwe Kasdruiven
W? BOEKHOVEN Jr. 1
êm P. MERKESj 12799-'
LAND- EN TUINBOUW.
De oi
voor GrüBREE en OVERFLAKKEE
te Middelharnis (Langeweg) is op
eiken werkdag voor belangstellenden
GRATIS? toegankelijk. Dasge-
wenscbt geeft de tuinman alle inlich
tingen, die mochten worden verlangd,
12034
Ontvangen alle soorten 10771
van de laagste tot de hoogste prijsde.
J. DE KORTE Sz.
Bierkring Onde Tornare
144!,
Lbovenhuis naby de Behiekade. 1
a». 1 -aaaH
D. BIJLE¥ËLO
Kweefcerij de „EERSTELING" MiMarnis.
FOTOGBAPISCHE VERGROOTINGEN
van Kachels, Bijwielen enz
Beste en goedkoopste adres:
P. C. VAN DONGEN, Nieuw straat, Onüe Tonne
^3 KIPSTRAAT 73 - RotterdamJ
Protest-Vergadering
Duit
blijft
gedach
wereld,
Entent
doen i
achter^
strijd
ropa
ren, wfl
f rijkers
bekend
de Vol
meen,
welijk
nog bl
Aziatei
der ui
dwang
De
staatsij
vrijhek
In Ai
die Ba|
en 't
was
en voé
den ne
n
Entent
als wa
wist
hinder^
litiek,
bannel
rijen
rijen
derde
Duitse
terwij|
voor
Imr
achter
pen
Staats!
't Dui
heden
ring;
de Rr
ker
Rusla
dicalej
men.
De
Duitse,
politie
de Er
lands
de le|j
tot
als rl
Nocht;
juichti
tie, al
Mad
heden
de lel
Centra
klettei;
de re
bondg|
leuze
der b|
dit
zijn v
te gei
oorlog
dit R
politie
ken ir
lossen
n
V
lukcrtiMi,
seer mooie soliede meubelen, als Tafels,
Stoelen, Kasten, Spiegels, Schilderden,
Theetafels, Bufietten, StQlameublemen-
ten In leer en peluch. Boekenkasten.
Tweepersoons onbeslapen veerenbed-
steilen, Kapokmatrassen, Slaapkamer
meubelen enz. alles spot goedkoop.
Rugbekleede leerstoelen vanaf 17.50
Stdlltanenkast 20.—. Stfltafels 9.50
Spiegels 5.50 en 7.50 enz.
voor slechts 70 Cent per Kilo en 40 Cent
per V» Kilo bij
Speciaal adres voor 12798 f
10802
van den Fiakkeeschen Boerenbond
tegen de Regeeringsmaatregelen, op
Vrijdag 14 September 1917, 's nam. 4
uur in 't Hotel Spee te Sommelsdijk.
De voorzitter opent de vergadering en heet
de leden welkom; dankt voor de trouwe
opkomst in zulk een groote getale. Het doet
hem genoegen de belangstelling te zien voor
deze ernstige zaak, waaronder de heeren bur
gemeesters van Oude Tonge en Sommelsdijk.
Hij heeft in de eerste plaats de vergadering
bekend te maken met twee teleurstellingen,
namelijk dat de heeren Colijn en Patijn
waren verzocht te komen spreken, maar dat
deze heeren niet konden komen, ik hoop
evenwel dat de heeren openlijk hun belangen
zullen blootleggen, zonder daarbij egoistlsch,
maar in het belang van het algemeen zuilen
zijn.
Ik verzoek den heer Secretaris de notulen
voor te lezen. Nadat deze waren gelezen, wor
den ze goedgekeurd, en onder dankzegging
voor de volledige en accurate notulen, door
den voorzitter geteekend.
De Secretaris werd verzocht de ingekomen
stukken voor te lezen en wel:
Een schrijden van den heer Patijn dat hij
wegens te late ontvangst der uitnoodlging
niet kon komen, maar dat hij een vergade
ring te Goes moest bijwonen en hoopt dat
hem een volledig verslag van deze vergade
ring zal worden toegezonden, waarna men
over het een en ander nog wel zou kunnen
schrijven.
