oren Zaterdag 10 Februari 1917 >jes, 31ste jaargang N°. 2258. voor «Ie Zuidhollandsclie en Zeenwsehe Eilanden. wen Tweede Blad. Rouwkeuvels lie Oorlog. A Antirevolutionair Orgaan •DIJK. IN HOC SIGNO VINCES e bedrijven. :U ER LAND. srits, -SDIJK. OFFICIÉÉL GEDEELTE. BINNENLAND. UIT DE PERS. UIT DE KAMER. BUITENLAND. e capaciteit. TE ONTBIEDEN. sbruikers. a alle machines. Aboxmemeiitgprijs per drie Baanden fr. p. p. 50 Gent by vooruitbetaling. W, DOEKnOVhN Z 0 IX 6 ïl, j>ieHgtaauvr^eB en MeaséaaaMedingea 60 Q@a MEI». ar an tie. I. ieleo levolen 2 'h wat daar ge- e kei vanaf !.rw©r©SdB. gulden. Veer en gulden. Kapok- icrmeubelen en lulden 1 Deken AU. 10374 kei vanaf rwereld". g hebtenover- el&ar" trassen enz. nastelKapok* >k 22 gulden, ren en gewaste Bedden boven rRA CADEAU. 9748 Kogeiflaschjos Gemberfeieï ïnas en andere dere artikelen 10666 ekt 1738. rance. loos. I A II tTiTOPuuDQ- 1 Advertsntiëa 10 Ö®a« par ragei em s/s maal, Eeeismes 20 p©r rsgeL D« OouMt T.»okö.t .Ik.» W«M.rt.g Z»torteg. UIITOfiVERS. Stftautarflgto, 5 (L p. «si m mul. Buitenland by vooruitbetaling f 1,50 per jaar. SOMMELiSDXJK. s~~«- iftonderlfjke nummers 5 Gent. feiefeoa SafieircoKSBa. Sf®. 8. IHesstsafirragefi en dienstaanbieding®» 50 Oeai per plaatdag, Groots letters en vignetten worden berekend naar de plaatarmBte die rij beslaan. Advertentiën worden ingawae'nt tot Dinsdag- en "Vrgdapaorgen 10 ncr. Alle stukken voor de I&ednctfe bestemd, Advertentléis ei® verdere Administratie franco toe te «esaden san de ®J Steevers van f 100 November. 'BB E&egea- m, Stoep©® 10258 BOELAARS IELSE. voor Dit nummer bestaat uit Twee Bladen. i JACHT. Dt Commissaris der Koningin in de Pro vincie Zuid-Holland, Gezien het besluit van Gedeputeerde Sta ten dier provincie dd. 30 Januari 11., n°. 101 Brengt ter kennis van belanghebbenden, dat bij voormeld besluit door Gedeputeerde Staten is bepaald IV 1». dat in het gedeelte dezer provincie, waar de jacht op waterwild open is: a. het schieten, alsmede het vangen van eenden en duikers, vallende onder art. 15/ en h der Wet van 13 Juni 1857 Staatsblad n°. 87) wordt geslo ten op Woensdag 28 Februari a.s. b. de uitoefening der jacht op water wild, voor zoover die niet begrepen is onder de voorafgaande bepaling, wordt gesloten op Donderdag 15 Maart a.s. 2'. dat de uitoefening van het weispel van kwartelen met steekgaren of vliegnet (art. 15, la e der bovengenoemde wet) is toegelaten van 23 April a.s. tot en met 28 Juni daaraanvolgende, doch dat het vliegnet in geen geval tot het tiras- seeren van kwartelen mag worden ge bruikt; 3°. dat de koollieden hun kooieenden in dit jaar moeten opsluiten of ophokken van, 1 Juli tot de opening der jacht op water wild. Deze kennisgeving zal, in plano gedrukt, worden afgekondigd en aanplakt waar zulks te doen gebruikelijk is, alsmede in het Pro- vineiaal Blad en in de Nederlandsche Staats courant worden geplaatst. 's-Gravenhage, 2 Februari 1917. De Commissaris der Koningin voornoemd, SWEERTS. De verscherpte duikbeotoorlog. Het Nederl. Correspondentlebnreau in Den Haag meldt: Naar aanleiding van berichten omtrent stappen, die door de Amerikaansche regee ring bij die van Nederland gedaan zonden zijn, kan worden medegedeeld, dat de tijdelijk zaakgelastigde der Vereenigde Staten op 4 dezer den minister van buitenlandsche zaken ambtelijk heeft kennis gegeven van het af breken van de diplomatieke betrekkingen tssschen Amerika en Duitschland, als uit vloeisel van de aankondiging van de her vatting van den onbeperkten duikbootoorlog. De heer Langhorne had in