Koon
on, -
Woensdag 4 April 1917
Antirevolutionair
328te Jaaröt E KOOP aangeboden ongeveer 16
WIT HOOI
EN,
uM
ii
voor de Knidhollandüehe en Keenwsche Hiluitiien.
AGZ.
m-
:1
'•rï og.
IN HOC SIGNO VINCES
et rentever-
ang van tijd.
dorp"
[elvoet
buitenland.
OFFICIÉÉL iEBEELTE.
BINNENLAND.
Coupons.
UW.
i assubantiën!
IJks wor-
eden vsa
POBBetsentspr^s per drie Baanden fe. g, p. 5® C#|t bij vooraitbetaling.jj
Buitenland hi] TOOruitbafsliBg f 4,50 g@r faas?
UITGEVERS
W. BOEKHOVEN Zonen,
SOMMELSDIJK..
AdvsrfsMtiëa 10 e-satpss regel ®a s/s maai, Beetaaea 80 per regel.
Bssfesamktsfiïglsg 5 öeat pss regel ea Vg®»»ï«
jMesstaaavrggesi ©k IHeaitMBhiedlagex 50 Gent per plaatsing,
@-rs©4® istsare ®a vignetten werden feerskead nana de plaatarumfe die aij beslaan
jAdYWtemtiSB worden ingewacht tot. Dingdag- ea Vrijdagmorgen 10 aar.
„GOEDE VRIJDAO"
en de Lans der Revolutëa.
JTTENct
sn goede
i delen
t van &r
in terug-
ag, Dins-
g van
ond van
en The-
kend als
f
en
N
at
67
2 duizend kilo
e bevragen bij I. J. BOM, Den
nmeI- 12298
10798
O -- J^JÊ
O i i SSTTR A
lan tegen
en 8
kpril des
ogament
er,
D®se Coaraat vsjssfegjat elkea W®8Esdsg m Zaterdag,
MzoMerlijka bumwofs 5 Cest,
®elefiffi®a Iat«£©©ss^, M©„ 8.
Alle stokken voor de Redactie bestemd, Advertentlën en verdere Administratie fer&nc© toe te «enden aan de Ultfevees.
iralie
'kil
ÏASM8.
130%
i woraeja
ij— aan-
1, srehael.
Oen
La
Franco
11150
«DBP
yp tegen
harnu.
Jr
RN.
LVAART'
e voorko-
nz.
korst mo-
lenlng.
Zoon.
No. 3.
2-14.
ÏLEN
en in
piegel
incur-
1250
M
U.
Nog twee dagen nadat dit nomtner
verschijnt en dan is 't Goede Vrijdag.
Is 't wonder, dat onze gedachten, hoe
wel bezig met de Omwenteling in Rus
land, toch nog verder teruggaan naar
de beruchte Revolutie in 1789; ja nog
meer vertoeven bij die woeste revolu
tionairen in Jeruzalem, die zelfs in hun
opstandigheid tegen den Eeuwige, Zijn
profetieën en beloften aan de- vaderen
van Oud-Israël versmaaddende oud
testamentische ceremoniën van offerdier
offeraar als schaduwbeelden van
Lam én Hoogepriester tevens, daar bij
Golgotha miskenden, en als hoogtepunt
aller omwentelingen zelfs den Zone Gods
niet spaarden, maar Hem uitwierpen
uit den hemelschen en aardschen wijn
gaard, waarin deze tusschen hemel en
aarde zwevende middelste kruiseling zijn
33 jaren lang als Goddelijk Eigenaar
en Rechthebbend Hovenier zijn profe
tisch, priesterlijk en koninklijk werk had
verricht
En we denken om dat wel al te rhe-
torisch woord, maar toch zoo waar en
vol diepen zin, van den ouden Fran-
schen dichter Victor Hugo
De eerste boom der Vrijheid is ge
plant geworden, 1300 jaar geleden,
door God zelf op Golgotha. De eerste
boom der Vrijheid is dat kruis, waar
op Jezus Christus zich opgeofferd
heeft voor de Vrijheid, de Gelijkheid
en de Broederschap.