Voorzitter. Met eenlge aarzeling heeft het
bestuut deze vergadering uitgeschreven, toch
meende"* zij hieraan goed te doen om zoo
noodig verbetering in verschillende aange
legenheden zien te brengen, sinds gedurende
2 jaren krijgen de boeren toch overal de
schuld van, van den nood der aardappelen
dezen winter en de paardepeen welke, voor
dat de levering mocht plaats hebben van
de regeering eerst verrot moesten wezen, dit
lag ook aan de boeren enz. De vraag is hoe
zal het Nederlandsche volk worden gevoed
en dan antwoorden wij, van het geen dat op
de nationale grond gebouwd wordt, en we
willen dat ook gaarne gelooven, maar dan
moeten niet alleen op de plichten maar ook
op de rechten worden gerekend.
Dat er geen rekening met onze rechten
wordt gehouden bewijst men door te zeggen
„'t Is maar een boer" wanneer het op de
productie kan worden toegepast, dat er, als
het stelsel van de regeering kompleet zal zijn
een leger van ambtenaren zullen zijn, die van
de boeren moeten profiteeren, daarbij komt
nog dat er vele krachten van het landbouw
bedrijf worden afgetrokken. Hoe het ook zij,
er deugd van het systeem der regeering niets.
In het eerste jaar is de tarwe genomen voor
15 cent en wij konden 24 cent betalen voor
de afval, nu zegt de minister dat is geen
buitenlandsche tarwe die is duurder, maar
wij hebben te weinig gehad.
Hoe gaat het met de granen, ze worden
afgenomen, men telt gewoon de boeren
niet, we kunnen leveren zonder eenige waar
borg te hebben.
Ik heb van het voorjaar mijn boonen en
erwten afgeleverd, tegen bewijs dat men ze
naar de Commissie der peulvruchten zend,
zonder daarvoor een bewijs van ontvangst
terug te krijgen, ik heb na enkele weken het
geld gekregen, maar werd eenige kilo's te
weinig uitbetaald en op mijn klachten gaf
men er geen antwoord op.
Gevolg van dit alles is: Handelaren op
straat, Boeren ontevreden en de Handelscom
missie allengs vetter worden.
Wijzende op een woord van den heer
Schaeper in de kamer, welke beweerde dat
het de boeren goed ging, waarop de heer
Patijn het voor de boeren opnam (een bewijs
dat men over de boeren spreekt, waarover
deze moeten grieven) Is het tijd voor ons
om schouder aan schouder te staan.
Voorts zegt de Voorz. dat het bestuur een
motie heeft opgemaakt, maar alvorens daartoe
over te gaan, eerst gelegenheid wil geven aan
de heeren, om hun gemoed te luchten. Is
er niemand die het woord verlangd nu er
geen spreker is?
De heer Timmers. Het is niet gemakkelijk
om het woord te vragen, maar aangezien de
voorz. het ons gemakkelijk maakt om onze
grieven bekend te maken, zou ik willen te
ruggaan tot 1914 toen destijds Min. van
Landbouw de heer Treub was, die begonnen
is met de graanprijzen te brengen op 12
cent, en omdat die prijzen te laag schenen
en de heer Treub niet lang Minister was,
hield deze minister de prijzen eveneens laag
om er profijt van te hebben.
In 1915 was het een goede tarwe oogst.
In 1916 slechte oogst en schoot er voor
den landbouwer niets-over, en hoe kan men
nu in Nederland brood fabriceeren als men
elkander niet gaat helpen, we moeten too-
nen dat we Nederlanders zijn en van dit
standpunt gezien had de Minister de prijzen
meer moeten verhoogd hebben tot 282930
cent, en als wij nu voor 18 cent moeten
leveren, hoe kan dat, laten wij op 't oogen-
blik protest op protest inleveren om den
prijs te verbeteren, had de minister gewacht
tot het gedorschen was over 1917, had hij
gezien dat de uitkomst slecht was, deze
prijsstelling is onhoudbaar.
