N -
mf
Tweede Blad.
II© Oorlog.
nen
Zaterdag 14 October 1916. No.2224
Twee Bladen,
officieel gedeelte.
T
6SELS
^JZ-
SDIJK"
at 28
0AfV3s
UIT DE PERS.
PEffNEKRASSEN.
Marnes Mededeeiingen.
BINNENLAND.
POSTERIJEN
HARNIS.
Se«S3e
>p tegea
a terug-
g, Dins-
ag van
and van
en The-
irdam
1).
Dit numuiar bestaat ait
Hotel
geves-
92,
RAAT.
gvanaf
ontbijt
10595.
ACHTIGH
9789
JERPIJN-
Overal te,
>en in alle
9534
JAM.
CTUREN
ureerende
10595
zVOLEN.
ES en
9535
innenweg
UK).
■nz,
van
arnts,
len tegen
It 'sjaars,
rden aan-
t bestuur.
Zaterdag-
87.%
slaiuj,
:d. Door
bedden in
i van een
deken ca-
j
0 en 500
ens vanaf
ippengaas v
ad per M.
ken, Paar-
arkbascu-
ïkiemmen,
TN HOCSIGrNO WSES
Distrlbutieregeling van Aardappelen.
De Burgemeester van Sommelsdijk maakt
bekend, dat de Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel, bij beschikking van 30
September 1916, ingevolge de artikelen 6 en
8 der Distributiewet 1916, voor zoover van
toepassing, het navolgende heeft bepaald
A. Verboden is het vervoer van de vol
gend op kleigrond geteelde soorten aardap
pelen, anders dan naar de opslagplaats van
den verbouwer en met uitzondering van de
partijen, die op den dag der afkondiging van
bedoelde beschikking (zijnde 30 September
1916) reeds in schepen of spoorwegwagons
waren geladen, te wetenBravo's, Blauwen,
Bonte Blauwen, Roode Star, Frisia's, de Wet
ten en Industries.
Het vervoer van poters der genoemde
soorten of van door bederf aangetaste aard
appelen (i) zal worden toegestaan op ver-
voerbiljet, aan te vragen bij de Rijkscom
missie van Toezicht op de Aardappèlver-
eeniging.
Aan houders van bovengenoemde soorten
aardappelen zal bij aankoop een loonende
prijs worden betaald, vermeerderd met het
gebruikelijke bestop- en bewaarloon. Ook
zal desgewenscht aan deze houders een voor
schot tot een bedrag van f 1.50 per H.L.
worden gegeven, op aanvrage, gericht tot
Aardappelvereeniging, over welk bedrag 5
pet. rente zal worden berekend.
B. Het vermalen of verwerken van geel-
vleezige aardappelen is op grond van de be
schikking van den Minister van Landbouw
Nijverheid en Handel van 13 September 1916
Afdeeling Handel No. 74001, verboden. Slechts
die partijen, welke door de vanwege de
Aardappelvereeniging aangewezen contro
leurs ongeschikt voor consumptie worden
verklaard, mogen worden vermalen.
C. Aan gemeentebesturen, welke gevolg
gaven aan het in de circulaire van den Mi
nister van Landbouw, Nijverheid en Handel
No. 72235, Afdeeling Handel alinea 2, be
paalde, zullenj prima gladde gezonde con
sumptieaardappelen worden geleverd, te we
ten Eigenheimers of andere daarmede de
zerzijds gelijk gestelde soorten van zand-
of veengrond, tegen den prijs van f 515, per
10000 K.G., franco geleverd laatste spoor
wegstation of scheepwater.
De aanvragen tot levering worden inge
diend bij het Rijks Centraal administratie
kantoor voor de distributie van levensmid
delen, voor de eerste maal vóór of op 6 Oc
tober en vervolgens naar behoefte. Met de
levering wordt 9 October begonnen.
De aardappelen worden door den afzender
aan de gemeente berekend tegen den prijs
van f 357.50 per 10000 K.ü. De betaling
dezer bedragen zal geschieden binnen drie
maal 24 uur na aankomst der aardappelen
aan het bij de bespreking vermelde adres.