In de jammeren der Fransche Revo
lutie geboren, was hij nochtans monar
chaal en Napoleontisch gezind, maar
had toch ook iets van 't revolutionaire
bloed in de aderen, zooals elk Fransch-
man dier dagen. Doch ook, hij was
Katholiek met teedere gedachten. Vrij
heid, gelijkheid en broederschap speelden
hem óók door 't hoofd, maar de wortel
was niet rot. Hij was zijn God niet
kwijt.
ft
Ja, dat predikt 't kruis van Golgotha
dat predikt Jezus' doodsspelonk. Dat
predikt Goede Vrijdag Vrijheid, Gelijk
heid en Broederschap.
En bij 't brullen der Leeuwen en hij
't knetteren der vuren, herhaalden de
martelaren onder Rome's heidensche
keizers dat woord des kruises van Gol
gotha: Hier is de Vrijheid; hier de
Gelijkheid; hier de Broederschap der
menschen, die dat kruis willen omvatten
en dien gestorven Kruiseling door 't ge -
loof willen aanbidden als hun Verlosser,
hun Middelaar, hun Zaligmaker.
Door dat sterven heeft de Koning dei-
martelaren gepredikt, dat Hij Zijn volk
vrij wilde maken van den vloek dei-
zonde dat Hij Zijn volk, zóó Koning
als bedelaar, zoo man als vrouw, zoo
slaaf als meester, zoo moordenaar als
deugdzaam Staatsburger gelijkelijk ma
ken zal tot priesters en tot koningen
en tot kinderen van Zijn hemelschen
Vader; dat Hij aarde on hemel ver
zoenen zou en 't Gij zijt allen broeders
in Mijzelfs tyrannen aanbeval, die
't recht der christelijke onderdanen mis
kenden om op 't gebied des gewetens,
Hem aanbiddend en gehoorzamend, vrij
te zijn van dwang, en die miskenden,
vervloekten 't getuigenis der Ohristbe-
lijders, dat zij in dien geheiligden sfeer
der konsjentie aan niemand verant
woording schuldig, waren dan aan hun
Jezus, Die 't Gode méér gehoorzamen
dan de menschen, hen in hoofd en hart
naa ingeprent.
Van dat kruis en uit dat graf rijst
op de vrijheid, waarmee Christus Zijn
volk vrijmaaktevrijmaakte eiken poli-
Heken onderdaan en staatsburger, van
gehoorzaamheid aan elke Wet, die de
ordeningen Gods tergde en 't geweten
verkrachtte. In Christus vrij van zonde
dus ook vrij van een Staatswet, die tot
zondigen verplichtte.
In Christus allen gelijkHij voor allen
in den dood. die Hem door den Vader
gegeven warenmaar ook voor alle
schepselen op aarde, die onder den vloek
der zonde leefden opdat die vervloekte
aarde weer worden zou voor allen, die
Hem door 't geloof aanvaardden, een
plaats van geluk, een voorportaal des
hemels. Hij in den dood en zij in den
dood, maar dezer aller sterven zou nu
voortaan zijn geen straf der zonde, maar
een doorgang naar hooger leven En in
hun leven allen navolgers Christi, daar
in elkander gelijk. Gelijke plichten in dat
Koninkrijk Gods en gelijke rechten op
de eeuwige erfeuis. en als Christen
kiezers gelijk om één van hart en ziel
't Soli Deo Gloria bij de Stembus uit
te roepen. Gelijk om Staat en Natie
naar Zijn ordinantiën bestuurd te zien.
