Woensdag 19 September 1917
32ste Jaargang N°. 2331.
voor de Znidhollandsehe en Zeeuwsche Eilanden.
lie Oorlog.
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
officieel geoeelte.
Beperking van bewapening.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
W. BOEKHOVEN Zonen,
Alle slakken voos* de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden a*n de 5Jlt*eve*s
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 50 Cent bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 4.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT,
UITGEVERS
SOMMELSDIJK.
Telefoon Intercommunaal No. 2.
ADVERTENTIËN 12'/, Cent per regel, RECLAMES 25 Cent per regel.
BOEKAANKONDIGING 5 Cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 UUR.
Naar aanleiding van de ministeriöele
uitlating over de verhooging onzer de
fensieuitgaven met 100 wordt veel
geschreven. De een zegt: 't kan niet;
zoo'n uitgaaf van 60 millioen jaarlijks
in normale tijden is door de Schatkist
niet te dragen. Een ander beweert: op
't oogenblik is 't met onze defensie on
danks allerlei aangebrachte verbeterin
gen nog maar zoo, zoowe schieten
nog zeer veel te kortdus wat de hoo-
gere uitgaven aanbelangt't moet. Een
derde wil den gulden middelweg tus-
schen niet-kunnen èn moeten n.l, doen
wat mogelijk iszoo dat elk Minister
en volkslid verantwoord kan zijn, let
tende op de draagkracht des volks en
de talloos vele andere behoeften, die er
buiten de defensie nog zijn, als voor
Waterstaat, Onderwijs en Wetenschap,
Justitie enz
Het komt ons voor, dat 't vraagstuk
in tweeën moet behandeld worden en
er dan gevraagd moet: le. Zal er ko
men in en buiten Europa een algemeene
ontwapening, waarover men nu al den
mond te vol heeft; 2e. Als de ontwa
pening, er wel of niet komt, hoever
kan en moet Nederland dan bij zoo'n
positie gaan.
Behandelt men de inkrimping of uit
breiding onzer defensieuitgaven zonder
in 't oog te houden de mogelijkheid of
onmogelijkheid om ooit tot een Staten
bond te komen, die ontwapening in zijn
accoord-van coalitie schrijft, dan blijft
't een praten in de lucht. Gelooft ge
aan de mogelijkheid van zoo'n Bond
aan de mogelijkheid van zoo'n interna
tionale ontwapening of liever inkrim
ping der oorlogsuitgaven, dat kan pas
aan de orde komen de vraagals heel
tSuropa (en Amerika en Japan incluis)
£ijn oorlogsuitgaven, die te groot waren,
gaat inkrimpen: wat moet dan Neder
land doen om zijn nu nu te kleine uit
gaven in overeenstemming te brengen
met den wil der andere tot 't Verbond
toegetreden Staten. Want inkrimping
der militaire uitgaven in Duitschland,
in Engeland, in Frankrijk wil heusch
nog niet zeggen, dat er dan in Neder
land ook inkrimping zal volgen. De drie
genoemde Groote Staten staan op een
maximumen Nederland op een mini
mum. Nu kan er van 't maximum ge
noeg afmaar daarom gaat 't nog niet
van 't minimum af
Integendeel Al kómt er een Staten
bond; ja juist dóór dien Statenbond,
zal de eisch gesteld worden van wèl
verlaging der Duitsche, Engelsehe en
Fransche maximaverlaging van de
reusachtig hooge oorlogsuitgaven per
jaar; maar zal tevens aan de
kleine Staten gevraagd worden, hun
luttel minimum te verhoogen. Als er een
Statenbond komt, zijn de kleine Staten,
wat de jaarlijksche oorlogsuitgaven aan
gaat, er onzes inziens 't slechtst aan
toe.
