Zaterdag 24 Maart 1917.
32* Jaargang N2270
A'
voor de Znidhollandsclie en Zeeuwselte Eilanden.
An threw®
Orgaan
erk
IN HOC SIGNO VINCES
jam,
Rusland in opstand.
„HIT GOUDEN HEM"
R. C. F. y. i LEE-Moonen
PENNEKRASSEN.
LAND- EU TUINBOUW.
9741
iddijk.
dijk
f 0 93.
:terdam
aur.
Deze Ooaraat verschgnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs po? drie maanden fr. p. p. 50 öeat by vooruitbetaling.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent,.
telefoon Iatereoaua. No. 9. 6 Advertenties morden ingawaaht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Gedempte Boerensteller 63A, 6313
Direct uaS)$J da Hoofdatees,
DINERS 60 cent an hoog er.
LOGIES MET ONTBIJT
f 1.25, f 1.50 en f 1.75
Tel. No. 1532 Aanbevelend.
Met door ieder aanbevolen «dm,
|öiB 8E2,
6, 7 'en
12228
LNIS.
55
B.S.
12221
verleiden, in
zal-je geen
:m voorspeld I
niet erg voor
verloren dan
Was tochfei-
an weer dacht
3or op bezoek
handeling ge-
geweest, zoo
ras ook zoo'n
:t helpen. Een
ijven, beleefd
'oelen, dat ze
1 moesten blij-
eel goed voor
ets heel goed
ord op papier,
mijn spijt ten
vader zooveel
van dien aard
ils ge u recht-
had gewend,
hting,
ÏONDERVAN.
g", zei hij tot
voortaan wel
r, moest er wel
en andere ma
komen. En dat
it vervolgd.)
i v,
UITGEVERS: 1 Advertontiësi 10 Cent per regal en s/s maai. Eed»,mes SO per rageï.
W finPVHnVPN J& Boekaankondiging 5 Cent per regel ©n maal.
W. BUÜAIlUVJilN zonen, BieHstaanvragea ®n JMenstaanbiedingen 50 Cent psr plaatsing.
SOMMELSDÏJK. ©roote letters en vignetten morden berekend naar de plaatsruimte die sö beslaan,
Alle gtuKfceii voor «Ie Hedactle 6>estem«S, Ativertentfiën esa ver«lere Adutlnlitrftüe franco toe ie ssestiiiesa mnm «Ie iJifgreveïs
Zou het Russische Rijk liggen in de
hevige barensweeën van een nieuwe
Staatsorde Zal de tot heden toe nog
onbloedige worsteling tusschen 't oude
regime èn 't opgewekte, doorbrekende
Westersche leven van vooruitgang en
democratie eindigen in een Républiek
of in elk geval in een Staatsorde, die
aan de Westersche Rijken sinds 1848
reeds in ruimere of beperkter mate
reeds bestaat?
Niemand, die nog een antwoord ge
ven durft. Alles wordt nog bekeken
door den oorlogsbiil of dien van vrede,
en 't eenige, dat ge goed beluisteren
%Uunt is deze vraag slechts: Zal door
- uien opstand, door de aftreding van den
buidigen Czaar en de optreding van
een anderenzal door 't nieuwe regee-
ringsprogram, radicaal in den wortel,
of de oorlog dan wel de vrede versterkt
worden, dan wel verzwakt.
Niemand is er blind voo» dat de
uitgebroken revolutie, in Engeland is
bekonkeld en door Engelscbe diploma
ten is voorbereid; voorbereid om een
mogelijken afzonderlijken vrede met
Duitschland te beletten en in Rusland
tot een krachtiger oorlogspartij te kun
nen komen om 't welzijn der Entente,
waarvan Engeland de leider is, alzoo
te bevorderen.
In 1905 was er opstand tengevolge
van den Russisch-Japanschen oorlog
maar voor 't democratische opleven der
160 millioen inwoners beeft die revo
lutie weinig gebaat; en thans in 1917
-is 't weer een revolutie tengevolge van
een oorlog, maar nu door Buitenlanders
opgestookt uit eigen belang, al geven
we toe, dat de Russische nederlagen
en de zeer gebrekkige distributie en
voedselvoorziening ook een vruchtbaren
bodem opleverden, waarin de Entente
haar zaad van opstokerij en verdacht
making tegen den Czaar en'tCzarisme
en de Regeering zeer gemakkelijk en
met succes uitwerpen kou.