Wat hebben wij te vragen:
Laat ons, ons eigen graan voor brood, laat
ons, ons voedsel voor de dieren, we zullen
niet verder gaan dan ons rantsoen.
Er komen van die eigenaardige dingen voor
„de regeering had gezegd, haalt je weiden
om, dan zullen we premiën geven, maar
deze behoeven ze niet te geven, als ze maar
betere prijzen geven" en zoo zal er genoeg
productie in Nederland verbouwd worden.
De heer v. Schouwen wil protesteeren bij
de regeering tegen de maximum prijs van 18
cent, natura 75 kilo, bovendien de vrachtkosten
betalen.
Andere provinciën zijn bevoorrecht, in
Noord-Holland wordt de tarwe ontvangen
op de plaats van afzending en het gewicht
dadelijk vastgesteld. Hier gaat het anders,
men moet het naar Rotterdam sturen, en dan
gaat de vracht op de nota plus extra vracht
voor de commissiehandel v. Stolk, en deze
hebben wij niet te betalen.
Voorzitter. De heer v. Schouwen moet
weten dat een schrijven van ons in de cou
rant heeft gestaan om de levering op de
plaats zelf te doen plaats hebben, aan de
rege"ngscommissie, alles te vergeefs, zelfs is er
een commissie geweest, eveneens te vergeefs,
de andere provinciën hebben dit geluk, wij
niet, wij kunnen protesteeren.
De heer v. Schouwen. Wanneer wij bij de
commissie geen succes hebben, laten wij
dan den Minister hiermede in kennisstellen.
De heer Bouman. Ik heb de heer van der
Koogh gesproken, niet ais Regeeringscom-
missaris, en deze heeft gezegd dat een con
ferentie met de schippers is gehouden maar
deze zulke hooge vrachten eischten dat de
regeering hierop niet kon ingaan.
5 Minuten pauze.
Na opening vraagt de heer M. Joppe het
woordNaar het gesprokene van den heer v.
Schouwen, had hij gehoord dat de regelings
commissie alles in orde zou brengen, hij
geloofde daar niets van; wat door den heer
Bouman werd gezegd, kan hij verzekeren
dat aan enkele schippers over de vracht was
gesproken welke voor tarwe 25 cent, voor de
haver 30 cent vracht vroegen, maar de rege
lingscommissie het gemakkelijker vond met
één persoon te doen te hebben dan met 100.
De heer Soeteman. Ik heb de voorzitter
hooren spreken om een motie in te dienen,
ik ben er tegen, we moeten geen audiëntie
aanvragen, het is nu hoog tijd, we zijn druk
aan het afleveren, ik heb met genoegen het
schrijven van van Vuren gelezen, zoomede
de open brief Kuiseman, het helpt niets, de
boeren worden bestolen, daar volgt niets op,
de heeren bereiden het wel, we willen hoo-
ger prijzen voor de tarwe, toen ik bij Patijn
in Den Haag was, vroeg deze of alles zoo
goed gaat, waarop door mij werd geant
woord, aardappelen enz. gaat goed maar de
tarwe gaat slecht, de buitenlandsche prijzen
zijn nu 27 cent, wij hadden gedacht voor
de onze 25 cent, hij verklaarde mij niet naar
het debat in de Kamer te hebben willen
luisteren, toen er sprake was over de prijzen
en nog minder wilde betalen, het spijt me
dat de heer Patijn niet tegenwoordig is,
dan zou dezezichkunnenverantwoorden.dat
hij zoo weinig voor de boeren heeft gedaan,
wat hebben we aan die heeren, wat hebben
wij aan zulke vertegenwoordigers.
Zoo ook de vergadering op den Doele,
waarin de heer Van der Koogh sprak over
de erwten, maar door al datgene heb ik toch
inplaats van 55 cent lager daarvoor f 1,10
hooger gekregen en of dat nu een fout is
weet ik niet, maar terug krijgen ze ze niet.
