I
Zaterdag 14 J uli 1917.
J
:t 24
Emm
)n
Antirevolutionair
Eerste Blad.
IN HOC SIGNO VINCES
"1
ng
1
3r
t.
UJ
e
6
it
el
r
!R
rooi* de ^nidhollandéclie en SZeeiiirseïie Eilanden.
W. BOEKHOVEN Zone'ft,
J
Het kind der Eeuw onder
den preekstoel.
„liKT ÖOUDJm HEkT".
OP OEI UITKIJK.
BEMEEIÏERAAB.
9fens5i.aaavrag0B en Sienstaanbledlngeit 50 Gent per plaatsm*
Qroofei letters ea vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die nasi,.
>iTorsenr:ÖH worden ingewaehi tot Dinsdag- en Vrijdagmargen 'O ni
proprietor R. C. F. U. LEE-Moonen
tegen
oedels enz.
9741
It.
114
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden ft. p. p. 50 Cent bij vooruitbetaling.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK.
'S'e'<atM®K5 .iKterefNnBa. So.
25
psr C3g3i.
12% Oea« pao regel, Reclame?
Boefeaamifomctigixii 5 .Cent per re-feli.
4lle «luhfeesi w««r He S&^sSa.iiiie t>e*iem«i, ^dverteniteo
eras ere
toe 8e- ,z&«S8flk«8» S
Daar zit hij. 'tkind der Eeuw! De
geloovigen óók zijn opgekomen ter
plaatse des gebeds 't hoofd ontbloot
staan ze voor 't aangezicht huns Gods
om voor eigen oor en hart ontsluiting
te smeeken en neerdaling des Geestes
op den dienst des Woords en der Sa-
tramenten. De voorzang wordt ingeleid
^Sfebor het atot zingen uitlokkend orgel-
gejubel en de gemeente juicht:
De Heer' is mij tot hulp en sterkte
Hij is mijn lied, mijn psalmgezang:
Hij was het, die mijn heil bewerkte,
Dies loof ik Hem, mijn leven lang.
Men hoort der vromen tent weergalmen
Van hulp en heil, ons aangebracht;
Daar zingt men blij, met dankbre psalmen
Gods rechtehand doet groote kracht.
De prediker heeft tot tekstDie dorst
heeft kome en neme 't water des levens
om niet.
En bij dien tekst en bij dat psalm
gezang en die gebeden en in zoo'n
kringzit nu eens 't kind der
eeuw onder den preekstoel.
ng wéér.
ik wou elk
enblikje alléén
hoe 'k er dra
ik nog
afspreken van
iet zoo.
an zijn werk;
een bij Vaders
afloopen zou,
i ziengezegd
ou spreken,
e ure verhan-
zic'i ooitult-
ook kronkelde
voorden huns
:ostbare schat,
ie niet mocht
van vreemden,
ran.
ewekt om toch
i, dat ze dan
nals hij, wan-
van den Dood.
genoemd,
geldgierigheid
voor wereld
en het zoeken
en der lieden
len in 't jeug-
weg in Hante-
slechts
3uw en kinde-
jn leger, slaan
zien 't oog ver
in 't hun zoo
ring
weg van alle
ees bleven de
rdt vervolgd.
.f
t
jü
'tKind der eeuw! Geboren eri ge
plaatst en opgevoed in een kring van
ongeloof en twijfel, is 't leven in het
.^huisgezin gespeend aan de ware religie,
die den mensch gesteld heeft en stelt
in de ware verhouding tot zijn God
in kleinheid, in schuldbesef, in des
doodswaardigheid, levend van goddelijke
barmhartigheid. Maar 'tkind der eeuw
kent van jongsaf die afhankelijkheid
van zijn Schepper niet; hij is zichzelf
en hij leeft zichzelf en de eere Gods in
zijn persoonlijk leven is hij hem ver
te zoekenhij heeft aan Hem geen be
hoefte hij zal zichzelf wel een weg
banen door dit leven, wegstootend alle
hinderpalen, die hem zijn pad versper
ren. Hij laat God rustig ergens in een
hemel, maar zijns is zijn eigen toe
komstig geluk. Zijn gaven en talenten
in zijn eigen dienst, om naam te
makeniets te zijnveel te zijn
dienstbaar te zijn voor anderen om 't
nageslacht nog te doen roemen van de
werken zijner handen, zijns geestes en
zijn vurig hart.
