iLO
Woensdag 22 Augustus 1917
SS.
328te Jaargang N°. 2313.
voor de Zuidhollandüciie en Keeuwiche Eilanden.
II© Oorloff.
Antirevolutionair
Orgaan
m
g te
IN HOC SIGNO VINCES
„Ouddorp"
Drogist.
achines,
T.
joven
6161.
357b
De Burgemeester als hoofd
der politie.
BUITENLAND.
.BINNENLAND.
n gebitten,)
ROTTERDAM.
SGHAGEN,
ijzen.
nstraat 12-14.
Aboimesaentsprljs per drie ^aaadeia fr. p. p. 50 Cent bij vooruitbetaling.
Baaiteffilaaad bij yo&ruitbetslïng f 4,50 psr |ear
Afzonderlijhe nuamers 5 Cent.
W. BOEKHOVEN Zonen,
SOMMEL.SD1JK.
ij die zich nu abonneeren, ont
vangen de nog in deze maand
verschijnende nummers gratis.
andarts,
erkdtg 1—3,
lOgeaden 9—10.
1084
3 MARGARINE
s 12692
ddelharnis.
aao leden tegen
t gelden op te-
van niet-leden.
n dagelijks wer
en der leden vsw
uren: 9 en 23
8 uur, in het
te Ouddorp.
Ie Kassier,
NiBRllGOE
ÏNKWERKER.
WATERLEIDING.
NIEUf HELVOET
PB IE DEN.
matogen, Eikelca-
^evertraan, Emulsi,
rs Nierpillen, Vet-
ssie) Teercapsules
:en verkrijgbaar bij
MIDDELHARNIS.
10461
- D1RKSLAND.
Ren.
RANEN.
ndap
Telephooa 4.
S.
cteia. 8805
,EN.
R,
erne MEUBELEN
Meublementen in
tzen, 1 eiken Stijl-
f95.
gen de concur-*
12448
Deze Courant verschijnt eiken Woeasdag en Saterdag.
UITGEVERS
5®Sefi®oïa IsaSeffeoeiM». üo. 8-
Aév©rt®nttëa 12 V2 cent par regel, Bselsuseg 25 »sr raget,
Bffiekaaakosdigisg 5 Cent per regel.
BiemstaajavrageH en DieastaanbiediEgea 50 Cent per plaatsing,
Groote lettere en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan,
AdvertentiSn worden ingewaoht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
>Mle slnkkeie voor «Se bestemn, AsSverlenilêia ess verOere Adjmlnl«tr»tle irane© toe le stenien aasi de KJltffevers.
Z
Waar zelfs in Amsterdam na de rel
letjes, door menschen, die 't konden
weten, de Socialistische Wethouders
Vliegen en Wibaut er van beticht zijn,
dat zij de militairen hebben laten aan
rukken en dies die twee Wethouders
verantwoordelijk hebben gesteld voor
't vergoten bloed en de verminkingen,
is 't aan eenvoudige kiezers niet kwa
lijk te nemen, dat ook zij met de ge
dachte rondloopen»Daar moeten de
Wethouders een. schotje voor schieten"
ofs>Daar moet de Raad maar eens
ingrijpen"bedoelend, in zaken in te
grijpen, die de wanorde, de politiehulp,
betreffen.
Late men zich de vingers niet bran
den. Noch, de Wethouders, noch de
Raad kunnen en mogen hier ingrijpen.
De Burgemeester is alléén, hij alleen 't
hoofd der politie en is aan niemand
rekenschap schuldig van de maatrege
len, die hij treft of niet treft ter hand
having of herstel der orde. Wel zal niet
één verstandig Burgemeester aan den
Raad, bij interpellatie over de politio-
neele door hem genomen maatregelén,
't zwijgen doen of kortweg zeggenDat
gaat u niet aanintegendeel, hij zal
bij navraag gewoonlijk eenige inlich
tingen verstrekken, zooals dit in Am
sterdam door den Burgemeester zelfs
ruimschoots is geschiedmaar de Ge
meentewet en de Koninklijke Besluiten,
die over de artt. 184-193 dier Wet
meermalen zijn uitgelokt, wijzen 't on
miskenbaar uit, dat de Burgemeester
en hij alléén, en niet de Raad, en niet
de Wethouders de aansprakelijke per
soon is voor de oproeping van dragon
ders of anderen militairen bijstand en
politiehulpen dat hij alleen verant
woordelijk is voor zijn eigen daden in
deze materie, niet aan den Raad, noch
aan de Wethouders, maar aan de Rijks-
regeering.