Ook vroeg ik door de telefoon de heer Van
der Koogh om controleurs aan te stellen,
welke verstand van alles hadden, waarop deze
antwoordde: wat gaat u het aan.
Neen, een telegram sturen aan den Minister:
we moeten van deze oogst 25 cent hebben,
we moeten ons rantsoen hebben, we moeten
kunstmest hebben voor een behoorlijken prijs,
meer voer voor ons vee en geef u het niet,
dan laten we onzen akker liggen en zaaien
geen tarwe.
Voorzitter: Wie nu aan de beurt.
De heer Sieling heeft ontdekt dat de land
bouwers tarwe geven voor 18 cent en zemelen
terugkregen voor 24 en de bloem van 19 ct.
door min. Posthuma, hij is tegen alle moties
en geen handvol tarwe zaaien, we hebben
nog voor twee jaar genoeg.
Over 1916 mag niet gemalen worden dan
nemen we van 1915 dat kunnen ze toch niet
zien.
De heer Van Driel: Van 't voorjaar zou
het minimum 18 cent zijn, en toen mijn moe
der leverde kreeg ze maar 17J/J0 cent, later
bij de tweede levering eveneens, nu zou ik
gaarne een nota willen zenden om het achter
stallige tot 18 cent, maar zou toch in geen
geval willen besluiten geen tarwe te zaaien
om niet het geheele volk voor de euveldaden
van Min. Posthuma te laten lijden.
De heer M. de HaasWe hebben verschil
lende grieven gehoord, omtrent den prijs der
tarwe wat niet voor niet is, om nog meer
grieven te noemen heb_ ik het woord niet
gevraagd, de Minister belet ons handelspro
ducten te zaaien, dat toch ook een factor is,
maar om hier verder op in te gaan zouden
we eerst de motie van het bestuur moeten
hooren, teneinde te oordeelen hoe ons te ge
dragen, het is niets waard om te zeggen:
we zaaien geen tarwe, alhoewel als ik het
hielp besluiten ik geen tarwe zou zaaien, we
kunnen het hier wel zeggen, maar thuis ko
mende zou men kunnen veranderen, wij moe
ten hier weten hoe te handelen, de land
bouwers moeten zorgen voor Nederland, en
wanneer zooals men zegt, hier in Holland
voor drie maanden koren kan groeien en een
half rantsoen krijgen zouden we voor een
half jaar voldoende hebben maar dan ook
inplaats van voor 18 cent 25 cent. Voor 25
cent wordt er beslist twee keer zooveel tarwe
gezaaid als voorgaande jaren, wij zouden dan
de buitenlandsche tarwe kunnen missen. We
hebben hier een protest-vergadering, we zul
len tarwe zaaien onder protest. Ik hoop dat
we geen besluit zullen r.emen om geen tarwe
te zaaien.
Laten we ons recht niet zien te krijgen ten
koste van anderen.
Verders wou ik vragen of er geen doen
aan zou wezen dat de boeren hun producten
konden verkoopen aan den koopman en dat
paardepeen 4/5 voor voer en 1/5 voor de
drogerijen afgeleverd worden, weshalve hij
een motie voorsteld als volgt:
Aan
Zijne Excellentie den heer Min. van
Handel, Landbouw en Nijverheid.
De Algemeene Vergadering van den
Centrale Boerenbond voor Goeree en Over-
flakkee gehouden te Sommelsdijk den 14
September 1917.
Verzoekt nogmaals beleefd doch drin
gend aan Zijne Excellentie den Minister
van Handel, Landbouw en Nijverheid het
daarheen te willen leiden dat de landbou
wers niet genoodzaakt zullen zijn hunne
producten zelfs ter veiling te brengen, doch
dat de handelaren vrijheid zullen hebben
de producten van de landbouwers te koo-
pen, onverminderd de verplichting der han
delaren dat wij deze van de veiling voor
laten gaan.