Niet verlaging onzer Nederlandsche
defensieuitgaven zal er 't gevolg van
zijn, maar verhooging, opdat de kleine
Staten zouden kunnen zijn de regulators
van oorlog of vrede, indien er in den
Statenbond eens scherpe twist ontstaat
die kleine Staten zullen den oorlog in
hun hand hebbendie zullen 't even
wicht in den Grooten Statenbond moe
ten aanbrengen; hun zwaardgekletter
zal over den oorlog of de rust in dien
Onrust-Bond moeten beslissen en
daarom, waar de kleine Staten in de
toekomst van veel grooter beteekenis
zullen worden en zij hun gewicht in
de weegschaal voor oorlog of rust ter
deeg zullen doen gevoelendaarom zullen
door een eventueelen Statenbond de Ne
derlandsche en Deensche en Skandina-
vische en Zwitsersche oorlogsuitgaven
niets verminderenmaar wel vermeer
deren.
Al gelooft men dus aan zoo'n Staten
bond, dan is daarmee nog volstrekt niet
gezegd, dat Nederland tot verlaging van
zijn uitgaven kan overgaan; we mee-
nen, dat 't krek andersom zal zijnniet
omdat wij, Nederlanders, zoo naar ver
hooging snakken, maar de Statenbond
zal ons de verhooging opleggen om zich
zelf te kunnen handhaven. Uit puur
Europeesch eigenbelang.
En wie zegt: een Statenbond komt
er nooitvoor zoo iemand is alle in
krimping een dwaasheid. Voor zoo ie
mand is uitbreiding eisch en plicht, niet
om een Europeesch belang, maar om
zijn puur eigenbelang als Kleine Staat.
Wie bij oorlog zijn neutraliteit niet
handhaven kan, en dat niet heel goed
kan, wordt 't uit handen genomen en
dan is 't nog erger, want dan is een
vreemde baas in ons eigen huis.
Zoo danzal er komen een Europee-
sche ontwapening Stel jamaar dan
heeft Nederland daar niets geen bate
van, omdat Nederland een minimum
lijder is en de Statenbond zal er een
kracht-Land van willen maken, dat
met de andere neutrale Staten bij on
vrede in den Bond, beslissingen kan
nemen over komenden oorlog of be
slechting door nieuwe arbitrage. Stel
neen; maar dan heeft Nederland te
zorgen, dat er nog een heel wat betere
Defensie komt dan tegenwoordig.
Maar nu nog de andere vraagIs er
gezien op de toekomst, wel een Euro-
peesche ontwapening te wachten Heeft
Amerika zich dan maar uitsluitend voor
dezen Europeeschen oorlog toebereid
We gelooven er niets van. In dit op
treden van Amerika naast Engeland,
ligt de bede: och help ons, als in den
Stillen Oceaan, Japan om de hegemonie
gaat vechten. Amerika voert slechts
een oefenings-oorlog't zijn de «Groote-
militaire-manoeuvres* die in vredestijd
bij ons op de Veluwe gehouden worden
hij levert wat «proefwerk" als een
«studente, die naar hooger klas gaan
wil. 'tls alles voorbereiding; training;
proef en proeftocht als van een schip,
dat pas van de'helling besteld is door
den een of anderen reeder, en nu zoo
veel en zooveel knoopen varen moet.
Sinds Amerika in den oorlog is ge
gaan, is, afgedacht van nog andere
overwegingen, de Statenbond en de
algemeene ontwapening een onmogelijk
heid geworden. Amerika-Engeland Ja-
pan-onze Koloniën-de Groote Oceaan
voeg die bij elkaar en vraag dan
of bij zoo'n toestand in Europa een
Statenbond kan ontstaan met vermin
dering van oorlogstoerustingen. Zoo
iemand moet toch wel een idealist zijn.
't Oosten in oorlogin lichterlaaie
Azië in branden dan in Europa rust
onder de vleugelen van een Statenbond
We gelooven in geen Statenbond, nu
Amerika eenmaal begonnen is en zich
met Europa bemoeit; zich aanstonds
met 't Oosten bemoeien zal.
En omdat we er niet in gelooven,
om moer dan ééne reden niet, daarom
huivereu we bij de leuze: «Ook in Ne
derland vermindering van oorlogslasten*.