Bij eventucele geschillen over gewicht of
kwaliteit legt het gemeentebestuur zich met
afstand van recht op hooger beroep of welke
andere voorziening ook, neer bij de uitspraak
der door den Minister aan te wijzen deskun
digen. Het is den leveranciers dezer aardappe
len verboden aan den producent-verkoop een
lageren inkoopprijs dan f 3, per H.L. van
70 K.G. te betalen (II).
Sommelsdijk 12 October 1916.
De Burgemeester voornoemd,
BOUMAN.
Een leider beslist noodlg.
Alleen 't woord van onzen grooten Groen,
„waar geen leiding is, daar is de verleiding",
zegt in dezen genoeg.
De Standaard zegt hiervan:
Met het weer opborrelend conservatisme
komt vanzelf de aloude bitterheid tegen
de leiders weer door de reten gluren.
Reeds op zichzelf loopt elke oorlog van
ernstige beteekenis op conservatieven te
rugtred uiten vooral ditmaal, nu we staan
voor een oorlog, die geheel Europa's 'toe
komst aangreep, is zulks in hooge mate
te duchten.
„Geldelijk raakten ook wij door dezen
oorlog op hoogst gevoelige wijze in de
knel. Op dit oogenblik voelt men dit nog
minder. We teren nu op ons kapitaal. Onze
Staatsschuld zet zich zonder schroom uit.
We spelen nu letterlijk met de tientallen
van mlllioenen, alsof ze voor het grijpen
lagen. De oorlogstoestand zelf biedt aan
niet weinigen kans om zich in het goud
te zetten. En voor wat de nood der bevol
king betreft, gaat deur na deur van de
staatskas open, en op een manier zooals
in vredestijd nimmer gezien was. Men
weet thans van geen tekort. Wat er nog
niet is, toovert men. Voor 't leger, voor
de vloot, voor de armen, voor de beamb
ten, voor de gedrukten uit allerlei stand.
„Maar natuurlijk zegt de Standaard straks
komt hier een einde aan. 'Is eenmaal de
vrede in Europa hersteld, en keert ook
voor ons land de normale verhouding we
der, dan zal er weer geld bij de visch
moeten zijn, dan mag er over geen halve
ton meer worden heengegleden, en dan
houdenalle verstrekkingen van steuncomite's
vereenigingen Gemeentebesturen en Rijks
betaalmeester weer op.
Een, twee jaren misschien zal er dan
een opfleuring van scheepvaart en handel
over zee volgen en hierdoor nieuw leven
in de brouwerij komen, maar, bij de ge
heel nieuwe verhoudingen, die te wachten
is, zal dit spoedig ophouden. Het leven
neemt dan een zuiniger plooi. Dit maakt
dan van zelf Conservatief. Men zal weder
inbinden. Zuinigheid zal de huishouders
gaan beheerschen.
Te meer nog za! dat Conservatisme heer-
schende geestesrichting worden, omdat er
zooveel nieuwe uitgaven op til staan en dan
neemt de St. verhooging van rente en aflos
sing; 12 15 nrillioen 's jaars voor Art. 192
Talma's wetten positieverbetering der onder
wijzers en ambtenaren't leger en de vloot
hier en in Indië; en
Denk maar terug aan 't eerste 10-tal
jaren van de Napoleontische ontreddering.
We hopen van harte, dat 't zulk een vaart
niet moge loopen, maar gerust op wat te
komen staat, is niemand.
Zulk een periode in 't volksleven droeg
altoos een Conservatief karakter. Onder
Willem 1 en na 1870. Een 10 k 20 jaar
bleef 't niet zelden boos spoken.
En de A. R. partij, die 't meest voor de
„kleyne iuyden" opkomt, mag hier wel 't
meest om denken.
Het zijn toch deze lieden van lagere
sociale conditie, die van zulk een schrale
periode, die bijna altoos op eiken oorlog
volgt, het eerst de dupe worden. Er wordt
minder verbruikt, minder verteerd, minder
gebouwd. Er komt werkeloosheid. En waar
minder is om af te schuiven wordt meer
gevergd. Daardoor ontsluit de hand zich
minder voor de geestelijke belangen, zoo
dat het hoogere levensdoel allicht in dis-
erediet geraakt, 't Kerkelijk leven, de zen
ding, de opvoeding, de geestelijke litter
atuur, ja, zelfs de bezieling voor hetgeen
de eere Gods vraagt, gaat lijden.
