318te Jaargang N°. 2350, voor de Zaidholland§iehe en Zeenwsclie Eilanden. Eerste Blad. I ppriëtair r. c. f. t. ft. lee-Mooaen DEN SJSTKIJK. Zaterdag 13 Januari 1017. Antirevolutionair Orgaan IN HOCSIGNO VINCES BELGIË. „HET GOUDEN HEBT". Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag» Abonnementsprijs per drie manden fr. p. p. 50 Cent bij vooruitbetaling. Buitenland bij vooruitbetaling f4,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 Cent. W. BOEKHOVEN Zonen, SOMME1LSD IJK. 'afeleffooM XufereomiB. Mo. 3. Advertentiën 10 Oeat per regel en ®/s maal. Reclames 20 psr regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en Va maal» Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die sij beslaan. Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur. Alle stukken voor de Kesteetfe feestesnd, Advertentiën era verdere Admlalstrstfie franco toe te eenden aait de (Jltgreverg. Met het uitvallen van de trein van 9,15 (de post trein nog al n.b.zijn we verplicht ons blad met de avoadtrein te verzenden en een paar uur vroeger af te drukken. Noodig is in verband hiermee, dat de berichten, advertentiën enz., zoo vroeg mogelijk ontvangen en groote verslagen door onze Correspondenten zoo vlug mogelijk worden opgezonden. Menig Correspondent heeft reeds vroeger aan eenzelfde verzoek gevolg gegeven. Wij vertrouwen dat ze ook thans hunne medewerking zullen ver- leenen. In Nederland vooral is er belangstel ling, wat er toch bij den vrede met en van België zal wordenin verband natuurlijk met zijn handel en industrie als zelfstandige Staat of als provincie van Duitschland. De haven van Ant werpen; de nog rijkere kanalisaties naar Noordzee en den Rijn en 't Ach terland hebben al vaak de vraag doen rijzenAls Duitschland België anexeert, wat zal er dan van Rotterdam worden We laten de vraag onbeantwoord, maar willen alleen even herhalen de velerlei wederwaardigheden, waaraan dat kleine Land reeds in den loop der eeuwen is blootgesteld. In de vroegere tijden was 't een stuk van Frankrijk. Werd later een stuk van Duitschland èn met Ne derland één. Werd later Spaansch en scheidde zich van Nederland af. Werd daarna Oostenrijksch. Nadien Fransch. Toen weer één met Nederland. Weer gescheiden. Ten slotte een zelfstandige Staat onder 't Huis Saksen-Coburg, Vooral in 1713 is 't Land in actie geweest om zijn zelfstandigheid te ver krijgen en de pogingen van Keizer Jo seph II werkten dat uitnemend in de band. 'tWas dien Keizer te doen om België te maken tot een provincie van Oostenrijk, maar zijn onbeholpen maat regelen leidden juist tot het tegenover gestelde. Hij joeg alle provinciën in 't harnas door te gaan tornen aan de oude rechten en vrijhedenwant zooals 't in Nederland was, zoo ook in België. Vlaan deren had bijzondere rechten en previ- legienmaar ook Brabant; maar ook Henegouwenmaar ook Namen en Luxemburg, ook Luik enz. En deze rechten stonden beschreven op oude oorkondendeels wareü ze gewoonte recht, deels gegrond op de religie der bevolking. Joseph begon zijn hervormin gen met ingrijpen in de kerkelijke en schooltoestandenjrust de kruidjes roer- me-niet, vooral in dien tijd, van't Bel gische volk, dat nog uit zijn historie herinneringen had aan Beeldenstorm en Hagepreeken en Mrartelaren. Zoo ernstig werd de toestand, dat èn de rechtsge leerden, maar ook de theologen de door hem gestichte scheden boycotteden, en er een opstand onstond; ja zelfs de gerechtshoven weigerden de vonnissen te bevestigen; die door nieuwe recht banken zouden gewezen wrorden, Een uostenrijksch leger moest er aan te pas Komen om aan de inwendige verwar ringen weer een eind te maken, maar i i twepanwnding was oorzaak, at t Belgische Volk de Republiek uit riep; en voor Jozeph