De heer Soeteman is tegen het gesprokene
van den heer de Haas, hij vindt dat wij bru
taal moeten optreden. Het moet niet zijn 25
cent vóór het gemaaid is, en 18 na het zaai
en, hij wil er een wet van gemaakt hebben.
De heer D. Joppe. Ik betuig athaesie voor
het eerste gedeelte van den heer de Haas,
om tarwe te zaaien en hoe meer de Minister
geeft hoe liever, de groote grief is te weinig
prijzen voor de tarwe, wat aangaat de paar
depeen 4/5 voor veevoeder en 1/5 voor de
veiling niet, laten we alles veilen, en mis
schien zal de Minister veranderen, dus laten
we zooveel mogelijk tarwe zaaien, we ver
binden ons dan meer geld of met geweld
leveren.
De heer Sieling. Naar aanleiding van het
gezegde van den heer de Haas ben ik tegen,
als Amerika over een paar maanden 40 cent
vraagt, zullen ze het geven. We moesten de
Minister vragen, wien zijn borgen zijn, ik
heb hem mijn vertrouwen opgezegd.
Soeteman. De heer Joppe gaat met het
gezegde van den heer de Haas mede, dat
gaat mij niets aan, al gaan alle boeren mede,
maar ik zaai beslist geen tarwe, de heer
Joppe zeide dat er niet over aardappelen ge
sproken is, wanneer hij goed had geluisterd,
had hij gehoord dat ik tegen den heer Patijn
gezegd heb dat het daarmede goed gaat.
De heer de Graaff. Al wat we tegenwoor
dig lezen is protest.
Mijne meening is, vertelen de granen enz.,
bestaat de mogelijkheid om een voorstel te
geven, we willen zaaien zooveel tarwe, gerst
haver en aardappelen en dat dan tevens de
prijzen worden vastgesteld of van hooger-
hand gelast wordt te zaaien, we zouden dan
4 X meer kunnen produceeren.
Overweging verdient een goed voorstel
maar niet te protesteeren.
Voorz. In de eerste plaats heeft het idee
voorgestaan om der Peen vrii te loten,
we hadden ook suikerpeen dat scheelde
op de rekening, een request dienaangaande
is ingediend, en overal is athaesie betuigd,
en in hoeverre het resultaten zal opleveren,
we weten het niet.
De heer Jan Vroeglndeweij. Ik gevoel mij
bedrukt, misschien zijn er die verlichting
kunnen geven, aan de velling hadden we al
genoeg.
Er zijn uien verkocht afslag f 15 en men
nam voor f 14 van f 30 en voor t 26, waar
om? omdat ze er geen verstand van hadden.
Ik zou wel eens een vergadering willen
bijwonen en de minister zelf vragen om al
de ambtenaren naar huis te sturen. Zou de
Min. zelf niet weg willen gaan. Ik geef geen
tarwe af voor ik er zelf van gegeten heb.
Ik ben het met de heer Soetemans eens
de boeren moeten niet afgeven niemand af
geven dan met geweld.
De commissie gaat niet weg of ze moeten
fraude plegen, we hebben het met de peul
vruchten gezien, het is verschikkelijk maar
we moeten niet opgeven.
De heer Bouman. Het is geloof ik gevaar
lijk te spreken wanneer men geen land heb.
Ik geloof dat de regeering het uit een ander
oogpunt beschouwd, en de Min. bang is
voor de stadsbevolking, de afgevaardigde
hebben op de studeerkamer uitgemaakt dit
bedrag wil ik hebben.
Hier stoken 6 gemeenten van 22 Cents de M3
gas, tegenover een kolenprijs van f 37 de 1000
K.G. niet te hoog, we zijn beter in voedsel,
de gemeente Amsterdam daarentegen de gas
voor 10 Cents de M3, dus de gemeente ver
liest 5% wat gevonden wordt uit de oorlogs
winst om goedkooper gas, water enz., in de
steden. Op deze manier gaat de samenwer
king gevaar loopen.
In het najaar 1914 waren maximum prijzen
voor de tarwe in de gemeenten waar ik wat
te zeggen heb, de resultaten waren verras
send, de heeie winter goedkoop brood, de
zelfde regeering liet me in de steek.