We hebben een periode te wachten, dat
niet weinigen die tot dusver met ons gin
gen, dan thuis zullen blijvendat wie
trouw blijft, teruggedrongen zal worden
een periode, waarin 't op veel teederder
en inniger toewijding aan 't heilige zal
aankomen. Het zal er maar op aankomen
wat er aan geesteskracht in onze kringen
beschikbaar zal wezen. En juist daarom
moet voor den verleider die in 't conser
vatism e vanzelf schuilt, opnieuw helder 't
oog geopend hebben.
Dat Conservatisme leeft en spreekt van
zuinigheid en gierigheidmaakt van de gods
dienst een geldzaakjevoelt niets voor ver
beteringen, omdat 't geld kostwil zelf baas
zijn, omdat 't anders geld kostwil dan ook
van geen leider hooren omdat die menschen
geld kostenze eischen te veel van hen
ze houden hen voor dat men God en den
Mammon niet te gelijk kan dienen en dan
worden ze een oogenblik verschrikt wakker
om later weer te vaster in te dommelen.
Zuike leiders op welk terrein ook zijn voor
hen nachtmerries. Wanneer men de eer heeft
onder boeren of boertjes in de dorpen te
mogen werken weet men er alles van, vooral
als er dan geen leider of predikant ooit ge
weest is.
Datzelfde is ook zoo op staalkundig terrein.
Elk onzer toch heugt 't nog, zegt de St.
alsof 't gisteren pas door 't land ging, met
wat stroom van verachting en vinnige vij
andschap Groen van Prinsterer tientallen
van jaren van Conservatieve zijde beschimpt
en gehoond is. En zulks juist om diteene
onduldbaar gedoe van dezen genialen geest
dal hij 't aandorst om als partijleider zich
aan te dietien.
Oi eigenlijk, Groen van Prinsterer, deed
nog erger. Verbeeld u, Groen van Prins
terer sprak niet eens van leider maar van
't als veldheer ten strijde voeren, onder al
't verband, dat een saam optrekken 'tegen
den vijand met zich brengt.
Vond nu Groen van Prinsterer in onze
stemdistricten althans enkele mannen, die
hem bij dit leiderschap steunden, en als
partijleiders van de eene of andere provin
cie optraden, dan vonden de conservatieve
heeren dit inpertinent en onbetamelijk. Zij
immers zouden in hun district wel het
commando laten uitgaan. En die alles aan
durvende partijleiders konden thuis blijven.
En toen Groen van Prinsterer nog verder
ging, en niet zoolang voor zijn dood, zelfs
van een opvolger spreken dorst, en zich
niet ontzag om met naam en plaats ook
dezen aan te wijzen, toen kende de toorn
tegen den veldheer ten slotte geen grenzen
meer. Toen toch strekte Groens aanwijzing
tot niet anders dan om al de fiolen van
Conservatieven toorn op die slippedragers
van Groen uit te gieten.
De jongeren weten hier niet meer vait
maar onder de ouderen van dagen zijn er
toch nog enkelen, die ze gelezen hebben
die booze artikelen, die dag in dag uit
in de Pers verschenen, om althans die
nieuwe vordering van Groen van Prinsterer
voor altoos onmogelijk te maken.
In geen land ter wereld heeft men 't zoo
aangedurfd. In elk land elders is steeds
die staatkundige partij er het beste aan
toe, die terdege goede partijleiders vinden
kan. Men benijd ze er aan elkaar. Als 't
kan, poogt men ze aan eikaar te ontstelen.
Maar van een afgeven op partijleiders als
hier te lande was nergens sprake.
Dit kinderachtige spel was alleen ons
land beschoren.
En dit kwam hier te lande op uit de
aloude republiek, toen de heeren zouden
wijzen, opdat 's lands lieden het zouden;
prijzen.
Onze actie verliep daardoor in ellende.
Vandaar bij ons een Conservatisme, dat
nooit aflaat pp tweeërlei onraad te schim
pen.
Het eerste onraad was de Pers. Zoo'n
Courant, of liever zoo'n krantwas de uit
roep van de Conservatieven, die alleen in
de Haarlemmer heil zochten.