andermaal met l7Qfi ger 150n optreden, stierf hij in li .in den Franschen Tijd. aar laaf men. nu zich dien tijd eens voor den géést halen, toen ook Belgie door de Franschen overstroomd werd; en het geheel onder controle enleidiog van Frankrijk was tot 1815dan be grijpt ieder hoe de vereeniging met Ne derland een teleurstelling worden moest voor de Belgen. Weer, als in de dagen van 1713, maar nu een eeuw later, kwamen weer in wrijving èn Kerk èn Schoolen daarbij de oude herinnerin gen uit een ver verleden, toen een Oranje niet vermocht een pacificatie tot stand te brengen tusschen Noord en Zuid. En net als in 1576, en net als in 17131790, en net als in 1794; was ook in 18151830 de Franschman de groote onruststoker en ophitser van Belgie tegen Nederland. Men kent 't somber verloop van de Vereenigingin 1839 kwam de vrede Leopold I was en bleef koningin 1863 betaalde Belgie ons 18 millioen gulden tot afkoop van de Seheldetollen en sinds dien bleven de partijschappen gisten zooals ze 't voor dien tijd gedaan haddenRoomsch tegen Liberaal, en daarbij het Zuidelijke deel met sym pathieën voor Frankrijk en 't Noorde lijk deel met ambitie voor de Germa nen, 't Vlaamsche element ten Noorden en 't Fransche element ten Zuiden, Zelfs is er nog sprake geweest van een plan tot inlijving van Belgie en Frank rijk in 1897, onder 't kabinet Meline en nog heden houden de Duitschers staande, dat Belgie niet neutraal was op 1 Augs. 1914, toen de oorlog uit brak, maar er geheime betrekkingen bestonden, en zekere afspraken met Frankrijk en Engeland, ingeval van een aanval op Frankrijk door Duitsch land. Belgie is eeuwen lang geweest een Land vol politieke wederwaardigheden, waarvan de religie niet éen der minste oorzaken was, waarbij dan nog kwam de bijzondere ligging van dezen staat tusschen Noord-, Zuid- en West-Europa. En 't is vooral Frankrijk geweest, dat eeuwen lang gepoogd heeft zijn over wegenden geestelijken invloed te doen gevoelen op volk en staatsaangelegen- heden. Wat zal van dit volk het einde zijn Er wonen een 10000 Protestanten. Voorts is 't Roomsch; en daaronder zeer velen voorstanders der Vrije ge dachte. Er is een aartsbisschop te Me- chelenen 5 bisschoppen te Brugge, Gent, Doornik, Namen, en Luik. Er zijn rijke centra's van metaal industrie rijke landbouwprovincien, steenkolen mijnen. Eens was Belgie de wereld markt van Europa en nog was 't een handelsstaat van de grootste beteeke- nis, met fabrieksstaat tevens. - Wat zal Duitschland met dit Land, rijk aan bronnen van bestaan, doen? Dat Belgie bij een annexatie er pro ductiever door worden zal, is gewis. Maar of de onrustige geest gedood zal worden, dat dit Volk steeds heeft ge kenmerkt, en onder 't stoken van Frankrijk en Engeland weer niet eens uitbarsten zal als voorheen, wie durft, 't absoluut te ontkennen, die de Bel gische historie eenigermate kent. QedsiEjpte fSoerensteiger S3A, 638 S&«$terd«Ka. DINERS PD eeafc ets hooger. LOGIES MET ONTBIJT Het «foor ieder aanbevolen adres. UITGEVERS De Uitgeveks. Zondagsrust. Dank zij de kolennood wordt thans het spoorwegvervoer niet onbelangrijk beperkt. Ook op Zondag. Daarbij komt nu nog dat door de Spoor wegmaatschappijen besloten werd de be stelling van vracht- en bestelgoederen niet meer op Zondag te doen plaats hebben. Wat vroeger onmogelijk heette te zijn is nu plotseling mogelijk gebleken. Wel werden onder een vorig rechtsch Kabinet verschillende Zondagstreinen uit- Direct nabij de Hoofdstee^, f 1.25, f 1.50 en f 1.75 Tel. No, 1532. Aanbevelend, geschakeld, maar van beteskenis was dit toch niet. Allerlei bezwaren waren oorsaak, dat op deïen weg niet werd voortgegaan. Thans echter nu de kolennood dreigt, worden al deze beswaren ter zijde gescho