De Burgemeester is wel 't Hoofd der
Gemeente, maar niet door de Gemeen
tenaren gekozen; en nu kan men daar
lang en breed over debateeren of zulks
niet beter ware dan de tegenwoordige
toestandmaar 't is nu eenmaal zoo't
Hoofd der Gemeente wordt niet door
de Gemeentenaren gekozen of benoemd
maar 't is de Kroon, die daarover be
slist. Art. 59 van de Gemeentewet zegt
t duidelijk genoeg, en trouwens ieder
weet het»De Burgemeester wordt
door ons voor den tijd van zes jaren
benoemdHij is dus geen dienaar van
den Raad, maar allereerst der Ko
ningin, al wordt hij ook, en dat is de
gekke tegenstelling, ook uit de Gemeen
tekas betaald. Burgemeester en Com
missaris van Politie worden b eide door
fte Kroon benoemdmoesten dus ook
beiden van liijksgeld betaald worden,
maar ontvangen echter hun salaris uit
de Gemeentekas. Doch afgedacht nu
van die financieels verhouding tusschen
urgemeester en Gemeente naast de
Koninklijke benoeming, staat dit toch
vast, dat de Burgemeester is hoofd der
po ïtie en dat dit Hoofdschap voort
ij!?1 *s d0 vertrouwensman
S J! iKTQ' weer Hoofd der
er daavn i P° en justitie is. Als
te klasen1 °°u 0ViGr een burgemeester
Klagen valt als hoofd der nnlitie
moet men niet bij den Ld P
wezen om
hem op te porren, dit of dat te doen
of na te latenmoet men ook niet zijn
hij den Commissaris der Provincie of
bij Gedeputeerde Staten, maar bij den
Minister van Binnenlandsche Zaken
als woordvoerder in de Hamers nameps
de Kroon. Dan moet men een Kamer
lid in zijn arm nemen en hem den toe
stand in de Gemeente meedeelen; en
deze kan dan den Ministers of in zijn
stille Departement daarover gaan kla
gen, zoo maar knusjes onder elkaar,
öf hij kan de zaak aan de groote klok
hangen, te midden der Kamervergade -
ring, zooals naar aanleiding der Amster-
damsche troebelen pas nog een inter
pellatie is gehouden omtrent de hand
having dor orde in Amsterdam,
Maar ook hij Koninklijke Besluiten
zijn over dat Hoofdschap der politie
beslissingen gevallen. Dat zat ein in de
laatste alinea van art. 190 der Ge
meentewet, waar staat
De Gemeentepolitie rust op de
plaatselijke verordeningen en beve
len, die ten gevolge dezer wet in 't
huishoudelijk belang der gemeente
zijn gegeven.
Zoo dacht de Raad van Leeuwarden,
dat hij met dat artikel in de hand over
't politiewezen wat te zeggen had
want, zoo redeneerde de Raad er staat
duidelijk, dat de politie rust op de plaat
selijke verordeningen en die ver
ordeningen maken wij. Maar owee, de
Koningin heeft die verordening vernie
tigd met de overweging, dat hier niet
bedoeld werd »de politiet, maar »'t toe
zicht der politie open dat dus de
Raad wel in zijn verordening mag
schrijven, waarover" 't toezicht mag
gaan b v. straatschuren, matjeskloppen,
vuil neergooien er z. maar dat de
Burgemeester de politiepersonen, die
toezicht moeten houden alléén en hij
alléén benoemt, schorst, ontslaat en met
disciplinaire straffen treft.
In Amsterdam is een anderekwestie
gerezen en ook met art. 190 in de hand
wou de Raad het straf'fenstelsel regelen
bij de politie. Doch ho maarDe Hooge
Raad overwoog alweer, dat de Burge
meester straft en de Raad kan toekijken.