En ook na de krant, kwamen dus de
leiders aan de beurt.
Rustverstoorders en Volksbedervers wa-
'en de gereede schimpwoorden, die uit den
Conservatieven hoek tegen hen geslingerd
werden.
Ook nu, men merkt het reeds, gaat 't
opnieuw die booze partijleiders in.
Een vast merkteeken, dat 't ongeneeslijk
Conservatisme uit de 18e eeuw ook nu
weer onder ons opleeft.
't Conservatisme strijdt en leeft voor de
geldzak. Een rechtgeaard A. R. voor j zijn
God eu is dankbaar voor den leider die God
hein geschonken heeft. v
Gij zult niet echtbreken
Het staat er zoo simpel, in vier woordjes
Gij zult niet echtbreken We weten het
allen maar al te goed, wat een vérstrekkende
beteekenis dat zevende gebod heeft. Het is
niet alleen het feit echtbreken in den zin, zoo
als bedoeld wordt in der menschenmond,
maar we weten alien uit onzen Catechismus
dat we aiien, niet één uitgezonderd, allen,
groot en, klein, jong en oud, dagelijks ons
bezondigen aan dat gebod. We weten allen,
dat we op het punt van het zevende gebod
verdoemlijk zijn in Gods oog
Maar gelukkig weten we ook allen, we be-
hooren het tenminste te-weten, dat er voor
die zonde is vergeving te verkrijgen
Als we er maar met oprecht hart om bidden
De Nederlaiidsche Middernachtzending-Ver-
eenigiug heeft te Arnhem haar zilveren jubi
leum gevierd.
Vandaar dat deze „Pennekrassen" handelen
daarover.
Vijf- en twintig jaar heeft die Vereeniging
bestaan. Velen weten niet, met welke moei
lijkheden ze te kampen heeft gehad,
ik heb wel menschen ontmoet, die totaal
niets afwisten van haar bestaan
Hard gewerkt heeft zij in die 25 jaar.
Zij heeft geijverd tegen de vreeselijke straat-
zonde in de groote steden, die niet nader
behoeft omschreven fe worden
Met voldoening eu dank aan God mag zij
op haar arbeid terugzien.
iedere vereeniging, die jubileum viert komt
met een terugblik.
Weet ge, hoe die Terugblik dezer Vereeni
ging getiteld is
Ze heet: „Van strijd en overwinning'"
Het lijkt sterk, maar toch heeft ze, met
al haar strijd, metal haar moeite overwonnen.
„De Standaard" driestart dit er van;
„Wie tegen zoo diep ingekankerd kwaad
den strijd mag aanbinden, en dan reeds na
het vierde eener eeuw de overwinning ach
ter zich heeft, kan bijna van een wonder spre
ken, dat zijn streven bezegeld heeft.
Wie de toestand, gelijk die thans ten on
zent bestaat, vergelijkt met wat in Frankrijk
en Berlijn nog steeds voortwoekert, verklaart
het zich nauwelijks, hoe we in Nederland met
zoo zeldzaam succes dien strijd konden aan
binden en doorzetten".
Dat is een getuigenis dat boekdeelen spreekt.
Terecht mag ze de Vereeniging Midder
nachtzending, sprekenVan strijd en Over
winning.
Wil dat zeggen, dat de volkomen zegepraal
is behaald O, neen, in de verste verte niet
Dat haalt „De Standaard" even verder in
den driestar ook nog aan, als ze spreekt over
de rapporten van de Syphilis-besmetting, rap
porten, die schreien, als ze spreekt over
de hospitalen, die in de mobilisatie vol zijn
Waarover we reeds vroeger in „Pennekras
sen" een woordje hebben gewisseld
Nu, de reinheid is er nog nietDe onrein
heid tiert nog welig voort!
Misschien zoekt ge het alleen in de grQote
steden. Maar dan vergist ge u.
O, die mobilisatie ze heeft al wat teweeg
gebracht.
Kom in de dorpen, waar bataljons waar
compagniën militairen zijn ingekwartierd en
dan weet ge er alles van.
Schrijver dezes is zelf onder de wapenen.