Ware deze revolutie werkelijk gebo
ren uit een bartedrang van 't Russische
Boerenvolk, na jaren van degelijke en
voorzichtige politieke opvoedingwe
zouden aan den opstand grooter waarde
hechten dan nu; maar bij is zóó niet
ontstaan, 'tls teleurgestelde hoop over
den uitslag van den oorlogmaar geen
vernieuwd en verfrischt inzicht dat
Rusland alleen bij een Westerschen
Staatsvorm tot nieuwen vooruitgang
en oplaaiende ontwikkeling komen kan.
Heel 't nieuwe radikale program met
zijn direkt en algemeen kiesrecht mag
op de stedelingen in de fabrieken eeni-
gen indruk maken; maar de minstens
100 millioen boeren in 't Binnenland
staan er anders tegenover. Zij bebben
geen politieke opvoeding genoten en 't
komt ons voor, dat wat nu in de groote
steden is afgespeeld wel den schijn voor
zich heeft, alsof er een zeer groote ver
andering heeft plaats gegrepen in 't
Staatsleven, maar dat de toekomst er
toch wel een beetje anders zal gaan
uitzien dan de leiders in de steden zich
bij dezen eersten stoot tegen't Czarisme
zich inbeelden.
Een nieuw politiek program, èn ra
dicaal, èn dat voor Ruslands al een
eeuw lang onontwikkeld volk't is goud
blad plakken op een stuk steenen 't
dunkt ons zeer verstandig af te wach
ten wat de revolutie brengen zal, tot
dat de oorlog voorbij is, en dit nu met
zooveel fierheid uitgeroepen algemeen
kiesrecht eens, óók onder de Boeren
bevolking, aan 't werk is. We zien
tegemoet een nieuwen strijdeen reac
tionaire beweging vóór den Czaar, en
een tegemoetkoming van diens zijde
aan de vroegere tekortkomingen, die er
ook in zijn Regeering werkelijk waren.
Op 't oogenblik kan de opstand door
werken. Heel 't Europeesche leven is
in de war en dan kan er in zoo'n.ziels -
positie heel wat gezegd en gedaan wor
den overal is wrevel en die zoekt een
uitweg, hoe dan ook. En vooral in Rus
land.
Maar laat 't eerst eens vrede zijn.
Laat de reusachtige menschenmassa in
Rusland eerst eens wat tot rust geko
men zijn; maar dan, we herhalen 't,
zien we weer een Czaar, en gaat 't
weer den conservatieven weg opmet
wat verbeteringen in 't regeeringsstel-
sel. Heel dat direkte, algemeen© gehei
me en gelijke kiesrecht iseen
groot woord! maar in Rusland brengt
't de reaktie aan 't roer, d.i, een ver
zacht Czarisme; maar geen Westersch
leven en geen Westerschen Staatsvorm
met Constitutie en afgepaalde rechten
en plichten. Het volk in 't Binnenland
hangt nog aan den Czaar. De econo
mische en sociale wélvaart is voor den
Rus de hoofdfactorniet de politieke.
En als 't algemeen kiesrecht de ge-
ëischte welvaart niet geeftdan heeft
de Rus aan dat kiesrecht maling.
Eerst etendat is de Russisehe leus
in 't Binnenland onder de millioenen
Boerenen 't is juist dit sociale leven,
dat door 't Stembiljet zoo ontzaglijk
moeilijk verbeterd wordt.
Bracht de nieuwe Regeering door
haar nieuwe kiesrecht en nieuwe volks
vertegenwoordiging ook nieuwe sociale
toestanden in 't Binnenland: we zou
den aan herstel gelooven van hinder
lijke toestanden. Doch nu twijfelen we
aan den uitslag. Aan een bestendige
verbetering, gevolg van deze revolutie,
gélooven we niet. We vreezen voor
reaktionaire bewegingen, omdat 't Rus
sische volk eerst om eten vraagt!Wie
dat belooft, heeft ze.