Zoo dus; de jurisprudentie op dat
artikel is tot op hedende Burgemees
ter is 't hoofd der politie en de Raad
heeft geenerlei medezeggenschap noch
op de benoeming, noch op de discipli
naire straffen. Het eenige wat de Raad
mag doen is ditden Burgemeester
vragen om inlichtingen, en dit niet uit
collegiale samenwerking, maar louter als
gunst en Gemeentebelangen ten tweede
mag de Raad in de verordening vetten,
ivaarop de politie heeft toe te zien.
Overigens heeft hij in politiezaken niets
te doen. j
DE TOESTAND.
Voor de elfdemaal zijn de Italianen op het
Isonzofront tot den aanval overgegaan, om
opnieuw te pogen in den levenden Oosten-
rijkschen muur, die zoo hardnekkig den weg
naar--het voor hun zoo begeerde Triest be
schermt, een bres te breken.
Het begin van dezen elfden inzet wordt
van Oostenrijksche zijde ons het eerst ge
meld, van Italiaansche kant wordt alleen nog
maar van een hevig bombardement aan de
Isonzo gesproken.
Over een breed front heeft Cadorna blijk
baar zijn troepen tegen de Oostenrijksche
stellingen in actie gebracht. Tenminste het
Oostenrijksche communiqué spreekt van het
„met de grootste verbittering" woeden van
den strijd in bijna alle sectoren van het 60
kilometer-lange front, bij Tilmino (Toimein),
ten N. O. van Canale, tusschen Deckla en
den M 4 S. Gabriele, ten Zuiden van Görz
(Gorizie) en op het Karst-plateau.
Het Oostenrijksche legerbericht voegt er aan
toe, dat de tot dusver ingekomen berichten
gunstig voor de Oostenrijkers luidden. Na
dere bijzonderheden vallen intusschen nog af
te wachten.
Opmerkelijk is alleen, dat de artillerie-voor
bereiding voor den slag van betrekkelijk zoo
korten duur is geweest: na anderhalven dag
van zeer hevige artillerie-voorbereiding, zoo
wordt uit Weenen gemeld, begon de aanval.
Mogelijk hebben de Italianen nu willen
pogen, of zij door een verrassend optreden,
dat den Oostenrijkers geen tijd zou laten om
groote troepenmachten te concentreeren en
den nieuwen stoot op te vangen, meer succes
zouden kunnen behalen dan met de vorige
wei-voorbereide aanvallen.
De laatste groote isonzo-aanval der Ita
lianen heeft van het midden tot het einde
van Mei plaats gehad; een deel der toen be
reikte resultaten, voorql in de streek van
Jamiano girig later weer aan de opdringende
Oostenrijkers verloren. Toen waren de Ita
lianen bijna de eenige partij der geallieerden,
die offensief optraden; op alle fronten
heerschte vrijwel rust. De Oostenrijkers had
den dus de gelegenheid om al hun krachten
aan den Isonzo samen te trekken om den
sterken Italiaanschen stoot te pareeren.
Nu zijn de Italianen in iets gunstiger om
standigheden hun aanval begonnen. In het
Westen houdt het tempeest van het groote
Fransch-Engelsche offensief aan en vordert
de uiterste krachten van de Duitschers; in
het Oosten neemt de tegenstand van Russen
en Roemenen toe en dwingt de centralen,
als zij lenminste willen pogen om hun suc
cessen door te zetten, nieuwe troepen samen
te trekken.
Maar het meest gunstige oogenblik, toen
het offensief ook door de bondgenooten het
meest gehoopt zal zijn, het oogenblik, dat de
centralen hun tegenoffensief in Galicië begon
nen en dit in zijn eerste stadium nog slechts
was, hebben de Italianen voorbij laten gaan,
zonder het benut te hebben.
Van den kant der Centralen worden ver
schillende factoren aangewezen, die zich daar
bij zouden hebben doen gelden. Maar ten
opzichte daarvan heeft men een groot voor
behoud in acht te nemen. Dit verlate Italiaan
sche offensief toont intusschen wel, dat de
onderlinge militaire samenwerking tusschen
de geallieerden verre van „volmaakt" nog is.