Verzekeren kan ik u, dat ik in die 25 maan
den mobilisatie heel wat heb gezien en mee
gemaakt, ook op dat terrein
Daarvoor moet men onder de militairen zijn
't Eene dorp is erger dan het audere. Maar
er zijn er, waar het ontzettend is! Waar het
lijkt of er geen schaamte is.
De predikant op den kansel heb ik er te
gen hooren toornenHet is ook ontzettend
en ten hemel schreiend
En wat ge ziet
Dat liet de jeugd is meisjes, nauw de kin
derschoenen ontwassen, die zich overgeven
aan hier-niel-nader te noemen kwaad
Ge weet alles niet.
Als ge alles eens wist't is maar geluk
kig dat we het niet weten.
Er is al genoeg kwaad onder de zon
Schande voor die militairen, die er aanlei
ding toe geven, waaronder zoo dikwijls, he
laas helaas! nieer dan ge vermoedt! gehuwden
zich bevinden
Dat is wel het allerergste. Zeg niet, dat
het niet waar is; ik ken er verscheidene
voorbeelden van
Hoe zuidelijker men in ons land komt, hoe
erger het wordt. Althans, die gedachten heb
ik er van. Ik weet niet, of het waar is.
Maar 'k meen het te hebben opgemerkt.
Dat alles wil niet zeggen, dat we het werk
der Middernachtzending willen verkleinen
O, neen, integendeel
Met dank aan God mag geconstateerd, dat
er overwonnen is! Dat heeft de Terugblik be
wezen, die spreekt van strijd, niaar ook van
overwinning
Moedig zullen ze, vertrouwen we, gesteund
door ons christenvolk, dat de zonden tegen
het zevende gebod verafschuwt van ganscher
harte, voorwaarts gaan op het ingeslagen pad
Het 50-jarig jubileum tegemoet
Weer 25 jaar van strijd
Maar des te glorierijker overwinning
B. H. K.
DE TOESTAND.
Het valt Roemenië nog niet mee in den
oorlog. Hoe voorspoedig het hem ook ging
in den beginne, liet is voor hem thans alles
misere, de slag bij Hermanstadt en de neder
laag bij Kronstad zullen hun lang heugen.
Koning Ferdinand van Roemenië heeft, alle
verdragen ten spijt, ondanks de waarschuwing
van zijn vader op diens sterfbed, ondanks
de ernstige tegenkanting van oude, vertrouw
de staatslieden, op de meest verraderlijke
wijze zijn vroegere bondgenooten aangevallen
en in het wereldgeding de zijde der Entente
gekozen. Verlokt door aanbiedingen en be
loften, aangezet door landhonger.
Steunende op de toezegging der Entente,
wijs gemaakt dat Duitschlaiid óp was en
Oostenrijk den ondergang nabij liet het de
hoofdmacht zijner legers Zevenburgen inruk
ken, Hermannstadt, Kronstadt en drie vierden
der begeerde provincie bezetten.
Wanneer iemand den koning toen had ge
zegd evenals de trouwelooze Macbeth in
Shake-Speare's dramawanneer gij het Gees
tenwoud ziet leven en als 't ware op Roe
menië zich aanbewegen, loopt het mis met
uw rijk, zou ook deze koning het hoold heb
ben geschud en geantwoord: „Malligheid,
dat i3 niet mogelijk".
Eu tocli is, nauwelijks een maand na de
oorlogsverklaring dit „onmogelijke" werke
lijkheid.
Het Geestenwoud wemelt van vijandelijke
krijgslieden, slag op slag werd de hoofd
macht der Roemenen bloedig geslagen. Eerst
bij Hermann3tadt, waar het centrum omsin
geld werd en geheel vernietigd. De nu in
gekomen berichten over dat slagveld spreken"
voor zichzelf.
Het tooneel van dit slagveld, zegt een
berichtgever, behoort tot het verschrikkelijk
ste, wat de oorlog tot nu getoond heeft.
„Het slagveld, dat onmiddelijk Zuidelijk
van Hermannstadt begint is bedekt met lij
ken. Twee Roemeensche vliegtuigen liggen
stukgeschoten voor onze infanterie. De toe
gangswegen tot den pas liggen vol in den
steek gelaten bagage van den Roemeensche
troepen. Enorme hoeveelheden ammunitie,
levensmiddelen en ziekenmateriaal liggen
daar opgestapeld. De pasweg is bijna onbe
gaanbaar. In rijen staan de in den steek ge
laten Roemeensche colonnes, ten deele in
het water van de Alt-rivier, die de vijand
in de verwarring trachtte over te steken.
