Zaterdag 17 Maart 1917.
32me J aargang N°. 2268,
voor de Zaidhollandsclie en Zeenwsche Eilanden.
Eerste Blad.
An tirevo lutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
De Politiek en de Waarheid.
One Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag»
Abonnementsprijs per drie maanden b. p. p. 50 Cent bij vooruitbetaling.
Buitenland bij vooruitbetaling ƒ1,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
W. BOEKHOVEN Zonen,
SÜMMELtSDiJK.
Alle stukken voor de i&edaetie bestemd, Adverteiaaiëu en verder© Administratie franc© toe te eenden mm de ftJltfreverg.
UITGEVERS
®»E®fiooa Intercoaaat. 35®. S.
i Advertentiën 10 Cent per regel ea */s
Besksankendiging I Cant per regal m saai.
maal. Beelames SO p@r regel.
BieMstaauvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vigaettea worden berekend naar de plaateruiaate di® a§ beslaas.
Afivertentien worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrgdagmorgan 10 uur.
Welke partij is 't dichtst bij de waar
heid? Welke 't dichtst bij den leugen
Zeer teedere vragen, voorwaar! Die
een nauwkeurig onderzoek vergenwant
iedere partij streeft naar waarheid in
de politiek en in de politieke wetge
ving en wordt niet gaarne van onwaar
heid beschuldigd en met leugen be
zwadderd.
Sterker nogdurft wel één partij te
beweren, dat zij 't monopolie der waar-
heid heeft en dus de andere ze maar
voor een deel bezitten of in 't geheel
niet. Wie durft te zeggen: Ik hen al
léén rein en de andere zijn onrein. Kle
ven aan alle partijen niet leugenen plus
een stukje waarheidOf veel waarheid
plus nog leugens.
Hoe zit 't daar nu toch eigenlijk mee
Welke politieke partij heeft de waar
heid? üf indien er niet één de waar
heid heeft, welke partij is er toch 't
dichtste bijEn bij die sluiten we ons
aan. Welke partij is dan enkel leugen
Of indien er waarheid in haar is, hoe
ver staat ze dan van den leugen af?
Bij die sluiten we ons niet aan.
Wat is waarheid?
Wat is leugen?
Maar hier gaan de meeningen al uit-
y een en de Christen denkt er anders
over dan di# zijn Bijbel miskent, ver
acht, negeert.
Voor den Christen is de waarheid:
de Jcennis van en 't geloof, in dedingen
in hemd en aarde, zooals deze waar
achtelijk zijn zooals deze door God ge
formeerd zijn en zooals ze krachtens Zijn
Schepping en Zijn Raadsbesluit moeten
zijn.
Voor den Christen is dus de leugen:
de kennis van en 't geloof m de dingen
in hemel en aarde, zooals het verdorven
menschdijk verstomd dat zich inbeeldt;
'de schyn voor 't zjn; de verbeelding
vow de werkelijkheidhet inbeeldsel voor
de zekerheid en absolute gewisheid.
Vóór Satan viel, was hemel en aarde
waarheid; maar hij is in de waarheid
niet staande gebleven; hij was schepsel
Gods, maar ging zich inbeelden onaf
hankelijk te zijn; De waarheid was:
zijn bestaan uit God en zijn plicht om
daarin te berusten en om tot eere Gods
ook als gezant Gods te leven, waar
zijn Heere hem ook op aarde henen
zond; maar hij nam den schijn aan van
zelfstandig te kunnen zijnen verbeeldde
zich onder God niet behoeven te staan
daarom was hij leugen, de vader der
leugen, de tegenstelling der Eeuwige
Waarheid, zooal# het Was, Het Is en
Eeuwig zijn zal. Hij droomde en dacht
zich een positie, die met de waarheid
in volkomen strijd iswant hij is schep
sel onder God, en niets meerdaarom
is in Satan in der eeuwigheid geen
waarheid meerhij plaatste zich in een
nieuwe wereld; in een ingebeelde,door
hem gedachte en gefantaseerde wereld
en hij deed dit niet per ongeluk, om
naderhand tot zich zelf te zeggen.»Hoe,
wat dwaalde ik! ik leefde in verbeel
ding, maar nu zie ik dat 't alles lucht
kasteel is«neenwelbewust maakte
hij zich met plezier die nieuwe wereld
van denken en doen; en nam scich voor
't zóó te laten. Als iemand die denkt:
»zie zoo, nu ben ik vrije, terwijl hij
toch in der waarheid gebonden is met
duizenden vezelen aan zijn volk en om
geving.