•t"
Op het Oostfront grijpt Mackenze steeds
verder. Eiken dag schiet hij wat op.
Steeds meer bergstellingen in de Zuidelijke
Karpathen moeten de Russen en Roemeniërs
prijs geven, willen zij niet worden afgesne
den en zeer binnenkort, zal de Sereth daar
wel de legerscheiding vormenals de
Centralen niet weten door te dringen tót de
Prulh.
Den buit door de Centralen behaald in de
Karpathen is nog al aanzienlijk.
Sedert het begin van de operaties op 17
juli zijn in Oost-Oalicië, Boekowina en Mol
davië in handen der bondgenooten gevallen:
655 officieren, 41,300 man, 257 kanonnen, 546
machinegeweren, 191 mijnwerpers en 1500
geweren.
Aan oorlogsmaterieel werd buitgemaakt:
25.000 gasmaskers, 14 gepantserde auto's,
15 vrachtauto's, twee gepantserde treinen,
6 beladen treinen.
Voorts 26 locomotieven, 218 spoorwagens,
verscheiden vliegtuigen, voertuigen en een
groote hoeveelheid levensmiddelen.
De Duikbootenoorlog en Engelands
uithoudingsvermogen.
In de derde bijlage van den „Wirtschaft-
dienst" behandelt Dr. Aug. Kaegbein het
vraagstuk, hoe lang het Engeland mogelijk
zal zijn het uit te houden tegenover den
Duitschen duikbootoorlog. Schrijver noemt
dit minder eene levensmiddel- dan wel
een vrachlruimteqaestie. Hij gaat dan in de
eerste plaats na, hoelang het duren zal, voor
dat de eigen vrachtruimte, zoowel als.de buiten-
ïandsche, waarover Engeland voor economi
sche doeleinden bpschikt, zoover zal zijn in
eengesmolten, dat zij voor den aanvoer van
het invoerminimum niet meer voldoende zal
zijn.
Dr. Kaegbein meent, dat Engeland ook bij
de allergrootste beperking zijner behoeften,
toch minstens 10 12 millioen gewichtston-
nen grondstoffen zal moeten invoeren. De
levensmiddelinvoer kon niet veel meer be
perkt worden, zoodat men daar in allergun
stigste geval, toch ook nog IQ 11 millioen
T. zal moeten invoeren, wanneer Engeland,
niet direct wil hongerlijden, zoodat tezamen
met eenige niet te ontberen fabrikaten eene
import van 25 27 millioen gewichtstonnen
(d. i. de helft van wat Engeland thans im-
porteeerd) als het minimum moet worden be
schouwd, waartoe de Engelsche invoer terug
te brengen is.
De schrijver berekent dan, dat Engeland
einde Mei van dit jaar nog over eene vloot
van 6,6 millioen Br. Reg. T. beschikte, die
voor algemeen economische en militair eco
nomische doeleinden kon worden gebruikt,
welke vloot einde Juli tot 5,6 millioen Br.
Reg. T. verminderd was en die in de maan
den Augustus en September wel tot 4,6
millioen Br. Reg. T. zou verminderen.
Dr. Kaegbein berekent dan dat deze sche
pen in doorsnee hoogstens 4'/2 reis per jaar
zullen maken, waardoor deze vloot jaarlijks
20,7 mil i >en Br. Reg. T. of 12,8 millioen
netto. R. T. zal kunnen invoeren. Hij be
rekent vervolgens de vloot onder vreemde
vlag, die voor den Engelschen invoer in aan
merking komt, die in het afgeloopen jaar
bij het totaal der ingevoerde lading met 9,9
millioen N.—Reg T. betrokken was. Aange
nomen, dat de tonnage daarvan slechts met
een derde verminderd is en dat het Engeland
gelukken zal, de overige twee derden voor
trans-portdiensten te behouden, dan zal door
die vreemde schepen nog 6,6 millioen N—
Reg.—T. kunnen worden ingevoerd, zoodat
Engeland volgens den stand van einde Sep
tember nog op een jaarlijkschen invoer van
19,4 millioen N.—Reg.—T. zou kunnen rekenen,
wat Dr. Kaegbein tot 29 millioen gewichts
tonnen omrekent. Aan de hand van deze
berekening komt de schrijver dan tot de
conclusie, dat de Engelsche vrachtruimte einde
September op het critieke punt zal gekomen
zijn. Zinkt zij onder dat punt, dan zal Engeland
genoodzaakt zijn, in verhouding tot zijne
verdere verliezen, de handelstonnage, welke
voor militaire doeleinden gebruikt wordt, te
verminderen. In verband daarmede wijst Dr.