Maar 'thart blijft toeh ledig, omdat
er God in ontbreekt.
Er is vaak inrust't leven bevre
digt bij alle eer en^roem, waarmee hij
omstraald is, nog zeer weinig, omdat
hij steeds begint, voortzet en eindigt
in zichzelfhij kan zichzelf van zijn
lk niet kwijt raken; en hij zoekt in
kunst en kracht, in wetenschap en
litteratuur, in zang en tooneel, in uit
leven aan al zijn gaven en krachten
't ontberend gelukden vrede en kalmte
en overgave des gemoedsde berusting
in het levenslot van duizenden, dat het
hem onverklaarbaar is, als er nog een
God van liefde is.
Geloof heeft hij nooit gehad en kan
't dus niet verliezen ookmaar toch
zijn wetenschap lost ook al de problemen
des levens niet opjazelfs de voor
naamste die van leven en onsterfelijk
heid, kan. zij nooit en zal ze nooit op
lossen.
Zijn wetenschap heeft grenzentot
in de aanstaande eeuwigheid reikt ze
niet en van uit de eeuwigheid kan
hij ze, verwerper der geopenbaarde waar
heid. niet opvangeü; zijn wetenschap
rekent en kan alleen maar rekenen met
t geen er nu is, en vroeger was volgens
ae oudste geschriften der menschenkin-
en zqq zonder geloof en met een
wetenschap die de Godheid niet zien
wil en niet tot haar opklimmen wil
om van Haar over de levensraadselen
en 't wereldgebeuren en de einduitkomst
en 't einddoel aller dingen, zoowel als
over hun begin, hun oorzaken, wetten,
ordonantiën, bestemmingen door de
eeuwen heen. licht te ontvangen
zoo staat hij zoekendgrijpend in de
lucht naar een rustpunt voor zijn den
ken en leeft in gestage onvree des
harten en ontevre9 over 't denkproduct.
En hij schept zich een eigen wereld
vorming en een eigen levensbeschou
wing begrijpt van 't Goddelijk leven
niets; van 't Kerkgeloof niets; van 's
Christus zieletoestand niet en smacht
toch naar licht. Begon als optimist, blij
't leven in, met idealenzinkt weg als
pessimist en zijn ziel gaat in donkerte
onder.
Vr
Het kind der eeuw zit onder -den
preekstoel. »Wie dorst heeft kome en
neme 't water des levens om niet». En
de dienaar des Woords (wat nog iets
anders is dan een preekende domine)
betoogt en bezielt de schare; want hij
schetst ook den dorst van dat kind der
eeuw, die dorsten blijft; schetst
zijn zoute en bittere water, dat hij aan
zijn droge lippen zet; schetst den Le
vensprikkel van dat kind, om aan dat
water, te komenom te eindigen in de
majestieuse tegenstelling van den waren
dorstvan het ware water en de ware
middelen tot verkrijging en genieten.
Maar is de prediking overal zoo?
0, predikers bij uw catechisaties en
op uw predikstoelo, kerk van Chris
tus in onzen tijdwat hebt ge te
zeggen tot het kind der eeuw daar
onder uw platvorm waar is uw kennis
en liefde en ontferming om 't kind der
eeuw iu te lichten omtrent de dwalin
gen des tijds en der eeuwen, die in
een nieuwen vorm verschijnen O kerk
van Christus het gaat omHaar Hoofd
en om de zielen bij dien Heereom
Zijn hoogheid op 't terrein van den
Staat, in regeering en in onderdanen
op 't terrein van de wetenschap bij de
theologie, bij juridische vakken, in me
dische en natuurkundige faculteit; in
wiskunde en letterenen Hooger en
Middelbaar en Lager onderwijs, zoo ver
standelijk als technisch; op t terrein
van de kunst in muziek én schilderij,
van beeldhouwing en hoetseerenja
overal, waar de adem van 't kind der
'eeuw overheen gaat, gaat 't om Hem.