opdracht, aan die kennisgeving toe te voegen, dat president Wilson nog weigerde te gelooven, dat Duitsch land inderdaad zijn bedreiging van den han del der onzijdigen zou ten uitvoer leggen, doch dat, Indien dit laatste mocht gebeuren, hij aan het Congres machtiging zou vragen, 's lands machtsmiddelen aan te wenden voor de bescherming van Amerikaansche burgers bij hun vreedzaam en wettig verkeer op de volle zee. In de oogen van den President was de aangenomen bedragslijn in volstrekte overeenstemming met de beginselen, ont vouwd voor den Senaat op 12 Januari J.I., ti daarom oordeelde de heer Wilson, dat het den wereldvrede ten goede zou komen, indien de andere onzijdige mogendheden het mogelijk mochten vinden, op ^soortgelijke wijze te handelen. Minister Loudon heeft ten aanzien van het door den zaakgelastigde vermelde dezen doen opmerken, dat er voor Nederland geen aan leiding bestond, dezelfde gedragslijn in deze te volgen als de Vereenigde Staten, aange zien de houding van laatst bedoeld land, in tegenstelling met die van Nederland, voort vloeide uit de bekende vroegere onderhan delingen tusschen Washington en Berlijn. Een andere stap is door of vanwege de rtgserlng der Unie bij die van Nederland »'«t gedaai. Steenkool Jfi» 0118 gemeld wordt, is Duitschland oereid, in den vervolge elke maand 320.000 ren steenkool te leveren, indien Nederland dr»gen°0r verv8er naar hier zorgt wil Duitschland en Amerika. De oorlog is nu in een critiek stadium gekomen. Wie nog hoopte op een gunstigen uitslag van de door Wilson aangewende pogingen om den vrede te bevorderen, ziet zich bitter teleurgesteld. Na de houding, door de geallieerden aan genomen tegenover het Duitsche voorstel om over den vrede te onderhandelen, was het te voorzien, dat de niets ontziende duikbooten oorlog zou worden aangekondigd. Inderdaad moet erkend, dat het vredesideaal der geal lieerden de feitelijke vernietiging van Duitsch land en zijn bondgenooten in zich sluit. Intusschen is een niets ontziende duik bootoorlog zoo gevaarlijk voor de scheepvaart der neutralen, dat deze, willen zij zich zelf niet effaceeren, er zich nimmer vrijwillig bij kunnen neerleggen. Het behoeft dan ook geen verwondering te wekken, dat onmiddellijk de verhouding tusschen de Vereenigde Staten en Duitsch land uiterst gespannen werd, en dat Reuter gisteren reeds een afbreken der diplomatieke betrekkingen tusschen de beide landen kon melden. In militair opzicht zal Duitschland daarvan waarschijnlijk weinig nadeel ondervinden. Eer zal het zich integendeel nog vrijer ge voelen om de schrik van den Oceaan te worden. Maar uit moreel oogpunt is de houding van Amerika van bijzonder groot gewicht. Immers, de grootste neutrale mogendheid, van welke nog altijd gehoopt werd een krach tig ingrijpen ter bevordering van den vrede, is nu niet neutraal meer. Ook kan de anti- Duitsche wereldpropaganda nu ongestoord haar werk van haat- en rancuneverwekking voortzetten. De positie van ons eigen vaderland wordt nog meer précair, dan zij reeds was. En wie zegt, hoe lang de verschrikkelijkste laatste stuiptrekkingen der groote wereld monsters nog duren zullen Alïe rem is nu weg. Zelfs het bewaren van den schijn van het volkerenrecht zal nu niet meer in acht genomen worden. Het wordt nu van beide kanten een wild streven om den doodelijken slag toe te brengen. En wij liggen er midden tusschen. Wie zal zeggen, wat ook ons nog opge legd is! Geve God aan onze Regeering wijsheid en kloek verstand. Het critieke tijdstip is er. (N. H. Ct.) Zie laatste berichten. In de 2de Kamer zijn