De waarheid is dus inzicht in 't
waarachtig zijn der dingen. Daarom is
er maar ééne WaarheidGod. En
zijn zoon Jezus, die zeggen kan: Ik
en Ik alléén ben de Weg, de Waar
heid en 't Leven!
En door dien Zoon, weet de
Christen er iets van; omdat die Zoon
is 't Vieesch geworden Woord, Die ons
God heeft verklaard en wij hebben
die verklaring van God d i. der Waar
in onzen Bijbel.
Welke politieke partij heeft dus de
waarheid Geen één. Want geen één
partij, ook niet de antirevolutionaire,
kan zeggen die Waarheid God, dat is,
de waarachtigheid der dingen, zooals
ze alle moeten zijn, te kennen
omdat de Antir, partij ook uit zonda
ren bestaaten zelfs, al waren ze
allen zeer Godzalig en bezield met den
H. Geest van oud tot jong; van pro
pagandist tot de leiderstoch kan nie
mand hunner zeggen: Wij met ons dan
verhelderd verstand, verstaan alle ge
dachten Gods. Dan zou de Antirev. partij
zelf >God« of »Jezus« moeten zijn.
Maar de liberale party staat van de
waarheid nog veel verder afwant zij
aanvaardt 't Gods Woord niet; en kan
dus ook voor 't politieke leven, God als
't Zijn der dingen, zooals Jezus dat ge
openbaard en verklaard heeft, gansche-
lijk niet begrijpen, noch zijn ordinan
tiën, noch zijn bestaan zelf.
Gewiszeer zeker de politiek wordt
niet alléén opgedolven uit den goudmijn
des Woords; maar ook door logisch
nadenkenmaar ook door de con-
cientiemaar ook door de er
varing der eeuwen of de wereldge
schiedenis, die den vinger Gods is voor
eiken staatsman, nochtansal stemmen
Anti's en liberalen daarmee in, en al
gebruiken Anti's en Liberalen allebei
die Rede en die Consciëntie en dat Vol-
keren-feiten-materiaal toch doet
de Anti nog daarenboven een beroep
op 't Woord, als de Eeuwige Waarheid,
om te weten hoe dié Rede én die Cons
ciëntie én die Wereldfeiten al of niet
staan naast, dan wel vlak tegenoverge
steld aan die Waarheid Gods. En de R.
Kath. doet daarenboven nog een beroep
op zijn Kerk en Concilies.
Wie heeft de Waarheid? Geen en
kele politieke partij.
Wie staat er 't dichtst bij De Chris
telijke partijen.
Wie onder die drie Christelijke par
tijen dan weer 't dichtst En ons ant
woord is zoo beslist mogelijk de Antirev.
partijen geen ander.
Maar dat dient bewezen?
Daarvoor is 't hier niet de plaats,
want dan zouden we van de politiek
over moeten stappen op 't gebied der
dogmatiek en theologie, waarvoor ons
politiek orgaan niet de aangewezen
weg is.
Wat is, dat durven we wel te vragen,
wat is voor den Antirev. de Bijbel. Wat
voor den Chr. Hist? Wat voor den
Roomsche
Op 't gebied van Gezin, School, Maat
schappij, Kerk en Staat? En dan zal
men in elk geval dit wel erkennen, dat
er is een Roomsche levensopvatting, maar
ook een Chr. Historischedie van de
Calvinistische verschilt. Al was 't alleen
op 't terrein der Kerk, zoo nauw saam-
hangend met den Staat en 't Staats
leven. Zelfs verschil op Schoolterrein.
Verschil in Gezag en Vrijheid, der Kroon
en der burgers.
Hotel fftesfiftoiremi
„HIT GOIJHfiN MEËT".
ÖedteEspt© Bffi©r©ïïsteigeF 03A,
Bireot nabij de Hoafttafesg,
1 Iiotte*dlöL!®a,
DINERS 60 eefès m hooger.
LOGIES MET ONTBIJT
f 155, f 1.50 en- f 1.75
Tel. No. 3532. -Aanbevelend,
1 pprtëtair R. G. F. 11 LEE-Ioosen
Het door teder aanfe&voSan adros.
Daaromsluit U aandaar waar 't
Woord naar Uw inzicht 't zuiverst, het
scherpst belijnd en dus de Waarheid 't
meest beleden, en dus 't Zijn der din
gen 't scherpst gezien wordt,
Daar is de waarheid 't dichtst bij.
De onwaarheid 't verste af.
De staat moet weer terug.