Is er een tegenstelling tusschen 't Leven
en den wil van Godis er dwaling,
maar bij God de waarheid. En hij ziet
de dwaling niet.
Er is zooveel afval. Zooveel gemis
aan inzicht. Men faalt omdat men niet
onderwezen wordt in de dwalingen der
eeuw en der eeuwen.
En als een kind der eeuw opziet naar
den preekstoel, moet de hedendaagsche
preeker daar in de lucht een woord
voor hem hebben, dat uitlokt tot nader
onderzoek en denken. En zoo niet: Hij
staat aan meerderen afval schuldig
Eu de Geest wordt bedroefd, omdat
de kennis gaat ontbreken van de dwa
lingen tegenover de eene en eeuwige
waarheid.
En de Geest houdt op met werken,
omdat de instrumenten stomp worden
en bot Want 't geloof is uit' t gehoor en
't gehoor door 't Woord Gods en 't Woord
Gods is 't licht ivaarin de dwaling als
een verderfelijke 'kiem sterven moet.
Er is veel afval. Het kind der eeuw
kijkt op naar deu preekstoel. Maar ont
vangt hij vandaar 't licht over alle
vraagstukken des tijds
Hoi?-! 8aèslêï>#ir*s*t8
^«deaapt® B«ere»8tei$er 68A, 63B
12451 "JlriïGi do bit de Hoofdassen
Mssètopdam.
ULNiCKt» nü ceni en hooger.
BOGIES MET ONTBIJT
f 1.25, f 1.50 en f 1.75
Tel. No. 1532 Aanbevelend,
Het tóuor imrtee snnbevoi«n
Zoo neenja danonbevredigt keert
hij huiswaarts; cn zijn breuke met de
Kerke Gods is volkomen. Ge ziet hem
nimmermeer onder den preekstoel zit
ten. Hij is verloren voor het Christen
dom voor altijd, omdat hij geen licht
opving van den preekstoel over de
vragen der eeuw en des tijds.
Predikersde verantwoordelijkheid
voor het wegzinken van dat kind der
eeuw ligt op u; de vragen waren legio,
die 't kind der eeuw voelde opkomen
in zijn zielmaar zoö gij 't antwoord
niet weet voor al die vragen, is uw
leerling zijn Christus en zijn' God voor
altijd kwijt gn wordt rle wereld hem
een aanstoot en gruwel, en de hemel
hem een bespotting.
Verkeerd adres.
De Aoióterdamseke relletjes rijn voor Het
Volk een aanleid ng om ten oproep te doen
»Aan de Nederlatidsche Arbeiders-klasse* om
ziek aan te sluiten bij de S. D. A. P. en
't Ned. Vakverbond men leest in dat hoofd
artikel woorden vau waarschuwing en op
wekking; dat de relietjesmakers gduel
andere doeleinden hadden en hebben dan
de, S. D. A. P.over de avonturen verle
den week maar over de weloverwo
gen actie van de socidistische, beproefde,
strijdorgai isa'ias als tij- da de S. D. A. P.
als p ttij èn het Nad. Vakverbond èn de
c- öperat e-<.
Wij krijgen als na too'n Anasterdamsche
rebellie Het Volk xulke stukken cn pro
clamaties schrijft, altijd soon wee gevoel,
't Is of Het Volk de Nederlandera toe w;I
roepen': «memchen je denkt misrchien wel,
dat de Rooijea óók xoo xijo; krek eender
als die relletjesmakers; maar 't is keusch
niet waar» Gij xijt verspieders, sei Jozef
tot zijn broederswat zij verspieders
Wij zijn.vroom, was t antwoord.