deze week 2 wets ontwerpen en 3 hoofdstukken van de Staats- begrootlng voor 1917 aangenomen. Ze heeft eerst de Huurcommissiewet ofte wel de wet tot voorkoming van onredelijke opdrijving van de huurprijzen van woningen van lagere huurwaarde en daarna 't wetsont werp betreffende de vordering van schepen behandeld. Volgens 't eerste ontwerp bemoeit de wet zich niet met de veranderiagen, die voor 1 Januari 1916 zijn aangebracht. Maar alle hu ren, die na dien datum zijn veranderd kun nen voor bedoelde huurcommissie gebracht worden. Wordt een klager in't gelijk gesteld, dan moet zelfs de huisbaas hem 't geen hij na 16 Oct. 1916 te veel heeft betaald, terug geven. Het kan zijn, dat de huisbaas na 1 Jan. 1916 ernstige herstellingen en vernieuw ingen aan het pand moest aanbrengen. Hij kan 't ook verbouwd hebben. En bouwen is thans duurDan is dus het kapitaal, dat hij in zijn huizen gestoken heeft, zooveel grooter ge worden. Dan heeft hij ook recht op een hoo- gere huur en in dergelijke gevallen zal de huurcommissie die dan ook ongetwijfeld toe staan. De minister had voorgesteld, om een huur- verhooging van 10 vrij te laten. Maar gelukkig is dat geketst, op voorstel van Scha per en Mendels, door leden uit bijna alle partijen gesteund. Wat nieuwgebouwde huizen betreft, die op 1 Jan. 1916 nog niet waren verhuurd of ge bouwd, daarvoor geldt de huur, waarvoor ze 't eerst werden bewoond. In die eerste huur heeft de huurcommissie niets te zegen. Maar dan daarna mag de huisheer, zoolang deze wet van kracht blijft, niet meer verhoogen. De'huisbaas mag dus zijn huur niet verhoo gen, enkel omdat alles duurder wordt, om zijn hoogere belastingen, zijn duurdere schoe nen, zijn jassen, kruidenierswaren, enz. door zijn huurders te laten betalen, of ook om een zoet oorlogswinstje te hebben. En die huurcommissie bestaat uit 5 leden en worden zoo samengesteld, dat de belangen van huur ders en verhuurders er gelijkelijk in zullen behartigd worden. Hierna kwam in behandeling 't tweede ontwerp. De Regeering toch heefteen scheeps- ruimte van 200,000 ton per maand noodig om ons land van de noodige levensmiddelen en 't noodzakelijke veevoeder te voorzien, terwijl er nu reeds een achterstand van 260.000 ton is. Omdat de minister veel moeite kreeg met enkele reeders en eigenaars, moet hij de macht hebben in 't belang van ons geheele volk over de laadruimte te kunnen beschikken. De vrachtprijs zal dan zoo noo dig door een commissie worden vastgesteld. Bij 't hoofdstuk over Justitie, Buitenland sche Zaken en Waterstaat werden ook, al te maal opmerkingen gemaakt over den toestand van ons land in verband met deze einstige tijden. Als we de hoofdzaken achtereenvol gens weergeven zal dit blijken. Waar spionnage werd vermoed, hebben tal van onderzoekingen plaats gehad en 't oog der justitie en politie is aog steeds open. Door uitzetting uit het in Staat van beleg verkeerend gebied tracht men reeds nu tegen de bedrijvers op te treden. Door de recht bank in Amsterdam zijn 2 personen, een tot 6 maanden en een tot 1 jaar en 6 maan den veroordeeld. Reclames Mededsslingen. 