We zien in 't verschiet niets dan stij
ging. Statenbond of geenStatenbond
stijgingen geen inkrimping. De Ame-
rikaansche Grootmacht, jaren lang vol
vrede, heeft haar zwaard getrokken,
en wanneer zal 't weer in de schee
gestoken worden Toen de eerste Ame -
rikaansche soldaten in Frankrijk voet
aan land zetten, beschouwden de Fran-
schen dat als een historischen dag, een
wonder in de wereldhistorie. Ook wij
hebben dien hi-torischen datum niet
onopgemerkt laten voorbijgaanmaar
voor ons was hij een dag van geweld,
waaruit voor «duurzamen vredeen
«ontwapening* niet goeds geboren zou
worden. Amerika op 't oorlogspad
Amerika in Europa, 't was en is voor
ons de profetie van Amerika's stijgen
den invloed op 't wereldgebeuren doch
met 't zwaardmet 't oog op een oorlog
met Japan en China en dus ons ten
kwade. Door Amerika's optreden als
militaire macht, is een duurzame vrede
in Europa niet meer mogelijk. Eu 't
gepraat van Wi'sou om slechts op te
treden om de «democratie te beveiligen",
om »'t militairisme* te beteugelen't
zijn praatjes voor den vaak. Zijn in
vloed in Europa te verhoogen met 't
zwaard, is zijn toeleg. En van beper
king onzer bewapening gelooven we
daarom niets.
MILITIE-LICHTING 1918.
Indeeling bij den Motordienst.
De Burgemeester van Sommelsdijk brengt
ter kennis van belanghebbenden dat voor een
aantal dienstplichtigen van de lichting 1918
niet ingedeeld bij de zeemilitie of bij het
eerste bataljon van een der regimenten in
fanterie (Grenadiers en Jagers hieronder be
grepen), de gelegenheid bestaat, nader te
worden toegewezen aan den Motordienst.
Zij, die hiervoor in aanmerking wenschen
te komen, moeten hun verlangen daartoe
vóór 1 October a.s. schriftelijk mededeclen
aan den Commandant van de Depotafdeeling
van den Motordienst te Delft.
Zij behooren daarbij op te geven:
naam en voornamen;
de gemeente, waar zij voor de militie zijn
ingeschreven; en den datum van geboorte.
Het is wenschelijk, dat zij bij hun schrij
ven verklaringen overleggen, waaruit hun
bekwaamheid als motorrijder of in het chauf
feursvak blijkt.
Zij, die alsnog voor den Motordienst wor
den bestemd, ontvangen daarvan bericht. Zij
zullen te zijner tijd worden ingelijfd bij de
Genietroepen en na deze inlijving bij de
Depotafdeeling van den Motordienst worden
overgeplaatst.
Sommelsdijk, 15 September 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
HERHALINGSONDER WIJS.
Burgemeester en Wethouders der Gemeente
Sommelsdijk maken bekend, dat voor dege
nen, die het gewoon lager onderwijs, hetzij
op eene openbare, hetzij op eene bijzondere
school, hebben genoten in de lokalen der
openbare lagere school, staande aan den
Binnenweg, gelegenheid bestaat tot het ont
vangen van Herhalingsonderwijs.
Dit Herhalingsonderwijs wordt gegeven
voorde jongens, iederen Dinsdag en Vrijdag
gedurende de maanden November, Decem
ber 1917 en Januari en Februari 1918 des
avonds van 5 tot 7 uren, en gedurende de
maanden October 1917 en Maart 1918 van
5'/a - 7uur en strekt zich uit over de vol
gende vakkenrekenen, Nederlandsche taal,
aardrijkskunde en natuurkunde.
voor de meisjes iedere Maandag en Donder
dag gedurende maanden October 1917 tot
en met Maart 1918, des namiddags van 3'/2
tot 5'/j uren en strekt zich uit over de vol
gende vakkenrekenen, Nederlandsche taal,
natuurkunde en nuttige handwerken.