Er is geen goede samenwerking voor de
boeren, de regeering gaat een andere richting
uit.
De heer Timmers. Ik heb de rede van den
heer Bouman gehoord en het viel mij op
dat de steden vertegenwoordigers hebben in
de kamer en de boeren niet, ik zou de re
geering vragen Schiedam te sluiten daar er
zooveel graan voor jenever wordt verbruikt.
De heer Roodzant: Als t:u al het protes
teeren niets helpt, wat moeten we dan doen,
ik geef mijn tarwe ook niet af evenals de
heer Vroegindeweij.
De heer Vroegindeweij: Er is vee! gespro
ken, maar of het bestuur er niet toe kan
komen dat de Minister de prijzen vaststelt
voor 25 of 30 cent, dat is om het even, maar
voor 1918 niet meer terugtrekken. Schiedam
kunnen we wel laten rusten.
De heer v. d. Sluijs: Dezer dagen ben ik
de dupe geworden van de regeeringsmaat
regelen voor het niet meer leveren na den
10 Sept. van bl. eigenheimers, wat te Dirks-
land pas gisteren bekend gemaakt is, toen
van mij 2 vrachten scheep waren gegaan
moest de derde vracht terug en met veel
moeite bleven de twee vrachten in het schip.
Zou men de regeering niet kunnen verzoeken
tijdig bekend te maken teneinde teleurstelling
te voorkomen.
De heer Struik had het over kunstmest,
dat men voor salpeter meer moest geven dan
het land opbracht.
Voorzitter: Dezelfde vraag is gesteld voor
de ammoniak die door de regeering ingekocht
is voor f 25,— en zal kosten f40,— de meerdere
winst zal komen ten bate van de salpeter,
die zooveel duurder zal zijn.
De heer Zoeteman vraagt of het bestuur
met zijn motie komt.
De heer Van DrielEr is veel gepraat over
willekeur, maar is er wel contact met de
andere vereenigingen om samen te werken.
Voorzitter: Overal zijn circulaires heen ver
zonden en is contact gezocht met deheeren,
we hebben ook voeling zien te krijgen met
de heer Colijn.
Daarna wordt de Motie van het bestuur,
door den Voorzitter voorgelezen:
De Bond van Flakk. Landbouwvereenigingen
buitengewoon vergaderd in het Hotel Spee
te Sommelsdijk op Vrijdag 14 Sept. 1917 be
treurt de wijze waarop door de regeering met
de belangen van de landbouwers wordt ge
sold wat tengevolge heeft vermindering van
productie van den bodem, waarom hij alle
verantwoordelijkheid afwijst, gaarne wil hij
medeleven in deze ernstige dagen, vermits
niet alleen met zijn plichten maar ook met
zijn rechten wordt rekening gehouden;
wat het bestuur zich voorsteld, waar zoo
veel wenschen zijn, is het moeilijk een vast
voorstel te geven en bij de motie een uit
voerig verslag van de vergadering te doen
en om op audentie te gaan en zooveel moge
lijk toe te lichten. We hebben gehoord om
geen tarwe te verbouwen wat ik verfoei.de
gevolgen om niet te zaaien, zij zijn niet te
overzien, de Minister is de schuldige en wan
neer het tijd is om te oogsten en zij willen
geen andere maatregelen nemen geen tarwe
af te geven.
—o—
Nu rest ons de vraag of deze twee motie's
zoo zullen aanbieden en persoonlijk te wijzen
op de gevolgen.
De heer Voegindeweij gaat er volkomen
mee mede, uitgenomen de motie de Haas
welke meer voor handelaren dan voor land
bouwers is, daar we toch niets meer krijgen
of het door landbouwers of kooplieden ter
veiling wordt gebracht.
Voorzitter. Het gaat niet over de prijs
maar over de vrijheid, en de beide motie's
gaan niet tegelijk.