De oude regeeringsklasse is niet dood.
't Nieuwe politieke stelsel geeft geen
enkelen waarborg tegen een groote volks
beweging, die den Czaar en de dynas
tie tot middelpunt heeft, 'tls maar een
oorlogsrevolutie. En die zijn ran een
bijzondere soort.
EJke oorlog heeft een revolutie in
zijn schoot, omdat door den oorlog de
rotte plekken in den Staat voor den
dag komenomdat er slachtoffers val
len niet alleen op 't slagveld, maar op
alle terreinenen die slachtofferij maakt
propaganda tegen den toestand des
Land; daaruit ontwikkelt zich dan de
opstand. Doch is de oorlog voorbij, dan
komt weer de bezinning en met haar
den wensch terug naar veel, dat oud
en eerbiedwaardig was.
Eilieve, in 1905 was er ook opstand.
Wat is er van berecht gekomen. Let
terlijk niets. Ieder lacht om de Doema
en kent 't getob met en in die Volks
vertegenwoordiging. Ze is een bespot
ting, nu nog na 12
algemeen kiesrecht
brengen
In 1862 was er geen opstand; en
toen is juist een horvorming tot stand
gebracht, dis- nu nog nawerkt n.l,op
heffing der lijfeigenschap en do grond
vesting van vrije boerengemeanten met
grondbezit. Dat was een sociale en
economische maatregel, die de opkomst
der Boeren in zijn staart droeg, tot op
heden en dit politieke gevolg had,
dat de Zeinstvoo werd ingesteld d.i. een
provinciale volksvertegenwoordiging.
In 1862 begon men met sociale ver
betering en toen volgde de politfeke.
Nu begint men met de politiek njtaar
jaar. En zal nu 't
daar verbetering
filoSel fi&estasirant
Sletteirdaaa.
wat verandert daarmee 't sociale leven
der Boeren? In de eerste zooveel jaren
zeker niets. Daardoor ontwaakt de re
actie.
't Loonsysteem deugt niet.
Dezer dagen werd een groote vergade
ring belegd, waar Duya e.a. optraden om
te spreken over 't Overheidsloou aan haar
ambtenaren en. de duurtetoeslagen. Eén
opmerking vooral viel daar in goede aarde,
nl. deze, dat heel het loonsysteem der
Overheid en ook der particuliere werkge
vers niet deugt, Hoe is dat systeem?Zoo:
mes geeft een minimumsalarisxegt toe
periodieke verhoogingen om de zooveel
jaar, om dan op 45 of 50 jarigen leeftijd't
maximum te bereiken. Dat maximum is
't stuk worst, dat „den honden" wordt
voorgehouden; als se dat maar bereiken,
dan sijn de loontrekkers er bovenop. Maar,
zoo betoogde de spreker, dan krijgt men
sijn maximum als men haast uit zijn kleine
kinders is, en de grooteren al wat gaan
meevordienen.
Hij wilde: een flink minimum met vlugge
verhoogingen om 't jaar of om de 2 jaar
en dan het maximum op je 35 a 40 jari
gen leeftijd, als 't huisgezin door je kin
deren 't meeste kost. Natuurlijk sou dit
loonsysteem aan dea Werkgever veelmeer
kosten; want of je je maximum al krijgt
op je 404e dan wel op je 50 Te jaar,
scheelt al 10 jaar van verhoogde uitgaven;
en zoo is 't ook met de periodieke ver
hoogingen; cf je om da 2 jaar er f 50 bij
krijgt dan wel om de 4 of 5 scheelt voor
den werkgever met groot dienstpersoneel
duizenden en nog eens duizenden.