20 cent per Regel. Ontvang-en llrgasifll's in verschillends prijzen. Aanbevelend, Firma Hollen Spae Middslharnis Tegen de smokkelaars wordt met kracht opgetreden, zoodat juist daar veel achter stand bij den rechtbank is. Daarvoor moet de aanhangige wet tegen den smokkelhandel dienen, waardoor tegen de voornaamste aan- leggers streng kan worden opgetreden. Aangaande de vervolging van de dienst weigeraars merkte de Minister op, dat in hoogste instantie was uitgemaakt, dat zulks moest geschieden. De Regeering, achtte haar optreden een onafwqkbaren plicht. De straf fen, die te dier zake zijn opgelegd, waren over 't algemeen niet hoog geweest. In de kamer was een regeling bepleit, zooals ook in „de Standaard" was voorgesteld, waarbij aan gemoedsbezwaarden geen eigenlijke sol datendienst, maar andere arbeid zou worden opgelegd, gelijk ook in Engeland geschiedt. De minister verklaarde dat zulks niet door hem, maar door 't departement van oorlog moest geregeld worden. Door den heer Snoeck Henkemans werden opmerkingen gemaakt over strenger maat regelen tegen uit de ouderlijke macht ontzette ouders, in verband met de verwildering op zedelijk gebied tijdens de mobilisatie kas ook deze opmerking niet misplaatst gerekend worden. Spreker wilde verplichte arbeid aan deze ouders opleggen. De minister had hiertegen bezwaar. Hq wilde maatregelen nemen om opzettelijke verwaarloozing te beletten. En Z.Ex. doet al wat hij kan om de menschen te achterhalen en 't verschuldigde te laten voldoen. Dwang maatregelen wil hij niet, alvorens de maatre gelen tegen het zich onttrekken van den on- deihoudsplicht niet als tot het doel leidende mochten zijn gebleken. Bij Buitenlandsche Zaken werden ook goede woorden gesproken over 't behoud onzer neutraliteit. De overgroote meerderheid van ons volk wil, dat wij stipt neutraal blijven, dat wij ons grondgebied tegen wien ook zul len verdedigen. Wij willen niets van ons grondgebied noch hier, noch elders afstaan door dwang of verkoop. Wij betreuren diep de voortzetting Van den oorlog en willen de traditie van ons land ais vredesland met alle middelen hooghouden. Over de keurige behandelingen ons aange daan, in de Oranjeboeken opgenomen, werd veel gezegd. Het zeerecht blijkt thans ver nietigd te zijn. Uit Londen krijgen wij op onze protesten bescheid is het laconieke ant woord, dat wij ons aan den Britschen rechter hebben te onderwerpen, alsof er geen arbi trage-verdragen bestaan. Er werd gevraagd of we nog schadevergoeding verkrijgen voor 't graan, dat in onze opgebrachte schepen is bedorven als ook voor 't geel koper, dat is aangehoudenwat met de post geschiedt, alsof de 11de Haagsche conventie niet de on schendbaarheid van onzen brievenpost waar borgde. Men vroeg, welke schadevergoeding ge geven is voor de schending van 't Consulaat te Durban en der mishandeling van 2 Neder landsche vrouwen te Moskou in 1915. De heer Duys e. a. wenschten, dat de Bel gen, die te goeder trouw naar België terug gegaan en nu naar Duitschland gevoerd wa ren, door onze Regeering terug verlangd zouden worden. Men had hen geheel andere beloften voorgespiegeld, toen ze ons land verlieten en dan moest men ze maar weer naar ons land terug laten gaan. Andere leden wezen op verdashte uitingen in sommige Belgische bladen. Deze uitingen zijn talrijk en bedoelen dat ons Zuid-Limburg en de monden van de Schelde zouden wor den afgenomen. Zoo komen er telkens uitingen over om trent de annexatie van deelen van Noord- Brabant, Limburg en Zeeuwsch-Vlaanderen in La barrière beige van een zekere Nothomb, waartegen Prof. de Louter in de Nieuwe Courant heeft geprotesteerd. Men wijst op in 't geheim gedrukte en daar verspreide boek La Belgique au courant de son histsire, enz. van dezelfde strekking. Bi] Waterstaat werden allerlei opmerkingen gemaakt aangaande streek en buurt. In ver band met de levensmiddelenvoorziening zal 't Zuiderzeevraagstuk aan de orde komen, doch andere streken moeten niet vergeten worden. Zoo werd veel over den eilendlgea toestand in