Kaegbein op het besluit, dat de Engelsche
regeering onlangs genomen heeft, om de
gewondentransporten door vergrooten der
hospitalen op het oorlogsterrein zelf te ver
minderen. Na September zal de handelston
nage, die tot dusverre de verliezen van de
schepen in militairen dienst moest goedmaken,
op hare beurt uit die schepen moeten,worden
aangevuld.
Rekening houdende met het vergroote
productievermogen der Amerikaansche en
Engelsche werven meent de schrijver voor
den tijd na September slechts met een maan-
delijkschen nettoverlies van 425.000 ton te
moeten rekenen. Aangezien nu bovendien in
September de Engelsche oogst is binnenge
bracht en men dus in den daaropvolgenden
tijd minder vrachtruimte noodig zal hebben
voor den aanvoer van levensmiddelen meent
Dr. Kaegbein, dat men jn de maanden October
November en misschien ook December nog
niet op een merkbare vermindering van de
vrachtruimte, die Engeland voor militaire
doeleinden gebruikt, zal behoeven te rekenen.
Maar, wanneer einde December of begin
Januari de behoefte aan tonnage voor den
invoer van levensmiddelen weer ontstaat, dan
zullen de intusschen geleden verliezen zich
te sterker doen gevoelen. Van einde Septem
ber tot einde April zullen drie millioen Br.—
Reg. T. aan duikbootverliezen door de ton
nage, welke thans ter beschikking van mili
taire doeleinden is, moeten worden vergoed.
Wanneer Engeland er dan ook niet toe
overgaat de Saloniki-expeditie op te geven,
dan zal het genoodzaakt zijn, een derde van
de tonnage voor militaire doeleinden aan de
handelsvloot af te staan. De gezamelijke
Engelsche vrachtruimte, die aan het begin
van den oorlog ongeveer 19 millioen Br.—
Reg. T. bedroeg, zal dan tot IO'/ï millioen of
ongeveer 55% verminderd zijn. Door eene
dergelijke vermindering der tonnage zal ech
ter niet alleen het geheele transportwezen
der Entente in gevaar gebracht worden, maar
bovendien de zeeheerschappij van Engeland
ook-na den oorlog zoozeer zijn in g vaar
gebracht, dat de schrijver meent, dat Enge
land, welks bevolking zich dan reeds zeven
maanden tengevolge van den minimuminvoer,
de grootste ontberingen heeft opgelegd, dan
vermoedelijk wei geene lust meer zal gevoe
len, den strijd .voort te zetten.
s
NEDERLANDSEN DE OORLOG.
Zaterdagmorgen omstreeks 11.15 werden
we opgebeld uit Goedereede dat aldaar 6
bommen uit vliegtuigen waren geworpen die
dicht bij het dorp waren ontploft.
Na gehouden onderzoek ter plaatse verno
men we dat twee vliegtuigen van onbekende
nationaleteit in een luchtgevecht waren ge
wikkeld en een daarvan de bommen waar
schijnlijk uit lijfsbehoud heeft laten vallen.
Ze kwamen gelukkig zoo terecht dat niet
veel materieele schade werd veroorzaakt.
(Zie verder daarvoor plaatselij k nieuws Goe
dereede).
Nader verneemt men, dat Zaterdagochtend
zich ongeveer 20 vliegtuigen boven Zeeland
hebben bevonden, die zich in verschillende
richtingen hebben verspreid.
Bij Winschoten' zijn Zaterdagmiddag half
drie 2 vliegmachines neergekomen.
Volgens mededeeling uit Winschoten
waren het 2 Duitsche vliegtoestellen, elk be
mand met drie personen. Een der toestellen
kwam brandend neer. Het andere werd neer
geschoten door onderofficier Lok.
De inzittenden waren niet gewond.