Honderden Roemeensche paarden en talrijke
kudden vee, die de vijand niet meer kon
meenemen, loopen in den vol gepropten pas.
De brug aan de Kontumatsj ziet er verschrik
kelijk uit. Drie dagen lang hebben hier de
uit hel Westen ïlankeerend aangestormde
Beieren de Roemeniërs onder vuur gehouden.
Doode menschen, paarden, runderen, stukge
schoten wagens met het in Zevenburgsche
dorpen geplunderde goed stapelen zich op
tot een gruwelijke barricade".
In snelle marschen wendde Von Falken-
hayn zich naar het Oosten, wierp de voor
hoeden van het 2e Roemeensche leger terug
en dwong kort daarop, ook dit tot den slag.
Bij Kronstadt kwam het tot een treffen
het derde, nog N. O. staande leger, trachtte
een cataslrophe te verhinderen, maar niets
baatte, lu het Geestenwoud leden de Roe
menen andermaal een nederlaag en de over
blijfselen ervan vluchten over de grenzen.
Het Duitsche legerbericht meldt
Een weerszijden van Kroonstadt werden
de geslagen Roemenen door de zegevierenden
troepen scherp vervolgd. Tot dusver zijn in
den 3-daagschen siag van Kroonstadt binnen
gebracht 1175 gevangenen, 25 kanonnen,
waaronder 13 van zwaar kaliber, talrijke
munitiewagens en wapens, buitendien werden
2 loconiotiefen en meer dan 800, meest niet
verplegingsbenoodigdheden gevulde wagons,
veroverd.
Ten westen van den Vulkanpas werd de
grensberg Negruli genomen.
En het Oostenrijksche deelt nog mede:
„De troepen der bondgenooten hebben den
vijand bij Törczvar (Törzburg) teruggeslagen
en Brasso (Kronstadt) in verbitterde straat
gevechten van vijanden gezuiverd. Uit Har-
omszek toegesnelde versterkingen door den
vijand werden ten zuidoosten^van Földvar
(Mariënburg) tot staan gebracht en versla
gen. De Roemenen ontruimen overal het
slagveld.
De nieuwe duikbooten-actie daar op de
Amerikaansche kust heeft al heel wat pen
nen in beweging gebracht.
Ontzaglijke opwinding hebben de gebeur
tenissen, na het vertrek van de U 53 uit de
haven van New-Port, in Amerika en Enge
land te weeg gebracht.
Zooals men weet verscheen plotseling een
zwaar bewapende Duitsche onderzeeër van
het grootste en nieuwste type in een der
Amerikaansche havens.
Na slechts 2 uur oponthoud vertrok de
boot weer. Reuter en de Engelsche pers wa
ren 't er dadelijk over eens, dat de duikboot
een smeekschrift om vredesbemiddeling naar
Amerika had gebracht en riepen als om strijd
zie je wel hoe zwak Duitschland staat
Binnen vier en twintig uur is de juichtoon
verstomd.
Het eene telegram na het andere uit Ame
rika liep in, het #!C al onheilspellender dan
het andere.
De Engelsche oceaanstoonicrs de West-
point, de SIrathdene, de Stefano, de King
ston, en de Christian Knudsen, ze. zonken
de eene na de andere, vlak voor New-York,
buiten de Amerikaansche wateren.
Negen groote schepen, waaronder een
Noorsch en een Nederlandsch schip, zonken
op één dag.
Meerdere duikbooten werden in de oceaan
gemeld.
Een schip werd door drie duikbooten te
gelijk aangehouden.
We kunnen ons de ontsteltenis der Engel
sche dagbladredacties voorstellen, want zij
zien evengoed als ieder ander het doelde
Transatlantische vaart, de verbinding tus-
schen Engeland en Amerika is bedreigd.
Oorlogs-contrabande en levensmiddelen
gaan voor millioenen naar de visschen.