ven. Nn blijkt, dat het wel kanmits men maar ernstig wil. Zou het nu niet mogelijk zijn, dat als straks de kolennood voorbij is, toch het beperkte verkeer op Zondag blijft Het is nu de tijd om een anderen koers in te slaan. Het publiek raakt aan een beperkten dienst gewend, er wordt in allerlei opzich ten mee gerekend en aoo zou zonder iemand- te schaden of te hinderen of te ergeren, aan het personeel vau de spoorwegen en zoo vele andere die bij de publieke verkeers middelen betrokken zijnmeer Zondagsrwst verzekerd kunnen worden. Laten allen die over eenigen invloed be schikken aan deze zaak hunne aandacht wijden en thans nuhetdetijd is,met kracht op beperking van den Zondagsdienst aan dringen. Tot zoover de Vrije Westfries. En in verband met t bovenstaande is de vraag niet overbodig of voor Fiakkee ook die weg niet kan worden ingeslagen. Waarom b.v. de Dienst der tram op de werkdagen niet gehouden sooals ze was (uitgenomen die latere dienst) en op Zondag maar één dienst die vaa 6 28 uur uit Rot terdam en 7.30 uit Ouddorp en Ooltgens- plaat Dan had het geheele personeel den Zen- dag vrij dan werden veel meer kolen gespaard doordien men ds machines niet onder stoom behoefde te houden, zooals nu moet ge schieden dan werd de handel op Flakkeej niet belemmerd, dis nu ernstig wordt bedreigd dan werd, maar laten we niet meer op sommen. 't Is ons een raadsel hoe de re geering hare goedkeuring kan hechten aan een daad die zoo ingrijpt in het zakenle ven op Fiakkee als desa. Zou de Directie der Tramweg-Maatschappij niet te vinden zijn alsnog deze richting t.e wijzigen in haar belang en die der za- kenmenschen od Fiakkee? Rouw-expedltie. Mej. Douwes Dekker roept op iedere vrouw, die in staat is soo'n rouw te voe len over den oorlog, dat moeilijkheden, zor gen en ontberingen noch eenig ander leed vat op haar hebben om deel te nemen aan een rouw-expeditie naar de oorlogvoerende Landen. Haar adres van sijmpathie betui ging is 't Secretariaat van de Anti-oorlog- Daad, niet te verwarren met den Aati- oorlogs-üaad. Postbus 103, Den Haag. Zij rekent op do scherpzinnigheid der vrou wen, op de hulpvaardigheid der mannen en op 't verantwoordelijksgevoel van hen die niet meewerken of die tegenwerken. Wat van deze vrouwelijke onderneming te zeggen 't Is natuurlijk, dat ia geen laud ter wereld, ziende 't bloedbad, dat aangericht is, sinds Augs. 1914, blijdschap heerscht over de ellende. Zou er wel één rechtschapen mensch zijn dat geen deernis en rouwgevoel met al den oorlogsjam- mer in en buiten Europa. Maar een rouw-expeditie; ja, dat is nogwatanders. Meeut Mej. Douwes Dekker, dat ook maar één teeder woord, één teedera daad dezer mee bstoogende vrouwen in dit stadium van den oorlog, invloed zou kunnen oefenen. Er is maar één weg tot oplossingof de Vrede óf 't neerleggen der wapens op alle fronton. Aan 't laatste twijfelt ieder; geen soldaat zal de wapens neersmijten en invloed heeft 't niet al deden 't er 1000 te gelijk. Over den Vrede verkeert men in 't onzekere. Zou dan een Rouw-expeditie de Kabinetten van meening doen verac deren. Er is nog een wegAlle vrouwen in En geland enz. teekenen op een petionnement en dat met vele millioenea geteekenda stuk kan naar de Regeericgen worden gezonden. Geen expeditie dus, maar handteekeningen van moeders en vrouwen en ons dunkt dat 't daarvoor nog niet telaat is, mits de Regeeringen dat handteekeningen verzame len gedoogen zouden mits 't dan in alle Landen geschiedde. Ontzaglijke bezwaren zijn uit den weg te ruimen, en toch zal 't doel niet bereikt worden. Uitvechten schijnt 't wachtwoord ta sijn als Wilson niet krachtiger gaat optreden, En andere maatregelen, hetzij door nobele vrouwen, hetzij door vooraanstaande man