Abnormal} tijden eiseheu MDuorraale re-
gearingsdaden. Ea ai zijn za tegenwoordig
van tamelijk staatssoeialistischen aard,
waa? tegen elk vrijheidlievend measch sput
tert, toch is de nood van 't alias maar
kalm te aanvaarden, oas in dese buitenge
wone tijden opgelegd. Nochtansieder vóelt
hethet Socialisme ia da productie ea de
consumptie vindt nergens bijval het is
voor on te 6 snillioen inwoners tot heden
eea misiukking, al komen er ook allerlei
Ministers, chefs van departementen, Ka
merleden, distributieburaaux en allerlei kan
toren aan te pas.
Zes miüioen te helpen op socialistische
wijie in al hun zorgen van handel en
scheepvaart, landbouw en veeteelt, schip
perij en ontginningenvoedselkweeking en
voedselverdeeling neen 't is een werk,
dat afschriktdat faalt en dus ook onte
vredenheid wekken moet. Het Staatssocia
lisme, sooals 't nu reeds in alle hoogere
bureaux om den hoek komt kijken, waar
bij de Staat als de groote pleegvader van
6 millioen inwoners optreedthet heeft
niemaada goedkeuring. Ea de vraag ligt op
aller lippenhoe lang nog dat voogöij-
schap? hoe lang nog die ongewilde band
oaa ons levensbestaan Tot de oorlog voor
bij is, leggen sommigea, dan houdt die
dwang van Vader Staat op. Het aal nog
duren vele jaren daarna, beweren anderen
en deze laatsten ziju het vooral die nu al
hun waarschuwende stem doen hooren om
zich van heden af de oorea en oogen goed
open te zetten om den staat nauwkeurig
ts controleeren; rijn gangen scherp na te
gaan en hem te vragen om sijn lange vin
gers zooveel mo$e ijk thuis ts houden.
't Staatssocialisme moet terug. Vader
Staat meet van sijn plaats; &!s dat maar
goed gehamerd kan worden in de hoofden
en harten des volks, dao gaan we nog een
goeden tijd tegemoetvan oude vrijheid en
burgerrechten. Maar blijft de staat op sijn
stuk staanea doen, wat 't nu al een
jaar of drie doet: aller belangen trachten
te behartigen buiten de eigen energie der
maatschappelijke groepen om, dan leeft de
Maatschappij nog jaren te haren nadeele,
in knechtschap eu gaat 't sociale en eco
nomische volksleven achteruit.
OF DEN OMUL
Mag ik ze m eens voorstellen?
Marie, Louise, Agatha, Trinette en Eva,
alle Hollandsche meisjes, zoo op den leeftijd
van 14 tot 16 jaar en vriendinnen, goede ken
nissen tenminste.
'k Heb ze eens 'n keer verrast, bij een harer
in den tuin, hoog afgeschuttingd de tuin
nl. en buiten 't spiedend oog van groote
broers en hun vrienden t. w. de meisjes
met roode wangen en schitterende oogen
aan 't touwtjespringen, zooals ze dat vroeger
zoo leuk konden doen in haar ïagere-school-
jaren, toen ze nog „kind" mochten zijn:
Spring-in-'t veld, wildebras waren ze, met
wuivende haren en gloeiende gezichtenzco
gansch geen jongedames maar „echt"
was het wèl
In 't gewone leven ziet men ze echter zoo
niet.
Marie komt eiken morgen tegen negenen
met haar fiets uit 't tuinpoortje stuiven, de
kleeren flodderig om 'tlijf, de laatste brok
ken nog in den mond, rukt de voordeur
open, giit naar binnen om er boekentasch
en trapt haastig weg. Zij is op de H. B. S,,
zat tot gisteravond laat te pennen .en te
blokkentelefoneerde van morgen al vroeg
aan een kennis, dat-ie haar 's zeggen wou,
wat er toch uit die „lamme" algebra-sommen
kwam zou op enkele prettige lessen na, die
heele zooi wel in de lucht willen trappen,
ze heeft er niéts geen zin in en vooral voor
die wiskunstige vakken absoluut geen her
sens maar thuis willen ze 't nu een
maal zoo, rondlummelen kan toch niet;
in de huishouding doet ma zelf ook bijna
niets't kind moet dus hier of daar naar
school.
Louise is op het „gym."
Zij leert iaüjn en begint het volgende jaar
met grieksch.