En in hun woede schrijven de Engelsche
journalisten de dolste dingen, grijpt Reuter
naar het giftige wapen van verdachtmaking
en laster en doet het onmogelijke om de
aandacht van het werkelijk doel af te leiden
en ons de meening bij te brengen, dat deze
nieuwe duikbootoorlog en bedreiging
voor Amerika is.
Doch zoover is het nog niet.
T.oen Duitschland de vroegere duikboot-
oorlog staakte, deed het dit onder beding,
dat Amerika zou zorgen, dat Engeland le
vensmiddelen voor Duitschland doorliet.
Wanneer Amerika daarin niet slaagde, be
hield Duitschland zich het recht voor den
onderzee-oorlog tegen Engeland te hervatten.
Wij gelooven, dat dit oogenblik nu is aan
gebroken, vandaar ook de haast panische
schrik op de Engelsche bureaux.
Van twee kanten wordt hun oceaanvaart
nu bedreigd. Op de kust van Amerika en in
de IJszee.
Daar is een geheele vloot onderzeeërs aan
het werk, die alle schepen van Noorwegen
op Engeland en van Amerika en Noorwegen
op Rusland aanhouden, en vernielen.
VERSPREIDE BERICHTEN.
De koning van Montenegero. Men hoort
niets meer van Nikita, den koning van Mon
tenegro. Hoopt hij weldra terug te keeren
naar zijn onderdanen in de „Zwarte Bergen",
of hebben die hem reeds vergeten Het dag
blad Az. Est weel mede te deelen, dat hij
gevangene is van de Frausche regeering. En
toch is hij de schoonvader van den koning
van ItaliëWaar is Nikita
De neergeschoten Zeppelin mocht in
Engeland door sommigen journalisten beke
ken worden, die er het volgende van vertel
len
Deze Zeppelin is de L 33, een van de groot
ste, die er in den laatsten tijd gebouwd
is. Wij hebben de vier gondels tot in onder
deden kunnen bekijken. Zij bevatten zes nter-
ccdcs-tuacliines, van elk 240 paardekrachteti,
die 1500 omwentelingen in dc minuut doen.
Er is een gondel met drie machines, de drie
overige gondels hebben er elk eep. Er zijn
vijf schroeven. Men.berekent dat het lucht
schip tweeduizend gallons benzine aan boord
had in verschillende tanks en dat het kolos
sale omhulsel twee millioen kubieken voet
gas bevatte. Het luchtschip is uitgerust met
zestig bommenwerpers het heeft een kamer
voor de dradelooze telegrafie, met gecapiton
neerde wanden, opdat het er zoo stil moge
lijk zal zijn. Het schip is 580 voet lang en
het gewicht met de bemanning van twee en
twintig officieren en manschappen bedraagt
ongeveer vijftig ton. Men veronderstelt dat
er een jaar aan het luchtschip gebouwd is
en dat het tusschen een kwart en een half
miilioen pond gekost zal hebben. Het lucht
schip voerde zeven of acht kanonnen waar
onder vijf gewone. De overige zijn iets zwaar
der.
20 cent per Regel.
wordt door 21.000 Srïsen erkend
als het beste versterkingsmiddel
voor Zenuwen en Lichaam.
De nieuwe Duitsehe duikboot-actie.
Naar de Tijd uit een Duitsche bron, die
haar reeds meer berichten verschafte, welker
juistheid later werd bevestigd, verneemt, be
rust de Duitsche duikbootactie in de zee
wegen naar Amerikaansche havens op een
nieuw stelsel van bevoorrading. Behalve groo
te duikbooten van een geheel nieuw type
en die haai eigen voorraden kunnen mee
nemen, voor weken lange reizen, kun
nen ook duikbooten vait het oude type ver
van hare basis opereeren, dank zij het ge
bruik, dat thans van onderzeesche bevoorra-
dingsvaarluigen (gebouwd in den vorm van
handelsduikbooten) wordt gemaakt, die op
afgesproken plaatsen en uren midden op zee
de opereerende booten van al het noodige
voorzien. De nieuw ingetreden actie is een
gevolg van een compromis, hetwelk de Duit
sche rijkskanselier heeft getroffen met de hem
bestrijdende partijen in 't binnenland. Er was
reeds eerder toe besloten en hierop zinspeel
de ook de heftige uitlating tegen Engeland
in de jongste rede van den Rijkskanselier.