Voor het genieten van dit Herhalingson
derwijs zal een schoolgeld worden geheven
van f 0.20 per maand en voor kinderen van
minvermogen van f 0,10 per maand. Kinderen
van onvermogen zuilen het Herhalingsonder
wijs kosteloos mogen genieten.
Ouders of verzorgers, die hunne kinderen
het Herhalingsonderwijs wenschen te laten
volgen, worden verzocht daarvan vóór 26
September 1917 aangifte te doen bij het hoofd
der Herhalingschool den heer L. Pen.
Sommelsdijk, den 14 September 1917.
De Secretaris De Burgemeester.
Iz, GEELHOED. BOUMAN.
Kostelooze Inenting.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Sommelsdijk maken bekend, dat op Donder
dag, den 4 October a.s., des namiddags te
2 uren, de gelegenheid zal zijn opengesteld
tot Kostelooze Inenting en Herinenting van
de ingezetenen, die zich daartoe ten huize
van den geneeskundige S. Knöps aanmelden.
Sommelsdijk, 14 September 1917.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
Iz. GEELHOED. BOUMAN.
Openbare kennisgeving.
LIGPLAATS SUIKERBIETEN.
De BURGEMEESTER van Sommelsdijk
maakt bekend:
dat de agenten voor beetwortelsuikerfa
brieken, die op de kaai en aan de haven
alhier, ligplaats verlangen voor de door hen
gecontracteerde bieten, zich vóór Donderdag
20 September a.s. daarvoor tot den haven
meester hebben te wenden met opgave van
het aantal der door hen gecontracteerde
hectaren land.
Sommelsdijk, 14 September 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
Openbare kennisgeving.
ZAAIZAAD.
De BURGEMEESTER van Sommelsdijk
vestigt de aandacht van belanghebbenden,
op eene, door den Regeerings-Commissaris
voor Zuid- Holland, in het landbouwweekblad
van 15 September a.s., geplaatst wordende
advertentie, luidende als volgt:
„De Regeerings-Commissaris voor Zuid-
Hoiland maakt bekend, dat zij, die van hun
eigen geteelde granen en peulvruchten een
gedeelte voor eigen zaai wenschen te be
houden, dit schriftelijk aan zijn bureau
Koninginnegracht 19, den Haag moeten
aanvragen.
In deze aanvrage moet worden vermeld
1°. Naam en woonplaats met volledig
adres van den aanvrager.
2°. De soort van het zaaizaad met ver
melding van de grootte van het te bezaaien
oppervlak voor elk gewas met opgave waar
de perceelen gelegen zijn.
Na het binnenkomen van de aanvrage
zal den aanvrager zoo spoedig mogelijk
worden bericht, welke hoeveelheid hem
gelaten is".
Sommelsdijk, 14 September 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
Vcrkrlj gbaarstelling regeeringsgoederen.
De Burgemeester van Sommelsdijk maakt
bekend, dat in den loop van de volgende
week verkrijgbaar zal zijn:
Op bon No. 31 Zeep (zachte, groene of
gele) tot een gewicht van '/t K.G.
Sommelsdijk, 14 Sept. 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
Een Nederlandsche motorlogger tot
zinken gebracht.
Men meldt ons
De zeillogger Wilhelmina KW 79 heeft gis
termiddag te IJmuiden de 14 opvarenden
aangebracht van den motorlogger Eendracht
7 VL 214, schipper Langbroek, toebehoorend
aan de reederij H. de Korver te Vlaardingen,
welke motorlogger Zondagmiddag te 12 uur
door een Duitsche duikboot met brandbom
men tot zinken is gebracht.
Van de opvarenden vernamen wij over deze
daad het volgende.