Wij denken nog steeds aan 1903 de
spoorwegstaking toen t Kamerlid Hugen-
holz op de stations de lakens uitdeelde;
aan di8 anarchie, 'aan die relletjes, doch
toen in 't grootwaren de S reialisten
schuldig. Die anarchie was niet opgebor
reld in de hersenen van Wijt.koop nriar
in de hersenen van Troelstra en de Ned.
Vereenigiug van Spoor- en Trampersoneel
met Oudegeest voorop. Neen waarlijkde
S D. A P. behoeft 't Nederlandsche Volk
niet te zeggen dat «ij de onschuld zelve
is; en dat van haar zoo'n Amsterdamsch
tumult niet is te wachter). Ja dat zal wel
waar siju! Amsterdam i te klein terrein
V0i>r zoon Socialistische anarchie; in 1903
stond heel Nederland voor die actie dis
ponibel De 8. D. A P werkt 't liefst en
grosdoeh iu Amsterdam was 't nu maar
•en detail. De «groothandel» en niet »de
kle nhandel» in anarchie ia voor de S D.
A. P. hst neusje van den zalm.
Laa' ze da rom na zulke relletjes hare
Vtima'iittrfn en waarschuwingen thuishou
den; 1903 is nog niem.nd uit t geheugen.
Ea als het Nederlandsche Volk zich ergert
aan de pluuderiugeu (en terecht) en dsef-
stalleu dier zoogenaamde hougt-r takers,
laten dan de werklieden onder-hen zich
no it aansluiten bij een Socialistisch Vak
verbond, maar bij die Vakvereenigingen, welke
staan op deu bodem van 't Geiag. En een
Socialistisch Vakverbond, dat tot grcndslag
heeft deu Klassenstrijdlit,t altijd voor
herhalingen van 1903 bloot De S. D. A.
P. wil de overmacht als arbeidersklasse
dat te willen is de kiem van oproer, ver
zet werkstakingen, relleltjes. Azen op over
macht is reed" revolutie.
Thans kom ik fot het „fijne puntje". 1
Een „collectief contract" kan niet bestaan
zonder het „verplichte lidmaatschap" zóó al
leen kan, uit een bepaald vak tusschen pa
troons en gezellen overeengekomen is, worden
gehandhaafd. Zonder dat loopt alles toch
weer in 't honderd.
Beide partijen moeten „georganiseerd" zijn.
De patroqns in patroonsbonden.
De arbeiders in vakvereenigingen.
Dat zijn dan de twee grootmachten in 't
bedrijf, die samen de bedrijfsvoorwaarden
regelen, maar om dit te kunnen doen, moeten
ze dan ook zooveel mogelijk uit naam van
alle patroons en uit naam van alle arbeiders
kunnen spreken.
Men denke slechts even na.
Een arbeidsovereenkomst met goede voor
waarden voor de arbeiders heeft vanzelf ook
invloed op den prijs van het vervaardigde
product.
Die gaat er door de hoogte in.
Wanneer nu echter' eenerzijds een aantal
patroons en anderzijds een aantal arbeiders
buiten 't collectief contract blijven, dan kun
nen die met de arbeidsvoorwaarden net zoo
knoeien als ze willen en die patroons
brengen de producten tegen lager prijs ter
markt, dan het de georganiseerde patroons
kunnen doen.
't Gevolg laat zich begrijpen
Het koopend publiek vraagt niet, hoe eenig
product vervaardigd is, noch door wie, noch
onder welke voorwaarden het kan dit in
den regel ook nietf het vraagt alleen naar
de deugdelijkheid en naar den prijs. En wie
dan bij dezelfde kwaliteit den laagslen prijs
vraagt die krijgt de leverantie.
Indien er nu maar zeer enkele eenzame
zwervers buiten de organisaties vallen, dan
is deze concurrentie van weinig beteekenis,
maar zoodra dit verschijnsel toeneemt, is de
macht der organisatie gebroken, de anarchie
in 't bedrijfsleven komt weer op en al de
voordeelen van het- collectief contract gaan
verloren.