Van 't standpunt van den arbeider is er
dus alles vóór om, tijdens 't bezit en de
ontvangst van nieuwe wereldburgertjes,
zoo'n hcog mogelijk loon te ontvangen met
vlugge verhoogingen en vlug bereikt maxi
mum, maar voor dea werkgever is 't een
nadeel en kost 't em zijn beur3 in geduchte
mate. Dat geldt 't Rijk; de Provincie; de
Gemeente zooveel als de particuliere werk
gevers. Maar ontkend kan niet, dat eraan
't huidige syateem fouten kleven; men zit
in zijn kleine kinderen, doch kan ze niet
voldoende onderhouden; se houden je als
ambtenaar, arm, en heb je je maximum,
dan zijn de kinderen of zelfstandig of ge
trouwd en buiten de deur; of ze verdienen
mee. De gtoote vraag zal ook bier blijven
Wat kan 't particulier bedrijf dragen
En hoe klimmen daarmee de belastingen
voor de Rijkskas enz. Ook die factoren
wegen swaar.
„Kleine dingen worden groot".
We schrijven 19 Maart 1917. Dat is een
datum, om even stil te staan.
Ik wed, dat ge verwonderd kijkt op deze
uitlating.
En tóch is het een belangrijke datum.
Want we denken terug, al was het dan
vóór onzen tijd, aan 19 Maart 1877. 't Is dan
40 jaar geleden, dat „Patrimonium" werd op
gericht. D'r wordt geen feestgevierd, d'r wordt
geen groote vergadering met feestredenaars
gehouden. Niets van dat alles.
Daar zijn de tijdsomstandigheden niet naar.
Maar daarom mogen we er toch wel over
schrijven, neen, we móéten er over schrijven.
En daarom moeten „Pennekrassen" het ook
ontgelden
De oude veteranen; zij zijn niet meeront
vallen zijn ze ons: Klaas Kater, Hovy, Poe-
siat. Maar wij, jongeren, moeten hun taak
overnemen, die zij in Januari 1876 hebben
aanvaard. Je merkt op, dat de datum niet
uitkomt. En je hebt gelijk. Sommigen reke
nen „Patrimonium" te bestaan van 6 Janu
ari 1876, omdat toen ten huize Beeremans
te Amsterdam de Vereeniging werd opge
richt. Maar officieel, d.w.z. dat de Statuten
Koninklijk werden goedgekeurd, was 19 Maart
1877 dus terwijl we dit schrijven 40jaar geleden
is. in die 40 jaar is heel wat gebeurd
Hoe klein zijn ze niet begonnen, dat lut
tele aantal mannetjes, met hun krachtigen
wil, sterk in hun God.
Eerst werd vergaderd in de groote zaal
van de Brouwerij van den heer Hovy, die
onlangs is gestorven. Die werd te klein.
Daarom ging men andere localiteiten zoeken,
welke ook werden gevonden.
Daar heeft zich wat afgespeeldWant het
waren openbare vergaderingen met debat!
Dabaters o.a.Domela Nieuwenhuis
Heet ging het er toe. Dikwijls moest de
politie tusschenbeide komen. Tenslotte ging
men inzien, dat het zoo niet langer ging.
Dat is ook een goede leer voor sommigen
onder ons, die meenen dat van openbare ver
gaderingen met debat kracht uitgaatMaar dat
gebeurt niet! De gemoederen opwinden doen
ze; van beide zijden vallen er maar al te dik
wijls woorden,die men niet kan verantwoorden.
Zoo ging het ook in de eerste dagen van
„Patrimoniums" bestaan. Men ging begrijpen,
dat men er niet kwam met woorden, maar
met daden. Daarom werd een andere weg
ingeslagen, n.l. door oprichting van een Volks
koffiehuis, om de drankbestrijding krachtig
aan te vatten. Want dat was noodig in de
hoofdstad, waar Patrimonium het eerst werkte.
En die drankbestrijding is nog noodig. Niet
alleen in Amsterdam, maar ook op het plat
teland. En het is, helaashelaaszoo jam
mer, dat zoovelen onzer niet mee doen aan
die bestrijding; dat zij dagelijks bidden „Uw
Koninkrijk korne", maar dat ze met Satan
meewerken om de komst van het Qodsrijk te
verstoren, want de drank is een machtig
middel in Satans hand.
Vergeef me, dat ik afdwaal. Dat moest mij
even van het hart.