Men wa3 naar huis varend en had IJmuiden
reeds in zicht, waar men te 4 uur hoopte
aan te komen, toen men door een Duitsche
duikboot werd aangehouden. De bemanning
van de duikboot gaf te kennen, dat men den
logger moest verlaten, want dat deze tot
zinken zou worden gebracht. Op de mede-
deeling van den schipper, dat het schip zich
bevond buiten het versperde gebied, werd
slechts geantwoord, dat het „Krieg" was, en
dat men daarmede geen rekening kon hou
den. Het schip moest zinken. De bemanning
verliet daarop in de scheepsboot den logger
en aan boord daarvan werden brandbommen,
die men aan boord van de duikboot reeds
in gereedheid had, gebracht. Nadat de Duit-
schers, die de bommen aan boord gebracht
hadden, alles van het schip geroofd hadden,
wat zij slechts konden meenemen, o.a. de
schoone onderkleeden van den schipper, de
laarzen van de matrozen, de octant een
flesch cognac en eetwaren, werden de bom
men ontstoken en verdween het schip na
ruim een half uur in de diepte.
Nadat de opvarenden ongeveer 20 uren in
de scheepsboot hadden rondgezworven, wer
den zij aangetroffen door een Engelsehe
torpedojager, die deel uitmaakte van een
flottielje van drie dergelijke schepen. Aan
boord van den torpedojager werden de man
nen voorzien van droge schoone kleeren en
van eten. De logger Wilhelmina kwam in
zicht, aan boord waarvan de schipbreuke
lingen overgingen.
Graanprijzen en verbouw van voedings
gewassen.
Eenigen tijd geleden heeft de minister van
landbouw, nijverheid en handel de prijzen
bekend gemaakt die aan de landbouwers
voor den oogst 1918 worden gegarandeerd.
Ten tijde van het vaststellen der prijzen
konden deze alleszins voldoende worden ge
acht om den landbouwers een behoorlijke
winst te verzekeren, zoodat eene ruime uit
zaai kon worden verwacht.
Sedert zijn intusschen de omstandigheden
niet onaanzienlijk veranderd. De kansen op
een voldoenden aanvoer van graan en vee
voeder uit het buitenland zijn zeer verminderd,
terwijl door den enormen voedernood de ge
neigdheid bij de landbouwers om in het
volgende jaar veevoedergewassen te verbou
wen aanmerkelijk is toegenomen, vooral in
de zandstreken.
In verband hiermede heeft de minister van
landbouw, nijverheid en handel besloten de
hier bedeelde prijzen nader vast te stellen.
De garantieprijzen voor den oogst 1918
worden gesteld voor tarwe op f 21, voor
rogge op f 22 en voor wintergerst op f 18.50
per 100 K.G.
De prijzen van het broodkoren zijn thans
geheel in overeenstemming met de voorstel
len die den minister door de z.g. prijzen-
commissies, bestaande uit vertegenwoordi
gers van den landbouw, zijn gedaan, zoodat
mag worden verwacht, dat thans aan de
uitzaai van broodkoren de noodige uitbrei
ding zal worden gegeven, te meer nu ook
aan de andere grieven van de landbouwers
zooveel is tegemoet gekomen als maar eenig-
zins mogelijk is.
Mocht blijken dat deze verwachtingen niet
zal worden vervuld, zoo zal de minister
zich genoodzaakt zien tot zeer ingrijpende
maa'regelen zijn toevlucht te nemen, maat
regelen, die veel ernstiger in het landbouw
bedrijf zouden moeten ingrijpen dan tot dus
verre het geval is geweest. (St.ct.)
DE TOESTAND.
De toestand in Rusland trekt nog steeds
alle aandacht, hoewel het moeilijk is, daar
over een goed overzicht te geven De ge
beurtenissen grijpen daar zoo verbazend snel
plaats, dat ze eigenlijk te snel gaan om ze
In beschouwingen bij te houden.
Om kort te gaan, even na de vorige over
zichten bereikte ons de telegrammen dat Kor-
niloff zich met zijn troepen aan Kerenski
heeft overgegeven, waardoor de opstand voor
het grootste gedeelte werd onderdrukt.