»Gij zijt allen broeders!" Allen ge
vallen in Eden, maar door één Golgotha,
en door één Jozefshof verzoend met hun
Rechter. En van nu voortaan zou de
Christelijke Koning zijn onderdaan niet
onderdrukken, maar hem als een broe
der minnen en bejegenen. Welstanden
in de Maatschappij, maar geroepen tot
broederlijke samenwerking om den Ge
kruisigden wil. Hij, 't Hoofd onder de
broederen, was in den dood gedaan en
wat moest dus niet ieder voor zijn
naaste doenieder, die dat Kruis kende.
Broederschap der Zijnen in Kerk en
Staatsamenwerking dienende liefde
en barmhartigheid; rechtvaardigheid in
alle onderlinge verhoudingen.
-X- X
X
Aanstonds is 't Goede Vrijdag. En die
dag des doods behoorde voor Volk en
Overheid, een dag der rouw en der
boete te zijn. Want 't is door hun zonde,
dat Hij sterven moest.
Vrij van God en zelf god was de
woeste kreet der Revolutie. Maar vrij
tot God mogen gaan't beeld des Zoons
gelijkvormig te worden en de broederschap
in de Middelaarsgenadedat is de fluis
tering en de zoete hymne van 't Kruis
en Jozefshof.
Distributieregellng van granen, voederboo-
nen en niais door landbouwers.
De BURGEMEESTER van Sommelsdijk
maakt bekend, dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel heeft vastgesteld
de volgende distributieregeling van rogge,
tarwe, gerst, haver, paarden-, wier-, scha
pen-, duiven-, waalsche- of tuinboonen en
mais, geleverd in rui! voor rogge of tarwe_
ARTIKEL 1.
Aan landbouwers is verboden het verhan
delen, ten geschenke geven, of op eenigerlei
wijze vervreemden
a. van rogge, tarwe, gerst, haver, paarden-,
wier-, schapen-, duiven-, waalsche- of tuin
boonen
b. van mais, verstrekt in ruil voor de aan
het Rijk of de gemeente geleverde rogge of
tarwe.
ART. 2.
Als overtreders van het verbod in art. 1
genoemd, zullen ook worden beschouwd de
personen als mededaders en medeplichtigen
aangewezen in de art. 47 en 48 Wetboek van
Strafrecht.
ART. 3.
Het verbod in artikel 1 en 2 gesteld is niet
van toepassing:
a. op den handel in granen en peulvruch
ten, genoemd onder art. la, met de Provin
ciale Broodcommissies en hare gemachtig
den
b. op de granen en peulvruchten, genoemd
onder art. la, die voor den zaai worden ver
handeld
c. op de tarwe, voor zoover deze met
goedkeuring van'de burgemeesters door de
landbouwers aan hunne arbeiders ten be
hoeve van hunne eigen broodvoorziening
als loon in natura wordt verstrekt.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
oyertreding van deze verbodsbepaling inge
volge art. 11 en 12 der-Distributiewet 1916
strafbaar is.
Sommeisdijk, 28 Maart 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
Verwerken van tarwe err rogge als veevoe
der eii verbod van gebruik ais zoodanig.
De BURGEMEESTER van Sommelsdijk
maakt bekend, dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handei,
gelet op artikeï 6 der Distributiewet 1916,
Heeft bepaald:
dat met ingang van 15 Maart 1917 ver
boden is, behoudens 's Ministers bijzondere
toestemming
lo. tarwe en rogge te verwerken als voe-
dermiddel voor dieren
2o. tarwe en rogge onverwerkt of ver
werkt, ongemengd of gemengd met andere
stoffen, als voedermiddel voor dieren te ge
bruiken.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
overtreding van deze verbodsbepaling inge
volge art. 11 en 12 der Distribuiiewet 1916
strafbaar is.
Sommelsdijk, 28 Maart 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN,
OPENBARE KENNISGEVING.
Schietoefeningen.