nen, zullen geen doel treffen. De bedoeling moge uitstekend zijn, maar dat ze tot Vrede zou leiden: niemand, die 't gelooft. En om Vrede i3 't te doen. Ze kwamen bij mij om voorlichting. En, als 't kón ook om raad. Nu gebeurt dat meer met iemand, die aan de krant werkt. Daar is een deel van 't publiek, 't welk in de vaste meening verkeert dat ze „aan de krant" alles weten wat door menschen geweten wor den kan, of zooals me eens door iemand werd toegevoegd„Jullie, krantenlui, moeten van alles goed op de hoogte zijn. dat is je vakwaarop ik hem antwoordde, dat ik geen wandelende encyclopeedie was, en zoo al, dat ik dan nóg niet voor Jan en alleman klaar lag. Neen, wat dit alles-weten betreft Dezer dagen vroeg me 'n eenvoudig kar- rekoopman, die met z'n waar de dorpen ver in 't rond afreist, of ik ook zeggen kon, hoe veel 20 van een dubbeltje was. „Jawelantwoordde ik, „dat is 2 cent". „Mis", zeit-ie, „'t is tegenwoordig vijf." Ik haalde m'n schouders op en wilde door gaan. De man drinkt nooit, anders Maar hij hield me staande. ,,'t Is geen gekheid," betoogde hij in alien ernst. „U weet, dat de tarieven aan 't spoor met Januari verhoogd zijn om de men schen 't reizen zuur te maken, dat ze wat meer thuisblijven „Jawel, met 20 procent" zeg ik. „Juistement, mijnheer! Nu, ik moet voor m'n zaken elke week naar X, en naar Y, en naar Z, hier alle drie dicht bij. Naar X en Z, was 't voor Nieuwjaar 'n dubbeltje, en naar Y drie stuivers. Nu komt daar 20 °/o bij en wat betaal ik? Naar X en naar Z drie stui vers en naar Y 20 centheb ik nu ge lijk of niet?" „Gelijk heb je", moest ik toegeven, „maar je moet reclameeren man „Heb ik gedaan, mijnheer 1 Eerst bij 'n door geschoten jog met 'n knipbrilletje op en 'n paar stekeltjes onder den neus, nu, die was te grootsch en zeiOch, vent 1 kies niet Later bij 'n hoogere m'neer; die was wel vriendelijker en legde me uit, dat ze aan de spoor slechts kenden nullen en vijven, andere cijfers daar rekenden ze niet mee. Dan is die jongeheer daar zeker een nul, zei ik nog, want die weet niks Genoeg over mijn procenten koopman. Ik keer tot mijn uitganspunt terug. 'n Paar broeders kwamen er inlichtingen vragen inzake hun school, waar ze bestuurs lid van waren en waarmee 't niet alles naar wensch ging. Ze wilden daar es iemand over hooren, die er geheel buiten stond en van wien ze vertrouwden, dat hij beslist zwijgen kon. En daarom kreeg ik de eer. Die eer en die zwijgers-reputatie had ik déaraan te danken, dat uit hun gemeente in dertijd es 'n lastig stukje in de krant had gestaan en toch niemand ooit, hoe er werd gevraagd en gevischt, is te weten gekomen, wie er de schrijver van was. Ze kwamen dus over hun school. Maar nu moet ik voorzichtig zijn. Hun dorp moet een naam hebben en om dat niemand weten zal waar ergens dat dorp te vinden is, noem ik het pi: wie wiskunde leert, weet wat pi is. Als het dorp maar een naam heeft En nu klaagden zij mij hun nood. Zij hadden vroeger een meester gehad aan 't hoofd van hun school, die er wezen mocht. Ver in 't rond had die school een goeden naam, zelfs uit beslist ongeloovige gezinnen kwamen kinderen op school, omdat ze bij dien „fijnen" meester zoo goed leerden. Maar die man was 'n jaar of vier geleden vertrok ken „Zeker om zijn kinderen," zei ik zoo. „Hij had geen kinderen", was't antwoord. „Kon hij of z'n vrouw dan niet wennen?" De twee keken elkaar es aan en eindelijk zei de oudste „Kijk es, m'neer! 