De heer v. Seters. We gaan weer naar
huis, en hoe duidelijker het voor ieder is
des te beter, met de motie voor het zaaien
van 1918 gaan we mee, maar hoe gaat het
met de oogst van 1917, dat de landbouwers
voor hun eigen gebruik niet mogen nemen.
Voorzitter. We durven niet te adviseeren
om niet te leveren. De heer Vroegindeweij
wordt beloofd dat in het verslag de puntjes
scherp zullen zijn.
Den heer den Eerzamen. Zou de Minister
niet op de hoogte gesteld moeten worden
dat wij op een eiland zitten, en straks mis
schien geen gelegenheid hebben om te ver
voeren.
De heer Crezee wil 2 afgevaardigden naar
den Min. zenden, dat we het voor den prijs
niet kunnen doen.
De heer Vroegindeweij stelt voor dat niet
een landbouwer af moet dragen, ddn wat hij
te veel heeft.
Voorzitter. Wanneer dat Voorstel aange
nomen wordt moet ieder zich daaraan hou
den, maar de boeren zullen zelf wel zorgen
niet te kort te komen.
De heer Slis. Ik vindt het niet goed daar de
arbeider toch ook moet eteir, en geen brood
van gemalen riet enz.
De voorzitter betreurd het dat dit niet In
het begin van de vergadering is te berde
gebracht.
Hij sluit de vergadering onder dankbetui
ging aan de leden, die hoe verbolgen ook
over de handelwijze hun aangedaan, de ver
gadering in de beste orde heeft doen afloopen.
We hebben ditmaal verslag opgenomen,
maar moeten daar verder van afzien wanneer
niet gezorgd wordt voor een behoorlijke
zitplaats.
Open brief aan den Minister van Land
bouw, Handel en Nijverheid.
Excellentie,
Reeds vele malen heb ik U gewaarschuwd,
van uit de vergaderzaal van Landbouwbij-
eenkomsten en op andere wijzen. Thans wil
ik het nog eens doen op de meest openbare
wijze.
U brengt hei platteland van Nederland tot
wanhoop en daarmee tot verzet.
U veroordeelt de zandboeren om hun rogge
geheel af te staan zonder hun de minste ze
kerheid te geven, dat zij voeder voor hun
vee en varkens terug kunnen krijgen.
U veroordeelt de bouwboeren van Neder
land om al hun haver af te staan, terwijl
hun wellicht twee derden van hetgeen zij
dringend noodig hebben, zal worden gelaten.
U veroordeelt de bouwboeren om al hun
producten af te staan en voor zaaigoed an
dere waar te koopen tegen veel hoogeren
prijs zonder de zekerheid het op tijd te zullen
ontvangen.
U veroordeelt de varkenshouders om hun
beesten te laten dood hongeren.
U veroordeelt de veehouders om al hun
weidevee zelf op stal te houden of zij daar
toe ruimte genoeg hebben of niet, want de
bouwboeren mogen geen eigen geteelde pro
ducten voor vee behouden, omdat zij dit niet
op de vee-telkaarten van Juni hebben inge
vuld. Zij hadden toen geen vee en konden
dus niets invullen.
U veroordeelt de bouwboeren, die, volgens
hun pachtcontracten, vee moeten stallen, om
dit vee te houden zonder voeder te mogen
houden, terwijl zij het zelf geteeld hebben.
U heeft de varkenshouders verzocht om
door te gaan met hun bedrijf. Nu de boel
spaak loopt, laat U hen in den steek.
Excellentie, de boeren nemen het U in zeer
hooge mate kwalijk, dat U Uw toezeggingen
niet nakomt, en dat niemand er op kan re
kenen, dat Uw beslissingen na een week nog
geldig zijn.
U heeft de handel in erwten verleden jaar
rustig zijn gang laten gaan tot de prijzen
hoog opgejaagd werden, toen heeft U inge
grepen, terwijl daarna haast niets gedistri
bueerd werd.
U heeft het kanariezaad tot f 41.— laten
oploopen en het voor f 31.— onteigend.