Behalve dat volkskoffiehuis werd een win
kel opgericht. De eerste stap, hoewel nog
zeer onvolmaakt, tot coöperatie
Beide inrichtingen konden geen stand hou
den. Inmiddels was een Zondagsschool op
gericht. Je ziet, men probeerde van alles!
Weer een voorbeeld voor ons, dat God ons
het werk niet toe laatkomen. We moeten er
naar zoeken. Dus een Zondagsschool „Patri
monium", 't vaderlijk erfdeel moest toch
gewezen worden op Hem, op den Christus. Be
doelde school is later door de Gereformeerde
Zondagssc'nool-vereeniging overgenomen.
Maar Patrimonium had de school gegeven.
Een Jongelingsvereeniging, opgericht door
Kater en Poesiat, verving de Zondagsschool.
Maar inmiddels was de eerste vakvereeniging
opgericht, die weldra gevolgd werd door
meerdere. Hierin had „Patrimonium" en
heeft ze nóg, haar kracht.
Veertig jaren zijn sinds de oprichting ver-
loopen.
En gelukkig! Goddank! Kleine dingen
worden grootWant Patrimonium is nu een
vakverbond, dat er zijn magHet bleef niet
tusschen Amsterdamsmuren. Het trok vleu
gelen aanhet breidde zfch uit over heel ons
land. Op tal van plaatsen zijn er afdeelingen
met een respectabel aantal leden. Het heeft
een flink blad, dat staat onder leiding van
een flink, wel-voor-zijn-taak-berekend redac
teur De heer Smeenk hierbij onze hulde
Natuurlijk zijn er nog geen afdeelingen
genoeg. D'r kunnen d'r veel meer bijD'r
zijn d'r nog zoo ontzaggelijk veel, die een
heel verkeerde voorstelling van de zaak heb
ben, die het bijvoegelijk naamwoord „sociaal"
vervangen door socialistisch, rood en weet
ik wat meer. Hoe vergissen zij zich!
„Patrimonium" neemt het woord, het on-
vervalsche woord van God aan als richtsnoer
op haar vereenigings weg.
Kan men daarmede verkeerd uitkomen?
Neen immers? Patrimonium ijvert voor
betere sociale toestanden door adressen te
zenden aan de Regeering, aan Provinciale
besturen, aan Gemeenteradenzij steunt de
drankbestrijding met woord en daad; zij
voorziet in de woningnood door woning
stichtingen op te richten, ook „Patrimonium"
genaamd.
Gebrek aan kennis, hoe zij werkt, is, wel,
dat moet ook gezegd, star-conversatisme, de
oorzaak dat „Patrimonium" nog niet genoeg
wordt gewaardeerd, sterker: met scheeve
oogen wordt aangezien. D.w.z. d'r zijn er
nog. Maar gelukkig niet heel veel meer. Toch
kan „Patrimonium" nog vooruit.
Geluk wenschen wij haar met haar jubilé
Wij bidden haar sterkte toe
D'r moet nog heel wat gebeuren, willen
de sociale toestanden anders zijn.
Nog werk genoeg aan de winkel.
Maar de God van Hovy, van Kater, van
Poesiat, zal, al zijn de oud-strijders overge
gaan naar betere gewesten, hun opvolgers,
de jongere krachten, sterker en aangorden
tot den strijd
Z. H. K.
Wilt gij bedrogen zijn
Vóór ons ligt de brochure van de Directie
van den Landbouw„Vervalschingen in Vee
voederen Meststoffen". Het is een Verslag
betreffende de opsporing van vervalschingen
in voeder- en meststoffen in het gebied van
het ^Proefstation Goes, over het tijdvak van
1 Juni 1915 tot en met 31 Mei 1917. De aan
hef luidt aldus
„Met bijzondere voldoening kan ditmaal
op het werk van den opsporingsdienst wor
den teruggezien, claar het gelukt is eenige
bronnen van ergeiijke, oneerlijke practijken
te ontdekken en ter algemeene kennis te
brengen."