In dit licht moet men beschouwen den
strijd voor het verplichte lidmaatschap, die
op zichzelf zeer wel te rechtvaardigen is.
Maar er is een gevaarlijk kantje aan
Zoo is er een tijd geweest, dat met name
de mialistisch gekleurde arbeiders eischten,
dat de kameraden niet alleen „georganiseerd"
moesten zijn, maar dat ze alle in een, groote,
neutrale vakorganisatie moesten samenkomen.
Die eisch nu was onhoudbaar.
Wat „neutraal" is, weten wij
Onder de neutrale vlag, werd zoo'n vak-
vereeniging netjes gebouwd op het fondament
van den klassenstrijd, m.a.w. geheel in mia-
listische banen geieid.
Dat konden en mochten de christen-arbei
ders niet dulden.
Om des gewetens .wille konden ze in zulk
een „neutrale" vakvereeniging niet komen of
blijven, temeer niet waar de ervaring leerde
hoe reeds menig jong en onervaren arbeider
via zoo'n vakvereeniging geheel in mialisti-
sche wateren was verzeild geraakt. Menig
jonkman, die op de christelijke-school onder
wijzer was, is langs dezen weg en op deze
wijze afgezakt en weggegleden.
Doch er kwam nog iets bij.
Ook ons Christelijk publiek ging die „roode"
vakvereeniging in de gaten krijgen en begon
ze terecht ten juiste te wantrouwen, wat tot
groote schade van de gansche vakbeweging
uitloopen zou.
Daar kwam dan ook verandering in.
Zoowel de roomschen als de orthodoxe
protestanten vereenigden zich in eigen vak
organisaties en al hebben-toen de „neutralen"
eerst wel getracht het zonder die „confessio-
neelen klaar te spelen, ze moesten eindigen
in vak na vak hun recht op eigen organisatie
te erkennen en met hen bondgenootschappe
lijk sa&m te werken.
Dat is dan ook de rechte methode.
En sinds eenige jaren ontwikkelt zich dan
ook een christelijke vakbeweging, die als alie
beginnelingen, wel wat gepokt en gemazeld
heeft, maar toch steeds meer wordt, wat ze
wezen moet,
Bij de patroons ging 't net zoo.
Alleen ging 't proces daar langzaam.
Er zitten nog heel wat christen-patroons in
bedrijfsorganisaties, waar' ze niet hooren, maar
gelukkig zien ze steeds duidelijker in dat ze
zoo mogelijk in eigen christelijke vereeniging
zich hebben saJm te voegen.
Die klip wordt dan ook steeds meer ont-
zeild.
Maar. nu duikt een andere kwestie op.
Laat ons eens een flink „gesloten"vak
nemen, zulk een waarin zoo ongeveer alle
patroons en alle arbeiders georganiseerd zijn.
Deze laatsfen komen met een nieuw „col
lectief contract", waarin zij hooger loon,
minder arbeidsuren, ziektegeld, vacantiedagen
enz. bedingen, laat ons zeggen over 't
algemeen wel billijke, maar heel wat hoogere
voorwaarden.
De patroons leggen er zich bij neer.
En zij verbinden zich o.m. vrijwillig nooit
of te nimmer 'n arbeider tegen lager loon in
dienst te nemen, dan bij dit contract is be
paald.
De arbeiders hebben hun doel bereikt.
Maar nu steken de patroons de hoofden
bijeen en zeggen„Nu moeten wij vanzelf
onze prijzen verhoogen. Doen we dit elk op
eigen houtje, dan concurreeren wij elkaar
ongelukkigMaar stellen wij een vast prijs-
tarief in en verbinden wij ons, dat wij nooit
of te nimmer daarvan zullen afwijken, dan
halen wij daar niet alleen 't meerdere loon
der arbeiders uit^ maar we worden er zelf
ook beter van immers, het publiek mag
zuchten en foeteren, 't kan nergens anders
terecht en moet er zich wel bij neerleggen
Men zietdit klopt als 'n bus.