Noord-Brabant gesproken. Door den slechten afvoer van 't water worden telken jare duizenden H. A. vruchtbaar land door geregeide overstroomingen aan elke productieve cultuur onttrokken. Dit euvel wordt bedenkelijker door de vele en groote heideontginningen in de provincie Noord- Brabant. Op zichzelf zijn het werken, waarmede men moet syraphatiseefen, maar ze hebben tegen over de lager gelegen terreinen hun schaduw zijden. Men ziet in vele gevallen, dat, om den bodem voor bebouwing geschikt te ma ken men het overtollige water afvoert door het graven van waterleidingen naar naburige beekjes en riviertjes, die thans niet in staat zijn het water binnen de oevers te houden. Dan kan men waarnemen, dat eenerzqds dui zenden H.A. woeste grond in vruchtbare akkers worden omgelegd, doch anderzijds duizenden H.A. wei- en bouwland onbruik baar raken. De belangrijkste rede echter onder den nieuwen voorzitter Mr. Fock, heeft deze week de heer Dresselhuijs gehouden. Het was een rede, die vooral met 't oog op de vredesbe weging voor 't heden en de toekomst van belang mag genoemd worden. Spreker wilde gaarne weten, hoe of onze regeering stond tegenover 't program der League to enforce peace (verbond om den vrede door dwang te verkrijgen.) Hoe staat de regeering tegenover 't „plat form" van die Leagae? zoo vroeg spreker. Dat „platform" wenscht een Statenbond die alle rechtsquasties voor een rechtsprekend hof zal brengen. Alle andere questies zullen moeten worden gebracht voor een verzoeningsraad. Deze punten komen voor in de Bryan-tractaten. Maar nieuw was het punt, dat, indien de verbonden staten niet zouden willen wachten op een uitspraak, toch niet tot vijandelijk heden zou mogen worden overgegaan. Mocht een van de verbonden staten dit doen, dan zouden alle andere verbonden staten tegen den rustverbreker economische en militaire maatregelen moeten nemen. Dit punt, de vrede door dwang, is daor- gedrongen zelfs in de oorlogvoerende landen. In 't begin van den oorlog, toen telkens het volkenrecht werd overtreden, leek het alsof het pacifisme niets zou kunnen uitwerken. Twee jaren geleden werd het pacifisme nog gehoord, o.a. door spotprenten op het vre despaleis e.d., thans is het door de oorlog voerende landen, als oorlogsdoel, als schuts engel der wereld, ten troon verheven. Dat bij het uitbreken van den oorlog de vredesidee slechte tijden heeft gehad, kan geen verwondering wekken. De oproep van den Tsaar om de bewapening te beperken, had in 1898 échec geleden. De idee van een duurzamen vrede kreeg in 1914 een geduchte schok. Niettemin is tijdens den oorlog het pacifisme opgebloeid in de neutrale landen. Spreker herinnert aan den Anti-Oorlograad aan de Centrale Organisatie voor een duur zamen vrede. De nieuwe vredesgedachte beperkt zich niet tot de aetische gedachten, men verwacht nn het meeste van het vol kenrecht. Europa heeft tot nu toe alleen ge dacht aan de mogelijkheid van vrede door dwang, indien daarmede gepaard gaan ver mindering van wapening en wijziging van de economische toestanden, die de oorzaken zijn geweest van den huidigen oorlog. Wat heeft Amerika nu gedaan Dat heeft met weglating van alle andere punten één punt naar voren gebrachtvrede door dwang. Dat was misschien wat naïef, maar het bood dadelijk succes. Dit pant was een gedachte, die insloeg, doch een gedachte, die niet ge heel nieuw was. Spreker herinnert aan de artikelen van Prof. van Vollenhoven in 1912 en 1913 over de internationale politie en aan 't debat daarover met Prof. Struycken. Toch was de internationale politie van