U heeft officieel medegedeeld, dat U bjRj
koolzaad niet zoudt vorderen, toen de pr(,R
die normaal f 18.per 100 K.G. is, tot f65.—
was gestegen, heeft U het voor dien prijs
onteigend.
U heeft medegedeeld, dat U de consumptie
winteraardappelen niet zoudt distribueeren
nu men allerwege maatregelen treft om aard
appelen op te gaan doen, deelt U mede deze
te gaan distribueeren.
U heeft j.l. voorjaar minimum-prijzen voor
de voornaamste producten vastgesteld Nu
het op leveren aankomt, worden deze mini
mum-prijzen de maximum-prijzen voor de
allerbeste kwaliteit, die er door het slechte
weer niet is.
Iedereen blijft daar dus ver onder.
U heeft in dezelfde week officieel bekend
gemaakt
I. dat een gedeelte van hun eigen geteelde
graneil én peulvruchten zal worden verstrekt
II. dat aan producenten geen voorraad,
voldoende voor eigen behoefte, zal worden
gelaten
III. dat eigen geteelde aardappelen en
groenten wel behouden mogen worden voor
eigen gebruik.
De boeren klagen uit den aard over mind I
Deze Ci
ABONN
BUITEf
AFZON
inkomsten dan zij meenden te zullen hebben r
dat is klein gedacht, doch menschelijk.doch
zij keuren het streng af dat er geen vast
vertrouwen op Uw regeling mogelijk is.
Noch de boeren, noch de handelaren, noch
de koopers, kunnen op die wijze vertrouwen
in de leiding behouden.
Mist U dat vertrouwen eenmaal, dan kunt
U met de plattelands-bevolking niets meer
beginnen.
Excellentie. Iu het voorjaar heeft U oproer
in Amsternam zien groeien uit de verkeerde
aardappelregeling. Thans zie ik verzet op
het platteland groeien uit gebrek aan beleid
in de regelingen, waar het de levensbelangen
van de boeren raakt.
U geeft het eene oogenblik veel te veel
geld, waar het niet noodig is, en prikkelt
dezelfde menschen tot verzet, omdat U hun
bedrijf onmogelijk maakt.
Hetgeen dringend en met den meesten
spoed in orde gemaakt moet worden, is een
goede regeling van het geheel; geen oplap
pen van kleine fouten, doch duidelijk bekend
maken der groote lijnen, te weten:
Hoeveel voedsel heeft U van vreemden
oorsprong voor de menschen?
Hoeveel graan hebben wij geteeld en hoe
veel veevoeder heeft U nog liggen, uit het
buiten- en binnenland afkomstig?
Wat kunnen de menschen daarvan krijgen
en wat is er voor het vee zonder invoer tot
Mei aanstaande?
Wij, inwoners van Nederland, moeten we
ten hoe de toestand is en wij, boeren van
Nederland, moeten weten, wat wij tot Mei k
kunnen bekomen.
Een boer moet een jaar vooruit zien, wil
hij zijn bedrijf gaande kunnen houden.
Excellentie. Verzet van de boeren kunt UI
noch met geweld, noch met dwang breken,
U kunt niemand beletten zijn eigen graan op
zijn eigen akker te zaaien, noch zijn eigen
vee voor den hongerdood te redden.
Wanneer U de boeren tot wanhoop drijft,
wordt er weinig rogge en weinig tarwe ge
zaaid; daaraan kunt U niets doen, indien dej
geest van verzet niet door verstandige maat
regelen weggenomen wordt.
Het gaat niet in de eerste plaats en niet inl
hoofdzaak om de financieele zijde van Uw
maatregelen, doch om de onmogelijkheid om"
tallooze bedrijven aan den gang te houden,
Vooral de kleine boeren zullen te grondel
gaan en de groote boeren worden onregeer
baar. Het gevaar is zeer nabij, want de rogge
moet in September reeds gezaaid worden en
de tarwe in October. U heeft geen dag té
verliezen om de zeer ernstige fouten van
het systeem te herzien.
KRUSEMAN.
Halfweg (N.-H.), 7 Sept. 1917.
es
W