Men verwacht in Duitschland veel van aan
vallen op Amerikaansche munitie-versche
pingen.
Naar aanleiding van de verschijning der
Duitsche duikboot U 53 in de Amerikaansche
wateren schrijft de Neue Freie Presse o.m.
„De tocht van de U 53 heeft aan de Ameri
kanen bewezen, dat zij in geval van nood
ook op Duitsche hulp kunnen rekenen, zelfs
dan, wanneer de Duitsche havens door de
blokkade zijn versperd."
Acht schepen, waaronder één.passagiers
boot. zijn volgens den New-Yorksche corres
pondent van de Times, door de U 53 getor
pedeerd, nadat deze Zaterdag uit Newport
Harbourg was vertrokken.
Voor zoover bekend, zijn er geen men-
schenlevens verloren gegaan. Het lot der be
manning van een der schepen is nog onbe
kend.
De correspondent geeft de lijst der sche
pen in volgorde van hun ondergang, met de
beknopte bijzonderheden er achteraldus
Strathdene (4321 ton), Engelsche vracht
vaarder, New-York, naar Bordeaux, aange
vallen 6 uur 's morgens bemanning in de
booten, bereikte Nantacket, lichtschip, later
opgenomen .door torpedojager.
West Point (3847 ton), Engelsche vracht
vaarder, Londen naar Newport News, be
manning in de booten door jager opgepikt.
Siephano (3442 ton), Engelsche Roode
Kruis-boot, Halifax (St. John) naar New-
York, nog drijvende; 79 passagiers en 75
bemanning in booten gezel en door jagers
opgepikt.
Kingston Engelsche vrachtboot, be
stemming onbekend. Bemanning vermist.
Blommersdijk (4800 ton), Nederlandsche
vrachtvaarder, New-York naar Rotterdam.
Bemaning in booten door jagers opgepikt.
Christian Knudsen (3878 ton), Noorsche
vrachtvaarder, New-York naar Londen. Be
manning in booten opgepikt door jagers.
Van twee andere schepen ontbreken de
bijzonderheden.
Van de U 53 was bekend dat ze ten min
ste 8 torpedo's aan boord had. Nadat ze
Zaterdag de Amerikaansche haven had ver
laten, heeft ze zich begeven, naar een punt,
enkele mijlen beoosten het Nantucketlieht-
schip.
De geheele torpedo-jager flottielje van
Newport, een zeventien-tal, is op het eerste
draadlooze „S. O. S." bericht van de West-
Point uitgevaren om hulp te bieden.
De „Blommersdijk" getorpedeerd.
Het Ned. s.s. Blommersdijk, op weg van
New-York naar Rotterdam is getorpedeerd
bij de kust van Massachusette. Het s.s. had
graan aanboord voor de Nederl. Regeering.
(De Blommersdijk (ex-Blötberg) mat 4835
ton bruto, en kon ongeveer 7500 ton lading
vervoeren. Zij was geladen met ruim 6000
ton graan, geconsigneerd aan de Ned. Re
geering, en had verder stukgoederen in, die
aan de N.O.T. waren geconsigneerd.)
Naar de N. R. Ct. meldt wordt de waarde
van de Blommersdijk op 2'/i millioen ge
schat, waarvan ongeveer de helft tegen mo
lest was verzekerd. De graanlading van de
Regeering was niet verzekerd.
Nieuwe tarieven, geldende van 160ct. 1916af.
Briefkaarten 'binnenland, port 3 ct. p. kaart,
lokaal verkeer 2 et, p. kaait,
Formulieren kosteloos.
(Bij het publiek nog voorradige onge
schonden Rijksbriefkaarten met zegelopdruk
van 1 Vj en 2cent kunnen zonder bijbe
taling tegen briefkaarten met zegelopdruk
van 2, resp, 3 cent worden ingewisseld.
Desgewenscht kunnen de bestaande brief
kaarten worden opgebruikt met bijplakking
van een frankeerzegel van een 1/a cent. Ge
schiedt dit niet dan worden de kaarten belast
met het port der ontoereikend gefrankeerde
briefkaarten.