De BURGEMEESTER van Sommelsdijk
maakt bekend, dat blijkens ontvangen aan
schrijving op 5 April a.s. te Heiievoetsluis
schietoefeningen met zwaar geschut zullen
piaais hebben, waardoor een deel van het
Haringvliet onveilig wordt. In verband daar
mede 'is het op dien dag van 10 uur v.m.
tot 3 uur n.m. voor alle particuliere vaar
tuigen verboden te varen in het deel van het
Haringvliet aan de Westzijde begrensd door
de lijn „Haven Goedereede-W.punt-Voome"
en aan de Oostzijde door de lijn „Haven
Middelhamis-Hoomsche Hoofden".
Op den dag, dat gevuurd wordt, zal van
de kustbatterij te Heiievoetsluis eene roode
vlag waaien, welke 3 uren vóór het begin'
der oefeningen halfstok en één uur vóór den
aanvang geheel voorgeheschen zal worden.
Bovendien zal onveilig worden gemaakt
een deel van het gebied dezer gemeente,
omvattende een deel van den in het jaar
1909 bedijkten polder, met daarvoor gelegen
gors, en een aan dien polder aansluitend
klein deel van den Westplaatpolder. Die
sector moet op den dag dat gevuurd wordt
te 9 uur v.m. geheel ontruimd zijn en ?al
vanaf dit tijdstip tot aan het eind der oefe
ning door middel van posten met roode
vlaggen worden afgebakend.
Gedurende den duur der schietoefeningen
zal vanaf dén foren alhier eene roode vlag
waaien.
Sommelsdijk, 2 April 1917.
De Burgemeester voornoemd,
lBOUMAN.
Voederen van peulvruchten aan dieren.
De BURGEMEESTER van Sommelsdijk
maakt bekend, dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel, bij beschikking
van 3 Februari 1917, het vervoederen aan
dieren van alie soorten peulvruchten, in
weiken vorm ook, heeft verboden.
Dit yerbod is niet van toepassing op het
vervoederen van paarden-, wier- en schapen-
boonen aan paarden en van duivenboonen
aan duiven.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
overtreding van deze verbodsbepaling inge
volge art. 11 en 12 der Distributiewet 1916
strafbaar is.
Sommelsdijk, 28 Maart 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
OPENBARE KENNISGEVING.
Petroleum en gasolle.
De BURGEMEESTER van Sommeisdijk
brengt ter kennis van belanghebbenden de
volgende beschikking van den heer Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel, waar
naar men zich ter voorkoming van straf
rechterlijke vervolging gelieve te gedragen.
Sommelsdijk, 31 Maart 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
De Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel.
Gezien artikel 8 der Distributiewet 1916;
Heeft goedgevonden te bepalen
1. Het is verboden petroleum of gasoiie
te vervoeren, te verkoopen of af te ieveren,
tenzij door den Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel daartoe vergunning is
verleend.
2. De voorwaarden, onder welke vergun
ning zal worden verleend zuilen nader wor
den vastgesteld.
's-Gravenhage, 29 Maart 1917.
De Minister voornoemd,
POSTHUMA.
VERMINDERING BROODRANTSOEN.
De Burgemeester van Sommelsdijk maakt
bekend, dat de Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel heett bepaald, dat met
ingang van 2 April 1917 iedere broodkaart
za! strekken tot het verkrijgen van brood ge
durende 9 dagen in stede van 7 dagen, niet
tegenstaande op de kaart vermeid staat, dat
zij slechts geldig ia voor een bepaalde week.
Mitsdien is de geldigheidsduur der nieuwe
broodkaarten bepaalt ais volgt:
die, waarop vermeidvoor de 9de week,
van 2 tot en met 10 April
die, waarop vermeld: voor de 10de week,
van 11 tot en met 19 April-;
dfgr waarop vermeidvoor de 11de week,
van 20 tot en met 28 April;
die waarop vermeld: voor de 12de week,
van 29 April tot en niet 7 Meienz.