Ze heeft „een goed hoofd" en zal daarom
studeeTen. Ze heeft er zin in ook; 't valt
haar niet zwaar en thuis zijn ze niet rijk,
zoodat het hun later wel te pas komt, als
hun dochter een flinke posite heeft en goed
haar eigen brood verdiendniets tegen, veel
voor.
En ze is er heel wat beter aan toe, dan
nummer drie: Agatha.
'n Echt weeldkindjepa en ma zijn klein
begonnen, maar werden schatrijk.
Waar 't pas geeft en waar 't geen pas geeft,
iaten ze goed uitkomen, dat hun kind nooit
voor haar brood zai behoeven te werken,—
en dat bazuinen ze rond met een aplomb,
alsof de Heere God, met eerbied gezegd,
voor hen het boek-der-toekomst had open
gedaan
Zij zitten immers dik in 'tgeid.
Dat werken om den broode kan hun kind
aan anderen overlaten.
Zij kan zich aan de „kunst" wijden
'n Onderwijzer, die haar vroeger privaatles
gaf en zijn goedbetalende klanten wel wat
aangenaams zeggen wilde, heeft zich meer
malen laten ontvallen, dat Agatha heel aar
dig teekenen kon.
Pa en ma knoopten zich dat in 'toor.
En besloten na Agatha's schooljaren, dat
het kind „schilderes" zou worden.
Talent had ze, zei die schoolmeester.
Welnu dan kwam het er maar op aan,
dit te ontwikkelen Daar was geid voor noo-
digdure lessen moesten genomeneerste
klas leermeesters gezochtmaar dat
konden de ouders zich immers veroorloven
Enfin, 't kind „teekent wel aardig" haar
ouders hebben al een paar dingetjes van 'r
in vergulde lijstjes laten zetten, maar
zulke menschen-met-eenig-talent zijn er dui
zenden meer en in geen geval behoort
het meisje tot die zeer weinige verkorenen,
die den kleinen kring vormen der echte kun
stenaars, bij de gratie Gods.
Plichtmatig teekent en schildert ze.
Maar de les werd haar al 'n strafze heeft
al tijden, dat ze geen tuben of houstkoolen
wat gerei meer ze gebruikt; mag zien
Trinette is op een handelsschool.
Héar ouders hebben 'tmaar krap; zij zal
straks haar eigen brood moeten verdienen
en ze vinden het thuis, eerlijk gezegd, wat
vernederend als hun dochter, onder wat
mooie naam misschien, gaan zou in een huis
houdelijke dienstbetrekking.
Daarom kozen zij 't voor haar zóó.
Er zijn al heel wat tranen om gehuild,
want het kind heeft maar weinig aanleg,
om boekhouden of handelsrekenen te leeren
ze bleef al es een keer zittentypen alleen,
dóór is ze handig in, maar overigens heeft
ze al wel tienmaal gevraagd, om van die
school weg te mogen en thuis te komen
helpen, maar de ouders vinden nu een
maal, dat wie voor den heer des hnizes
brieven typt en boeken bijhoudt een zeer
eervolle betrekking heeft, maar wie voor de
vrouw des huizes een deel der huiselijke
bezigheden doet, zich als volwassen meisje
-schamen en beklagen moet.
Of ik dan niet voor den „vooruitgang"
ben? jawel, zeer zeker.
Ook in onze kringen was en is er soms
een conservatisme ten opzichte van den
vrouwenarbeid, dat zich moeilijk met Gods
Woord laat dekken, laat staan er uit af
te leiden is.
Zóó weinig conservatief wil ik in dit op
zicht zijn, dat ik mij niet kan aansluiten bij
de afkeuring, in onze pers en ook wel in de
Kamer vernomen, toen onze regeering onlangs
een vrouw tot professor benoemdege
steld natuurlijk dat zij door haar bekwaam
heid werkelijk de naast aangewezen persoon
was, om in dat vak te doceeren.
Wij erkennen Gods souverein bestel.
Goed, maar dan moeten wij dat in de prak
tijk zóó eeren, dat als God ook in een vrouw
de talenten voor een professoraat heeft ge
legd en den levensloop dezer vrouw zóó be
stuurde, dat die talenten zich ten volle konden
ontwikkelen, wij niet eigenwijs zijn en
zeggen gaanNu zuilen wij tóch die talenten
niet benutten, wijl ze in een vrouw zijn ge
legd en niet aan een man werden gegeven
gelijk behoorlijk zou zijn geweest.
Met „emancipatie" heeft dit niets te maken.