Inderdaad, dat is zoo, gelijk hieronder zal
blijken. Terecht wordt er in het Verslag op
gewezen, dat de kooper zelf ten deele schuld
had aan het bedrog: bij vele landbouwers
toch bestond de zucht om tegen den ouden
prijs te willen koopen, zij waren te zeer „op
de penning". De zuinigheid bedroog hier
dus de wijsheid. Verder is het voornamelijk
de kleine man, die bedrogen wordt, omdat
hij niet bij een coöperatie is aangesloten.
Ook de; kleine wederverkopers of agenten
worden meermalen de dupe van hun onkun
de en goed vertrouwen. Gelukkig dus, dat
er controleurs den boer op gaan, om bij die
kleine luiden en anderen monsters te nemen.
In 't geheel werden in genoemd tijdvak 193
monsters genomen, n.l.: 140 m. voederstof
fen, 37 m. meststoffen, 14 m. veepoeders, 1 m.
kopervitriool en 1 m. klaverzaad.
Van het resultaat van het onderzoek laten
we een en ander volgen:
Van de 28 monsters gerstenmeel bleken
niet minder dan 11 vervalscht; van de 22
lijnmeel 10, terwijl er 7 zand bevattenvan
de 11 lijnkoek 3 schromelijk vervalscht, 1 be
vatte tarwemeel; van de 7 tarwegries3,ver
valscht; 7 gemengd voer bevatten waarde-
looze producten, alsgrondnotendoppen, kof
fie, haver, rijsdoppen, enz. Bedorven of be
schadigde partijen, die als zoodanig geen koo-
pers vinden, kunnen in dergelijke mengels
nog met voordeel van de hand worden ge
daan. Wordt men nooit wijs vraagt men
de verslaggever.
Geen der 6 monsters gerste en maismeel
voldeed aan de gestelde eischen, hetzelfde
moest gezegd worden van de 4 monsters,
vleeschmeel. Een monster roomvervangers
bestaande in hoodzaak uit lijnmeel, maismeel
bloedmeel en een weinig raapkoek, werd voor
f 25.—per 100 K. G. verkocht: zeker f 10.—
te duurt Een monster vischmeel was geen
vischmeel, doch diermeel; grintmeel bevat
te o.m. veel levende mijten idem gemalen
lijnzaad afvalveevoeder, waarin voort wel
een vierde deel zand-en aardachtige bestand-
deelen.
Een monsters van 't bekende Blatchford's
kalverenmeel bevatte naast goede bestand-
deelen tamelijk veel waardelooze cacaodop-
pen. Een goede koop(!) voermeel bestond
uit koolzure kalkprijs f 5.per 75 K. G.
Samenvattend, kunnen we zeggen: van de
140 monsters voeder stoffen bleken er 68 of
bijna 50 pet. van onvoldoende zuiverheid te
zijn, of waardelooze bestanddeelen te bevat
ten.
Er werden 14 monsters Veepoeders, van
verschillenden aard, onderzocht. Een persoon
te Arnhem woonachtig, reizende voor een
fabriek van verpakte veegeneesmiddelen „Hol
land" te Arnhem, kwam in Brabant, bij voor
keur bq weduwen, alleenwonende vrouwen
of bij oude mannen, en haalde hen door een
aaneenrijging van verdichtselen over om
een stukje te teekenen ter verkrijging
van een depót, welk stuk natuurlijk later bleek
een koopcontrect te zijn. Door tusschenkomst
van den controleur en het proefstation is ge
red wat nog te redden was. Ook hier kan
men zeggen: „Door schade en schande wordt
men wijs." Men dacht er over de zaak te
publibceeren, maar dit was onnoodig.omda
het ondertusschen door „De Veldbode" ge
schiedde.
Ook in onze provincie (Geld.) wordt door
iemand te Arnhem getracht depots van „vee
geneesmiddelen" te vestigen; we willen ho
pen met weinig succes. Is dit misschien door
denzelfden persoon of „fabriek" als boven
bedoeld Wie weet hiervan wat nadere me
de te deelen Wat wij hiervan vernamen, is
niet erg geschikt om vertrouwen in te boe
zemen. We komen misschien op deze zaak
nog terug. Intusschen geven we de waarschu
wing aan de winkeliers en de veehouders;
weest voorzichtig; past op uw dubbeltjes I
t
ij
..Mf