Met het uitreiken der aanvuüingsbrood-
kaarten zal de grootst mogelijke zuinigheid
worden betracht. Geen aanvullingsbroodkaart
zal worden uitgereikt dan in gevallen, waarin
daartoe inderdaad gebiedende noodzakelijk
heid bestaat. Die noodzakelijkheid zal in het
algemeen slechts aanwezig zijn bij personen,
die door den aard hunner werkzaamheden
niet in staat zijn in den loop van den dag
een warm maal te gebruiken en dus den ge-
heelen dag alleen door middel van brood in
-hunne voeding moeten voorzien.
Een dringend beroep wordt gedaan op de
ingezetenen dezer gemeente om er zooveel
mogelijk, door zuinig broodgebruik, toe mede
te werken, dat met de aanwezige voorraden
zoo lang mogelijk kan worden rondgekomen.
Hoe grooter het broodverbruik is, hoe eerder
de Minister verplicht zal zijn het rantsoen
nog lager te steilen.
Sommelsdijk, 2 April 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
DE TOESTAND.
Hoe de Duitsche terugtocht van het Westen
ook besproken en beschreven werd, thans
staat vast dat de terugtocht nu wel geëin
digd is. Waar de Fransch-Engelsche bladen
tegenover de Duitschers zoo vaak in mening
verschillen, hierover zijn ze 't roerend eens
dat het nu ontruimde gebied in Noord-Frank
rijk een ware woestijn gelijkt.
De stelselmatige vernieling, het onder wa-
terzetten van belangrijke gedeelten, de on
bruikbaarheid van wegen, het ontbreken van
voedsel, de verontreinigde putten, de tallooze
mijnen in den grond en de activiteit van de
Duitsche dekkingstroepen maken het gebied
tusschen Atrecht en Soissons tot een woes
tijn des doods. De Duitschers verdedigen
dezen maatregel uit militaire noodzakelijk
heid zij ontkennen elke onnoodige vernieling
en ten stelligste wreedheden. Zij zeggen dat
de bevolking voedsel werd verstrekt voor vijf
dagen en voor kinderen en zuigelingen werd
een voldoende hoeveelheid melk achter ge-
gelaten. Zeer beslist wordt ontkend, dat het
drinkwater vergiftigd zou zijn. Dat is wel
onbruikbaar gemaakt, door de putten te be
derven, maar vergif is niet gebruikt.
De Fransche en Engelsche correspondenten
razen over de barbaarschheid der Duitschers
en leggen hun allerlei gruwelen ten laste, die
uit den aard der zaak niet kunnen worden
onderzocht. Voornamelijk werpen die corres
pondenten zich op de ethische zijde der zaak
en trachten de vernieling van die massa dor
pen en groote landstreken te benutten om
de haat aan te wakkeren. Van veel meer be
lang is evenwel de practische kant. Wij con-
stateeren het feit, dat vernieling daar heeft
plaats heeft. Dat is een oorlogsfeit, het is
een deel van een krijgsplan en de vraag die
alles beheerscht is deze:
Wat is de bedoeling?
De Duitschers zeggenhet is een strate
gische terugtocht; de geallieerden beweren
de Duitschers ontwijken ons offensief. Beide
zienswijze erkent, dat de Duitsche terugtocht
vrijwiilig is, maar elk verklaart dit op een
een andere wijze.
Ondanks dit alies leest men in de laatste
dagen merkwaardigerwijze juist in de En
gelsche pers opnieuw veel over de mogelijk
heid van een strategischen terugtocht. Men
is nog altijd niet heelemaal heen over een
zekere ongerustheid die dat plotselinge te
rugtrekken van de Duitschers te weeg ge
bracht heeft en ondanks alle bewustzijn van
eigen kracht is men niet zeker, dat er toch
niet een truc achter zou steken.