De „emancipatie"-idee gaat juist uit van
een valsche gelijkheids-gedachte. Zij komt
juist in strijd met Gods souverein bestel,
die als regel, niet slechts lichamelijk, maar
ook wat aangaat de vermogens der ziel, de
vrouw onderscheidde van den man en de gave
van diepe studie meer aan hém gaf dan aan
haór.
Minder is zij daardoor niet.
Want zij, als vrouw, kreeg weer andere
geestesgaven, die de man haar vaak benijdt.
Door intuïtie en fantasie komt zij niet
zelden als spelend op een hoogte, waartegen
de naarstig studeerende man moeizaam op
kruipt.
Maar diezelfde God, die de regelen schept,
maakt ook de uitzonderingen.
En zulk een uitzondering, als ook de vrou
welijke professor blijven zal, willen wij dank
baar uit Zijne hand ontvangen, zonder Hem
onze regeltjes te gaan voorschrijven
Te meer, waar 't geval van prof. Johanna
Westerdijk zoo duidelijk leert, dat de vrouw
ook als geleerde „prof." toch ook echt vrouw
blijven kan.
Carel Scharten in de „Nieuwe Groene"
heeft zoo leuk verteld van „Hans".
„Zij mist alle zelftroetelende Ada Gerlo-
maniertjes en is niet „interessant" en niet
gewichtig, en allerminst een blauwkous, maar
een mensch, die genoeg ernst maakt met het
leven, om er rustig en eenvoudig tegenover
te staan en het, cp zijn tijd frank en vroolijk
te genieten."
Het kim zeker samengaaneen echt ge
leerde en toch ook een echte vrouw.
God maakte niet zichzelf tot een slaaf van
de gewone regelen, zooals wij die zien.
Debora was ook wei een vrouwelijke pro
feet en richtte het volk, maar wordt tegelijk
genoemd een „moeder in Israël.'"
Nu komt echter de zotte overdrijving.
Naar de uitzondering moet een' gansch
geslacht van meisjes worden gefatsoeneerd.
Er. wordt naar talent of gezondheid, naar
aanleg of smaak niet gevraagd, ze moeten
den weg der studie op, vaak die van exacte
wetenschappen zelfsstudeeren voor een
academischen graad, voor een middelbare
acte of iets dergelijks.
De ééne zal er voor begaafd zijn.
En de negen, die er niet voor geschikt
zijn, worden denzelfden weg opgezonden,
wijl 't mode is.
Mevr. Labarre-baronnesse Mulert, vroeger
directrice van de Godelindeschool te Hil
versum, heeft het dezer dagen zoo juist ge
zegd in een lezing te Rotterdam
„Vooral voor meisjes geldt, dat men een
kind in geen geval voor academische studie
moet bestemmen, dat niet getoond heeft
aanleg en liefhebberij daarvoor te bezitten.
Tegen de heerschende mode, die alle heil
in studeeren zocht, wil ik ernstig waar
schuwen. Er zijn tal van opleidingen, die
de meisjes veel vlugger in de praktijk
brengen en haar toch in staat stellen haar
brood te verdienen
Daar ben ik 'tvan harte mee eens.
Alleen moet er voor zulk een meisjes
opleiding nog veei meer worden gedaan.
Ik sloeg daar straks Eva nog over
met opzet.
Sommige kennissen zeggen, dat haar op
leiding verwaarloosd wordt.
Tot haar veertiende jaar kon ze op de
„Mulo" blijven; toen moest ze thuiskomen.
De dienstbode ging trouwen en een nieuwe
was eenvoudig niet te krijgen. Gelukkig is
haar ma 'n „praktisch mensch" en'n knappe
huishoudster. Eva kwam direct in de soms
harde praktijk. Van „avondjes-houden", fiets-
middagen, clubs enz. kwam weinig in.
's Morgens gelijk met ma er uiten die
was vroeg op. Maar ze leert thuis letterlijk
van alles. Amper zestien, kan ze, als't moest,
alleen voor de huishouding zorgen.
Naai- en knipcursus heeft ze gehad, 't Vol
gend jaar gaat ze drie middagen in de week
lessen volgen in 't costumevak. Een strijk-
cursus staat later nog op 't program. Als 't
even kan wil haar moeder haar, al is 't maar
één jaar, kooklessen laten volgen. En ze heeft
er zin in, Eva tdapper huishoudstertje,
die ze al is.
Toch. wordt haar opleiding verwaar
loosd, zegt men vaak in haar kringen.
't Spijt meik kan 't niet zien.
UITKIJK.
PEKKRASSEN.
„De groote Fransche natie pleegt zelf
moord".
Waar is de tijd gebleven, die roemrijke