prof. van Vollenhoven iets apders dan wat de League wil. De laatste wil geen parmanente politie. Zij wil niet zorgen, dat er geen oorlog zal komen, maar zorgen, dat er een wachttijd zal komen, in welken tijd het internationale hof over het geschil kan oordeelen. Dit program is van te meer beteekenis ge worden door de verklaringen van Asquith, Grey, Bryand en Van Bethmann-Holweg. Zoodoende staan we voor 't feit, dat „vrede door dwang" in het vredesverdrag zal moeten worde* opgenomen. Dit blijkt uit de bekende rede van Grey, waarin hij zich vereenigd heeft met 't program van de League. Wij zien hetzelfde nog sterker uitgedrukt in de rede van den Franschen Minister-President Briand. Deze verklaarde ook, dat het nood zakelijk was, vrede te sluiten met internatio nale garanties voor de handhaving door ge weld en die woorden heeft van Bethmann- Holweg tot de zijne gemaakt. Hij zelde: „das wollen auch wir". En op 9 December bevestigde de Rqkskan- selier dat nog sterker, Duitschland was be reid om zich aan te sluiten bij een volkeren bond, ja zich aan het hoofd te stellen daarvan om den vrede te handhaven en het land dat dien zou verbreken tot vrede te dwingen. Er is dus een algemeen oordeel, dat noo dig is een bond van de Staten der wereld, om den vrede te handhaven door geweld. DB TOESTAND. Er kwam nog weinig verandering in de toestand, alleen Nederland nam, zoover de berichten luidden, geen nota vaa hetgeen hem Wilson verzoekte. Zie daarvoor de Ru briek Binnenland. Dit weten wij dat een bange tijd op han den is, en wij weten zelf bij benadering niet, hoe benauwend de naaste toekomst wezen zal. Nog staan we in den tijd van voorberei ding; werkelijk gebeurd is nu nog niets en hoe somber en erustig ziet het er nu al niet uit Schier elke maand heeft in dezea winter tijd den toestand hopeloozer doen worden. Inplaats van vrede, een nieuwe oorlogs verklaring der Entente. Een oorlog op leven en dood, waarin van geen vergelijk meer sprake zal zijn, maar het bestaan of niet bestaan van de grootste natiën tot inzet wer den gemaakt. Er zal gestreden worden met nooit gebruikte wapens, met immer geziene legermachten. En tenslotte is Amerika ook meegetrokken in de algemeene verdwazing, wat dezen oorlog tot een wereldramp maakt. De Zuid-Amerikaansche Staten makan zich gereed Wilson te volgen en onmiskenbaar zijn de Europeesche onzijdigen in een veel slechtere positie gekomen. Wat zal er gebeu ren, als straks werkelijk alle machten van den Afgrond ontketend worden Men spreekt van den eindstrijd, van de laatste ronde, maar wie waarborgt dat deze worsteling de be slissing brengen zal? Wij hebben nu al zoovele verwachtingen in rook zien opgaan, zoo talrijke voorspellin gen onvervuld gezien, dat we op vrede na deze botsing niet mogen rekenen. Zelfs president Wilson is, in pacifistische, in waandenkbeelden over een wereldvrede zoo verstrikt, dat hij met oorlog dreigt om vrede te maken. Het eenige wat vast staat is, dat de ko mende worsteling ontzaggelijk zal zijn, wel licht de volken der aarde zal doen beven van ontzetting. De haat heeft de [partijen geheel ingenomen en men zal niets meer ontzien, om het voorgestelde doel te bereiken. Zooeven lazen we een correspondentie uit Berlijn, waaruit we het slot hier vermelden, omdat het een indruk geeft van wat het Duit sche volk nu bezielt. „Engeland, zoo lezen we in den biief, moet in het hart getroffen worden. Engeland, de rots, waarop de Entente steunt, moet onder graven worden. 1 M 'W.11 l

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1917 | | pagina 3