En de erkenning breekt door, dat de terug
tocht meesterlijk is gelukt en toch wel een
geheel vrijwillige daad van het Duitsche op
perbevel kan zijn.
Hervé, de redacteur van La Victoire, zegt,
dat Hindenburg niet zulk een gemakkeiijk
spel zou hebben gehad, wanneer de Engelsche
en Fransche legercommandanten voor een
tiental dagen wat meer durf hadden aan den
dag gelegd; dan zou de Duitsche beweging
gevoelig zijn verstoord. Thans, nu de Duit
schers hunne nieuwe stellingen hebben be
trokken, is voorzichtigheid van de zijde der
Entente-troepen volkomen op haar plaats.
Ook de kolenel Rousset, de bekende Fransche
criticus, zegt, dat Hindenburg enLudendorff
den lof van den keizer verdiend hebben, door
hun handig en met goed gevolg doorgevoerde
frontverandering. Die tevens een frontverkor
ting zal blijken met 40 tot 50 kilometer, waar
door de verdediging vergemakkelijkt wordt
en een offensieve beweging, zoo die in het
plan van Hindenburg ligt, meer kans van
slagen heeft.
Zoo komen ook de geallieerden langzamer
hand ook tot de erkenning, dat zij aan den
terugtocht direct part nog deel hadden. Von
Hindenburg besloot maanden geleden tot deze
manoeuvre. Weet hoe lang werd die zorg
vuldig voorbereid en toen de geallieerden het
bemerkten, was het Duitsche leger al weg.
Dat de geheeie terugtocht een strategische,
weloverlegde militaire maatregel is, blijkt wel
het beste hieruit, dat bij de vervolging geen
geschut en bijna geen mitrailleurs worden
buit gemaakt, en dat het aantal gevangenen
zeer gering is. Een gedwongen terugtocht
zou aan de geallieerden heel anders resul
taten hebben opgeleverd.
Maar dit alles verklaart nog niet het doel.
Daarover tasten we nog steeds in 't duister
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Nederlandsche tankboot getorpedeerd.
Het nieuwe tankstoomschip „Hestia" van
de Ned.-Indische Tankbootmaatschappij te
's-Gravenhage, vertrok Vrijdagavond (n bal
last van Rotterdam naar Londen, Aan boord
bevonden zich 26 man.
Toen men ongeveer 45 mijlen uit de kust
gekomen was, werd het schip plotseling he
vig door een duikboot met granaten be
schoten.
Snel begaven de opvarenden zich in de
booten. Nauwelijks waren deze gevierd of
een torpedo drong aan bakboordzijde het
schip binnen, dat spoedig in de golven ver
dween.
Zeer waarschijnlijk heeft deze torpedo of
een later afgeschoten granaat de bakboord
sloep met 14 inzittenden getroffen en ver
nield, waarbij vermoedelijk 13 der inzittenden
gedood zijn.
Later zag men de stukgeschoten sloep
drijven.
Aan boord van de duikboot, die tegen zes
uur. weer boven water was gekomen, wenkte
men de andere sloep om te naderen en deel
de den koers en den vermoedelijken afstand
naar de Nederlandsche kust mede. Zij werd
Zaterdagmiddag opgemerkt door den logger
„Julie" IjM 210, die de inzittenden in éea
nacht van Zaterdag op Zondag te IJmu'deu
aan wal bracht.
Vervallen de broodkaarten?
Naar wij uit betrouwbare bron venten en
maakt 't een ernstige overweging uit bij het
ministerie van landbouw, om of bij een der
volgende uitreikingen van bonboekjes voor
levensmiddelen, of wel afzonderlijk bons ter
beschikking te stellen voor ons dagelijksch
brood, waardoor dan- de momenteel in ge
bruik zijnde broodkaarten komen te vervallen
De zomertijd.
De Tweede Kamer heeft het wetsontwerp
tot invoering van den zomertijd van 16 April
tot 16 September aangenomen..-