Ook bij Renesse zijn drie bommen uiteen
vliegtuig gevallen.
Er is geen* schade aangericht.
Uit Renesse:
Hier in de omgeving zijn eenige luchttor-
pedo's gevonden een en ander hebben de
militaire autoriteiten in besiag genomen.
Vermoedelijk heeft een luchtgevecht tus
schen een tiental vliegtuigen boven Westelijk
Schouwen plaats gehad en bestookten de
machines elkaar met bommen, mitrailleurvuur
en luchttorpedo's.
Men meldt uit Westelijk Zeeuwsch-Vlaan-
deren nog het volgende omtrent het groote
eskader vliegmachines. Tegen 8 uur des
morgens hoorde men een krachtig geronk in
de lucht, dat steeds maar aanzwol en weldra
werden de eerste vliegtuigen gezien, komende
uit het Zuiden en koersende naar het Westen.
Er kwamen er steeds meer, tot wij er onge
veer 30 met bloote oog konden waarnemen,
sommigen hebben er 36 geteld. Zij vlogen
op geringe hoogte, zoodat men met een kijker
goed de kruisen op vleugels kon zien. Op
verschillende grensposten werden de vlieg
tuigen beschoten, evenwel zonder merkbaar
resultaat. Tusschen kwart over twaalf en
halfeen keerden de vliegtuigen terug; hoeveel
er waren kon men niet zien, daar de lucht
nu bewolkt was en zij nu verder over België
vlogen.
Uit Winschoten:
Beide hier in de buurt gelande vliegma
chines waren tweedekkers. Beide waren voor
zien van drie machinegeweren en taf van
ledige hulzen wezen op veelvuldig gebruik.
In elke machine zat een officier een onderofficier
en een soldaat. Te Beerta wilden de vliegers
nog trachten weder op te stijgen, doch de
direct aanwezige brigade marechaussée van
Finsterwolde verhinderde dat. Zij nam de
drie inzittenden mede en de machine bleef
onder bewaking van militairen. De te Blijham
gedaalde, vliegers werden naar de kazerne
te Winschoten overgebracht. De vliegers
zagen er goed verzorgd uit, waren omstreeks
25 jaar. Hun zenuwen waren hoegenaamd
niet in de war, .integendeel, ze bespraken
kalm wat hun was overkomen.
Uit Renesse:
Tusschen 11 en 12 uur Zaterdagmorgen
werd hier een eskader van 8 vliegtuigen
waargenomen. De vliegtuigen beschoten
elkaar. Twee zijn over Schouwen gevlogen
in Oostelijke richting. Er zijn drie bommen
geworpen; één nabij de hofstee Duinen op
200 M. afstand van het slot Moermond bij
Renesse en één op Scharredijke. De aange
richte schade is gering. De andere vliegtuigen
verdwenen in Z. W. richting.
Te Zuilkerdiep bij Windschoten is Zater
dagmiddag een vliegmachine neergekomen.
Verder een te Blijham. Déze laatste is ver
brand.
Petroleum.
De minster van landbouw, nijverheid en
handel heeft tot de burgemeesters het na
volgende rondschrijven gericht:
Ten vervolge op mijn circulaire dd 7 dezer,
heb ik de eer u te berichten, dat in verband
met het uitblijven van petroleum-aanvoeren,
alsmede de bestaande onzekerheid ten aanzien
van verderen aanvoer, met ingang -van 18
dezer de beschikbaarstelling van genoemd
artikel voor licht- en kookdoeleinden ten be
hoeve van huishoudelijk gebruik tot nadere
beschikking moet worden beëindigd.
Zoodra nieuwe aanvoer heeft plaats gevon
den zal een nieuwe regeling ter zake worden
getroffen, waaromtrent u alsdan nader bericht
zal worden.
(St.Ct.)
Kolen.
Omtrent de onderhandelingen met Duitsch-
land betreffende den aanvoer van kolen ver
nemen wij, dat Dnitschland de levering van
een -zekere hoeveelheid kolen heeft toegezegd,
onder toevoeging, dat indien Nederland meer
wenscht te ontvangen, daartoe Nederlandsqhe
arbeiders naar Duitschland zouden moeten