't zat eigenlijk zóó. De man had 'n laag tractement en wou wel wat verhooging hebben. De arbeider is zijn loon waardig, zei die. Maar hoe gó&t dat er zijn altijd zuinige lui en die rekenden voor: meester had kind noch kraai, hij zou toch vast geen honger lijden, en als meester meer traktement hebben zou, dan moesten de con tributies verhoogd dan werd er ook ge zegd meesters bennen d'r tegenwoordig ge noeg en 't gaat net als met 't vee, als er veel aanvoer is, gaan de prijzen naar beneden Meester is daar een en ander van te weten gekomen, hij solliciteerde en werd dadelijk benoemd. Tóén wilden ze 'm een 150 gulden meer geven, maar hij zei tegen 't bestuurik ben geen koe, en hij ging." „Maar die dat vroeger van dat vee zei, was wel een koe," vond ik. „Daar heeft m'neer wel gelijk aan 1" Enfin, nu 't verdere verhaal hunner school- ellende. Ze hadden voor hem een ander in de plaats gekregen, en zoo goed als hun vooi ganger voldeed, zoo slecht ging 't met dezen. De school ging hollende achteruit. De man was driftig en beet iedereen af. Naar verzoek of raad luisterde hij niet, en meende ailes zelf 't beste te weten, 't Was een rommelige school geworden, en de kinderen leerden slecht. Verscheidene ouders hadden hun kinderen al weggenomen „Wie hebben jullie tegenwoordtg toch 1" vroeg ik. En nu moet ik met hun antwoord weer voorzichtig zijnmeester Q noemden ze. „Meester Q herhaalde ik „Die vroe ger in de school bij de Kikkerswiel in de ge meente Rammelgat onderwijzer is geweest? Ja Maar dan vraag ik toch, hoe jullie er toe gekomen zijn om hém tot hoofd aan jullie school te benoemen 1" Het hoofd te Rammelgat was 'n kennis van me, en zoo kende ik bij name ook Q. Iemand, die nooit onderwijzer had moeten worden, maar met zijn sterke armen aehter den ploeg had moeten gaan, of den voorha mer had moeten zwaaien. Alleen onderzeer strenge controle zou hij als onderwijzer bruik baar zijn geweest, maar eigenwijs als-le was, nam hij controle op als persoonlijke krenking en was 'n plaag voor mijn vriend. Na vijf keer gezakt te zijn, had hij tenslotte de hoofd akte gekregen, hóé begreep geen mensch, hoe die man „hoofd" geworden was, begreep ik niet. En dat zei ik de broeders ronduit. Eerst draaiden zij er wat omheen, maar in 't eind biechten ze alles op. Meester- Q was getrouwd met 'n nicht van den toenmaligen voorzitter van 't bestuur. Die had familiezwak en was bovendien wel wat heerschzuchtig. Hij had, misschien in een zwak oogenblik, aan Q zijn steun beloofd en toen was 't voor hem een zaak-van-eer ge worden, dat nu ook zijn candidaat het haalde. „En heeft het hoofd te Rammelgat een goed getuigenis gegeven vroeg ik. „Die wou heel niet getuigenHij had daar vroeger al eens kwestie over gehad met mees- Q en toen kort en goed gezegd, dat-ie zich nergens meer mee bemoeide Ik knikte dat ik het begreep. Toen werd handig Q voorgesteld als de verdrukte onschuld, 't slachtoffer van harte- looze en onbroederlijke bejegening, begrepen 1 „Zijn jullie hem niet gaan zien?" „Ja, de secretaris en de penningmeester zijn er heen geweest. Toen ging het nogal, maar hij wist, dat we kwamen, en later hoor den we, dat-ie de kinders allerlei moois had beloofd, als ze es heel stil zouden zijn, als de „heeren" kwamen „En hadden jullie géén deskundige meege nomen? Hebben jullie ook bij 't schooltoe zicht geinformeerd Of bij de inspectie van Chr. Nationaal Géén nadere inlichtingen ge vraagd? Enkel die twee „leeken" in 't vak gestuurd, om den man te kennen?" Ja, zooals ik vermoedde was 't gegaan. En nu zaten ze er mee en kwamen infor- meeren of er ook wat „aan te doen" was, of ze niet van hem af konden komen, al moest het hun dan wat kosten Ik zei dat 'k daar niet op inging, 't Was hun eigen schuld, dat ze nu in de penaire zaten en gelukkig is de wet en zijn de ge schil-commissies er, om er tegen te waken, dat niet één man, met eigen én met ander er schuld beladen in de woestijn gestuurd wor den kan.

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1917 | | pagina 1