Nu komen de patroons bij de arbeiders en
zeggen„Als de eene hand de andere wascht,
worden zij beide schoon. Nu moet gij ons
beloven, dat nooit of te nimmer één enkel
georganiseerd arbeider in dienst zal gaan bij
een patroon, die zich niet aan het door ons
vastgestelde prijstarief houdt".
De arbeiders hebben daar niet tegen.
Maar nu gaat het al wringen
Menschen blijven altijd menschen
En als de patroons maar flink georgani
seerd zijn, wat is dan niet de verleiding
groot, om den prijs der producten hooger
op te schroeven dan noodig is.
N 't Publiek moet immers betalen.
Het kan nergens anders terecht
Vooral, wanneer het een bedrijf geldt,
waarin de arbeidersbevolking zélf de prijs
stijging weinig voelt, maar deze drukt op
de burgerij en den gegoeden stand, daar
kunnen op deze wijs patroons en arbeiders
elkaar den bal wonderlijk goed toekaatser..
Zou eenig patroon al zeggen: Ik stel mij met
lager prijzen tevreden en heb dan nóg een
behoorlijke winst dan wordt hij uit
zijn organisatie gestooten en kan geen ar
beiders krijgen!
Maar er is nóg een andere mikmak.
Die doet zich bv. thans voor in het druk-
kersbedrijf en is vanwege de konsekwenties,
welke er uit voortvloeien ook van algemeen
belang.
Er zijn ook coöperatieve drukkerijen.
Die houden zich bij de prijsberekening
voor hun leden stipt aan 't vastgestelde druk
tarief, daar niet van maar na 't eind
van 't jaar wordt de winst onder de leden
der coöperatie verdeeld.
Voorts hebben groote zaken vaak een eigen
drukkerij, 'n „huisdrukkerij", waarbij zij aan
de gezellen 't vastgestelde loon, èn meer
kunnen uitkeeren en toch nog heel wat goed-
kooper uit zijn, dan wanneer zij met hun
drukwerk naar een drukker moeten.
En wat willen nu de drukkers?
Die willen deze coöperaties en deze huis
drukkerijen, niettegenstaande zij zich volko
men houden aan 't collectief contract dat
met de arbeiders gesloten is, buiten hun or
ganisaties sluiten en willen van de arbeiders
eischen, dat ze daar niet meer werken zullen.
Meer nog. Zij willen de leveranciers van
papier, van inkt, van letters, van machines
enz. den eisch stellen, dat zij aan die uit-
gestootenen niets meer leveren zullen
'kWeet wel: 'tis 'n moeilijke kwestie.
Maar 't deed mij denken aan de Germaan,
die uif zijn stam weggestooten werd.
En ik stelde mij de vraag, die ik totnogtoe
niet bevestigend beantwoorden kon, of zulk
een handelwijze naar christelijke rechtsbe
ginselen geoorloofd is. En omdat die kwestie
straks in vele andere vakken opduiken kan,
acht ik ze niet slechts van vakbelang, maar
ook van publieke beteekenis.
ik wacht op de voorlichting van onze lei
dende mannen. UITKIJK.
Openbare vergadering van den Raad der
gemeente DIRKSLAND op Dinsdag 10
Juli 1917 des n.m. ten 2'/2 ure.
Voorz. den EdelAchtb. beer Burgemeester.
Tegenwoordig alle leden behalve dhr.
Warnaer.
De voorz. opende de vergadering op de
gebruikelijke wijze met gebed.
Daarna werden de notulen der vorige ver
gadering door de Secretaris gelezen en on
veranderd goedgekeurd en geteekend.
1. Ingekomen stukken:
a. Missive van H.H. Ged. Staten waarbij
goedgekeurd teruggezonden werd, de aan
gebrachte wijziging in de begrooting dienst
1917.
-
